Keynesowska funkcja konsumpcji a nowoczesne funkcje konsumpcji

Keynesowska teoria zatrudnienia- 1939r. stwierdził, że wszystkie podmioty danej gospodarki wyznaczają łączne wydatki, typu konsumpcyjne i inwestycyjne które wpływają na poziom produkcji (podaży) oraz poziom dochodu narodowego, odrzuca prawo Seja- podaż tworzy popyt. Popyt tworzy podaż model Keynesowski. Analiza Keynesowska w krótkim okresie przyjmuje założenie nie elastyczności cen i płac są sztywne.

W warunkach braku państwa i wymiany z zagranicą występują dwa źródła popytu na dobra: popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych i popyt inwestycyjny przedsiębiorstw na nowe ma­szyny i budynki. Oznaczając przez AD popyt globalny, przez C popyt kon­sumpcyjny oraz przez / popyt inwe­stycyjny, otrzymujemy:

AD=C+I.

Popyt konsumpcyjny i inwestycyjny są określane przez różne grupy podmio­tów ekonomicznych i zależą od róż­nych czynników. Popyt globalny to planowane wydatki na zakup dóbr (i usług). Krzywa
AD ilustruje popyt globalny odpowiadający różnej wielkości dochodu.

Popyt konsumpcyjny gospodarstwa domowe nabywają róż­ne dobra i usługi, począwszy od samo­chodów i żywności, a skończywszy na kijach do krykieta, biletach na przed­stawienia teatralne i elektryczności. W praktyce te zakupy konsumpcyjne sięgają około 90% rozporządzalnych dochodów osobistych.

Rozporządzalne dochody osobiste są to dochody, jakie gospodarstwa domowe otrzymują od przedsiębiorstw, powiększone o wypłaty transferowe otrzymywane od państwa i zmniejszone o podatki bezpośrednie płacone państwu. Są to inaczej dochody, jakie gospodarstwa mogą przeznaczyć na wydatki oszczędności. Keynes dowodził, że popyt inwestycyjny może wykazywać silniejsze znaczenie reagując na bieżący pesy-lub optymizm w ocenie przyszło, i nazwał to zjawisko naturalnym instynktem inwestorów. Załóżmy, że przedsiębiorstwa zaczy­nają się pesymistycznie zapatrywać na przyszły popyt na ich produkcję. W wyniku tego ograniczają swój bieżą­cy popyt inwestycyjny. Konkretyzując, załóżmy, że planowane inwestycje spa­dają z 22 do 13. Ze względu na to, że konsumpcja autonomiczna nadal wynosi 8, wykres funkcji popytu global­nego jest obecnie położony nie o 22, ale o13 powyżej linii konsumpcji dla każ­ dej wielkości dochodu. Na rysunku znajduje to wyraz w przesunięciu krzywej popytu globalnego z położenia AD do AD'.

Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowych rozważań, zastanówmy się, co może się stać z produkcją. Z pewnością jej poziom obniży się, pytanie tylko, o ile? Przy spadku popy­tu inwestycyjnego o 9 przedsiębiorstwa ograniczają produkcję. Gospodarstwa domowe, uzyskujące teraz niższe do­chody, ograniczają swój popyt kon­sumpcyjny. Przedsiębiorstwa dokonują dalszych cięć rozmiarów produkcji. W wyniku tego produkcja spadnie naj­pewniej o więcej niż 9. Pytanie jednak brzmi: jak głęboki będzie ten spadek. 1.czy jest jakaś siła, która może powstrzymać proces obniżania się pro­dukcji i dochodu?

Na rysunku widać, że przesunię­cie wykresu funkcji popytu globalnego w dół o 9 powoduje spadek produkcji ze 100 do 70 i przesuwa punkt równo­wagi z E do E'. Mimo iż spadek produkcji zapewniającej równowagę. Podobnie, załamanie optymizmu konsumen­tów i, wynikający z tego, spadek autonomicz­nego popytu konsumpcyjnego zostały powszech­nie uznane za przyczynę recesji, która wystąpiła na początku lat dziewięćdziesiątych. jest znacznie głębszy niż spadek inwes­tycji o 9, produkcja nie spada do zera, lecz stabilizuje się na nowym poziomie równowagi, który wynosi teraz 70.

Rysunek . Spadek popytu inwestycyjnego- gdy popyt inwestycyjny spada z 22 do 13, krzywa popytu globalnego przesuwa się w dół, z AD do AD' i przybiera wartości o 9 niższe dla każdego poziomu dochodu. Punkt równowagi przesuwa się z E do E'. Produkcja zapewniająca równowagę obniża się ze 100 do 70. Spadek popytu inwestycyjnego o 9 powoduje znacznie większy (o 30) spadek produkcji zapewniającej równowagę.

Funkcja inwestycji model Keynesowski- inwestycje zależą od stopy procentowej

Mnożnik- stosunek zmiany produkcji, powoduje zmiany w wydatkach autonomicznych.

Mnożnik w gospodarce zamkniętej, zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji. W gospodarce otwartej, mnożnik zależy od krańcowej skłonności do importu.

Stopa procentowa wywiera wpływ na popyt inwestycyjny i import, ale również na popyt pieniężny. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu”Y”i ogólnego wzrostu cen w gospodarce.

Rozszerzona funkcja inwestycji funkcja popytu na pieniądz jest sumą popytu transakcyjnego na pieniądz L1(Y) oraz funkcja popytu spekulacyjnego na pieniądz L2(r).

L1(Y)- popyt transakcyjny oczekujemy spadku stopy transakcyjnej- popyt spekulacyjny.

Teoria permanentnego dochodu M.Friedmana i H. Wattsa

Teoria dochodu permanentnego. Teoria ta została sformułowana przez Miltona Friedmana, a jej punktem wyjścia są dwie przesłanki: po pierwsze, dochody ludzi są zmienne w czasie; po drugie, ludzie nie lubią, aby ich konsumpcja wykazywała wahania. Kilka dodatko­wych butelek szampana w okresach wysokiej konsumpcji nie jest dostatecz­ną rekompensatą za okresy głodowania w latach, kiedy poziom konsumpcji był niski. W związku z tym ludzie dążą do eliminowania wahań poziomu konsum­pcji, starając się nie dopuścić do prze­noszenia fluktuacji dochodu na kon­sumpcję. Ludzie będą więc woleli zre­zygnować z szampana, aby tylko zapo­biec groźbie głodowania.

Jakie czynniki określają wielkość konsumpcji, na jaką mogą sobie po­zwolić przeciętni ludzie? Na określenie przeciętnego dochodu ludzi w długim okresie Friedman ukuł pojęcie dochód permanentny. Argumentował on, że po­ziom konsumpcji zależy nie od bieżące­go dochodu rozporządzalnego, lecz od dochodu permanentnego. Jeżeli ludzie oceniają, że ich bieżące dochody znaj­dują się na nienormalnie wysokim po­ziomie, to dojdą do wniosku, że owe okresowo wysokie dochody w niewiel­kim stopniu wpływają na poziom ich dochodu permanentnego — czy tez inaczej — rozmiary konsumpcji, na jaką stać ich w długim okresie. Ponie­waż ich dochody permanentne wzrosły minimalnie, zatem tylko w minimalnym stopniu zwiększą swe wydatki o bieżącą konsumpcję. Przeznaczają raczej większą część swych dodatko­wych dochodów o przejściowym charakterze na oszczędności i odłożą pieniądze na trudniejsze czasy, kiedy konsumpcja spadnie znacznie poniżej normalnego poziomu. Tylko wówczas, gdy nie uwierzą, że wzrost dzisiejszy utrzyma się również w przyszłości uznają to za równoznaczne ze, znacznym podniesieniem dochodów permanentnych. Tylko wówczas duży wzrost bieżących dochodów przerodzi się także w znaczny wzrost bieżącej konsumpcji.

Hipoteza cyklu życia A.Ando i F. Modiglianiego. Teoria ta, sformułowana przez Franco Modiglianiego i Al-Ando, jest bardzo zbliżona do dochodu permanentnego, budują na swój własny użytek prognozy dotyczące wielkości dochodów, jakie otrzymają w ciągu całego życia, i na tej podstawie formułują swoje plany konsumpcji na cały ten okres (włączając w to ewentualne zapisy w testamencie na rzecz dzieci). Źródłem finansowania owej konsumpcji mogą być przewidywane dochody osiągnięte w ciągu całego życia (powiększone o ewentualny początkowy zasób majątku bądź spadek). Na szczeblu pojedynczego gospodar­ka domowego teoria ta nie wymaga, żeby każde gospodarstwo planowało planowanie stałego poziomu konsumpcji przez całe życie. W okresie tym mogą występować lata cechujące się wyjątkowo wysokim poziomem wydatków (np. wynikających z konieczności finansowania rejsu statkiem dookoła świata lub wysłania dzieci do szkoły płatnej), a także lata, w których wydatki są znacznie niższe. Tego rodzaju indywidualne rozpiętości mają tendencję do wzajemnego niwelowania się w skali masowej. Podobnie w przypadku teorii dochodu permanentnego, w koncepcji cyklu życia uznaje się, że o wielkości całkowitego popytu konsumpcyjnego decyduje

Polityka w gospodarce zamkniętej a głównie przeciętny dochód uzyskiwany w długim okresie.

Na rysunku pokazano faktycz­ny dochód gospodarstwa domowego w ciągu całego jego istnienia. Dochód ten wzrasta w miarę uzyskiwania coraz wyższych pozycji w hierarchii zawodo­wej aż do momentu przejścia na emery­turę, a następnie spada do niższego poziomu wynikającego z wysokości wypłacanej emerytury. Dochód perma­nentny gospodarstwa domowego wy­nosi OD. Ściśle biorąc, jest to stały roczny dochód, którego wartość za­ktualizowana jest identyczna jak war­tość zaktualizowana faktycznego stru­mienia dochodu. Gdyby gospodarstwo domowe konsumowało dokładnie tyle, ile wynosi jego dochód permanentny, jego konsumpcja wynosiłoby co roku OD i po śmierci jego członków nie pozostawiłoby ono po sobie żadnych oszczędności. Dwa zaciemnione pola A symbolizują okresy, w których wy­datki gospodarstw domowych przekra­czają ich bieżące dochody, natomiast obszar oznaczony literą B obrazuje okres gromadzenia oszczędności. Mimo że gospodarstwo domowe wy­daje swoje dochody w ciągu całego swego istnienia, nie oznacza to, że pole B jest sumą dwóch pól A. Musimy bowiem wziąć również pod uwagę od­setki. W początkowych latach, kiedy dochody są niskie, gospodarstwo do­mowe zaciąga pożyczki. Powierzchnia obszaru B wskazuje, ile gospodarstwo domowe musi zaoszczędzić, aby móc spłacić początkowe pożyczki wraz z od­setkami oraz ile zasobów musi zaku­mulować, aby wystarczyło ich na schył­kowy okres życia, kiedy ponownie ko­nieczne jest zmniejszenie stanu oszczęd­ności. Powróćmy jeszcze raz do znanych już pojęć efektu majątkowego i kredytu konsumpcyjnego.

Efekt majątkowy (bogactwa)polega na przesunięciu wykresu funkcji konsumpcji w górę (w dół) pod wpływem wzrostu (spadku) zasobów majątkowych gospo­darstw domowych i zwiększenia (spad­ku) wydatków na każdym poziomie roz­porządzalnych dochodów osobistych.

Neoklasyczna funkcja inwestycji czynniki wzrostu gospodarczego - kwestia produkcji potencjalnej: narzędzia wzrostu rozwoju społeczno- ekonomiczne: -polityka fiskalna - podatki, wydatki rządu

W długim okresie ceny i płace są elastyczne.

Czynniki które wybijają gospodarkę z wzrostu gospodarczego: wahaniom podlegają:

stopa procentowa; stopa inflacji; stopa zatrudnienia; stopa bezrobocia; deficyt handlowy

Kategorie inwestycji - Mnożnik Keynesa -

Mnożnik stosunek zmiany produkcji, powoduje zmiany w wydatkach autonomicznych.

Mnożnik w gospodarce zamkniętej, zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji. W gospodarce otwartej, mnożnik zależy od krańcowej skłonności do importu.

Stopa procentowa wywiera wpływ na popyt inwestycyjny i import, ale również na popyt pieniężny. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu”Y”i ogólnego wzrostu cen w gospodarce.

Funkcja eksportu netto

Eksport-(X)- nazywamy dobra, które zostały wytworzone w kraju a następnie sprzedane za granice.

Zasada przyspieszenia - akcelerator

Równowaga na rynku towarowym. Tożsamość dochodowo-wydatkowa.

Funkcja wydatków (popytu globalnego)

Funkcja IS, konstrukcja IS

Krzywa IS pokazuje wszystkie kombinacje stopy procentowej i do­chodu, które spełniają tożsamość dochodu, funkcję konsumpcji, funkcję inwestycji i funkcję eksportu netto. Jest to zbiór punktów, dla których zachodzi zbilansowanie wydatków. Biegnie ona ku dołowi, ponieważ niższa stopa procentowa zwiększa inwestycje; zbilansowanie wy­datków wystąpi tylko wtedy, gdy zostanie wytworzona większa produ­kcja. Wzrost zakupów rządowych przesuwa krzywą IS w prawo, ponieważ dla danego poziomu stopy procentowej wzrost G zwiększa Y poprzez efekt mnożnikowy. Krzywa IS

Równowaga na rynku pieniężnym. Popyt na pieniądz

Stopy procentowe wywierają wpływ na popyt inwestycyjny i import. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu (Y) i ogólnego wzrostu cen w gospodarce

Funkcja LM, konstrukcja krzywej LM - Krzywa LM jest zbiorem różnych kom­binacji stopy procentowej i dochodu, przy których rynek pieniądza znajduje się w równowadze.

Krzywa LM zakładamy, że realna podaż pieniądza jest stała i wynosi M₀. Dla danego dochodu Y₀ wykres funkcji popytu na pieniądz przebiega w położeniu LL₀, stopa procentowa zapewniająca równowagę jest zaś J. r_?. W punkcie E₀ na rysunku b) kombinacja r₀ i Y₀ prowadzi do ustalenia się równowagi na i pieniądza. Jeżeli dochód zwiększy się do Y_v to krzywa popytu na pieniądz w części a) rysunku sunie się w górę do położenia LL_V a stopa procentowa zapewniająca równowagę wyniesie r,. Ta dodatnia kombinacja dochodu i stopy procentowej jest symbolizowana przez punkt E^. Powtarzając zabieg dla wszystkich wielkości dochodu i łącząc ze sobą odpowiednie punkty, e jak E₀ i £j na rysunku b), otrzymamy w rezultacie krzywą LM, która jest zbiorem różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu zapewniających równowagę na rynku pieniądza.

Pułapka płynności

Warunki równowagi na rynku pieniężnym

Model równowagi makroekonomicznej IS-LM

Funkcja globalnego popytu

Polityka budżetowa i monetarna w modelu IS-LM

Polityka budżetowa (fiskalna) w modelu IS-LM

Polityka fiskalna (inaczej: budżetowa) to decyzje państwa dotyczące wydatków i podatków.

Efekt wypierania polega on na ograniczenia wiel­kości popytu konsumpcyjnego \ inwes­tycyjnego sektora prywatnego pod wpły­wem wzrostu wydatków państwa, który powoduje zwiększenie popytu globalnego i w konsekwencji — wzrost stopy pro­centowej.

Efekt tłumienia efektywność polityki budżetowej (recesja, ożywienie) polityka monetarna w modelu IS-LM

Model IS-LM umożliwia analizę sytu­acji na rynku dóbr i pieniądza za pomocą jednego rysunku, bez potrzeby konstruowania dwóch oddzielnych, choć wzajemnie powiązanych, wykre­sów. Na rysunku widzimy zarów­no krzywą IS, która ilustruje sytuację równowagi na rynku dóbr, jak i krzy­wą LM, która odzwierciedla równo­wagę na rynku pieniądza. Jedynie w punkcie E obydwa rynki znajdują się jednocześnie w równowadze. Oznacza to, że oddziałują one wzajemnie na siebie; w procesie tych oddziaływań ustalają się, odpowiadające warunkom równowagi, poziomy stopy procento­wej r* i dochodu Y*. Przypuśćmy, że stopa procentowa kształtuje się na poziomie r_r Przy dochodzie równym Y_l znaleźlibyśmy się wówczas w punkcie A na krzywej /S. Kombinacja stopy procentowej r_l 1dochodu Y_t zapewnia równowagę na rynku dóbr. Dla zapewnienia jednak równowagi na rynku pieniądza przy
stopie procentowej r^ konieczny byłby dochód równy Y₂, co oznacza, że zna­ leźlibyśmy się w punkcie B na krzywej LM. Przy stopie procentowej r_l do­ chód w wysokości Y₁ okazuje się za niski do zapewnienia równowagi na rynku pieniądza. Jeżeli dochód jest zbyt niski, to popyt na pieniądz okazu­
je się niewystarczający w zestawieniu z daną wielkością jego podaży. Nad­ wyżka podaży pieniądza wywoła spa­dek stopy procentowej

Efektywność polityki monetarnej (recesja, ożywienie)

Efekt Pigou

Efekt bogactwa- uchylamy założenie stałego poziomu cen, nie wpływa tylko na krzywą LM ale decyduje o realnej podaży pieniądza. oddziałuje także na zmiany w poziomie aktywów- oszczędności, a tym samym na krzywą IS, ceny maleją - dochody rosną.

Polityka mieszana w modelu IS-LM

3. Równowaga gospodarcza - analiza podażowa

Rynek pracy w modelu klasycznym

Popyt na pracę, krzywa (funkcja) popytu na pracę LD

Podaż pracy, funkcja podaży pracy - krzywe AJ, LF

Rynek pracy w modelu keynesowskim

Równowaga na rynku pracy w modelu klasycznym

Równowaga na rynku pracy w modelu keynesowskim

4. Modele kompletnej (pełnej, ogólnej) równowagi makroekonomicznej - model AD-AS /równowaga od strony globalnego popytu i podaży

Kompletny klasyczny model gospodarki Równowaga makroekonomiczna w pełnym modelu klasycznym

Kompletny keynesowski model gospodarki

Funkcja (krzywa) podaży globalnej w pełnym modelu keynesowskim- w modelu keynesowskim - jest pewne założenie że ceny i płace są sztywne (stałe) ponieważ ceny nie wpływają na zmiany na rynku pracy. Funkcja podaży jest rosnąca lub pozioma nie jest pionowa. Dopiero po osiągnięci pełnego zatrudnienia w punkcie (Yp) większy popyt wywoła zwiększenie cen i krzywa podaży stanie się pionowa.

Równowaga makroekonomiczna w pełnym modelu keynesowskim- miejsce przecięcia ruchomej krzywej popytu ze stałą rosnącą krzywą podaży wyznaczają w pełnym modelu Keynesowskim wielkość zatrudnienia równoważącego rynek pracy.

Popyt globalny (zagregowany)

Zmiany cen a stopy procentowe

Zmiany cen i efekt realnego bogactwa

Dynamika krzywej AD

Podaż globalna (zagregowana). Krzywa SAS i LAS

Nachylenie krzywej krótkookresowej krzywej podaży globalnej SAS

Długookresowa krzywa podaży globalnej LAS- jest to krzywa lub funkcja, która obrazuje złożoną dodatnią zależność między globalną produkcją dóbr i usług a poziomem cen w danym określonym czasie (w dłuższym okresie)

Dynamika SAS i LAS. Szoki podażowe

5. Polityka budżetowa i monetarna w kompletnych (pełnych) modelach równowagi makroekonomicznej.

Polityka budżetowa w pełnym modelu klasycznym - długi okres

Polityka monetarna w pełnym modelu klasycznym - długi okres

Polityka budżetowa w pełnym modelu keynesowskim - krótki okres

Polityka monetarna w pełnym modelu keynesowskim - krótki okres

Polityka mieszana a równowaga makroekonomiczna krótko i długookresowa.

Zatrudnienie i bezrobocie - rodzaje i przyczyny bezrobocia

6. Inflacja - rodzaje i przyczyny inflacji

Popytowa i monetarystyczna teoria inflacji

Kosztowa teoria inflacji

7. Inflacja i bezrobocie.

Krótkookresowa krzywa Philipsa - wczesna wersja krzywej Philipsa opisuje związek pomiędzy bezrobociem i inflacją, które powiązane są relacją odwrotną. Oznacza to, że niezbędne jest większe bezrobocie, jeśli chce się zmniejszyć inflacją. Odpowiednio, gdy zmniejsza się wielkość bezrobocia przesuwając się w lewo wzdłuż krzywej Philipsa, stopy wzrostu cen i płac wyznaczone przez tę krzywą stają się wyższe. Tą prostą wczesną wersję krzywej Philipsa nazwano „teorią inflacji na zasadzie wymiany coś za coś”. Zgodnie z tym poglądem społeczeństwo może „kupić” niższy poziom bezrobocia jeśli tytko gotowe jest zapłacić za to cenę wyższej stopy inflacji. Sądzono też, że taka możliwość zamiany „coś za coś” występuje zarówno w długim jak i krótkim okresie.

Wczesna wersja krzywej Philipsa została błędnie zinterpretowana. W latach siedemdziesiątych stabilność zmian inflacja-bezrobocie została naruszona.

Długookresowa krzywa Philipsa

Konkurencyjną w stosunku do krótkookresowej krzywej Phiiipsa propozycję teoretyczną zaprezentował Milton Friedman. Stwierdził on, że w gospodarce istnieje pewien „naturalny” poziom bezrobocia. Bezrobocie to ma charakter dobrowolny lub fikcyjny(przejściowy) i za pomocą polityki makroekonomicznej (stroma AD) nie można go na trwałe (w długim okresie) zmniejszyć poniżej owego poziomu naturalnego np. 6% siły roboczej. Gdy wielkość bezrobocia jest na poziomie stopy naturalnej inflacja będzie stabilna. Inflacja będzie rosnąc (maleć) jak długo bezrobocie jest niższe (wyższe) od swej stopy naturalnej.

Reasumując: W długim okresie zasadniczo nie istnieje wybór typu „coś za coś” pomiędzy inflacją a bezrobociem. Długookresowa krzywa Philipsa jest pionowa i przecina oś odciętych w punkcie odpowiadającym naturalnej stopie bezrobocia. Krótkookresowa krzywa Philipsa ilustruje występujący przejściowo stosunek substytucji pomiędzy inflacją a bezrobociem w okresie, gdy gospodarka dostosowuje się do zaburzeń globalnego popytu. Wysokość tego krótkookresowego stosunku substytucji zależy od oczekiwań co do kształtowania się inflacji i tempa wzrostu ilości pieniądza w długim okresie. Nie istnieje jednakże wybór typu „coś za coś” pomiędzy inflacją a bezrobociem w krótkim okresie, kiedy wstrząsy pochodzą ze strony podażowej (tu: stagflacja -wysoka Inflacja i wysokie bezrobocie). To co się stanie dalej, zależy od stopnia, w jakim rząd amortyzuje wstrząsy podażowe.

Stagflacja- stagnacja połączona z inflacją

Slumflacja

9. Modele wzrost gospodarczy

Czynniki determinujące poziom dochodu narodowego - funkcja produkcji Grupa czynników ekonomicznych o charakterze wymiernym dzieli się na bezpośrednie, do których zalicza się zatrudnienie i wydajność pracy oraz czynniki pośrednie, które obejmują majątek produkcyjny oraz efektywność

Indeks wzrostu

Tempo wzrostu

Postęp techniczny

Klasyczna funkcja wzrostu - model stałego wzrostu produkcji Y = f(L-praca, K-kapitał)

Model wzrostu Roya Harroda

Model wzrostu Roya Harroda koncentruje uwagę na określeniu ogólnych warunków równowagi w gospodarce przy pełnym wykorzystaniu dostępnych w niej czynników wzrostu. W modelu swym Harrod wyróżnia po pierwsze - faktyczną stopę wzrostu gospodarczego (dochodu narodowego - Gf), po wtóre - gwarantowaną stopę wzrostu gospodarczego (Gw) i po trzecie naturalną stopę wzrostu gospodarczego (Gn).

Faktyczną stopę wzrostu wyprowadza z zależności inwestycji (I) i oszczędności (S), zakładając, że l-S.

Gf=s/k, s-współczynnik skłonności do oszczędzania, s=S/Y, k- współczynnik krańcowej kapitałochłonności produkcji, k= I/AY Gw=s/kw, przy czym kw= I/AYw

Współczynnik wymaganej krańcowej kapitałochłonności produkcji (kw) jest wymaganą relacją inwestycji (I) niezbędnych do osiągnięcia wymaganego przyrostu dochodu narodowego (AYw) przy pełnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych w gospodarce. Współczynnik kw jest akceleratorem powodującym, że wraz ze wzrostem dochodu narodowego wzrasta zapotrzebowanie na inwestycje dodatkowo pobudzone przez przyrost dochodu narodowego. Gn.= (3+a, /wyraża potencjalne możliwości rozwoju/ Gdzie (3 - stopa wzrostu naturalnego ludności, a - postęp techniczny

W modelu R.Harroda gospodarka znajduje się w stanie równowagi i jednocześnie w pełni wykorzystuje wszystkie zasoby, gdy faktyczna stopa wzrostu (Gf) równa się gwarantowanej stopie wzrostu Gw a ta z kolei naturalnej stopie wzrostu. Gf=Gw=Gn.-> AD — AS w warunkach pełnego wykorzystani czynników produkcji.

Model wzrostu Evseya Domara podażowe elementy wzrostu gospodarczego są wyrażone przyrostem zdolności wytwórczych w gospodarce (AYz), które zależą od nakładów inwestycyjnych I i potencjalnej ich efektywności (b). AYz = Ib Popytowe elementy wzrostu gospodarczego są wyrażone przyrostem wymaganego popytu (AYd), który jest określony przyrostem inwestycji (AI), i odwrotnością krańcowej skłonności do oszczędzania (1/ a), która określa wielkość mnożnika inwestycyjnego (ml), co można

zapisać: AYd= AI* 1/ a, a=KSO, krańcowa skłonność do oszczędzania. Warunek wzrostu: Ib = AI* 1/ a

Dochód narodowy powinien wzrastać w takich rozmiarach, jakie wynikają z przyrostu zdolności wytwórczych.

Model wzrostu Roberta Solowa model wzrostu gospodarczego oparty na funkcji produkcji opracował amerykański ekonomista R.Solow. Funkcja produkcji ma postać: Y=F(L,K, Y-wielkość produkcji, L-nakład pracy, K-nakład kapitału. Opisuje ona zależność produkcji od nakładów pracy i nakładów kapitału. Funkcja produkcji wyraża więc makroekonomiczną podaż, czyli wielkość wytworzonej produkcji, którą

określają poniesione na nią nakłady czynników produkcji. Przekształcają funkcję produkcji w ten sposób, że podzieli się jej wszystkie wielkości przez nakłady pracy L, otrzymujemy nową jej postać.

Y/L = f(L/L;K/L), czyli Y/L=F(K,L) Y/L - produkcja na jednego zatrudnionego

K/L - uzbrojenie techniczne siły roboczej, czyli ilość kapitału przypadająca średnio na

jednego zatrudnionego. Do bardziej szczegółowej analizy R. Solow wykorzystał modle dwuczynnikowy Cobba - Douglasa, który opisuje zależność między wielkością produkcji a nakładami pracy i siły

roboczej. Y=AK^aL^Ul a, 1- a - stałe współczynniki elastyczności produkcji względem nakładów kapitału I

nakładów siły roboczej, które oznaczają że jeżeli K rośnie o 1%, to powoduje to że Y wzrasta

o a%, a wzrost L o 1% powoduje wzrost produkcji o l-oc%. Wykładniki potęg sumują się do

jedności, zaś parametr A określa wpływ na Y nie uwzględnionych w modelu czynników

produkcji.

Test- przykładowe pytania

1. Połącz niżej wymienione pojęcia z odpowiadającymi im definicjami

1) Efekt majątkowy (bogactwa)

2) Hipoteza cyklu życia

3) Rozszerzona funkcja inwestycji

4) Krzywa IS

5) Funkcja globalnego popytu (AD)

7) Hipoteza permanentnego dochodu

1. _______ Teoria konsumpcji sformułowana przez Modiglianiego i Ando, która głosi, iż ludzie formułują swoje plany konsumpcyjne na cały okres życia na podstawie własnych prognoz dotyczących wielkości dochodów, jakie otrzymują w ciągu całego tego okresu.

(b)_______ keynesowskie równanie na pieniądz

(c)_______Teoria konsumpcji M.Friedmana, zgodnie z którą konsumpcja zależy nie od bieżącego dochodu rozporządzalnego, lecz od przeciętnego dochodu ludzi osiąganego w długim okresie.

(d)_______Zbiór różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu przy których rynek dóbr znajduje się w równowadze

(e)_______ Przysunięcie funkcji konsumpcji (w górę/w dół) pod wpływem zmiany (wzrostu/spadku) zasobów majątkowych gospodarstw domowych i zmiany (zwiekszenia/spadku) wydatków na każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych.

(f)_______ Sytuacja w której popytna pieniądz jest doskonale wrażliwy na stopę procentową lub niewrażliwy na zmiany dochodu, a każda podaż pieniądz jest wchłaniana przez wzrost zasobów pieniądz spekulacyjnego.

(g)_______ Krzyw ilustrująca zależność między planowanymi inwestycjami a poziomem stopy procentowej i dochodu narodowego.

8.Oznacz zdanie prawdziwe literą P, fałszywe - literą F.

1) _______ zmiana stopy procentowej wpływa położenie krzywej popytu globalnego AD w dochodowo-wydatkowym modelu gospodarki.

2)________ w ujęciu realnym podaż pieniądza można zapisać w postaci równania:

gdzie P oznacza poziom cen.

3)_____ Popyt na pieniądz składa się z trzech elementów: popytu transkacyjnego, spekulacyjnego i inwestycyjnego.

4)______Model IS-LM zakłada, że stopa procentowa jest podstawową zmienną wiążącą rynek dóbr i pieniężny.

1. Jaką politykę monetarną zaleciłbyś w okresie recesji:

1. restrykcyjną,

2. stabilizacującą;

3. drogiego pieniądza,

4. ekspansywną (pobudzającą).

2. Która z poniższych wymienionych rodzajów polityki gospodarczej - zgodnie z teorią keynesowska - będzie najskuteczniejszy w walce bezrobociem.

1. wzrost podatków dochodowych i wzrost wydatków budżetowych,

2. obniżenie stopy podatkowej i wzrost wydatków budżetowych,

3. dewaluacja, obniżenie wydatków budżetowych i podatków;

4. rewaluacja, obniżenie podatków i wzrost wydatków budżetowych.

3. Wzrost wielkości dochodu i produkcji, przy niezmienionej stopie procentowej, można osiągnąć w wyniku zastosowania:

1. łagodnej polityki budżetowej (fiskalnej) i ekspansywnej polityki monetarnej (pieniężnej),

2. twardej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej;

3. łagodnej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej,

4. twardej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej,

5. twardej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej,

4. Zmiana położenia (i przesunięcie) krzywej LM w lewo, przy zachowani zasady ceteris paribus, może być wywołana przez;

1. wzrost nominalnej podaży pieniądza,

2. wzrost wydatków budżetowych finansowanych przez emisję obligacji;

3. spadek nominalnej podaży pieniądza;

4. obniżenie wydatków budżetowyc,

5. wzrost ogólnego poziomu cen,

6. obniżenie podatków dochodowych;

7. spadek realnej podaży pieniądza

1. 1, 3, 4, 7;

2. 1,2,,3,4;

3. 3,4,7;

4. 3,5,7.

5. Naturalna stopa bezrobocia to:

1. relacja przymusowo bezrobotnych do całego zasobu siły roboczej,

2. relacja dobrowolnie bezrobotnych do całego zasobu siły roboczej,

3. liczba bezrobotnych przy płacy realnej w równowadze;

4. relacja bezrobotnych przy dowolnej płacy realnej do całego zasobu siły roboczej.

6. Jeśli w jakimś okresie płace w danym rodzaju pracy są wyższe, to:

1. popyt na pracę będzie miał tendencję wzrostową, a jej podaż będzie spadać;

2. popyt na pracę będzie spadać, a jej podaż będzie wzrastać;

3. popyt na pracę i podaż pracy będą wzrastać;

4. nie wystąpi żadna z tych tendecji.

7. Która z poniższych definicji określa krzywą SAS?

1. zbiór różnych stóp procentowych i poziomów produkcji determinowanych cenami,

2. zbiór różnych rozmiarów produkcji i poziomów cen determinowanych istniejącymi płacami,

3. zbiór różnych poziomów cen i rozmiarów produkcji determinowanych popytem globalnym,

4. zbiór różnych poziomów cen i realnego dochodu determinowanych stopą procentową w równowadze i planowanych wydatkami.

---