Abazja polega na niemożności swobodnego i samodzielnego chodzenia.
ACL -główny mechanizm uszkodzenia to uraz skrętny z wyprostem i komponentą koślawiącą; częściej uszkadzane u kobiet dolegliwości i obrzęk nastają się 12-48 godz od urazu. „Uszkodzenie ACL to początek końca stawu kolanowego” Palmer
Astazja polega na niemożności swobodnego utrzymania pozycji stojącej.
CHÓD DROBNYM KROKIEM- nienaturalnie zmniejszony wykrok, co przekłada się również na skrócenie długości kroku a liczba kroków w jednostce czasu się zwiększa. Jest on naturalny dla osób z krótkimi kończynami dolnymi.
CHÓD KOŁYSZĄCY- dochodzi do sprzężenia w działaniu mięśni pośladkowych średniego i naprężacza powięzi szerokiej uda po stronie kończyny podporowej a także prostownika grzbietu po stronie kończyny wykrocznej. Mięśnie te włączają się do działania z pewnym opóźnieniem, co skutkuje zwiększeniem unoszenia i obniżania miednicy w płaszczyźnie czołowej i jej przechylenie po stronie wykroku, z równoczesnym obniżaniem barku po stronie podporu. Często występuje u kobiet.
CHÓD MARYNARSKI- zbliżony jest do chodu kołyszącego, ale zdecydowanie bardziej zaakcentowane zostają ruchy miednicy i barków, a środek ciężkości przesadnie wychyla się w bok.
CHÓD MAJESTATYCZNY- w kończynie wykrocznej dochodzi do nadmiernego przyśpieszenia i wyprostu zanim pięta osiągnie podłoże. Dochodzi do wydłużenia czasu trwania kroku. Jest to chód nienaturalny i nieekonomiczny. Tułów się cofa.
CHÓD SZTYWNY- nienaturalnie zmniejszona oscylacja barków i miednicy.
Diadochokineza - zdolność wykonywania szybkich ruchów naprzemiennych, powolność ruchów świadczy o uszkodzeniu móżdżku,
Dynamic Gait Index- test ten ocenia możliwość dopasowania przez pacjenta chodu do różnych sytuacji i zadań. DGI został opracowany i rozwinięty do oceny prawdopodobnego ryzyka upadku przez starszych ludzi. Przeprowadza się go na dystansie 20 metrów w 8 etapach a w każdym z nich można zdobyć maksymalnie 3 punkty. Przy wyniku końcowym wynoszącym 19 istnieje ryzyko potknięcia się lub upadku.
3. normalny chód; 2. chód z niewielkimi ograniczeniami; 1. chód ze średnimi ograniczeniami; 0. duże ograniczenia
Kolano kinomana- jest to dolegliwość związana z utrudnionym wyprostem stawu kolanowego, dużą bolesnością przedniej części stawu, urazem stawu rzepkowo-udowego, dodatkowo utrudnia wchodzenie i schodzenie ze schodów.
Kolano skoczka- dolegliwość związana z ekscentryczną pracą mięśnia czworogłowego, objawia się dużą bolesnością przy chodzeniu po schodach w przyśrodkowej okolicy stawu kolanowego, wiąże się z przyparciem przyśrodkowym rzepki.
LECZENIE USZKODZEŃ STAWU SKOKOWEGO
Leczenie zachowawcze;
P-rotection (ochrona);
R-est (odpoczynek);
I-ce (chłodzenie);
C-ompresion (opatrunek uciskowy);
E-lewation (ułożenie przeciwobrzękowe);
M-edication (farmakoterapia);
M-obilization(jak najwcześniejszy ruch)
Objaw Bonneta- kręgosłup PW: leżenie tyłem. Ruch: wykonuje się zgięcie w stawie biodrowym i kolanowym z jednoczesnym przywodzeniem i rotacją wewnętrzną. Int- dochodzi do dodatkowego napięcia nerwu kulszowego poprzez mięsień gruszkowaty, w przypadku rwy kulszowej pojawi się dodatni objaw Laseque'a
Objaw Childressa- łąkotka - polecamy pacjentowi wykonać głęboki przysiad, jeśli to możiwe pośladki powinny dotknąć pięt. Następnie chory powinien poruszyć się do przodu tzw : kaczym chodem. Jeśli bodzie uszkodzony tylny róg łąkotki przyśrodkowej, pacjent usłyszy trzask tuż przed osiągnięciem maksymalnego zgięcia lub w pierwszym momencie prostowania, spowodowane jest to zakleszczeniem uszkodzonej łąkotki.
Objaw Derbolowsky'ego- kręgosłup PW: leżenie tyłem, terapeuta nachwytem łapie za stawy skokowe. Ruch: polecamy pacjentowi przejść do siadu prostego
Int- gdy jest zablokowany SIJ oraz zaburzona ruchomośc pomiędzy kością krzyżową a biodrową to kończyna dolna po stronie zablokowania przy siadaniu staje się pozornie dłuższa ( w siadzie pozorne skrócenie) lub długości się wyrównują.
Objaw Drehmanna- złuszczenie głowy kości udowej- biodro
PW badanego: leżenie tyłem. PW badającego: stojąca z boku badanego
SW: chwytamy jedną kończynę dolną za stopę i zginamy staw biodrowy oraz kolanowy do kąta 90°. Interpretacja: jeżeli w trakcie ruchu zginania zwiększy się wewnętrzna rotacja kończyny w stawie biodrowym, to wtedy istnieje przypuszczenie, że mamy do czynienia z jego schorzeniem.
objaw Hoffy- u pacjenta leżącego przodem, stopy poza leżanką tej pozycji wykonujemy zgięcie grzbietowe obu stóp ,przy uszkodzeniu ścięgna piętowego (jest mniej napięte) możliwy jest większy zakres zgięcia grzbietowego chorej stopy
Objaw Laseque'a- kręgosłup PW: leżenie tyłem, siad na krześle. Ruch: 1) bierne unoszenie wyprostowanej kd 2) bierne prostowanie ówcześnie zgiętej w biodrze i kolanie kd 3)bierny wyprost podudzia w stawie kolanowym, gdy pacjent siedzi. Int- test dodatni, gdy pojawi się nagły ból i promieniowanie do kończyny i pośladka. 20° „ciężki” konflikt korzonkowy; 50° znaczny; 70° inna przyczyna np. zespół rzekomo korzeniowy
Objaw Steinmanna I- łąkotka - badany leży tyłem a terapeuta jedną ręką stabilizuje udo a drugą chwyta podudzie i wykonuje szybkie, gwałtowne ruchy rotacji wewnętrznej i zewnętrznej. Ból przy rotacji wewnętrznej w bocznej szparze stawu świadczy o uszkodzeniu łąkotki bocznej a przy rotacji zewnętrznej w przyśrodkowej szparze stawu o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej.
Objaw wyprzedzania- kręgosłup
PW: stojąc lub siedząc, kciuki terapeuty na KBTG. Ruch: swobodne pochylanie się do przodu. Int: w czasie pochylania do przodu KBTG po stronie zablokowania zostaje pociągnięty dogłowowo przez kość krzyżową o tyle ile jest ograniczona ruchomość SIJ.
PCL- najczęściej do urazu dochodzi na skutek wypadków komunikacyjnych lub urazów sportowych, bezpośrednie uderzenie w goleń przy zgiętym kolanie, gwałtowne maksymalne zgięcie kolana; upadek na zgięte kolano, przy stopie zgiętej podeszwowo powoduje uszkodzenie PCL
Próba Langego- wykrywanie przykurczu zginaczy stawu biodrowego- biodro
PW badanego: stojąca. PW badającego: stojąca z boku badanego
SW: polecamy badanemu unieść kończynę dolną wyprostowaną w stawie kolanowym na wysokość 15 cm czyli ok. 30° zgięcia
Interpretacja: w trakcie podnoszenia kończyny mięśnie kulszowo-goleniowe pociągają biernie za guz kulszowy powodując przemieszczanie się kolca biodrowego przedniego górnego do góry. Zmniejsza się lordoza, brzuch staje się płaski- ujemna próba Langego. Gdy położenie kolca biodrowego przedniego górnego nie zmienia się albo ma on tendencję do dalszego pochylania się, mamy do czynienia z przykurczem mięśni zginaczy stawu biodrowego i niewydolnością mięśni kulszowo-goleniowych- dodatnia próba Langego.
Rodzaje chodu patologicznego:
Nożycowy (spastyczny, jedno- i obustronny)- występuje w niedowładzie spastycznym kończyn dolnych
Podskakujący- w spastyczności hiperkinetycznej
Koszący- w niedowładzie połowiczym, wiąże się z usztywnionym kolanem w wyproście lub przy zbyt długiej endoprotezie
Defiladowy- w uszkodzeniach układu pozapiramidowego
Paretyczny- w niedowładzie wiotkim kończyn dolnych
Ataktyczny- w ataksji móżdżkowej z uszkodzeniem dróg i ośrodków móżdżku
Tylnosznurowy- w zaburzeniach czucia głębokiego
Parkinsonowski- w uszkodzeniach układu pozapiramidowego
Histeryczny- zaburzony funkcjonalnie z różnymi nieprawidłowościami
Szczudłowy- w porażeniu zginaczy podeszwowych stopy (stopa piętowa)
Brodzący (koguci)- w obustronnej niewydolności zginaczy grzbietowych stopy
Zapadający- w dużym przykurczu zgięciowym stawów biodrowych i kolanowych
Kłaniający- w przykurczu lub sztywnością stawu biodrowego w zgięciu ze współistniejącą sztywnością kręgosłupa
Kołyszący- przy dużej koślawości lub szpotawości kolan
Kaczkowaty- w dysplazji lub obustronnym zwichnięciu stawów biodrowych
Antalgiczny (przeciwbólowy)- w ostrodze piętowej, stanach zapalnych kości, stawów lub więzadeł
Niestabilny- przy zaburzeniach czucia powierzchownego i głębokiego, w uszkodzeniach więzadeł pobocznych i łąkotek kolana
STAW SKOKOWY. GÓRNY I DOLNY STAW SKOKOWY
■ górny staw skokowy - staw zawiasowy z osią obrotu przebiegającą poprzecznie w stosunku do długiej osi stopy i dużym zakresem ruchomości;
■ dolny staw skokowy - niewielka ruchomość, oś obrotu leży ukośnie w stosunku do stopy i przechodzi od przodu i od strony przyśrodkowej, od głowy kości skokowej do tylu i boku na podeszwowy brzeg kości piętowej
■ w stawie skokowym górnym w czasie chodu możliwe jest wykonanie ruchu prostowania i zginania stopy;
■ staw skokowy dolny umożliwia dopasowanie stopy do nierówności podłoża;
Stopnie uszkodzeń więzadłowych:
I — lekki - distensio, distorsio - naciągnięcie, skręcenie; uszkodzeniu ulega tylko niewielka liczba włókienek; w porównaniu ze zdrową kończyną nie stwierdza się wiotkości stawu
II - umiarkowany - laesio - uszkodzenie większej liczby włókien więzadłowych. a pourazowa wiotkość stawu me przekracza 5 mm w porównaniu ze stroną przeciwną
III - ciężki - ruptura, luxatio - całkowite rozerwanie struktury więzadłowej lub oderwanie przyczepów kostnych z wystąpieniem pourazowej niestabilności stawu powyżej 10 mm
Test Adama- kręgosłup PW: pozycja stojąca. Ruch: pacjent wykonuje skłon w przód, kkd wyprostowane w stawach kolanowych
Int: test ten wykonuje się u pacjentów ze skoliozą. W czasie pochylania do przodu skrzywienie koryguje się lub zanika, świadczy to o skoliozie funkcjonalnej, natomiast brak korekcji oraz uwidoczniony garb żebrowy i wał lędźwiowy świadczy o zmianach strukturalnych.
Test antyfleksji/przodozgięcia kręgosłupa PW: siad klęczny, kkg ułożone wzdłuż tułowia. Ruch- pacjent wykonuje tzw. "ukłon japoński” czołem stara się dotknąć podłoża . Int- kręgosłup powinien ulec równomiernemu uwypukleniu, o braku antefleksji świadczy brak zgięcia w co najmniej 3 segmentach ruchowych. W wieku rozwojowym świadczy o ryzyku wystąpienia skoliozy a gdy już jest to o możliwości progresji, u osób dorosłych świadczy o bloku czynnościowym w wyproście.
Test Anvila- biodro PW badanego: leżenie tyłem. SW: badający jedną rękę wyprostowaną lekko unosi, a drugą uderza pięścią w piętę w kierunku osiowym
Interpretacja: siła uderzenia przenosi się na staw biodrowy. Bóle w pachwinie lub udzie w pobliżu stawu świadczą o patologii w stawie biodrowym (zmiany zwyrodnieniowe, zapalne), natomiast u pacjentów z endoprotezami o ich obluzowaniu (bóle w okolicy pachwiny przemawiają za obluzowaniem panewki, a po bocznej stronie uda za obluzowaniem trzpienia).
Test Apley'a- łąkotka- Pacjent w leżeniu przodem kończyna dolna badana zgięta w stawie kolanowym do 90°, terapeuta swoim kolanem stabilizuje udo pacjenta. Należy wykonać nacisk na piętę, co powoduje kompresję łąkotek, a następnie rotację podudzia na zewnątrz i do wewnątrz- test kompresyino-rotacyjny. Podobnie postępujemy wykonując test dystrakcyjno-rotacyjny. Ból przy rotacji zewnętrznej świadczy o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej a przy wewnętrznej łąkotki bocznej
Test chodzenia na piętach i palcach- kręgosłup
PW: stojąc; Ruch: poleca się pacjentowi stanąć na piętach lub palcach i przejść krótki dystans. Int- problem z chodzeniem na piętach świadczy o ucisku na korzeń L4-L5, natomiast problem stania na palcach o uszkodzeniu korzenia S1 (różnicować ze ścięgnem Achillesa)
Test cross over- kolano - pacjent stoi. Terapeuta swoją stopą stabilizuje badaną kończynę i prosi pacjenta aby skrzyżował zdrową nogę z chorą i jednocześnie skręcił miednicę i górną część tułowia w stronę uszkodzenia. Gdy kolano pacjenta chce się „odczepić" uszkodzeniu uległo ACL
Test kolców- kręgosłup PW: stojąc; Ruch: T stojąc za pacjentem układa swój kciuk na KBTG oraz na tej samej wysokości na wyrostkach kolczystych scrum (grzebień krzyżowy przyśrodkowy), pacjentowi poleca się unieść kd aby kolano wysunął jak najdalej. Int- gdy SIJ jest niezablokowany to kość biodrowa opada po badanej stronie a KBTG przesuwa się do góry nawet o 2 cm. Gdy zablokowany jest SIJ to kość biodrowa nie opada a może nawet przemieścić się ku górze.
Test końca palców- służy do oceny przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych- biodro. PW badanego: siad prosty na leżance. SW: pacjentowi polecamy zgiąć jedną kończynę dolną w stawach biodrowym i kolanowym a następnie przyciągnąć ją jedną ręką do tułowia. Druga kończyna dolna pozostaje w wyproście. Palcami drugiej ręki ma on sięgnąć do palców stopy prostej kończyny. Test wykonujemy obustronnie.
Interpretacja: jeżeli mięśnie tylnej strony uda (mięśnie kulszowo-goleniowe) będą przykurczone to pacjent nie będzie mógł końcami palców ręki dosięgnąć stopy i będzie narzekał na „ciągnące bóle” po tylnej stronie uda- test dodatni.
Test Lachmanna- kolano - Pacjent leży na plecach i obejmuje od spodu badany staw kolanowy i nieznacznie go zgina jednocześnie przechodząc do pozycji siedzącej. Gdy dochodzi do podwichnięcia piszczeli to ACL i LCM jest uszkodzone bądź niewydolne
Test marszu 6-minutowego- test należy wykonać w pomieszczeniu zamkniętym, na płaskim, prostym korytarzu o długości nie mniejszej niż 30 metrów. Należy wyraźnie oznaczyć linię startu a dystans powinien być oznaczony co 10 metrów. Pacjent nie powinien wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych w okresie 2 godzin przed badaniem. Przed jak i po badaniu należy monitorować: puls, ciśnienie, saturację. Pacjentowi poleca się pokonanie dystansu 20 metrów z jednoczesnym informowaniem go o dystansie jaki pokonał i czasie jaki pozostał do końca badania.
Test mięśnia lędźwiowego- kręgosłup PW: leżenie tyłem.; Ruch: poleca się pacjentowi unieść wyprostowaną kd a następnie wykonać nagły nacisk na górną powierzchnię uda. Int- gwałtowny nacisk powoduje napięcie się mięśnia lędźwiowego, który pociąga za wyrostki poprzeczne L. Test jest dodatni, gdy przy ucisku pojawi się wyraźny ból, który świadczy o zmianach zwyrodnieniowych, zapalnych lub wypadnięciu krążka międzykręgowego
więzadłem miedniczno-udowym.
Test McMurray'a- łąkotka - jest to test zgięciowo-rotacyjny, który wykonuje się u pacjenta leżącego tyłem z silnie zgiętym stawem kolanowym i biodrowym chorej kończyny Jedną ręką terapeuta obejmuje kolano a drugą stopę. Przy testowaniu łąkotki przyśrodkowej wykonuje się silną rotację zewnętrzną a przy łąkotce bocznej wewnętrzną. Należy wykonać ruch prostowania kolana z kąta 90°. W przypadku uszkodzenia pojawia się ból po wewnętrznej (łąkotka przyśrodkowa) lub zewnętrznej stronie (łąkotka boczna). Przy uszkodzeniu tylnej części łąkotki objawy nasilają się przy dużym zgięciu kolana, a jeśli w końcowej fazie prostowania to przednie rogi są uszkodzone.
Test Obara- pozwala ocenić wielkość przykurczu powięzi szerokiej uda- biodro
PW badanego: leżenie bokiem. SW: kończynę dalszą od leżanki (górna) odwodzimy możliwie jak najwyżej, staw kolanowy zginamy do kąta 90°, staw biodrowy ustawiamy w pozycji zerowej. Przykurcz powięzi szerokiej uda nie pozwala na przywiedzenie, więc udo pozostaje w pozycji wyjściowej do badania → w odwiedzeniu.
Test odwodzenia przywodzenia- kolano (test koślawienia- szpotawienia) służy do oceny więzadeł pobocznych stawu kolanowego, piszczelowego i strzałkowego
Test Patricka (świadczący o chorobie Perthesa) - biodro
PW badanego: leżenie tyłem. PW badającego: obok pacjenta
SW: jedna kończyna dolna wyprostowana, druga zgięta w stawie kolanowym. Kostka boczna zgiętej kończyny leży nad rzepką drugiej kończyny.
Interpretacja: w stanach fizjologicznych staw kolanowy zgiętej kończyny dolnej prawie dotyka leżanki. Po stronie gdzie występuje dodatni objaw Particka ruch odwodzenia jest utrudniony. Przywodziciele są napięte a chory odczuwa ból przy próbie czynnego odwodzenia. Ból w okolicy pachwiny może świadczyć o początkowych stadiach choroby Perthesa.
Test Payra- łąkotka - wykonujemy u pacjenta leżącego tyłem. Jedną ręką maksymalnie zginamy kończynę dolną w stawie biodrowym i kolanowym a drugą obejmujemy staw skokowy i wykonujemy rotację zewnętrzną goleni a zgięte kolano przywodzimy w kierunku przeciwnego biodra. Ból pojawiający się w tylnej części wewnętrznej szpary stawowej świadczy o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej- głównie rogów tylnych. Analogicznie wykonujemy rotację wewnętrzną celem oceny rogów tylnych łąkotki bocznej.
Test pivot-shift- kolano - Pacjent leży na plecach. Jedną ręką badający chwyta i fiksuje boczny kłykieć kości udowej. Kciuk bada palpacyjnie bliższą część kości piszczelowej lub strzałki. Drugą ręką badający chwyta podudzie wykonuje rotację wewnętrzną i odwiedzenie (koślawienie). Z tej pozycji staw kolanowy jest zginany i prostowany (ruch zgięcia i wyprostu). Gdy ACL jest uszkodzony podwichnięciu do przodu ulega k. piszczelowa.
Testy szufladkowe- kolano - służą do oceny więzadeł krzyżowych przedniego i tylnego. Badanie przeprowadzamy u pacjenta leżącego tyłem a kończyna dolna badana jest zgięta w stawie biodrowym 45° a w stawie kolanowym 90°, stopa oparta o podłoże. Siadamy na stopie badanej kończyny, co zapewnia lepszą stabilizację. Badanie wykonujemy w zerowej rotacji dla samych AĆL i PCL, w rotacji zewnętrznej stopy do 15° do oceny niestabilności przednio-przyśrodkowej, a w rotacji wewnętrznej stopy do 30° do oceny niestabilności przednio bocznej
Test Thomasa umożliwia wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym. - biodro PW badanego: leżenie tyłem. PW badającego: stojąca obok badanego
SW: badanemu zginamy udo niebadanej kończyny w stawie biodrowym i kolanowym, aż do momentu zniesienia lordozy lędźwiowej. Zwiększony przykurcz biodrowy może być kompensowany przez zwiększenie lordozy lędźwiowej.
Interpretacja: jeżeli istnieje przykurcz biodra, udo badanej kończyny dolnej unosi się w miarę jak zgina się biodro drugiej kończyny.
test uciskowy Thompsona-wykonujemy uciskając jedną ręką m. brzuchaty łydki i obserwujemy czy dojdzie do biernego i zgięcia podeszwowego stopy; przerwane ścięgno powoduje brak reakcji stopy, wynik dodatni brak ciągłości ścięgna
Testy napięciowe nerwów- kończyna górna
Nerw pośrodkowy- pacjent w leżeniu tyłem. Terapeuta spycha ramię w stronę kaudalną a pacjent pochyla głowę w przeciwną stronę. Następnie terapeuta odwodzi ramię do kąta prostego, prostuje staw promieniowo-nadgarstkowy, staw łokciowy jest zgięty a przedramię pozostaje w supinacji. Z tej pozycji należy rozpocząć prostowanie w stawie łokciowym aż do uczucia oporu. Napięcie w warunkach fizjologicznych pojawia się w okolicy przedramienia i nadgarstka.
Nerw promieniowy- bark obniżony, głowa pochylona w przeciwną stronę Następnie odwodzi do około 45 i prostuje zrotowany do wewnątrz staw ramienny oraz zgina staw promieniowo-nadgarstkowy. kciuk w maksymalnym przywiedzeniu a łokieć pozostaje w zgięciu. Z tej pozycji rozpoczyna się powolne prostowanie stawu łokciowego z równoczesną pronacją przedramienia aż do uczucia napięcia w okolicy przedramienia. Nerw łokciowy- Pacjent w leżeniu tyłem ramię odwiedzone i zrotowane na zewnątrz, staw nadgarstkowy wyprostowany a dłoń stroną łokciową zwrócona do policzka osoby badanej. Terapeuta spycha bark kaudalnie i stabilizuje nadgarstek. Z tej pozycji badany nieznacznie popycha ramię w kierunku odwiedzenia horyzontalnego. Fizjologicznie napięcie powinno pojawić się w okolicy bruzdy nerwu łokciowego oraz nadgarstka pod więzadłem grochowo-haczykowym.
Testy napięciowe nerwów- kończyna dolna
Nerw kulszowy i piszczelowy- unosi się badaną kończynę dolną do momentu wyczucia delikatnego oporu a następnie wykonuje się zgięcie grzbietowe stopy. W warunkach fizjologicznych napięcie powinno być wyczuwalne w tylnej części uda, w dole podkolanowym oraz w okolicy kostki przyśrodkowej i podeszwowej okolicy główek kości śródstopia.. Nerw kulszowy i strzałkowy- badający unosi wyprostowaną kd równocześnie rotuje ją do wewnątrz oraz przywodzi w stawie biodrowym aż do momentu wyczucia delikatnego oporu a następnie zgina podeszwowo i supinuje stopę w stawie skokowym. Napięcie powinno być wyczuwalne w okolicy głowy strzałki, po bocznej stronie podudzia oraz w okolicy kostki bocznej i na grzbietowej stronie stopy aż do palców. Nerw udowy- pacjent w leżeniu przodem. Terapeuta prostuje i lekko odwodzi w stawie biodrowym badaną kończynę dolną z równoczesnym zgięciem stawu kolanowego.
The Timed „Up and go” Test- test oceniający mobilność starszych osób zwierający w swym badaniu powstanie z krzesła, przejście 3 metrów, powrót i ponowny siad na krzesło. Czas <20 sekund świadczy o niezależnej mobilności a czas > 30 sekund pacjent wymaga pomocy. Zdrowa osoba do 65 r.ż. powinna wykonać test w czasie poniżej 10 sekund a po roku 65 r.ż. w czasie około 14 sekund.
Timed Walking Test- jest to test oceniający zdolność chodu pacjenta z różnymi jednostkami chorobowymi. Ten test można wykonać w dwóch wariantach: prędkość na krótkich dystansach oraz jako test na wytrzymałość.
W pierwszej wersji poleca się pacjentowi aby pokonał dystans 5m, 10m lub 20m po prostej linii w swoim własnym rytmie i tempie, jeśli to konieczne z zastosowaniem pomocy ortopedycznych.
Test na wytrzymałość wiąże się z chodem 2, 6 lub 12 minut. Ocenia się dystans jaki pacjent pokonał w określonej jednostce czasu (zazwyczaj jest to czas 6 minut).
TYPY KOKSARTROZY
Wczesny: krótszy niż 2 lata, duża bolesność wysiłkowa, dobra ruchomość stawu i brak przykurczów, wydolny chód, RTG - zwężenie szpary stawowej, zagęszczenie tkanki kostnej, brak zniekształcenia głowy kości udowej
Średnio-ciężki: 2-10 lat, bardzo nasilone bóle wysiłkowe i okresowo występujące w spoczynku. Zakres ruchów czynno-biernych nie przekracza 75% fizjologicznego ruchu, chód utykający. RTG stwierdza zwężenie i nieregularny przebieg szpary stawowej, torbiele kostne, wyrośla kostne.
Ciężki- powyżej 10 lat, stałe dolegliwości bólowe, niewydolny chód, zakres ruchów zgięcia i wyprostu nie przekracza 40-60° ruchy rotacyjne, odwodzenia i przywodzenia kończyny są utrudnione, zaniki mięśniowe. W RTG stwierdza się zmniejszenie szpary stawowej, liczne torbiele kostne, duże wyrośle kostne, zniekształcenie głowy kości udowej.
USZKODZENIA STAWU SKOKOWEGO Skręcenie kostki bocznej:
1 stopień - naciągnięcie-niewielki obrzęk i tkliwość ATFL, bez cech niestabilności;
2 stopień - naderwanie; znaczny obrzęk, wylew podskórny, trudności w chodzeniu [przy wspięciu na palce, bolesność ATFL i CFL,
3 stopień - rozerwanie; znaczny obrzęk, duża bolesność, ograniczenie ruchomości w stawie, dodatnie objawy niestabilności,;
4 stopień - rozerwanie z oderwaniem kawałka kostnego (złamanie awulsyjne);
Wyznaczniki chodu
Wyznacznik pierwszy- określa konieczność bocznych przemieszczeń miednicy, wynikających z naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych. Ruchy boczne miednicy wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych.
Wyznacznik drugi- określa ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej, w momencie, gdy jedna kończyna znajduje się w fazie podporu a druga wymachu. Miednica wtedy układa się wtedy lekko skośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej. Staw biodrowy kończyny podporowej układa się w przywiedzeniu ok. 5°, a kończyny przenoszonej w takim samym odwiedzeniu.
Wyznacznik trzeci- określa prawidłowe ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w fazie podwójnego podparcia. Miednica rotuje się w osi długiej ciała ku przodowi, w stronę kończyny rozpoczynającej podparcie i jednocześnie ku tyłowi w stronę kończyny zakrocznej, 5° w obie strony. Staw biodrowy kończyny wykrocznej zrotowany jest na zewnątrz, a zakrocznej do wewnątrz.
Wyznacznik czwarty- określa wielkość zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego obciążenia - 20°. Pozwala to na chód z minimalną amplitudą wychyleń środka ciężkości ciała w płaszczyźnie strzałkowej.
Wyznacznik piąty- określa wartość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie przenoszenia w sytuacji w której oś poprzeczna stawu skokowo-goleniowego mija płaszczyznę czołową, główną ciała. Kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej. Miednica po tej stronie jest trochę obniżona (wyznacznik drugi), co wymaga znacznego pozornego skrócenia kończyny, po to by mogła ona „zmieścić” się pod miednicą. To czynnościowe skrócenie odbywa się we wszystkich trzech stawach, ale największe jest w stawie kolanowym- kolano musi mieć możliwość zgięcia do 65°.
Wyznacznik szósty- dotyczy zakresów ruchów w stawie skokowo-goleniowym w płaszczyźnie strzałkowej. Wyprost 15°, 20° zgięcie.