Zaliczenie: prezentacja encykliki (5 osób):

- kontekst społeczny, w jakim rodziła się encyklika (odpowiedź na problem współczesności)

- ogólne założenia dokumentu (charakterystyka)- najważniejsze zagadnienia

- ukazanie wniosków praktycznych- co należy czynić- propozycja skierowana do świata, do ludzi dobrej woli, także niewierzących;

- aktualność zagadnienia dla nas

- trzeba mieć przy sobie encyklikę

Egzamin pisemny- coś w rodzaju TESTU w TVP

------------------------------------------------I 1.10.2009----------------------------------------------

• ENCYKLIKI JANA PAWŁA II

Encykliki to najważniejsze i podstawowe dokumenty papieskie. Jan Paweł II pisał je po polsku, jednak oficjalny charakter miała zawsze wersja łacińska tekstu, która służyła do dalszych przekładów na języki nowożytne. Zgodnie z tradycją kościelną tytuł encykliki tworzą pierwsze słowa jej oficjalnego tekstu. Poniżej podano w nawiasie tłumaczenie tytułu na podstawie polskiego tekstu. Niekiedy Jan Paweł II nadawał encyklice także podtytuł.

1. Redemptor hominis (Odkupiciel człowieka) - 4 marca 1979. Pierwsza encyklika Jana Pawła II (przyjęta z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą), zarazem pierwsza z cyklu trynitarnego, podejmującego nową interpretację Boga jako Trójcy Świętej. Temat: Jezus Chrystus jako Syn Boży. Analiza "Boskiego" oraz "ludzkiego wymiaru Odkupienia", w tym ofiary Chrystusa na krzyżu jako przejawu miłości do każdej osoby, co ukazuje godność ludzką. Słynne zdanie: "Człowiek nie może żyć bez miłości" (a jest nią finalnie Bóg). Encyklikę interpretowano jako manifest personalizmu i humanizmu chrześcijańskiego. Zapowiedź pontyfikatu.

2. Dives in misericordia (Bogaty w Miłosierdziu), podtytuł: O Bożym Miłosierdziu - 30 listopada 1980. Druga encyklika trynitarna. Temat: Bóg-Ojciec. Analiza miłosierdzia jako najwyższego przymiotu Stwórcy: przejawu Jego miłości do każdej osoby ludzkiej, co umacnia jej godność. Osobny rozdział zawiera interpretację egzystencjalnąprzypowieści o synu marnotrawnym (Łk 15,11-32). W interpretacjach wskazywano związek z Dzienniczkiem św. Faustyny Kowalskiej, którego wizję Miłosierdzia Bożego papież analitycznie i twórczo rozwinął.

3. Laborem exercens (Z pracy), podtytuł: O pracy ludzkiej - 14 września 1981.

4. Slavorum apostoli (Apostołowie Słowian), podtytuł: Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego - 2 czerwca 1985.

5. Dominum et vivificantem (Pana i Ożywiciela), podtytuł: O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata - 18 maja 1986. Trzecia encyklika trynitarna. Temat: Duch Święty. Studium unaoczniania się Boga jako osobowej miłości. Analiza pojęć biblijnych ("ruah", "nefesh", "Parakletos"). Duch Święty zapowiedziany przez Chrystusa w toku Ostatniej Wieczerzy jako osobowe tchnienie miłości Boga ku ludziom, przenikające świat. "Grzech" jako akt wolnej woli człowieka: zamknięcie na ducha miłości.

6. Redemptoris Mater (Matka Odkupiciela), podtytuł: Błogosławiona Maryja Dziewica w życiu pielgrzymującego Kościoła - 25 marca 1987.

7. Sollicitudo rei socialis (Społeczna troska), podtytuł: Społeczna troska - 30 grudnia 1987.

8. Redemptoris missio (Misja Odkupiciela), podtytuł: O stałej aktualności posłania misyjnego - 7 grudnia 1990.

9. Centesimus annus (Stulecie), podtytuł: W stulecie encykliki Leona XIII "Rerum Novarum" - 1 maja 1991. Po zmianach społecznych.

10. Veritatis splendor (Blask prawdy), podtytuł: Podstawowe problemy nauczania moralnego Kościoła - 6 sierpnia 1993.

11. Evangelium vitae (Ewangelia życia), podtytuł: O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego - 25 marca 1995.

12. Ut unum sint (tytuł zachowany w tekście polskim w wersji łacińskiej; sens: Aby byli jedno), podtytuł: O działalności ekumenicznej - 25 maja 1995.

13. Fides et ratio (Wiara i rozum), podtytuł: O relacjach między wiarą a rozumem - 14 września 1998.

14. Ecclesia de Eucharistia (Kościół dzięki Eucharystii), podtytuł: Eucharystia w życiu Kościoła - 17 kwietnia 2003.

------------------------------------------------II 15.10.2009----------------------------------------------

Bibliografia:

1. „Kalendarium”- wyd. Znak

2. „Dar i tajemnica”; [relacje rodzinne , parafialne, kapłańskie sam opisał]

3. 
   „Wstańcie, chodźmy”; 1958- 78, wyd. św. Stanisława, Kraków, 2004

4. Homilie Jana Pawła II od 1958- 1964 były nagrywane i przepisywane przez siostry zakonne [diecezja bielsko- żywiecka]; (300 ileś stron)

5. 56 protokołów powizytacyjnych- pierwszy protokół z 4.6. 1959- odwołanie się do kultury terenu, na którym przebywał; ostatnia wizytacja na Złotych Łanach- stamtąd wyjechał już do Rzymu;

6. Dekrety, listy powołujące parafie; tematy jubileuszów, budowy świątyń- np. Nowa Huta, Oświęcim, Cisiec k. Milówki;- II tom

7. I tom- życie JP II;

+ dokumenty

8. Adhortacje

9. Encykliki,

10. listy apostolskie (16 tomów ;D!)

11. Orędzia papieskie

12. Orędzia - światowy dzień środków masowego przekazu;

13. Przemówienia papieża: np. w ONZ dot. kultury ( w języku francuskim)

14. Homilie (celebracja Eucharystii);

BIOGRAFIA:

18. maja 1920 - Wadowice.

Jego ojcem był Karol Wojtyła, syn Macieja i Anny, ur. 18. Lipca 1879 w Lipniku, k. Białej.

Jego rodzina zamieszkuje dziś w Czańcu (100-150 osób). Jego kuzyn jest wykładowcą, były wiceminister edukacji (Wojtyła) też jest z rodziny Wojtyłów.

Ród Wojtyłów wywodzi się z Żabnicy k. Żywca. Jego dziadek mieszkał w Lipniku.

Emilia Kaczorowska, córka Feliksa i Anny (26 marca 1884), matka urodziła się w Białej, a niektórzy uważają, że urodziła się w Krakowie, ale prawdopodobnie tu się tylko wychowywała (Pędzichów).

Ojciec był oficerem Armii Polskiej (porucznik). Był wymagający odpowiedzialny, zdyscyplinowany. Życie jego rodziny nie było stabilne, bo się przemieszczali.

Karol Wojtyła został ochrzczony 20. 6. 1920 przez ks. Franciszka Żaka (kapelana wojskowego)- spoczywa na cmentarzu w Kozach- na pomniku napis „ten kapłan ochrzcił Karola Wojtyłę”.

Rynek, ul. Kościelna w Wadowicach- miejsce zamieszkania.

Rodzina: miał starszego brata- Edmunda Wojtyłę, ur. 27. Sierpnia 1906 w Krakowie- pierwsze dziecko Wojtyłów. Po nim urodziła się Olga, która zmarła w wieku niemowlęcym. Był bardzo zdolnym człowiekiem, wywarł duże oddziaływanie na życiu Jana Pawła II. Skończył medycynę, został lekarzem, bardzo szybko zdobył doktorat na UJ.

JPII w 1983 dostał Honoris Causa UJ- przemówienie poświęcił swojemu bratu

28.5. 1930- Edmund uzyskał doktorat;

Edmund został zatrudniony w powszechnym szpitalu miejskim w Bielsku 1.4.1931- obejmuje stanowisko sekundariusza (zastępcy ordynatora)- trzeba mieć doktorat; W tym szpitalu zaraził się szkarlatyną od pacjentki z Istebnej i ciężko zachorował, aż zmarł 4.12.1932. Pogrzeb odbył się 6. 12. 1932. Potem podziękowanie za ofiarność od ojca i brata- Karola. Podziękowanie dla doktorów, sióstr, burmistrza, duchowieństwa obecnych na pogrzebie.

Pogrzeb w Katedrze w Bielsku- Białej im. Św. Mikołaja. Pochowany na cmentarzu przy ul. Grunwaldzkiej, potem ekshumowany i przeniesiony do Krakowa, cm. Rakowicki. Dr Stanisław Lipner wygłosił przemówienie. „Jednak nie byłeś żołnierzem (...) a byłeś bohaterem.”

------------------------------------------------III 22.10.2009----------------------------------------------

„Ochronka” u sióstr Nazaretanek w Wadowicach, gdy był maluchem, przed tym jak poszedł do szkoły; Potem rozpoczął szkołę podstawową w rynku, gdzie jest zarząd miasta; Gimnazjum Marcina Wadowity, ośmioklasowe, chodził do „Sokoła” na przedstawienia; mówi, że ma dług wobec nauczycieli, pamięta o nich i codziennie się o nich modli. Poznał w szkole grekę, łacinę. Wyróżnia Mieczysława Kotlarczyka, twórcę teatru „Słowa”. 14. 06.1933- skończył szkołę. 1935- ćwiczenia wojskowe w Hermanicach, dziś jest ośrodek młodzieży prowadzony przez zakonników. W 1938- otrzymał bierzmowanie, wybrał imię Hubert. Wtedy rozpoczyna pielgrzymowanie do Częstochowy. Uwielbiał odwiedzać Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Kalwarii. 14.05. 1939- zdaje maturę z najlepszymi ocenami. 22.06.1939- wydzial filozofii, kurs pedagogiki, filologia polska, Kraków, UJ; przeprowadzka z ojcem z „Wadowic do Krakowa- Tyniecka 10, Dębniki. Nie skończył filologii, bo 1. 9. Wybuchła WŚ, choć miał potrzebę poznawania literatury, studia zwróciły uwagę na gramatykę- poznał `misterium słowa'. ale potem skończył teologię. 1946- 48- Rzymski Uniwersytet Angeli…

Karol Wojtyła, jako młody chłopak witał w Wadowicach kard. Sapiehę, Karol powiedział mu, że pójdzie na filologie polską, a Sapieha: szkoda, że nie na teologię;

Alma Mater: Wielką rolę odegrali nauczyciele z filologii polskiej, którzy wielkim duchem ubogacali go: Stanisław Pigoń, Kazimierz Wyka, Klemensiewicz, Kołaczkowski.

Z teologii: Ks. Konstanty Michalski, Marian Michalski, Ignacy Różycki.

Prof. Ilona Bajerowa- potem twórczyni filologii polskiej na UŚ; wcześniej wśród przyjaciół Karola Wojtyły;

1.09. 1939- wybuch wojny, zajęcia trwały tylko do 6. 11. 1939- władze niemieckie zwołały profesorów na zebranie i wywieźli ich do obozu koncentracyjnego. Wtedy znalazł się na ul. Gołębiej. Wtedy zaczął pracować w kamieniołomie wraz z kolegami. Starał się dużo czytać, pisać, wtedy powstały pierwsze jego dzieła literackie. Żeby uniknąć wywózki do Niemiec, zaczął pracować w kamieniołomie na Zakrzówku. Tam stworzył dzieło, po latach mówił, że to słowa pełne ekspresji. Wspominał o tym w Łagiewnikach w 2002 r. Był świadkiem wybuchu, który zabił mężczyznę- stworzył dzieło „Pamięci towarzysza pracy” . Franciszek Łabuś- strzałowy mówił do niego: „Karolu, TY byś poszedł na księdza(…) masz ładny głos i dobrze by Ci się wiodło”. Najpierw pracował w fabryce sody, potem w oczyszczalni wody. Mówił, że tak naprawdę było to dla niego `seminarium'.

X 1942- konspiracyjne studia seminaryjne, pod okiem metropolity, ks. Adama Sapiehy; „Historia powołania jest znana Bogu, jest tajemnicą, darem, który przerasta człowieka; wobec wielkości daru czujemy jak bardzo do niego nie dorastamy; mówiąc o kapłaństwie, trzeba się uniżyć. Poczułem powołanie w czasie codziennego zagrożenia życia.” W chwili zdawanie matury nie było dla mnie jasne, że chcę iść do seminarium, dopiero po śmierci ojca”; 1941- zmarł jego ojciec;

Krakowskie Seminarium Duchowne, które działało w konspiracji.

Ks. rektor Jan Piwowarczyk przyjął go do seminarium; prekursor KNS-u w Krakowie; teologia na UJ, ale pracował dalej jako robotnik;

Ks. Stanisław Smoleński- bp pomocniczy kard. Wojtyły potem- wcześniej, w seminarium był jego ojcem duchownym;

Potem rektorem - ks. Karol Kozłowski z Wadowic;

1944- 45- studia na UJ, ale niekompletne, dopiero następny rok normalny- był wiceprezesem bratniej pomocy studentów UJ („Bratniaka”);

Karmelici odegrali wielką rolę w jego życiu- ul. Rakowicka; odprawił u nich raz rekolekcje zamknięte; Zastanawiał się czy nie wstąpić do tego zakonu, bo w Wadowicach też byli Karmelici Bosi- chodził tam często na msze. Myślał o zmianie seminarium na zakon. Ale kard. Sapieha powiedział mu: „Trzeba najpierw zakończyć to, co się zaczęło.” Cenił modlitwę kontemplacyjną.

Niższe święcenia- 12. 12. 1945;

13 X przyjął subdiakonat, którego teraz nie ma;

20 X przyjął diakonat

Święcenia kapłańskie- 1 XI 1946- ks. kard. Adam Stefan Sapieha;

Przyjmował święcenia sam, w prywatnej kaplicy biskupów krakowskich na Franciszkańskiej 3. Jego koledzy mieli otrzymać święcenia w przyszłym roku. W uroczystości uczestniczyła garstka jego znajomych. Kiedy leżał krzyżem, czekał na moment nałożenia rąk- niesamowity moment, uniżenie wobec majestatu Boga.

Prymicje- 2 XI 1946- odprawił prymicje; mógł odprawić 3 msze święta (w krypcie św. Leonarda- część katedry Hermanowskiej na Wawelu, ks. Figlewicz mu towarzyszył- był wikarym Wadowicach i poznał Karola, kiedy był małym chłopcem; potem przenieśli go na Wawel; był tam proboszczem w katedrze;); Do mszy św. służył Mieczysław Maliński- potem wydał wiele książek dot. JPII.

15 XI 1946- wyjazd do Rzymu na studia; jechał pociągiem; Jechał ze Starowiejskim, jego serdecznym kolegą- patrolog; Karol po raz pierwszy był za granicami Polski; Praga, Norymberga, Strasburg i Paryż Rzym; skorzystali z gościnności księży Pallotynów; potem w papieskim kolegium belgijskim;

26 XI- przyjęty na Uniwersytet Angellicum;

3 VII 1947- licencjat teologiczny;

Lic. Zawodowy (raca dyplomowa)+ 2 lata (magisterium (praca na sem . naukowym + recenzja)

Lic. Naukowy (po magisterium z teologii- 3 lata)- praca naukowa + recenzja;+ 1 rok (doktorat)- rozprawa naukowa + 2 recenzje (uczelnia+ z zewnątrz)- publiczna obrona;- habilitacja (dorobek naukowy /+ książka+ dorobek dydaktyczny- 4 recenzentów- 2 uczelnianych + 2 z zewnątrz)

Docent- stanowisko; już teraz nie ma;

Profesor- tytuł i stanowisko (prof. Nadzwyczajny- zatrudnienie np. na 5 lat i zwyczajny- najpierw trzeba być belwederskim;)

Karol Wojtyła był docentem, ale nie był profesorem; rozpoczynał przewód, ale ówczesne władze nie pozwoliły na to, by został profesorem;

Podróżuje do Belgii, Holandii, Francji, by poznać warunki, jakie tam panują.

W Francji spotkał się z górnikami i zauważył ówczesne problemy górników; Podróżował do sanktuarium Matki Bożej Piekarskiej w Tarnowskich Górach- wygłasza kazania do górników;

Jan Vianne- Karol był pod jego wrażeniem, bo spowiadał po kilka godzin dziennie bez jedzenia; był pod wrażeniem jego poświęcenia; Przeprowadził niejako rewolucję we Francji, był zsyłany tam, gdzie nie było wiary; przywrócił miejsce Boga w parafii w Ars; dlatego też Karol lubił konfesjonał; zwykle są tabliczki, w jakich językach można się spowiadać; kiedy siadał Karol ściągano tabliczki i każdy mógł się wyspowiadać;

14 VI 1948- obrona pracy doktorskiej „Doktryna wiary wg św. Jana od Krzyża”; język franc., hiszp., włoski- nauczył się tam tych języków;

8 VII 1948- parafia w Niegowici koło Bochni; (X 1948- nostryfikacja doktoratu na UJ- przyjęcie zgodnie z obowiązującym prawem w danym państwie)

Jan Cielecki napisał książkę „Wikary z Niegowici”- zebrane świadectwa;

Aplikata- dekret- kiedy wrócił do Krakowa, znalazł list; dojechał autobusem z Krakowa do Budowa; ktoś go podwiózł i szedł ścieżką wśród pół, a był to okres żniw; uklęknął i ucałował ziemię; Nauczył się tego gestu od Vianne;

Ks. prałat Kazimierz Buzała- proboszcz; Karol był rok na tej parafii; uczył religii w 5 szkołach podstawowych; jeździł wozem konnym lub bryczką; zapamiętał lekcje nt. męki pańskiej- w klasach cisza i skupienie;

Po roku został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie;

---------------------------------------------------IV 29. 10. 2009-----------------------------------------

Dokumenty papieskie pisane:

1. Encykliki papieskie (Encyklikos- list, pisany do całego Kościoła)- pierwotnie adresowane do ludzi Kościoła; te pierwsze publikowane w języku łacińskim- bariera językowa; w pismach poszczególnych diecezji znajdują się tłumaczenia poszczególnych dokumentów; Encykliki adresowane do wszystkich ludzi wierzących; za Jana XXIII- zmiana! (1958-63)- następcą Paweł VI; Jan XXIII bardzo twórczy, mimo krótkiego pontyfikatu; Pacem In Terris- w tej encyklice zmiana: adresatem wszyscy ludzie dobrej woli; tytuł pochodzi od pierwszych słów w języku łacińskim; to dzieło ewangelizacyjne; dotyczy konkretnych ludzi i konkretnej sytuacji społ. (kontekstu społecznego): ekonomiczna, gospodarcza, kulturowa sytuacja; celem encyklik: dzieło zbawienia człowieka w kontekście doczesności- poprzez ziemię do nieba; wyrażenie poglądów papieża w dyskusji społecznej, którą żyją ludzie- papież nie jest tu nieomylny, ale jego głos nie powinien być lekceważony- Kościół ma doświadczenie zdobyte na przestrzeni wieków; (JPII- 14)

Najważniejsze encykliki:

- Rerum Novarum- 1891- Leon XIII- problematyka proletariatu, ludzi pracy; Leon XIII przebywał w Perugii- papierek lakmusowy dla spraw społecznych Włoch; ludzi byli w czasach Leona XIII wykorzystywani, papież zabiera głos w tej sprawie społecznej; w rocznice pojawiają się następne dokumenty społeczne;

- Quadregesimo Anno- 1931- Pius XI- problematyka ludzi pracy

- Mater et Magistra- 1961- Jan XXIII- rozwój i niedorozwój w świecie;

- Pacem in terris- 1963- Jan XXIII- problematyka wojny i pokoju -> orędzia papieskie na Światowy Dzień Pokoju (1. stycznia co roku); podstawy pokoju, to: godność osoby ludzkiej, jej prawa, zasady życia społecznego: miłość, sprawiedliwość, prawda; ta encyklika powoduje zmianę, że encykliki kieruje się do wszystkich ludzi dobrej woli;

- Populorum progressio- Paweł VI- 1967- kontynuator idei soborowej; traktuje o niedorozwoju w świecie; 5% z tego, co przeznacza się na zbrojenia, można przeznaczyć na zaspokojenie głodu umierających ludzi;

- Laborem exercens- 1981- Jan Paweł II

- Sollicitudo rei socialis- 1987- Jan Paweł II

- Centesimus annus- 1991- Jan Paweł II

2. Adhortacje- tytuł też pochodzi od pierwszych słów języka łacińskiego; dotyczy wybranych zagadnień (Encyklika- wszystkich) skierowanych do wybranego adresata (jakiś stan, grupa społeczna: np. biskupi, osoby konsekrowane):

- zwykłe- zgodnie z wolą papieża i podjętym przez niego tematem;

- posynodalne- wynik obrad synodu; temat taki, jakiem poświęcony jest synod; materiały są przygotowane przez ojców synodalnych- papież dokonuje syntezy tych materiałów i dodaje własną myśl-

- Famillaris Consorcium- dot. rodziny;

- Pastor es dabo Vobis- duchowieństwo w świecie współczesnym

- Reconciliancio penitentia- przebaczenie, odpuszczenie, grzech społeczny

- Christi fidel is laitio

------------------------------------------------V 5.11. 2009------------------------------------------------------------

c) Listy apostolskie- dokumenty kierowane do bardzo wąskiego grona ludzi, bardzo specjalistyczne, podejmujące wąskie zagadnienia: choroba, starość, dzieciństwo, które wymagają pewnego naświetlenia, interpretacji (JP II- ok. 50)

- 1985- List do młodych;

- 1994- List do rodzin- proces, doprowadzający człowieka do dojrzałości w człowieczeństwie; proces obopólny;

- Saldifici Doloris- list poświęcony artystom; „W murach zabytku kryje się duch artysty i dusza narodu”

d) Konstytucje- wydawane w ważnych powodów, z tytułu jakichś jubileuszy istotnych w świecie

e) Motuproprio- nie jest obszerny, podejmuje ważne zagadnienia, wymagające natychmiastowe reakcji papieża;

f) Breve- skrótowy dokument, podejmujący decyzje papieskie w stosunku do ludzi Kościoła;

g) Bulla- dokument uroczysty, pisany ręcznie na pergaminie, opieczętowany; używanie wzniosłych słów („najdostojniejszy”); papież powołuje się na swą władzę apostolską; biskupa mianuje się na mocy bulli;

- Vix Dum Polonie Unitas 1925- powstają nowe diecezje; powstaje archidiecezja krakowska (diecezja podniesiona do rangi archidiecezji)- Arcybiskup- godność; metropolita- bo zarządza archidiecezją;

- 1992- JPII- Totus Tuus Polonie Populus- reorganizacja; powstanie nowych diecezji (np. bielsko- żywiecka); archidiecezja: np. gdańska;

To są dokumenty pisane, ważne w procesie ewangelizacji.

Dokumenty papieskie „mówione”:

1. Orędzie (wydawane lub wygłaszane- 2 razy w roku, na Boże Narodzenie i Wielkanoc papież wygłasza orędzie Urbi et Orbi (miastu i światu)- życzenia składane w wielu językach;

Orędzie pisane, np. na Światowy Dzień Pokoju;

2. Przemówienie:

- X 1979- przemówienie w ONZ; papieże, którzy skorzystali z zaproszenia ONZ:

- Paweł VI (1965)

- Jan Paweł II (1979)- wystąpienie w języku francuskim; przemówienie dotyczyło kultury; wspomniał o naszej historii- dzięki kulturze Polska przetrzymała czasy rozbiorów; wzywał świat do rozwoju kultury, co dokonuje się przez wychowanie i wykształcenie- doprowadzanie człowieka do dojrzałości w jego człowieczeństwie;

c) homilie (papież nie głosi kazań- wystąpień kaznodziejskich, bo ma swojego kaznodzieję)- przemówienie w czasie mszy świętej, sprawowanej przez niego; jest związana z liturgią słowa, czytana podczas mszy świętej;

Insenamienti JPII- zebrane wszystkie homilie Jana Pawła II;

3. Katechezy środowe- podjęcie zagadnienia katechizmowego; streszczenie go w kilku językach;

4. Rozważania na Anioł Pański- w niedzielę i święta Ojciec Święty występuje; przemówienie te bardzo aktualne, nawiązują do wydarzeń bieżących, np. trzęsienie ziemi; papież wyraża solidarność z pokrzywdzonymi;

5. Dopowiedzenia do mszy świętej- od 1991 r. w Polsce

6. Listy prywatne- np. do Wandy Półtawskiej, rodziny Skwarnickich;

Cała twórczość literacka Jana Pawła II; wywiady- forma pozaduszpasterska, ale równie ważna;

-----------------------------------------------------VI 12. 11. 2009----------------------------------------------

Podejście Jana Pawła II - > patriotyzm, miłość do ojczyzny, do matki i ojca. Doskonały przykład to całowanie ziemi; 1983- JP II mówił o traktowaniu ojczyzny jako swojej matki.

Ks. kardynał Adam Sapieha i ks. kardynał Eugeniusz Baziak- zapisali się w życiu i działalności Jana Pawła II, odegrali dużą rolę w Kościele w Krakowie.

W Wadowicach odbyło się pierwsze spotkanie JPII z Adamem Sapiehą. Karol Wojtyła wygłosił powitanie w imieniu młodzieży.

A.SAPIEHA:

14.05.1877 w Krasiczynie (Przemyśl)

1897 - Rozpoczął studia prawnicze w Krakowie potem kontynuował je w Wiedniu i Linzu.

1890 - Studia teologiczne w Innsbrucku do roku 1894

01.10.1893 - Przyjął święcenia kapłańskie. Został skierowany do parafii w Jałowcu, potem wyjechał do Rzymu, tam otrzymał doktorat obojga praw: cywilnego i kościelnego.

1897 - Wrócił do Polski. Został vice-rektorem seminarium lwowskiego (obecnie Żuchowice - za Lwowem)

1905 - Wezwany do Rzymu. Stał się prałatem papieskim.

1911 - Został ordynariuszem krakowskim (do 1925 roku). Diecezję podniesiono 28.10.1925 do rangi archidiecezji - ważna data!!!

18.02.1946 - Został kardynałem:

- zaangażowanie w obronę zagrożonej ludzkości

- powołanie seminarium duchownego na Franciszkańskiej 3 (w swoim apartamencie)

23.07.1951 - Zmarł

Gdy z Polski wyjechał kardynał Hlond stał się faktycznym przywódcą duchowym polskim. Był szanowany przez Niemców choć nie był z nimi w dobrych stosunkach. (historia o śniadaniu z Niemcem)

1936 - Odznaczony Orderem Orła Białego

1926 i 1949 - Doktorat honoris causa UJ i KUL.

„Księga sapieżeńska”- dzieło upamiętniające działalność kardynała Sapiehy

E.BAZIAK- KS.ARC.METROPOLITA „WYGNANIEC”:

Mianował K.Wojtyłę na biskupa w 1958 roku (historia że podczas czekania na ogłoszenie wyników powiedział do K.Wojtyły Habemus Papa)

08.03.1890 - Urodzony w Tarnopolu w rodzinie bardzo religijnej i patriotycznej

1908 - Otrzymał maturę i wstąpił do seminarium.

14.07.1912 - W Przemyślanach przyjął święcenia kapłańskie. Na początku pracował w Żółkwi i Tarnopolu, powołany do służby wojskowej, rektor seminarium, proboszcz w Stanisławowie.

05.11.1933 - Mianowany na biskupa. Wtedy był też rektorem. Dziś nie można łączyć tych funkcji.

11/12.1939 - Zlikwidowano seminarium we Lwowie. Przeniesiono je do Kalwarii Zebrzydowskiej.

Od 1945 - Ciągle doprowadzany przez sowietów na przesłuchania

Wielkanoc 1946 - Ostatnia Msza św. we Lwowie i potem na zawsze opuścił to miasto i przeniósł się do Lubaczowa.

1950 - Przyjął nominację na quadritoram kardynała Sapiehy.

1952 - Przebywał w więzieniu wyszedł po roku ze względu na zdrowie. Nie powrócił do Lubaczowa tylko od 1956 przebywał w Krakowie.

13.06.1962 - Zmarł w Warszawie w wyniku ataku serca;

JAN PAWEŁ II:

28.07.1948 - Przypisany do parafii w Niegowici (5000 mieszkańców) (aplikuta- dekret) zamiast Witkowicza którego przeniesiono do Spytkowic. Karol Wojtyła przyjął tę nominację z godnością. Do Gdowa dojechał autobusem, potem został podwieziony przez przez gospodarza do Marszowic. Potem szedł przez łany zboża. Wstępując na teren parafii uklęknął i ucałował ziemię (gest przejęty od Jana z Vianney). Proboszczem w Niegowici był ks. Buzała. K.Wojtyła uczył religii w 5 szkołach podstawowych. Spędził tam rok. Dowożono go wozem lub bryczką. Po roku dostał przeniesienie do parafii św.Floriana w Krakowie (07.08.1948). Szczególną opieką otaczał dzieci i młodzież. Pani Maria Trzaska uczennica (dyrektor) z Niegowici wspomina K.Wojtyłę jako osobe bardzo ambitną, pojawiła się u niego chęć założenia teatru. Pierwsze przedstawienie to była sztuka Zofii Kossak-Szczuckiej. Powołał Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży. Wspomnienia p.Juliana -> płaszcz i p.Stanisława ->praca doktorska o zbożu. K.Wojtyła był prekursorem duszpasterstwa akademickiego w Krakowie.

Encyklika: Slavorum Apostolie: IV encyklika 02.06.1985 rok

Okoliczności: 1000 setna rocznica zastosowania języka słowańskiego w liturgii (Jan VIII) oraz dialog teologiczny między prawosławiem i katolicyzmem.

30.07.1979 rok - Kościół prawosławny obchodził uroczystość św.Andrzeja.

Św.Cyryl ur. 827 i Św.Metody ur. 815 misjonarze greccy z Salonik. Początkowo przebywali na Krymie i w Bułgarii. Książe Wielkomorawski Rościsław zaprosił ich do siebie. Św. Cyryl stworzył 40 literowy alfabet zwany cyrylicą. W 868 przybyli do Rzymu gdzie przywieźli ze sobą szczątki Św.Klemensa. 869 w Rzymie zmarł św.Cyryl. Św.Metody potem jeszcze działał a potem został uwięziony przez Niemców. Potem powrócił na Morawy i tam zmarł w 885 roku.(prawdopodobnie bo nie ma nigdzie jego grobu)

Ogólne zagadnienia:

-poruszenie znaczenia ekumenizmu

-relacja pomiędzy kulturą wschodu a zachodu

-metody duszpasterskie Cyryla i Metodego

-1100 rocznica Cyryla i Metodego (rocznica ze słowiańskim papieżem)

Ekumenizm - idealne odniesienie do niego przez Cyryla i Metodego. Praca ich uważana została przez Jana Pawła II za wzór misjonarzy. Posiadali wielki zmysł roli Kościoła

Cyrylica stała się pismem urzędowym i liturgicznym w wielu krajach Europy Wschodniej.

Mimo, że encyklika ta porusza problemy słowian to nie jest skierowana tylko i wyłącznie do nich.

-----------------------------------------------------VII 19. 11. 2009----------------------------------------------

1950- 56- wikarym w Kozach jest Macharski. Wtedy do Kóz często przyjeżdża Karol Wojtyła, często tam wygłasza kazania, np. w 1951.

Ksiądz Żak udzielał chrztu Karolowi Wojtyle. Teraz jest pochowany na cmentarzu w Kozach.

Rysianka- ulubiona góra Karola Wojtyły;). W dzieciństwie najczęściej wychodził na Groń (JPII).

1-3 XII 1953- Karol Wojtyła zdobywa habilitację (praca o Schellerze)- zostaje profesorem etyki gospodarczej w seminarium.

19 VII 1954- Wydział teologii UJ zostaje zamknięty, KUL zaprasza Karola Wojtyłę z wykładami. „KUL- moim warsztatem pracy przez wiele lat.” - pisze. Do 1978 r. prowadzi wykłady na KUL-u. Dzięki jego współpracownikom (Tadeusz Styczeń, Andrzej Szostek) zastępowali go, kiedy nie mógł prowadzić wykładów, bo jako kardynałowi, trudno mu było na nie dojeżdżać.

1 XII 1956- mianowany docentem (wtedy to tytuł po habilitacji)- powierzona mu Katedra Etyki.

4 VII 1958- Karol nominowany przez Piusa XII na biskupa pomocniczego (sufragana). Karol stwierdził, że jest za młody, chciałby się poświęcić nauce. „Z takiej przypadłości jak młodość, szybko się można wyleczyć”. Arcybiskup Eugeniusz Baziak, arcybiskup Bolesław Kominek, ks. biskup Jop nadali sakrę biskupią Karolowi 28 IX 1958.

1960- „Miłość i odpowiedzialność” nt. wzajemnych relacji kobiety i mężczyzny w małżeństwie.

Po śmierci Baziaka Karol zostaje metropolitą krakowskim. W 1963- Paweł VI powołuje go na to stanowisko (18 I 1963- ta wiadomość podana do wiadomości) do 16 X 1978.

Jako metropolita bardzo angażował się w przebieg Soboru Watykańskiego II. Miał zdolność językową, jako jedyny z bloku wschodniego, mógł komunikować się z innymi kardynałami. Był jednym z ważniejszych ojców soborowych.

-----------------------------------------------------VIII 26. 11. 2009----------------------------------------------

13 I 1964- nadanie rangi metropolity krakowskiego, arcybiskupa (jego poprzednikiem ks. Adam Sapieha), potem ks. Eugeniusz Baziak, potem ks. Karol Wojtyła. (30 XII 1963- wysłany list);

8 III 1964- ingres Jana Pawła II;

jego najbliższymi współpracownikami są biskupi pomocniczy: ks. bp Julian Groblicki, ks. bp Jan Pietraszko, bp Stanisław Smoleński; ks. bp Albin Małysiak.

Ks. bp Stefan Bareła (ordynariusz w Częstochowie), ks. bp ordynariusz Jerzy Ablewicz, ks. Herbert Bednorz;

Jan XXIII- zainicjował SWII- mimo, że miał być papieżem przejściowym, wydał 2 encykliki;

10 IX 1964- 21 X 1964- przebywał w Rzymie i uczestniczył w obradach SWII;

31 I - 6 IV 1965- redakcja Konstytucji Duszpasterskiej „Gaudium et spes” przez arcybiskupa Karola Wojtyłę i arcybiskupa Bolesława Kominka (ówczesna diecezja wrocławska);

Jest członkiem Rady ds. Świeckich; „U podstaw odnowy SWII”- napisał tę książkę;

9 V 1967-Karol włączony do kolegium kardynalskiego; wtedy był tylko jeden kardynał- prymas Polski- Stefan Wyszyński- Warszawa;

28 VI 1967- wręczony kapelusz kardynalski- wszystkich kardynałów 127.

29 VII 1967- ceremonia wprowadzenia Karola jako kardynała do Katedry Wawelskiej („ingres kardynalski”); po nim kardynałem został Kominek, Filipiak, Macharski, Nagi, Jaworski, Dziwisz,; teraz w Polsce:

Gurbinowicz, Glemp, a w Rzymie: Bryłko, Grocholewski;

Tysiąclecie Chrztu Polski- 1966;

Peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej- 1968, trwa do 12 XII 1968;

Angażuje się w prace Episkopatu Polski- szef Komisji ds. Nauki; dzięki niemu powołano wydział teologiczny, potem sam podniósł uczelnię do rangi Papieskiej Akademii Teologicznej.

Wtedy było trudno, jeśli chodzi o beatyfikacje i kanonizacje. Karol Wojtyła zaczął to zmieniać.

Przyczynił się do beatyfikacji Maksymiliana Marii Kolbego- 17 X 1971 w Rzymie- Paweł VI.

Ulubieni święci JPII: Rafał Kalinowski (karmelita) , brat Albert, Maksymilian Maria Kolbe.

1978- Karol wybrany na papieża;

6 VIII- święto Przemienienia Pańskiego- Paweł VI umiera; przed śmiercią zaprosił Karola do wygłoszenia rekolekcji dla Watykańczyków i dla siebie- „Znak, któremu sprzeciwiać się będą”- pod takim tytułem opublikowane;

Karol uczestniczył w pogrzebie, potem odbyło się konklawe; wybrany arcybiskup Wenecji- Albino Lucciani- Jan Paweł I- 26 VIII- `papież uśmiechu'. Pontyfikat trwał 33 dni. Zmarł w nocy na zawał serca. Następnie odbyło się konklawe.

Karol Wojtyła wizytował parafię na Złotych Łanach w B-B do 5 X 1978. To ostatnia wizytacja przed wyjazdem do Krakowa i do Rzymu.

16 X 1978- miał przewidzianą wizytację biskupią w Milówce. O 17:00, kiedy został ogłoszony papieżem, miał mieć spotkanie z chorymi.

-----------------------------------------------------IX 3. 12. 2009----------------------------------------------

28. 6. 1967- konsekracja JPII na kardynała;

Konsystorz- zwyczajne zgromadzenie kardynałów dowolnie zwoływane na prośbę papieża;

Konklawe- spotkanie kardynałów w celu dokonania wyboru nowego papieża;

Dziwisz, Ryłko i Grobolewski (Rzym) mogą uczestniczyć w konklawe;

6.8. 1978- umiera Paweł VI

26.8.1978- Albino Lucciani-> JPI- papież uśmiechu

9.9.- inauguracja PONTYFIKATU

19.9- delegacja biskupów polski do niemiec zachodnich (rnf)- konferencja

18.9- po 33 dniach wykonywania posługi, umiera papież Jan Paweł I

3.10- pogrzeb, uczestniczy w nim kraol wojtyła

14.10- rozpoczyna się konklawe

Peter Rein- „wybór papieża JPII- zapiski prymasa”

O godz. 10:00 msza św.

16:30- konklawe, śpiewa chór, kardynałowie Ida do Kaplicy Sykstyńskiej- uroczyste rozpoczęcie konklawe, krótkie przemówienie, przedstawienie porządku konklawe;

2 czołowych kandydatów się liczyło, byli też na poprzednim konklawe głównymi kandydatami;

15. 10- I sesja głosowania, 9:30- jedynie Włosi byli brani pod uwagę, dominowała starsza generacja (72 lata, 67 lata), żaden z kandydatów nie osiągnął 2/3 głosów

II sesja- pojawiają się nowi kandydaci, głosy rozproszone, nikt nie uzyskał potrzebnej większości

Obiad;

II sesja, 16:30- pojawiają się nowi kandydaci (młodsi)- Włosi; i po raz pierwszy pokazują się kandydaci- nie Włosi- np. Wyszyński- głównie starsza generacja; znów nikt nie zdobywa większości;

Od razu IV głosowanie- po raz pierwszy pojawia się nazwisko Wojtyły, głosowanie bez wyniku; bardzo często pojawia się nazwisko Wyszyńskiego; ale wygłosił oświadczenie, żeby go nie brać pod uwagę, jako kandydata na papieża; stwierdził, ze: „lud rzymski ma prawo mieć papieża rzymskiego”, a jego zadaniem jest bronić Kościoła w innej części Europy; przekroczył 77 lat, i nie ma sił do pracy; papież ma być człowiekiem wszechstronnym;

V głosowanie- maleją głosy dla 2 Włochów, zwiększają się głosy dla Benelli i Wojtyłę;

VI głosowanie- stwierdzono, że dobrze byłoby dopuścić kogoś, kto nie jest Włochem;

Wieczerza- spotkanie kilku kardynałów: Króla, Wyszyńskiego, Wojtyły;

16.10- dzień św. Jadwigi;

7:45- kaplica Sykstyńska, msza; Kardynał Wyszyński przypomniał o tym, że to dzień patronki środkowej Europy;

9:30- Benelli i Wojtyła górują;

VII głosowanie- znaczna przewaga Wojtyły, ale brakuje głosów, by wygrać

Obiad;

16:30- VIII głosowanie, liczba głosów na korzyść metropolity krakowskiego-> „Zdarzył się cud” ,

17:45- IX głosowanie- wybór Karola Wojtyły na papieża;

Ks. kardynał Wyszyński wspomina: o 21 była wieczerza, o 22 poszli do pokoju JPII, „jesteśmy obaj zażenowani tym tytułem,”, „ja straciłem wielkiego przyjaciela i bliskiego współpracownika, ale zarazem zyskałem, bo nie muszę już tłumaczyć sytuacji Kościoła w Polsce, bo nowy papież tak dobrze ją zna”; wspomina też o sile, która wyrosła w centralnej Suropie

-----------------------------------------------------X 10. 12. 2009----------------------------------------------

Wybranie na papieża kardynała spoza Rzymu było precedensem.

Jan Paweł I- zapoczątkował przyjmowanie dwóch imion z imion poprzedników. Kard. Karol Wojtyła opowiedział się za kontynuacją tego imienia.

„(…) z niezbadanych wyroków Bożej opatrzności wypadło mi przyjąć sukcesję apostolską po 33 dniowym pontyfikacie JPI, po 455 latach pierwszy papież spoza Włoch, papież Słowianin. ”

16 X- „Myślę, że wynik konklawe był zaskoczeniem nie tylko dla mnie. Bóg jest panem serc i wspiera je od wewnątrz, by przyjąć wydarzenia pochodzące od zewnątrz, wydarzenia zaskakujące. By człowiek umiał dostrzec w wydarzeniu wolę samego Boga.”

Na pytanie czy przyjmuje wynik konklawe: „W posłuszeństwie wiary, wobec Chrystusa- mojego Pana, świadom mojej wiary- przyjmuję.”

„Dlatego, że pontyfikat JPI trwał 33 dni, wypada mi go kontynuować”- dlatego też JPII wybrał te same imiona, co JPI.

„Jeśli wybiorą, proszę nie odmawiać”- powiedział prymas Wyszyński do Karola Wojtyły. „Masz teraz prowadzić Kościół w trzecie tysiąclecie.”

„Wierzcie mi, że wybierając się do Rzymu na konklawe, najbardziej chciałem wrócić do Polski.”

„ Moje serce było i nie przestało być związane z tym dziedzictwem, z tym polskim Rzymem. Tutaj w Krk spędziłem większą część mojego życia, doznałem łaski powołania kapłańskiego, w trudnym okresie życia narodu. Pamiętam Kraków stary i nowy, który wraz z powstaniem Nowej Huty rozrósł się trzykrotnie- to w jego problemach uczestniczyłem.”

Jan Paweł II był 264. papieżem (!).

22 X 1978- inauguracja- „Nie lękajcie się, otwórzcie drzwi Chrystusowi!”- mówił.

To trzeci pontyfikat co do długości w dziejach Kościoła.

Papież przyczynił się do upadku reżimów , osobiście się zaangażował w problemy społeczne (jego rolę podkreślali Reagan, Wałęsa).

Dopiero w 1983, po raz pierwszy od ogłoszenia stanu wojennego, pozwolono przyjechać JPII do Polski- wtedy było więcej policji niż wiernych, by utrudnić im spotkania z JPII.

Kiedy powiedziano JPII, że nie spotka się z Wałęsą, stwierdził, że wraca do Rzymu. Wtedy się ugięli, i zezwolili na nieoficjalne spotkanie w Dolinie Chochołowskiej.

Mądrością głoszonych nauk (godność osoby ludzkiej i prawa człowieka) rozmontował ówczesny układ. Troszczył się o wszystkie Kościoły- dążył do ekumenizmu. Zwoływał modlitwy o pokoju w Asyżu. Mianował 231 kardynałów oraz jednego In pectore (zachowanie w sercu, nie ujawnianie decyzji). 15 zgromadzeń synodu biskupów- delegaci konferencji episkopatów (7 zwyczajnych, 8 specjalnych) . Odbył wiele pielgrzymek. Często spotykał się z przywódcami państw. Zainicjował ŚDM. 1992- bulla Totus Tuus Poloniae Populus- nowa organizacja w Polsce (prymas w Gnieźnie). Reforma KPK- porządkuje sprawy dyscyplinarne w Kościele. Zreorganizował Kurię Rzymską i utworzył nowe organizacje. Modlitwa Eucharystyczna i różaniec- modyfikacje (dodał Tajemnice Światła). Wprowadził Kościół w Trzecie Tysiąclecie. Rok Maryjny (1988) i Rok Eucharystii. Wspierał dochodzenia prowadzące do kanonizacji i beatyfikacji.

W Polsce JPII pojawił się 8 razy (od 1979).

14 encyklik, 15 adhortacji apostolskich, 11 konstytucji apostolskich, 45 listów apostolskich, katechezy (audiencje generalne), przemówienia w różnych zakątkach świata.

KKK; książki, twórczość poetycka.

Opitus Depositieo Ettumulatio JPII- umieszczony w trumnie, streszcza całość pontyfikatu JPII. 30 podpisów prefektów- wzięcie odpowiedzialności za treść dokumentu.

------------------------------------------------XI 7.01.2010----------------------------------------------

NAUCZANIE SPOŁECZNE JPII:

Rozważania JPII rozpoczynają się od refleksji biblijnych (choć nie jest biblistą). Drugim materiałem źródłowym jest nauczanie Ojców Kościoła.

Korzystał z dorobku św. Tomasza z Akwinu- tematy filozoficzne. Korzysta też z nauczania poprzedników (Leon XIII- Rerum Novarum, 189, Pius XI, Quadragessimo Anno, Jan XXIII- Pacem in Terris, Mater et Magistra, Paweł VI- Populorum Progressio)- skarbiec wiedzy Kościoła, tworzony przez 2000 lat. Konstytucja duszpasterska Gaudium et spes- bardzo ważna też.

Redemptor hominis- „Drogą Kościoła jest człowiek.”. Już w pierwszej encyklice JPII zapowiedział, że będzie to pontyfikat skupiony na człowieku. Był humanistą, żył w czasach, w których człowiek był zagrożony- ideologie pogardzały człowiekiem, człowiek jako indywiduum nie miał znaczenia. Encyklika ta akcentuje personalizm. Osoba ludzka to pewne indywiduum, JPII pisze w kontekście godności (termin teologiczny) osoby ludzkiej. Mówił tez o wartości osoby ludzkiej (termin socjologiczny).

JP wyróżnia 2 rodzaje godności:

1. Naturalna (fizyczna, przyrodzona, doczesna) - rozumność (zdolność obiektywizowania świata stworzonego, nazywania go i porządkowania go- współtworzenia go): „Warunkiem poznania świata jest poznanie samego siebie.” i wolność- możliwość dokonywania wewnętrznych wyborów i wyważania ich na zewnątrz. Wolność łączy się z odpowiedzialnością.

2. Nadprzyrodzona (duchowa):

- akt stworzenia dla Boga i od Boga

- akt wcielenia- „Redemptor Hominis”- odkupienie (egzamin!)- poprzez ukrzyżowanie człowiek na nowo został stworzony, bo przez grzech wcześniej człowiek sobie zamknął drogę do zbawienia.

Człowiek dla Boga ważny, bo stwarza go, ale i sam Bóg staje się człowiekiem. Człowiek, ze swoją godnością, stanowi centrum życia społecznego.

Z godności człowieka wypływają prawa osoby ludzkiej: powszechne, niezbywalne, niezmienne (zmienia się tylko charakter, ale istota nie). 2 dokumenty nt. praw osoby ludzkiej: Pacem i n terris (Jan XXIII)- nawiązuje też w Redemptor Hominis (źródłem praw osoby ludzkiej- Bóg; izolowanie się od Boga sprawia, że prawa te są w próżni, nie ma fundamentu, na którym mogłyby być te prawa stabilne, ale należy tych źródeł poszukiwać w człowieku- tak jak mówi ONZ) do tego i Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ z 10 XII 1948 (źródłem praw osoby ludzkiej jest człowiek).

Podział praw (JPII):

1. Jednostkowe o char. indywidualnym (personalne): prawo do życia (Evangelium Vitae)- od poczęcia do naturalnej śmierci, prawo do urodzenia się (w rodzinie), dziecko ma prawo do wyżywienia, do mieszkania…

2. Wolnościowe (klasyczne): prawo do wolności sumienia i wolności wyznania (religijnej)- prowadzi do demokracji.

3. Prawa społeczne:

1. Polit.- wyborcze, do migracji,

2. Ekonom.- gospod.: do własności (darowizna, dziedziczenie, zasiedzenie, zajęcie rzeczy niczyjej, nabycie przez pracę).

1979- czy człowiek może odrzucić Boga? Zapytał JPII na Błoniach. Sam sobie odpowiedział- TAK, bo jest istotą wolną, a Bóg szanuje wolność człowieka. Ale ponieważ człowiek jest istotą rozumną, powinien wiedzieć dla jakich wyższych wartości mówi Bogu: NIE. W Fatimie dodał: jeżeli `NIE' jest wypowiadane systematycznie i kategorycznie, to Bóg musi uszanować wolność i tu jest miejsce na potępienie.

16

---