1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: 1,2-epoksyetan [oksiran, tlenek etylenu]

Wzór chemiczny: C₂H₄O

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Substancja stwarzająca zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag	Nr CAS	Nr EINECS	Symbole ostrzegawcze	Symbole zagrożenia (R)
epoksyetan	10	75-21-8	200-849-9	F+, T	45-46-12-23-36/37/38

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Gaz skrajnie łatwo palny. W szerokim zakresie tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem.

Zagrożenie toksykologiczne: Gaz toksyczny. Działa toksycznie przez drogi oddechowe. Może powodować raka. Może powodować dziedziczne wady genetyczne. Działa drażniąco na oczy, układ oddechowy i skórę.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Działa toksycznie na organizmy lądowe i wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności usunąć poszkodowaną osobę z atmosfery zawierającej 1,2-epoksyetan.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej. Należy podać tlen z 5% dodatkiem ditlenku węgla i zastosować sztuczne oddychanie. Poszkodowanej osobie podawać środki pobudzające ośrodek oddechowy. Stosowanie adrenaliny nie jest wskazane. Utrzymywać drożność dróg oddechowych. Okryć kocem. Zapewnić spokój i ciepło.
2.	Jak najszybciej zapewnić pomoc medyczną.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut lub 0,9% roztworem soli kuchennej (najlepiej wyjałowionej), przy wywiniętych powiekach. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku wystąpienia problemów ze wzrokiem zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Gaz skrajnie łatwo palny. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe w bardzo szerokim zakresie stężeń. Butle z gazem narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.
Środki gaśnicze:	Stosować pianę odporną na alkohol, gaśnice proszkowe, ditlenek węgla, wodę. Zagrożone butle i zbiorniki polewać intensywnie strumieniami wody.
Zalecenia szczegółowe:	Zagrożone butle wywozić w bezpieczne miejsce i przez dłuższy czas przechowywać w kąpieli wodnej.
Sprzęt ochronny strażaków:	Aparaty izolujące drogi oddechowe. Eksplozymetr. Stanowiska ochronne.
Uwaga dodatkowa:	W ogniu powstaje ditlenek węgla i para wodna.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	Ogłosić alarm. Zlikwidować wszelkie źródła ognia oraz iskrzenia. Odciąć źródła ciepła. Osoby postronne wyprowadzić poza zagrożony obszar w kierunku „pod wiatr”.
Zalecenia szczegółowe, ochrony osobiste:	Skutki awarii likwidują osoby przeszkolone, wyposażone w ochrony dróg oddechowych Osoby dokonujące jakichkolwiek czynności związanych z akcją ratowniczą w skażonej mieszaniną gazową atmosferze powinny być ubezpieczane jeszcze przez dodatkowe dwie osoby. Jedna osoba asystuje wewnątrz skażonego pomieszczenia (obiektu, którym mogą być również zbiorniki, kanały, studzienki kanalizacyjne, studnie, zagłębienia terenowe i inne), ze względu na fakt, że acetylen rozpuszczony jest niewiele lżejszy od powietrza. Druga osoba, która znajduje się na zewnątrz tego pomieszczenia (obiektu), w każdej chwili musi być gotowa do udzielenia lub sprowadzenia pomocy. Skażone pomieszczenia (obiekty) muszą być intensywnie wentylowane świeżym powietrzem. Dokonać pomiarów eksplozymetrycznych. Nie można używać narzędzi wytwarzających iskry przy uderzeniach o twardą powierzchnię.
Metody utylizacji:	Kontrolowane spalanie - zgodnie z obowiązującym prawem. Kontrolowane wypuszczanie do atmosfery - zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

7.1	Zaleca się podejmowanie środków ostrożności podczas przemieszczania i magazynowania butli z gazem. Należy unikać źródeł ciepła i otwartego płomienia. W pomieszczeniach zamkniętych stosować wydajną wentylację mechaniczną. Butli nie wolno rzucać, przewracać, toczyć i uderzać weń.
7.2	Gaz przechowuje się w stanie sprężonym oraz ciekłym (schłodzony), w odpowiednio wytrzymałych butlach (wytrzymałość sprawdzana okresowo) i zbiornikach. Miejscem przechowywania są w zasadzie pomieszczenia zamknięte. Może być przechowywany pod wiatami na równej podłodze, osłonięty przed działaniami promieniowania słonecznego. O ile stężenie epoksyetanu przekracza biologiczne normy, należy stosować aparaty oddechowe butlowe lub zaopatrywane w czyste powietrze z zewnątrz.
7.3	Nad pomieszczeniami, w których znajdują się butle z mieszaniną gazową, nie mogą być organizowane miejsca pracy.
7.4	W miejscach przeładunku butli z mieszaniny gazowej nie mogą przebywać osoby niezatrudnione przy tych pracach.
7.5	Ratownicy muszą być tak zabezpieczeni, ażeby mieli zapewnioną możliwie bezpieczną pracę (w warunkach akcji ratowniczej), aż do zahamowania wycieku mieszaniny gazowej lub wyniesienia uszkodzonych butli na zewnątrz budynków. W tym celu wyposażani są w ubrania ochronne i ewentualnie aparaty oddechowe.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 1 mg/m³

NDSCh - 3 mg/m³

Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej: Wentylacja w magazynach i na stanowiskach pracy, wyciągi pneumatyczne na stanowiskach pracy, rękawice ochronne, swobodne ubrania ochronne. W przypadku zagrożenia wytworzenia się niebezpiecznej atmosfery - niezbędne są aparaty oddechowe.

Metody oceny narażenia:

Przeprowadzane jest badanie zawartości hemoglobiny i krwinek czerwonych. Ocena ryzyka na stanowisku pracy polega na stwierdzeniu obecności nadmiaru 1,2-epoksyetanu w powietrzu, za pomocą chromatografii gazowej lub rurek wskaźnikowych. W razie przebywania w miejscach o różnych stężeniach substancji szkodliwych, należy zastosować do oceny ryzyka aparaturę pomiarową z rurkami absorpcyjnymi, którą badana osoba nosi na sobie.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	W przypadkach zagrożenia - aparaty oddechowe, indywidualne i zbiorowe.
Ręce:	Rękawice ochronne robocze.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne robocze.
Inne informacje:	Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 44,05 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych 1,2-epoksyetan jest bezbarwnym gazem o eterycznym zapachu.
9.3	Gęstość: 0,892 g/cm^3/0^oC
9.4	Gęstość gazu względem powietrza: 1,52
9.5	Temperatura topnienia: -111,7^oC
9.6	Temperatura wrzenia: 10,7^oC
9.7	Temperatura zapłonu: ok. -18^oC
9.8	Temperatura samozapalenia: 430^oC
9.9	Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: 3-99% obj. (w stężeniach wyższych aniżeli 75 g/m^3).
9.10	Prężność par: 1,2-Epoksyetan jest związkiem bardzo lotnym - prężność par w 20^oC wynosi 1453 hPa.
9.11	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: 1,2-Epoksyetan bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, alkoholu, eterze, benzenie.
9.12	Inne: W temperaturze 400^oC ulega izomeryzacji, przechodząc w aldehyd octowy. Pod wpływem fluorowodoru 1,2-epoksyetan ulega polimeryzacji łańcuchowej. 1,2-epoksyetan otrzymywany jest w reakcji wodorotlenku sodu z chlorohydryną etylenową oraz w wyniku katalitycznego utlenienia etylenu powietrzem. 1,2-epoksyetan stosowany jest jako półprodukt w wielkiej syntezie organicznej, np. do otrzymywania glikolu etylenowego i jego estrów, barwników, detergentów, dioksanu, fenyloetanolu, aldehydu octowego (acetaldehydu), uszlachetniania tkanin bawełnianych, stabilizacji nitrocelulozy, nitrogliceryny. Służy jako środek dezynfekujący, wchodząc w skład mieszanin gazowych używanych do odkażania zaatakowanego przez organizmy biologiczne papieru.

10. REAKTYWNOŚĆ I STABILNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	1,2-epoksyetan przechowywany w normatywnych warunkach jest substancją stabilną chemicznie. 1,2-epoksyetan jest substancją reaktywną chemicznie.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

11.1	Drogi narażenia: oczy - nie; skóra - nie; połknięcie - nie; wdychanie - tak
11.2	Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe): Może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie oraz wysuszenie skóry.
11.3	Informacja ogólna: 1,2-epoksyetan na organizm ludzki działa toksycznie i narkotycznie. Śmiertelna dawka wynosi 270 mg/kg wagi ciała. 1,2-epoksyetan podrażnia skórę i błony śluzowe. Wywołuje depresję ośrodkową. Uszkadza wątrobę i nerki. 1,2-epoksyetan wywołuje hemolizę. Zawarty w wielu tworzywach i mieszankach gazowych, reaguje z cząsteczkami węglowodorowymi zawierającymi chlor, co w rezultacie doprowadza do powstawania chlorohydryn, które z kolei są biotransformowane do równie silnie toksycznego aldehydu chlorooctowego. Niskie stężenia 1,2-epoksyetanu powodują złe samopoczucie oraz skłonność do mdłości i wymiotów. Odczuwany jest słodkawy posmak w ustach. Dłuższe działanie niskich stężeń wywołuje utratę świadomości oraz objawy narkotyczne. W ciężkich przypadkach odnotowuje się obrzęk płuc, zapaść i śmierć. Próg wyczuwalności węchowej: 1,5 mg/m^3. Stężenie niebezpieczne dla życia: 90 g/m^3 - śmierć po kilku minutach ekspozycji. 1,2-epoksyetan jest substancją działającą rakotwórczo. Ocena działania rakotwórczego: IARC - Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem Dowód działania u zwierząt doświadczalnych - wystarczający. Dowód działania u ludzi - brak danych. Ocena ogólna - prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2A). Polska - substancja prawdopodobnie rakotwórcza. Czynniki rakotwórcze w środowisku pracy i życia wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r.). CZĘŚĆ II Wykaz czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi. USA-NIOSH - potencjalny kancerogen zawodowy. Francja - substancja rakotwórcza. Umiejscowienie lub rodzaj nowotworów: Białaczka, żołądek (dowód ograniczony).
11.3	Wdychanie: Zazwyczaj natychmiastowym objawem zatrucia 1,2-epoksyetanem jest ból gardła, osobliwy smak w ustach z nudnościami. Pojawia się skrócony oddech. W groźniejszych przypadkach następstwa te mogą zaistnieć z opóźnieniem. Zatrucie objawia się w sposób następujący: nudności, wymioty, skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc), senność, osłabienie mięśni i utrata przytomności. Objawy te mogą wystąpić po 3 dniach od czasu narażenia. Następnie występuje uszkodzenie nerek i wątroby. Zdarzają się zejścia śmiertelne.
11.4	Leczenie zatruć: Leczenie zatruć polega na natychmiastowym usunięciu poszkodowanej osoby za skażonej atmosfery i zastosowaniu intensywnej tlenoterapii, najlepiej oddychania kontrolowanego lub wspomaganego czystym tlenem.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

1,2-epoksyetan działa silnie drażniąco na organizmy wodne.

Stopień zagrożenia organizmów wodnych: duży

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Metody postępowania z odpadami: Wskazane jest powolne opróżniane butli i zbiorników i spalanie uchodzącego z nich gazu u wylotu rurki.. Operację przeprowadzać w wyznaczonych miejscach.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1040
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	2-2TF
14.3	Ilości ograniczone:	LQ0
14.4	Klasa transportowa:	1
14.5	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	236
14.6	Numer indeksowy (EC):	603-023-00-X
14.7	Symbole niebezpieczeństwa (R):	45-46-12-23-36/37/38
14.8	Symbole bezpieczeństwa (S):	53-45
14.9	Nalepki ostrzegawcze ADR/RID Nr 2.3 + 2.1 + 2.2:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN-ISO 11014-1: 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. W sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. ?).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 943) i zmianą 05 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi 1,2-epoksyetanu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy 1,2-epoksyetanu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• 
  Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:	„Gaz skrajnie łatwo palny, toksyczny.”

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: 1,2-epoksyetan
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
F+	Gaz skrajnie łatwo palny.
T	Gaz toksyczny.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
236	Gaz palny, toksyczny.
Symbole zagrożenia
R 45	Może powodować raka.
R 46	Może powodować dziedziczne wady genetyczne.
R 12	Substancja skrajnie łatwo palna.
R 23	Działa toksycznie przez drogi oddechowe.
R 36/37/38	Działa drażniąco na oczy, układ oddechowy i skórę.
Symbole bezpieczeństwa
S 53	Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 2-2TF		Gaz pod ciśnieniem, palny, toksyczny.
Numer ONZ: 1040		Tlenek etylenu (1,2-epoksyetan).
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Według rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 27.04.03 Strona/stron 7/8
Nazwa:	1,2-EPOKSYETAN

1,2-Epoksyetan

---