Koncepcja mnożnika inwestycyjnego

1. Założenia

• niepełne wykorzystanie czynników produkcji

• jedyną formą ingerencji państwa jest prowadzenie inwestycji autonomicznych

• poziom konsumpcji i oszczędności zależy od poziomu dochodu, natomiast inwestycje są od niego niezależne

2. Podstawowe twierdzenia

1. Y = C + I

2. Y = C + S

3. I = S to warunek równowagi w gospodarce zamkniętej

4. ΔY = ΔC + ΔI

5. jeśli ΔI = ΔI_{autonomicznych} ΔY = ΔC + ΔI_auton.

6. k =
   
   czyli jak zmieni się globalny popyt i dochód wskutek zmiany inwestycji autonomicznych o jednostkę

7. k =
   

8. ΔY = k*ΔI_auton

9. ΔY =
   _auton
   sposób na wyjście z kryzysu gosp.: jeśli wzrosną wydatki na inwestycje autonomiczne, to wzrośnie popyt i dochód

Model mnożnika-akceleratora

Wzrost inwestycji autonomicznych powoduje wzrost popytu i wzrost produkcji :

ΔI_t^aut=ΔY_t

Część dochodu z okresu t zostaje przeznaczona n dodatkową konsumpcję w okresie t+1 (efekt mnoznikowy)

ΔC_t+1=KSK x ΔY_t

Jeśli ZASOBY KAPITAŁU RZECZOWEGO SĄ JUŻ W PEŁNI WYKORZYSTANE, zaspokojenie dodatkowego popytu wymaga inwestycji inwestycje indukowane (I _t+1^ind)

I _t+1^ind = ΔC_t+1 x b,

gdzie b oznacza współczynnik kapitałowy (wsp. akceleracji). Tak więc przyrost inwestycji indukowanych wynosi:

ΔI _t+1^ind = (ΔC_t+1 - ΔC_t) x b

czyli proces przyspieszenia - akceleracji - wzrostu globalnego popytu zależy od dynamiki (zmian) popytu konsumpcyjnego w okresach t i t+1. Akceleracja zachodzi, jeśli tempo wzrostu dochodu narodowego, a tym samym popytu konsumpcyjnego jest coraz szybsze (ΔC_t+1> ΔC_t).

W rezultacie przyrost wielkości produkcji w okresie t+1 składa się z trzech części:

ΔY_t+1=ΔI_t+1^aut + KSK x ΔY_t + (ΔC_t+1 - ΔC_t) x b

PRZYKŁAD Założenia:

Jak zachowują się I_ind gdy : ΔY_t+1> ΔY_t, ΔY_t+1=ΔY_t, ΔY_t+1< ΔY_t, Y_t+1=Y_t, Y_t+1< Y_t?

Koncepcja supermnożnika

3. Założenia

• pełne wykorzystanie mocy produkcyjnych

• długi okres analizy

• jedynymi formami ingerencji państwa jest prowadzenie inwestycji autonomicznych i wspieranie eksportu

• poziom konsumpcji i oszczędności zależy od poziomu dochodu, natomiast inwestycje i eksport są od niego niezależne

4. Podstawowe twierdzenia

10. Y = C + I + Ex - Im

11. S - I = Ex - Im warunek równowagi w gospodarce otwartej

12. ΔY = ΔC + ΔI + ΔEx - Δim (w długim okresie)

13. jeśli ΔI = ΔI_{autonomicznych} + ΔI _indukowanych

ΔY = ΔI_auton + ΔEx + ΔC + ΔI_induk.- ΔIm

14. k =
    
    czyli jak zmieni się globalny popyt i dochód wskutek zmiany inwestycji autonomicznych i eksportu o jednostkę

15. k =
    

Pytania:

1. Przedstaw założenia równowagi ogólnej. Dlaczego przyjmuje się, że mają one charakter kontrfaktyczny i czy rozwój gospodarczy przybliża punkt równowagi?

2. Zdefiniuj pojęcia: równowagi idealnej, globalnej, cząstkowej ex post i ex ante, optimum pareto - czy mają one miejsce w gospodarce rynkowej, podaj przykłady nierównowagi oraz równowagi popytowej i podażowej?

3. Na czym polega mechanizm powstawania nierównowagi popytowej w warunkach cen stałych i zmiennych. Określ tendencje destabilizujące oraz dodatnie sprzężenia zwrotne (mechanizmy samopogłębiające). Przedstaw obie sytuacje na wykresie.

4. Na czym polega mechanizm powstawania nierównowagi podażowej w warunkach cen stałych i zmiennych. Określ tendencje destabilizujące (mechanizmy samopogłębiające) oraz dodatnie sprzężenia zwrotne. Przedstaw obie sytuacje na wykresie.

5. W jaki sposób działa mechanizm asymetrii w warunkach nierównowagi popytowej i podażowej. Opisz wpływ mechanizmu asymetrii na strukturę sektorową oraz rozwój cywilizacyjny gospodarki narodowej.

6. Co przedstawia funkcja konsumpcji, funkcja oszczędności oraz funkcja popytu globalnego i w jaki sposób można za ich pomocą zilustrować krótkookresową równowagę na rynku dóbr? Od czego zależy nachylenie krzywej popytu globalnego i jakie czynniki powodują jej przesunięcie?

7. Na czym polega paradoks zapobiegliwości - wyjaśnij na przykładzie? Co jest bardziej korzystne dla gospodarki: niski czy wysoki poziom oszczędności przy danych dochodach ?

8. Zdefiniuj mnożnik inwestycyjny, akcelerator i supermnożnik. Porównaj założenia oraz zależności funkcyjne występujące w tych modelach.

9. Jak zachowują się inwestycje indukowane w następujących sytuacjach:

ΔY_t+1> ΔY_t, ΔY_t+1=ΔY_t, ΔY_t+1< ΔY_t, Y_t+1=Y_t, Y_t+1< Y_t?

10. Jaką politykę względem inwestycji i oszczędności powinien prowadzić rząd w obecnej sytuacji gospodarczej Polski ?

---