Pojęcie marketingu i rynkowej orientacji przedsiębiorstwa (str.2-33)
1.Nowa gospodarka
Rewolucja cyfrowa dała konsumentom i firmom całkowicie nowe możliwości:
Możliwości, które dysponują klienci:
- Znaczący wzrost siły nabywczej
- Większa różrodność towarów lub usług
- Ogromna ilość informacji praktycznie na każdy temat
- Łatwiejsze składanie, pozyskiwanie i negocjowanie zamówień
- Możliwości porównywania informacji o produktach i usługach
Firmy mają następujące możliwości:
- Mogą wykorzystywać ten wydajny nowy kanał informacji lub sprzedaży do promowania siebie i swoich produktów, zwiększając w ten sposób zasięg geograficzny swojego działania
- Mogą zbierać pełniejsze i bogatsze informacji o rynkach, konsumentach, szansach czy konkurencji, wykonują również badania marketingowe
- Mogą usprawnić i przyspieszyć wewnętrzną komunikację
- Mogą się komunikować z obecnymi i potencjalnymi klientami oraz skuteczniej negocjować kontrakty
- Firmy mogą wysyłać reklamy, kupony rabatowe, próbki i informacji do konsumentów, jeśli otrzymają na to zgodę
- Mogą dostosowywać oferty i usługi do potrzeb poszczególnych klientów, gdyż znają liczbę osób odwiedzających ich witryny internetowe oraz częstotliwość odwiedzin
- Mogą usprawnić procesy zaopatrzenia, rekrutacji pracowników, szkolenia oraz komunikację wewnętrzną i zewnętrzną, dzięki czemu są oni stale zorientowani w sytuacji
- Mogą istotnie poprawić proces logistyczne i operacyjne przy znaczących oszczędnościach, wynikających z poprawy dokładności i jakości usługi
2.Marketing zajmuje się rozpoznawaniem i spełnianiem potrzeb ludzkich i społecznych. Jedną z najkrótszych definicji marketingu jest „zyskowne zaspokajanie potrzeb”
3. Zadania marketingu
Możemy wyróżnić 3 rodzaje działalności marketingowej:
- Marketing przedsiębiorcy: większość firm zakładanych przez osobę fizyczną, które polegają wyłącznie na własnym rozumie
- Marketing formalny (ukształtowany): przy małe firmy osiągają sukces, wówczas zwracają się w kierunku marketingu formalnego
- Marketing korporacyjny
4. 10 zasad marketingu radykalnego
- Szef musi nadzorować pracę marketingu
- Dział marketingu musi być mały i stanowczy, żeby zajmować się marketingiem
- Osobiste spotkania ludźmi, którzy mają największe znaczenie - z klientami
- Rozważne wykorzystywanie badań rynku
- Zatrudnienie wyłącznie ludzi z pasją
- Traktowanie klientów z uczuciem i szacunkiem
- Budowanie wokół firmy społ. Konsumentów
- Wzięcie pod uwagę marketing mix
- Kierowanie się zdrowym rozsądkiem
- Wierność własnej marce
5. Zakres marketingu
- Marketing jest zwykle postrzegany jako działanie służące kreowaniu, promocji i dostarczaniu towarów, usług klientom i firmom
- Specjaliście od marketingu zajmują się marketingiem w 10 obszarach
PRODUKTY: rzeczy fizycznie masowo produkowane w danym kraju, stanowiące przedmiot największego wysiłku marketingowego. Dzięki Internetowi mogą handlować nie tylko firmy, ale nawet osoby fizyczne
USŁUGI: mają coraz większy udział w rozwijającej się gospodarce
DOZNANIA: dzięki instrumentalizacji kilku usług i produktów firma może tworzyć i prezentować doznania czy przeżycia i handlować nimi
IMPREZY: specjaliści do spraw marketingu promują imprezy okolicznościowe. Powstał nowy zawód organizatorów, którzy opracowują szczegóły imprezy i nadzorują jej przebieg
LUDZIE: marketing znanych ludzi jest poważnym biznesem. Każda gwiazda filmu ma swojego agenta, osobistego menedżera i jest związana za jakąś agencją public relations
MIEJSCA: miast, stany, regiony i państwa aktywnie konkurują w przyciąganiu do siebie turystów, zakładów przemysłowych, central firm czy nowych rezydentów. Specjaliści od marketingu miejsca są eksperci od rozwoju gospodarki, agenci nieruchomości, banki komercyjne, agencje reklamowe
WŁASNOŚĆ: jest nienaruszalnym prawem posiadania rzeczy fizycznych (nieruchomości) i produktów finansowych (akcje, obligacje). Własność może być kupowana i sprzedawana, a to wymaga działań marketingowych. Agenci nieruchomości pracują dla właścicieli nieruchomości sprzedających i kupujących mieszkania czy nieruchomości komercyjne
PRZEDSIĘBIORSTWA: firmy intensywnie pracują nad zbudowaniem swojego silnego i korzystnego wizerunku w świadomości grupy docelowej
INFORMACJA: może być produkowana i sprzedawana tak samo jak zwykły produkt. Kupujemy programy komputerowe i płyty kompaktowe, odwiedzamy witryny internetowe w poszukiwaniu informacji. Produkcja, pakowanie i dystrybucja informacja jest jedną z najważniejszych współczesnych branż
IDEE: każda oferta handlowa zawiera jakąś ideę. Produkty i usługi są platformami dostarczania pewnych idei i korzyści, np. Powiedz NIE narkotykom
6. Rodzaje popytu i cele marketingu
Popyt negatywny - wtedy, gdy duża część rynku nie akceptuje produktu i może nawet zapłacić pewną cenę, aby go uniknąć, np. usługi dentystyczne. Zadaniem marketingu jest analizowanie przyczyn braku akceptacji produktu oraz odpowiedź na pytanie, czy opracowanie produktu na nowo, oferowanie niższej ceny i lepsza promocja może zmienić nastawienie rynku wobec tego produktu.
Brak popytu - konsumenci mogą być nie zainteresowani produktem lub obojętni wobec niego; zadaniem marketingu jest znalezienie sposobu połączenia cech produktu z naturalnymi potrzebami i zainteresowaniami człowieka.
Popyt utajony - wielu konsumentów może ujawniać silną potrzebę, której żaden istniejący produkt nie jest w stanie zaspokoić, np. popyt na zdrowe papierosy; zadaniem marketingu jest dokonywanie pomiaru wielkości potencjalnego rynku i opracowaniu takich towarów i usług, które ten popyt zaspokoją.
Popyt malejący - należy analizować przyczyny załamania oraz określić czy popyt może być na nowo stymulowany poprzez znalezienie nowych rynków docelowych, zmianę cech produktów, czy rozwinięcie bardziej skutecznych środków komunikacji; zadaniem marketingu jest odwrócenie tendencji zmniejszania się popytu poprzez twórczy remarketing produktu.
Popyt nieregularny - popyt zmieniający się sezonowo, z dnia na dzień lub w ciągu godzin, np. popyt na jazdę autobusami miejskimi; zadaniem marketingu (tutaj - marketing synchroniczny) jest znalezienie sposobu zmiany tego wzorca popytu poprzez ustalenie ceny w sposób elastyczny, promocję i inne środki.
Pełny popyt - organizacje mają do czynienia z pełnym popytem, gdy są zadowolone z realizowanej sprzedaży; zadaniem marketingu jest utrzymanie aktualnego poziomu popytu bez względu na zmieniające się preferencje konsumentów i zaostrzanie konkurencji; należy utrzymać lub poprawić jakość swoich produktów lub świadczonych usług i stale badać zadowolenie konsumenta dla zachowania pewności, że działa się w sposób właściwy.
Nadmierny popyt - popyt przerastający możliwości organizacji, np. za dużo turystów w TPN; zadaniem marketingu (tutaj - demarketingu) jest znalezienie sposobu ograniczenia popytu w pewnym okresie lub na stałe, temu celowi służy podwyższanie cen oraz ograniczenie promocji i serwisu; selektywny demarketing jest próbą ograniczenia popytu pochodzącego z tych obszarów rynku, które przynoszą mniejszy zysk lub nie wymagają rozbudowanego serwisu; demarketing nie ma na celu zlikwidowanie popytu tylko ograniczenie jego poziomu w pewnym okresie lub stale.
Popyt szkodliwy - produkty szkodliwe wywołują zorganizowane działania, których celem jest zniechęcenie do ich konsumpcji; zadaniem marketingu jest tutaj skłonienie ludzi do rezygnacji z tych rzeczy przy użyciu takich narzędzi jak zastraszenie, wygórowane ceny i ograniczona dostępność.
7.Pytania najczęściej zadawane przez specjalistów od marketingu
- W jaki sposób możemy wskazać i wybrać właściwy segment rynkowy?
- W jaki sposób odróżniać nasze produkty od produktów konkurencji?
- Jak zareagować na naciski ze strony klientów dotyczące obniżenia ceny?
- W jaki sposób rywalizować z konkurencją lokalną i zagraniczną, która ma niższe koszty i ceny?
- Jak daleko możemy się posunąć w personalizacji oferty?
- Jakie są najważniejsze sposoby rozwinięcia naszego biznesu?
- Jak zbudować silniejszą markę?
- W jaki sposób zmniejszyć koszty pozyskania klientów?
- W jaki sposób na dłużej utrzymać lojalność klienta?
- Jak stwierdzić, który z klientów jest dla nas ważniejszy?
- W jaki sposób zmierzyć zwrot z inwestycji w reklamę, promocję i public relations
- Jak poprawić wydajność działu sprzedaży?
- W jaki sposób zbudować kilka kanałów dystrybucji i unikać konfliktów między nimi?
- W jaki sposób nakłonić inne działy firmy, aby były bardziej zorientowane na klienta?
Waga tych pytań zmienia się w zależności od rynku. Rozważmy następujące rynki:
RYNKI KONSUMENCKIE: Siła marki w dłużej mierze zależy od jakości produktów i opakowania, wspartych promocją i dobrych serwisem. Specjaliści od spraw marketingu konsumenckiego decydują o cechach i jakości produktów, zasięgu dystrybucji i wydatkach na promocję, która pomaga marce zająć pierwsze lub drugie miejsce na rynku docelowym
RYNKI BIZNESOWE: Firmy sprzedające produkty i usługi innym firmom stając przed dobrze wyszkolonymi o poinformowanymi profesjonalnymi nabywcami, którzy mają doświadczenie w analizowaniu ofert. Specjaliści od spraw marketingu biznesowego muszą wykazać, że ich produkty pomogą klientom osiągnąć wyższy przychody przy niższych kosztach. Reklama odgrywa tu pewną rolę, ale ważniejsze zadanie mają handlowcy, cena i reputacja firmy, potwierdzająca jej wiarygodność i jakość usług
RYNKI GLOBALNE: Firmy sprzedające towary i usługi na rynku globalnym muszą zdecydować do jakich krajów wejść, w jaki sposób to zrobić…Wszystkie decyzje muszą być zgodne z różnymi systemami prawnymi, stylami negocjacji…
RYNKI ORGANIZACJI NON PROFIT I ZAMÓWIEŃ RZĄDOWYCH: Firmy sprzedające produkty organizacjom non profit takim jak kościoły, uniwersytety muszą ostrożnie ustalać swoje ceny, gdyż podmioty tego rodzaju mają ograniczoną siłę nabywczą. Niższe ceny wpływają na cechy produktów i ich jakość
8. Definicja marketingu
- Społeczna definicja: Jest procesem społecznym, dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to, czego potrzebują i pragną osiągnąć poprzez tworzenie, oferowanie i swobodną wymianę posiadających wartość produktów.
- Dyrektorska definicja: Jest opisany jako sztuka sprzedawania produktów
- Wg Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu: Jest procesem planowania i realizacji pomysłów, ustalania cen, promocji i dystrybucji idei, towarów i usług do kreowania wymiany, która realizuje cele jednostki i przedsiębiorstw
9. Najważniejsze pojęcia marketingowe
SEGMENTY RYNKU wyodrębnia się na podstawie analizy różnic demograficznych, psychologicznych i behawioralnych między nabywcami
RYNKI DOCELOWE są to segmenty, które stwarzają największe możliwości
OFERTA HANDLOWA jest utrwalana w świadomości nabywców jako dostarczająca pewnych niezaprzeczalnych korzyści
RYNEK jest fizycznym miejscem, takim jak sklep, w którym dokonuje się zakupów
PRZESTRZEŃ RYNKOWA jest cyfrowa, tak jak dokonywanie zakupów w Internecie
(5 podstawowych rynków to rynki zasobów, rynki producentów, rynki rządowe, rynki konsumenckie i rynki pośredników)
METARYNEK: grupy uzupełniających się produktów i usług, które są ściśle związane z podglądami konsumentów, ale rozrzucone w różnych branżach
HANDLOWCEM jest ten, kto poszukuje odpowiedniej reakcji (darowizny, dokonania zakupu, oddania głosu, zwrócenia uwagi) drugiej strony, zwanej POTENCJALNYM KLIENTEM
POTRZEBY są podstawowymi wymaganiami człowieka
PRAGNIENIAMI są kiedy potrzeby skierowane są na określane obiekty, mogące je zaspokoić
POPYT jest pragnieniem specyficznych produktów, ograniczonych przez możliwości płatnicze
PROPOZYCJA WARTOŚCI zbiór korzyści oferowanych klientom
NIEUCHWYTNA PROPOZYCJA WARTOŚCI nabiera fizycznego kształtu w ofercie, która może być kombinacją produktów, usług, informacji i doznań
MARKA jest ofertą pochodzącą za znanego źródła
WIZERUNEK MARKI są to wszystkie skojarzenia z firmą
TRIADA WARTOŚCI KLIENTA kombinacja jakości, sposobu obsługi oraz niskiej ceny
WARTOŚĆ można zdefiniować jako stosunek między tym, co klient otrzymuje a tym co może dać
- Klient otrzymuje korzyści i obciążany jest określonymi kosztami. Korzyści mogą być funkcjonalne i emocjonalne, natomiast koszty tworzą pieniądze, czas, energia oraz straty psychiczne
Wartość = korzyści/koszty=(korzyści funkcjonalne + korzyści emocjonalne)/(pieniądze + czas + energia + straty psychiczne)
- Specjalista do spraw marketingu może zwiększyć wartości oferty na kila sposób:
+ poprzez zwiększenie korzyści
+ poprzez zmniejszenie kosztów
+ poprzez zwiększenie korzyści i zmniejszenie kosztów
+ poprzez takie zwiększenie korzyści, aby przewyższały wzrost kosztów
+ poprzez takie zmniejszenie korzyści, by nie przekroczyć stopnia obniżenia kosztó
- Klient wybiera między V1 i V2,sprawdzi stosunek V1:V2
+ jeśli wynik >1 => V1
+ jeśli wynik <1 => V2
+ jeśli wynik =1 => nie zauważy żadnej różnicy
WYMIANA jest procesem otrzymania od kogoś pożądanego produktu dzięki zaoferowaniu czegoś w zamian. Aby zaistniała możliwość wymiany musi być spełnionych 5 warunków:
- w wymianie muszą uczestniczyć przynajmniej 2 strony
- Każda ze strony posiada coś, co może mieć jakąś wartość dla drugiej strony
- Każda ze strony może się porozumiewać i dostarczyć produkt
- Każda strona może swobodnie zaakceptować lub odrzucić ofertę drugiej
- Każda strona uważa, że dla drugiej strony jest odpowiednikiem i atrakcyjnym partnerem do robienia interesów
TRANSAKCJA jest handlem wartościami między kilkoma stronami, dawaniem X dla B i otrzymywaniem w zamian Y. Jest to klasyczna transakcja finansowa
TRANSAKCJE BARTEROWE polegają na handlu towarami lub usługami za inne towary lub usługi
- Transakcja wymaga:
+ przynajmniej dwóch produktów o pewnej wartości
+ zgody na warunków wymiany
+ terminu i miejsca zawarcia porozumienia
PRZEKAZANIE jest w przypadku gdy A daje B rzecz X, ale nie otrzymuje nic konkretnego w zamian.
- Aby efektywnie prowadzić wymianę, specjaliści od marketingu analizują co każda strona spodziewa się otrzymać
MARKETING TRANSAKCYJNY jest częścią większej idei, określanej jako marketing relacji. Ich zadaniem jest budowanie wzajemne korzystnych długotrwałych stosunków z kluczowymi stronami - klientami, dostawcami, dystrybutorami - w celu zarabiania i utrzymywania firmy
SIEĆ MARKETINGOWA jest wynikiem marketingu relacji w budowaniu unikatowego kapitału firmy. Obejmuje firmę i wspierających ją akcjonariuszy (klienci, pracownicy, dostawcy…), z którymi firma zbudowała wzajemnie korzystne relacje biznesowe
KANAŁY MARKETINGOWE łączą handlowców z docelowymi klientkami
KANAŁY KOMUNIKOWANIA SIĘ służą do wymiany wiadomości i informacji z docelowymi nabywcami, tak jak gazety, radio, telewizję, Internet, tablice reklamowe…
KANAŁY DYSTRYBUCJI są wykorzystywane do prezentacji, sprzedaży czy dostarczania fizycznych produktów i usług nabywcom lub użytnikom, np. dystrybutorów, hurtowników…
KANAŁY SERWISÓW są używane do przeprowadzenia transakcji z potencjalnymi nabywcami: hurtownie, firmy transportowe, banki…
SIEĆ DOSTAW szerzej ujmuje kanał marketingowy - od surowców i komponentów do końcowego produktu, który dostarczany jest ostatecznemu odbiorcy
KONKURENCJA obejmuje wszystkie bieżące i potencjalne kontrofery i substytuty, które nabywca może brać pod uwagę
Wyróżniamy 4 poziomy konkurencji oparte na możliwościach zastąpienia danego produktu innym:
- Konkurencja marki: firma za konkurencję uznaje inne firmy, które oferują tej samej grupie klientów podobne produkty lub usługi po zbliżonych cenach
- Konkurencja branżowa: firma uważa za swoich konkurentów wszystkie firmy produkujące takie same wyroby lub taką samą kategorię wyrobów
- Konkurencja rodzajowa: firma uważa za swoich konkurentów wszystkie firmy produkujące wyroby, które zaspokajają te same potrzeby
- Konkurencja uniwersalna: firma uważa za swoich konkurentów wszystkie firmy konkurujące o pieniądze tych samych konsumentów
MARKETING ŚRODOWISKOWY obejmuje zadania środowiskowe i samo środowisko
- Środowisko obejmuje grupy graczy bezpośrednio zajmujących się produkcją, dystrybucją i promocją oferty
- Środowisko można ujmować w 6 kategoriach: demograficzne, ekonomiczne, naturalne, technologiczne, polityczno - prawne i społeczno - kulturowe
PROGRAM MARKETINGOWY polega na podejmowaniu decyzji co do tego, jakie narzędzia marketingowe wykorzystać
- Marketing mix jest zestawem narzędzi marketingowe, które wykorzystywane są przez firmę do osiągnięcia celów marketingowych na rynku docelowym. Jest to zespół ściśle powiązanych ze sobą środków konkurencji dobrany dla danego produktu, stosowany na danym rynku.
- McCarthy ujął narzędzia marketingowe w 4 szerokie grupy określane jako 4P : product, price, place and promotion
- 4 elementy marketingu mix:
PRODUKT: zmienność, jakość projekt, cechy, marka, opakowanie, wymiary, serwis, gwarancja i rękojmia
CENA: cena katalogowa, opusty, marża, termin płatności i warunki kredytu
PROMOCJA: promocja sprzedaży, reklama, sprzedaż osobista, public relations, marketing bezpośredni
DYSTRYBUCJA: kanały, pokrycie, asortyment, lokalizacja, inwencja i transport
- Robert Lanterborn sugeruje, że 4P dostawców odpowiadają 4C nabywców
4P 4C
Product Customer solution ( rozwiązanie dla klienta)
Price Customer cost (koszt klienta)
Place Convenience (wygoda nabycia)
Promotion Communication ( komunikowanie się)
10. Ukierunkowanie firmy na rynek
- Zarządzanie marketingiem definiujemy jako podejmowanie świadomych wysiłków w celu osiągnięcia pożądanych wyników wymiany z rynkami docelowymi
- Mamy do czynienia z 6 konkurującymi koncepcjami, którymi kierują się firmy w działalności marketingowe
KONCEPCJA PRODUKCYJNA- konsumenci faworyzują te produkty, które są szeroko dostępne i mają niską cenę; organizacje zorientowane na produkcję koncentrują się na osiągnięciu wydajności produkcji i szerokiej dystrybucji; zachodzi, gdy: a) popyt na dany produkt przewyższa jego podaż b) koszt produkcji towaru jest wysoki i musi by zmniejszony przez zwiększoną wydajność
KONCEPCJA PRODUKTU- konsumenci preferują te produkty, które dostarczają im najwyższą jakość, najlepsze cechy użytkowe lub cechy innowacyjne; organizacje zorientowane na produkt koncentrują swe działania na wytworzeniu produktów o wyjątkowych cechach i ciągłym ich udoskonalaniu; koncepcja ta prowadzi do „krótkowzroczności marketingowej” - koncentrowaniu się na produkcie a nie na potrzebie klienta, przy opracowywaniu nowego produktu nie bierze się pod uwagę opinii klientów, bo zakłada się, że samemu wie się najlepiej, co ludzie będą kupować.
KONCEPCJA SPRZEDAŻOWA- klienci pozostawieni sami sobie nie kupią wystarczająco dużo produktów przedsiębiorstwa, organizacja musi więc podjąć agresywną sprzedaż i działania promocyjne; koncepcja ta jest stosowana najczęściej przy towarach mniej poszukiwanych, o których kupnie nabywcy normalnie nie myślą.
KONCEPCJA MARKETINGU- klucz do osiągnięcia sukcesu celów organizacji leży w określeniu potrzeb i wymagań rynków docelowych oraz dostarczeniu pożądanego zadowolenia w sposób bardziej wydajny i skuteczny niż konkurenci; opiera się ona na czterech głównych filarach:
Rynek docelowy - Firmy działają najlepiej kiedy trafnie wybiorą rynki docelowe i przygotują skrojone na ich miarę programy marketingowe
Potrzeby klienta - 5 typów potrzeb: deklarowane(klient chce kupić niedrogi samochód), realne (klient chce samochodu, którego koszt użytkowania, a nie cena zakupu jest niski), nie zgłaszane (klient oczekuje od dealera dobrej usługi), przyjemne (klient kupuje samochód i otrzymuje prezent w postaci atlasu samochodowego), dyskretne (klient chce, aby przyjaciele oceniali go jako rozumnego konsumenta, kierującego się przy zakupie wartością produktu); ważne aby zaspokajać realne potrzeby klienta, a nie deklarowane.
Marketing zintegrowany- różne funkcje marketingowe jak sprzedaż, reklama, zarządzanie produktem, badania marketingowe, itd. muszą być wzajemnie skoordynowane, ponadto marketing musi być dobrze skoordynowany z innymi działami przedsiębiorstwa; marketing wewnętrzny - ma za zadania zatrudnianie, szkolenie i motywowanie pracowników, którzy chcą dobrze służyć klientom; marketing wewnętrzny musi poprzedzać zewnętrzny
Rentowność - celem koncepcji marketingowej jest pomoc organizacjom w osiągnięciu jej celów.
KONCEPCJA KLIENTA
Klient indywidualny => Potrzeby i wartości klienta => Integracja marketingu indywidualnego i wartościowego => Pomyślny rozwój sieci dzięki przejęciu aktywów klienta, lojalności i długotrwałej wartości
KONCEPCJA MARKETINGU SPOŁECZNEGO - zadanie organizacji polega na określeniu potrzeb, wymagań i interesów rynków docelowych oraz dostarczeniu pożądanego zadowolenia w sposób bardziej efektywny i wydajny niż konkurenci, przy jednoczesnym zachowaniu lub podniesieniu dobrobytu konsumenta i społeczeństwa; koncepcja ta wymaga wyważenia trzech elementów przy określaniu polityki marketingowej: zysku przedsiębiorstwa, zaspokojenia wymagań konsumenta oraz interesu publicznego.
Strony 168-178
OTOCZENIE EKONOMICZNE
Rynki potrzebują siły nabywczej, która zależy od dochodu, cen, oszczędności, poziomu zadłużenia i dostępności kredytów.
*podział dochodu: kraje różnią się pod względem poziomu i rozdziału dochodów oraz struktury przemysłowej( wyróżniamy gosp. naturalną, g. eksportujące surowce nat.- dobry rynek dla sprzętu, narzędzi i dóbr luksusowych, g. uprzemysławiające się np. Indie- nowa klasa bogata i rosnąca kl. średnia- popyt na nowe rodzaje towarów, g. uprzemysłowione- rynki atrakcyjne dla wszelkiego rodzaju towarów; specjaliści ds. marketingu dzielą kraje wg. podziału dochodów- 1.b. niskie dochody, 2.przede wszystkim niskie dochody, 3.b. niskie i b. wysokie, 4.niskie, średnie, wysokie, 5.przede wszystkim średnie dochody.
*oszczędności, dług i dostępność kredytu: wpływają na wydatki klienta (Japończycy odkładają więcej niż Amerykanie, w konsekwencji dostęp do niższych stóp procentowych pomógł japońskim firmom w szybszym rozwoju)
ŚRODOWISKO NATURALNE
Pogarszanie się jego stanu to podstawowy problem w skali globalnej. Niektóre gałęzie boleśnie odczuły wprowadzenie nowych przepisów, musiały zainwestować np. w inny sprzęt. Do trendów związanych ze środowiskiem naturalnym należą:
*niedobory surowców nat.- zasoby dzielą się na nieograniczone(woda), ograniczone odnawialne( lasy i żywność) oraz ogr. nieodnawialne( ropa)
*zwiększone koszty energii( jeden z ograniczonych zasobów nieodnawialnych, potrzeba poszukiwania alternatywnych źródeł energii)
*naciski na walkę z zanieczyszczeniami( pewne procesy przemysłowe niszczą środowisko naturalne, część konsumentów skłonnych jest płacić wyższe ceny za produkty ekologiczne, co stwarza b. duży rynek dla rozwiązań dotyczących kontroli poziomu zanieczyszczenia np. zmiana opakowań na papierowe przez Mc Donald's)
*zmieniająca się rola rządów( które w różnym stopniu angażują się działania promujące czyste środowisko, większość biednych krajów w b. niewielkim stopniu stara się zapobiegać zanieczyszczeniu, głównie z powodu braku środków lub woli politycznej)
OTOCZENIE TECHNOLOGICZNE
Technologia kształtuje życie ludzi; cechuje ją kreatywność lecz jednocześnie siła destrukcyjna jako cena postępu. Od liczby nowych technologii zależy wzrost gospodarczy, nie pojawiają się jednak one regularnie. Nowa technologia niesie za sobą istotne konsekwencje długofalowe, które nie zawsze można przewidzieć.
Specjaliści ds. marketingu powinni obserwować następujące trendy związane z technologią:
*wzrastające tempo zmian: Rodzą się nowe koncepcje a czas między ich powstaniem i wdrożeniem praktycznie skurczył się do zera. Ale firmy zajmujące się biobadaniami staną przed trudnymi decyzjami. Koszt inwestycji i ryzyko są b. wysokie, a zyski niepewne, wynikają zagrożenia rynkowe jak np. negatywna reakcja na żywność GMO, pojawiają się też zagrożenia związane z regulacjami prawnymi. Istnieje więc konieczność prowadzenia badań marketingowych mających na celu zredukowanie tych zagrożeń i przygotowania strategii marketingowych do zdobycia poparcia opinii publicznej i rządu
*nieograniczone możliwości innowacji: Wyzwaniem jest opracowanie przestępnej cenowo wersji produktów, zrewolucjonizowanych przez nowe technologie
*wielkość budżetu na badania i rozwój(B&R): Liderem USA(ale głównie sektor obronny). Japonia zwiększa nakłady na B&R szybciej niż USA( gł. fizyka, informatyka).
*wzrost liczby przepisów prawnych dot. zmian technologicznych: produkty stają się coraz bardziej złożone- społeczeństwo domaga się większych gwarancji że są one bezpieczne. Specjaliści ds. market. muszą znać te przepisy, kiedy promują i wprowadzają nowe wyroby.
OTOCZENIE POLITYCZNO-PRAWNE
Znaczący wpływ na decyzje marketingowe mają wydarzenia polityczne i prawne (przepisy, decyzje agencji rządowych i grup nacisku, które kształtują i ograniczają działania różnych organizacji i osób).
*ustawodawstwo odnoszące się do biznesu: 3 główne cele: ochrona firm przed nieuczciwą konkurencją, ochrona konsumentów przed nieuczciwymi praktykami biznesowymi i ochrona interesów społecznych przed skutkami nieograniczonych działań biznesowych. Celem ich wprowadzania jest obciążenie biznesu kosztami, które społeczeństwo ponosi z powodu używania produktów lub uruchamiania jakichś procesów produkcyjnych. Czasami jednak koszty przepisów przekraczają korzyści, mogą spowodować np. spowolnienie wzrostu gosp.
*wzrost znaczenia grup interesu: urosły liczebnie oraz w siłę. Ważną siłą jest np. ruch konsumencki- zorganizowany ruch obywateli i rządu, działający na rzecz praw i wpływu klientów na sprzedających( domagano się np. dostępu do inf. Na temat rzeczywistych kosztów pożyczki czy wartości odżywczej produktów). produktów firmach powstały działy ds. konsumentów. Nowe prawa i rosnąca liczba grup nacisku znacznie ograniczają pole działania specjalistów ds. marketingu.
OTOCZENIE SPOŁECZNO-KULTUROWE
Społeczeństwo kształtuje nasze przekonania, normy i wartości.
Postrzeganie samych siebie: ludzie różnią się jeżeli chodzi o stopień samozadowolenia (jednia gonią za rozrywką inni dążą do samorealizacji bądź bardziej dbają o zdrowie)
Postrzeganie innych: ludzie chcieliby żyć w bardziej przyjaznym otoczeniu, stronią od obcych- te trendy zwiastują wzrost rynku produktów i usług popularyzujących życie społeczne oraz tych które pozwalają pozbyć się uczucia osamotnienia np. telewizja
Postrzeganie organizacji: różny stosunek do korporacji, ludzie nie traktują już pracy jako źródła satysfakcji, ale jako obowiązek i źródło pieniędzy pozwalające cieszyć się życiem prywatnym.
Postrzeganie społeczeństwa: ludzie są jego zwolennikami( obrońcy), twórcami, eksploatują je( biorcy), chcą je zmieniać( aktywiści), szukają w nim czegoś głębszego (poszukiwacze) lub chcą od niego uciec. Modele konsumpcji często odzwierciedlają nastawienie społeczne.
Postrzeganie natury: jedni czują się osaczeni, inni pozostają z nią w harmonii lub chcą ją ujarzmić; ostatnio zaczęto zdawać sobie sprawę z jej kruchości i ograniczoności zasobów.
Postrzeganie wszechświata: miejsce religii w życiu ludzi zajęła chęć samospełnienia z drugiej strony trend przeciwny- globalny rozwój religijnego fundamentalizmu.
*niezmienność podstawowych wartości kulturowych: przekazane przez rodzinę i wzmacniane przez instytucje społeczne np. szkoły. Specjaliści ds. marketingu mają pewne szanse na zmianę przekonań drugorzędnych, ale niewielkie na zmianę podstawowych.
*istnienie subkultur: ich członkowie mają wspólne przekonania i preferencje- specjaliści ds. marketingu mogą wybierać konkretne subkultury jako rynki docelowe np. nastolatki- ustalają trendy w modzie , rozrywce, duża szansa zatrzymania tej osoby jako klienta w przyszłości
*zmiany wartości kulturowych w czasie: mimo stałości podstawowych wart. kulturowych, zawsze mamy do czynienia ze zmianami kulturowymi np.z biegiem czasu na młodych ludzi oddziałują inni idole.
Marketing społecznie zaangażowany-narodził się w 1980r. , to proces formułowania i wdrażania działań marketingowych polegających na przeznaczeniu przez firmę określonej sumy na wybrany cel, jeśli klienci zaangażują się w działania przynoszące dochód.
Rodział 7 srt 181 - 211
Jak powiedział Kotler:
Zadaniem specjalisty ds. marketingu jest zrozumienie, co się dzieje w świadomości klienta po pojawieniu się bodźców zewnętrznych, ale przed decyzją o zakupie.
Punktem wyjścia do zrozumienia zachowania nabywcy jest model BODZIEC - REAKCJA .
Bodziec Marketingowy produkt cenadystybucjapromocja
Inne bodźce : ekonomiczne, technologiczne, poliyczne, kulturowe
Charakterystyka nabywcy: kulturowa, społeczna, osobista, psychologiczna
Proces decyzyjny nabywcy: rozpoznanie problemu szukanie informacji ocena warantów decyzja o zakupiezachowanie po zakupie (ja zazwyczaj oddaje )
Decyzja nabywcy: wybór produktu wybór marki wybór dealera czas zakupu wielkość zakupu
Na zachowanie konsumenta wpływają czynniki:
Kulturowe ,społeczne, osobiste, psychiczne
Kulturowe
każda kultura składa się z subkultur , które dają jej członkom możliwość dokładniejszej identyfikacji i poczucie przynależności.(ja np. jestem mormonką )
Kiedy subkultury są wystarczająco duże i bogate, firmy często opracowują pod ich kątem specjalne programy marketingowe. - diversity marketing ( po polsku to będzie Marketing zróżnicowany) nisze etniczne nie zawsze dobrze reagują na reklamę skierowaną na rynek masowy.
(np. my mormoni nie reagujemy)
klasy społeczne - relatywnie zwarte i trwałe grupy, uporządkowane hierarchicznie, których członkowie pdzielają podobne wartości, zainteresowania i zachowania.
O przynależnośći świadczą dochody, wykształcenie, zawód, miejsce zamieszkania.
Różnią się ubiorem, sposobem mówienia, spędzania wolnego czasu
(mormoni np. lubią w wolnych chwilach grać w klasy)
Ludzie w obrębie jednej klasy zachowują się bardziej podobnie niż członkowie dwóch różnych klas, przynależność określa pozycję zajmowaną przez daną osobę.
Klasę znamionuje(fajne słowo) zbiór zmiennych - bogactwo, dochód, wykształcenie- a nie jedna zmienna.
Jednostki mogą się przemieszczać w górę i w dół po drabinie społecznej. (zależy od kondycji)
Klasy społeczne wykazują odrębne preferencje dot produktu i marki na wielu obszarach tj.ubrania, wyposażenie domu, samochód itd. Wybierają różne media.
Ponieważ istnieją także różnice językowe między klasami, treść reklamy, dialog muszą brzmieć naturalnie dla danej grupy społecznej.
Społeczne
Tj. grupy odniesienia, rodzina, rola społeczna, status
grupy odniesienia - wszystkie grupy które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na postawę lub zachowanie osoby.
Pokazują modele zachowań i style życia oraz wpływają na nastawienie do siebie i postrzeganie siebie
Tworzą presję dostosowania się, która może realnie wpływać na wybór marki.
Ludzie nie muszą należeć do grupy, żeby odczuwać jej oddziaływanie.
grupy członkowskie - o bezpośrednim oddziaływaniu
grupy pierwotne - rodzina, przyjaciele, sąsiedzi i współpracownicy z którymi osoba utrzymuje relatywnie trwałe i nieformalne relacje.
grupy wtórne - religijne, zawodowe, związkowe, są bardziej formalne i nie wymagają k intensywnych kontaktów
grupy aspiracyjne - takie do których osoba ma nadzieje dołączyć \
grupy dysocjacyjne - przedstawiają wartości i zachowania które jednostka odrzuca
Amerykańskie klasy społeczne:
1.wyższa wyższa( niecały 1 %) - elita która żyje dzięki odziedziczonemu bogactwu. Przeznacza duże sumy na dobroczynnośc. Kupuje; biżuterię, antyki, domy, wakacje.
2.niższa wyższa (około 2 %) - ludzie wywodzący sięz klasy średniej, którzy osiągnęli wysokie zarobki dzięki wyjątkowym umiejętnościom zawodowym lub sukcesowi w biznesie. Aktywni społecznie. Są wśród nich nowobogaccy.
3.Wyższa średnia - nie dysponują znacznym majątkiem, nie pochodzą z bogatych rodzin. Koncentrują się na robieniu kariery. Są specjalistami, managerami, biznesmenami. Cenią wartośći i rodzinę, kształcą dzieci. Są Ryniem dobrych ubrań, domów, mebli i sprzętów.
4. Klasa średnia - 32 %
5. Klasa pracująca - 38%
6. Wyższa niższa - 9%
7. Niższa niższa - 7%
Osoba opiniotwórcza;
Uczestniczy w nieformalnym procesie komunikacji dotyczącej produktu, radzi lub udziela informacji, np. co do najlepszej marki albo sposobu używania produktu.
Rodzina
rodzina wychowania ; rodzice i rodzeństwo, rodzice przekazuja danej osobie swój stosunek do religii, polityki, gospodarki, poczucie wartości, miłość.
rodzina prokreacji ;
Rola i status
rola działania, których oczekuje się od danej osoby. Każda z ról wiąże się z określonym statusem.Sędzia ma wyższy status niż kierownik sprzedaży, a kierownik sprzedaży ma wyższy status niż ekspedient. Ludzie w wybierają takie produkty, które świadczą o ich roli i statusie społecznym.
Wiek i etap życia
na konsumcje, wpływa cykl życia w rodziny:
stan wolny,
młode pary małżeńskie- najwyższy średni wskaźnik zakupów i dóbr trwałych
pełne gniazdo I - najmłodsze dziecko poniżej 6 lat, niski poziom zakupów płynnych, zainteresowani nowymi produktami.kupują pralki suszarki,sanki i misie
pełne gniazdo II - najmłodsze dziecko 6 lat i więcej, zainteresowani towarami w dużych ekonomicznych opakowaniach, mniej podatni na reklame
pełne gniazdo III - starsze małżeństwa z dziećmi na utrzymaniu. Niepodatni na reklamę, wysoki poziom zakupów trwałych, gustownych, podrózy, usług dentystycznych, czasopism
puste gniazdo I- bez dzieci, zainteresowani samokształceniem, zadowoleni z życia, wydają pieniądze, dobra luksusowe
puste gniazdo II, - starsze małżeśńtwa dłowa rodziny na emeryturze, spadek dochodów,sprzęt medyczny i biovital
osoba osamotniona - czynna zawodowo, dochody wciąż wystarczające ale często sprzedaje dom.
osoba osamotniona po utracie partnera,-na emeryturze, potrzeby dot opieki medycznej i produktów, takie same jak w wypadku innych grup, silna potrzeba uwagi, troski i poczucia bezpieczeństwa.
Zawód i warunki ekonomiczne (tutaj pisali oczywiste oczywistośći)
Styl życia
Psychografia- nauka wykorzystująca psychologię i demografię do lepszego zrozumienia konsumentów, słuzy do tego model VALS- dzieli wszystkich dorosłych amerykanów na 8 grup.
Postawy grup dysponujących wyższymi środkami
realizatorzy
spełnieni ,
ludzie sukcesu,
poszukiwacze doświadczeń
szarzy obywatele
postawy grup dysponujących niższymi środkami
wierzący
aspirujący
działacze
szarzy obywatele
możesz sprawdzić jaki typ VALS reprezentujesz wchodząc na stronę WWW.future.sri.com
Osobowość i postrzeganie siebie
zbiór wyróżniających daną osobę cech psychicznych, które prowadzą do relatywnie stałych i utrzymujących się reakcji na bodźce otoczenia.
Klienci wybierają te marki których osobowość jest podobna do ich własnej.Osbowość marki konkretny zespół cech, które można przypisać danej marce.
cechy marek:
szczerość (praktyczny, uczciwy, zdrowy i radosny)
eksytacja (śmiały, twórczy, poinformowany)
kompetencje (wiarygodny, inteligentny, odnoszący sukcesy)
wyrafinowanie ( arystokratyczny czarujący)
surowość ( lubiący naturę, twardy)
np. Levis - surowość, MTV - ekscytacja , CNN - kompetencje, Campbell- szczerość
Czynniki psychologiczne
Motywacja
potrzeby - biogeniczne - wynikają z fizjologicznych stanów napięcia, tj głód, pragnienie czy niewygoda.
Psychogeniczne - psychiczne stany napięcia, tj potrzeba uznania, poważania przynależności
Kiedy potrzeba osiąga określony poziom przekształca się w motywację
Motyw to potrzeba, która zapewnia wystarczający nacisk, żeby skłonić osobę do działania.
Teoria Freuda:
Siły psychiczne są nieświadome i osoba nie może w pełni zrozumieć swoich motywacji. Do ustalenia motywacji człowieka należy użyc metody zwanej - Ladderingiem- przeglądając konkretne marki dana osoba będzie reagować nie tylko na cechy ale na konkretniejsze aluzje.
Teoria Masłowa ( Masło najlepiej spożywać 10 min po wyjęciu z lodówki w innym wypadku może nie przylegać do powierzchni chleba)
potrzeby
1.fizjologiczne 2.bezpieczeństwa 3.społeczne 4.szacunku 5.samorealizacji
Teoria Herzberga:
Aby zmotywować do zakupów, nie wystarczy nieobecnośc czynników wywołujących niezadowolenie, wymagana jest obecność czynników przynoszących zadowolenie.
sprzedający muszą dołożyć wszelkich starań żeby pozbyć się czynników wywołujących niezadowolenie(niskie kompetencje, słaby serwis)
producent powinien ustalić a następnie uwzględnić główne czynniki wywołujące zadowolenie lub motywujące do zakupu. To one mają decydujące znacznie przy wyborze marki przez konsumenta
Postrzeganie - jednostka wybiera, porządkuje i interpretuje zdobyte informacje w celu stworzenia konkretnego obrazu świata. Postrzeganie jest różne, jedna osoba może potrzegać szybko mówiącego sprzedawce ok. a inna nie.
Ludzie mogą postrzegać ten sam przedmiot z powodu trzech procesów percepcji:
-selektywnej uwagi, selektywnego zniekształcenia, i selektywnego zapamiętywania
selektywna uwaga - ludzie wystawieni są na oddziaływanie bodźców.widzimy bardzo dużo reklam, ale odrzucamy część z nich z powodu selektywnej uwagi.Selektywna uwaga zmusza twórców reklam do dołożenia starań aby przyciągnąć uwagę konsumenta.
ludzie częściej reagują na bodźce, które odpoadaja ich aktualnej potrzebie
ludzie łatwiej rejestruja bodźce, których się nie spodziewają
ludzie częściej rejestrują bodźce znacznie przekraczające normy
selektywne zniekształcenie - tendencja do wypaczania informacji, żeby nabrały osobistego znaczenia i interpretowania informacji tak żeby zgadzały się z naszymi poglądami
selektywne zapamiętywanie - ludzie zpamiętają takie informacje które potwierdzają ich postawy i przekonania. Dzięki s z zapamiętają zalety produktu, który im się podoba.
Wyjaśna wykorzystywanie przez marketingowcow powtórzeń i przerysowań.
Zdobywanie wiedzy
dążenie - silny wewnętrzny bodziec popychający do działania.
Wskazówki -słabsze bodźce, które decydują kiedy, gdzie i jak zareaguje dana osoba.
Rozeznanie - osoba nauczyła się rozpoznawać różnice pomiędzy grupami podobnych bodźców i odpowiednio dostosowywać swoje reakcje.
Przekonania i postawy
przekonanie - opis w umyśle danej osoby na określony temat.wpływają na decyzje zakupowe,
2.PROCES PODEJOMOWANIA DECYZJI ZAKUPOWYCH
Role w procesie zakupu
inicjator - podaje myśl o zakupie
doradca - opinia lub rada ma wpływ na decyzję zakupu
decydent - osoba która wpływa na wszystkie elementy decyzji o zakupie czy zostanie dokonany, co zostanie kupione jak i gdzie to nastąpi
nabywca - osoba która w praktyce dokonuje zakupu
użytkownik - osoba która jest konsumentem lub użytkownikiem produktu lub usługi
Zachowania nabywców
zachowania zakupowe - 3 stopniowy proces; nabieranie określonych przekonań o produkcie, rozwijanie określonych postaw,.dokonanie przemyślanego wyboru.konsumenci prezentują zachowania zakupowe gdy są bardzo zaangażowani w zakup lub świadomi wyrażnuch róznic między markami.
zachowanie zmniejszające dysonans - zakupiony produkt może wywołać poczucie dysonansu jeżeli dostrzeże on negatywne jego formy lub usłyszy pozytywne opnie o innych markach. Komunikacja marketingowa powinna dostarczać przekonań i ocen, które pomagają konsumentowi czuć się dobrze po wybraniu określonej marki
nawykowe zachowania zakupowe - np. sól, dotyczą produktów niskiego zaangażowania. Żeby wypromować produkt trzeba - zestawić go z ważną kwestią, umieścić w kontekście bliskim konsumentowi, zaprojektować reklamę tak żeby wywoływała silne emocjie, nadać produktowi istotną cechę.
4. zachowanie polegające na poszukiwaniu różńic między markami
Etapy procesu podejmowania decyzji o zakupie:
1.rozpoznanie problemu szuanie informacjiocena wariantówdecyzja o zakupie
1.rozpoznanie problemu - bodzce wewnętrzne (głód, pragnianie,ochota na sex(tak Kotlet napisał serio!!!ja bym w życiu tego sama nie wymyśliła, takie świństwo okropne!) zewnętrzne(przechodzimy obok cukierni i mamy ochotę na orzechowy tort z kremem posypany czekolada :p )
2.szukanie informacji
źródła informacji; osobiste,komercyjne(opakowania,dealerzy,ekspozycja),publiczne,doświadczalne(obsługa, oglądanie produktu)
2. zbiór przekonań na temat marki tworzy wizerunek marki
4. decyzja o zakupie
na etapie tej oceny konsument ustala swoje preferencje w stosunku do marek ze zbioru wyboru. Może planować zakup preferowanej marki.pomiędzy zamiarem a decyzją mogą się pojawić jeszcze inne czynniki:
1.postawy innych- intensywność negatywnego nastawienia innej osoby do marki
2.motywacja konsumenta do spełnienia życzeń danej osoby
3.nieoczekiwane czynniki- np. tracisz prace i nie możesz już kupic tamtych rzeczy
4.postrzegane ryzyko
zanim zawodnik zdecyduje się cos kupic podejmuje czasem 5 decyzji zakupowych:
-decyzja co do marki
-decyzjia co do sprzedawcy
-co do terminu płatności
- co do ilości
- co do terminu płatnośći
Zachowanie po dokonaniu zakupu
Satysfakcja po dokonaniu zakupu ;
Działania po dokonaniu zakupu - tu były oczywiste oczywistości, ze zadowolony klient kupi jeszcze raz a niezadowolony nie wróci itp.
Użytkowanie po zakupie i pozbywanie się produktu:
Inne modele procesu podejmowania decyzji
Model zdrowia:
Czemu pacjenci chcą żyć zdrowo:
Model zwany etapami zmiany
nieświadomość i niezauważenie procesu zmiany
uświadomienie - poważne rozważanie problemu
przygotowania - podjęcie decyzji o wprowadzaniu zmiany i podjęcie kroków przygotowawczych
działanie - pomyślna zmiana zachowania trwająca od 1-6 dni
utrzymanie - zachowanie zmiany dłużej niż 6 mieś
Model cyklu aktywności konsumenta:
Koncentruje się na odwzorowaniu etapów ; przed, podczas i po
PODSUMOWANIE:
Na zachowania konsumenta wpływają
4 czynniki ; kulturowe( kultura i subkultura, klasa społeczna), psychologiczne(motywacja, uczenie się postawy przekonanie) społeczne ( grupy odniesienia, rodzina, role społeczne)
osobiste(wiek, etap życia,zawód, styl życia, syt ekonomiczna, osobowość i postrzeganie siebie)
Ludzie dzielą się na : inicjatorów, doradców, nabywców , użytkowników, decydentów do każdego można dostosować kampanię m.
Zachowanie konsumentów może być zmniejszające dysonans, zakupowe złożone,nawykowe, poszukiwanie róznic między markami
Modele procesu decyzji np. zdrowia i cyklu aktywności konsumenta
Proces podejmowania decyzji ; rozpoznanie problemu, szukanie informacji, ocena możliwości, decyzja o zakupie, zachowanie po zakupie
Na decyzję mogą wpłynąć- postawy otoczenia, nieoczekiwane czynnki, stopień zadowolenia, ryzyko postrzegane przez klienta
Strony 279 - 295
ROZPOZNAWANIE SEGMENTÓW RYNKU I WYBÓR RYNKÓW DOCELOWYCH
MARKETING SKIEROWANY NA RYNEK DOCELOWY
Pozwala firmom wyodrębnić podstawowe segmenty rynku, obrać sobie za cel jeden bądź kilka i rozwijać produkty i programy marketingowe ściśle dopasowane do każdego z nich.
Zamiast stosowania podejście „strzał z dubeltówki” - rozproszenie działalności marketingowej, firmy decydują się na podejście snajperskie - skupienie się na nabywcach, których można w największym stopniu usatysfakcjonować.
Wymaga podjęcia trzech podstawowych kroków:
Segmentacja rynku - podział rynku na różne grupy nabywców pod względem ich potrzeb i preferencji.
Wybór rynków docelowych
Pozycjonowanie na rynku - ustalenie kluczowej, odrębnej korzyści dla każdego z seg.
MARKETING SKIEROWANY NA RYNEK MASOWY
Sprzedawca wytwarza, dystrybuuje i promuje na skalę masową jeden produkt dla wszystkich nabywców (Coca - Cola, ale w czasach kiedy oferowała jedynie Colę w butelce 0,25l).
Tworzy on największy potencjalny rynek, który zapewnia najniższe koszty co może powodować obniżenie cen lub podniesienie marży.
Ale-> rosnące małe zróżnicowanie -> rynek coraz trudniejszy.
Bogactwo mediów i kanałów dystrybucji utrudnia i zwiększa koszty dotarcia do odbiorcy masowego.
Wiele firm skłania się do mikromarketingu na poziomie segmentów, nisz, obszarów lokalnych i jednostek.
SEGMENTACJA MARKETINGOWA
Segm. rynkowy - grypa klientów, którzy mają taki sam zestaw pragnień.
Nie należy mylić segmentu z sektorem
Sektor - np. młodzi nabywcy samochodów o średnich dochodach.
Nie tworzymy segmentów! wyodrębniamy je i decydujemy, które obrać za cel.
Marketing segmentacyjny góruje nad masowym ze względu na precyzyjniejsze dostosowanie produktu/usługi oraz jego odpowiedniej wyceny do segmentu docelowego.
Elastyczne oferty rynkowe, a nie standardowe dla wszystkich członków segmentu.
Elastyczna oferta = same rozwiązanie (produkt i elementy usług przedstawiające wszystkich członków segmentu) + wybrane opcje (które cenią wybrani członkowie segmentu).
MARKETING NISZOWY
Nisza - precyzyjnie określona grupa, szukająca specyficznego połączenia korzyści.
Specjalizacja
MARKETING LOKALNY
Dostosowanie do potrzeb i pragnień lokalnych grup klientów.
Próba sprostania wymaganiom lokalnym -> rosnące problemy logistyczne -> ogólny wizerunek firmy traci na wyrazistości jeśli produkt i przekaz z nim związany są dostosowane do poszczególnych obszarów.
MARKETING NASTAWIONY NA INDYWIUDALNEGO KLIENTA
Dostosowanie do indywidualnych potrzeb konsumentów.
Indywidualizacja masowa - zdolność do przygotowywania na skalę masową produktów, usług, programów i sposobów komunikacji dostosowanych do indywidualnych wymagań każdego klienta.
Kastomeryzacja = tradycyjna masowa indywidualizacja + marketing dostosowany do indywidualnych potrzeb w taki sposób, że umożliwia konsumentom samodzielne projektowanie wybranego produktu lub usługi.
WZORCE SEGMENTACJI RYNKU
Jednym ze sposobów tworzenia segmentów rynkowych jest identyfikacja segmentów preferencji:
Preferencje jednorodne - wszyscy konsumenci na danym rynku mają w przybliżeniu takie same preferencje; brak segmentów naturalnych
Preferencje rozproszone - konsumenci mogą w dużym stopniu różnić się w swoich preferencjach
Preferencje zgrupowane - wyróżnić można grupy konsumentów o takich samych preferencjach; tworzą one naturalne segmenty rynku
Marketing skoncentrowany - zajęcie „miejsca” w największym segmencie rynku.
PROCEDURA SEGMENTACJI RYNKU
segmentacja oparta na potrzebach - uporządkowanie klientów pod względem poszukiwanych potrzeb.
identyfikacja segmentów - ustalenie charakterystycznych cech dla każdego segm.
atrakcyjność segmentów
zyskowność segmentów
pozycjonowanie segmentów
sprawdzenie segmentów
strategia marketingu mix (produkt, cena, promocja i dystrybucja)
Segmentację należy przeprowadzać systematycznie, gdyż segmenty podlegają zmianom.
Podział rynku - analiza hierarchii cech, które konsumenci biorą pod uwagę przy wyborze marki (pomocne przy odkrywaniu nowych segmentów rynkowych).
EFEKTYWNA SEGMENTACJA
Użyteczne segmenty muszą być:
mierzalne
znacznych rozmiarów
dostępne
zróżnicowane
realne
PODSTAWOWE RODZAJE SEGMENTACJI:
SEGMENTACJA GEOGRAFICZNA
Podział na jednostki geograficzne (państwa, stany, regiony, miasta, dzielnice itp.).
Firma może działać na jednym/kilku obszarach albo na wszystkich, ALE skupiać się na lokalnych preferencjach (np. hotele Hilton, przystosowują wystrój pokoi do konkretnej lokalizacji).
Klonowanie klientów - zjawisko kiedy detalista przyjmuje, iż najlepsi potencjalni klienci będą się wywodzić z tych samych obszarów co obecni.
SEGMENTACJA DEMOGRAFICZNA
Zmienne demograficzne to najbardziej popularne podstawy do wyodrębniania grup klientów.
PODZIAŁ:
wiek i faza cyklu życia
pragnienia i preferencje zmieniają się wraz z wiekiem. (np. Gerber, prócz linii skierowanej dla niemowląt, wprowadził również linię dla starszych dzieci).
Zmienne związane z pewnym ryzykiem, są stereotypy względem wieku, których należy się wystrzegać.
Wiek jest słabym wyznacznikiem występowania pewnych sytuacji życiowych (osoby znacznie się różnią w obrębie grupy wiekowej)
faza życia
osoby w tej samej części cyklu życia mogą być w innej fazie życia.
Określa najważniejsze problemy osoby (np. przeprowadzenie rozwodu, decyzja o zakupie nowego domu itp.).
Płeć
Dochód
Stosowana w przypadku samochodów, łodzi, ubrań, kosmetyków i podróży.
Nie zawsze są wyznacznikiem najlepszego klienta na dany produkt.
Pokolenie
Kohorta - grupa, na którą duży wpływ ma muzyka, filmy, polityka i historyczne wydarzenia tego okresu, w którym ona żyje. Członkowie kohorty mają podobne poglądy i wartości.
PODZIAŁ:
kohorta czasów kryzysu - podstawowa wartość dla gr. to bezpieczeństwo finansowe.
kohorta II wojny światowej - zorientowana na pracę w zespole, patriotyczna.
kohorta powojenna - ukształtowana przez optymizm i prosperity ery powojennej.
kohorta początku epoki wyżu demograficznego - zaangażowana społecznie, ale też hedonistyczna.
kohorta końca epoki wyżu demograficznego - mniej optymistyczna co kohorta początku wyżu.
kohorta pokolenia X - ukształtowana przez zły stan gospodarczy, zagrożenie AIDS. Przekłada życie osobiste nad zawodowe.
kohorta pokolenia Y - ukształtowana przez dobrą sytuację gospodarczą i Internet. Bardziej idealistyczna.
klasa społeczna
ma silny wpływ na preferencje dotyczące spędzania wolnego czasu, samochodów, wyboru miejsc zakupów.
SEGMENTACHA PSYCHOLOGICZNA
PODZIAŁ:
styl życia
zależy w pewnym stopniu od tego, czy konsumenci są ograniczeni czasowo (nastawienie na wielozadaniowość. Czas ważniejszy niż pieniądze) czy finansowo.
osobowość
wyrażanie osobowości marki korespondującej z osobowością docelowych konsumentów (np. firma może sprawić wrażenie ekscytującej jak Nike, czy wyrafinowanej Lexus).
Wartości
Segmentacja na podstawie wartości kluczowych.
Wartości kluczowe na poziomie podstawowym decydują o długofalowych wyborach i pragnieniach ludzi.
SEGMENTACHA BEHAWIORALNA
podział nabywców w zależności od ich poziomu wiedzy na temat produktu, podejścia do niego lub reakcji na niego.
ZMIENNE BEHAWIORALNE:
Okazje
Podział nabywców pod względem okazji, przy których powstaje potrzeba, następuje zakup lub użytkowanie produktu.
Segmentacja pod względem okazji może pomóc firmom rozszerzyć zastosowanie produktu (np. Dzień Matki ustanowiono częściowo po to by zwiększyć sprzedaż słodyczy i kwiatów).
Korzyści
status użytkownika
Na rynkach można wyodrębnić: nieużytkowników, byłych użytkowników, potencjalnych użytkowników, użytkowników pierwszoplanowych i stałych użytkowników produktu.
wskaźnik intensywności użytkownika
wyodrębnienie segmentów okazjonalnych, średnich i intensywnych (niewielki procent rynku, ale odpowiadają za wysoki procent całkowitej konsumpcji) użytkowników.
stopień lojalności
nabywcy niezmiennie lojalni zawsze kupujący tę samą markę.
nabywcy podzielnie lojalni, którzy są lojalni wobec dwóch, trzech marek.
nabywcy zmiennie lojalni, którzy są lojalni wobec kolejnych marek.
nabywcy nielojalni nie wykazujący lojalności wobec żadnej marki.
faza gotowości nabywcy (do kupna produktu)
postawa
entuzjastyczna, pozytywna, neutralna, negatywna i wroga.
SEGMENTACJA GEODEMOGRAFICZNA (GEOCLUSTERING)
Segmentacja oparta na wielu cechach.
Wymaga dokładniejszych opisów konsumentów i dzielnic w których mieszkają niż tradycyjna demografia.
PRIZM - model opierający się na segmentacji geodemograficznej (potencjalny wskaźnik oceny na podstawie rynków definiowanych za pomocą kodów pocztowych).
Szara sila: to starzejaca się pokolenie wyzu demograficznego, które wiedzie lagodne zycie na przedmiesciach.
(Często naleza do Country Club)
Władcy kraju: to grupa, na która sklada się 1 proc. Amerykańskich gospodarstw domowych, w atrakcyjnej grupie wiekowej od 35 do 54 lat. Nieodłącznymi ich stylu zycia są podroze służbowe samolotem, posiadanie osobistego komputera i laptopa, picie najlepszej kawy, słuchanie klasycznej stacji radiowych, saab 900 i lekko republikańskie przekonania. Ich sredni roczny d ochod na rodzine wynosi 75 tys $.
Segmentacja geodemograficzna odzwierciedla rosnaca różnorodność amerykańskiej populacji.
Marketing skierowany do mikrosegmentow stal się dostępny nawet dla malych przedsiębiorstw w wyniku obnizania sie cen baz danych, popularyzacji komputerow osobistych dostępu do prostszego oprogramowania, wiekzej integracji danych i rozwoju Internetu.
Koncentracja na kilku segmentach, Bardzo często firmy zaczynaja kierowac dzialania marketingowe do jednego segmentu, by nastepnie je rozszerzyc.
Wielu konsumentow nie da się zaszufladowac w jednym segmencie. Jak chociażby osoby, która kupuje drogi garnitur Billa blassa ale w bieliznę zaopatruje się w Wal-Malcie albo takiej, która jada mrozone dania healthy choince, a na deser lody Ben and Jerry's. Niebezpiecznie jest ustalac przynależność do segmentu na podstawie jednego zakupu. Segmentacja ignoruje pelen profil klienta, który można otrzymac tylko podczas jego indywidualnego opracowywania.
Kryteria rynki segmentacji rynku przedsiebiorstw
Rynki dobr produkcyjnych mozna podzielic na segmenty przy uzyciui niektorych zmiennych, stsosowanych w segmentacji rynkow lonsumenckich, jak wymiar geograficzny, poszukiwane korzysci, stopien intensywnosci uzytkowania. Ale specjalisci do spraw marketingu na rynku dobr produkcyjnych stosuja dodatkowe zmienne.
Zmienne demograficzne maja n ajwieksze znaczenie, po nich analizowane sa zmienne operacyjne. Na koncu pojawia sie osobista charakterystyka nabywcy.
Grupa klientow dzieli sie na trzy kluczowe segmenty:
grupa przedsiebiorstw (firm z listy Fortune 500)
duzi klienci biznesowi (korporacje ponadnarodowe)
preferowani klienci (firmy sredniej wielkosci)
Ostatnia grupa to najprezniej rosnaca galaz dzialanosci (Della), ktora stanowia takie firmy, jak Rollerblade i Associated Press.
Prawdziwy Swiety Graal specjalistow do spraw marketingu na rynku instytucjonalnym to male firmy.........
Kazda galaz docelowa i przedsiebiorstw roznej wielkosci firma moze podzielic na s egmenty na podstawie kryteriow dokonywaniu zakupu.......
Ogolnie rzecz biorac, specjalisci do spraw marketingu na rynku przedsiebiorstw stosuja s egmentacje wieloczynnikowa (sequential segmentation process)....
Nabywcy dobr prpodukcyjnych szukaja roznych zestawien korzysci, w zaleznosci od tego, najakim etapie podejmowanie decycji o zakupie sie znajduja:
Potencjalni nabywcy: Klienci, ktorzy jeszcze nie dokonali zakupu, ale zalezy im, zeby znalezc sprzedawce rozumiejacego ich biznes, ktory dokladnie im wszystko wyjasni i bedzie godny zaufania
Nowicjusze: Klienci, ktorzy zaczeli kupowac u okreslonego sprzedawcy. Zalezy im na zrozumialych instrukcjach obslugi, goracych liniach, wysokim poziomie szkolenia i kompetentym personelu sprzedazy.
Doswiadczeni: Klienci o ustalonej pozycji, ktorym zalezy na sprawnej obsludze i serwisie, indywidualizacji produktu i wsparciu technicznym wysokiej jakosci.
Segmenty te moga sie rowniez preferencjami dotyczacymi kanalow dystrybucji.
Potencjalni klienci wola sie kontaktowac z pracownikiem dzialu sprzedazy, niz zamawiac z katalogu lub droga pocztowa, poniewaz tylko pierwsza droga zapewnia im wystarczajaca ilosc informacji.
Natomiast doswiadczeni klienci preferuja elentroniczne.
Rangan, Moriarty i Szartz przeanilozawali djrzaly rynke towarowy tasm stalowych i wyodrebnili na nim 4 segmenty:
Nabywcy <zaprogramowanie>: nie porstrzegaja produktu jako istotnego dla ich dzialalnosci. Kupuja go w sposob rutynowy, czesto placac pelna cene, i otzrymuja serwis ponizej przecietnej. Jest to niewatpliwie segment bardzo zyskowny dla sprzedawcy.
Nabywcy zwiazani z dostawca: Uwazaja, ze produkt jest dosc wazny, i znaja oferty konkurecji. Otrzymuja niewielki rabat i skromny serwis. Kupuja u tego samego sprzedawcy dopoty, dopoki cena nie odbiega zbytnio od przecietnej. To druga najbardziej zyskowna grupa.
Nabywcy zorientowani na transakcje: postrzegaja produkt jako niezwykle istotny dla ich dzialalnia. Sa wrazliwi cene i serwis. Otrzymuja mniej wiecej 10 proc. Rabatu i serwis powyzej przecietnej. Znaja oferty konkurencji sa gotowi zmienic sprzedawce dla lepszej ceny, nawet jesli otrzymaja serwis nizszej jakosci.
Poszukiwacze specjalnych okazji: postrzegaja produkt jako bardzo wazny i domagaja sie najwiekszych upustow cenowych i najwyzszego poziomu serwisu. Znaja oferty konkurencyjnych dostawcow, twrado negucjuje i sa gotowi zmienic sprzedawce, jesli nawet w niewielkim stopniu nie spelni ich oczekiwan. Firma potrzebuje takich nabywcow, zeby zrealizowac wieksza sprzedaz, ale nie przynosza oni zbyt duzego zysku.
Ten schemat segmentacji moze usprawnic dzialania przedsiebiorstwa na dojrzalym rynku towarowym poprzez wskazanie segmentow wymagajacych podniesienia lub obnizenia ceny czy poprawy serwisu.
Rackham i Vincentis zaproponowali trzy segmencji, dzielacy trzy nabywcow na trzy grupy, wymagakace trzech podejsc do spredazy.
Klienci zorientowani na cene (sprzerdaz transakcyjna). Zalezy im na otrzymaniu wartosci za najnizsza cene.
Klienci zorientowani na rozwiazanie (sprzedaz doradcza). Zalezy im na uzyskaniu wartosci dzieki wiekszej liczbie korzysci i porad.
Klienci zorientowani na wartosc strategiczna (sprzedaz przedsiebiorcza). Zalezy im na uzyskaniu wartosci poprzez czesciowe zaagazowanie finansowe dostawcy i jego udzial w biznesie klienta.
Wybor rynku docelowego
Ocena i wybor segmentow rynku
Oceniajac rozne segmenty rynkowe, firma najpierw powinna rozwazyc 2 czynniki:
Ogolna atrakcyjnosc segmentu
Cele oraz zasoby przedsiebiostwa
Nastepnym krokiem jest analiza 5 modeli wyboru rynku docelowego:
Koncentracja na Jednym Segmencie: .....
Specjalizacja Selektywna: Firma wybiera kilka odpowiednio atrkcyjnych i wlasciwych dla niej segmentow. Moze nie byc miedzy nimi zadnej synergii, ale kazdy niesie potencjal zysku. Zaleta strategii wielosegmentowej jest bardziej rownomierne rozlozenie ryzyka firmy.
Specjalizacja w ramach produktu: Firma wytwarza produkt, ktory sprzedaje w kilku segmentach.
Specjalizacja Rynkowa: Firma koncentruje sie na obslugiwaniu wielu potrzeb konkretnej grupy klientow.
Obsluga Calego Rynku: Firma postanawia obslugiwac wszystkie grupy klientow w zakresie wszysstkich produktow, ktorych te grupy moga potrzebowac.
Duze firmy moga obslugiwac dwa szeroko rozumiane sposoby:
W wypadku marketingu nieroznicowanego firma ignoruje roznica i kieruje swoja oferte do calego rynku. Marketingu nieroznicowanego jest marketingowym odpowiednikiem standaryzavji i masowej produkcji.
W wypadku marketingu zroznicowanego firma dziala w kilku segmentach rynku i dla kazdego z nich przygotowuje inne produkty.
Marketing zroznicowany zazwyczaj przynosi wieksza sprzedaz ogolna niz niezroznicowany. Podnosi tez jednak koszty prowadzenia dzialalnosci. Prawdopodobnie wzrosna nastepujace koszty:
Koszty modyfikacji produktu: dostosowanie produktu do wymagan roznych segmentow rynku zazwyczaj pociaga za soba wydatki na badania i rozwoj, urzadzenia techniczne oraz specjalne oprzyrzadowanie.
Koszty produkcji: Im dluzszy etap przestawianie produkji tym mniejszy wolumen sprzedazy, tym drozszy staje sie produkt
Koszty administracyjne: firma musi opracowac odrebne plany marketingowa dla kazdego segmentu rynku.
Koszty magazynowania zapasow: magazynowanie zapasow skladajacych sie z roznego rodzaju produktow jest bardziej kosztowne.
Koszty promocji: firma musi dtrzec do roznych segmentow rynku za pomoca roznych pogramow produkcji. Powoduje to wzrost planowania promocji i wykorzystania mediow.
Inne kwestie dotyczace segmentacji
Ocena i wybor segmentow wymaga rozwazenie czterech kwestii:
etycznosci wyboru rynkow docelowych
wzajemnych powiazan miedzy sgmentami i supersegmentami,
planow zdobycia poszczegolnych
wspolpracy w ramach jednego segmentu
Wybieranie rynkow docelowych czasem rodzi kontrowersje. Opinia publiczna reaguje negatywnie na wykorzystywanie grup bezbronnych (jak dzieci) lub nieprzywilejowanych (biednych mieszkancow centrum miasta) czy promowanie potencjalnie szkodliwych produktow.
Marketing zaagazowany spolecznie namawia do wybierania grup decelowych w takich sposob, zeby sluzylo to nie tylko interesom firmy, ale tez interesom wspomniancyh grup.
Wybieraja kilka segmentow, firma powinna uwaznie przyjrzec sie ich wzajemnym powiazaniom pod wzgledem koszto, wynikow i technologii. Firma ponoszaca koszty stale moze dodawac kolejne produkty, ktore wchlona i przejma na siebie czesc kosztow.
Plany Ekspansji Segelnt po segmencie: firmy powinny wchodzic tylko do jednego s egmentu naraz, nie ujawniajac calych swoich planow ekspansji. Firmy konkurencyjne nie musza wiedziec, w jakim segmencie firma w nastepnej kolejnosci rozpocznie dzialalnosc.
Firma moze byc zmuszona zrezygnowa ze swoich planow inwazji, kiedy stanie w obligaczu rynkow blokowanych. Firma atakujaca musi w takiej sytuacji znalezc sposob przebicia sie na rynek. Rozwiazaniem problemem jest podejscie megamarketingowe.
Megamarketing to strategia koordynacja umiejetnosci ekonomicznych, psychologicznych, politycznych i public relations, pozwalajaca nawiazac z kilkoma partnerami w celu wejscia na dany rynek i prowadzenia na nim dzialalnosci.
Kiedy korporacja ponadrodowa wejdzie na dany rynek, musi sie dostosowac do wszystkich standardow prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. Wymaga to przemyslanego pozycjonowania obywatelskiego.
Wspolpraca w Ramach Segmentu: Najlepszym sposobem zarzadzania segmentami wyznaczenie menedzerow segmentu, wyposazonych w odpowiednia wladze i zakres obowiazkow, ktore umozliwia im budowie biznesu w danym segmencie. Jednoczesnie menedzerowie segmentu nie powinni sie wzbrania przed wspolpraca z innymi grupami w firmie.
Podsumowanie:
Marketing skierowany na rynek docelowy sklada sie z trzech rodzajow dzialan: Segmentacji rynku, wyboru docelowego i pozycjonowania na rynku
Rynki docelowe mozna wybierac na czterech poziomach: Segmenty rynkowe to duze, identyfikowalne gruoy rynku. Nizsza jest precyzyjnie zdefiniowana grupa.
Istnieja dwie postawy do segmentacji rynku: Cechy konsumenta i reakcje konsumenta. Najwazniejsze zmienne w segmencji rynkow konsumenckich to: geograficzne, demograficzne, psychograficzne i behawioralne.
Kiedy firma firma zidentyfikuje juz swoje mozliwosci segmentacji, musi ocenic wskazniki atrakcyjnosci s egmentu oraz cele i swoje zasoby
Specjalisci do spraw marketingu musza wybierac rynki docelowe w sposob odpowiedzialny spolecznie. Musza takze obserwowac wzajemne relacje pomiedzy segmentami, szukac ekonomii zakresu i szans na marketing supersegmentowy.
Definicja strategii marketingowej skierowanej na rynek docelowy poprzez segmentacje rynkowa to decydujacy element kazdego planu marketingowego.
Jego celem jest zidentyfikowanie,a nastepnie opisanie odrebnych segmentow rynku ich wybor i sprecyzowanie zwiazanych z nimi korzysci, na ktorych nalezy sie skupic.
Rozwijanie strategii pozycjonowania i komunikowania
Wszystkie strategie marketingoe opieraja sie na STP- segmentation, targeting, positionig, czyli segmentacji, wyborcze rynku docelowego i pozycjonowaniu.
Jesli firma nie umie pozycjonowac, rynek moze pracowac nad pozostala czescia planowania marketingowego i roznicowania, wynikajacych z jej strategii pozycjonowania.
Pozycjonowanie: to akt projektowania oferty iwizerunku firmy, ktorego celem jest zajecie wyrozniajacego sie miejsca w swiadomosci rynku docelowego.
Pozycjonowanie wedlug Riesa i Trouta
Pozycjonowanie rozpoczyna sie od prodktu; polega tez na oddzialywaniu na swiadomosc potencjalnch klientow.
Konkurenci maja 3 rozne strategie d rozwazenie:
1- Wzmocnic swoja pozycje w umyslach konsumentow.
2- Szybkosc przyjecie wolnego miejsca
3- Depozycjonowanie i repozycjonowanie konkurecji w umysle konsumenta.
4- Ekluzywnego klubu
Pozycjonowanie wedlug nich wymaga do wspierania wybranej strategii pozycjonowania kazdego widocznego aspektu produktu, ceny, miejsca i promocji.
Pozycjonowanie wedlug Treacy'ego i Wiersemy
Zaproponowali wzorzec pozycjonowania nazywany: dyscyplina wartosci. W ich branzy firma moglaby aspirowac do miana lidera produktu, doskonale dzialajacej firmy lub firmy przyjaznej klientowi.
Idea opiera sie na twierdzeniu ze kazdy rynek stanowi miks 3 typow konsumentow:
Czesc konsumentow ceni firmy, za to ze przoduje w zaawasowanej technologii;
Inna grupa konsumentow pragnie niezawodnego dzialania
Jeszcze inna wysokiego stopnia odpowiedzialnosci w spelnianiu indywidualnych potrzeb.
Treacy i Wiersema zauwazyli, ze firma nie moze byc najlepsza we wszystkich trzech czy chociaz dwoch kategoriach.
Sugeruja tez, ze firma chcaca osiagnac sukces powinna:
Stac sie najlepsza w jednej z trzech dyscyplin wartosci
Osiagnac odpowiedni poziom dzialania w pozostalych dwoch dyscyplinach
Stale poprawiac nadrzedna pozycje w wybranej dyscyplinie, tak aby nie wypada jej konkurencja
Stac sie lepsza w pozostalych dwoch dyscyplinach, gdyz konkurencja stale podnosi poziom oczekiwan klientow
Pozycjonowanie
Wielu specjalistow do spraw marketing broni pogladu, ze promocja jest jedyna glowna korzyscia. Rosser Reeves uwaza, firma powinna tworzyc unikatowa propozycje sprzedazy dla kazdej marki i konsekwentnie sie jej trzymac.
Firma, ktore zwiekszaja liczbe obiecywanych korzysci, ryzykuja pojawienie sie braku zaufania i utrate wyrazistosci pozycjonowania. Ogolnie mowiac, firma musi unikac Czterech najwazniejszych bledow pozycjonowania:
Zbyt slabe pozycjonowanie: Niektore firmy odkrywaja, ze klienci slabo rozpoznaja marke. Marka jest postrzegana wlasciwie tylko jako kolejny produkt na zatloczonym rynku.
Nadmierne pozycjonowanie: Klient moze miec zbyt ograniczone wyobrazenie o marce.
Pozycjonowanie mylace: Klienci moga miec mylny obraz marki, wynikajacy z tego, ze firma podaje zbyt wiele stwierdzen lub zbyt czesto zmienia sposob pozycjonowania marki.
Pozycjonowanie watpliwe: Klientom trudno jest uwierzyc w zapewnienia marki dotyczace cech produktu, ceny czy producenta.
Rozwiazanie problemu pozycjonowania umozliwia firmie rozwazanie problemu marketingu mix. Zajecie pozycji wysokiej jakosci wymaga od firmy produkowania wysokiej jakosci wyrobow, obciazenia wysoka cena, dystrybucji przez dealerow wysokiej klasy produktow i reklamowania w magazynach przeznaczonych dla klasy wyzszej.
Firma uruchamiajca park tematyczny moze teraz dokonac wyboru sposrod siedmiu mozliwosci pozycjonowania:
Pozycjonowanie atrybutowe: Firma pozycjonuje siebie, wykorzystujac takie cechy, jak wielkosc lub czas swojego istnienia.
Pozycjonowanie korzysci: Produkt jest pozycjonowany jako najlepszy w okreslonej kategorii korzysci
Pozycjonowanie korzystania lub zastosowania: Pozycjonowanie produktu jako najlepszego w pewnych zastosowaniach.
Pozycjonowanie wobec uzytkownika: Pozycjonowanie produktu jako najlepszego dla okreslonej grupy uzytkownikow.
Pozycjonowanie wobec konkurenta: Twierdzi sie, z eprodukt jest lepszy pod pewnymi wzgledami od znanego konkurenta.
Pozycjonowanie kategorii propduktow: Produkt jest pozycjonowany jako lider w pewnej kategorii produktow.
Pozycjonowanie jakosci lub ceny: Produkt jest pozycjonoway jako oferta i najlepszej wartosci
Powiadamiac o pozycjonowaniu firmy
Aby powiadamiac o pozycjonowaniu firmy lub marki, plan marketingowy powinien zawierac komunikat pozycjonowania. Komunikat powinien miec nastepujaca forme: Do (docelowa grupa lub potrzeba) nasz (marka) ze/ktory (wskazanie roznicy).
Dodawanie dalszego zroznicowania
Zadaniem pozycjonowania jest dostarczanie najkorzystniejszych opinii o firmie lub jej ofercie handlowej rynkowi docelowemu. Pozycjonowanie upraszcza nasze myslenie o realnie istniejacych rzeczach. Roznicowanie wychodzi poza pozycjonowanie i snuje zlozona siec roznic charakteryzujacych te rzecz.
Roznicowanie jest proces dodawania waznych i cenionych roznic w celu odroznienia oferty danej firmy od ofert konkurencji.
Wszystkie produkty moga byc roznicowane w pewnym zakresie, jednak nie wszystkie cechy odrozniajace marke maja znaczenie lub sa warte dochodu. Roznica bedzie silniejsza, jesli spelni nastepujace kryteria:
Waznosc: Roznica dostarcza wysoko cenionej korzysci wystarczajacej liczbie klientow.
Unikatownosc: Roznica jest dostarczana w nietypowy sposob.
Nadrzednosc: Roznica jest nadrzedna w stosunku do innych sposobow uzyskiwania korzysci.
Prawo pierwokupu: Roznica nie moze byc latwo skopiowana przez konkurencje.
Dostepnosc: Nabywca moze zaplacic za re roznice.
Rentownosc: Firma stwierdza, ze wprowadzenia na rynek danej roznicy jest rentowne.
Wiele firm wprowadza cechy wyrozniajace, ktore nie spelniaja wymienionnych kryteriow.
Kotler 328-355
Z twierdzenia, że produkt ma cykl życia wynikają 4 implikacje:
Produkty mają ograniczony czas życia
Sprzedaż produktu przechodzi różne fazy, które stawiają przed dostawcą różne wyzwania, możliwości i problemy
Zysk rożnie i spada w różnych fazach życia produktu
W każdej fazie cyklu życia prod. Konieczne jest stosowanie innych strategii market., finansowaniem produkcji, zakupów i zarządzania zasobami ludzkimi
Rys. 3. Sprzedaż i zysk w cyklu życia produktu
Cykle życia produktu
Wprowadzenie: Okres wolnego wzrostu sprzedaży, gdy produkt wprowadzany jest na runek. Brak zysku z powodu dużych wydatków wiązanych z wprowadzeniem produktu
Wzrost: Okres szybkiej akceptacji produktu przez rynek, wyraźna poprawa zysku
Dojrzałość: Okres spowolnienia wzrostu sprzedaży, gdyż produkt została przyjęty przez większość potencjalnych nabywców. Zysk stabilizuje się lub spada ze względu na rosnącą konkurencję
Spadek: Okres, w którym sprzedaż wykazuje wyraźne oznaki spadku, zysk maleje.
Wykorzystanie cyklu życia produktu:
analiza kategorii produktu- napoje alkoh
formy produktu- bezbarwny
produktu -wódka
marki smirnoff
Model cykl recykl:
np. firma farmaceutyczna ma lek, sprzedaż szybko rośnie potem spada i wprowadza 2 kampanie promocyjną, zaczyna się 2 cykl życ. Prod.
3 kategorie cyklu życia produktu
Style- podstawowa i unikatowa moda ekspresji pojawiająca się w obszarze ludzkich dążeń
mody- aktualnie i akceptowany lub popularny styl odnoszący się do określonej dziedziny życia; 3 cykle - wyróżnianie się, naśladowanie, popularność i zanik
zachcianki - są modami, które bardzo szybko zwracają na siebie uwagę, szybko osiągają szczyt i szybko zanikają
Trival Pursuit:
producent gier komputerowych, który wydłużył okres zachcianki
Strategie marketingowe'
Faza wprowadzenia
Wzrost sprzedaży powolny, przyczyny: opóźnienia w zwiększeniu wydajności produkcji, problemy techniczne, opóźnienia w uzyskaniu adekwatnej dystrybucji w sieciach sklepów, niechęć konsumentów
Rentowność jest ujemna lub niska,
Stosunek wydatków na promocje do wielkości sprzedaży jest najwyższy ze względu: konieczność: informowania klientow, wprowadzenie możliwości sprawdzania produktów przed dokonaniem zakupu, zabezpieczenia dystrybucji w sieciach sprzedaży detalicznej
Firmy koncentrują się na klientach, którzy są najbardziej chętni kupić produkt
Przewaga pierwszeństwa
Szybsze wprowadzenie produktu zwiększa zysk i minimalizuje straty nawet przy większych kosztach
Pionierzy zbierają najwięcej korzyści
Pionierzy np. coca cola, amazon.com, campbell, eastman kodak, fornell
Pionierska marka buduje wzorce dla klientów, zwykle zajmuje centralna cześć rynku,
Produkt, aby odniósł długotrwały sukces powinien być doskonały na starcie, ciągle unowocześniany, producent nie może popaść w samozadowolenie
Wynalazca produktu pierwszy opatentował nowa kategorie produktu
Pionier produktu pierwszy wykonał działający model
Pionier rynku- pierwszy zaczął sprzedaż nowego produktu np. IBM, Matsushita magnetowidy, teras Instruments kalkulatory,
Fazy cyklu konkurencyjnego
Wyłączny dostawca - 100% wydajności produkcji i sprzedaży
Penetracja konkurencyjna- rozpoczyna się wówczas, gdy konkurent osiągnął zdolność produkcyjna i rozpoczyna sprzedaż, zdolności produkcyjne i sprzedaży lidera spadają
Stabilizacja udziału rynku- w czasie cyklu spadku sprzedaży, nowi konkurenci nie wchodzą już na rynek, który stabilizuje się
Konkurencja towarowa- produkt jako towar, nabywcy nie chcą już płacić najwyższej ceny, a dostawcy tylko przeciętna stawkę
Faza wycofania z rynku- pionier może zdecydować się na dalsze budowanie swojego udziału w rynku, w miarę jak Inni z niego wychodzą
Strategie marketingowe w fazie wzrostu
Zwiększanie powolnie nakładów na promocje w celu utrzymania pozycji, ceny na podobnym poziomem sprzedaż rośnie szybciej niż wydatki na promocje
Poprawia się jakość produktu i dodaje nowe cechy, poprawia stylizacje,
Wprowadza nowe modele, i produkty uzupełniające
Firma wchodzi na nowe segmenty rynku
Firma zwiększa swój udział w dystrybucji i zaczyna wykorzystywać nowe kanały dystrybucyjne
Firma przechodzi z reklamy budującej świadomość produktu na reklamę kształtującą preferencje klienta względem produktu
Przykłady Starbucs Coffee Company- inne produkty oprócz kawy, nowe miejsca sprzedaży w celu obrony przed konkurencja, segmentacja geograficzna; YAHOO! nieudana
Strategie marketingowe w fazie dojrzałości
Modyfikacja rynku- powiększenie rynku poprzez wykorzystanie 2 czynników- liczba użytkowników marki i wskaźnik użytkowania na 1 klienta
Zwiększenie liczby użytkowników marki
Zdobycie tych, którzy do tej pory nie używali produktu
Wejście w nowe segmenty produktu, Johnson & Johnson
Przejmowanie klientów konkurencji- pepsico coca-cole
Zwiększenie wolumenu sprzedaży przez
Używanie produktu przy innych okazjach
Używanie produktu w większej dawce
Wykorzystanie produktu w inny sposób
Modyfikacja produktu
Poprawa jakości
Udoskonalenie cech-vlasic foods int. Zwiększyło powierzchnie ogórka by pokrywał cała kanapkę
Modyfikacja marketingu mix
Ceny
Dystrybucji
Reklamy
Promocji sprzedaży
Personelu działu sprzedaży
Obsługi
Strategie marketingowe w fazie spadku
Zwiększenie inwestycji
Utrzymanie inwestycji na dotychczasowym poziomie
Selektywne zmniejszanie inwestycji poprzez odrzucanie nierentownych grup klientów
Jak najszybsze pozbycie się firmy dzięki możliwie najkorzystniejszej sprzedaży jej aktywów
Przykłady
Boston market- rewitalizacji marki hamburgerowego giganta, lepszy wystrój wnętrz
Pitney bowes- prod frankownic pocztowych, wejście w Internet i oferowanie usług pocztowych przez niego stamps.com
Fazy ewolucji rynku
Powstawanie
Rynek o rozproszonych preferencjach
3 możliwości wyboru
Nowy produkt może być tak zaprojektowanym, aby odpowiadał preferencjom jednej z nisz rynkowych( strategia jednej niszy)- dla małych firm
2 produkty lub ich większą ilość może być jednoczenie wprowadzona do dwóch lub większej ilości nisz rynkowych( strategia kilku nisz)
Nowy produkt może być zaprojektowany z myślą o przeciętnym segmencie rynku ( strategia rynku masowego)
Wzrost
Może ulokować swoja markę w jednej części rynku ( strategia jednej niszy)
Może ulokować swoja markę obok pierwszego konkurenta( strategia rynku masowego)
Może wprowadzić kilka produktów do Rozach wolnych nisz( strategia kilku nisz)
Dojrzałość
Fragmentacja rynku
Konsolidacja rynku- crest pasta do zębów zwalaczajacą próchnicę zepchnęła konkurentów do innych nisz
Spadek
Popyt na produkt maleje, rynek wchodzi w fazę spadku
Wprowadzenie nowej technologii
Przykład ręczników papierowych
Ewolucja zastosowania i wchłaniania wody
Dynamika konkurencji atrybutów produktu
Oczekiwania klientów maja charakter progresywny
Sposoby odkrycia nowych atrybutów:
Proces ankietowania klientów- pytania, co klienci chcieliby mieć za produkt, analiza kosztów i reakcji konkurentów
Proces intuicyjny- element szczęścia i intuicji
Proces dialektyczny-wprowadzanie taniego produktu a potem jak stanie się modny podnoszenie ceny na niego
Proces ustalanie hierarchii potrzeb- samochód: środek transportu-bezpieczenstwo- potrzeby wyższego rzędu
Rozwój nowych ofert rynkowych
Booz, Allen, Hamilton 6 kategorii nowych produktów
Zupełnie nowe produkty: całkowicie nowe produkty tworzące zupełnie nowy rynek,
Nowe linie produktów, nowe produkt, dzięki którym przedsiębiorstwo może wejść na ustabilizowany rynek
Produkty dodatkowe do istniejących linii produktów
Udoskonalanie i nowe wersje istniejących produktów
Produkty repozycjoniowane
Produkty redukujące koszt
Wyzwania w procesie opracowania nowych produktów:
Koncentracja na innowacyjności przyrostowej
Technologie destruktywne przez małe firmy
nowym produktom szkodzi kilka czynników
brak odkrywczych pomysłów w pewnych dziedzinach
podzielone rynki
ograniczenia narzucane przez normy społeczne i państwo- normy bezpieczeństwa i ekologiczne
koszty rozwoju- badania, produkcja marketing
braki kapitałowe
skracanie czasu, który można przeznaczyć na opracowanie produktu- efektywny podział pracy, systemy komputerowe
krótsze cykle życia produktów
Ustalenia organizacyjne
Firma zakłada harmonogram, zysk, koszty, zwrot z inwestycji, pozycje lidera
Ustalenie budżetu nowego produktu
Reguła 3M
Reguła 15% pozwala pracownikom spędzić 15% czasu nad własnymi projektami. Przykł. karteczki samoprzylepne Post-it, taśma ochraniająca
Zakłada wiele porażek, ”Trzeba pocałować wiele żab, zanim trafi się na księcia”
Coroczne nagrody na najlepszego zespołu operacyjnego
Organizacja procesu opracowywania nowych produktów
Odpowiedzialność przenoszona do menedżerów produktu
Menedżerowie nowych produktów
Komitet ścisłego kierownictwa
Działy nowych produktów
Zespoły organizacyjne nad rozwijaniem nowych produktów
System etab-bramka
Aby przejść do następnego etapu tworzenia produktu, produkt musi przejść testy
Zarządzanie procesem opracowywania produktu: pomysły
Powstanie pomysłu
Proces opracowywania nowych produktów zaczyna się od szukania nowych pomysłów. Pomysły na nowe produkty rodzą się z interakcji z różnymi grupami i dzięki technikom stymulowania kreatywności.
Koncepcje nowych pomysłów mogą pochodzić od:
Klientów
Naukowców
Konkurencji
Pracowników
Członków kanału dystrybucji
Ścisłego kierownictwa
Wynalazców
Rzeczników patentowych
Konsultantów przemysłowych
Agencji reklamowych
Firm zajmujących się badaniami marketingowymi
Poważne traktowanie pomysłów zależy od osoby, która przyjmuje w firmie rolę czempion produktu (produkt champion)
Techniki kreatywne - stymulujące kreatywność jednostek i grup:
Tworzenie list atrybutów - spisanie atrybutów danego produktu, a następnie modyfikowanie każdego atrybutu. Np. weźmy śrubokręt: modyfikując atrybut drewnianego uchwytu, zastępując go plastikowym, wyposażając w mechanizm obrotowy, dodając różne nakładki itp.
Nowe zestawienia - stworzenie listy pomysłów i przeanalizowanie każdego z nich w odniesieniu do pozostałych. Projektując np. nowe meble biurowe, rozważ biurko, półkę i szafkę na dokumenty jako odrębne pomysły. Może potem pojawi się pomysł biurka z wbudowaną półką na książki ipt.
Analiza morfologiczna - zacznij od takiego problemu jak przetransportowanie czegoś z miejsca na miejsce za pomocą urządzenia napędzanego jakimś motorem. Następnie rozważ takie aspekty, jak platforma (wózek, krzesło), sposób transportu (powietrze, woda, paliwo, tory) i źródło napędu (sprzężone powietrze, silnik elektryczny, pole magnetyczne). Robiąc spis wszystkich możliwych kombinacji, można znaleźć wiele nowych rozwiązań.
Odwrócona analiza założeń - polega na spisaniu wszystkich typowych założeń dotyczących jakiegoś przedmiotu, a następnie odwrócenia ich.
Nowe konteksty - polega na umieszczeniu znajomych procesów, jak usługi związane z niesieniem pomocy innym, w nowych okolicznościach.
Mapowanie pomysłu - zacznij np. od myśli `samochód'. Zapisz ją na kartce papieru, a następnie pomyśl o kolejnym elemencie (np. Mercedes). Połącz go z samochodem i poczekaj na następne skojarzenia (Niemcy). Postępuj tak ze wszystkimi skojarzeniami, które pojawią się po każdym nowym słowie. Możliwe że zmaterializują się one na nowy pomysł.
Analiza pomysłu
Firma powinna motywować swoich pracowników poprzez nagrody do zgłaszania nowych pomysłów. Powinny być one następnie klasyfikowane jako: obiecujące, marginalne i odrzucone.
Należy wystrzegać się dwóch błędów:
Błędu odrzuconego dobrego pomysłu (DROP-error)
Błędu zielonego światła (GO-error) - polega on na dopuszczeniu przez firmę opracowanie i komercjalizację złego pomysłu, który w konsekwencji przynosi straty.
Podczas gdy produkt pokonuje kolejne etapy opracowywania, firma cały czas musi analizować ogólne jego możliwości, jeśli chodzi o odniesienie sukcesu. Wykorzystuje się do tego wzór:
ogólne prawdopodobieństwo prawdopodobieństwo prawdopodobieństwo
prawdopodobieństwo =zakończenia prac x komercjalizacji, x sukcesu
odniesienia technicznych zakładając zakończ. ekonomicznego,
sukcesu prac technicznych zakładając
komercjalizacje
Zarządzanie procesem opracowywania produktu: od koncepcji o strategii
Opracowywanie i testowanie koncepcji.
Rozwijanie koncepcji - kto będzie używał danego produktu? Jakiej korzyści podstawowej powinien dostarczać dany produkt?
Testowanie koncepcji - polega na zaprezentowaniu koncepcji produktu właściwym klientom docelowym i poznaniu ich reakcji.
Badacze oceniają produkt, prosząc konsumentów o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
Komunikatywność i wiarygodność - czy korzyści są jasne i wiarygodne?
Poziom potrzeby - czy produkt rozwiąże twój problem albo zaspokoi twoja potrzebę?
Poziom rozdźwięku - czy inne produkty spełniają tę potrzebę w stopniu, który Cię satysfakcjonuje? Im większy rozdźwięk, tym wyższe przewidywane zainteresowanie konsumenta.
Postrzegana wartość - czy cena w stosunku do wartości jest rozsądna?
Zamiar dokonania zakupów.
Docelowy użytkownik, okazje zakupu, częstotliwość zakupu: kto korzystałby z tego produktu oraz kiedy i jak często?
Analiza połączona - można zmierzyć preferencje konsumenta wobec alternatywnych koncepcji produktu. Metoda ta polega na uzyskiwaniu wartości użytkowej, którą konsumenci przypisują różnym poziomom atrybutów produktu.
Strategia marketingowa
Po pomyślnym zakończeniu testowania koncepcji menedżer nowego produktu opracowuje wstępny plan strategii marketingowej, mający na celu wprowadzenie nowego produktu na rynek.
Plan składa się z trzech części:
Pierwsza opisuje wielkość rynku, jego strukturę i charakterystyczne zachowania, planowane pozycjonowanie produktu, a także sprzedaż, udział w rynku i cele odnośnie do zysków, które przedsiębiorstwo chce osiągnąć w ciągu kilku pierwszych lat.
Druga część planu marketingowego przedstawia cenę, strategię dystrybucji i budżet marketingowy na pierwszy rok.
Trzecia część opisuje sprzedaż długoterminową i cele dotyczące zysków oraz strategii marketingu mix w późniejszym okresie.
Analiza ekonomiczna
Po opracowaniu koncepcji produktu i strategii marketingowej kierownictwo może się zająć oceną atrakcyjności ekonomicznej oferty. Niezbędne do tego będzie ustalenie przewidywanego poziomu sprzedaży, kosztów i zysków, co pozwoli określić, czy zostaną spełnione oczekiwania przedsiębiorstwa. Jeśli tak, co pozwoli określić, czy zostaną spełnione oczekiwania przedsiębiorstwa. Jeśli tak, koncepcja może przejść do etapu opracowywania. Wraz z otrzymywaniem nowych informacji analiza ekonomiczna będzie poprawiana i rozbudowywana.
Do etapów analizy ekonomicznej należy:
Szacowanie wielkości sprzedaży - wielkość szacowanej sprzedaży to suma szacowanej sprzedaży po raz pierwszy, sprzedaży odtworzeniowej (replacement sales) oraz sprzedaży powtarzanej (repeat sales). Metody oszacowywania wielkości sprzedaży zależą od tego, czy produkt jest kupowany jednorazowo, rzadko czy często.
Szacowanie kosztów i zysków - firmy stosują mierniki finansowe, aby ocenić wartość nowych projektów. Najprostszym z nich jest analiza progu rentowności. Najbardziej złożoną natomiast metodą oszacowania zysku jest analiza ryzyka (optymistyczna, pesymistyczna i najbardziej prawdopodobna).
Kierowanie procesem rozwoju: od rozwoju do komercjalizacji
Opracowywanie produktu
Do tej pory produkt istniał tylko jako opis, prototyp. Podczas tego etapu przedsiębiorstwo decyduje, czy pomysł na produkt może być przekształcony w produkt wykonalny pod względem technicznym i komercyjnym. Jeśli nie, koszt skumulowany projektu zostanie stracony, a korzyścią będą jedynie użyteczne informacje, zgromadzone w trakcie tego procesu.
Preferencje konsumenta można mierzyć za pomocą:
Metoda uszeregowania - polega na poproszeniu konsumenta o uszeregowanie 3 artykułów zgodnie z jego preferencjami.
Metoda porównywania par obiektów - wymaga przedstawieniu konsumentowi obiektów parami i poproszenia go o zdecydowanie, który mu się bardziej przyda.
Metoda klasyfikacji poprzez przypisanie pojedynczej wartości (monadic-rating) polega na poproszenie konsumenta o umiejscowienie każdego produktu na skali.
Testowanie rynku
Kiedy funkcjonalność i przekaz psychologiczny zyskają aprobatę kierownictwa, produktowi można nadać markę i zaprojektować dla niego opakowanie. Następnie produkt zostaje poddany testom rynkowym - nowy produkt wprowadza się do realnego otoczenia, żeby sprawdzić wielkość rynku i reakcję konsumentów oraz dealerów na użytkowanie go i ponowny zakup.
Testowanie rynku produktów konsumenckich:
Wypróbowanie
Pierwszy ponowny zakup
Akceptacja
Częstotliwość zakupu
Firma liczy, że wszystkie powyższe zmienne będą miały wysoki poziom.
Oto cztery metody testowania produktów konsumpcyjnych uszeregowane od najmniej do najbardziej kosztownej:
Badanie fluktuacji sprzedaży
Symulowane testy marketingowe
Kontrolowane testy rynkowe
Rynki próbne
Testowanie rynku produktów przemysłowych:
Produkty przemysłowe także mogą skorzystać na testowaniu rynku. Drogie produkty przemysłowe i nowe technologie będą tradycyjnie poddawane badaniu alfa (wewnątrz firmy) i beta (z udziałem klientów zewnętrznych). Inną metodą testowania rynku dóbr produkcyjnych jest prezentowanie nowego produktu na wystawach handlowych lub w salonach wystawowych dystrybutora bądź dealera.
Komercjalizacja
Decydując się na komercjalizację produktu, przedsiębiorstwo będzie musiało ponieść największe z dotychczasowych kosztów. Firma będzie musiała podpisać kontrakt na produkcję albo zbudować czy wynająć w pełni wyposażony zakład produkcyjny. Decyzją kluczową będzie wielkość tego zakładu.
Innym poważnym kosztem jest marketing. Wprowadzenie zupełnie nowego artykułu konsumpcyjnego na rynek krajowy oznacza dla przedsiębiorstwa wydatek nawet kilkudziesięciu milionów dolarów.
Kiedy (termin)
Zasadnicze znaczenie przy komercjalizacji nowego produktu ma wyczucie czasu. Zakładając, że firma prawie zakończyła opracowywanie nowego produktu i dowiedziała się, że konkurent znajduje się na tym samym etapie. Przedsiębiorstwo ma w takiej sytuacji trzy możliwości:
Wcześniejsze wejście na rynek od konkurenta - przywileje pierwszego na rynku angażuje kluczowych dystrybutorów i zdobywa kluczowych klientów.
Wejście równoległe - rynek może wtedy żywiej zareagować, kiedy kampanię będą prowadziły dwie firmy.
Późniejsze wejście - wtedy firma konkurencyjna będzie musiała ponieść koszty poinformowania rynku o nowym produkcie; produkt konkurencyjny może mieć defekty, co pozwoli drugiej firmie ich uniknąć. Firma wchodząca na rynek później może też poznać jego wielkość.
Gdzie (strategia geograficzna)
Przedsiębiorstwo musi zdecydować, czy wprowadzić produkt w wybranej lokalizacji, regionie, kilku regionach, na rynku krajowym czy międzynarodowym. Przeważnie opracowuje się plan stopniowego wchodzenia na kolejne rynki.
Ważnymi kryteriami są:
Potencjał danego rynku
Reputacja lokalna firmy
Koszty dystrybucji
Koszty korzystania z mediów
Wpływ danego obszaru na inne obszary
Penetracja rynku przez konkurencję
Internet
Komu (potencjalny rynek docelowy)
Na kolejno zdobywanych rynkach firma musi skierować początkową dystrybucję i promocję do najbardziej obiecujących grup potencjalnych klientów. Przygotowanie profili najlepszych potencjalnych klientów, którzy spełniają kryteria: są wczesnymi użytkownikami, intensywnymi użytkownikami i opiniotwórczymi, a ponadto można do nich dotrzeć po niskich kosztach. Jednak niewiele jest grup spełniających te wszystkie wymagania.
Jak (strategia wprowadzania produktu na rynek)
Przedsiębiorstwo musi opracować plan wprowadzenia nowego produktu na stopniowo opanowywanych rynkach.
Koordynację wielu działań składających się na proces wprowadzania na rynek nowego produktu mogą firmie ułatwić takie techniki planowania sieciowego jak planowanie ścieżek krytycznych (CPS - critical path scheduling). Polega to na opracowaniu głównego wykresu pokazującego jednoczesne i następujące po sobie działania, które muszą zostać podjęte przy wprowadzaniu produktu na rynek. Określając czas, jaki zajmie każda z tych czynności, osoby planujące określają czas zakończenia całego projektu. Każde opóźnienie któregokolwiek z działań na ścieżce krytycznej oznacza opóźnienie dla całego projektu. W przypadku, kiedy wprowadzenie należy zakończyć wcześniej, planer szuka sposobów redukcji czasu na ścieżce krytycznej.
Proces akceptacji produktu przez konsumenta
Proces akceptacji produktu przez konsumenta następuje przed procesem kształtowania się lojalności klienta, który stanowi centrum zainteresowania działającego już producenta. Często stosowana jest praktyka marketingu skierowanego na intensywnego użytkownika. Ma to sens, gdy intensywni użytkownicy to użytkownicy wcześnie akceptujący nowy produkt, których ponadto da się zidentyfikować. Obecnie specjaliści do spraw marketingowych nowych produktów kierują swoją ofertę do klientów, którzy są użytkownikami wcześnie akceptującymi nowe produkty.
Etapy procesu akceptacji
Proces akceptacji przez konsumenta związany jest z procesami psychicznymi, których kolejno doświadcza jednostka od momentu, gdy pierwszy raz usłyszy informację o innowacji, do ostatecznej akceptacji.
Z obserwacji wynika, że adaptatorzy nowych produktów przechodzą pięć etapów:
Świadomość - konsument uświadamia sobie istnienie innowacji, ale nie dysponuje żadnymi informacjami na jej temat.
Zainteresowanie - konsument odczuwa potrzebę szukania informacji na temat innowacji
Ocena - konsument rozważa wypróbowanie innowacji
Próba - konsument wypróbowuje innowację, żeby sprecyzować swoją ocenę
Akceptacja - konsument decyduje się na systematyczne stosowanie innowacji w pełnym zakresie.
Czynniki wpływające na proces akceptacji
Wyróżnia się następujące cechy procesu akceptacji:
Różnice w gotowości jednostki do wypróbowania nowych produktów
Wpływ innych osób
Różne stopnie akceptacji
Różnice w gotowości firm do wypróbowywania nowych produktów
Gotowość do wypróbowywania nowych produktów i wpływ innych osób
Cechy innowacyjności
Na szybkość akceptacji wpływa pięć elementów:
Relatywna przewaga - stopień, w jakim innowacja zdaje się przewyższać istniejące produkty.
Kompatybilność - stopień, w jakim innowacja pasuje do wartości i doświadczeń jednostki.
Złożoność - poziom, w jakim innowacja jest relatywnie trudna do zrozumienia lub stosowania.
Podzielność - zakres, w jakim innowację można stosować na ograniczonych zasadach
Zdolność komunikacyjna - stopień, w jakim wyniki jej zastosowania mogą być zauważone przez innych lub im opisane.
Innymi czynnikami również wpływającymi na szybkość akceptacji są: koszt, ryzyko i niepewność, wiarygodność naukowa i akceptacja społeczna.
Gotowość przedsiębiorstwa do akceptowania innowacji
Akceptacja jest powiązana ze zmiennymi w otoczeniu przedsiębiorstwa (postępowość społeczeństwa, poziom zarobków), w samym przedsiębiorstwie (wielkość, zyski, presja dokonania zmian) i cechami administratorów (poziom wykształcenia, wiek, obycie). Produkt kontrowersyjny lub innowacyjny może znacznie ucierpieć z powodu krytycznej opinii społecznej.
Rozdział 14: Strategia produktu i marki
Produkt
Produkt to wszystko, co może zostać zaoferowane na rynku w celu zaspokojenia jakieś potrzeby. Np. dobra fizyczne, usługi, przeżycia, wydarzenia, osoby, organizacje, informacje oraz idee
System konsumpcyjny
Sposób w jaki użytkownik realizuje zadania zdobycia i korzystania z produktów i wiążącymi się z nimi usług
Poziomy produktu:
Podstawowa korzyść - podstawowa usługa lub pożytek, którą nabywca w rzeczywistości kupuje
Produkt w formie podstawowej -
Produkt oczekiwany - zbiór cech i warunków, których spodziewa się nabywca, gdy kupuje produkt
Produkt ulepszony - produkt przekraczający oczekiwania klienta
Produkt potencjalny - produkt obejmujący wszystkie ewentualne ulepszenia i przekształcenia, którym produkt lub usługa moją podlegać w przyszłości
Hierarchia produktu:
Rodzina potrzeb - podstawowa potrzeba leżąca u podłoża rodziny produktów
Rodzina produktów - wszystkie klasy produktów, które mogą względnie skutecznie zaspokoić podstawową potrzebę
Klasa produktów - grupa produktów w ramach rodziny produktów posiadająca spójne cechy użytkowe
Linia produktów - grupa produktów w ramach klasy produktów, blisko ze sobą powiązanych z powodu spełniania podobnej funkcji, sprzedawanych tym samym grupom klientów, dostarczanych tymi samymi kanałami lub należących do danego przedziału cenowego
Typ produktu - grupa elementów w ramach linii produktu, które stanowią jedną z kilku możliwych form produktu
Produkt - odrębna całość w ramach linii marki lub produktu, odróżnialna ze względu na wielkość, cenę, wygląd lub jakąś inną cechę
System produktów
System produktów to grupa odmiennych, ale powiązanych ze sobą produktów, których funkcje się uzupełniają
Asortyment produktów
Asortyment produktów to zbiór wszystkich produktów oferowanych nabywcy przez konkretnego producenta
Trwałość i materialność:
Dobra nietrwałe - to dobra materialne, które są zwykle zużywane po jednym lub kilkakrotnym wykorzystaniu. Szybko konsumowane, często nabywane
Dobra trwałe - to dobra materialne, które są zwykle zużywane po jednym lub kilkakrotnym wykorzystaniu.
Usługi - produkty niematerialne, niepodzielne, zmienne i krótkotrwałe
Klasyfikacja dóbr konsumpcyjnych:
Dobra codziennego użytku - dobra, które klient zazwyczaj nabywa często, bez namysłu i z minimalnym wysiłkiem
Dobra nabywane regularnie
Dobra nabywane z impulsem
Dobra nabywane pod wpływem szczególnej potrzeby
Dobra nabywane w sklepie - to dobra, które klient, w procesie wyboru i zakupi, porównuje pod względem takich cech jak stopień, w jakim odpowiadają jego potrzebom, jakość, cena i styl
Dobra homogeniczne
Dobra heterogeniczne
Dobra nabywane w sposób specjalny - to dobra o wyjątkowych cechach lub identyfikacji marki, dla których nabycia znaczna grupa klientów jest skłonna zadać sobie wiele trudu
Dobra nabywane bez planowania - to dobra, o których nabywca nic nie wie czy których normalnie nie kupuje
Klasyfikacja dóbr przemysłowych:
Materiały i części - dobra, które w procesie produkcji ulegają całkowitemu zużyciu
Surowce
Pochodzenia rolniczego
Pochodzenia naturalnego
Materiały przetworzone
Komponenty materiałowe
Podzespoły
Dobra kapitałowe - dobra trwałe, które ułatwiają rozwijanie lub zarządzanie produktem finalnym
Obiekty
Wyposażenie
Dobra eksploatacyjne i usługi produkcyjne - produkty i usługi o krótkim okresie trwałości, konieczne do wytworzenia lub użytkowania produktów końcowych
Środki konserwująco-naprawcze
Materiały eksploatacyjne
Konserwacja i naprawy
Doradztwo
Asortyment produktów
Asortyment produktów (produkt mix) to zbiór wszystkich produktów i wyrobów, które oferuje na sprzedaż konkretny producent
Rozciąganie produktów w dół
Wprowadzenie linię produktów tańszych przez przedsiębiorstwo znajdujące się w środkowej części rynku. Powody:
Możliwości rozwoju
Powstrzymanie konkurencji z dołu
Zauważenie stagnacji i zmniejszania środkowego segmentu
Rozciąganie produktów w górę
Wprowadzenie linię produktów droższych przez przedsiębiorstwo znajdujące się w środkowej części rynku.
Rozciąganie produktów w obie strony
Wprowadzenie linię produktów droższych i tańszych przez przedsiębiorstwo znajdujące się w środkowej części rynku.
Uzupełnianie linii produktów, powody:
Osiągnięcie przyrostu zysków
Zadowolenie dealerów narzekających na braki w asortymencie
Wykorzystanie nadwyżek produkcyjnych
Zajęcie pozycji lidera
Marka
Marka to nazwa, termin, znak, symbol, wzór lub kombinacja tych elementów, stworzona w celu rozpoznania towarów i usług konkurentów. Na mocy prawa sprzedawca posiada wyłączne prawo do użytkowania marki przez czas nieograniczony.
Poziomy znaczeniowe:
Cechy
Korzyści
Wartości
Kultura
Osobowość
Użytkownik
Podejścia badawcze w celu skojarzenia marki:
Skojarzenia słowne
Personifikacja marki
Dążenie do określenia istoty marki
Przywiązanie do marki
Pojawia się w momencie gdy klienci uważają, że przedsiębiorstwo faktycznie wywiązuje się z tego co obiecuje.
Postawy klienta wobec marki wg Davida Aakera:
Brak lojalności
Nie ma powodu zmieniać marki (zadowolony)
Zmiana marki to wydatek (zadowolony)
Postrzeganie marki jako przyjaznej
Klient oddany marce
Wartość marki
Jest aktywem (wartości niematerialne i prawne) definiowanym jako pozytywny efekt różnicujący wywołany przez znajomość marki przez klienta i jego reakcję w stosunku do produktu czy też usługi.
Wycena marki
Oszacowanie wartości finansowej danej marki.
Rodzaje marek (kryterium sponsorowania):
Marka producenta (ogólnokrajowa)
Marka dystrybutora (detaliczna)
Licencjonowana marka zastrzeżona
Strategie nadawania nazwy markom:
Marki indywidualne - oddzielenie marki od producenta
Rodzina marek dla wszystkich produktów - niskie koszty (reklamy, wprowadzenia)
Oddzielenie rodziny nazw dla wszystkich produktów - dla produktów nie związanych z dotychczasową działalnością firmy
Nazwa firmy wraz z indywidualną nazwą produktu - nazwa firmy zapewnia wiarygodność, marka indywidualizuje
Rodzaje marek:
Marki funkcjonalne - produkty funkcjonalne, pokazanie aspektu ceny i jakości
Marki wizerunkowe - produkty, których jakość ciężko ocenić lub mówią coś o użytkowniku (wysokie wydatki na reklamę)
Marki doznaniowe - klient nie poprzestaje po nabyciu produktu (wchodzi w kontakt z ludźmi i miejscami)
Rozciąganie linii produkcyjnej
Rozszerzenie istniejącej nazwy na nowe rozmiary lub wersje w istniejącej kategorii produktu
Rozszerzenie stosowanie marki
Rozszerzenie nowe marki do istniejącej już kategorii produktów - multimarki
Warianty marek
Specjalne linie produktów przeznaczone dla konkretnych detalistów lub konkretnych kanałów dystrybucyjnych
Rozcieńczanie marki
Konsument nie kojarzy marki z konkretnym produktem lub zwartą ich grupą i coraz mniej myśli o marce
Wielość marek
Pozwala przedsiębiorstwu zdobyć więcej miejsca na półkach dystrybutora i chronić markę główną dzięki stworzeniu marek flankujących
Współmarki
Współmarki (marki łączone) to marki objęte ofertami z innymi znanymi markami. Podnoszenie wartości dzięki skojarzeniu z inna marką
Tworzenie opakowania
Tworzenie opakowania to wszystkie działania związane z projektowaniem i produkcją pojemnika na produkt
Warstwy opakowania:
Opakowanie pierwotne - np. butelka
Opakowanie wtórne - np. kartonowe pudełko
Opakowanie zbiorcze - np. opakowanie na wiele kartonów produktu
Powody wykorzystywania opakowań jako narzędzia marketingowego:
Samoobsługa
Zamożność klientów
Wizerunek firmy i marki
Możliwość wprowadzenia innowacji
Testy opakowań:
Testy techniczne - wytrzymałość fizyczna itp.
Testy wizualne - napisy czytelne, kolory się harmonizują
Testy z udziałem dystrybutorów - czy dystrybutorzy postrzegają jako atrakcyjne
Testy konsumenckie - pozytywny odbiór ze strony klientów
Funkcje etykiety:
Identyfikuje
Zawiera informacje na temat jakości produktu
Zawiera opis produktu
Promuje produkt
Strony 421-438 DECYZJE DOTYCZĄCE MARKI
1. Czym jest marka?
Markę można zdefiniować jako nazwę, termin, znak, symbol, wzór lub kombinację tych elementów, stworzoną w celu rozpoznania towarów i usług sprzedawcy i odróżnienia ich od towarów i usług konkurentów. Sprzedawcy nadaje się wyłączne prawo do użytkowania marki przez czas nieograniczony (w odróżnieniu od np. patentów i praw autorskich, które wygasają)
Marka może mieć sześć poziomów znaczeniowych:
- cechy
- korzyści
- wartości
- kultura
- osobowość
- użytkownik
Przedsiębiorstwa muszą przeprowadzać badania pozycji, jaką ich marka ma w świadomości konsumentów. Powszechnie stosuje się trzy podejścia badawcze w celu wydobycia znaczenia marki:
skojarzenia słowne (ludzie są pytani, jakie słowa przychodzą im do głowy, gdy słyszą nazwę marki
personifikacja marki (ludzie są proszeni, by powiedzieli, jaki typ człowieka lub jakie zwierzę kojarzy im się z daną marką)
dążenie do określenia istoty marki (określenie celów, jakie konsumenci usiłują osiągnąć za pomocą danej marki)
Pozycjonowanie marki najlepiej jest przeprowadzić za pomocą skojarzenia jej nazwy z pożądanym efektem. Promowanie marki oparte tylko na jednej korzyści może być ryzykowne.
2. Budowanie tożsamości marki
Budowanie tożsamości marki wymaga podjęcia dodatkowych decyzji dotyczących nazwy, logo, kolorów, sloganu i symbolu. Jednocześnie są to jedynie narzędzia i taktyka marketingowa. Nawet najlepsza kampania może zapewnić rozpoznawalność marki, ale nie stworzy przywiązania do marki. Przywiązanie do marki pojawia się w momencie, gdy klienci uważają, że przedsiębiorstwo faktycznie wywiązuje się z tego, co obiecuje. Marki nie buduje się za pomocą reklamy, lecz dzięki związanym z marką odczuciom klienta.
3. Budowanie marki w nowej gospodarce
Budując swoją markę w nowej gospodarce przedsiębiorstwa powinny:
- jasno określić podstawowe wartości, jakimi się kierują
- zatrudniać kierowników marki odpowiedzialnych za taktykę
- opracowywać bardziej wszechstronne plany dot. budowania marki by na każdym kroku wywoływać w kliencie pozywane doświadczenia z nią związane
- określić istotę marki, która ma być prezentowana wszędzie tam, gdzie produkt jest sprzedawany
- dokonać pomiaru efektywności budowania marki nie tylko na podstawie takich wskaźników jak świadomość czy rozpoznawalnośc marki, ale też na podst. zadowolenia i poparcia klienta, udziału marki w jego portfelu itp.
4. Pojęcie i pomiar wartości marki
Etapy siły i wartości marki na rynku: marki nieznane -> świadomość marki -> akceptacja marki -> preferencja marki ->lojalność wobec marki
Postawy klienta wobec marki:
- klient zmienia marki, kierując się zwłaszcza ceną; brak lojalności wobec marki
- klient jest zadowolony, nie ma powodu zmieniać marki
- klient jest zadowolony i naraziłby się na dodatkowy wydatek, zmieniając markę
- klient ceni sobie markę i postrzega ją jako przyjazną
- klient jest oddany marce
Wartość marki - (zaliczana do aktywów) pozytywny efekt różnicujący wywołany przez znajomość marki przez klienta i jego reakcję w stosunku do produktu czy usługi. Miarą wartości marki jest to, ile klient jest w stanie za nią zapłacić.
Wycena marki - stanowi oszacowanie całkowitej wartości finansowej danej marki
10 najbardziej wartościowych marek na świecie (2001r.): Coca-Cola, Microsoft, IBM, General Electric, Nokia, Intel, Disney, Ford, McDonald's, AT&T
5. Wyzwania związanie z marką
Wybór strategii nadania marki
Stworzenie marki daje sprzedawcy korzyści:
- ułatwia realizację zamówień i wykrywanie trudności
- zapewnia prawną ochronę unikatowych produktów
- umożliwia przyciągnięcie lojalnych i przynoszących zyski klientów
- pomaga dokonać segmentacji rynków
- silne marki przyczyniają się do tworzenia wizerunku przedsiębiorstwa
Decyzje dotyczące sponsorowania marki
Producent ma kilka możliwości sponsorowania marki:
- marka producenta (ogólnokrajowa)
- marka dystrybutora (detaliczna, sklepowa, prywatna, własna)
- licencjonowana marka zastrzeżona
6. Decyzje dotyczące nazwy marki
Producenci, którzy odprują swoje produkty marką, muszą zdecydować, jakie nazwy wybrać:
- marki indywidualne - główną zaletą jest to, że przedsiębiorstwo nie wiąże swojej reputacji z reputacją produktu. Jeżeli produkt się nie przyjmie, nie wpłynie to na wizerunek firmy
- rodzina marek dla wszystkich produktów - nie wymaga wysokich nakładów na jej wprowadzenie, nie ma potrzeb wymyślania nowych nazw, niskie koszty reklamy. Jeśli nazwa producenta jest popularna, to sprzedaż nowych produktów prawdopodobnie będzie wysoka
- oddzielne rodziny nazw dla wszystkich produktów - w przypadku przedsiębiorstw, które wytwarzają zupełnie inne produkty
- nazwa firmy wraz z indywidualną nazwą produktu - nazwa firmy zapewnia nowemu produktowi wiarygodność, a marka go indywidualizuje
Korzystna nazwa marki powinna:
- sugerować, jakie korzyści wiążą się z produktem
- sugerować, do jakiej kategorii należy produkt lub usługa
- obrazowo sugerować określone cechy
- być prosta w pisowni, wymowie, szybko rozpoznawalna i łatwa do zapamiętania
- być charakterystyczna
- nie powinna oznaczać niczego negatywnego w innych krajach i językach
7. Narzędzia budowania marki
- public relations i informacje prasowe
- sponsoring
- kluby i grupy konsumenckie
- wizyty klientów w siedzibach i fabrykach firmy
- pokazy handlowe
- organizacja imprez
- marketing odpowiedzialny społecznie
- wysoka wartość za pieniądze
- osobowość założyciela lub znana osoba publiczna
- marketing poprzez telefonię komórkową
8. Decyzje dotyczące strategii marki
- marka funkcjonalna- klient nabywa ją w celu zaspokojenia potrzeb funkcjonalnych (np. pranie, zlikwidowanie bólu głowy). Marki funkcjonalne powinny być postrzegane jako marki o najlepszej wydajności lub najtańsze.
- marka wizerunkowa - powstaje w wypadku produktów albo usług, które trudno rozróżnić, których jakość trudno ocenić lub które mówią coś o ich użytkowniku. Strategie tu stosowane obejmują łatwo rozpoznawalny wygląd produktu, skojarzenie ze znanymi użytkownikami lub tworzenie silnego wizerunku reklamowego (np. Marlboro Man)
- marka doznaniowa - klient nie poprzestaje na nabyciu produktu, ale wraz z marką wchodzi w kontakt z ludźmi i miejscami (np. Disneyland)
Z biegiem czasu każdą markę można rozwijać:
Rozciąganie linii produktów - wprowadzenie dodatkowych produktów w tej samej kategorii i pod ta sama marką, np. nowych smaków, kształtów, dodatków, rozmiarów opakowań; Warianty marek: specjalne linie produktów przeznaczone dla konkretnych detalistów lub do konkretnych kanałów dystrybucyjnych
+ zalety: produkty z rozciągniętych linii maja większą szansę przetrwania na rynku niż produkty nowe
- wady: w wyniku rozciągania linii nazwa marki może utracić swój unikatowy charakter
Rozciąganie marki - wykorzystanie istniejącej nazwy marki do wprowadzenia na rynek nowych produktów w innych kategoriach (np. Honda firmuje swoją nazwą samochody, motocykle, kosiarki, skutery śnieżne itp.)
+ zalety: wywołanie przekonania, że nowe produkty są dobrej jakości
- wady: rozcieńczanie marki: gdy konsumenci nie kojarzą już marki z konkretnym produktem i coraz mniej myślą o marce
Multimarki - wprowadzenie nowej marki do istniejącej już kategorii produktów
Nowe marki - wprowadzenie nowej nazwy dla nowego produktu
Współmarki (marki łączone) - połączenie znanych marek
PRZEGLĄD DECYZJI DOTYCZĄCYCH MARKI
Rozdz. 16 - Tworzenie programów i strategii cenowych
Cena jest jedynym elementem marketingu mix, który tworzy przychody. Cena jest wszechobecna i może przybierać wiele nazw:
- czynsz
- czesne
- honorarium
- opłata za przejazd
- pensja
Cena jest czynnikiem decydującym o zakupie.
Ustalanie ceny
Gdy firma ustala cenę po raz pierwszy, musi podjąć decyzję co do pozycjonowania swojego produktu względem jakości i ceny:
|
Cena |
|||
|
wysoka |
średnia |
Niska |
|
Jakość produktu |
Wysoka |
Strategia najwyższej jakości |
Strategia wysokiej wartości |
Strategia superwartości |
|
Średnia |
Strategia zbyt wysokiej ceny |
Strategia średniej wartości |
Strategia dobrej wartości |
|
Niska |
Strategia zdzierstwa |
Strategia pozornej oszczędności |
Strategia oszczędności |
Dokonując wyboru strategii cenowej firma musi wziąć pod uwagę wiele czynników. Poniżej znajdziecie sześcioetapową procedurę:
Krok 1: Wybór celu strategii cenowej:
Przetrwanie - dla firm, które cierpią z powodu nadmiaru mocy produkcyjnych, intensywnej konkurencji lub zmiany upodobań klientów; aby utrzymać stabilną produkcję i szybkie tempo obrotu zapasów, obniżają ceny; zyski są mniej istotne niż przetrwanie. Jest to działanie krótkookresowe.
Maksymalny zysk bieżący - firmy szacują popyt i koszty związane z innymi poziomami ceny i wybierają taki, który przynosi najwyższy zysk bieżący, strumień gotówki czy stopę zwrotu z inwestycji
Maksymalny przychód bieżący - firmy ustalają cenę tak, aby maksymalizować obecne przychody
Maksymalny wzrost sprzedaży - opiera się na założeniu, że wysokie obroty doprowadzą do obniżki kosztów i wzrostu zysków w dłuższym okresie; firmy ustalają cenę na możliwie najniższym poziomie, przyjmując, że rynek jest czuły na cenę; zwane jest to penetracją cenową rynku
Zbieranie śmietanki (skimming) - firmy ustalają wysokie początkowo ceny, ograniczając się początkowo do najbardziej zasobnych klientów, następnie gdy sprzedaż spada, obniżają cenę, sięgając po następny krąg nabywców
Strategia najwyższej jakości - firmy ustalają ceny wyższe niż konkurencja, pozwala to osiągać zyski wyższe od przeciętnych w branży
Inne cele polityki cenowej - organizacje typu non-profit oraz przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mogą kierować się różnymi innymi priorytetami
Krok 2: Ustalanie wielkości popytu:
Elastyczność cenowa popytu = (procentowa zmiana popytu)/(procentowa zmiana ceny)
Jeżeli popyt jest raczej elastyczny, sprzedawcy rozważać będą obniżenie ceny (obniżenie ceny spowoduje wzrost przychodów). Popyt i cena są odwrotnie proporcjonalne: im wyższa cena tym niższy popyt. Najpierw należy zrozumieć czynniki wpływające na wrażliwość nabywcy na cenę. Kupujący są bardziej wrażliwi na ceny produktów bardzo drogich i często kupowanych. Jednak pod wpływem Internetu klienci stali się bardziej wrażliwi na ceny gdyż mogą z łatwością porównywać ceny tych samych produktów w różnych sklepach internetowych. Następnie przedsiębiorstwa starają się ustalić krzywe popytu. Jest kilka metod:
Statystyczna analiza cen z poprzednich okresów, ilość sprzedanych towarów i usług oraz innych czynników w celu oceny występujących zależności między nimi.
Przeprowadzanie eksperymentów z ceną. Zmienianie cen niektórych produktów w sklepach dyskontowych i obserwowanie rezultatów.
Zadawanie kupującym pytań: ile jednostek towaru kupiliby po określonej cenie.
Krzywa popytu może być elastyczna lub nieelastyczna. Elastyczna krzywa popytu jest wtedy kiedy jest lekko nachylona. Nieelastyczna jest wtedy jak jest dużo bardziej nachylona.
Krok 3: Szacowanie kosztów:
Dwa rodzaje kosztów: stałe i zmienne.
Stałe (ogólne) - niezależne od produkcji i przychodów od sprzedaży.
Zmienne - bezpośrednio zależne od produkcji. Najpierw maleją (korzyści skali) a od pewnego momentu rosną (dysekonomia skali).
Koszty całkowite to suma kosztów stałych i zmiennych.
Koszty średnie to koszt za wytworzenie jednej jednostki towaru.
Krzywa doświadczenia (uczenia) - spadek średniego kosztu wraz ze skumulowaną produkcją (im więcej firma w swojej historii wyprodukowała danego produktu, tym taniej jej ta produkcja jednostkowo wychodzi).
Metoda kosztu docelowego - za pomocą badania ustalane są funkcje, jakie powinien mieć nowy produkt, następnie ustala się cenę, za jaką powinien być sprzedawany, następnie próbuje się obniżyć koszty w każdym elemencie produktu aż do osiągnięcia poziomu docelowego.
Krok 4: Analiza kosztów, cen i ofert konkurencji:
Przy ustalaniu cen firma musi traktować koszty konkurencji jako punkt odniesienia dla swoich kosztów. Musi więc przeprowadzić analizę cen głównego konkurenta i dopiero na tej podstawie zadecydować o swoich cenach.
Krok 5: Wybór metody ustalania cen:
Po ustaleniu trzech danych (trzy C) : popyt ze strony klientów, funkcję kosztów i ceny konkurencji przedsiębiorstwo może zacząć ustalać własną cenę. Istnieje siedem metod ustalania cen:
Ustalanie ceny metodą narzutu na koszty - do kosztów całkowitych doliczany jest narzut
Cena z narzutem = (koszt jednostkowy)/(1 - oczekiwany narzut)
Narzuty są generalnie wyższe w przypadku dóbr występujących sezonowo, towarach niestandardowych, o dłuższym cyklu sprzedaży, towarów o wyższych kosztach magazynowania i sprzedaży i tych, na które popyt jest nieelastyczny. Niestety metoda ta nie bierze pod uwagę aktualnego popytu.
Metoda zysku docelowego - firma ustala cenę, która umożliwia wypracowanie docelowej stopy zysku od zainwestowanego kapitału (ROI - Return On Investment).
Cena zapewniająca docelowy zysk = koszty jednostkowe + (pożądana stopa zwrotu *zainwestowany kapitał)/(wielkość sprzedaży)
Wielkość sprzedaży pozwalająca na pokrycie kosztów = (koszty stałe)/(cena - koszt zmienny). Niestety metoda ta nie bierze pod uwagę elastyczności popytu i cen konkurencji.
Metoda postrzeganej wartości - cena jest ustalana tak, aby przechwycić postrzeganą wartość w oczach klienta; firma rozwija koncepcję produktu dla pewnego rynku docelowego, planując uprzednio jakość i cenę, następnie zarząd szacuje wielkość sprzedaży, którą ma zamiar osiągnąć przy tej cenie i ocenia czy produkt wypracowuje zadowalający zysk przy zaplanowanej cenie i kosztach.
Ustalanie ceny według wartości (value pricing) - cena powinna być ustalona na takim poziomie, aby oznaczała znakomity interes dla klienta; ustalanie ceny według wartości to problem dogłębnej przebudowy firmy, aby stać się producentem o niskich kosztach własnych; chodzi o to, aby tak obniżyć swoje ceny, aby przyciągnąć dużą liczbę nabywców, jednakże bez szkody dla jakości produktu.
Ustalanie ceny metodą naśladownictwa - w obszarach, gdzie koszty są trudne do oszacowania lub reakcje konkurencji nie są pewne, dostosowywać można ceny do konkurencji
Ustalanie ceny metodą przetargu utajnionego - wykorzystuje się tu wartość oczekiwaną, którą liczy się z przemnożenia potencjalnego zysku przez prawdopodobieństwo uzyskania kontraktu przy danej cenie; kryterium jest maksymalizacja zysku oczekiwanego.
Grupowe ustalanie cen - za pomocą Internetu klienci mogą nabywać dobra za tzw. cenę grupową, która jest wypadkową wielu zamówień już otrzymanych.
Krok 6: Wybór ceny końcowej:
Psychologiczne aspekty ustalania cen:
Nabywcy często kierują się tzw. cenami odniesienia, które powstają przez porównanie z cenami aktualnymi, przeszłymi lub poprzez uwzględnienie sytuacji w jakiej dokonywany jest zakup. Sprzedawca może np. umieścić swój produkt pomiędzy innymi drogimi produktami, sugerując, że należy on do tej samej klasy.
Inną sprawą są niepełne końcówki np. 299 zamiast 300, które klienci postrzegają jako ceny rzędu 200 a nie 300.
Polityka cenowa przedsiębiorstwa: Cena musi być zgodna z polityką cenową przedsiębiorstwa. Firmy nie stronią od nakładania kar pieniężnych w pewnych okolicznościach. Wiele przedsiębiorstw powołuje działy cen których zadaniem jest określanie tej polityki cenowej.
Kierownictwo musi uwzględniać reakcje wszystkich stron na proponowana cenę: klientów, (jeśli obniżka ceny, klient może pomyśleć produkt jest kiepski i się nie sprzedaje, że cena będzie spadać dalej, że jakość jest niższa. Podwyżka może natomiast mieć pozytywny wpływ) dystrybutorów, dostawców, pracowników działu sprzedaży, konkurentów, (którzy zareagują głównie wtedy, kiedy liczba firm na rynku będzie mała, jeśli będą chcieli zdobywać udział w rynku, również obniżą cenę; jeśli natomiast będą chcieli maksymalizować zysk, wydadzą więcej pieniędzy na reklamę...), państwa.
Przedsiębiorstwo zazwyczaj nie ustala jednej ceny, określa natomiast jej strukturę: odzwierciedlenie potrzeb rynku, według geograficznych zróżnicowań, wielkości zamówień, wymagań segmentów rynku.
Zróżnicowania geograficzne: przedsiębiorstwo może proponować rożne ceny rożnym klientom w rożnych miejscach i krajach. Ponadto, przedsiębiorstwo podejmuje decyzje, w jaki sposób oczekuje płatności. Niektórzy nabywcy proponują handel wymienny (stanowiący 15/25% światowego handlu): w zamian za towar proponują inne wartości:
Barter: wymiana towaru na towar, bez udziału środków pieniężnych.
Transakcja kompensacyjna : część zapłaty odbywa się w gotowce, a reszta w postaci produktów.
Umowa wykupu: sprzedający zamierza sprzedać zakład, wyposażenie czy systemy technologiczne do innego kraju i wyraża zgodę na otrzymanie produktów wytworzonych z udziałem tego sprzętu w zamian za część zapłaty.
Offset: pełna zaplata w gotowce, ale sprzedający wyraża zgodę na wydanie znacznej części zapłaty w danym kraju w określonym czasie.
Istnieją również bardziej złożone i skomplikowane transakcje, w których bierze udział więcej niż dwie strony.
Rabaty: przedsiębiorstwo może modyfikować ceny, aby nagrodzić klienta, np. za wielkość zamówienia... Obniżki cen mogą się jednak okazać szkodliwe dla rynku. Są dziś normalna praktyka dużej ilości przedsiębiorstw, wprawdzie ocenia się, iż większość nabywców nie jest aż tak wrażliwa na cenę.
Przedsiębiorstwo nie powinno starać się zaspokajać krótkoterminowe potrzeby dotyczące ilości produktów rabatami, ponieważ mogą w ten sposób stracić długoterminowe zyski.
Kilka technik ustalania cen:
Ustalanie niższych cen wiodących marek
Ceny na specjalne okazje
Rabaty pieniężne
Sprzedaż ratalna nisko oprocentowana
Dłuższe terminy płatności
Gwarancje/umowy serwisowe
Obniżki psychologiczne: ustala się nieprawdziwa wysoka cenę, po czym oferuje się cenę znacznie niższą.
Jeśli strategia jest dobra, kopiuje ja konkurencja: gra o sumie zerowej.
Dyskryminacja cenowa
1ego stopnia:, gdy sprzedawca ustala inna cenę dla każdego klienta w zależności od wielkości jego popytu.
2ego stopnia:, gdy sprzedawca zada mniej od nabywców, którzy kupują większe ilości.
3ego stopnia:, gdy są różne stawki dla różnych grup nabywców.
Ceny można różnicować : w zależności od segmentu (ten sam produkt ma inna cenę dla różnych grup klientów), według odmian produktu (np. Evian sprzedaje po nieproporcjonalnie innej cenie wodę do picia, a po innej spray nawilżający), ze względu na inny wizerunek (ten sam produkt w innych opakowaniach), według kanału dystrybucji (w zależności od miejsca sprzedaży produktu, np. inne ceny Coca-Coli w restauracji a inne w fast-foodzie), w zależności od położenie geograficznego (np. zróżnicowanie cen miejsc w teatrze), według czasu (np. w zależności od sezonu, od dnia...).
Warunki aby dyskryminacja przynosiła efekty :
Możliwe podzielenie rynku na segmenty.
Brak możliwości dla klientów niższego segmentu odsprzedania produktu klientom wyższego segmentu.
Konkurencja nie może sprzedawać danego produktu taniej niż firma w segmencie wyższych cen.
Koszty segmentacji i kontroli rynku nie mogą przewyższać dodatkowych przychodów uzyskiwanych z dyskryminacji cenowej.
Taktyka nie może wywoływać oburzenia i niechęci klientów.
Forma dyskryminacji nie może być nielegalna.
W kilku branżach stopień zróżnicowania cen bardzo wzrósł (przykład różnych cen miejsc w samolocie). Większość konsumentów jest tego często nieświadoma. Technologia (Internet) pozwala sprzedającym lepiej poznać klienta docelowego, ale jednocześnie może stanowić pewną ochronę dla klienta, który może przez Internet np. porównywać ceny. Sama dyskryminacja jest legalna, jeśli sprzedający potrafi udowodnić że ceny są słusznie zróżnicowane. Nielegalna jest natomiast sprzedaż poniżej kosztów.
W momencie kiedy dany produkt jest elementem asortymentu, szuka się zestawienia cen pozwalającego na maksymalne zyski. Ogólnie rzecz biorąc, przedsiębiorstwa opracowują cenę dla całej linii produktu (np. sklep w którym są garnitury na trzech poziomach cenowych - 200, 400, 600 $). Trudno jest również określić cenę kiedy przedsiębiorstwo wraz z głównym produktem sprzedaje dodatkowe produkty, funkcje, usługi (np. wybór asortymentów w samochodzie). Artykuły pomocnicze (np. nożyki do golarek) mogą mieć wysoką cenę w porównaniu z samym produktem. Jednak jest to ryzykowne, bo mogą się pojawić podróbki.
Przedsiębiorstwa często korzystają z cen dwuczęściowych: opłaty stałe i zmienne (np. abonament w telekomunikacyjny). Wtedy opłata stała powinna być na tyle niska, aby zachęcać do zakupu.
Przedsiębiorstwa stosują czasem sprzedaż wiązaną: proponują niższą cenę z produkt poza pakietem, niż w pakiecie (np. niższa cena w momencie, kiedy kupuje się opcje do samochodu razem, niż kiedy kupuje je się z osobna).
Obniżka cen może być wywołana przez różne okoliczności (np. recesja...). Może też być przejawem tego ze przedsiębiorstwo chce zdobyć pozycję dominującą na rynku. Ale może być to niebezpieczne:
Przy niższej cenie klienci będą się zastanawiać czy aby jakość nie jest niższa.
Jeśli ktoś ustali jeszcze niższą cenę, przedsiębiorstwo automatycznie straci zdobytą pozycję.
Podwyżka cen może podnieść zyski. Czynnikami powodującymi te podwyżki są inflacja kosztów, bądź nadmierny popyt. Różne sposoby podwyżki:
Poprzez późne ustalanie cen, kiedy produkt jest gotowy.
Poprzez umowę z klientem, że zapłaci on daną cenę, oraz pokryje koszty wynikają z inflacji, które narosną przed dostawą.
Poprzez utrzymanie ceny na tym samym poziomie, ale zmianie pakietu.
Poprzez nie udzielanie rabatów.
Podwyżki mogą być jednorazowe i ciężkie, albo kilkakrotne, ale lżejsze. Klienci wolą regularne, ale niewielkie podwyżki. Zbyt duże podwyżki cen mogą odwrócić klientów od firmy. Jeśli podwyżka cen musi być ciężka, to należy ją uzasadnić w oczach klientów.
Przedsiębiorstwa nie tylko mogą podwyższać ceny, bo można również:
Zmniejszać ilość produktu zamiast podwyższać cenę.
Stosować tańsze składniki, substytuty.
Ograniczyć pewne funkcje produktu.
Ograniczyć bądź usunąć niektóre usługi, np. bezpłatną dostawę.
Stosować tańsze opakowania...
Zmniejszyć różnorodność oferty.
Stworzyć nowe, tanie marki.
W przypadku, gdy konkurent zmienia ceny, należy wyczuć jego intencje. Dlaczego zmienił cenę, czy zmiana jest czasowa, czy stała, co się stanie, jeśli nie zareaguje się na tą zmianę?..
Projektowanie sieci tworzenia wartości i kanałów marketingowych oraz zarządzanie nimi
Sieć tworzenia wartości - system kontaktów partnerskich oraz sojuszy, które firma zawiera w celu powiększenia zasobów, zwiększenia bądź zrealizowania swojej oferty.
Systemy ERP (enterprise resource planning) - systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa, w celu zarządzania przepływem pieniądza, produkcją, kadrami, zaopatrzeniem w ujednoliconych ramach. Np. SAP i Oracle.
Kanał marketingowy (kanał dystrybucji, kanał handlowy) - pośrednicy stojący pomiędzy producentem a odbiorcą finalnym. Grupy współzależnych organizacji umożliwiające użytkowanie lub konsumpcję produktów i usług. Należą do nich:
-Handlowcy - kupują i odprzedają towar.
-Agenci - (brokerzy) przedstawiciele producentów, handlują towarem, ale nie mają do niego prawa własności.
-Podmioty ułatwiające sprzedaż - firmy transportowe, banki, agencje reklamowe; pomagają w sprzedaży, ale nie maja prawa własności ani nie negocjują zakupów czy sprzedaży.
Integracja kanałów:
-Możliwość zamówienia produktów w sieci i odebrania ich w dogodnej placówce.
-Możliwość dokonania zwrotu produktu zamówionego przez internet w pobliskim sklepie
-Prawo uzyskania rabatów liczonych od sumy zakupów w sieci i poza nią.
Korzyści kanałów:
-Brak konieczności prowadzenia sprzedaży bezpośredniej - niższe koszty
-Pośrednicy są skuteczniejsi dzięki sieci kontaktów, doświadczeniu oraz specjalizacji.
-Producenci, którzy tworzą własne kanały dystrybucji mogą uzyskać większe stopy zwrotu
Funkcje uczestników kanałów:
-gromadzenie informacji o klientach, konkurentach oraz siłach występujących w otoczeniu marketingowym,
-rozpowszechnianie przekazów zachęcających do zakupu
-osiąganie porozumienia co do cen i innych warunków handlowych
-składanie zamówień
-zdobywanie środków na finansowanie zapasów
-branie na siebie ryzyka związanego z prowadzeniem działalności
-zapewnianie magazynowania oraz transportu
-zapewnianie możliwości płacenia rachunków za pomocą banków
-nadzór przekazania własności
Przepływ wstecz - zamawianie i płacenie itp.
Przepływ w przód - transport, przekazanie własności itp.
Funkcje dwukierunkowe - negocjacje, informacje
Kanał zeroszczeblowy (bezpośredni) = producent -> odbiorca
Kanał jednoszczeblowy zawiera jednego pośrednika, dwuszczeblowy dwóch itd.
Kanał wsteczny - np. recycling, ponowne użycie opakowań (np. butelek), modernizacja urządzeń (np. komputerów)
Kanały infostrady
Kiedyś informację przekazywano ustnie albo przy pomocy plakatów, teraz telewizor, telefon. Kiedyś każdy kanał przesyłał jeden rodzaj informacji, teraz chodzi o to, żeby by można było wydajnie przekazywać dane, głos, obraz i tekst. Spece od marketingu muszą zrozumieć, że aby kanały były wydajne wymagają danych od czterech rodzajów firm: przedsiębiorstw dostarczających treści (Disney), przedsiębiorstw zapewniających urządzenia dla konsumentów ( Nokia), przedsiębiorstw dostarczających komponenty (Cisco), przedsiębiorstw zapewniających kable transmisyjne (AT&T). Te firmy składają się na branżę informacyjną.
Decyzje dotyczące struktury kanału
Dobór kanału wyznaczają lokalne warunki i możliwości. Na mniejszych sprzedaż detalistom, na większych dystrybutorzy, tereny wiejskie handlarze ogólno branżowi, tereny miejskie ci o ograniczonym asortymencie.
Strategia pchania (push) - producent przy pomocy swojego personelu sprzedaży i budżetu na promocję sprzedaży nakłania pośredników do promowania i sprzedaży produktu odbiorcom końcowym.
Strategia wyciągania (pull) - producent posługując się akcjami reklamowo-promocyjnymi zachęca konsumentów do pytania pośredników o produkt i ci go zamawiają.
Strategia wyciągania dobra wtedy gdy jest wysoka lojalność marki i wysoki poziom zaangażowania w dany asortyment.
Identyfikacja podstawowych wariantów kanału
Cała gama kanałów - własny personel, agenci, dystrybutorzy, dealerzy, sprzedaż za pośrednictwem poczty, telemarketing, Internet. Obecnie korzysta się z wielu kanałów. Wybór kanału zależy od: rodzajów dostępnych pośredników, liczby niezbędnych pośredników oraz warunków i zakresu odpowiedzialności każdego uczestnika kanału.
Rodzaje pośredników - firma musi zidentyfikować rodzaje występujących na rynku pośredników. Przedsiębiorstwa powinny szukać nowatorskich kanałów. Wybierając niekonwencjonalny kanał marketingowy firma ma szanse zetknąć się z mniejszą konkurencją.
Liczba pośredników - trzy strategie: dystrybucja wyłączna (zasadnicze ograniczenie liczby pośredników), selektywna (spora liczba, choć nie wszyscy) , intensywna( umieszczanie towarów bądź oferowanie usług w jak największej liczbie punktów sprzedaży).
Warunki i zakres odpowiedzialności uczestników kanału
Polityka cenowa - opracowanie cennika i warunków rabatu i zniżek
Warunki sprzedaży - warunki płatności i gwarancji producenta
Prawa terytorialne - terytoria dystrybutorów i warunki przyjęcia nowych
Ocena podstawowych wariantów struktury kanałów
Kryterium ekonomiczne - szukanie takiego kanału którego używanie spowoduje minimalizację kosztów, jednak kanały niskokosztowe umożliwiają zazwyczaj kontakt w ograniczonym zakresie
Kryteria kontroli i adaptacji - korzystanie z agencji sprzedaży niesie ze sobą problem kontroli. Agencja dąży do osiągnięcia max zysku, niekoniecznie sprzedając towary danego producenta. Aby rozwinąć kanał, uczestnicy muszą się zgodzić na pewne wobec siebie zobowiązania, które niestety powodują ograniczenie możliwości dostosowania się do zmian na rynku.
Decyzje dotyczące zarządzania kanałem
Dobór uczestników kanału - dla klientów kanały z których korzysta przedsiębiorstwo są tym przedsiębiorstwem, należy szukać jak najlepszych pośredników
Szkolenie uczestników kanału - wprowadzać należy przemyślane programy szkoleniowe dla swoich pośredników, ponieważ odbiorcy końcowi będą ich traktowali jak przedstawicieli firmy
Motywowanie uczestników kanału - przedsiębiorstwo powinno zapewnić szkolenia, programy badań rynku oraz inne programy rozwijania umiejętności w celu poprawy osiągnięć pośredników
Ocena uczestników kanału - producenci oceniają rezultaty pracy pośredników, uwzględniając kryteria takie jak wielkość sprzedaży, wielkości zapasów, czas dostawy. Jeśli pośrednicy nie wywiązują się z powierzonych im zadań należy im doradzić, ponownie przeszkolić lub z nich zrezygnować.
Modyfikacja struktury kanału - jeśli kanał nie funkcjonuje jak powinien, zmieniają się zachowania klientów, rynek się rozszerza, pojawiają się nowi konkurenci, produkt wchodzi w fazę dojrzałości konieczna jest jego modyfikacja. Żaden kanał nie zachowuje pełnej skuteczności przez cały cykl życia produktu.
STRONY 600-613
I OPRACOWYWANIE I PRZEPROWADZANIE DZIAŁAŃ REKLAMOWYCH
REKLAMA- to każda forma płatnej, nieosobistej prezentacji i promocji idei, dóbr lub usług przez określonego sponsora. Reklamodawcami są nie tylko firmy, ale też organizacje dobroczynne, nonprofit i organizacje rządowe, które kierują przekazy do różnych grup docelowych reklamy.
Podejścia do reklamy:
-mała firma- reklamą zajmuje się pracownik działu marketingu lub sprzedaży korzystając z usług agencji reklamowych
-duża firma- powoływany jest dział reklamy które zadania m.in. to: proponowanie budżetu, opracowywanie strategii reklamowej, eksponowanie produktów firmy w punktach handlowych i inne formy reklamy.
Większość firm korzysta jednak z usług agencji zewnętrznych, których zadaniem jest współpraca przy tworzeniu kampanii reklamowej i wyborze oraz zakupie mediów
Firmy globalne korzystają z usług niewielu, lub wręcz jednej agencji, która jest w stanie zapewnić im usługi reklamowe, PR, promocję sprzedaży i prowadzenie strony internetowej w skali globalnej.
Zmienił się sposób wynagradzania agencji reklamowych, gdyż zmieniły one swój profil działalności redukując działy badawcze, skierowały się na reklamę masową, wymagającą znacznych budżetów, mając jednocześnie zmniejszone umiejętności w zakresie PR i marketingu bezpośredniego oraz marketingu opartego na bazach danych. To przyczyniło się, że wynagrodzenie agencji zmieniło się ze standardowej prowizji od mediów na procent od wartości wzrostu sprzedaży globalnej.
DECYZJE DOTYCZĄCE STRATEGII REKLAMOWEJ- „PIĘĆ M”
Misja - jakie są cele reklamowe? Cele sprzedaży?
Pieniądze - jaką sumę można wydać? Czynniki, które należy rozważyć to: etap cyklu życia produktu, udział w rynku i baza klientów, konkurencja i szum reklamowy, substytucyjność produktu
Przekaz - co powinien zawierać przekaz? Elementy składowe to: stworzenia przekazu, ocena i wybór przekazu, rozpowszechnienie przekazu, analiza pod kątem odpowiedzialności społecznej
Media - jakie media należy wykorzystać? Zasięg, częstotliwość, wpływ, główne typy mediów, konkretne nośniki przekazu, rozłożenie w czasie, alokacja geograficzna mediów
Miara - jak zostaną ocenione wyniki? Efekt komunikacyjny, wpływ na wysokość sprzedaży
AD1. USTALANIE CELÓW REKLAMOWYCH
Cele reklamowe muszą wypływać z wcześniejszych decyzji dotyczących rynku docelowego, pozycjonowanie produktu na rynku i marketingu mix.
Cel reklamy to określone zadanie komunikacyjne i poziom dokonań, jakie należy osiągnąć w wypadku określonej grupy w danym czasie.
Cele reklamy można podzielić w zależności od tego, czy mają informować, przekonywać czy wzmacniać. Dotyczą one różnych poziomów hierarchii efektów.
Reklama informacyjna- ma na celu wzbudzenie świadomości i przekazanie informacji na temat nowego produktu lub nowych cech produktu
Reklama nakłaniająca- ma wywołać sympatię, preferencję i przekonanie, czy spowodować zakup produktu lub usługi. Można tu wykorzystać reklamę porównawczą, której celem jest zestawienie naszego produktu z konkurentem, eksponując nasze zalety, sprawdza się gdy wywołuje reakcje poznawcze i emocjonalne
Reklama przypominająca- ma na celu stymulowanie powtórnego zakupu produktów i usług
Reklama wzmacniająca- chce przekonać obecnych nabywców, że dokonali właściwego wyboru
Cel reklamy powinien zostać określony w drodze analizy obecnej sytuacji marketingowej.
AD2. USTALANIE BUDŻETU REKLAMOWEGO
Choć reklamę traktuje się jako wydatki bieżące, jej część stanowi w zasadzie inwestycje, która tworzy trudno uchwytną wartość nazwaną wartością marki.
Istnieje 5 czynników, które należ rozważyć przy ustalaniu budżetu reklamowego:
Faza cyklu życia produktu- nowe produkty -> znaczne budżety, żeby zbudować świadomość i przekonać konsumentów do spróbowania, -uznane marki -> wspierane są mniejszymi budżetami stanowiącymi procent od sprzedaży
Udział w rynku i baza konsumentów- znane marki, które cieszą się powodzeniem i chcą utrzymać tą pozycję na rynku potrzebują reklamy w mniejszym zakresie, stanowi ona procent od wartości sprzedaży. Powiększenie udziału w rynku poprzez powiększenie samego rynku wymaga większych nakładów
Konkurencja i szum reklamowy- na rynku, na którym konkurencja jest silna a wydatki na reklamę wysokie, markę trzeba intensywnie reklamować
Częstotliwość reklamy- liczba powtórzeń, niezbędna do rozpowszechnienia przekazu marki
Substytucyjność produktu- marki w danej klasie towaru wymagają agresywnej reklamy, żeby wyróżnić się na tle pozostałych
Modele opisujące wydatki na reklamę:
-Vidale i Wolfe: postulowali tym wyższe wydatki na reklamę, im większa jest reakcja na sprzedaż, im wyższy jest współczynnik zapominania reklamy i im wyższy jest potencjał niewykorzystanej sprzedaży
-John Little- metoda adaptacyjno-kontrolna- zgromadzenie informacji na temat uśrednionego poziomu sprzedaży wygenerowanego przy niskiej, średniej i wysokiej stopie wydatków na reklamę, co można wykorzystać do uaktualnienia zależności wielkości obrotów sprzedaży od reklamy.
AD3. WYBÓR PRZEKAZU REKLAMOWEGO
Utworzenie przekazu- kojarzenie marki bezpośrednio z jedną korzyścią lub skłanianie się ku tworzeniu postaci wyrażającej korzyści płynące z produktu, bądź też koncentracja na problemie, reklamach związanych z tym problemem i rozwiązaniem. Niezależnie od metody ludzie kreatywni powinni prowadzić dialog z konsumentem. Metoda dedukcyjna- kupujący to osoby, które oczekują czterech rodzajów nagrody ze strony produktu: racjonalnej, uczuciowej, społecznej i satysfakcjonującej ego. Nabywcy mogą wyobrażać sobie, iż nagrody te będą związane z wynikami użytkowania produktu, samym korzystaniem z produktu i doświadczeniami pośrednio związanymi z użytkowaniem produktu. Łącząc 4 rodzaje nagród z 3 rodzajami doświadczeń otrzymujemy 12 rodzajów przekazów reklamowych. Im więcej reklam zostanie przygotowanych niezależnie od siebie, tym większe będzie prawdopodobieństwo stworzenia wyjątkowo udanej, jednak im więcej czasu na to poświęcimy, tym bardziej rosną nam koszty.
Ocena i wybór przekazu- udana reklama koncentruje się zazwyczaj na jednej, kluczowej propozycji sprzedaży. Jeżeli reklamodawca chce się przekonać co najlepiej zadziała na grupę docelową powinien przeprowadzić badania rynkowe. Kiedy już to ustali może przygotować brief kreatywny zawierający kluczowy przekaz, grupę docelową reklamy, zadania stojące przed komunikacją, korzyści jakie powinna obiecywać, sposoby wsparcia tej obietnicy oraz media, które należy wykorzystać. Brief powinien być zaakceptowany przez cały zespół pracujący nad kampanią.
Realizacja przekazu- wpływ przekazu zależy nie tylko od jego treści, ale, co ważniejsze od sposobu w jaki treść ta zostanie podana. Część reklam obiera sobie za cel pozycjonowanie racjonalne- pokazanie określonej cechy czy korzyści zaprojektowanej by przemawiała do racjonalnej części umysłu, lub pozycjonowanie emocjonalne- reklamy są mniej bezpośrednie i odwołują się do emocji. Wybór nagłówków i tekstu reklamy również może różnicować wpływ reklamy. Realizacja przekazu może odgrywać decydującą rolę w wypadku produktów charakteryzujących się dużym stopniem podobieństwa. Dowolny przekaz może być realizowany w kilku wersjach: kawałek z życia, styl życia, fantazja, nastrój lub wizerunek, musical, znana osoba, wiedza fachowa, dowody naukowe i świadectwa. Specjalista do spraw komunikacji musi jednak wybrać odpowiedni ton reklamy. Konieczne jest znalezienie słów zapadających w pamięć i przykuwających uwagę. Jeżeli chodzi o hasła reklamowe, nie można przecenić znaczenia kreatywności. Istnieje 6 głównych typów haseł: nowiny, narracja, pytanie, polecenie, 1-2-3 sposoby, jak-co-dlaczego. Elementy formatu reklamy, jak rozmiar, kolor i wykorzystana ilustracja wpływają zarówno na oddziaływanie reklamy jak i na jej koszt. Badania reklam drukowanych dostarczają dowodów, iż obraz, hasło i tekst reklamy są ważne w takiej właśnie kolejności. Efektywność reklamy wzrasta, kiedy przekaz pasuje do sytuacji. Badania branżowe wyodrębniły następujące cechy reklam, które osiągnęły najlepsze wyniki, jeśli chodzi o zapamiętywanie i rozpoznawanie: innowacyjność, „interesująca historia”, sytuacja przed i po, demonstracje, rozwiązania problemów, włączenie odpowiednich postaci, które stają się symbolem marki.
Analiza pod kątem odpowiedzialności społecznej- reklamodawcy i agencje reklamowe muszą się przekonać o tym, czy reklama nie przekracza norm społecznych lub prawnych. Firmy mają obowiązek unikać mylącej, bądź niezgodnej z prawdą reklamy. Nie mogą też fałszować przekazów produktu. Nie można również używać reklamy typu bait-and-switch, która przyciąga kupujących uciekając się do oszustwa. Jeśli reklamodawcy chcą być odpowiedzialni społecznie, muszą uważać, żeby nie urazić przedstawicieli grup etnicznych, mniejszości narodowych czy grup specjalnego interesu.
AD4. WYBÓR MEDIÓW I OCENA SKUTECZNOŚCI
Wybór zasięgu, częstotliwości i wpływu-
Wybór mediów polega na wyodrębnieniu najbardziej opłacalnych mediów, które zagwarantują poziom i rodzaj ekspozycji reklamy dostosowany do grupy celowej. Odpowiedni poziom ekspozycji reklamy kryje w sobie osiągnięcie określonego celu reklamowego i wywołaniu reakcji u docelowej grupy klientów np. na określonym poziomie wypróbowania produktu. Stopa wypróbowania produktu będzie zależna m.in. od poziomu świadomości marki. Oddziaływanie ekspozycji na świadomość grupy docelowej zależy od jej zasięgu, częstotliwości i wpływu:
zasięg (R) : liczba różnych osób lub domostw wystawiona na działanie określonego nośnika reklamy przynajmniej raz w określonym czasie
częstotliwość (F) : liczba ekspozycji przeciętnej osoby lub domostw na przekaz w określonym czasie
oddziaływanie (I) : jakościowa wartość ekspozycji dokonanej przez wybrane medium
Związek między zasięgiem, częstotliwością i oddziaływaniem został ujęty w poniższych pojęciach:
Łączna liczba emisji (E) : jest to zasięg pomnożony przez średnią liczbę emisji tj E=R*F. Można to także określić jako wskaźnik intensywności reklamy (GRP)
Ważona wielkość ekspozycji (WE) : jest to zasięg pomnożony przez średnią liczbę ekspozycji i średnie oddziaływanie, WE=R*F*I
Zasięg jest najważniejszy gdy: kierujemy działania na niezdefiniowany rynek docelowy, wprowadzamy nowy produkt, uzupełniamy markę, rozszerzamy asortyment znanych marek lub marek kupowanych nieregularnie. Częstotliwość jest najważniejsza gdy konkurencja jest silna, historia do przekazania złożona, konsumenci są oporni lub istnieje cykl częstego zakupu.
Wybór spośród głównych rodzajów mediów
Planujący działanie reklamowe wybierają konkretne kategorie mediów, rozważając następujące zmienne:
-nawyki grupy docelowej dotyczące mediów
-cechy produktu
-cechy przekazu
-koszt
Charakterystyka podstawowych rodzajów mediów:
MEDIUM |
ZALETY |
OGRANICZENIA |
Gazety |
Elastyczność, precyzja czasowa, dobre pokrycie rynku lokalnego, szeroka akceptowalność, wysoka wiarygodność |
Krótki czas oddziaływania, niska jakość materiałów, raczej mała liczba osób pożyczająca gazetę od właściciela |
Telewizja |
Połączenie obrazu, dźwięku i ruchu, odwoływanie się do zmysłów, wysoki stopień przyciągania uwagi, szeroki zasięg |
Wysoki koszt całkowity, duży szum, ulotność ekspozycji, niższy stopień selektywności grupy docelowej |
Radio |
Masowy zasięg, wysoka selektywność geograficzna i i demograficzna, niskie koszty |
Prezentacja ograniczona do dźwięku, niższy stopień przyciągania uwagi w porównaniu z tv, niestandardowa struktura stawek, ulotność ekspozycji |
Czasopisma |
Wysoki stopień selektywności geograficznej i demograficznej, wiarygodność i prestiż, wysoka jakość materiałów, długoterminowe oddziaływanie, częste pożyczanie czasopism przez inne osoby |
Długi czas od zakupu miejsca reklamowego do realizacji, zwroty nakładu, brak gwarancji właściwego eksponowania reklamy |
Reklama zewnętrzna |
Elastyczność, duża powtarzalność prezentacji, niskie koszty, niewielka konkurencja |
Ograniczona selektywność grupy docelowej, ograniczenia kreatywne |
Branżowy wykaz firm i instytucji |
Doskonałe pokrycie lokalne, wysoka wiarygodność, szeroki zasięg, niskie koszty |
Silna konkurencja, długi czas od zakupu miejsca do realizacji, ograniczenia kreatywne |
Biuletyny |
Bardzo wysoki stopień selektywności, pełna kontrola, potencjał interakcji, względnie niskie koszty |
Koszty mogą wzrastać |
Broszury |
Elastyczność, pełna kontrola, można uatrakcyjnić przekaz |
Nadprodukcja może podnieść koszty |
Telefon |
Duża grupa użytkowników, możliwość indywidualnego podejścia |
Względnie wysokie koszty, jeżeli nie korzysta się z pomocy ochotników |
Internet |
Duża selektywność, możliwość interakcji, względnie niskie koszty |
Względnie nowy typ mediów, w pewnych krajach wciąż mało popularny |
Wybór nośników
Planujący działania reklamowe musi poszukać najatrakcyjniejszych pod względem finansowym nośników w obrębie każdego rodzaju mediów. Podejmując decyzję planista musi się opierać na usługach, które umożliwiają szacunkowy pomiar wielkości widowni, jej strukturę i koszty mediów.
Wielkość widowni można ocenić na kilka sposobów:
cyrkulacja : liczba fizycznych jednostek niosących przekaz reklamowy
publiczność : liczba osób wystawionych na działanie nośnika
publiczność efektywna : liczba osób o cechach grupy docelowej reklamy, wystawionych na działanie nośnika
publiczność efektywna wystawiona na działanie reklamy : liczba osób o cechach docelowej grupy reklamy, która faktycznie widziała reklamę
Planujący działania reklamowe obliczają koszt na tysiąc osób, do których dotarł nośnik. Należy jednak tę metodę nieco skorygować, gdyż 1.musi być dopasowana do grupy docelowej reklamy, 2. wartość ekspozycji powinna być dopasowana do prawdopodobieństwa przyciągnięcia uwagi docelowej grupy reklamy, 3. wartość ekspozycji reklamy powinna być dostosowana do jakości tekstów czasopisma, 4. wartość ekspozycji powinna być dostosowana do polityki czasopisma dotyczącej umieszczania reklam i dodatkowych usług.
Decyzja o rozłożeniu mediów w czasie
Decyzja o alokacji geograficznej
AD5. MIARA- OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
Badanie skuteczności komunikacyjnej
Badanie wpływu na sprzedaż
DECYZJA O ROZŁOŻENIU MEDIÓW W CZASIE
Przy selekcjonowaniu mediów reklamodawca staje przed problemem planowania w skali makro i mikro.
Skala makro pociąga za sobą problem rozplanowania reklamy w zależności od sezonu i typu biznesu. Większość firm decyduje się na zwiększenie wydatków na reklamę w sezonie największej sprzedaży produktu (lody w lecie). Niektóre firmy jednak utrzymują je na stałym poziomie przez cały rok.
Jay Forrester: propozycja wykorzystania metodologii „dynamiki gałęzi” do testowania cyklicznej polityki reklamowej -> reklama wpływa na świadomość konsumentów z pewnym opóźnieniem, co z kolei wpływa również z opóźnieniem na sprzedaż fabryczną ta zaś na wydatki na reklamę. Zależności związane z tym poślizgiem analizuje się przez symulacje komputerowe.
Alfred Kuehn opracował model, który pozwala badać, jak należy rozkładać w czasie reklamę dla często stosowanych, zdecydowanie sezonowych tanich produktów spożywczych. Wykazał, że właściwy wzór zależy od poziomu przeniesienia salda i stopnia zachowań nawykowych przy wyborze marki przez konsumenta. Przeniesienie salda odnosi się do tempa, w jakim z upływem czasu obniża się działanie wydatków na reklamę (jeśli wynosi ono 0,75 na miesiąc to oznacza, że bieżący efekt przyszłych wydatków na reklamę wynosi 75% poziomu z poprzedniego miesiąca). Zachowanie nawykowe pokazuje, w jakim stopniu wpływ marki utrzymuje się niezależnie od poziomu reklamy (jeśli wynosi ono 0,9 to znaczy ze 90% nabywców nabędzie tę sama markę w przyszłym okresie).
Kuehn odkrył, że gdy nie ma się do czynienia z wpływem marki ani z zakupami nawykowymi - uzasadnioną decyzją jest budżetowanie reklamy na zasadzie określonego procentu od wysokości sprzedaży. Optymalny plan rozłożenia wydatków reklamowych w czasie pokrywa się z przewidywanym sezonowym wzorcem sprzedaży w branży. Jeśli jednak da się zauważyć wpływ reklamy lub zakupy nawykowe, lepiej jest dostosować reklamę do stymulowania sprzedaży. Wydatki reklamowe powinny osiągać najwyższy poziom, zanim sprzedaż maksymalnie wzrośnie.
Planowanie w skali mikro wymaga skoncentrowania wydatków na reklamę w krótkim okresie w celu uzyskania maksymalnego efektu. Rozplanowując reklamę w czasie trzeba mieć na uwadze 3 czynniki: rotację kupujących (tempo w jakim pojawiają się na rynku nowi nabywcy), częstotliwość zakupu, tempo zapominania (o marce).
Wprowadzając nowy produkt, reklamodawca musi wybrać między ciągłością, koncentracją, okresowością i pulsowaniem:
Ciągłość osiąga się, planując równomierne ekspozycje w całym okresie.
Koncentracja wymaga wydania całego budżetu reklamowego w jednym okresie.
Okresowość oznacza reklamowanie się w określonym czasie, po którym następuje przerwa i drugi okres reklamowy.
Pulsowanie to reklama w trybie ciągłym, utrzymywana na niewysokim poziomie i przeplatana okresami intensywniejszych działań.
DECYZJA O ALOKACJI GEOGRAFICZNEJ
Firma musi poczynić ustalenia co do przestrzennej alokacji swojego budżetu reklamowego. Przedsiębiorstwo dokonuje:
„zakupów ogólnokrajowych” - reklamuje się w TV i czasopismach ogólnokrajowych)
„zakupów regionalnych” - kupuje czas antenowy tylko na kilku rynkach lub w regionalnych wydaniach czasopism (rynki te to obszary dominującego wpływu - ADI Areas of Dominant Influence lub wyznaczone obszary marketingowe - DMA Designated Marketing Areas) - reklamy docierają na rynek w promieniu 60-100 km
„zakupów lokalnych”- reklamuje się w lokalnych mediach
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
Podstawowe badania nad skutecznością reklamy pozostają na bardzo niskim poziomie. Przeważającą część pieniędzy agencje reklamowe wydają na wstępne testowanie reklam, a dużo mniej na ocenę ich skuteczności. Zaproponowana kampania reklamowa powinna być najpierw przetestowana w jednym lub kilku miastach i po oszacowaniu jej skuteczności dopiero być rozszerzona na cały kraj.
Większość reklamodawców stara ocenić się efekt komunikacyjny - wpływ na świadomość, poziom wiedzy i preferencje, a także wpływ reklamy na wielkość sprzedaży.
BADANIE SKUTECZNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ
Ma na celu ustalenie, czy reklama efektywnie akcentuje przekaz. To tzw. testowanie treści reklamy (copy testing ). Wyróżniamy 3 metody badania:
Metoda informacji zwrotnych od konsumentów - polega na zebraniu informacji od klientów nt. zaproponowanej reklamy (poprzez pytania typu: „Co stanowi główny przekaz tej reklamy?”)
Test portfolio - polega na obejrzeniu przez konsumentów grupy reklam w dowolnym czasie. Potem są oni proszeni o przypomnienie sobie ich treści przy lub bez pomocy osoby przeprowadzającej test.
W testach laboratoryjnych - bada się tętno, ciśnienie krwi, rozszerzenie źrenic, elektryzowanie powierzchni skóry, pocenie się. Konsumenci mogę też zostać poproszeni o przekręcenie gałki w celu zasygnalizowanie pozytywnego/negatywnego stosunku do materiału.
BADANIA WPŁYWU NA SPRZEDAŻ
Sprzedaż zależy od wielu czynników: cech produktu, jego ceny i dostępności, działań konkurencji. Firmom zależy głównie na ustaleniu, czy wydają na reklamę za dużo czy za mało.
Udział firmy w wydatkach na reklamę generuje udział w nagłośnieniu (czyli procentowym udziale reklamy produktu w stosunku do wszystkich reklam tego produktu), który z kolei jest odpowiedzialny za udział w umysłach i sercach konsumentów, co wreszcie prowadzi do uzyskania udziału w rynku.
Udział w wydatkach-> udział w nagłośnieniu-> udział w umyśle i sercu-> udział w rynku
To formuła mierzenia wpływu reklamy na sprzedaż.
PROMOCJA SPRZEDAŻY
- to kluczowy element kampanii reklamowych, polega na tworzeniu różnych zestawów dostarczających zachęty narzędzi, głównie krótkoterminowych zaprojektowanych do stymulowania szybszego lub większego zakupu określonego produktu lub usługi przez konsumentów czy handlowców.
Podczas gdy reklama daje powód do zakupu, promocja sprzedaży oferuje zachętę do dokonania zakupu. Do narzędzi promocji należą narzędzia:
promocji konsumenckiej (próbki, oferty zwrotu gotówki, obniżki cen, upominki, nagrody, nagrody za lojalność, darmowe testowanie, gwarancje, promocje powiązane, cross promocje, ekspozycje w punkcie zakupu i demonstracje)
promocji handlowej (obniżki cen, środki na reklamę i ekspozycje, darmowe towary)
promocji biznesowej i promocji dla personelu sprzedaży (wystawy specjalistyczne i zjazdy, konkursy dla przedstawicieli handlowych i gadżety reklamowe)
Narzędzia te wykorzystuje większość firm, w tym organizacje non-profit.
10 lat temu stosunek wykorzystania reklamy do wykorzystywania promocji sprzedaży wynosił 60:40. Dziś promocje konsumenckie stanowią 65-75% całego budżetu.
CEL PROMOCJI SPRZEDAŻY
Cele:
Stymulowanie wypróbowania produktu (darmowa próbka)
Wzmocnienie długoterminowej więzi z detalistą (darmowa usługa porad dla kierownictwa)
Zachęta do zakupu
Przyciągnięcie nowych klientów
Docenienie lojalnych klientów
Podniesienie wskaźnika zakupów u okazjonalnych nabywców
Dostosowanie produkcji do krótkoterminowej podaży i popytu.
Promocje sprzedaży przyciągają często zmieniających markę, którym głównie zależy na niskiej cenie, dobrej jakości lub upominkach, ale raczej nie uczynią z nich lojalnych klientów. Konsumenci odczuwają satysfakcję z tego, że dobrze robią zakupy, korzystając z okazji cenowych.
Zbyt częsta promocja marki za pomocą ceny sprawia jednak, ze konsument zaczyna zaniżać wartość marki i kupować głównie na wyprzedażach.
NAJWAŻNIEJSZE DECYZJE W PROMOCJI SPRZEDAŻY
Chcąc posłużyć się promocją sprzedaży, firma musi: ustalić swoje cele, wybrać narzędzia, opracować program, wstępnie go przetestować, wdrożyć, skontrolować oraz ocenić rezultaty.
USTALANIE CELÓW
Cele promocji sprzedaży wynikają z bardziej ogólnych celów promocji, które z kolei są pochodnymi głównych celów marketingowych założonych w odniesieniu do produktu. Jeśli chodzi o konsumentów to do celów można zaliczyć np. zachęcanie do kupowania większych opakowań. W przypadku detalistów celem może być nakłonienie ich do włączenia do oferty nowych towarów. W przypadku personelu sprzedaży celem jest np. zachęcanie do wspierania nowego produktu.
WYBÓR NARZĘDZI PROMOCJI SPRZEDAŻY
Osoba odpowiedzialna za planowanie promocji powinna uwzględnić rodzaj rynku, cele promocji sprzedaży, środowisko konkurencji i opłacalność każdego z narzędzi.
Promocje producentów: rabaty, upominki zachęcające do jazdy próbnej i zakupu, atrakcyjne warunki kredytowania zakupu.
Promocje detalistów: obniżki cen, reklama w lokalnej prasie, kupony i konkursy oraz upominki detalisty.
„Narzędzia budujące franchising konsumentów”: wzbogacają ofertę sprzedaży o przekaz, jak w wypadku darmowych próbek nagród za częste zakupy, kuponów oraz upominków (jeśli są związane z produktem)
„Narzędzia nie budujące franchisingu konsumentów”: opakowania w promocyjnych cenach, upominki dla konsumentów nie związane z produktem, konkursy i loterie, rabaty detaliczne.
Promocje sprzedaży są najskuteczniejsze, gdy powiąże się je z reklamą.
WYBÓR NARZĘDZI PROMOCJI DETALICZNEJ
Narzędzia promocji detalicznej stanowią 46,9% całej promocji, promocja konsumencki to 27,9% a reklama w mediach stanowi 25,5%. Producenci finansują handel, żeby:
nakłonić detalistę lub hurtownika do prowadzenia marki
- // - do zwiększenia ilości towaru
zachęcić detalistę do promowania marki poprzez reklamowanie i ekspozycję w miejscu sprzedaży i obniżki cen
stymulować przepychanie produktu przez detalistów i ich sprzedawców.
Coraz większe znaczenie dużych detalistów gwarantuje im większą siłę przetargową. W negocjowaniu warunków promocji detalicznych kosztem promocji konsumenckich i reklamy. Detaliści ci opierają się na finansowaniu promocji przez producentów. Żaden producent nie może zaprzestać oferowania rabatów detalicznych, nie tracąc jednocześnie wsparcia ze strony detalisty. ….
WYBÓR NARZĘDZI PROMOCJI BIZNESOWEJ I PROMOCJI DLA PERSONELU
Firmy wydają miliardy dolarów na narzędzia promocji biznesowej i promocji dla personelu sprzedaży. Narzędzia te służą zdobywaniu potencjalnych klientów, wzbudzaniu podziwu u klientów i nagradzania ich oraz motywowania personelu sprzedaży do zwiększania wysiłków. Są to: wystawy przemysłowe i konwencje, konkursy sprzedaży (jak więcej sprzedasz to dostaniesz nagrodę) i gadżety reklamowe.
OPRACOWANIE PROGRAMU
Sprzedawcy coraz częściej wykorzystują kilka mediów jednocześnie tworząc jedną koncepcję kampanii, kiedy planują programy promocji sprzedaży. Decydując się na wykorzystanie określonej zachęty, specjaliści ds. marketingu muszą rozważyć: rozmiar zachęty, zasady uczestnictwa, czas trwania promocji, jaki będzie nośnik dystrybucji (np. czy kupon z 15-% rabatem dołączać do opakowań czy przesyłać go pocztą etc.), harmonogram promocji i całkowity budżet promocji sprzedaży.
WSTĘPNE TESTOWANIE, WDRAŻANIE, KONTROLA I OCENA PROGRAMU
Należy przeprowadzić wstępne testowanie by upewnić się czy wybrano odpowiednie narzędzia, optymalną wielkość zachęty i skuteczny sposób prezentacji. Specjaliści od marketingu muszą przygotować plany wdrażania i kontroli dla każdej promocji oddzielnie, która uwzględnia czas przygotowania (lead time) i czas sprzedaży (sell-in time).
Czas przygotowania to czas niezbędny do opracowania programu przed wprowadzeniem promocji. Składa się na niego planowanie, projektowanie i akceptacja modyfikacji opakowania lub materiałów rozprowadzanych, przygotowanie materiałów reklamowych i przygotowanych do ekspozycji, przekazanie informacji personelowi sprzedaży w terenie, ustalenie budżetu dla każdego dystrybutora itp.
Czas sprzedaży zaczyna się wraz z rozpoczęciem promocji, a kończy kiedy ok. 95% towaru oferowanego w promocji trafi do rąk konsumentów.
Producenci posługują się 3 metodami oceny programu: danymi ze sprzedaży, ankietami wśród konsumentów i metodami eksperymentalnymi (innymi - takimi jak np. wysyłanie kuponów promocyjnych do konsumentów i odczyt z paragonów detalistów czy wpłynęło to znacząco na sprzedaż; czy od razu czy z opóźnieniem itd.)
Kierownictwo musi zdawać sobie sprawę, że oprócz kosztów konkretnych promocji istnieją także koszty dodatkowe. Po pierwsze, promocje mogą obniżyć lojalność wobec marki w dłuższej perspektywie, zwiększając podatność konsumentów na okazje, a nie na reklamę. Po drugie, jest nieuniknione, że część wysiłków promocyjnych zostanie skierowana do niewłaściwych konsumentów. Po trzecie, są jeszcze koszty dodatkowej produkcji, pracy personelu, koszty manipulacyjne. I wreszcie, niektóre promocje irytują detalistów, którzy mogą zażądać dodatkowych rabatów detalicznych lub odmówić w nich udziału.
Public relations
Public relations (PR) składa się z całej gamy programów zaprojektowanych po to,by promować lub chronić wizyrunek firmy albo jej poszczególnych produktów.Programmy PR wykonują
1.Kontakty s prasą
2.Publicity produktu
3.Komunikacja no poziomie korporacji
4.Lobbing
5.Doradztwo
Marketingowe public relations.
Wiele firm coraz częściej posluguje się marketingowym public relations (MPR), żeby bezpośrednio wspierać promocję korporacji lub produktu czy budować markę . MPR, jak finansowe i społeczne PR, obsluguje wyjątkowy elektorat,czyli dział maretingu.MPR znacznie wykracza poza zwykle publicity i odgrywa istotną rolę w działaniach:
-Wsparcie przy wprowadzeniu nowych tawarów
-Wsparcie przy repozycjonowaniu dojrzalego produktu
-Oddzialywanie na wybrane grupy docelowe
-Obrona proproduktów atakowanych przez opinię publiczną
-Budowanie korporacyjnego wizerunku w sposób, który stawia produkty firmy w pozytywnym świecie
MPR jest uznawane za szczególnie efektywne w budowaniu świadomości i wiedzy na temat marki zarówno w przypadku nowychjak i istniejących już na rynku produktów. Miejmniej MPR musi być planowane w polączeniu z reklamą.
Glówne decyzje w marketingowym PR
Najważniejsze narzędzia MPR:
1.Publikacje
2.Imprezy
3.Sponsoring
4.Nowiny
5.Przemowienia
6.Dziłania publiczne
7.Wizyrunek w mediach
Określenie celów marketingowych. Specjaliści od MPR mogą budować świadomość,przekazując historie mediom, żeby skupić uwagę na produkcie.Maogą budować wiarygodność.
Secjalista do spraw MPR Thomas L. Harris radzi,jak polączyć PR i markering bespośredni,żeby osiągać konkretne cele marketingowe:
-Wzbudzać ekscytację rynku przed pojawieniem się reklamy w mediach
-Budowanie bazy konsumentów
-Budowanie indywidualnych związków z konsumentami
-Przekształcenie zadowolonych klientów w rzeczników marki
-Wplywanie na opiniotwórców
Wybór przekazów i nośników
Specjalista do spraw MPR musi wyszukać i zredagować istniejący materiale opowiadające o produkcie. Urządzenie imprez-wazna umiejętność.Najlepszi specjaliści od MPR potrafią znależć lub przygotować historyjki nawet o takich zwykłych produktach, jak wieprzowina
Wdrażanie planu i ocena skuteczności
Jednym z kluczowych atutów specjalistów od PR są ich prywatne kontakty z pracownikami mediów.Specjaliści od PR posrzegają pracowników mediów jako rynek,który należy zaspokajać,żeby wykorzystywał ich opowieści.
Najprostszą miarą skuteczności MPR jest liczba ekspozycji w mediach. Lepszym sposobem oceny jest zmiana świadomości,pojmowania czy nastawienia do produktu. Najskuteczniejszą metodą jest ocena wplywu na poziom sprzedaży i zysku.
Marketing bezpośredni
Marketing bezpośredni polega na wykorzystaniu kanalów bezpośredniego dotarcia do konsumenta(CD, consumer-direct) w celu ominięcia pośredników rynkowych. Wsród tych kanalów znajdują się poczta,katalogi, telemarketing, telewizja interaktywna, kioski, strony internetowe i sprzęt przenośny.
Kwestie publiczne:
1.Irytacja
2.Zachowanie nieuzciwe
3.Postęp lub oszustwo
4.Naruszenie prywatności
Rozwój marketingu bezpośredniego
Sprzedaż generowana przez tradycyjne kanaly marketingu bezpośredniego(katalogi,wysyłka pocztowa i telemarketing) gwałtownie wzrasta. Marketing elektroniczny charakteryzuje się jeszcze bardziej dynamicznym rozwojem. Odmasowienie rynku masowego(market demassification) spowodowało wzrost nisz rynkowych.Wyższe koszty transportu,korki uliczne, problemy s parkowaniem i t.d. sprawiają, że zakupy z domu stają się coraz bardziej atrakcyjne.
Korzyści wynikające z marketingu bezpośredniego
Zakupy robione z domu są przyjemne,wygodne i niekłopotliwe. Pozwalają oszczędzić czas i umożliwiają wybór z szerszej oferty towaru.Dają szanse porównywania ofert poprzez przeglądanie katalogów wysylkowych i serwisów online, nie tracąc czasu na spotkania ze sprzedawcami.Kolejnym beneficjentem marketingu bezpośredniego są sprzedawcy.
Marketing bezpośredni pozwala na testowanie opcjonalnych nośników i przekazów w poszukiwaniu najskuteczniejszego podejścia. Metoda ta sprawia, że sprzedawca w marketingu bezpośrednim ie jest zbyt widoczny dla konkurencji. Poza tym ma możliwość oceny reakcji na swoje kampanie i podjęcia decyzji,która z nich przyniosła największe zyski.
Zintegrowany marketing bezpośredni
Mimo rozkwitu marketingu bezpośredniego i internetowego wiele firm wciąż wyznacza im poślednie miejsca w swojej miskie promocyjnej. Ale niektóre firmy doceniają m.b..Cześć z tych firm powołała kieronika do spraw komunikacji(COO, chief communications officer) obok znanego już kierownika do spraw informacji(CIO, chief information officer). Są ruchy-zintegrowana komunikacja marketingowa(IMC, integrated marketing communication),zintegrowany marketing bezpośredni(IDM, integrated direct marketing) i maksimarketing.
Planowanie kampanii:
Przykładem jednoetapowej kampanii jednego nośnika może być jednorazowa wysyłka pocztowa oferty przyborów kuchennych. Wieloetapowa kampania jednego nośnika polegałaby na skierowaniu kilku kolejnych wysyłek pocztowych do tego samego potencjalnego klienta.Kampania wieloetapowa z użyciem wielu nośników ma bardziej intensywny charakter.
Kampania informująca o nowym produkcie-Płatna reklama z mechanizmem odpowiedzi-Wysyłka bezpośrednia-Telemarketing wychodzący-Wizyta sprzedawcy-Komunikacja w trybie ciągłym.
Model maksimarketingu Rappa i Collinsa nadaje technikom marketingu bezpośredniego status siły napędowej w ogólnym procesie marketingowym.Model ten zaleca utworzenie bazy danych klienta i uczynienie z marketingu bezpośredniego pełnoprawnego partnera w procesie marketingowym.
Główne kanały marketingu bezpośredniego: sprzedaż osobista, reklama pocztowa, marketing katalogowy, telemarketing, telewizja i inne media typu direct-response, sprzedaż zautomatyzowana i e-marketing.
Bezpośrednia wysyłka pocztowa jest popularnym medium, ponieważ wybór rynku docelowego, można ją dostosowywać do indywidualnych potrzeb, jest elastyczna i pozwala na testowanie na wczesnym etapie oraz pomiar stopnia reakcji. Do niedawna wysyłka pocztowa opiera się na wersji papierowej, telegrafu i inne. Trzy nowe formy dostarczania przesyłek: faks, e-mail, poczta głosowa.
Marketing bezpośredni ma za sobą kilka etapów:
„Nalot dywanowy” (sprzedawcy w marketingu bezpośrednim gromadzą lub kupują możliwie najwięcej nazwisk i rozsyłają mailing na skalę masową)
Marketing korzystający z bazy danych (sprzedawca w marketingu bezpośrednim szuka w bazachdanych potencjalnych klientów, którzy byliby najbardziej zainteresowani ofertą)
Marketing interaktywny (sprzedawcy w marketingu bezpośrednim podają swój numer telefonu i adres strony internetowej, zachęcając do drukowania kuponów rabatowych umieszczonych na witrynie)
Indywidualny marketing w czasie rzeczywistym (sprzedawcy w marketingu bezpośrednim znają poszczególnych klientów na tyle, żeby dostosować ofertę)
Marketing wartości całego życia klienta (sprzedawcy w marketingu bezpośrednim opracowują plan marketingowy na całe życie najbardziej obiecujących klientów)
Przy opracowywanie kampanii opartej na reklamie pocztowej firma musi wybrać cele, rynki docelowe, potencjalnych klientów, elementy oferty, sposoby testowania kampanii i miary jej sukcesu.
Cele: celem większości sprzedawców w marketingu bezpośrednim jest uzyskanie zamówienia od potencjalnych klientów.
Rynki docelowe i potencjalni klienci: Większość sprzedawców w marketingu bezpośrednim stosuje formułe NCI (niedawność, częstotliwość, ilość pieniędzy) dokonując klasyfikacji i selekcji klientów. Potencjalnych klientów można też wyodrębnić na podstawie takich zmiennych, jak wiek, płeć, dochód, wykształcenie i dotychczasowe zakupy za pośrednictwem poczty. W marketingu bezpośrednim B2B potencjalnym klientem często jest nie jednostka, lecz grupa osób czy też komisja, w której skład wcodzą decydenci oraz wiele osób wpływających na decyzję. Po zdefiniowaniu rynku docelowego firma marketingu bezpośredniego musi wejść w posiadanie konkretnych nazwisk.
Elementy oferty: Weddług Nasha strategia ofert składa się z pięciu elementów - produktu, oferty, nośnika, metody dystrybucji i strategii kreatywnej. Ponadto firma musi wyselekcjonować pięć składowych samego mailingu: wygłąd koperty, list ofertowy, druk reklamowy, formularz zwrotny i kopertę zwrotną.
Koperta lepiej spełni swoje zadanie, jeśli zotanie wzbogacona o ilustrację, najlepiej kolorową, oraz pomysłowy dodziec do otwarcia koperty, jak informacja o konkursie, upominku lub innej korzyści.
List ofertowy powinien zawierać powitanie zredagowane w osobistym tonie i zaczynać się od nagłówka napisanego tłustym drukiem, powinien beć zwięzły i wydrukowany na papierze dobrej jakości.
Testowanie elementów: Jedną z zalet marketingu bezpośredniego jest opcja testowania w faktycznych warunkach rynkowych różnych elementów strategii firmy.
Ocena prowadzenia kampanii: wartość klienta w całym cyklu życia: Sumując koszty planowanej kampanii można zorientować się jaki będzie jej pożądany próg rentowności. Wskaźnik ten musi uwzgłędniać zwroty towaru i złe kredyty.
Wartość klienta w całym okresie jego życia (CLV) - jest przewidywalnym zyskiem, jaki klient ten przyniesie w drodze wszystkich przyszłych zakupów, po odjęciu kosztów związanych ze zdobyciem tego klienta i jego obsługą.
W przypadku marketingu katalogowego firmy mogą wysyłać katalogi zawierające pełny asortyment towarów, katalogi z wyrobami specjalistycznymi i katalogi przeznaczone dla przedsiębiorstw.Katalog to imponujący biznes - sprzadaż w wartej 87 milliardów dolarów branży katalogowej wzrastała o 8 proc w skali roku w latach 1993-1998. Ponadto firmy katalogowe wysyłają swoim najlepszym obecnym i potencjalnym klientom katalogi wideo przez Internet, co pozwala im zaoszczędzić znaczne kwoty na druku i wysyłce.
Z telemarketingiem wiąże się wykorzystanie telefonu i centrów obsługi call centers w celu zdobywania nowych klientów, sprzedawania istniejącym i zapewnienia serwisu podczas przyjmowania zamówień oraz odpowiadania na pytania. Telemarketing pomaga firmom zwiększyć zyski, zmniejszyć koszty sprzedaży, bardziej zadowolić klienta. Firmy wykorzystują call centers do telemarketingu przychodzącego (odbieranie rozmów od klientów) i telemarketingu wychodzącego (wykonywanie połączeń telefonicznych do klientów potencjalnych i obecnych). Firmy w gruncie rzeczy stosują 4 rodzaje telemarketingu:
Telesprzedaż (przyjmowanie zamówień z katalogów lub reklam i wykonywanie telefonów)
Pielęgnowanie kontaktów (dzwonienie do klientów w celu utrzymania i pogłębiania kluczowych kontaktów)
Identyfikacja (wyszukiwanie i ocena nowch potencjalnych klientów w celu dokonania transakcji przez inne kanały sprzedaży)
Osługa klienta i pomóc techniczna (reagowanie na pytania techniczne i dotyczące serwisu)
Telemarketing awansował na podstawowe narzędzia w marketingu bezpośrednim.
Inne media marketingu bezpośredniej reakcji:
1. Reklama direct-response (niektóre firmy przygotowują trzydziesto- i sześćdziesięciominutowe filmy informacyjno-reklamowe, przypominające materiały dokumentalne, pokazują świadectwa zadowolonych użytników produktu lub usługi i udostępniają bezpłatny numer, pod którym można żłożyć zamówienie lub zdobyć dodatkowe informacje)
2. Kanały zakupów przez telewizję (stacje telewizyjne poświęcone sprzedaży towarów i usług)
3. Wideotekst i telewizja interaktywna (Odbiornik telewizyjny konsumenta jest podłączony do katalogu sprzedawcy za pomocą kabla lub linii telefonicznej. Konsumenci mogą składać zamówienia za pomocą specjalnej klawiatury podłączonej do systemu.)
Sprzedaż zautomatyzowana:
Automat to mały budynek lub konstrukcja, wewnątrz którego zainstalowana jest jednostka sprzedająca lub informacyjna. (np., automaty z gazetami, przekąskami i napojami, wolno stojący budek oferujących zegarki i inne)
E-marketing:
Kanały elektroniczne to najnowsza forma marketingu bezpośredniego. E-biznes - cała gama elektronicznych platform, takich jak wysyłanie zamówień dostawcom pod postacią elektronicznej wymiany danych (EDI) lub eksrtanety; posługiwanie się faksem i e-mailem do przaprowadzania transakcji; wykorzystanie bankomatów, terminali do elektronicznego przesyłania pieniędzy (EFTPOS) i intelegentnych kart w płatnościach i zdobywania elektronicznej gotówki; oraz wykorzystanie Internetu i usług on-line.
Dzisiaj Internet można potraktować jak centrum handlowe, odbiornik telewizyjny, gazetę, bibliotekę lub telefon.
Internet daje sprzedawcom i konsumentom szansę o wiele intensywniejszej interakcji i indywidualizacji.
Marketing za przyzwoleniem
Godin wymyślił termin marketingu za przyzwolniem. Marketing oparty na przyzwoleniu wykorzystuje interaktywność internetu,żeby umożliwić konsumentom wybor tego, co chcą otrzymać. Godin wyodrębnił 5 poziomów przyzwolenia:
1.Zerowy poziom przyzwolenia-klienci nie chcą mieć do czynienia z firmami
2.Niski poziom rzyzwolenia
3.Przeciętny poziom przyzwolenia
4.Wysoki poziom przyzwolenia
5.Poziom transakcji-klienci są stałymi klientami na stale.
Wytyczne co do e-marketingu
Jeśli firma właściwie przeprowadzi kampanię e-mailową, nie tylko nawiąże relacje z klientami, ale też zdobędzie dodatkowe zyski.Oto kilka wskazówek, których trzymają się pionerzy w marketingu, opartym na e-mailach:
-`Daj klientowi powód, żeby odpowiedział'
-`Dostosuj treść e-maila do indywidualnych klientów'
-`Zaoferuj coś niedostępnego za pośrednictwem tradycyjnej poczty'
-`Udostępnij prosty sposób wypisywanie się z listy mailingowej”
38
Decyzja repozycjonowania marki
Repozycjonowanie marki
Brak repozycjonowania marki
Decyzja dot. sponsora
Marka producenta
Marka prywatna
Marka mieszana
Decyzja dot. nazwy
Marki indywidualne
Marka wspólna
Oddzielna nazwa
Indywidualne marki firmowe
Decyzja dot. strategii marki
Rozszerzenia linii
Rozszerzenia marek
Multimarki
Nowa marka
Współmarki
Decyzja dot. marki
Marka
Brak marki