1. Uzyskiwanie i udzielanie informacji

Wskazówka

Rozmowa sterowana A. PRZYKŁAD

Chcesz na kilka dni wynająć pokój w Oksfordzie. Przeprowadź rozmowę z wła­ścicielem posesji.

• Poinformuj rozmówcę, jak długo będziesz mieszkać.

• Zapytaj, kiedy możesz zapłacić za pokój.

• Dowiedz się o możliwości dostępu do łazienki i kuchni.

(Rozmowę rozpoczyna egzaminujący)

Oto najważniejsze funkcje językowe potrzebne do przeprowadzenia takiej rozmowy:

1.1 PRZEDSTAWIANIE SIĘ

Do najprostszych sposobów przedstawiania się należą:

I don't think we've met. May I introduce myself?

My name is I'm

Eve White

I'm from Washington.

Nice Pleased	to meet you.
How do you do?

Przykład obok pokazuje, jak skonstruowana jest rozmowa sterowana A, w której Twoim zadaniem jest udzielić informacji rozmówcy i/lub uzyskać ją od niego. Czasownik operacyjny znajdujący się w trzonie polecenia sugeruje, jakie jest Twoje zadanie w każdej rozmowie. Może on brzmieć na przykład tak:

Przeprowadź rozmowę..., Rozmawiasz....

Czasowniki występujące w trzech kolejnych podpunktach określają, jakich zachowań językowych oczekuje się od Ciebie, np.

Poinformuj...,

Zapytaj...,

Dowiedz się...,

Upewnij się...,

Udziel wskazówek...,

Udziel informacji...,

Powiedz....

1.2 PRZEDSTAWNIANIE OSÓB TRZECICH

Oto kilka przykładów, jak można przedstawić swoim bliskim lub przyjaciołom nie­znajomą im osobę:

Eve, this is Adam.

Eve, meet Adam.

This is Adam. This is Eve.

Adam...Eve...

Adam, I'd like you to meet Eve.

Adam, I'd like to introduce Eve.

Adam, do you know Eve? This is Eve... Adam...

Have you two met before? This is Adam. This is Eve.

Adam, may I introduce Eve?

1.3 POWITANIA I POŻEGNANIA

	are you?
How	are you getting on? are you doing? are you keeping? are things? is life?
Fine, Very well, I'm all right,		thank you.	And you?
I'm OK,

Wskazówka

a. Powitania

Hi.

Hello.

Good morning, (do 12.00)

Good afternoon. (12.00-18.00)

Good evening, (po 18.00)

Większość zwrotów podanych obok jest Ci dobrze znana. Należy pamiętać o przestrzeganiu zasa­dy witania się wyrażeniem odpo­wiednim do pory dnia oraz zwró­cić uwagę na status rozmówcy, to znaczy na to, czy dana osoba jest naszym bliskim znajomym, czy osobą starszą lub nieznajomym.

b. Pożegnania

Etap pożegnania można w uprzejmy sposób zacząć od zwrotów takich jak:

Well, it's been nice talking to you. I'm sorry I must be going.

Po nich następują wyrażenia kończące interakcję, na przykład:

Bye. [Take care.]

Goodbye.

See you.

See you soon. (nie tego samego dnia)

See you later, (tego samego dnia)

See you on Friday [then].

See you sometime.

Wskazówka

1.4 NAWIĄZANIE KONTAKTU Z ROZMÓWCĄ

W sytuacji, gdy chcemy uzyskać od kogoś informację, a szczegól­nie gdy nie znamy bliżej (lub w ogóle) danej osoby, z pewnością przydatne okażą się wyrażenia, które w uprzejmy sposób zwrócą uwagę rozmówcy. Kilka z nich zamieszczono w tabeli obok.

Er... Excuse me. Hello, Bridget. Hi, Jack. Good morning. Good afternoon. Good evening.	Sorry to bother you		[just now] ... [with something like this]...
		I hope I'm not disturbing you.
		Could	I ask you something? you do me a favour? you help me?

Wskazówka

W punkcie (a) umieszczono py­tania szczegółowe i ogólne, które mogą brzmieć nieuprzejmie, jeśli nie są poprzedzone żadnym wstępem. Przykładowe zwroty, używane w tzw. pytaniach po­średnich - bardziej uprzejmych -pokazano w punkcie (b).

a. Pytania zadawane wprost
Who could help me?	Where can I get information about the trip?
Which way should I take?
Why do they need my passport?	How can I get to the nearest post office?
What time is it?	How do you prepare this dish?
What do I do next?	Do I need to pay now?
What should I do to get a ticket?	Are the shops open right now?
When does the train leave?	Is there a bank near here?

b. Pytania zadawane pośrednio	(bardziej uprzejme)
I'd like to know	who could help me. which way I should take. why they need my passport.
Please tell me	what time it is. what / do next. what / should do to get a ticket.
*I wonder if you could tell me	when the train leaves. where / can get information about the trip.
Do you know Could you tell me Can you tell me	how I can get to the nearest post office? how to prepare this dish? if I need to pay now?
I'd like to ask	if the shops are open right now. if there is a bank near here.

1.6. Udzielanie informacji, wskazówek i instrukcji

Istnieje bardzo wiele możliwości udzielania informacji, wskazówek lub instrukcji, gdyż każde pytanie można potraktować jako pytanie o informację. Oto niektóre przydatne zwroty w zdaniach będących odpowiedziami na pytania z punktu 1.5.

Go and ask the man at the desk over there in the corner.

You should ask at the counter over there.

You'd better wait here.

First you have to register at their website, and then they send you a letter with all the details.

You can go and ask at any travel agency.

There's a post office just behind that office block.

You mix everything in a bowl, and put it in the fridge for about two hours.

Yes, of course, it's that building over there.

I think there's one round the corner. It's not very far from here.

There are three banks in this street. There's one about 50 metres from here.

1.7 WSKAZYWANIE DROGI

Jak zapytać o drogę		Jak wskazać drogę
Could you tell me the way to	the train station?	Walk straight on as far as
				the traffic lights. Go straight on until you see
		Could you direct me to		a large gate.
				Take [the] first [turning on the] left.
Where is	the beach?	It's [the] second [turning on your]
How do I get to		right.
How to get to		It's a short walk from here.
Is it [very] far to	St Mary's Church?	It's about five minutes on foot.
How far is it to		Turn right at the bank. It's not very far. You can't miss it.
		Take a 171 bus and get off at
Where do I get off for	the Black Pirate pub?	the third stop. You should get off right now and change for the bus number 162.
I'm trying to find I'm looking for	a post-office...	It's opposite the park. It's next to the supermarket over there. It's in front of the park gates.
Could you tell me where	the nearest bank is?

Wskazówka

Oto kilka przykładów przy­datnych zwrotów stosowanych do pytania o drogę i wskazywa­nia jej rozmówcy. Warto je zapamiętać, gdyż są to zwroty utarte i można je usłyszeć (i za­stosować) w różnych sytuacjach życiowych (nie tylko podczas egzaminu).

Komentarz

Dzwoniąc do firmy lub urzędu, oprócz zwyczajowego Hello, możemy usłyszeć, jak telefo­nistka lub sekretarka mówi na przykład:

Good morning. Brown and Benjamins Corporation. How can I help you?

1.8 TELEFONOWANIE

Rozmowę telefoniczną możemy rozpocząć po prostu od powiedzenia:

Hello.

Następnie przedstawiamy się i/lub pytamy o osobę, z którą chcemy porozmawiać:

Is that Ben?

This is

Alice [Black]

speaking, here.

Could Can	I speak	to with	Mr John Clarkson, John,	please?
I'd like to speak
*I wonder if I could speak

1.9 UDZIELANIE POZWOLEŃ

Komentarz

Zauważ, że w przypadku pytań

Is it OK if...

Do you mind if....

nieco inaczej sformułujesz zwrot,

którym udzielisz pozwolenia:

Is it OK if I smoke here? - [Yes,] go ahead.

Do you mind if I smoke here? -[No,] go ahead.

	Jak zapytać o pozwolenie			Jak udzielić pozwolenia
	Can I Could I May I Do you think I could		have one more copy of that brochure? wait here?	Yes, of course. Please do.
	Is it OK Do you mind	if I	smoke? use the phone?	Go ahead.
	Would it be OK				waited here? smoked?

1.10 WYRAZANIE PRÓŚB

a. Jak wyrazić prośbę		b. Jak odpowiedzieć na prośbę
Could you Can you Will you Would you Do you think you could (przy prośbach ważnych dla mówiącego) Would you be so kind as to	help me with that suitcase? have a look at this letter? close the door?	OK. All right. Certainly.
Would you mind (prośby o mniej istotne rzeczy)	closing the door?	No, not at all.

1.11 UDZIELANIE PORAD

a. Jak poprosić o poradę

Can I ask your advice about something? Could I ask you about something? Can you give me some advice?

I'm not sure what to do ... I don't know how to answer that letter.

Julia has invited me to her birthday party. Do you think I should go?

I'm thinking of buying a new printer. What do you think?

b. Jak udzielić porady

[I think] you should go. She's a very nice person and I'm sure you'll enjoy yourself.

You shouldn't go. There will be plenty of people from her company and they always talk about money and investments. It will be boring.

You'd better buy a new one soon. This one doesn't work as it should.

If I were you I'd do it immediately. There are good printers available now and they are not expensive.

If I were you, I wouldn't answer that letter at all.

1.12 Oferowanie pomocy

a. Oferowanie pomocy

Let me	do it	[for you].
		help you	[with it].
Can I Could I Will I	do the shopping walk the dog		[for you]	if you like.

Shall I
Could I	do it
Can I		[for you]?
Would you like me to	open the window
Do you want me to

b. Przyjęcie oferty pomocy

Oprócz wypowiedzenia zwyczajowego (i niekiedy zdawkowego)

Oh, thanks.

Thank you [very much].

niekiedy trzeba także okazać więcej uprzejmości, np.

That

is would be

very so

kind nice

of you.

Thank you. Thanks.

c. Odrzucenie oferty pomocy

Wskazówka

No, it's

all right, OK,

thanks, thank you. I will manage. I can manage.

That's very kind of you, but I think Please don't bother.

I'll be all right. I'll manage.

Gdy jesteśmy zdania, że pora­dzimy sobie sami, możemy użyć jednego ze zwrotów, znajdują­cych się w tabelach. Pozwalają one w sposób uprzejmy nie przy­jąć oferowanej pomocy.

Ćwiczenie 1.

Wyobraź sobie, że jesteś rozmówcą B w poniższych krótkich dialogach. Udziel odpowiednich informacji zgodnie z treścią pytania (w nawiasach podano skrótowo kontekst sytuacyjny). Tam, gdzie jest to możliwe, odpowiadaj zgodnie z prawdą lub sytuacją w Twoim otoczeniu.

1. A: How do you spell your name? (office)

B:

2. A: Where are you staying in Manchester? (friend abroad)

B:

3. A: How will I recognize you at the airport? What will you be wearing?

(penfriend on the phone)
B:

4. A: It's a very nice place here. Which one is your house? (visitor)

B:

5. A: Excuse me, could you tell me how I can find a post-office near here?

(passer-by)
B:

6. A: Hi, sorry to bother you, but could you help me? I'm looking for the house

number 28. Do you know where it is? (passer-by)
B:

7. A: What level are you interested in? (language school)

B:

8. A: Have you got any experience with children under five? (au-pair agency) B:

9. A: Can you recommend any places to see around here? (friend from abroad) B:

10. A: Do you think you'll be using the kitchen every day? (landlady)

B:

11. A: Have you packed your luggage yourself? (airport check-in)

B:

12. A: Are you taking any medication now? (doctor)

B:

13. A: It's a delicious salad. What have you put in it? Nuts? (party)

B:

14. A: Excuse me, I'm looking for the main reading room, (library)

B:

15. A: Would you like to buy something in our duty-free shop on board?

(on the plane)
B: .

16. A: What is the purpose of your visit to the United Kingdom? (customs)

B:

17. A: Are you enjoying yourself? (party)

B:

18. A: And what will you have for dessert? (waiter in restaurant)

B:

Ćwiczenie 2.

W każdym z poniższych dialogów zadaj odpowiednie pytanie, tak aby pasowało do podanej odpowiedzi. W nawiasach podano skrótowo kontekst sytuacyjny.

1. A:

B: Between 7.30 and 9. (hotel)

2. A:

B: I take 40 or 41. (shoe shop)

3. A:

B: Just this suitcase, (airport check-in)

4. A:

B: Just press this large button in the middle and it should start. See?

(electronic gadget)

5. A:

B: Speaking, (phone)

6. A:

B: It's the second stop. I'll tell you. (public transport)

7. A:

B: Yes, of course. Here you are. (travel agency)

8. A: :

B: Yes, rather. It's a very nice residential area, just off the main road.

(future landlady on the phone)

9. A:

B: About £130 a week, (employer)

10. A: .

B: No, I'm sorry, we only take cash. It's a very small shop, (shop)

Ćwiczenie 3.

Przeczytaj poniższe opisy krótkich sytuacji i i użyj właściwych wyrażeń, by uzyskać odpowiednie informacje.

1. Zapytaj przechodnia, gdzie znajduje się najbliższy bank.

1. Jesteś na dworcu kolejowym w Birmingham. Poproś o bilet powrotny do Londynu.

2. Jesteś w banku. Powiedz, że chcesz wymienić czeki podróżne na gotówkę.

3. W pralni chemicznej zapytaj o cenę wyczyszczenia kurtki zimowej.

4. W pizzerii poproś o dwa kawałki pizzy na wynos.

5. W restauracji zapytaj, czy możesz zarezerwować stolik na wieczór.

6. Na poczcie zapytaj, ile kosztuje wysłanie listu do Polski.

7. W rozmowie ze znajomym dowiedz się, gdzie kupił swój aparat fotograficzny.

2. Zapytaj właściciela pensjonatu, czy są u niego pokoje jednoosobowe z łazienką.

10. W punkcie sprzedaży biletów komunikacji miejskiej zapytaj o cenę autobusowego biletu całodziennego.

11. Na dworcu autobusowym zapytaj kogoś, czy jest w pobliżu kiosk z gazetami.

Ćwiczenie 4.

Zareaguj w odpowiedni sposób na poniższe wypowiedzi.

1. You speak very good English.

2. Can I help you with the preparations?

3. Is it OK if I sit here?

4. It's very hot in here. Would you mind opening the window?

5. Could I have your passport, please?

Ćwiczenie 5.

Opisz, jak dotrzeć do wymienionych miejsc w Twojej okolicy lub regionie, za każdym

razem obierając inny punkt początkowy:

1) Twoją szkołę, 2) Twój dom oraz 3) wybrane miejsce na ulicy.

1. bus stop 5. hospital 8. cafe

2. railway station 6. bank 9. police station

3. petrol station 7. park 10. market

4. post office

Ćwiczenie 6.

Pracując z partnerem w parze, przygotuj się do odegrania następujących sytuacji zgodnie z podanym niżej podziałem ról:

Osoba A: ask for advice Osoba B: give advice

1. how to use a cashpoint (Put the card in the slot and follow directions on the screen)

2. go to Greece or Turkey on holiday

3. how to talk to the boss about a new job contract

4. what time to be at the airport before the flight

5. what to buy a friend for his/her birthday

6. get a new job or not

7. report theft to the police

1.5 PROŚBY O INFORMACJE, WSKAZÓWKI LUB INSTRUKCJE

---