KLUB
PRZYJACIÓŁ ORTOFRAJDY

W oparciu o metodę i wiersze Kolorowej Ortografii L. Furmagi program opracowała
mgr Marta Owczarek Boraczyńska

Zdjęcia z otwarcia Klubu Przyjaciół Ortofrajdy

 

,,Zabawa jest nauką,
nauka jest zabawą.
Im więcej zabawy,
Tym więcej nauki.''
Glenn Doma

I Ogólna charakterystyka programu II Założenia projektu programu Główny cel programu Cele operacyjne Zasady prowadzenia zajęć Metody, forma, miejsce i czas realizacji, liczebność grupy Charakterystyka osób, do których program jest adresowany Kompetencje i charakterystyka osoby prowadzącej zajęcia III Sposoby realizacji założeń projektu 1. Regulamin KPO 2. Ramowy program zajęć 3. Scenariusz uroczystego otwarcia KPO IV Metody ewaluacji V Zakończenie Załączniki Teksty piosenek WSTĘP Podczas swojej dotychczasowej pracy jako nauczyciel polonista w szkole podstawowej zauważyłam, że coraz więcej dzieci przekraczających próg nauczania zintegrowanego ma problemy z poprawną pisownią, a zwłaszcza znajomością zasad ortograficznych. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Niektórzy mają problemy z dysleksją, inni nie czytają książek, Z reguły dla zdecydowanej większości nauka ortografii jest nudna i mało interesująca. Z metodą Ortofrajdy  Lesława Furmagi zetknęłam się dzięki Gazecie Wyborczej, w której znalazłam dołączoną do numeru płytę CD z Ortofrajdą. Wydała  się na tyle interesująca, że skorzystałam zaproszenia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sopocie i udałam się  na otwarcie Biblioteki Ortofrajdka i prezentację programu zorganizowana  przez czytelnię i PSWD. Przedstawiony przez Romana Jańca pokaz  utwierdził mnie w przekonaniu, że Ortofrajda będzie doskonałym uzupełnieniem  na lekcjach  języka polskiego. Faktycznie, metoda kolorowej ortografii bardzo przypadła moim uczniom do gustu. Po przeprowadzeniu kilku lekcji tą metodą postanowiłam powołać KPO. Pomysł spotkał się z aprobatą uczniów i rodziców.... Zwłaszcza, że w mojej szkole nie przewiduje się zajęć wyrównawczych dla klas IV-VI, co stanowi dużą przeszkodę w nadrobieniu braków z języka polskiego przez uczniów słabszych, przede wszystkim tych, którzy niezbędnej pomocy nie otrzymają w domu. Kolejnym powodem założenia KPO było to, że proponowana na zajęciach klubu metoda jest bardzo atrakcyjna i w żaden sposób nie przypomina żmudnych ortograficznych ćwiczeń. I Ogólna charakterystyka programu KPO ma pełnić rolę atrakcyjnych zajęć pozalekcyjnych dla uczniów z problemami w nauce języka polskiego. Głównym celem KPO jest nauka poprzez zabawę. Materiał obejmuje pisownię ó, u rz, ż, h, ch, pisownię łączną i rozdzielną.  Stosowane w trakcie zajęć wyłącznie  aktywne formy pracy ( rzuty ortokostką, ortotarcza, ortomozaika, kolorowe dyktanda, ortoteatr, wyścigi rzędów, ortograficzne pranie, dydaktyczna gra komputerowa) sprawiają, że to co trudne, staje się łatwe i interesujące. Program KPO kładzie nacisk na praktyczną znajomość zasad ortografii. Stymuluje   percepcję wzrokową (zapamiętywanie pisowni wyrazów przedstawionych graficznie za pomocą koloru), uczy koncentracji i logicznego myślenia.  Ponadto ważną cechą KPO jest to, że członkowie klubu nie są w społeczności szkolnej postrzegani jako ci z zajęć wyrównawczych, a mają  przekonanie przynależności do wyjątkowego klubu. Program KPO daje możliwość zmiany samooceny uczniów. Stwarza możliwość osiągnięcia sukcesu , odzyskania  wiary we własne siły oraz wyzwala aktywność w uczniach. Przyczynia się do rozbudzenia motywacji do nauki. Realizacja założeń klubu odbywać się będzie na spotkaniach KPO raz w tygodniu oraz na lekcjach języka polskiego. II Założenia projektu programu Główny cel programu Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów z zakresu ortografii. 2. Cele operacyjne W wyniku realizacji programu uczeń: zna podstawowe zasady ortograficzne w zakresie ó, u, rz, ż, ch, h, pisowni łącznej i rozdzielnej - potrafi stosować je w praktyce - aktywnie uczestniczy w zajęciach klubu - dąży do współpracy i współdziałania w grupie - jest pozytywnie nastawiony do własnych umiejętności i możliwości - ma większy zasób słów - potrafi posługiwać się komputerem(myszka, klawiatura) W zakresie umiejętności interdyscyplinarnych: - dąży do współpracy i współdziałania w grupie - jest pozytywnie nastawiony do własnych umiejętności i możliwości Zasady prowadzenia zajęć * Metody pracy stosowane w projekcie pamięciowo-wzrokowa metoda kolorowej ortografii * Formy pracy stosowane w projekcie: ćwiczenia integracyjne, ortotarcza, ortokostka, ortoteatr (załącznik nr 1) ortomozaika, ortopuzzle, oroscrabble ( załącznik nr 2), ortograficzny Piotruś ( załącznik nr 3), malowane dyktanda (załącznik nr 4), dydaktyczna gra komputerowa Ortofrajda Do realizacji programu wykorzystano między innymi formy pracy zaproponowane na oficjalnej stronie internetowej Ortofrajdy www.ortofrajda.pl oraz ćwiczenia opracowane przez autorkę programu. * Miejsce realizacji Szkoła Podstawowa w Strzygach * Termin realizacji Rok szkolny 2003/2004 * Liczebność klubu 20 osób Charakterystyka osób , do których program KPO jest adresowany Program KPO adresowany jest do uczniów klas IV-VI , którzy są dyslektykami, bądź mają deficyty w funkcji percepcyjno- motorycznej lub chcą utrwalić pisownię w zakresie ó, u , rz , ż, ch, h, pisowni łącznej i rozdzielnej. KPO poprzez wyzwalanie aktywności w uczniach ma sprawić, że dziecko z trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym z dysleksją, uwierzy we własne możliwości, a przede wszystkim w osiągnięcie sukcesu. Program ma uświadomić uczniom i rodzicom, że jest wiele możliwości i sposobów wyrównywania braków w wiadomościach i umiejętnościach. Kompetencje i charakterystyka osoby prowadzącej zajęcia Osobą odpowiedzialną za realizację programu jest nauczyciel polonista. Jest to osoba posiadająca przygotowanie merytoryczne do prowadzenia zajęć oraz doświadczona w pracy z uczniami, cechująca się umiejętnościami interpersonalnymi. III Sposoby realizacji założeń projektu Regulamin KPO * Członkiem KPO może zostać każdy uczeń , który ma problemy z poprawną pisownią, z zapamiętaniem zasad ortograficznych i stosowaniem ich w praktyce. * Członkiem klubu może zostać także uczeń, który chce utrwalić zdobyte wiadomości z zakresu ortografii polskiej. * Każdy członek KPO stosuje metodę kolorowej ortografii do wyrównania braków w wiadomościach i umiejętnościach z zakresu ortografii . * Przynależność do KPO jest całkowicie dobrowolna. Wymagana jest jedynie pisemna zgoda rodziców. * Członkowie KPO uczęszczają na spotkania klubu systematycznie oraz stosują metodę kolorowej ortografii na lekcjach języka polskiego. * Spotkania klubu odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu. * Wszyscy członkowie KPO są dla siebie mili, pomagają sobie wzajemnie. Ramowy program zajęć KPO * Spotkanie organizacyjne KPO. * Szyfrujemy słowa - redagujemy słowniczki kolorowych Jasiów * Poznajemy Ortofrajdę- Malubajdę * Ó nie czarne lecz różowe * Pierzemy ó i u * RZ granatowe bez wątpienia...a Ż zielone niezawodnie * Pierzemy RZ i Ż * Samo H brązowy kolor ma * Pierzemy H i CH * Psikusy ortografii * Uroczyste otwarcie KPO * Literackie opowiadanie i dyktand malowanie * Komputerowa Ortofrajda * Ortomozaikowe zawody * Przygotowujemy ortoteatr * Redagujemy kolorowe słowniczki * Tworzymy zbiór ortoimion * Kolorowe i basta są rzeki i miasta * Malowane zawody i obiekty przyrody * Oto ZOO * Ortograficzny ogródek * Ortograficzny portret ulubionych bohaterów literackich * Ortograficzne duety * Ortoprzygody * Gramy w orto scrabble * Ortograficzny Piotruś * Mini turniej Ortofrajdy * Ortograficzny bazar * Słownik ortopodróżnika 3. Scenariusz uroczystego otwarcia KPO a) Ortoteatr Przedstawienie metody kolorowej ortografii w formie spektaklu teatralnego. b) Uroczysta przysięga członków KPO ( załącznik nr 5 ) c) Zajęcia otwarte metodą kolorowej ortografii dla rodziców i nauczycieli *ortomozaika *rzuty do ortotarczy *ortoscrabble *ortograficzny Piotruś d) Wręczenie kart członkowskich Klubu Przyjaciół Ortofrajdy przez gościa uroczystości pana Romana Jańca ( wzór karty członkowskiej - załącznik nr 6) IV Metody ewaluacji Ewaluacja ma służyć kontroli i konfrontacji uzyskanych rezultatów z założonymi celami programu. Będzie przeprowadzona w formie: doraźnej pełnej, po zakończeniu programu Ewaluacja doraźna obejmuje bieżącą realizację programu. -wyniki malowanych dyktand, obserwacja pracy podczas zajęć. Ewaluacja pełna -wyłonienie mistrza kolorowej ortografii V Zakończenie Stworzona przez Lesława Furmagę ORTOFRAJDA i współdziałające z nią pomoce dydaktyczne stały się podstawą do opracowania programu i założenia KLUBU PRZYJACIÓŁ ORTOFRAJDY. KPO został powołany , by stworzyć uczniom z trudnościami w nauce języka polskiego , możliwość wyrównywania braków w wiadomościach i umiejętnościach. Zaletą projektu jest to, że stwarza możliwość odniesienia realnego sukcesu, a co za tym idzie zadowolenia z siebie i przeżywania radości z wykonanej pracy. Załącznik nr 1 ORTOFRAJDA MALUBAJDA Przy opracowaniu scenariusza wykorzystano pamięciowo-wzrokowy słownik ortograficzny dla dzieci ,,Ortofrajda'' Lesława Furmagi oraz dydaktyczną grę komputerową ,,Ortofrajda'' Romana Jańca. Po prawej stronie sceny znajduje się gród Ortogramka. Pod murami zamku siedzą smutne, czarne literki: Ó, RZ, H, Ż. Władca Ortogramek . Jest smutny. Z lewej strony sceny stoi biurko, a przy nim uczennica Kasia odrabiająca lekcje. Za jej plecami znajduje się flaga w kolorach Ortofrajdy. Centralną część sceny zajmuje wielka księga Ortofrajdy, a na niej wyrazy zapisane za pomocą metody kolorowej ortografii. Postacie występujące w inscenizacji wyglądem nawiazują do tych z gry komputerowej Ortofrajda. Występują: Czarna Ortografia Ortogramek Ortofrajdek Kasia litery: Ó RZ Ż H Na scenie pojawia się chórek, który śpiewa piosenkę ,,Porady nad strumykiem''. Czarna Ortografia W ortografii ciągle nudno O zabawę bardzo trudno Czarne ciągle książek karty Szare słowa nie na żarty Ortogramek Jestem władca Ortogramek Mam tu władzę oraz zamek Jednak na mym dworze smutno Bo literki ciągle chudną Wiecznie szare, zapłakane Czarną farbą malowane Czarne są: rz, ż, h oraz ó Czarne wszystko, tam i tu Kasia Miałam wczoraj taki sen Gramatyka poszła hen... Gdzieś za lasy, góry, Za deszczowe, ciemne chmury Słychać wszędzie płacz i krzyki Jak tu żyć bez gramatyki Nikt już teraz nie potrafi Uczyć dzieci ortografii Ortofrajdek Miła Kasiu nie smuć się Zaraz rozweselę cię Zdradzę ważną tajemnicę Ortografią cię zachwycę Nadstaw ucha Pilnie słuchaj A ja zdradzę sekret ci: Za granicą czerni gdzieś leży kolorowa wieś Kasia Czy to jest daleko gdzieś Ta magiczna, kolorowa wieś? Ortofrajdek To jest bardzo blisko nas Tam gdzie nuda poszła w las Ja Ortofrajdek Malu, Malu- Bajdek Rządzę tam kolorem Liter całym dworem Czary, czary, puku, puku... Pozbyłem się czarnego druku, Pokolorowałem ortografię Teraz bawić się potrafię Litery Ó My też nowej ortografii chcemy! RZ Kolorowe być pragniemy! Ż Nie chcemy dzieci przerażać! H I im jedynek przysparzać. Ó Chcemy ubrać się balowo, RZ Wesolutko, kolorowo Ż Marzymy by wyglądać modnie H I czuć się bardzo wygodnie Ó Żądamy więcej kolorów! RZ Żądamy używania przyborów! Ż Chcemy być kolorowane! H Flamastrami malowane! Ó Dość czarnego! RZ Dość smutnego! Ż Dość nudnego! H Czarnej ortografii stop mówimy! Ó Z kolorami się zaprzyjaźnimy! Ortogramek Ortofrajdku przyjacielu Takich jak ty w ortografii niewielu Ubarw życie w mej krainie Niech kolor tu nigdy nie zginie Poprzemieniaj me literki Niech zagości uśmiech wielki Ortofrajdek Ortogramku, drogi, miły Twym literkom kolory się zamarzyły Pomogę ci z wielką radością Bo kolory darzę miłością Musimy wziąć farby puszeczkę I popracować troszeczkę Pomalujemy Ó, RZ, Ż no i H Trata ta, trata ta Ortofrajdek z Ortogramkiem dźwigają ciężkie walizy na środek sceny. Literki przebierają się w kolorowe stroje odpowiadające kolorom Ortofrajdy. W tle słychać piosenkę ,,Ucz się polskiego'' w wykonaniu Edyty Jungowskiej. Ortogramek Już się robi Już się zmienia W kolory się ortografia przemienia Litery Ortofrajdku nasz kochany Jesteś nam bardzo oddany Wyzwoliłeś nas z tej czerni Będziemy ci za to wierni Kasia Ortografia kolorowa Ortografia wreszcie nowa Najważniejsze, że łatwiejsza I przez to jeszcze piękniejsza Czarna Ortografia Ortofrajdek w barwach cały Skruszył czarne wokół skały Pomalował nam na zdrowie Ortografię co się zowie... Litery Ó Ubrałyśmy się wreszcie balowo RZ Wesolutko, kolorowo Ż Teraz barwimy w książkach karty H Tak robimy, to nie żarty Ortogramek Czary, czary, puku, puku Nie ma już czarnego druku Żółw, rzecz, gżegżółka, Halabarda, chorągiew, jaskółka Ortofrajdek Żuk, żona, stróżówka, Przejażdżka, tchórz, krzyżówka... Za tą barwną wielce sprawą Ortografia jest zabawą. Czarna Ortografia Ó różowe od dziś będzie Granatowe RZ wszędzie Ż zielone niezawodnie, H brązowe bardzo modnie Kasia W ortografii idzie nowe, Ó nie czarne lecz różowe. Litera Ó Zapamiętaj, że Wymienne na O oraz E. No i jeszcze przed W W zakończeniach tam i tu... Kasia A...król, krótki, próżny, Ogół, córka, różny... Litera Ó Do zapamiętania bardzo liczne Pozostało Ó niewymienne historyczne. Ortogramek Proszę o chwilę skupienia Granatowe jest RZ bez wątpienia Litera RZ Tylko w R się zmieniam No i po p, w, d, t, d, k, j, g, ch Niemal wszędzie RZ będzie. Ortogramek A...rządzić, urząd, oburzenie, Korzeń, rzucać- orzeczenie... Litera RZ Bardzo liczne jest RZ Niewymienne historyczne. Ortofrajdek Uwaga, uwaga A Ż całkiem zgodnie Już zielone niezawodnie. Litera Ż Bo h, g, s, z, ź, dz Zmienia się na samo ż. No i po l, ł, r Samo ż dzierży ster. Ortofrajdek Tylko mąż, żyto, wciąż Mają ż zielone, ,,śliczne'' Niewymienne historyczne Kasia Proszę państwa o uwagę Uznanie i należną powagę Samo H Brązowy kolor ma. Litera H Wymienne na ż, z i g, Jak kto chce. Kasia A jeżeli na początku skreślić się da, Będzie samo H (Hindus-Indus, Halina-Alina) No i także jest niewymienne liczne Samo H historyczne. Czarna Ortografia Bo w Ortofrajdzie- Malubajdzie Tylko kolorowe znaczy... Kolorowe zapamięta, kto zobaczy! Kasia A co w słowie bez koloru, Idzie sobie precz ze dworu! Ortofrajdek Zamiast reguł i wkuwania gramatyki Zapamiętaj te wierszyki Pomogą ci one z pewnością Dzięki nim ortografia będzie radością Kasia Ortografia lubi płatać psikusy Robić kawały, urządzać rebusy... Ortofrajdek Po p piszemy RZ, a tu pszczoła? Ortogramek Po G też jest RZ, a z gżegżółki Ż aż woła! Czarna Ortografia U- zwyczajne piszemy na początku, Kasia A ówczesny? Ósmy? Ów?...i w porządku! Ortofrajdek Słowo sprzed psikusem jest że ach! Ortogramek Móżdżek, próżno , upiększać-pisać strach. Czarna Ortografia Zebraliśmy tu trochę kolorowych...przymierzy, rozróżnień, Rzeżuch, rzewnych pożegnań, oryginałów, wyróżnień... Kasia Bo są fajne w ORTOFRAJDZIE-MALUJBAJDZIE. Ortofrajdek Kolorujmy więc Ó, RZ, Ż, H w zabawie- Litery Ó,RZ, Ż, H I z błędami już po sprawie! Na scenę wychodzą aktorzy i śpiewają piosenkę ,,Krakowiaczek na er zet'' Załącznik nr 2 Ortograficzne scrabble nawiązują do gry scrabble. Uczniowie otrzymują koperty z kartonikami, na których znajduja się litery z zaznaczonymi punktami tj. w oryginalnej grze scrabble. Z tą różnicą że w kopertach brakuje następujących liter: ó, rz, ż, h. Zasady gry Uczniowie dobierają się w grupy, najlepiej losowo. Poszczególne grupy przybierają nazwy. Na tablicy sporządza się tabelę wyników. Uczniowie z zamkniętymi oczami losują z pojemnika kartoniki z kolorami, odpowiadającymi barwom ortofrajdy: różowy(ó), zielony (ż), brązowy (h), niebieski (rz).Grupy przystępują kolejno do losowania. W każdej serii przysługuje pięć losowań. Następnie z wylosowanych kartoników i liter z kopert zawodnicy układają wyrazy . Po ich ułożeniu , następuje liczenie punktów, które należy nanieść na tablicę wyników. Liczymy każdy wyraz osobno, a następnie zliczamy wspólny wynik dla grupy. Za ułożenie zdania z wylosowanych kartoników w jednej serii przysługuje premia 50 punktów. Uwaga. Za ułożenie wyrazu z błędem grupa traci punkty za błędny wyraz. Nie wolno wymieniać się literkami ani kartonikami. Jeżeli grupa jest słaba, zawodnicy mogą korzystać z własnych ortofrajdkowych słowniczków. Do gry wykorzystać można ortotarczę lud ortokostkę . Formy te mogą wystąpić zamiast losowania kartoników. Będzie to z pewnością dodatkową atrakcją gry. Załącznik nr 3 Ortograficzny Piotruś to gra nawiązująca do znanej wszystkim dzieciom gry w karty. Podzieleni losowo na grupy uczniowie otrzymują po jednej dla każdej grupy talii kart. W każdej talii znajduje się dwadzieścia par i jeden ,,Piotruś'', w tym wypadku może to być Ortochochlik Zasady gry Zasady gry nie odbiegają od tradycyjnej gry w ,,Piotrusia''. Zawodnicy ciągną karty od sąsiada, zgodnie ze wskazówkami zegara. Zwycięża ten, kto szybciej wyłoży wszystkie pary. Pary dobierać należy zgodnie z poprawną pisownią wyrazów. W opracowaniu gry wykorzystano metodę kolorowej ortografii. Przykłady par w kartach: Na jednej karcie znajduje się wyraz: s l, to parę z nim będzie tworzyła karta z różowym Kółkiem lub kwadracikiem. Załącznik nr 4 Malowane dyktando nr.1 Jan Brzechwa ,,Akademia pana Kleksa'' Malowane dyktando nr.2 Carlo Collodi ,,Pinokio'' Malowane dyktando nr.3 Hans Chrystian Andersen ,,Dziewczynka z zapałkami'' Dyktando nr. 1 Jan B echwa jest autorem powieści p ygodowej pt.: ,,Akademia pana Kleksa''. Akcja utwor rozgrywa się w czasach wsp łczesnych. Akedamia to du y t ypiętrowy, r żnobarwny budynek. Poło ony w p epięknym parku, pełnym r żnych wąwoz w, pag rków i zakątk w. Gł wnym bo aterem utworu jest Adaś Niezg dka. P ed wstąpieniem do akademii był nie dacznikiem i pe owcem. Nie znosił po ywnego krupnik . Niebawem jako jedyny spośr d uczni w nauczył się unosić w powiet u. Towa yszył na czycielowi podczas o ywiania Mate sza. Widział jak szpak zmienia się w autora ksią ki. Pozostali uczniowie r wnież byli kole ńscy. Wsp lnie p eżywali przeró ne p ygody. Poko ali swego dziwnego wychowawcę Ambro ego. Z zachwytem patrzyli jak powięk a p edmioty, leczy chore sp ęty, przy ądza p epyszne potrawy. Dyktando malował...................................................................................... Ó - różowe , rz - granatowe, ż - zielone, h - brązowe, Wyjątki- czerwone, ch i u - czarnym posmolone Dyktando nr. 2 ,,Pinokio'' to bo ater baśni Carlo Collodiego. Jest drewnianym pajacem. Prze ywa przer żne, p edziwne p ygody. Wcią ma y aby stać się łopcem. Opiek nem Pinokia jest wra liwy stola D epetto, kt ry kupił mu elementa i p ykazał chodzić do szkoły, by posze ać wiedzę i czytać ksią ki. Niestety Pinokio miał tr dny charakter. Nie chciał słu ać rad Wr żki i Gadającego Świerszcza. Pajacyk często kłamał, a wtedy wydłu ał mu się wystr gany z drewna nos. Bo ater łatwo uległ namowom dw ch oszust w : Lisa i Kota. Uwie ył w historię o Polu Cud w. Zda ało się, e wdawał się w b jki. Pinokio był te wra liwy i cz ły. Go ko płakał na wieść o śmierci Wró ki. Odwa nie holował D epetta p ez wzbu one mo e i pom gł mu wydostać się z potę nej paszczy rekina. Cię ko pracował p y wyplataniu koszyk w. Bez wa ania oddał zaoszczędzone pieniądze by ratować cię ko chorą Wr żkę. Ta p emiana p yniosła mu wyma oną nagrodę. Stał się ywym chłopcem. Dyktando malował....................................................................................... Ó - różowe, rz - granatowe, ż - zielone, h - brązowe, Wyjątki - czerwone, ch i u - czarnym posmolone; Dyktando nr 3 ,,Dziewczynka z zapałkami'' to baśń ansa rystiana Andersena. Wyda enia p edstawione w utwo e rozgrywają się w Sylwestra. Bo aterką jest mała, ch da dziewczynka. Chodzi po ulicach boso, bo P ebiegając przez ulicę zg biła jeden t ewik, a dr gi ukradł jej jakiś łob z. Dziecko jest p emarznięte i sm tne. Ma y by sp edać choć kilka zapałek i wr cić do domu. Niestety nie potrafi zwr cić na siebie uwagi przechodni w i zainteresować ich zapałkami. Po żm dnej wędr wce po ulicach miasta dziewczynka miała zmarznięte nó ki. Postanowiła choć p ez chwilę odpocząć pod m rami kamienicy. Nikt z przechodni w nawet na nią nie spoj ał. Zziębnięte dziecko ma yło by się ogrzać. Gdy zapaliło pierwszą zapałkę uj ało st ł, a na nim pa nącą pieczoną gąskę. P y blasku następnej zapałki uj ała r żnokolorowe, bo onarodzeniowe ozdoby wesoło kołyszące si na oince. Zapalając kolejną zapałkę uj ała swą uko aną bab nię, kt ra zawsze była dla niej dobra. Mal tka sp edawczyni bardzo się wzr szyła. Zapaliła wszystkie zapałki, poniewa nie ciała , by babcia zniknęła. Star szka z alem i wsp łczuciem p ytuliła dziewczynkę i obie uniosły się do nieba. Rano znaleziono zamarznięte dziecko t ymające garść spalonych zapałek w rączka . Dyktando malował........................................................................................ Ó - różowe, rz - granatowe, ż- zielone, h - brązowe, Wyjątki czerwone, ch i u - czarnym posmolone Załącznik nr 5 Tekst uroczystej przysięgi składanej z okazji otwarcia pierwszego Klubu Przyjaciół Ortofrajdy działającego w Szkole Podstawowej w Strzygach. Przysięgamy pisać ładnie. Przysięgamy pisać barwnie. Przysięgamy się nie nudzić i nauką się nie trudzić. Ó różowe od dziś będzie, granatowe RZ-et wszędzie Ż zielone niezawodnie, H brązowe bardzo modne. Będziemy kolorować z Ortofrajdkiem literki Gdyż pożytek z tego wielki. Zapamiętamy wnet Gdzie napisać Ó, gdzie Ż-et, Gdzie samo H i RZ-et. Obiecujecie? - Obiecujemy Tekst przysięgi czytany jest przez Ortofrajdka. Członkowie KPO powtarzają po nim słowa przysięgi. Teksty piosenek wykorzystanych w inscenizacji ,,Ortofrajda Malubajda'' ,,Ucz się polskiego'' (sł.Agnieszka Osiecka muz.Maciej Małecki) Nieraz już przebyłam drogę Od grudnia do stycznia A nadziwić się nie mogę Jaka moja mowa śliczna. Czasem uczą się polskiego Anglicy i Szwedzi Ale nic nie pojmą z tego Co w tej mowie siedzi Ucz ucz ucz ucz się polskiego Na łatwe i na trudne dni Cóż cóż cóż cóż w tym jest złego Co złego to nie my Co złego to nie my Zanim obywatel Chopin ( czyt. Szopen ) Zasiadł do pianina To mu piękniej niż w Europie Polskie chrząszcze brzmiały w trzcinach Chociaż tańczy modne tańce Nasza młodzież cała W średniorolnym gospodarstwie Dzięcielina pała Ucz ucz ucz ucz się polskiego Na łatwe i na trudne dni Cóż cóż cóż cóż w tym jest złego Co złego to nie my Co złego to nie my Ucz ucz ucz ucz się polskiego Na łatwe i na trudne dni Cóż cóż cóż cóż w tym jest złego Co złego to nie my Co złego to nie my ,,Porady nad strumykiem'' (sł. J. Kałucki, melodia ,,Gdzie strumyk płynie z wolna'') Gdy nie wiesz jak napisać O z kreską czy też u Posłuchaj tej piosenki Którą śpiewamy tu Posłuchaj tej piosenki Którą śpiewamy tu O z kreską więc piszemy Gdy zmienia się na o Sól soli lub solniczka Pokój pokoi sto Sól soli lub solniczka Pokój pokoi sto Piszemy też o z kreską Jak zmienia się na e Niósł niesie przenieść wynieść Wiódł dobrze wiedzie się Niósł niesie przenieść wynieść Wiódł dobrze wiedzie się O z kreską wymieniamy Na samogłoskę a Jak wrócić i wracamy Czy pomóc pomaga Jak wrócić i wracamy Czy pomóc pomaga Końcówki ówka ówna I jeszcze krótkie ów Piszemy przez o z kreską Makówka równa głów Piszemy przez o z kreską Makówka równa głów Są jednak trzy wyjątki I morał płynie stąd Zasuwka wsuwka skuwka Nie kreskuj bo to błąd Zasuwka wsuwka skuwka Nie kreskuj bo to błąd Jeżeli coś zapomnisz Z tekstu śpiewanego To sięgnij do słownika Ortograficznego To sięgnij do słownika Ortograficznego ,,Krakowiaczek er zet'' (sł. J. Kałucki, melodia ,,Krakowiaczek jeden'') Są te dwie zasady Gdzie er zet się pisze Chcemy je przypomnieć Prosimy o ciszę Dworzec bo dworcowy Lekarz bo lekarski Marzec bo marcowy Kucharz bo kucharski Rzeka orzech rzadko Twarz rzodkiewka wierzba Warzywa korzenne Też są niewymienne Po literach takich Jak pe be de te ka Cztery nam zostały Gie jot wu i cecha Brzoza i przecinek Patrzeć spojrzeć w drzewa Krzew chrzęst wrzos i wrzesień Zapamiętać trzeba. Są też i wyjątki Gdzie er zet piszemy Kształt pszenica pszczoła Inne pominiemy Ortografia nasza Jest co nieco trudna Ale za to wierz mi Nie jest taka nudna Ale za to wierzcie Nie jest taka nudna Piosenki pochodzą z płyty ,,Ortografia śpiewająco!!!'' Brodnica 2003 mgr Marta Owczarek Boraczyńska

---