CHARAKTERYSTYKA CELLULITU

CELLULIT (lipodystrofia) jest defektem kosmetycznym lub (w zaawansowanych stadiach) chorobą polegającą na zachwianiu proporcji między tkanką łączną a tłuszczową, czego efektem jest nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w tkance podskórnej.

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi cellulitu są:

• nieodpowiednia dieta, bogata w tłuszcze nasycone i cukry proste

• brak aktywności fizycznej

• noszenie obciskającej odzieży, utrudniającej przepływ krwi i limfy

• predyspozycje genetyczne do otyłości

• płeć

• wiek

W związku z zaburzeniami równowagi przyczyniającymi się do tworzenia „skórki pomarańczowej” wyróżniono kilka teorii dotyczących powstawania cellulitu. Najpopularniejsze są:

• teoria hormonalna

• teoria neurowegetatywna

• teoria krążeniowa

• teoria receptorów adipocytarnych

SUBSTANCJE ROŚLINNE STOSOWANE W KOSMETYKACH ANTYCELLULITOWYCH

Z uwagi na powiązanie występowania cellulitu z upośledzeniem funkcjonowania kilku układów, w jego leczeniu stosuje się substancje o właściwościach:

• lipolitycznych, ograniczających lipogenezę lub przyspieszających lipolizę - mechanizm działania tego typu substancji opiera się na blokowaniu lub stymulowaniu odpowiednich receptorów enzymów pośredniczących w metabolizmie tłuszczy.

• poprawiających ukrwienie skóry - poprawa ukrwienia skóry następuje poprzez drażnienie zakończeń nerwowych i wywoływanie odczynu ze strony naczyń krwionośnych.

• ograniczających lipogenezę - głównie wskutek zjawiska inhibicji względem glukozy będącej głównym substratem w procesie tworzenia kwasów tłuszczowych

• działających korzystnie na tkankę łączną- związki zawarte w substancjach roślinnych mają za zadanie uzupełnić ich niedobory w tkance łącznej, a także pobudzić ją do regeneracji

• działające przeciwobrzękowo, zmniejszające przepuszczalność naczyń - aktywne składniki zawarte w preparatach wzmacniają ściany naczyń krwionośnych

Wszystkie metody zwalczania cellulitu, począwszy od diety po zaawansowane zabiegi kosmetyczne, niemal w 100 % opierają się na wykorzystaniu substancji pochodzenia roślinnego. Najczęściej stosowane są:

KOFEINA - najpopularniejszy i względnie tani składnik preparatów antycellulitowych. Strukturę kofeiny przedstawia rys. 1:

Rys. 1 Budowa chemiczna kofeiny. Obecność pierścieni purynowych sprawia, że kofeina może być inhibitorem adenozyny.

Jej największym źródłem jest herbata (teina), guarana (guaranina) i yerba mate (mateina). Kofeina należy do alkaloidów purynowych - wykazuje duże podobieństwo do zasady purynowej (adenozyny). Ta cecha budowy sprawia, że może być ona inhibitorem kompetencyjnym w stosunku do adenozyny, uczestniczącej w wielu przemianach metabolicznych. Skutkiem tego jest częściowy wpływ kofeiny na efekt końcowy procesów metabolicznych, również tych związanych z przemianami tłuszczy. Ponad to metabolitem końcowym samej kofeiny jest związek o nazwie paraksantyna, który sprzyja lipogenezie i prowadzi do podniesienia poziomu glicerolu oraz wolnych kwasów tłuszczowych we krwi.

WYCIĄG Z ALG CZERWONYCH zawierający:

JOD (I) - bierze udział w przemianach związanych z lipolizą. Jego znaczenie dla tego procesu można zaobserwować przy zaburzeniach hormonalnych spowodowanych złą pracą gruczołu tarczowego, który do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje właśnie jodu. Przy niedoborze tego pierwiastka obserwuje się wyraźny wzrost masy ciała oraz nieprawidłowości w strukturze tkanki tłuszczowej. Dlatego mikroelement ten wprowadzany wraz z preparatem antycellulitowym poprawia zaopatrzenie organizmu w jod na poziomie komórkowym, wpływając pozytywnie na gospodarkę tłuszczową organizmu.

RODYSTEROL - swoją nazwę zawdzięcza czerwonym glonom z rodziny Rhodophycae. Jako składnik kosmetyków antycellulitowych wpływa dodatnio na lipogenezę oraz hamuje procesy magazynowania kwasów tłuszczowych przez adipocyty.

HEDERAGENINA - jest to substancja aktywna występująca naturalnie w bluszczu. Działa wspomagająco na procesy lipolityczne i zapobiega powstawaniu obrzęków.

GARBNIKI - garbniki to bezazotowe substancje organiczne o różnym składzie, bogate w grupy hydroksylowe. Obecność wielu grup -OH sprzyja ich rozpuszczaniu w wodzie. W kosmetyce stosowane są jako składniki przeciwzapalne, antybakteryjne, kojące swędzenie i lekki ból. W redukcji cellulitu ważną rolę odgrywają ich właściwości przeciwwysiękowo. Stosowane w postaci kwasów garbnikowych dodatkowo wywołują lekkie przekrwienie, usprawniając mikrokrążenie i ułatwiając przenikanie innym substancjom w głąb skóry.

OLEJKI ETERYCZNE - są to lotne związki organiczne (mieszanina ketonów, aldehydów, alkoholi, estrów, laktonów, terpenów i innych związków organicznych, np. zawierających azot i siarkę), powstające jako produkty uboczne przemiany materii w komórkach wydzielniczych roślin. Otrzymuje się je w wyniku: maceracji, absorpcji, wytłaczania, ekstrakcji rozpuszczalnikiem organicznym, destylacji i destylacji z parą wodną (dla olejków odpornych na działanie wysokiej temperatury). W czystej postaci mają działanie silnie drażniące - wywołują miejscowe przekrwienie skóry, dlatego wskazane jest rozprowadzenie ich kilku kropel w znacznie większej objętości neutralnego olejku bazowego (ok. 2 - 6 kropli na 15 ml). W zwalczaniu cellulitu duże zastosowanie mają olejki: jałowcowy, rozmarynowy, majerankowy, cyprysowy i mięty pieprzowej. Z uwagi na wrażliwość na światło, które oddziałuje na drodze fotochemicznej ze składnikami olejków, przechowuje się je w butelkach z ciemnego szkła.

SFINGOZYNA - składnik błon komórkowych oraz ceramidów - pomaga w utrzymaniu elastyczności skóry i jej nawilżeniu. Działa również jako aktywny inhibitor wychwytu glukozy, co nie pozwala adipocytom na zatrzymanie kwasów tłuszczowych powstałych z procesów rozkładu glukozy.

Rys. 2 Struktura sfingozyny.

RUTYNA - substancja ta, należąca do grupy flawonidów została po raz pierwszy wyizolowana z ruty ogrodowej (Ruta graveolens) i właśnie tej roślinie zawdzięcza swoją nazwę. Obok kwasu askorbinowego (witaminy C) jest najbardziej znanym związkiem działającym przeciwzapalnie, przeciwwysiękowo i wzmacniająco na naczynia krwionośne. Dodatkowo przedłuża żywotność witaminy C, co korzystnie wpływa na procesy antyoksydacyjne w organizmie i przyczynia się do syntezy kolagenu. W kosmetykach występuje w postaci soli. Może być stosowana zewnętrznie, jako składnik preparatów antycellulitowych lub wewnętrznie - doustnie w postaci takich leków jak Rutinoscorbin, Rutinacea.

Rys. 3 Wybrane preparaty doustne zawierające rutynę.

WYCIĄG ZE SKRZYPU - najistotniejszym składnikiem wyciągu ze skrzypu jest krzem (Si), nadający tej roślinie charakterystyczną fakturę i twardość. Badania wykazały, że tkanka

łączna dotknięta lipodystrofią charakteryzuje się znacznym obniżeniem zawartości tego pierwiastka. Uzupełnienie tego niedoboru może się odbywać na drodze zewnętrznej lub wewnętrznej (preparaty doustne).

ESCYNA - pozyskiwana przede wszystkim z kasztanowca zwyczajnego i miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba). Jest mieszaniną złożoną z saponin, flawonidów, olejków eterycznych oraz skrobi. Poprawia napięcie żylne, działa hamująco na enzym biorący udział w syntezie prostaglandyn - hormonów odpowiedzialnych za zapalny stan tkanki, blokuje enzymy rozkładające glikoproteiny wchodzące w skład ścian naczyń włosowatych. Stosowanie escyny zwiększa również nawilżenie skóry wskutek zahamowania enzymu hialuronidazy katalizującego rozkład kwasu hialuronowego, który bardzo dobrze wiąże wodę.

Należy podkreślić, że skuteczność preparatów antycellulitowych w dużej mierze zależy od substancji zastosowanych w celu zintensyfikowania przenikania aktywnych składników do tkanki łącznej, a także zmiany diety i trybu życia.

.

Dominika Urbańska

Technik Usług Kosmetycznych

sem. III

strona 3/5

---