Chirurgiczne choroby naczyń krwionośnych
Choroby tętnic
Objawy:
ból w czasie wysiłku n (chodzenie przystankowe, przymusowe oglądanie reklam)
ból w spoczynku (utrudnia sen)
zgorzel (martwica tkanek0
niedokrwienie
pomiar tętna
szmer naczyniowy w miejscu zwężenia
zmniejszenie obwodu kończyny
wskaźnik ciśnienia (kostka, ramie)
Ciśnienie na goleni podzielić na ciśnienie na ramieniu.
Norma 1. W krytycznym nadciśnieniu 0,5 i poniżej.
Ostra niewydolność tętnicy
Najczęściej występuje przy migotaniu.
Przyczyny:
zator - skrzeplina z serca
zakrzepica wykrzepianie się krwi z tętnicy
obrażenia rozdarcie lub ucisk tętnicy po urazie
Objawy:
ostry i silny ból
brak tętna
utrata napięcia opuszek palców
bladość i ochładzanie skóry
utrata czucia skórnego
porażenie ruchu
pęcherze na skórze
stężenie mięśni
martwica
W zatorze tętnicy tylko operacja przed upływem 6 godzin może uratować życie chorego.
Pierwsza pomoc :
- dożylne podanie HEPARYNY (około 100 mg)
Ważne pojęcia:
CEWNIK FOGARTY'EGO - do udrażniania tętnic
ZESPÓŁ REWASKULARYZACJI - to spóźnione przywrócenie krążenia po wielogodzinnym okresie niedokrwienia powoduje ciężkie, ogólne zaburzenia z ostra niewydolnością nerek.
Konsekwencje - amputacja kończyn
Tętniak
To poszerzenie światła tętnicy w wyniku choroby ściany tętnicy.
Choroby układu moczowego
Ostre zatrzymanie moczu
Przyczyny:
nagłe utrudnienie odpływu moczu z pęcherza moczowego
przerost gruczołu krokowego (prostaty)
ciało obce
obrzęk cewki moczowej
Kamica nerkowa
( patrz wcześniej)
Ocena stanu poszkodowanego w standardzie BTLS
wstępne badanie BTLS
badanie szczegółowe
badanie dalsze
1. Wstępne badanie urazowe
a) ocena miejsca zdarzenia
zabezpieczenie siebie i członków zespołu
zabezpieczenie miejsca zdarzenia
określenie liczby poszkodowanych
w zdarzeniu masowym SEGREGACJA
określenie czy potrzebne będzie wsparcie i jakich jednostek
ocena mechanizmu urazu
b) ocena wstępna poszkodowanego obejmuje
ogólne wrażenie
kontrola stanu przytomności
zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego
przywracanie i nieotrzymanie drożności dróg oddechowych
ocena oddechów (częstość jakość)
podjęcie decyzji o tlenoterapia
ocena krążenia (badanie tętna) tętnica szyjna (obwodowe) i promieniowa (obwodowe)
potwierdzenie lub wykluczenie dużych krwotoków
temperatura, wilgotność i kolor skóry
c) podjęcie decyzji krytycznych i ustalenie priorytetów ratowniczych
d) szybkie badanie urazowe BTLS
ocena:
głowy
szyi
karku
klp
brzucha
miednicy
kończyn
pleców
pośladków
zebranie wywiadu (z poszkodowanym, świadkami)
wykonanie pomiaru parametrów życiowych
e) badanie miejscowe
To ocena poszkodowanego dotycząca izolowanego obrażenia danej okolicy ( np. klp, brzuch, kończyny)
2. Badanie szczegółowe
Wykonuje się w czasie oczekiwania na transport, lub w czasie transportu.
Obejmuje:
oznaczenie i udokumentowanie parametrów życiowych (tętno, oddech)
badanie neurologiczne (stosujemy skale Glasgow, reakcje źrenic, czynności motoryczne kończyn)
monitoring ( EKG, PULSOKSYMETR)
badanie od głowy do palców stóp
3. Badanie dalsze
To kolejna ocena stanu poszkodowanego wykonywana podczas oczekiwania na transport, lub podczas transportu w celu wykrycia zmian i sprawdzenia skuteczności wdrożonych procedur medycznych.
Obejmuje:
ocenę stanu świadomości wg AVPU, GLESGOW
zapytanie o samopoczucie i dolegliwości
powtórna ocena ABC
badanie nawrotu kapilarnego, stanu żył szyjnych
ocena brzucha
powtórna ocena wcześniej badanych obrażeń
sprawdzenie poprawności i skuteczności czynności ratowniczych
stan opatrunków
stan unieruchomienia
przesuwanie ciał obcych (unieruchomienie)