Wykaz

czynników biologicznych,

na które narażeni są pracownicy pralni i produktów odbioru brudnej bielizny

Opracowano na podstawie publikacji:

BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO

Autor: Jacek Dutkiewicz, Radosław Śpiewak, Leon Jabłoński, Jolanta Szymańska

Opracowała: Zatwierdzam:

Warszawa - październik - 2009 r.

Kategoria czynnika biologicznego/ Nazwa	Grupa zagroże-nia wg MZ*	Przenoszenie	Działanie na człowieka	Źródło zakażenia /występowanie/	Szczepio-nka Przechowy-wanie Szkod. zaw.*	Środki ochrony przed zagrożeniami
1	2	3	4	5	6	7
Bakterie (ziarniaki Gram-dodatnie) paciorkowce kałowe (enterokokki)	2	Pokarmowe bezpośrednie (często przez sprzęt medyczny), powietrzno kropelkowe, powietrzno pyłowe	Z - oportunistyczne zapalenie dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, wsierdzia, rzadziej bakteriemia (często zakażenie szpitalne)	Przewody pokarmowe ludzi i zwierząt, kał, produkty spożywcze, rośliny, pył, powietrze	0 0 0	Przestrzeganie zasad higieny w szpitalach i laboratoriach (mycie rąk dezynfekcja, sterylizacja) mycie produktów spożywczych, chlorowanie wody, ochrony osobiste, redukcja zapylenia w zakładach drobiarskich (zwłaszcza w wylęgarniach).
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka okrężnicy	2	Pokarmowe bezpośrednie (często przez sprzęt medyczny), powietrzno kropelkowe	Z - oportunistyczne zapalenie jelit, biegunki (często zakażenie wewnątrz - szpitalne); IT - reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	Przewody pokarmowe ludzi i zwierząt, kał, gleba, woda, ścieki, środowisko szpitalne	0 0 1	Przestrzeganie zasad higieny w szpitalach i laboratoriach (mycie rąk dezynfekcja, sterylizacja) mycie produktów spożywczych, chlorowanie wody, ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarm	Z - zakażenie dróg moczowych, układu oddechowego, skóry	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja.
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) odmieniec dziwaczny	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, rzadziej innych narządów	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, rzadziej innych narządów.	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, rzadziej innych narządów	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka Rettgera	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Providencia spp.	2	Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno kropelkowe	Z - zakażenie dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) arizonae	2	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z(ZOO) - salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucie pokarmowe)	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) enteritidis	2	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z(ZOO) - salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucie pokarmowe)	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka duru mysiego	2	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z(ZOO) - salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucie pokarmowe	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	0 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)pałeczka duru rzekomego (paraduru) A, B i C	2	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z - dur rzekomy (paradur) typu A, B i C	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, ludzie	1 0 0	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka duru brzusznego	3	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z - dur brzuszny	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, ludzie	1 0 1	Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Salmonella inne odmiany (serotypy)	2	Pokarmowo- wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe	Z(ZOO) - salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucie pokarmowe)	Woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczony dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna

Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) gronkowiec złocisty	2	Powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie (m.in. przez instrumenty medyczne - zakażenia szpitalne), pokarmowe	Z - zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica; AL. - alergia skórna	Powłoki ludzi i zwierząt, pył, powietrze, woda, scieki, żywność	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, indywidualne auto-szczepionki, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna, opatrywanie ran, redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych i przetwórstwa zwierzęcego, stosowanie utleniających mydeł zapobiegających alkalizacji skóry
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) paciorkowiec ropotwórczy	2	Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie (często przyranne, przez instrumenty medyczne)	Z - angina, zakażenia ropne skóry, róże, płonica, posocznica, choroba reumatyczna, zapalenie kłębuszków nerkowych, zapalenie wsierdzia; T - wytwarza liczne toksyny zwiększające patogenność (erytrotoksyna, strepto-lizyny, białko M i inne)	Ludzie	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna
Grzyby (grzyby niedoskonałe, drożdżaki) bielnik biały	2	Bezpośrednie	Z - kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów wewnętrznych - zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura) oraz przy obniżonej odporności; AL. - endogenne reakcje alergiczne	Ludzie zwierzęta	0 0 1	Profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybicznych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy
Grzyby (grzyby niedoskonałe, drożdżaki) bielnik tropikalny	2	Bezpośrednie	Z - kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów wewnętrznych - zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura) oraz przy obniżonej odporności	Ludzie zwierzęta	0 0 0	Profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybicznych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy
Grzyby (grzyby niedoskonałe) Pędzlak	0	Powietrzno- pyłowe	AL. - alveolitis allergica, astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa; T - liczne gatunki wytwarzają szkodliwe mikotoksyny: cytrynie, cytreowirdynę, kwas cyklopiazonowy, kwas sekalonowy D (SAD) patulinę, rubratoksyny A i B wirydiatynę	Surowce roślinne i zwierzęce, gleba pył powietrze, stare książki	0 0 1	Ochrona produktów roślinnych i zwierzęcych przed spleśnieniem, ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, doskonalenie wentylacji

L e g e n d a

(rodzaj czynnika biologicznego):

(b) - bakterie

(g) - grzyby

(grupa zagrożenia):

** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną

Grupa zagrożenia wg MZ* - grupa zagrożenia wg klasyfikacji rozporządzenia Ministra Zdrowia (w skali 0-4)

Szczepionka, Przechowywanie, Szkodliwość zawodowa*

*Szczepionka - informacja na temat dostępności skutecznej szczepionki (1=tak. 0=nie)

*Przechowywanie - informacja na temat konieczności przechowywania akt zdrowotnych narażonego pracownika przez okres dłuższy niż 10 lat od ostatniej ekspozycji (1=tak, 0-nie)

* Zagrożenie zawodowe - informacja, czy piśmiennictwo naukowe opisuje dany czynnik jako zagrożenie zawodowe (1=tak, 0=nie)

LISTA OSÓB ZAPOZNANYCH Z BIOLOGICZNYMI CZYNNIKAMI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO

1. ……………………………………………………………………………………………………………..

2. ……………………………………………………………………………………………………………..

3. ……………………………………………………………………………………………………………..

4. ……………………………………………………………………………………………………………..

5. ……………………………………………………………………………………………………………..

6. ……………………………………………………………………………………………………………..

7. ……………………………………………………………………………………………………………..

8. ……………………………………………………………………………………………………………..

9. ……………………………………………………………………………………………………………..

10……………………………………………………………………………………………………………..

11……………………………………………………………………………………………………………..

12………………………………………………………………………………………………………….....

13……………………………………………………………………………………………………………..

14……………………………………………………………………………………………………………..

15……………………………………………………………………………………………………………..

16……………………………………………………………………………………………………………..

17……………………………………………………………………………………………………………..

18……………………………………………………………………………………………………………..

19………………………………………………………………………………………………....................

20……………………………………………………………………………………………………………..

21……………………………………………………………………………………………………………..

22……………………………………………………………………………………………………………..

---