Leczenie ciepłem - sauna

W zabiegach fizykalnych takich jak sauna, najistotniejszą rolę odgrywa skóra i jej przewodnictwo cieplne. Skóra jako struktura tkankowa otaczająca cały nasz organizm, może odbierać i przekazywać energię cieplną.

Leczenie ciepłem polega na bezpośrednim przekazywaniu ciepła, czy to z otoczenia czy też za pomocą różnych urządzeń, w celu uzyskania ogólnego lub miejscowego przegrzania skóry, ciała czy całego organizmu. Przy działaniu miejscowym (stosowanym główne w leczeniu urazów) dochodzi do miejscowego rozszerzenia naczyń krwionośnych oraz limfatycznych. Powoduje to zwiększenie przepływu krwi przez te naczynia, co z  kolei wpływa na zmniejszenie odczuwania bólu.
Natomiast, jeśli zabieg cieplny jest ogólny, dochodzi do przegrzania całego ustroju, zwiększa się przepływ krwi w całym organizmie. Ma to wpływ na wszystkie układy naszego ciała, tj. na układ oddechowy, układ mięśniowy, na nerki, serce i  inne organy wewnętrzne.

Sauna jako jeden z kilku możliwych zabiegów termolecznictwa, jest zabiegiem polegającym na zażywaniu kąpieli w gorącym powietrzu o zróżnicowanej wilgotności. Ze względu na wilgotność powietrza sauna może być sauną suchą (80-110°C i 10% wilgotności), sauną wodną (50-90°C i 35 % wilgotności), bądź sauną parową, zwaną także łaźnią rzymską (70°C i 65-95% wilgotności powietrza).W saunie ogrzane powietrze oddziałuje na skórę i w  końcu na cały organizm. Dziś kabiny sauny są ogólnie dostępne czy to na basenach, ośrodkach sportowych czy też w gabinetach odnowy biologicznej i dużych salonach kosmetycznych. Także często pojawiają się w domach prywatnych.

Różne rodzaje saun

Do najpopularniejszych zalicza się saunę fińską - tzw. suchą. Jak sama nazwa wskazuje, najbardziej popularna jest w krajach skandynawskich, gdzie traktuje się ją jako źródło relaksu i odprężenia.
Wspaniałe działanie sauny fińskiej znali już starożytni Grecy i Rzymianie oraz wiele kultur wschodnich. Polega ono na intensywnej zmianie temperatury z bardzo wysokiej aż do bardzo niskiej. Podczas zabiegu człowiek około 3 razy przenosi się z sauny pod chłodny prysznic (czy wprost na śnieg, jak praktykują Skandynawowie) i znowu powraca się do sauny. Skutkiem tego dochodzi do wzrostu przemiany materii, zwiększonego wydzielania potu, oczyszczenia organizmu poprzez usunięcie produktów przemiany materii oraz toksyn, podniesienia tętna, przyśpieszenia oddechu.
Ciepło wytworzone w ciele doskonale koi nerwy i uspakaja układ nerwowy. Zabiegi w saunie hartują nasz organizm, poprawiają jego odporność immunologiczną.
W saunie fińskiej temperatura wynosi 95°C, wilgotność w pomieszczeniu to około 10%. Rozgrzane w piecu kamienie można polewać wodą, co powoduje wzrost wilgotności i spadek temperatury o kilka stopni.

Jak korzystać z sauny?

Przed wejściem do sauny należy pamiętać o kilku ważnych zasadach. Niewskazane jest korzystanie z sauny zaraz po posiłku lub po spożyciu alkoholu. Zawsze należy zmyć makijaż i zdjąć całą biżuterię, w przeciwnym razie grożą nam poparzenia. Ciało przed wejściem do sauny należy bardzo dobrze osuszyć, włosy także muszą być suche. Ważne by wypić około litr wody mineralnej. Zanim zażyjemy kąpieli w saunie dobrze najpierw przygotować ciało poprzez skorzystanie z natrysku. Następnie należy dokładnie osuszyć ciało i  można rozpocząć właściwą kąpiel w saunie. Ważne, aby pamiętać, że do sauny wchodzimy zawsze z nowym, suchym ręcznikiem, a nie z tym, którego użyliśmy do osuszenia ciała po natrysku. Każdorazowo przebywa się w saunie około 8-12 minut. Temperatura ogrzanego powietrza jest różna. Sauna wyposażona jest w  ławy, które znajdują się na różnym poziomie.
 

Na zabieg należy przeznaczyć około 2 godzin. Pierwsza faza to faza nagrzewania. Początkowo należy usiąść na najniższej ławie. Tu temperatura powietrza wynosi około 40°C. Na ławie najwyższej temperatura dochodzi nawet do 110°C. W zależności od wydolności organizmu i istoty samego zabiegu, można stopniowo przesiadać się na ławy wyższe, można także pozostać na ławie najniższej przez cały zabieg. W trakcie zabiegu (przy drugim wejściu do kabiny) można polewać tzw. „duszę sauny” wodą. Na stos rozgrzanych kamieni wylewamy około 1 litra wody, podnosi to wilgotność powietrza, co jednak nie jest zalecane osobom o słabszej wydolności. Do wody, którą będziemy polewać kamienie można dodać swoje ulubione olejki aromatyczne. Wydobyte z nich substancje zapachowe doskonale inhalują, poprawiają nasze samopoczucie, odprężają, lub też mogą działać pobudzająco.
 

Jeśli tylko w trakcie zabiegu poczujemy się źle, należy spokojnie i  powoli wstać i opuścić kabinę. Jeśli korzystaliśmy z sauny leżąc na ławach, przed wyjściem dobrze posiedzieć około 2 minut. Następnie przechodzimy do fazy ochładzania. Faza ta, także powinna trwać 8-12 minut. Po wygrzaniu ciała i  dostatecznie dużym wystąpieniu potu, należy schłodzić organizm w kąpieli lub pod prysznicem o temperaturze 12-20°C. Kąpiel ta ma na celu wytworzenie reakcji, która zmusi naczynia krwionośne do skurczu. Taki swoisty trening naczyń znacznie poprawia ich wydolność. Prysznic należy zacząć od schładzania stóp, nóg i dalej w kierunku serca.
 

Schemat ten, czyli kąpiel w saunie i kąpiel pod chłodnym natryskiem, powtarza się około 3 razy. Ważne jest, aby każdy z tych etapów był wykonywany dokładnie. Kąpiel w saunie zawsze kończy się chłodnym natryskiem. Kiedy niedostatecznie wychłodzimy ciało, procesy związane ze zwiększonym przepływem krwi dalej postępują, co jest zjawiskiem niepożądanym. Może wystąpić ból głowy, zawroty głowy i gorsze samopoczucie.
Zawsze po kąpieli w saunie zaleca się około 20-30 minutowy odpoczynek. Należy także uzupełnić płyny w organizmie, pijąc wodę mineralną lub soki. Sokiem szczególnie polecanym jest sok pomidorowy, który uzupełni potas, ważny w pracy serca.

Sauna na podczerwień

W zasadzie przebieg samego zabiegu wygląda podobnie jak w  saunie fińskiej, jedyną różnicą jest źródło ciepła. W saunie na podczerwień jest to promieniowanie podczerwone. Jego energia jest pochłaniana przez skórę i dalej przez tkanki i zamieniana jest w energię cieplną. I choć temperatura w tej saunie jest niższa niż w fińskiej (40-60°C), to dochodzi do silniejszego pocenia się ciała. Ważne jest to, że dzięki niższej wilgotności powietrza łatwiej jest oddychać. Jej dużą zaletą jest fakt, że nie obciąża ona organizmu i  mogą ją stosować osoby z chorobami układu krążenia.
 

Jednym z ostatnio bardzo popularnych urządzeń, stosujących działanie sauny na podczerwień jest kapsuła SPA. Zabieg wykonuje się w salonie kosmetycznym i polega on na tym, iż pacjentka czy pacjent układa się wygodnie w kapsule podobnej do łóżka solarium, z tym, że głowa znajduje się poza kapsułą. W momencie, kiedy nasze ciało zażywa kąpieli w saunie, kosmetyczka może wykonać bardzo przyjemny masaż twarzy, czy zabieg pielęgnacyjny na twarz. Kapsuły SPA pozwalają na przeprowadzenie kilku różnych zabiegów - od samej sauny poprzez saunę parową, saunę wodną, saunę suchą, koloroterapię, aromaterapię. Zabieg zawsze dobiera się w zależności do stanu zdrowia pacjenta, jego samopoczucia w danym dniu. Może mieć działanie zarówno pobudzające lub relaksujące.

Wskazania do kąpieli w saunie

• niska odporność organizmu

• choroby reumatyczne

• zaburzenia przemiany materii

• zwiększenie wydolności organizmu

• pielęgnacja skóry ciała

• relaks

• ukojenie układu nerwowego (nerwobóle, rwa kulszowa, przykurcze mięśniowo-stawowe)

• schorzenia kośćcowe

• zwyrodnienia stawów

• urazy stawów

• trądzik czy cera tłusta

• choroby układu oddechowego tj. przewlekłe zapalenie zatok, nieżyt gardła i krtani

• zapalenie pęcherza moczowego, kamica dróg moczowych,

• przewlekłe zapalenie jelit, nieżyt żołądka

Przeciwskazania do kąpieli w saunie

• ostre okresy choroby

• nadciśnienie tętnicze

• nosicielstwo chorób zakaźnych

• gorączka

• niewydolność krążenia

• choroby serca

• choroby nowotworowe

• miażdżycowe stwardnienie tętnic

• zakrzepowo-zatorowe zapalenie tętnic

• skłonności do krwawień

• kruche naczynia krwionośne

• cukrzyca

• nadczynność tarczycy

• czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

• choroby ośrodkowego układu nerwowego

• padaczka

• stany psychotyczne

• ciąża

• menstruacja - po konsultacji z lekarzem

---