Abbadon - (Abaddon, Abbadona, gr. Apollyon - Niszczyciel, łac. Exterminas) - były serafin, niegdyś wierny towarzysz anioła Abdiela. Książe piekieł i anioł przepaści. Występuje w Apokalipsie św. Jana (9,11) jest aniołem Czeluści. Terminem "Apollyon" posługiwano się także jako określeniem siedziby złych duchów (piekła). W Wędrówce pielgrzyma Bunyana Apollyon jest diabłem opisanym tak: pokryty jest rybią łuską, ma skrzydła, niczym smok, niedźwiedzie łapy, a z jego brzucha bucha dym i ogień. Voltaire utożsamia Apollona z Arymanem (por.). Według Barreta (the Magus) Apollyon i Abaddon to dwaj różni aniołowie, "naczynia niegodziwości" (tj. demony). Dürer przedstawił Apollyona na ostatnim drzeworycie z cyklu "Apokalipsa", zatytułowanym Anioł z kluczem od Czeluści (ok. 1496-1497). W pieśni XXI Mesjady Klopstocka, Abaddon żałuje, że przyłączył się do buntu, i zwany jest "aniołem pokutującym". Jednak według doktryny chrześcijańskiej, upadły anioł nie odczuwa skruchy, starczy by raz zgrzeszył, a staje się zatwardziały w złu.
Adramelech - (Adramelek, "król ognia") - w demonografii jest ósmym z dziesięciu arcydemonów; jest także wielkim kanclerzem piekła i kawalerem Orderu Muchy, ustanowionego, jak głosi legenda, przez Belzebuba. Wezwany, Adramelech ukazuje się pod postacią muła lub pawia. W The History of magic Seligmanna demon ten jest przedstawiony jako koń. W Drugiej Księdze Królewskiej (17,31) Adramelek jest bogiem Sefarwaitów z Samarii, któremu składano ofiary z dzieci. Adramelech bywał utożsamiany z babilońskim Anu i Molochem Ammonitów. W Raju utraconym Milton nazywa Adramelecha "idolem Asyryjczyków"; w tym samym poemacie zostaje on stracony przez Uriela i Rafaela (VI, 365, 460-463). W Mesjadzie Klopstocka jest on "nieprzyjacielem Boga, bardziej podstępnym, pysznym i złośliwym niźli sam Szatan, diabłem straszliwiej wyklętym i większym hipokrytą".
Agares, Agreas, Aguares - niegdyś anioł należący do chóru cnót, obecnie książę piekła, dowodzący 31 legionami złych duchów. Ukazuje się pod postacią starca siedzącego okrakiem na krokodylu, z krogulcem na ręce. Uczy wszystkich języków i potrafi wywołać trzęsienie ziemi. Według legendy Agares był jednym z 72 duchów, które Salomon uwięził w mosiężnym naczyniu i wrzucił do jeziora (według innej wersji tej legendy wygnał go do "dolnego Egiptu").
Amaimon - szatan, władca wschodniej części Piekła.
Anmael, Chnum - jeden z przywódców upadłych aniołów, czasem utożsamiany z Szemhazajem, gdyż Anmael tak jak Szemhazaj, prosząc o rękę córkę człowieczą (Istahar), obiecał jej wyjawić pełne Imię Boże.
Arakiba, Arakab, Arstikifa, Artakifa - upadły anioł, który sprowadził na ziemię grzech, o czym opowiada etiopska Księga Henocha. Arakiba pełnił tam funkcję "dziesiętnika" armii odstępców.
Arakiel, Arakujel, Aracjel, Arkael, Sarakuael, Arkiel, Arkas - jeden z dwustu upadłych aniołów, o których mowa w etiopskiejKsiędze Henocha. Jednakże w Księgach Sybilli Arakiel nie jest aniołem upadłym - jest tam jednym z pięciu aniołów, którzy prowadzą ludzkie dusze na sąd. Arakiel nauczył ludzi orientacji w terenie. Imię Arakiel znaczy "ten, który sprawuje władzę nad ziemią".
Arazjel - (Arazjal, Atriel, Esdriel, Sahariel, Seriel "moim księżycem jest Bóg") - anioł, który zgrzeszył, zstępując na ziemie, aby związać się z kobieta śmiertelna. Objaśnia ludziom bieg Księżyca. Arazjel wraz z Bagdalem, rządzi znakiem Byka. Bywa identyfikowany z aniołami dobrymi, zależnie od źródła.
Ariel - (Arael, Ariael, "lew Bozy" lub "ognisko boże") - według Corneliusa Agrippy : "Ariel to imię anioła, czasem także demona, również miasta zwanego Ariopolis, gdzie czczą go jako bożka". W koptyjskiej Pistis Sofia, Ariel jest aniołem kary przebywającym w piekle, spełniającym te sama funkcje, co mandajski Ur. W Testamencie Salomona anioł ten jest zwierzchnikiem demonów. W kabale praktycznej jest to anioł upadły, pierwotnie należący do chóru cnót. W Burzy Szekspira Ariel jest duchem powietrznym, za nieposłuszeństwo uwięziony w rozszczepionej sośnie przez czarownice Sykoraks, po jej śmierci uwolniony przez Prospera, służy mu wiernie 16 lat, aż wreszcie mistrz wyrzekłszy się magii, wyzwala go. W Raju utraconym Miltona (VI, 371) jest on zbuntowanym aniołem, który pierwszego dnia bitwy w niebie zostaje pokonany przez serafina Abdiela.
Ariok - (Ariuch, Orioch, Arioch - "srogi lew") - jest demonem zemsty, stronnikiem Szatana, upadłym aniołem (jak w Raju utraconymMiltona, gdzie podczas bitwy w niebie ulega serafinowi Abdielowi). Według De Plancy'ego Arioch jest demonem zemsty, lecz "posługuje się zemstą tylko wobec tych, którzy sami się do niej uciekają".
Armaros, Armers, Farmaros, Abaros, Arearos - jeden z upadłych aniołów, o których wspomina etiopska Księga Henocha. Armaros uczy "odczyniania uroku".
Armen - (Ramiel?, Arakiel?, Barakuel?) - jeden z upadłych aniołów, o których wspomina etiopska Księga Henocha.
Aryman - (Ariman, Ahraman, Dahak, perskie Ahriman, ze staro-irańskiego Angra Mainju - "Zły Duch") - perski książę zła, bóg zła i ciemności, kłamstwa i zniszczenia; przywódca Zła przebywający w ciemnej, cuchnącej otchłani; pierwowzór chrześcijańskiego Szatana. Według Zaratustry, który był kuszony przez Arymana, ale wyszedł z tej próby zwycięsko, to właśnie Aryman sprowadził śmierć na ziemię, zabijając pierwowzór człowieka i zwierząt. Celem Arymana jest zniszczenie świata. Pomagają mu w tym zastępy demonów (dewów), w tym planety - główne źródło niepowodzenia i złego losu. W czasach poprzedzających panowanie dynastii Sasanidów Aryman nie był uważany za ducha całkowicie złego. Mazdajscy magowie składali mu ofiary. Aryman dorównuje potęgą swemu bliźniaczemu duchowi, Ahura Mazdzie, ale, zgodnie z przepowiednią Zaratustry, ostatecznie zostanie pokonany przez "wszechwiedzącego pana nieba i ziemi". Manichejczycy twierdzili, że "materia" jest źródłem i jestestwem Arymana, wyłoniła się z Królestwa Ciemności wraz z demonami, ogniem, dymem nieprzychylną pogodą i kobietami. Aryman, według manicheizmu, stworzył zarówno Adama, jak i Ewę.
Asbiel - ("ten, który uciekł od Boga") - w etiopskiej Księdze Henocha Asbiel został zaliczony do aniołów upadłych. "Udzielił świętym synom Bożym fałszywej rady i namówił ich do grzechu z córkami ludzkimi".
Asmodaj, Aszmedaj, Asmodiusz, Sidonej - według Budge'a upadły anioł, "który ma skrzydła, polatuje to tu, to tam, oraz zna tajemnice przyszłości". Asmodaj uczy matematyki i potrafi uczynić człowieka niewidzialnym. Jest tez wodzem 72 legionów duchów piekielnych. Przywołany, ukazuje się pod postacią istoty o trzech głowach (byka, barana i człowieka). Asmodaj jest jednym z bohaterów poematu Johan Drydena, The State of Inocenece. Odmiana tego imienia jest Hasmodaj, jeden z demonów księżyca, przywoływany w zaklęciach talizmanów. Bywa identyfikowany z Asmodeuszem.
Asmodeusz - ("duch zła") - imię pochodzi od iran. Aeszma dewa (dew Aeszma, aeszma - gniew, szal, dewa - demon, dew). Aeszma (Charsz) jest irańskim demonem nienawiści, przeciwnikiem Sorusza (Sraoszy). Sam Asmodeusz jest bardziej perskim niż żydowskim diabłem. Niemniej został włączony do tradycji żydowskiej, gdzie uważany jest za ducha zła. Zdaniem Forlonga Asmodeusz to "talmudyczny Aszmedaj, demon przejęty z Zend Aszmadewy" i "wściekły diabeł"' według Forlonga to właśnie Asmodeusz upił Noego. W Księdze Tobiasza (3, 8; 3, 17; 8, 3-2) Asmodeusz jest złym duchem, który zakochał się w Sarze, córce Raguela i zabił kolejno jej siedmiu nowo poślubionych mężów. Za poradą anioła Rafaela (Rafala) Tobiasz egzorcyzmuje Asmodeusza dymem z serca i wątroby ryby spalonej na żarzących się węglach i żeni się z Sarą. Demon zaś uciekł "aż do Górnego Egiptu", gdzie został związany przez Rafaela. Według chaldejskiej wersji Księgi Tobiasza asmodi znaczy "król demonów". W demonologii Asmodeusz jest zarządca piekielnych domów gry. Zdaniem demonologa Wierusa, wzywając Asmodeusza, należy zdjąć nakrycie głowy, w przeciwnym razie demon oszuka przywołującego. Barrett przedstawia Asmodeusza jako jedno z "naczyń gniewu Bożego". Asmodeusz jest głównym bohaterem powieści Lesag'a Diabeł kulawy. W The Devil's Own Dear Son Cabbela Asmodeusz jest synem pierwszej żony Adama, Lilit, i demona Samaela. Z kolei w Księdze świętej magii Abra-Melina czytamy, że "zdaniem niektórych rabinów Asmodeusz był śmiertelnikiem, owocem kazirodczego związku Tubal-Kaina z jego siostra Naama; zdaniem innych demonem nieczystości". Według jeszcze innej legendy Asmodeusz narodził się ze związku Adama z Lilit. W tradycji żydowskiej Asmodeusz jest teściem demona Bar Szalmona. W tradycjach o Salomonie występuje także pod imionami Saturn, Markolf i Morolf. Jak głosi legenda, Asmodeusz został pojmany przez Salomona i zmuszony do pomocy przy budowie Świątyni. Zdołał jednak oszukać króla, następnie wygnał go z królestwa i sam zasiadł na tronie. "Po długiej żebraczej wędrówce Salomon powrócił i przepędził Asmodeusza". Według Zoharu Asmodeusz przekazał Salomonowi nauki wiedzy czarnoksięskiej. Demon ten jest uważany za wynalazcę wszelkiej rozrywki, muzyki, tańca, sztuki dramatycznej oraz "nowych mód francuskich". W Talmudzie Asmodeusz, król demonów, jest "władcą nad wszystkimi sprawami dotyczącymi liczb parzystych". Zgodnie z tradycją okultystyczną "Asmodeusz należał przed upadkiem do grona serafinów", obecnie jest demonem, który "napełnia mężczyzn żądzą, prowadzącą do wiarołomstwa". Ponadto "obdarza magicznymi pierścieniami; pokazuje, jak stać się niewidzialnym; uczy geometrii, arytmetyki, astronomii i nauki o ruchu. Zna również miejsca ukrycia skarbów". Wezwany ukazuje się jako książę "o trzech głowach: byczej, ludzkiej i baraniej. Ma tez ogon węża, gęsie nogi i zieje ogniem". Dosiada smoka i dzierży w dłoniach chorągiew i włócznię.
Astarot, Asterot, Astaroth - niegdyś serafin, obecnie wielki książę piekieł. Zdaniem Michaelisa Astarot był księciem chóru tronów. W piekle Astarot "chętnie opowiada o upadku [aniołów], nie przyznaje się jednak, ze sam jest jednym ze zbuntowanych duchów. Jak twierdzi Barrett, "w języku greckim imię Astarota brzmi: Diabolus". Według Grimorium Verum miejscem stałego pobytu Astarota jest Ameryka. Wezwany, Astarot zjawia się w postaci "pięknego anioła jadącego na smoku, w prawej ręce trzyma żmije. Nie wolno jednak dopuszczać go zbyt blisko, bo przeraźliwie cuchnie". Jak podaje De Plancy, Astarot "czczony był przez Filistynów i mieszkańców Sydonu". Obecnie pełni funkcje wielkiego skarbnika piekła, gdzie naucza sztuk wyzwolonych. Jak głosi legenda, Astarot był "jednym z siedmiu książąt piekieł, którzy odwiedzili Fausta. Według angielskiej tradycji pojawia się jako waz o ceglastoczerwono mieniącym się ogonie, dwu żółtych silnych i krótkich nogach, białożóltawym brzuchu, rudobrązowej szyi i ostrym szpikulcu zakończonym na kształt kolca jeża."
Atarkulf - według Voltair'a, wódz upadłych aniołów wymienionych w Księdze Henocha.
Auza, Oza - syn Elohima (syn Boży), jeden z upadłych aniołów, który utrzymywał stosunki cielesne z córkami ludzkimi.
Azael - (Azjel, Asjel, Azzael-"ten, którego umacnia Bóg") - w początkowych fragmentach hebrajskiej Księgi Henocha Azael jest przedstawiony jako jeden z trzech aniołów służebnych, zamieszkujących siódme niebo; jednak w dalszych częściach tej samej księgi występuje już jako anioł upadły, a także, wraz z Azą, jako jeden z maskim (w mitologii akadyjskiej siedmiu wielkich książąt piekła, zwanych tez duchami czeluści). Za utrzymywanie stosunków cielesnych z córkami ludzkimi został skazany na przekłucie nosa. Według innej wersji tej legendy Azael był jednym z dwóch upadłych aniołów, którzy współżyli z Naamą, córką Lameka, płodząc sedim, asyryjskie bóstwa opiekuńcze. Za karę Azael został przykuty łańcuchami do ostrych skał, gdzie oczekuje Sadu Ostatecznego. Anioł ten nauczył ludzi czarów, za pomocą których mogą oni (lub mogli) spowodować opuszczenie się Słońca, Księżyca i gwiazd z nieba na ziemie i tym samym przybliżyć do ludzi przedmiot ich bałwochwalczego kultu. Cornelius Agrippa w Three Books of Occult Philosophy podaje imiona czterech złych aniołów, będących przeciwnikami czterech świętych władców żywiołów, i wśród aniołów upadłych wymienia Azaela.
Azaradel - w etiopskiej Księdze Henocha jest jednym z upadłych aniołów, którzy objaśniają ludziom bieg Księzyca.
Azazel - (Azael, Hazeazel "Bóg umacnia")-w etiopskiej Ksiedze Henocha Azazel jest jednym z wodzów 200 upadłych aniołów. Azazel "nauczał mężczyzn wykuwać miecze i tarcze" , a kobiety" "noszenia ozdób i malowania powiek". W literaturze rabinickiej i tartumach Azazel jest kozłem ofiarnym; (16,8-10) Azazel to prawdopodobnie imię demona pustyni, któremu poświecony jest jeden z kozłów ofiarnych. Pojawia się on tam w związku z obrzędami Dnia Przebłagania. Należało wylosować dwa kozły: jeden w ofierze Bogu, drugi Azazelowi; pierwszy miał być zabity za grzechy ludu, drugi na którego głowę kapłan składał wszystkie przewinienia, wypędzony na pustynie; ten nazywany był kozłem. W Zacharze "zły Azazel" to jeździec dosiadający węża. W księdze tej określany jest jako wódz anielskiego chóru bene elim (lub iszim, niższym aniołów, "ludzi duchów"). Święty Ireneusz nazywał Azazela "aniołem upadłym, lecz wciąż potężnym". W Apokalipsie Abrahama jest on "władca piekła, zwodzicielem ludzkości", który w swej prawdziwej postaci jest demonem o siedmiu wężowych głowach, czterdziestu obliczach i dwunastu skrzydłach. Żydowska legenda opowiada o aniele Azazelu, który nie chciał się pokłonić Adamowi, kiedy Bóg przedstawił pierwszego człowieka zgromadzeniu hierarchów niebiańskich. Za to nieposłuszeństwo Azazel został ogłoszony "przeklętym Szatanem". Według innej legendy arabskiej, kiedy Bóg nakazał aniołom złożyć hołd Adamowi, Azazel odmówił, twierdząc, że nie widzi powodu, aby "syn ognia (tj. anioł) miął się kłaniać synowi gliny (tj. śmiertelnikowi). Za to nieposłuszeństwo Bóg wygnał Azazela z raju i zmienił jego imię na Eblis. Milton w Raju utraconym (I,625-626) nazywa Azazela "cherubinem rosłym", ale także upadłym aniołem i chorążym Szatana. Azazel był pierwotnie semickim bogiem trzód i dopiero później został zdegradowany do rangi demona. Bamberger skłania się do poglądu, że pierwsza gwiazda, która spadla (gwiazda oznacza tu anioła) to właśnie Azazel.
Baal - (Bael, babilońsko-asyryjski Bel, "pan" lub "władca" l. mn. baalim "panowie"), nazwa, albo epitet wielu bóstw semickich, opiekujących się różnymi miejscami, później miastami, także bóg przyrody, płodności i rolnictwa. Baal pojawia się najwcześniej w wzmiankach z III tysiąclecia p.n.e. w północnej Syrii. Najobszerniej o Baalu mówią poematy mitologiczne z Ugarit na północnym wybrzeżu Syrii spisane w XIV w. p.n.e. Określany jest tytułami "Władca" (ugar. Alijan) i "Książę Pan Ziemi" (ugar. Zebul Ba'l Ars). Zwalczany przez proroków izraelskich jako bóstwo pogańskie, stał się synonimem fałszywego boga, idola, bożyszcza. W księgach zaklęć oraz w Pseudo-Monarchii Wierusa jest on potężnym królem podziemnego świata; służy we wschodniej części piekła i jest zwierzchnikiem 60 lub 70 legionów diabłów. Przywołany, ukazuje się jako stwór o trzech głowach (ropuchy, człowieka i kota).
Baalberyt - (Balberyt, Berit, Beal, Elberyt, Baal-Berit "pan" lub "bóg miasta Berit") - w Biblii w Księdze Sędziów (8, 33; 9, 4, 46) to bóg miasta Berit, jedna z lokalnych odmian boga Baala. Baalberyt to były książę chóru cherubinów. Obecnie, w piekle, pełni funkcje mistrza ceremonii. Zazwyczaj jest jednym z kontrsygnatariuszy lub notariuszem poświadczającym pakty miedzy ludźmi i diabłami. Nazywany jest "pisarzem" i jako taki podpisuje się w piekle. Według The Encyclopedia of Witchcraft and Demonology Baalberyt był demonem, który opętał siostrę Magdalene z Aix-en-Provence i wyjawił jej imiona innych diabłów. Jak powiada Michaelis, Baalberyt to demon, który "nakłania do bluźnierstwa i morderstwa".
Balan, Balam - niegdyś anioł chóru panowan; obecnie "wielki i potężny książe piekieł. Ma trzy głowy: byka, człowieka i barana, a przy tym ogon węza i ogniem pałające oczy".Przedstawiany jest nago, na niedźwiedziu, z krogulcem na dłoni. Dowodzi 40 legionami duchów piekielnych.
Barakijal, Barakel, Barakiel - w Księdze Jubileuszów, jeden z Czuwających (grigori), którzy pojęli córki ludzkie za żony (por. Rdz. 6). Obecnie Barakijal mieszka w piekle, gdzie jest nauczycielem astrologii. W etiopskiej Księdze Henocha opisany jest jako wódz (jeden z "dziesiętników") zastępu upadłych aniołów.
Barbatos - anioł niegdyś należący do chóru cnót. "Fakt ten - powiada Spence w Encyclopaedia of Occultism - został potwierdzony licznymi dowodami". W piekle, gdzie Barbatos obecnie zamieszkuje, jest on wielkim księciem i zwierzchnikiem 30 legionów złych duchów. Ponadto "rozumie śpiew ptaków, zna przeszłość i potrafi przepowiedzieć przyszłość". Może być przywoływany podczas obrzędów magicznych, ale tylko wówczas, gdy słonce znajduje się znaku Strzelca. Ukazuje się pod postacią łucznika bądź myśliwego.
Batarel, Batarjal, Batariel, Badariel, Batrael, Metarel - w etiopskiej Księdze Henocha, jeden z dwustu upadłych aniołów; także anioł przywoływany w zaklęciach magicznych.
Behemot - potwór chaosu (wieloryb, krokodyl, hipopotam) stworzony piątego dnia Stworzenia; jest rodzaju męskiego i lądowym odpowiednikiem morskiego potwora Lewiatana. Apokryficzna Księga Henocha wymienia towarzysza tej bestii: "I w dzień ten zostaną oddzielone od siebie dwa potwory: jeden rodzaju żeńskiego, zwany Lewiatanem, będzie żył w otchłani wód, drugi zaś, rodzaju męskiego, zwany Behemot, ogarnie swoimi piersiami niezmierzona pustynie Dendain". Bywa utożsamiany z Rahabem, przedwiecznym aniołem morza oraz aniołem śmierci. W teologii rzymskokatolickiej Behemot jest władcą ciemności, chociaż w Ksiedze Hioba 40, 19 określony został jako "Początek dróg Bożych", co sugerowałoby funkcje przeciwna. W demonologii Behomot to "demon gruby i, mimo piastowanego stanowiska, głupi [.] jego dziedzinami są obżarstwo i uciechy żołądka. W piekle pełni funkcje wielkiego podczaszego (De Plancy). Według tradycji islamskiej Allach wykorzystał Behemota jako mocny fundament, potężny grzbiet wyginający w łuk wodę i ciemności pod ziemią.
Belfegor - (Belphegor, Belfagor, Fegor, Fogor, Phegor, Baal-Peor, - nazwy używane w różnych przekładach Biblii, hebr. Ba'al Pe'or"władca szczelin" lub "pan Peoru" czy "bóg Baal z góry Phegor") - pierwotnie czczony pod postacią fallusa moabicki bóg rozpusty. Lokalne bóstwo kananejskie, którego świątynia znajdowała się w Fogor, w górach Moabu w pobliżu ujścia Jordanu. W czasie postoju w Setim Izraelici, ulegając córkom Moabu, oddawali się rozwiązłemu kultowi tego boga. Za karę śmierć poniosło tam śmierć 24 tysiące Izraelitów (Lb 25, 1-18). Według kabalistów, był niegdyś aniołem chóru księstw. W piekle Belfegor jest demonem odkryć i przemyślnych wynalazków. Przywołany, ukazuje się pod postacią młodej kobiety. De Plancy w Słowniku wiedzy tajemnej twierdzi, ze pewni wysocy dostojnicy imperium piekielnego pełnia funkcje posłów czy tez ambasadorów przy rządach państw ziemskich oraz że Belfegor został akredytowany we Francji. Wiktor Hugo w Pracownikach morza podziela ten pogląd. W średniowiecznej legendzie imię to otrzymał diabeł posłany przez Plutona w ludzkiej postaci na ziemie, aby się przekonać, czy słuszne są skargi potępieńców, że grzechom, za które cierpią męki, winne są kobiety. Belfegor bada sprawę, żeni się nawet, aby w końcu ze zgrozą uciec na powrót do piekła, gdzie dopiero może odetchnąć od towarzystwa ziemskich niewiast. O tym traktuje m. in. nowela N. Machiavellego Befagor Arcidiabolo (Arcydiabel Belfagor).
Belial - (Berial, Beliar, hebr. belijja'l - od beli ja'al - "bez pożytku, nic niewart") - potężny upadły anioł, wcielenie nieprzydatności albo bezprawia, zła, anioł ciemności, książę piekieł, wódz złych duchów, uosobienie ducha zła, często utożsamiany z szatanem. O Beliarze mowa w kilku księgach Starego Testamentu, zawsze jednak jako o złym duchu, symbolu lub personifikacji zła. Belial jest też najczęstszym określeniem Szatana, czy tez przeciwnika Jahwe w pismach qumranskich. W Drugim Liscie do Koryntian (6,15), św. Paweł pyta: "[.] jakaż jest wspólnota Chrystusa z Beliarem [.]" najwyraźniej traktując Beliara jako wodza demonów lub samego Szatana. W literaturze apokryficznej Beliar jest księciem ciemności, najbardziej zagorzałym przeciwnikiem Boga. W Męczeństwie Izajasza jest on aniołem nieprawości. W Ewangelii Bartłomieja Bartłomiej pyta Beliara kim jest, na co ten odpowiada: "Najpierw nazywałem się Satanael, co znaczy Anioł Boga. Gdy jednak nie chciałem uznać obrazu Boga [Adama], zostałem nazwany Szatanem, co znaczy Anioł piekła. [.] Ja byłem nazwany pierwszym z aniołów, bowiem gdy Bóg stworzył niebo, wziął garść ognia i utworzył najpierw mnie, na drugim miejscu Michała, jako trzeciego - Gabriela, jako czwartego - Rafała, na piątym miejscu Uriela, na szóstym Satanaela i innych sześć tysięcy aniołów, których imion nie mogę wymienić". Według tegoż samego Bartłomieja Beliar ma sześćset jardów długości, czterdzieści szerokości, ośmiojardowe skrzydła, skuty jest ognistymi łańcuchami, a pilnuje go sześćset sześćdziesiąt aniołów. On to wymierza karę ludzkim duszom i sam jest karany, a poza tym wysyła demony na świat na pokusę ludziom. Symbol Beliala widziano w zodiakalnym Koziorożcu, znak ten bowiem jest największym poniżeniem dla człowieka. Symbolizuje upadek słońca podczas zimowego przesilenia. W średniowieczu Belial najczęściej był przyzywany jako książę piekieł w czarnej magii. Kult jego nierozerwalnie łączył się z rozpustą seksualną. W Raju utraconym (I, 570-572), czytamy: "Ostatni nadszedł Belial: bardziej sprośny / Umysł nie został stracony z Niebiosów / Ni rozkochany występniej w występku:. W kolejnej księdze tego utworu (II, 133-136) Milton wprawdzie powiada o Belialu, że "Równie nadobnej postaci Niebiosa / Nigdy nie strącą, zdawał się stworzony / Do czynów szczytnych i wielkich godności", wszelako zaznacza, że "fałszem [to] wszystko i pozorem było". Barton przypuszcza, że Belial to "dawna nazwa Szeolu". W Pracownikach morzaWiktor Hugo, powołując się na źródła okultystyczne, mówi o Belialu jako ambasadorze piekła w Turcji. Belial należał niegdyś do chóru cnót. Według Waite'a Beliar miał być stworzony "zaraz po Lucyferze". Jako anioł upadły Beliar chełpi się, że upadł pierwszy spośród cnotliwszych". Według Schoolemena Beliar należał niegdyś do chóru aniołów oraz do chóru cnót. Z kolei Glasson utrzymuje, że Beliar nigdy nie był aniołem i przyrównuje go do Arymana (por.), głównego diabła mitologii staroperskiej, który był "niezależnym i równym Bogu Jego przeciwnikiem". Tradycyjny pogląd, że Beliar jest prymasem piekła, został zapisany także w dziełach dwóch współczesnych autorów, Tomasza Manna i Aldousa Huxleya; w obu przypadkach jest on traktowany jako przykład i kwintesencja zła.
Belzebub - (Beelzebub, Belzebud, Belzaboul, Beelzeboul, Baalsebul, Belzeboub, semickie Baal Zebub, hebr. Ba'al Zebub - "władca much") - pierwotnie bóstwo syryjskie; w Drugiej Księdze Królewskiej (1, 1-16) Beelzebub jest filistyńskim bogiem Ekronu (Akkronu). Do jego wyroczni zwrócił się król Izralela Ochozjasz w chorobie. Uważa się go za lokalną odmianę kananejskiego Baala, władcę much roznoszących chorobę. W Septuagincie i w Nowym Testamencie spotykana jest forma Ceelzebul, co odpowiada epitetowi Baala w tekstach ugaryckich: Zebul Ba'l Ars - "Książe Pan Ziemi". Nasuwało to przypuszczenie, że forma Belzebub jest szyderczym zniekształceniem tego tytułu. Jednakże analogiczny epitet Zeusa greckiego "Łowca Much" wskazuje, ze nie musi tu chodzić o celowe zniekształcenie. W kabale Belzebub jest wodzem dziewięciu złych aniołów piekła. W ewangeliach św. Mateusza (10, 25; 12, 24-27), św. Marka (3,22) oraz św. Łukasza (11,15) Belzebub jest "władcą złych duchów", ale nie jest tożsamy z Szatanem (podobnie jak we wszystkich znanych traktatach magicznych). W apokryficznej Ewangelii Nikodema Chrystus podczas trzydniowego pobytu w piekle nadaje Belzebubowi władzę nad podziemnym światem w nagrodę za to, ze wbrew sprzeciwowi Szatana zezwolił na zabranie Adama i "uwięzionych świętych" do nieba. Popularne określenie Belzebuba to "władca much". Nazywano go także "władcą chaosu". Dante utożsamiał go z Szatanem, natomiast Milton w Raju Utraconym (I, 93-94) powiada o Belzebubie, że "drugim / Był po nim [tj. Szatanie] władca, drugim tez w występku"; w tym samym utworze (I, 185) nazywa go również "cherubinem upadłym". Busasejal - według etiopskiej Księgi Henocha jeden z dwustu upadłych aniołów.
Bylet, Belet - niegdyś anioł chóru potęg (chóru, do którego ma nadzieje powrócić), obecnie upadły anioł przebywający w piekle, gdzie dowodzi 85 legionami demonów. Jest królem, dosiada siwego konia, a jego zjawienie się oznajmia ogłuszający dźwięk trąby. Pogląd, ze Bylet należał kiedyś do chóru potęg, został "poparty licznymi dowodami".
Carreau, Carnivean - eks-książe chóru potęg, obecnie demon wzywany w litaniach sabatowych. Według Histoire de la Magieen France Garineta Carreau był jednym z diabłów, które opętały siostrę Serafike z Loudun; pod nieobecność Barucha Carrwau pilnował kropli wody, która zaczarowała jej żołądek. Carreau jest także demonem "drugiej i trzeciej kategorii", który "nakłania do nieokazywania miłosierdzia".
Dagon - (akad., ugar. Dagan, hebr. dagon - zboże, później od dag - ryba) - w Raju utraconym (I, 538) upadły anioł. Bóstwo czczone od III tysiąclecia p.n.e. nad środkowym Eufratem a potem w Mezopotamii i Syrii. Dagon był bogiem wojny, urodzaju, wyroczni, a jako bóstwo najwyższe władca kraju. Jako bóstwo rolnicze był wynalazcą pługa. Bóg ten także pojawia się na terenie Palestyny, o czym świadczy miejscowość Bet Dagon (hebr. "Dom, Świątynia Dagona"). Świątynie miął też Dagon w Aszdod na terytorium Filystynów (czego potwierdzenie znajdujemy w Biblii, patrz poniżej). Na hellenistycznych monetach i rzeźbach z nadmorskich miast Palestyny Dagon ma postać człowieka-ryby, co świadczy o zaniku świadomości pierwotnej etymologii imienia.
Danjal - ("Bóg jest moim sędzią") - jest jednym z upadłych aniołów wymienianych w tradycjach o Henochu. W "niższym świecie" sprawuje władzę nad prawnikami.
Ezekiel - (hebr. "moc Boża") - w etiopskiej Księdze Henocha, upadły anioł, który nauczył ludzi "wróżyć z chmur".
Gaap, Tap, Goap - niegdyś anioł chóru potęg (mocy), obecnie anioł upadły. W piekle Gaap pełni funkcje "wielkiego prezydenta i wielkiego księcia", jest jednym z jedenastu prezydentów podziemnych krain. Jako król Południa, dowodzi 66 legionami złych duchów. Według demonologów ma być również "księciem Zachodu".
Gadriel - (aram.: "Bóg jest moją pomocą") - w tradycjach o Henochu, jeden z upadłych aniołów. Według legendy to właśnie Gadriel zwiódł Ewe w raju, co pozwala wiedzieć w nim nie tyle Szatana, ile węża z ogrodu Edenu. Podobnie jak Azazel, Gadriel nauczył ludzi obchodzić się z bronią. W apokryficznej Czwartej Księdze Machabejskiej Ewa powiada, że "żaden oszukańczy wąż" nie skala jej "czystości panieńskiej". W księdze tej Gadriel nie jest nazwany z imienia.
Hakael - jeden z siedmiu przywódców aniołów upadłych, "siódmy Szatan".
Hananel, Ananel, Anani, Chananel - w etiopskiej Księdze Henocha, jeden z aniołów upadłych. Miał on zstąpić z nieba na górę Hermon i sprowadzić na ziemię grzech.
Harut - (Harot, Haurwat) - w legendach arabskich, występuje zazwyczaj w towarzystwie Maruta. Harut (wraz z Marutem) został zesłany z nieba na ziemie, aby nauczył ludzi sztuki rządzenia (Koran II, 102). W mitologii perskiej Harut i Marut byli wysokiej rangi aniołami (Amesz Spentami), znającymi sekretne imię Boga; na swoje nieszczęście, imię to wyjawili kobiecie o imieniu Zobra lub Zuhra. W przypisie do XIV ody Hafiza czytamy, że wykorzystując moc Wyjawionego Imienia, Zuhra przeniosła się na planetę Wenus, "z która w mitologii mahometańskiej jest odtąd utożsamiana"; upadli aniołowie (Harut i Marut) "zostali za karę uwięzieni, i od tej pory wiszą głową w dół w lochu niedaleko Babilonu, gdzie, jak głosi legenda, uczą magii i czarnoksięstwa". Hastings powiada, że Harut i Marut to "upadli aniołowie, spełniający szatańskie funkcje".
Hauras, Haures, Hawres, Flauros - jeden z 72 złych duchów, które Salomon, według legendy, zamknął w mosiężnym naczyniu i wrzucił do jeziora (lub morza). Poprzednio Hauras zajmował, jak sam wyznał Salomonowi, wysokie stanowisko w hierarchii niebiańskiej (nie powiedział jednak, do którego chóru aniołów należał). Opowiedział królowi dzieje stworzenia świata i upadku aniołów. W piekle Hauras jest wielkim księciem. Zazwyczaj przybiera postać lamparta, jednak na wezwanie egzorcysty zjawia się w ludzkiej postaci. Przywołany udziela prawdziwych odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości i przeszłości. Dowodzi 36 legionami złych duchów, gotowych spełnić każdy jego rozkaz.
Iblis - (Eblis, Haris, "rozpacz") - w mitologii perskiej i arabskiej, Eblis jest odpowiednikiem judeochrześcijańskiego Szatana. Według Ibn Abbasa, Eblis, jako wysoki rangą anioł, był niegdyś ozdobą niebiańskiego raju. W orientalnym romansie o Vatheku Beckford charakteryzuje Eblisa następująco: "Przed swym upadkiem, nosił on imię Azazel. Kiedy Bóg stworzył Adama, rozkazał wszystkim aniołom, aby oddały mu pokłon, Eblis jednak odmówił" (por. Koran, sura XVIII, 50). Legendę tę przytacza również Ginzberg w The legends of the Jews: "Czyż ja, stworzony z bezdymnego ognia, mam oddawać cześć istocie uczynionej z prochu?" - pytał anioł. Za karę Bóg zamienił Eblisa w szejtana (diabla), a ten stał się ojcem wszystkich diabłów. Według jednej z wersji legendy miało ich być pięciu: Tir, sprawca śmiertelnych wypadków; Awar, demon lubieżności; Dasim, mąciwoda, podżegacz do kłótni; Sut, ojciec kłamstwa; Zalambur, specjalizujący się w oszustwie kupieckim i handlowym. Iblis do dnia Sadu Ostatecznego otrzymał przywilej wprowadzania ludzi w błąd. Według św. Augustyna (Enchiridion, 28) i Mahometa (Koran XVIII, 50) Eblis to dzinn, a nie anioł czy też anioł upadły, dokładnie rzecz biorąc władca dzinnów. Mitologia arabska zna trzy kategorie duchów: aniołowie, dzinny (dobre i złe) oraz demony. Jak głosi legenda, Mahomet nauczył prawnuka Eblisa niektórych sur Koranu.
Jekon - (Jikon, "podżegacz") - w etiopskiej Ksiedze Henocha, herszt upadłych aniołów. Z pomocą Asbiela zwiódł synów Bożych (tj. innych aniołów), kusząc ich widokiem pięknych córek ludzkich; z tymi to kobietami synowie Boży utrzymywali następnie grzeszne stosunki cielesne. Jetrel - w tradycjach o Henochu, jeden z dwustu upadłych aniołów.
Jomjael - ("dzień Boży") - jeden z upadłych aniołów, strącony z niebios wraz z Szemhazajem, Szatanem i innymi (por. etiopska Księga Henocha). Juwart - niegdyś książę chóru aniołów, obecnie służy w piekle.
Kaim, Kajm, Kamio - niegdyś należał do chóru aniołów, obecnie przebywa w piekle, gdzie pełni funkcje wielkiego prezydenta. Pokazuje się pod postacią drozda. Dowodzi 300 legionami duchów piekielnych. Według De Plancy'ego Kaim ukazał się Lutrowi.
Kakabel - (Kochbiel, Kokbiel, Kabajel, Kawkabel, Kochab - "gwiazda Boża") - wielki książe aniołów, sprawujący władzę nad gwiazdami i konstelacjami. W Księdze Henocha Kakabel jest wysokim rangą świętym aniołem, jednakże w przeważającej większości pism apokryficznych jest złym (upadłym) aniołem i mieszkańcem piekła. W piekle dowodzi 365 tysiącami duchów, gotowych wykonać każde jego polecenie; on zaś, miedzy innymi, uczy ich astrologii.
Lau(w)iasz - w kabale, anioł, który należał kiedyś do chóru tronów i chóru cherubinów. Sprawuje piecze nad mędrcami i wybitnymi osobistościami.
Lewiatan - (hebr. Liwjatan "ten, który zwija się w fałdy; istota o wijącym się ciele", ugar. Lotan) - w mitologii ugaryckiej potwór morski, utożsamiony z bogiem morza Jamem lub należący do jego orszaku, pokonany przez Baala i Anat. W przypowieściach Henocha Lewiatan jest żeńskim, pierwotnym potworem morskim i złym smokiem. W literaturze rabinackiej jest ona (lub on) utożsamiana z Rahabem, aniołem przedwiecznych głębin, i jest odpowiednikiem lądowego potwora Behemota. Jak głosi legenda, zarówno Lewiatan, jak i Behemot zostali stworzeni piątego dnia Stworzenia. Według św. Justyna Lewiatan to "zły anioł". Zdaniem George'a Burtona, Lewiatan to "hebrajskie imię babilońskiej bogini Tiamat". W tradycji biblijnej Lewiatan jest olbrzymim wielorybem (Hi 41,1). W Biblii Tysiąclecia to właśnie w Księdze Hioba (40, 15-25) Lewiatan jest porównywany do hipopotama i krokodyla; w innym miejscu tej księgi (26, 13) nazywany jest "wężem zbiegiem". W Księdze Izajasza (27,1) Lewiatan jest nazywany "wężem krętym", które to określenie kojarzy się z Wężem starodawnym występującym w Apokalipsie św. Jana 12,9. Graves i Pataj w Mitach hebrajskich piszą: "W tradycji kabalistycznej Lewiatan symbolizuje Samaela, księcia zła, którego czeka w przyszłości unicestwienie". W okultyzmie jest demonem, który "zachęca do niewierności". W mitologii mandajskiej, u kresu czasów wszystkie dusze nieczyste zostaną połknięte przez Lewiatana.
Lilit, Lilith - w tradycji żydowskiej Lilit jest żeńskim demonem, krzywdzącym noworodki, oblubienica złego anioła Samaela (Szatana). Miała nawiedzać w czasie burzy odludne miejsca, zagrażając zwłaszcza dzieciom i kobietom w ciąży. Jak głosi legenda, była pierwszą żoną Adama. Według rabiego Eliezera (Księga Adama i Ewy) Lilit codziennie rodziła Adamowi setkę dzieci. Zohar opisuje Lilit jako "ogniście namiętną istotę żeńską, która współżyła z pierwszym człowiekiem", ale kiedy Bóg stworzył Ewe, "uniosła się w powietrze i odleciała nad Morze Czerwone", skąd wciąż "próbuje usidlić ludzkość". Według innej wersji legendy Lilit była tak samowolna i złośliwa, że Adam nie mógł z nią wytrzymać, więc ona opuściła Raj i błąka się do dziś w wyższych regionach powietrznych. Wersja z haggady pochodzącej z IV wieku podaje zaś, że to Lilit odtrąca Adama, gdyż ten w akcie seksualnym pragnie byś na górze. Lilit bywa utożsamiana (niesłusznie) z sową, o której mowa w Księdze Izajasza 34, 14. W Biblii Tysiąclecia mowa nie o sowie, lecz wprost o Lilit, kojarzonej ze strzygą z żydowskiego folkloru. Pod postacią sowy Lilit pojawia się w licznych legendach żydowskich. W kabale Lilit jest demonem piątku i przedstawiana jest jako naga kobieta, której ciało przechodzi w wężowe sploty. Po raz pierwszy Lilit pojawiła się w literaturze rabinackiej wczesnego średniowiecza (w pochodzącym z X w. Alfabecie Ben Sira), jednak jej imię pochodzi od lili (lilitu), żeńskiego demona niższego rzędu w mitologii sumeryjskiej. Według mitu Gilgamesz i Enkidu, urządziła sobie dom w konarach huluppu, drzewa Inany, skąd chroniąc się przed Gilgameszem, uciekła na pustynię. W zaklęciach przejętych przez Babilończyków i Asyryjczyków Lilit pojawia się wśród złych demonów powodujących zarazę, gorączkę i śmierć. nawiedza nocą mężczyzn, a z takiego związku rodzą się złe duchy czychające na ludzi, by ich rozedrzeć na strzępy. Rabini uważali Lilit za główną kusicielkę, demoniczną żonę Adama i matkę Kaina. W tradycji talmudycznej oraz w kabale (Zohar) większość demonów jest śmiertelna, natomiast Lilit i dwa inne żeńskie duchy zła "będą żyły i szkodziły człowiekowi aż do czasów mesjańskich, kiedy Bóg ostatecznie wypleni zło i nieczystość z powierzchni ziemi". Jak twierdzi Scholem, Lilit i Samael "wyemanowali spod Tronu Bożej Chwały, który zachwiał się nieco wskutek ich [wspólnych] wysiłków"; wiadomo, rzecz jasna, że Samael (Szatan) przebywał niegdyś w niebie, wcześniej jednak żadne źródła nie wspominały, że towarzyszyła mu tam Lilit. Lilit używa wielu imion, z których siedemnaście wyjawiła (pod przymusem) prorokowi Eliaszowi. Według legend arabskich poślubiła diabła i stała się matką złych duchów.
Lucyfer - (łac. Lucifer, lux - "światłość", ferre - "nieść", "nosiciel światła", "dawca światła", "gwiazda zaranna, Wenus-Jutrzenka"; gr. Phosphóros, hebr. helel ben sahar "jasny syn jutrzenki") - niesłusznie utożsamiany z upadłym aniołem (Szatanem) na skutek błędnego odczytania fragmentu Księgi Izajasza 14, 12, "Jakożeś spadł z nieba Lucyferze, któryś rano wschodził" (przekład Jakuba Wujka na podstawie Wulgaty - w łac. przekładzie oddano "gwiazdę zaranną" słowem Lucifer; w Biblii Tysiąclecia lepszy przekład brzmi: "Jakże to spadłeś z niebios, Jaśniejący, Synu Jutrzenki?"). Apostrofa ta w rzeczywistości skierowana jest do Nabuchodonozora, króla Babilonu pokonanemu przez Medów (właśc. Nabukudurriusur II, panował 604-562 r. p.n.e.), któremu urąga Izajasz. Należy też podkreślić, że w żadnej z ksiąg Starego Testamentu nie ma mowy o złych, czy też upadłych aniołach, chociaż, jak w Księdze Hioba 4, 18, Bóg "sługom swoim nie ufa / i w aniołach braki dostrzega". Szatanowi imię "Lucyfer" nadali dopiero Ojcowie Kościoła (św. Hieronim). Lucyfera i Szatana utożsamia także słowiańska Księga Henocha. W okultyzmie Lucyfer jest upadłym cherubinem, cesarzem piekła, zdaniem niektórych demonologów stojącym wyżej niż sam Szatan i ukazującym się "pod postacią najpiękniejszego dziecka". W Tragicznej historii doktora Fausta Marlowe'a i w Piekle Dantego Lucyfer jest władcą piekła. Milton w Raju utraconym określił Lucyfera jako demona grzesznej pychy. Lucyfer jest także tytułowym bohaterem epickiego poematu "holenderskiego Szekspira", Vondela (który utożsamia go z Szatanem), oraz głównym bohaterem misterium Imrego Madacha. Blake przedstawił Lucyfera w cyklu ilustracji do Boskiej komedii. Lucyfer jest także bohaterem dramatu Byrona Kain. George Meredith, w sonecie Lucifer in Starlight, określa diabla jako "Księcia Lucyfera". W rzeczywistości Lucyfer oznacza gwiazdę lub planetę Wenus. Według Spensera, autora An Hymne of Heavenly Beautie, Lucyfer to "najjaśniejszy anioł, Dziecko Światłości". Według tekstów apokryficznych i tradycji folklorystycznych Lucyfer wystąpił do walki z archaniołem Michałem na gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Pokonany został w piekle przykuty do kamiennego słupa łańcuchem. Lucyfer przez cały rok próbuje go przegryźć albo przepiłować zębami samobójców, ale w Wielką Sobotę łańcuch zrasta się znowu i tak co rok aż do Dnia Sądu.
Mammon - (aram. bogaci a. zysk, majątek) - w ewangeliach według św. Mateusza (6, 24) i św. Łukasza (16, 9-13) Mammon (Mamona) jest imieniem złowrogiej mocy, sprzeciwiającej się Bogu. W okultyzmie, upadły anioł, pełniący w piekle funkcję jednego z arcydemonów i księcia kusicieli. Według De Plancy'ego Mammon jest ambasadorem piekła w Anglii. Jest utożsamiany z Lucyferem, Szatanem, Belzebubem, a nawet Nabuchodonozorem. Mammon jest demonem chciwości i skąpstwa, wielbi dobra doczesne, monety i mamidła świata. "Dzierży [on] berło tego świata", jak powiada św. Franciszka w jednej ze swych 93 wizji. W średniowieczu Mammona uważano za syryjskiego boga. Według Grzegorza z Nyssy Mammon to jedno z imion Belzebuba. Milton w Raju utraconym (I, 796-807), tak opisuje jeden z zastępów upadłych aniołów: "Mammon ich prowadził, / Mammon, najniżej pochylony z wszystkich / Duchów, co z nieba runęli, gdyż nawet / I w niebie myśli jego i spojrzenia / Zawsze w dół biegły, bardziej podziwiając / Chodniki Niebios złotem wyłożone / Niż jakiekolwiek boskie albo święte / Widoki"..
Marchocjasz, Marchosias - anioł, który przed upadkiem należał do chóru panowan. W piekle Marchocjasz jest "wielkim markizem". Przywołany, zjawia się pod postacią wilka lub wołu ze skrzydłami gryfa i ogonem węza. De Plancy zaś podaje, że Marchocjasz "ukazuje się pod postacią dzikiej lwicy ze skrzydłami sępa i ogonem węża". Marchocjasz wyjawił Salomonowi, że "po upływie 1200 lat ma nadzieję powrócić na siódmy tron [w niebie]".
Marut - (hebr. gorycz; Marout, Marot) - w tradycji żydowskiej, anioł, który wraz z Harutem został wyposażony przez Boga "we wszelkie pełnomocnictwa do sprawowania pieczy oraz nauczania rodzaju ludzkiego". Marut wywodzi się z mitologii perskiej, (wspomina o nim również Koran). W mitologii perskiej Harut i Marut byli wysokiej rangi aniołami (Amesz Spentami), znającymi sekretne imię Boga; na swoje nieszczęście, imię to wyjawili kobiecie o imieniu Zobra lub Zuhra. W przypisie do XIV ody Hafiza czytamy, że wykorzystując moc Wyjawionego Imienia, Zuhra przeniosła się na planetę Wenus, "z która w mitologii mahometańskiej jest odtąd utożsamiana"; upadli aniołowie (Harut i Marut) "zostali za karę uwięzieni, i od tej pory wiszą głowa w dół w lochu niedaleko Babilonu, gdzie, jak głosi legenda, uczą magii i czarnoksięstwa". Hastings powiada, ze Harut i Marut to "upadli aniołowie, spełniający szatańskie funkcje".
Mefistofeles - (Mefistofiel, Mefistofilis, Mefisto - "ten, który nie lubi światła") - imię pochodzenia hebrajskiego (mefiz znaczy niszczyciel, a tofel kłamca). Mefistofeles jest upadłym aniołem, jednym z siedmiu wielkich książąt piekła (jednym z maskim - siedmiu wielkich książąt piekła w mitologii akadyjskiej). Według Corneliusa Agrippy Mefistofeles "przebywa poniżej planety Jowisz, a jego regentem jest Zadkiel, intronizowany anioł świętego Jehowy". W The History of Magic Seligmanna, Mefistofeles jest "podrzędnym demonem, upadłym aniołem, czasem dopuszczanym przed oblicze Boga, ale nie jest diabłem". W literaturze pięknej Mefistofeles jest albo sługą Szatana, albo tez samym Szatanem. W pierwszej zapisanej wersji średniowiecznej legendy o Fauście - Historii doktora Fausta (1587) jest on jednym ze zwykłych demonów, znanych ze średniowiecznych misteriów, który ma przez jakiś czas służyć Faustowi, a potem zabrać jego duszę do piekła. W Tragicznej historii doktora Fausta Christopera Marlowe'a (1588, druk. 1604) Mefistofeles jest już postacią renesansowego libertyna, pełną jednak tragizmu istoty wyższej pozbawionej Boga, uwięzionej w czeluści piekieł (w dramacie pojawiają się także Lucyfer i Belzebub). W Fauscie Goethego Mefistofeles, działając z rozkazu Szatana, zawiera pakt z Faustem. Jest tu pełnym sarkazmu i drwiny intelektualista Oświecenia, jest to demon dobrze widziany w niebie, duch przeczenia niezbędny w organizacji świata, aby płodny i twórczy niepokój, jaki wnosi, nie dał ludzkości pogrążyć się we śnie złudnego optymizmu; dlatego Bóg chętnie z nim rozmawia i zawiera układy, w których Mefistofeles nieodmiennie przegrywa jako "cząstka owej siły, która wciąż pragnie złego, a wciąż dobro tworzy", bo Faust na końcu swej drogi będzie zbawiony. Mefistofeles jest bohaterem nie ukończonej opery Busoniego (Doktor Faustus) po raz pierwszy wystawionej w Stanach Zjednoczonych w 1964 roku. Występuje także m. in. w Scenach z "Fausta" Goethego na chór i orkiestrę Schumanna (abstrakcyjny Zły Duch dręczący Małgorzatę w scenie w katedrze), Potępieniu Fausta Berlioza i Fauscie Gounoda. W Symfonii faustowskiej Ferenca Liszta temat Mefista zajmuje całą 3. część utworu. Hegel widział w Mefistofelesie symbol "wartości negatywnej". Według De Plancy'ego Mefistofelesa rozpoznaje się "po zimnym okrucieństwie, jadowitym śmiechu, który doprowadza do łez, i okrutnej radości, jaką wywołuje u niego czyjś ból".
Moloch - (Molech, od sem. 'melek' - król) - w Raju utraconym Miltona, upadły anioł, "najzacieklejszy / I najmocniejszy z duchów, które w Niebie / Wojnę toczyły""(II, 50-53). W tradycji żydowskiej, Moloch to kananejski bóg ognia, któremu składano całopalne ofiary z dzieci (2 Krl 23, 10). Król Jozjasz "kazał zbezcześcić palenisko znajdujące się w Dolinie Synów Hinnona, aby nikt już nie oddawał dzieci na spalenie dla Molocha", a prorok Jeremiasz grzmiał przeciw temu kultowi wśród Izraelitów. W okultyzmie demon ten jest "księciem krainy łez, członkiem rady piekielnej". Bywa identyfikowany z Adramelechem. Możliwe że jest identyczny z semickim Melkartem (fen. melqrt - król miasta), bóstwem Tyru, któremu również składano w ofierze dzieci (utożsamionego w czasach hellenistycznych z Heraklesem).
Mulciber - W Raju utraconym Miltona Mulciber jest upadłym aniołem, który "więżę ongi budował w Niebiosach" (I, 882).
Murmur, Murmus - przed swym upadkiem, Murmur był aniołem chóru tronów i aniołów. W piekle Murmur jest wielkim księciem i dowodzi 30 legionami duchów. Ukazuje się pod postacią wojownika w książęcej koronie, dosiadającego gryfa. Według De Plancy'ego Murmur "ukazuje się pod postacią żołnierza dosiadającego sępa, otoczonego mnóstwem trąbek [...], a poprzedza go dudnienie trąb". Naucza filozofii i przymusza dusze zmarłych, aby odpowiadały na jego pytania.
Nelchael - upadły anioł, zajmujący się w piekle nauczaniem astronomii, matematyki i geografii.
Olivier - eks-książę chóru archaniołów, o którym wspomina Michaelis w Admirable History of the Possession and Conversion of a Penitent Woman. Ma być on demonem, który "zachęca do okrucieństwa i chciwości".
Pajmon - (Paimon, "dzwonienie") - przed swoim upadkiem Pajmon był aniołem chóru panowan. W piekle jest wielkim królem, podlegającym jedynie Lucyferowi. Pod rozkazami Pajmona służy 200 legionów duchów wywodzących się "częściowo z chóru aniołów, a częściowo z chóru potęg". Wezwany, ukazuje się pod postacią "mężczyzny o twarzy kobiety ze skrzącym się drogimi kamieniami diademem na głowie". Według Wierusa przy specjalnych okazjach Pajmonowi towarzyszą dwaj wielcy książęta piekieł, Bebal i Abalam.
Penemue - (Penemuel, Tamuel, Tamel, Tumael - "wnętrze") - w tradycjach o Henochu, jeden z upadłych aniołów, który "nauczył ludzi pisania atramentem na papierze", sztuki potępianej jako zła i niemoralna. Penemue "pouczał także dzieci ludzkie o blaskach i cieniach życia oraz wprowadzał w tajniki mądrości".
Procel, Krocel, Pucel, Pocel - niegdyś anioł chóru potęg, obecnie wielki książe piekła, dowodzący 48 legionami złych duchów. Krocel zwierzył się Salomonowi, że w przyszłości spodziewa się odzyskać utracony tron (w niebie). Tymczasem zajmuje się nauczaniem geometrii i sztuk wyzwolonych.
Pursan, Purson, Kurson - przed swoim upadkiem Pursan był aniołem chórów cnót i tronów. Obecnie jest królem "niższego świata" i dowodzi 22 legionami złych duchów. Wedle anonimowego autora traktatu magicznego Ognisty smok, czyli panowanie nad duchami Pursan jest "trzecim generalnym adiutantem cesarza", tj. Lucyfera. Ukazuje się pod postacią "człowieka z lwią twarzą, trzymającego w ręku żmiję i dosiadającego niedźwiedzia". Pursan zna przeszłość i przyszłość oraz potrafi odnaleźć ukryte skarby. Według De Plancy'ego Pursan jest także "ojcem dobrych duchów opiekuńczych".
Samsapiel, Samsawiel, Szasziel - zły archanioł wymieniony wśród innych zbuntowanych aniołów w Księdze Henocha. Był jednym z aniołów, którzy zstąpili z niebios, żeby pojąć za żony córki ludzkie.
Seriel, Sariel - upadły anioł, który objaśnia ludziom bieg Księżyca.
Szatan - (hebr. ha-satan, "przeciwnik") - w Księdze Liczb anioł Pana stanął na drodze Balaama jako jego "przeciwnik"(szatan). Również w innych księgach Starego Testamentu określenie to oznacza funkcje, nie imię, a anioł wypełniający tę funkcję nie jest duchem upadłym ani zbuntowanym. Uosobieniem zła Szatan staje się dopiero w czasach Nowego Testamentu, kiedy słowo to, jako imię, zaczyna być pisane z dużej litery. Traktowany jest on wówczas jako książę zła i nieprzyjaciel Boga. Nazywany jest "władcą tego świata" oraz "władcą mocarstw powietrza". Wg Talmudu Szatan został stworzony szóstego dnia stworzenia. Pierwotnie był potężnym aniołem, wodzem chóru serafinów oraz cnót. Szatan zgodnie z popularnymi wyobrażeniami, ma dwa skrzydła. W tradycji żydowskiej rebelię Szatana zapoczątkowała odmowa złożenia hołdu Adamowi ("Ten ostatni był nędzną istotą utworzoną z prochu, podczas gdy Szatan, największy z aniołów [...] powstał z blasku Samego Boga. Szatan zazdrościł Adamowi jego pozycji i zapragnął dla siebie Ewy [...]. Pod postacią węża współżył seksualnie z Ewą i został ojcem Kaina[...]. Wygnany za karę z niebios, zabrał ze sobą hufiec upadłych aniołów i został ich wodzem." "Encyklopedia tradycji i legend żydowskich"). Wg św. Hieronima, Grzegorza z Nyssy, Orygenesa i Ambrozjastera z czasem Szatanowi zostanie przywrócona "dawna chwała i utracone znaczenie". Pogląd ten podzielała doktryna kabalistyczna. Szatan występuje pod różnymi imionami, z których najważniejsze to Mastema, Beliar, Belial, Duma, Gadriel, Azazel, Samael, Satanael, anioł Edomu. W tradycji rabinistycznej nosi on przydomek "szpetny".
Szemhazaj, Amezjarak, Amazarek, Semjaza, Szamjaza, Simchazi, Aza - imię prawdopodobnie powstałe z połączenia słowa szem (imię) oraz Aza (anioł). Szemhazaj jest jednym z wodzów upadłych aniołów. Według legendy Szemhazaj i Azael, "dwaj zaufani aniołowie Boga", zstąpili z nieba na ziemię i utrzymywali grzeszne stosunki z córkami ludzkimi. W etiopskiej Księdze Henocha anioł, który nauczył rzemiosła czarnoksiężników i zielarzy. Jest jednym z dwustu aniołów, którzy zstąpili z nieba na ziemię i współżyli z córkami ludzkimi. Szemhazaj był serafinem, który wyjawił młodej dziewczynie Istar (Istahar) "pełne Imię Boga". Wprawdzie okazał on skruchę, ale od tej pory wisi głową w dół miedzy niebem a ziemią i jest widoczny jako gwiazdozbiór Oriona. Inna legenda mówi, że Aza nieustannie spada, z jednym okiem zamkniętym, a drugim otwartym, tak aby przez cały czas miał świadomość swego położenia i tym więcej cierpiał. W Zoharze czytamy, że Szemhazaj pojął za żonę jedna z córek Ewy i spłodził nią "dwóch potwornych synów, zwanych Hiwa (Hamija) i Hija. Każdy z nich zjadał tysiąc wielbłądów dziennie, tysiąc koni i tysiąc wołów". W Byronowskiej wersji legendy Szemhazaj nosi imię Azaziel, a Istahar - Aholibamah. Wersja Księgi Henocha z Qumran, zawiera list Henocha do anioła o imieniu Szamazja (Szemhazaj) i jego współtowarzyszy.
7