Inżynieria, Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Pytania

Inżynieria Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Spis treści

Inżynieria Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Streszczenie

Inżynieria, Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Pytania

1. Przedstaw i scharakteryzuj etapy procesu zapewnienia, jakości w przedsiębiorstwie?

2. Wymień i opisz podstawowe aspekty postrzegania, jakości?

3. Co to jest kompleksowa, jakość wyrobu i w jaki sposób można ją określić?

4. Jakie cechy i właściwości jakościowe produktu (wyrobu) decydują o zaspokajaniu potrzeb z punktu widzenia klienta?

5. W jakich kategoriach można rozpatrywać, jakość z punktu widzenia dostawcy?

6. Czym wg Ciebie różnią się od siebie: zarządzanie, jakością, sterowanie, jakością i kontrola, jakości?

7. Przedstaw powody podjęcia przez przedsiębiorstwo prac zmierzających do wdrożenia SZJ?

8. Przedstaw przeszkody, na jakie napotykają przedsiębiorstwa wdrażające SZJ?

9. Opisz zasady określania celów jakościowych?

10. Przedstaw i opisz model zarządzania, jakością obowiązujący w normie ISO 9001:2000?

11. Przedstaw 8 Zasad Zarządzania, Jakością i krótko je scharakteryzuj?

12. Jakie rodzaje dokumentów tworzą dokumentację SZJ organizacji i do czego te dokumenty służą?

13. Jakim poziomom zarządzania odpowiadają poszczególne rodzaje dokumentów SZJ organizacji i co w nich jest zawarte?

14. Ilu udokumentowanych procedur SZJ wymaga norma ISO 9001:2000? Jakie to są procedury i czego dotyczą?

15. Na czym polega nadzór nad dokumentami w organizacji?16. Co to znaczy, że zapisy w SZJ muszą być nadzorowane? Podaj przyjemniej 5 przykładów zapisów nadzorowanych w przedsiębiorstwie?

17. Jakie znasz poziomy celów jakościowych w przedsiębiorstwie i jakie są zasady ich określania?

18. Na czym polega podejście procesowe analizy różnorakich działań w przedsiębiorstwie, jakie są tego zalety i jakie korzyści można dzięki temu uzyskać?

19. W jaki sposób do analizy procesu można wykorzystać zasadę Deminga, PDCA ?

20. Na czym polega „mapowanie procesu” i jaki sposób analizujemy prawidłowy przebieg procesu?

21. Dlaczego przedsiębiorstwo, w którym wdrożono SZJ, tworzy „listę kwalifikowanych dostawców” i czemu to służy?

22. Przedstaw schemat blokowy (procedurę) procesu podejmowania gotówki (pieniędzy) w bankomacie?

23. Przedstaw schemat blokowy (procedurę) procesu zakupu napoju energetyzującego „Red Bull” (który zapewne doda Ci skrzydeł i ułatwi uzyskanie zaliczenia sprawdzianu poziomu Twojej wiedzy) w automacie sprzedającym różnorakie napoje?

24. Przedstaw schemat blokowy (procedurę) procesu zakupu biletu kolejowego SKM w automacie sprzedającym bilety?

Inżynieria Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Spis treści

Wprowadzenie do inżynierii - W1

Co to jest inżynier?

Rozwój jakości i środowiska - W2

Środowisko;

Co to jest ISO?

Kontrola, sterowanie i zapewnianie, jakości;

Zarządzanie, jakością;

Jak definiujemy organizacje;

Procesy wpływające na jakość - W3

Trójkąt strategiczny;

Ewolucja jakości;

Koła jakości;

Jakość nabywcy;

Jakość dostawcy;

Model zarządzania jakością;

Ekonomiczne cele przedsiębiorstwa;

Procesy występujące w przedsiębiorstwie;

Jakość z punktu widzenia normy ISO 9001:2000 - W4

Geneza powstania norm;

Rodzaje norm jakościowych, środowiskowych;

Normy serii 9001:1994 a 9001:2000;

Koło Deminga w ujęciu jakościowym

Podejście procesowe do zarządzania;

Dlaczego system zarządzania jest potrzebny;

Dokumentacja SZJ - W5

Wymagania dotyczące dokumentacji systemów zarządzania;

Piramida jakości;

Polityka jakości a strategia firmy (poziomy budowania strategii);

Poziomy celów, zasady określania celów jakości;

Wymagania normy ISO 9001:2000;

Podejście procesowe - W6

Definiowanie procesów

Mapowanie procesów

Standardy - W7

Co to jest standard;

Normalizacja;

Klasyfikacja norm;

Certyfikacja;

Certyfikaty - atesty zgodności;

Dyrektywy - CE;

Audity - W8

Doskonalenie systemu;

Procesy doskonalenia;

Zasady audytowania systemów zarządzania;

Rodzaje auditów;

Poziomy doskonalenia systemu;

Zarządzanie środowiskiem - W10

Dlaczego zainteresowanie środowiskiem;

Wykaz norm środowiskowych;

Znaki środowiskowe;

Korzyści z wdrażania systemów środowiskowych;

Bariery napotykane przy wdrażaniu ISO 14001:2004;

Deklaracje środowiskowe - W12

Dyrektywa EMAS - przeglądy środowiskowe;

Cykl Deminga w ujęciu środowiskowym;

Zarządzanie zintegrowane;

Zasady środowiskowe;

Aspekty środowiskowe - W13

Ekonomiczne aspekty SZŚ;

Wyznaczanie aspektów środowiskowych;

Znaczące aspekty środowiskowe;

Wymagania prawne;

Inżynieria Jakości i Zarządzania Środowiskiem - Streszczenie

Etapy rozwoju procesu zapewnienia, jakości procesu w przedsiębiorstwie:

Usuwanie błędów(kontrola) -osiąganie, jakości poprzez zwiększenie wymagań kontrolnych i testowych, osiąganie, jakości poprzez rozszerzenie przedziału tolerancji wartości parametru.

Zapobieganie błędom (sterowanie) - zastosowanie, jakości poprzez stosowanie informacyjnych sprzężeń, motywowanie załogi, działanie specjalistów.

Panowanie, nad jakością (zarządzanie) - odpowiedzialność kierownictwa, klient w centrum, badania marketingowe, partycypacja załogi, ekonomia, jakości, praca grupowa.

Powody podjęcia prac nad SZJ:

Presja klienta, jako warunek zawarcia kontraktu.

Wzrost siły negocjacyjnej.

Sprostanie konkurencji w sektorze(nie być gorszym od innych).

Uzyskanie przewagi nad konkurencja (otrzymać certyfikat, jako pierwszy).

Podniesienie prestiżu, wyrobienie zaufania u klienta.

Uzyskanie lądu organizacyjnego(porządek w dokumentach, wyższy stopień organizacji przebiegu działań). Redukcja reklamacji.

Wzrost precyzji wykonania, zmniejszenie braków.

Wejście na owe rynki.

Ograniczenie auditów ze strony klientów.

Przeszkody, na jakie napotykają przedsiębiorstwa wdrażające SZJ:

Obawa przed nowym.

Zbyt małe zaangażowanie naczelnego kierownictwa, bierna postawa pełnomocnika dyrektora do spraw systemu, jakości.

Niechęć pracowników.

Nieumiejętność przełożenia wiedzy na praktykę(np. trudność w opracowaniu dokumentacji).

Brak wiedzy o systemie, jakości.

Brak funduszy na wprowadzenie systemu.

Wzrost biurokracji (dodatkowe niepotrzebne papiery).

Charakter pracy i obciążenie praca.

Opisz zasady określania celów jakościowych: Zasada 5W2H określania celów:

What? - Co jest do wykonania? Jaki jest cel postępowania?

Why? - Dlaczego to trzeba realizować? Skąd się bierze taka potrzeba.

Who? - Kto, jaka osoba, zespół, instytucja ma to wykonać?

Where? - gdzie, w jakim obszarze lub miejscu należy to zrobić?

When? - Kiedy, w jakim okresie czasu należy wykonywać zadanie.

How? - w jaki sposób ma być to wykonane?

How much? - Ile może to kosztować, Ile środków finansowych i jakie zasoby trzeba zaangażować w wykonanie zadania (realizacji wytyczonego celu).

Model zarządzania, jakością w normie ISO 9001-2000: PDCA (plan, do, check, act) można pokrótce opisać w następujący sposób:

Planuj: ustal cele i procesy niezbędne do dostarczenia wyników zgodnych z wymaganiami klienta i polityką organizacji.

Wykonaj: wdróż procesy.

Sprawdź: monitoruj i mierz procesy i wyrób w odniesieniu do polityki, celów i wymagań dotyczących wyrobu i przedstawiaj wyniki.

Działaj: podejmuj działania dotyczące ciągłego doskonalenia funkcjonowania procesu.

Inżynier- fachowiec mający wyższe wykształcenie w określonej dziedzinie technicznej, wykorzystuje on wyobraźnie doświadczenie umiejętności i rozumowanie stosując własną wiedzę do projektowania tworzenia eksploatacji i usprawnienia użytecznych maszyn oraz procesów/

Inżynieria- działalność ludzka polegająca na projektowaniu konstrukcji modyfikacji raz utrzymaniu nieistniejących w przyrodzie systemów w oparciu o wiedze naukową i techniczna. Działalność ta wymaga rozwiązywanie problemów o różnej skali.

Aspekty postrzegania jakości:(ekonomiczny, satysfakcja klienta, charakterystyki techniczne) charakter wyrobu-produkt materialny; wytwór intelektualny; usługa; materiał przetworzony; cechy charakterystyki brane pod uwagę -ekonomiczne; niezawodność; trwałość; dostępność; prestiż; marka; podmiot postrzegany jakość-klient, producent; dostawca; faza życia wyrobu-badania marketingowe; projektowanie produktu; projektowanie procesów; realizacja (produkcja, dostarczanie); użytkowanie; utylizacja;

Jakość- (kwalitologia- nauka o jakości, zarządzani jakością-kształtowanie jakość w organizacjach) jakością nazywa się zbiór cech, jest jedną z dziesięciu kategorii filozofii która sprawia że rzecz jest rzeczą, zespół swoistych cech odróżniających i sprawiających że dany przedmiot jest tym przedmiotem a nie innym, przewidywany stopień jednorodności i niezawodności przy możliwie niskich cenach, brak jej oznacza straty dla wszystkich, zadowala a nawet zachwyca klienta, stopień w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania, wynika ona z PROBLEMÓW.

Warstwa ozonowa- nie mamy pewności co do tego na ile cywilizacja jest odpowiedzialna za efekt cieplarniany -nie możemy powiedzieć dokładnie na ile ociepli się klimat -nie jesteśmy w stanie przewidzieć rozmiarów klęski spowodowanej globalnym ociepleniem.

Zapobieganie globalnemu ocieplaniu- -ograniczenie używania paliw kopalnianych -zwiększenie wydajności energetycznej -zwrot w kierunku odnawialnych źródeł energii -ograniczenie wycinania lasów -zwolnienie wzrostu liczebności populacji

Zasoby nieodnawialne: -paliwa kopalniane -minerały metaliczne -minerały niemetaliczne

Zasoby odnawialne: -powietrze -woda pitna -żyzna gleba -roślinność -zwierzęta

Zasoby wieczne: -energia słoneczna -wiatry -pływy -cieki wodne

Zmiana klimatu - brak wody pitnej na niektórych obszarach ziemi , zmiana szaty leśnej , ekstrema pogodowe, redukcja bioróżnorodności , zmniejszenie produkcji żywności, podniesienie się poziomu wód , uchodźcy ekologiczni

Rozwój zrównoważony- długotrwała strategia rozwoju społeczeństwa mająca na celu zabezpieczenie dobrobytu i spokoju przyszłym pokoleniom

7 złotych zasad rozwoju zrównoważonego:

1.efekty ekologiczne oceniane wg skali cyklu życia produktu 2. efektywność procesów i usług musi być zwiększona 3. 10krotne zredukowanie zużycia materiałów 4. 10krotne zredukowania zużycia energii 5.zredukowanie zużycia obszaru ziemi 6.zredukowanie rozprzestrzeniania się toksyn 7.maksymalizacja użycia źródeł odnawialnych

Np. energia czerpana ze słońca, recykling, kontrola chemików, życie zgodne z rytmem ziemi

ISO - międzynarodowa organizacja normalizacyjna, opracowująca i ustanawiająca ogólnoświatowe standardy: consensus, szeroki zakres stosowania, dobrowolność;

Etapy rozwoju procesu zapewniania jakości: Kontrola(60-70) -usuwanie błędów, -osiągnięcie jakości poprzez zwężenie wymagań kontrolnych i testowych, -osiągnięcie jakości poprzez rozszerzenie przedziału tolerancji wartości parametrów; sterowanie(80-90) -zapobieganie błędom, -zapewnienie jakości poprzez stosowanie informacyjnych sprzężeń, -motywowanie załogi, -identyfikowanie punktów krytycznych lecz głownie w obszarze technicznym, -działania specjalistów (inż. jakości) zarządzanie(2000) -panowanie nad jakością, -odpowiedzialność kierownictwa, -klient w centrum uwagi, -badania marketingowe, -partycypacja załogi, -włączenie wszystkich obszarów, -ekonomika jakości, -praca grupowa Zarządzanie jakością - skoordynowane działania dotyczące kierowania organizacja, jej nadzorowania w odniesieniu do jakości;

Etapy zarządzania przez jakość:1.zgodnosc/ISO9000 sterowanie procesami, 2.satysfakcja klienta; ciągła poprawa procesów i zachowań; obniżenie kosztów; 3.globalne zarządzanie jakością (uzyskana wartość) wyprzedzenie potrzeb klienta;

Ewolucja jakości: kontrola jakości (40'-50') (testowanie produktów; kontrola wchodzących towarów); zapewnianie jakości (60'-70') (system jakości; system akredytacji; włączanie dostawców); jakość totalna (80'-..) (grupy ulepszenia jakości; orientacja na klienta; włączenie dostawców w proces ulepszeń; obejmuje cale przedsiębiorstwo)

Koła jakości - małe zespoły pracowników (3-8) osób, które odbywają regularnie spotkania w celu analizowania metod i organizacji pracy;

Normy ISO 9000 są powszechnie uznawane za podstawę budowania systemów zarządzania jakością we wszystkich organizacjach, bez względu na rodzaj ich działalności. Normy te zawierają terminologie, wymagania i wytyczne dotyczące wprowadzania, doskonalenia i kontrolowania systemu zarządzania jakością.

Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4 norm podstawowych:

ISO 9000:2005 System zarządzania jakością - Podstawy i terminologia

ISO 9001:2008 System zarządzania jakością - Wymagania

ISO 9004:2000 Systemy zarządzania jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania

ISO 19011:2002 Systemy zarządzania jakością - Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością lub zarządzania środowiskowego

Normy PN-ISO 9000 określają wymagania stawiane systemom zapewnienia powtarzalnej jakości produktów i usług poprzez zarządzanie jakością we wszystkich obszarach organizacyjnych przedsiębiorstwa. ISO 9000 Norma dotycząca zarządzania jakością i zapewnienia jakości. Wytyczne wyboru i stosowania ISO 9001 Systemy jakości. Model zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych, produkcji, instalowaniu i serwisie ISO 9002 Systemy jakości. Model zapewnienia jakości w produkcji, instalowaniu i serwisie ISO 9003 Systemy jakości. Model zapewnienia jakości w kontroli badaniach końcowych ISO 9004 Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości. Wytyczne ISO 8402 Terminologia jakości 1987 EWG i EFTA przyjęły zapisy ISO jako normy europejskie o symbolu EN 29000 1993 Polska przyjęła zapisy ISO do krajowego systemu normalizacji jako PN-EN 29000, zmienione później na PN-ISO 9000

Standardy- cecha specyficzna charakteryzująca określony produkt, obejmująca takie cechy jak: -rozmiar, -jakość -zastosowanie -bezpieczne użytkowanie -terminologia -oznaczenie -opakowanie STANDARD=NORMA

Norma-zasada, przepis, wzór, zwykle jest to dokument techniczno-prawny określający jednoznacznie wymagania jakościowe lub ilościowe odnośnie przedmiotu normy ,a także zalecający lub zobowiązujący do przestrzegania.

Cele normalizacji (uregulowania) - usuwanie barier handlowych i technicznych poprzez stosowanie reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych -zapewnienie ochrony życia zdrowia środowiska i interesu konsumentów -zagwarantowanie jakości produktów materialnych, usług czy procesów -poprawę funkcjonalności procesów i usług oraz regulowanie ich bioróżnorodności -ułatwienie porozumiewania się przez określenie terminów i definicji

Unifikacja-uczynienie czegoś jednolitym ; w działalności normalizacyjne polega na sprowadzeniu niektórych wyrobów i oznaczeń do jednej postaci

Typizacja - działalności normalizacyjna zmierzająca do określenia ograniczonej liczby typów podstawowych konstrukcji wyrobów i urządzeń o tych samych właściwościach. Polega na ujednoliceniu wyrobów w celu ulepszenia i utanienia produkcji oraz ułatwienia eksploatacji

Normy obligatoryjne - niestosowanie tych norm powoduje odpowiedzialność karną lub cywilną

Normy fakultatywne - ich stosowanie jest dobrowolne

Certyfikaty zgodności - działanie trzeciej strony wykazujące że zapewniono odpowiedni stopień zaufania iż wyrób/proces/usługa są zgodne z określoną normą lub przepisami prawnymi.

Certyfikaty kompetencji- dokument wystawiony zgodnie z zasadami certyfikacji stwierdzający że zapewniono odpowiedni stopień zaufania

Certyfikaty promocyjne- certyfikaty systemów zarządzania : -jakości ISO 9001:2000 -środowiskowego ISO 14001:2004 -BHP -inne

Certyfikacja zgodności- potwierdzająca zgodność lub niezgodność z wymaganiami ustalonymi w ustawie, umowie lub normie

Certyfikaty pierwszej strony: świadectwo badania technicznego wystawione przez dostawce

Certyfikaty drugiej strony- świadectwo badania technicznego wystawia odbiorca

Certyfikaty trzeciej strony-badanie techniczne wystawia podmiot uzależniony od 1 i 2 strony.

Znak CE -każdy producent z UE [ nie tylko ] jest zobowiązany do posiadania znaku bezpieczeństwa CE

Organizacja: klienciekonsumencikonkurenciwładzamediawspólnicyznaki narodowewłaścicielpersonelsąsiedziubezpieczającyinwestorzy

Surowce i wyroby : -zasoby naturalne -metale -związki organiczne -odpady

Zanieczyszczenie powietrza: -freony -góry kominowe -rozpuszczalniki

Zanieczyszczenia terenu : -substancje organiczne

Negatywne tendencje w zarz. środowiskiem:

brak wiedzy na temat wpływu środowiskowego firm brak wymagań dla dostawców w łańcuchu dostaw problemy ekologiczne umniejszone przez lobbing przemysłowy rosnąca przepaść pomiędzy bogatymi i biednymi

Pozytywne tendencje zarz. środowiskiem:

środowisko zintegrowane z pozostałym zarządzanie w firmie decyzje podejmowane w myśl rozwoju zrównoważonego styl życia zrewidowany myślenie globalne działanie lokalne

Korzyści wew organizacji:

BEZPOŚREDNIE : -ograniczenie kosztów związanych ze zwiększeniem efektywności i produktywności -mniejsze zużycie energii, materiałów i surowców -usuwanie odpadów -opłata za korzystanie ze środowiska

POŚREDNIE: -mniejsze ryzyko działania firmy , dzięki systemom zapewniającym szybsze wykrywanie i usuwanie wszelkich nieprawidłowości -zwiększone zaangażowanie odpowiedzialności pracowników

Środowisko- otocznie w którym działa organizacja z uwagi na zasoby naturalne powietrze, wody, ziemie, pory roku , fauny ludzi i ich wzajemnych zależności

Aspekt środowiskowy- elementy działowe organizacji jej wyrobów lub usług, które mogą wzajemnie oddziaływać ze środowiskiem

Zatwierdzenie dystryb. dokum:

-szkolenia personelu z zakresu wdrażania i auditowania -przygotowanie auditorów -audit wewnętrzny

Elementy wspólne 3 norm: -odpowiedzialność kierownictwa, -przegląd zarządzania, -działania korygujące, -działania zapobiegające, -zarządzanie zasobami, -zarządzanie dokumentami i zapisami, -ciągłe doskonalenie

Wykład 1. Inżynier - fachowiec mający wyższe wykształcenie w określonej dziedzinie wiedzy technicznej. Wykorzystuje wyobraźnię i doświadczenie.

Inżynieria - działalność polegająca na projektowaniu, konstrukcji, modyfikacji. Inżynieria zajmuje się rozwojem technologii. Wg Amerykanów inżynierie dzieli się na Inżynierie Kontroli, Jakości i Inżynierie Kontroli Procesu. Rodzaje inżynierii: chemiczna, procesowa, wojskowa, genetyczna.

Kwantologia - nauka, o jakości.

Zarządzanie, jakością - kształtowanie, jakości w organizacjach.

Zarządzanie środowiskowe - kształtowanie zagadnień środowiskowych w organizacjach.

Aspekty postrzegania, jakości:

Charakter wyrobu: produkt materialny, usługa, wytwór intelektualny, materiał przetworzony.

Cechy i charakterystyki brane pod uwagę: Ekonomiczne, niezawodność, trwałość, dostępność, prestiż, marka. Przedmiot postrzegający, jakość: Klient, producent, dostawa.

Faza życia wyrobu: badanie marketingowe, projektowanie produktu, projektowanie procesów, realizacja, użytkowanie, utylizacja.

Jakość - zbiór cech. (cechy wpływają, na jakość produktu).

Jakość (ISO 9000:2005) - stopień w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania.

Problemy środowiskowe:

Lokalne: metale ciężkie w środowisku i łańcuchu pokarmowym, smog, hałas, odór, utrata krajobrazu i gleby. Regionalne: odpady stałe, ścieki, zużycie wody i energii, emisja CO2, pole elektromagnetyczne, pyły, zużycie surowców.

Globalne: zmiana klimatu, pustynnienie, różnorodność biologiczna, wzrost liczby ludności, degradacja jezior, zmniejszenie się warstwy ozonowej.

Funkcje środowiska:

Biologiczne - umożliwienie procesów życiowych na Ziemi, podstawowe i nadrzędne.

Gospodarcza - surowce, przestrzeń geograficzna, asymilacje odpadów.

Wykład 2.

Zapobieganie globalnemu ociepleniu: ograniczenie używania paliw kopalnianych, zwiększenie wydajności energetycznej, zwrot w kierunku odnawialnych źródeł energii, zrównoważone rolnictwo, ograniczenie wycinania lasów.

Co wpływa na kulę ziemską i człowieka:

Wody: Osady, eutrofizacja, toksyny, skażenie ropą, pestycydy.

Utrata bioróżnorodności: destrukcja ekosystemów, degradacja, wyginięcie.

Powietrze: zmiana klimatu, dziura ozonowa, zanieczyszczenia miejskie, kwaśne deszcze.

Odpady: odpady stałe i niebezpieczne.

Żywność: utrata obszarów rolnych, zmniejszenie populacji ryb, złe odżywianie, degradacja gleb, utrata zasobów wody.

Podział zasobów środowiskowych:

Nieodnawialne: paliwa kopalniane, minerały metaliczne, minerały niemetaliczne.

Odnawialne: powietrze, woda pitna, żyzna gleba, zwierzęta, roślinność. Wieczne: energia słoneczna, wiatry, pływy, cieki wodne.

Przykłady odpadów niebezpiecznych: Baterie, tonery, farby, oleje, tusze.

Zmiana klimatu (skutki): brak wody pitnej, zmiana szaty leśnej, ekstrema pogodowe, redukcja bioróżnorodności, zmniejszenie produkcji żywności, podniesienie się poziomu mórz, uchodźcy ekologiczni.

Rozwój zrównoważony - długotrwała strategia rozwoju dla społ i gosp, której celem jest zabezp dobrobytu i spokoju społ przyszłym pokoleniom, przy równoczesnym usuwaniu nierównomiernego podziału dóbr z uwzględnieniem sytuacji środowiskowej i dynamiki wzrostu ludności na świecie.

Problemy: ekologiczne, ekonomiczne, społeczne.

7 złotych zasad RZ:

Potencjalne efekty ekologiczne produktu oceniane w skali cyklu życia produktu.

Efektywność procesów, produktów i usług musi być większa.

Zużycie materiałów musi być zredukowane 10-krotnie.

Intensywność zużycia energii musi być zredukowana 10-krotnie.

Zredukowanie zużycia obszaru ziemi na jednostkę funkcji.

Wyeliminowanie rozprzestrzeniania zanieczyszczeń toksycznych.

Maksymalizowanie użycia energii ze źródeł odnawialnych.

RZ w przykładach: cała energia czerpana ze słońca, recycling materiałów i minerałów.

ISO - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna opracowująca i ustanawiająca ogólnoświatowe standardy. Kontrola - ocenianie zgodności przez obserwację i orzecznictwo w połączeniu z: pomiarami, prowadzeniem badań, stosowaniem sprawdzianów.

Sterowanie jakością - część „ZJ” ukierunkowana na spełnienie wymagań dot jakości.

Zapewnienie jakości - część „ZJ” ukierunkowana na zapewnienie zaufania, że wymagania dot jakości będą spełniane.

ZJ - skoordynowane działania dot kierowaniu organizacją i jej nadzorowania w odniesieniu do jakości.

Organizacja - grupa ludzi, infrastruktura z przypisaniem odpowiedzialności, uprawnień i powiązań.

Wykład 3.

Koła jakości - spotkanie pracowników (5-8 osób) w celu wdrożenia nowych pomysłów do rozwoju firmy.

Otoczenie bliższe przedsiębiorstwa: (Obejmuje wszystkie systemy działań, z którymi firma kooperuje): Konkurenci(inne org świadczące podobne usługi). Dostawcy (materiały, usługi, info).

Odbiorcy (wyrobów, usług).
Instytucje finansowe (banki, kasy).

Lokalny rynek pracy (ludzie o odpowiednich kwalifikacjach).

Czynniki społ (związki zawodowe, postawy społ).

Instytucje samorządowe (urzędy, agencje).

Otoczenie dalsze przedsiębiorstwa: (Przedstawia systemy, na które firma w pewnym stopniu nie ma wpływu). System prawny (dot powstania i funkcjonowania firmy).

System społ (edukacja, przyrost naturalny).

Polityka (kto sprawuje władze, stopień integracji z innymi dziedzinami).

System ekon (temp wzrostu gosp).

System kult (tradycje kult, hist danego państwa).

System techniczno - technologiczny (wiedza i poziom rozwoju).

Środowisko (zasoby naturalne, klimat, środowisko).

Jakość z punktu widzenia nabywcy A) Potrzeby funkcjonalne: 1) Cechy związane z eksploatacją: komfort, ekonomiczność, spełnienie funkcji użytkowych. 2) Cechy związane z dyspozycyjnością: niezawodność, naprawialność, gwarancja. 3) Wizerunek: dostawcy, produktu, marki, użytkownika. B) Potrzeby niefunkcjonalne 1) Wizerunek. 2) Potrzeby estetyczne. 3) Etyka oferenta.

Jakość z punktu widzenia dostawcy: 1) Zyskowność. I) Jednostki Zysku. A) Koszty: badania i rozwój, wytwarzanie, serwis, marketing. B) Cena. II) Jednostki ilościowe: udział w runku, wielkość rynku. 2) Etyka biznesu. 3) Konkurencyjność: image dostawcy produktów, technologiczne przywództwo, ciągłe doskonalenie organizacji. Synergia - nauka o zarządzaniu.

Skutek synergii - teoria ZJ.

Zarządzanie jakością w cyklu istnienia wyrobu:

Przygotowanie wyrobu (Jakość preparacyjna).

Faza produkcji (Jakość produkcji).

Faza dystrybucji (Jakość handlowa).

Faza eksploatacji (jakość eksploatacyjna).

Faza likwidacji (jakość likwidacyjna).

ZJ w cyklu istnienia wyrobu:

Faza I przedprodukcyjna: projektowanie procesów, planowanie produkcji, projektowanie wyrobów, marketing, badanie rynku.

Faza II Produkcji: zakupy, produkcja/usługa, sprawdzanie, weryfikacja, pakowanie, przechowywanie, sprzedaż, dystrybucja.

Faza III poprodukcyjna: pomoc techniczna, serwis, utylizacja, dbałość o wyrób po sprzedaży.

Wykład 4.

1980 - wdrożenie TQM w USA.

1987 - ustanowienie międzynarodowych norm ISO 9000.

1993 - wprowadzenie norm ISO w Polsce.

Historia norm:

Amerykańska Norma Wojskowa 1959.

Normy SZJ 1987.

Norma SZJ ISO 9004 - 1:1994.

Norma SZJ ISO 9004:2000.

Norma SZJ ISO 9000:2005.

Normy z rodziny ISO 9000:

Koncepcja + terminologia ISO 9000:2005 SZJ - podstawy i terminologia.

ISO 9001 - wymaganie ISO 9001:2000 SZJ - podstawy i terminologia.

ISO 9004 - wytyczne ISO 9004:2000 SZJ - wytyczne doskonalenia funkcjonowania.

ISO 19011 - audity ISO 19011:2003 SZJ - Wytyczne dot audiutowania.

ISO 100xx - wytyczne tematyczne.

SZJ i SZŚ: Normy ISO 14000. 1) Organizacje. A) Specyfikacje i wytyczne stosowania (14001, 14004). B) Audiutowanie środowiskowe (14011). C) Ocena efektów działalności środowiskowej (14031). 2) Terminologia 14050. 3) Produkty i usługi. A) Cykl życia produktu. B) Etykietowanie środowiskowe (14020, 14025).

Korzyści wdrożenia SZJ:

Usprawnia obieg informacji w firmie.

Zapobiega powstawania błędom.

Obniża koszty poprzez ujawnienie źródeł złej jakości.

Jasny podział kompetencji i odpowiedzialności.

Wzrost poczucia pewności, morale, motywacji.

Wzrost wiarygodności firmy w oczach klienta.

Spełnienie wymagań klienta.

Lepsze wyszkolenia.

Wzrost rentowności.

Wzrost sprzedaży.

Międzynarodowe uznanie.

Zaufanie kontrahentów.

Wykład 5.

Każdy system składa się z 4 faz:

faza 1: podjęcie decyzji o wprowadzeniu SZJ.

Faza 2:Opracowanie SZJ.

Faza 3: Wdrożenie SZJ.

Faza 4: Funkcjonowanie i sprawdzenie SZJ.

Rola dokumentacji SZJ: Dokumentacja wymagana jest przez normę i nie można bez niej posiadać SZJ.

Znaczenie dokumentacji: Dokumentacja umożliwia komunikowanie zamiarów i spójności działań, a jej stosowanie przyczynia się do:

Osiągnięcia zgodności z wymaganiami klienta.

Doskonalenia jakości.

Zapewnienia odpowiedniego szkolenia.

Zapewnienia powtarzalności i identyfikowalności.

Dostarczania dowodu obiektywnego (zapisu).

Oceny skuteczności SZJ. Ciągłej przydatności SZJ.

Tworzenie dokumentacji ma być działaniem zwiększającym wartość firmy.

Księgi jakości - dokumenty, które dostarczają spójne informacje zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz o SZJ firmy.

Księga jakości:

Specyficzna dla każdej organizacji.

Jedna księga dla całego SZJ (mała firma).

Kilka ksiąg jakości (dla dużych firm).

Piramida jakości:

polityka jakości (zobowiązanie kierownictwa odnośnie SZJ)

Schemat powiązań pomiędzy procesami ( oddziaływanie procesów).

Księga jakości (opisuje SZJ).

Procedury (ogólne przedstawienie procesów).

Instrukcje (szczegółowy opis procesu).

Formularze (wzory dokumentów SZJ).

Zapisy jakości (potwierdzenie wykonanej czynności).

Struktura dokumentacji SZJ: Polityka jakości + cele jakości, księga jakości, plany, opisy procesów, instrukcje robocze.

Piramida dokumentacji SZJ: Księga jakości, dokumenty wewn i zewn, zapisy.

Punkt normy 5.3. (polityka jakości). Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić, że polityka jakości:

Jest odpowiednia do celu istnienia firmy.

Zawiera zobowiązanie do spełnienia wymagań i ciągłego doskonalenia skuteczności SZJ.

Tworzy normy do ustanowienia i przeglądu celów dot jakości.

Jest zakomunikowana i zrozumiana w organizacji.

Jest przeglądana pod względem jej ciągłej przydatności.

Punkty normy 5.4. (dot jakości): Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić ustanowienie celów dot jakości dla odpowiednich funkcji i szczebli w organizacji łącznie z celami potrzebnymi do spełnienia wymagań dot wyrobu. Cele dot jakości powinny być mierzalne, a także spójne z polityką jakości.

Cel przedsiębiorstwa: jest podstawą do istnienia i funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Może być określony podmiotowo lub przedmiotowo, za pomocą którego chcemy osiągnąć w odpowiednim terminie czasu określony stan lub rezultat.

Rentowność - każda firma dąży do zwrócenia wkładu.

Jeżeli cele zdefiniujemy prawidłowo pozwolą one nam na:

Określenie odpowiednich kierunków zmian.

Zwiększenie zaangażowania pracowników.
Pobudzenie motywacji pracowników. Łatwość podejmowania decyzji.

Przykłady celów długoterminowych:

Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa.

Maksymalizacja sprzedaży.

Rentowność zaangażowanego kapitału.

Produktywność zasobów.

Zaspokojenie potrzeb klientów pod względem jakości i terminowości.

Maksymalizacja zysku.

Przetrwanie przedsiębiorstwa.

Rozwój przedsiębiorstwa.

Racjonalne zatrudnienie.

Stabilizacja przychodów przedsiębiorstwa.

Jakie powinny być cele? Skonkretyzowane, mierzalne, akceptowalne, realistyczne, terminowe.

Cele mierzalne: 3% wzrostu w stosunku do ubiegłego roku. Poprawa wizerunku w oczach klienta. 20% nowych klientów. Doskonalenie pracowników. Rozwój innowacji. Wymagania normy 9001-2000.

PKN - Polski Komitet Normalizacyjny.

Wymagania normy 9001-2000: 0. Wprowadzenie. 1. Zakres normy. 2. Norma powołana. 3. Terminy i definicje. 4. SZJ. 5. Odpowiedzialność kierownictwa. 6. Zarządzanie zasobami. 7. Realizacja wyrobu/usług. 8. Pomiary, analiza i doskonalenie.

Wykład 6.

Proces - działanie, które ma na celu przekształcenie danych wejściowych w dane wyjściowe. Najczęściej dane wyjściowe pozyskane z jednego są podstawą do wejścia do kolejnego procesu.

Połączenie tych procesów w pewien poukładany system działań oraz zarządzanie nim możemy określić jako podejście procesowe. Służące do zarządzania przedsiębiorstwem jako częścią zdarzeń.

Zaletą takiego podejścia jest bieżący nadzór nad poszczególnymi procesami jak również nad ich kombinacją i wzajemnym oddziaływaniem. Wejście Proces Wyjście. Wejście Wymagania klienta (zasoby „ludzie”, przedmioty pracy) Proces główny (Procesy przygotowawcze, pomocnicze, systemowe) Wytwarzanie (produkty, wyroby, usługi, zadowolony klient) Wyjście.

Dokument - kartka papieru.

Zapis - to co znajduje się (jest zapisane) na dokumencie.

Proces główny - proces, z którego powstaje wyrób lub usługa. Charakteryzuje się tym że na ten proces działają inne procesy np. zarządcze, pomocnicze i systemowe, które łącznie dają efekt wyjściowy, którym jest wyrób lub usługa oraz zadowolony klient.

Procesy zarządcze - procesy informacyjno-decyzyjne. Powiązane ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa. Dzięki nim przedsiębiorstwo otrzymuje informacje decyzyjne, na podstawie których podejmuje decyzje odnośnie strategii taktycznej i strategicznej firmy.

Typy procesów zarządczych:

Zarządzanie zasobami (ludzie, maszyny).

Zarządzanie personelem (ocena pracowników).

Środowisko pracy.

Infrastruktura. Wymagania prawne (ustawy, uchwały).

Organizacja pracy (komunikacja).

Administracja firmy (nadzór, dokumentacja).

Zarządzanie firmą.

Procesy pomocnicze - główną rolą jest praca na rzecz procesu głównego. Zadaniem tych procesów jest dostarczenie wyjść, które stanowią wejście do procesu głównego. Dzięki temu możliwe jest wykonanie procesu głównego bez zakłóceń.

Typy procesów pomocniczych:

Magazynowanie (materiałów wyrobów).

Zakup materiałów.

Utrzymanie i konserwacja sprzętu i urządzeń.

Transport (wywóz gotowych wyrobów, odpadów).

Planowanie, oferowanie, zawieranie umów.

Zarządzanie materiałami, energią, analiza danych.

Kontrola jakości.

Typy procesów przygotowawczych:

Projekt wyrobu lub usługi.

Technologia wytwarzania.

Procesy produkcyjne, badania i rozwój.

Konstrukcyjne, technologiczne i organizacyjne przygotowanie produkcji.

Rozruch produkcji.

Wystopowanie produkcji.

Typy procesów systemowych:

Audity wewn.

Działania korygujące.

Działania zapobiegawcze.

Nadzorowanie niezgodności.

Nadzór nad zapisami dot jakości.

Przegląd najwyższego kierownictwa.

Nadzór nad dokumentami.

Identyfikacja aspektów środowiskowych..

Wymagania prawne.

Kompetencje, szkolenia, komunikacja.

Awarie.

Zarządzanie rynkiem zawodowym.

Wykład 7.

8 zasad zarządzania jakością:

Koncentrowanie się na kliencie.

Przywództwo kierownictwa.

Zaangażowanie pracowników.

Podejście procesowe.

Podejście systemowe.

Ciągłe doskonalenie.

Podejmowanie decyzji w oparciu o fakty.

Stosunki z dostawcami obustronnie korzystne.

Koncentrowanie się na kliencie - Organizacje są uzależnione od klientów dlatego powinny one rozumieć aktualne i przyszłe potrzeby i dążyć do wykraczania poza oczekiwania klienta.

Przywództwo kierownictwa - Liderzy określają jedność celów i kierunków rozwoju organizacji. Powinni kierować o podtrzymywać wew środowiska w którym pracownicy maja możliwość pełnego zaangażowania w osiąganie celów organizacji.

Zaangażowanie pracowników - personel funkcjonujący na wszystkich szczeblach organizacji jest jej istotą, a jego pełne zaangażowanie pozwala na wykorzystywanie jego zdolności ku pożytkowi organizacji.

Podejście procesowe - Pożądany wynik osiąga się w sposób bardziej efektywny, gdy zasobami i działaniami zarządza się traktując je jako proces.

Podejście systemowe - Identyfikowanie systemu wzajemnie powiązanych ze sobą procesów, zrozumienie ich i zarządzanie nimi z uwzględnieniem wyznaczonego celu doskonali efektywność i wydajność organizacji.

Ciągłe doskonalenie - ciągłe doskonalenie wszystkich działań i procesów powinno stanowić stały cel organizacji. Podejmowanie decyzji w oparciu o fakty - skuteczne decyzje opierają się na analizie danych i informacji potwierdzonych przez fakty.

Stosunki z dostawcami obustronnie korzystne - organizacja i jej dostawcy SA od siebie uzależnieni, a ich wzajemnie korzystne stosunki zwiększają ich zdolność stworzenia wartości.

Zasady auditowania wg ISO 19011:2002.

Postępowanie etyczne - postawa profesjonalizmu.

Rzetelna prezentacja - obowiązek przedstawienia spraw dokładnie i zgodnie z prawdą.

Należyta staranność zawodowa - pracowitość i rozsądek w adiustowaniu.

Niezależność - postawa bezstronności i obiektywności wniosków z auditu.

Podejście oparte na dowodach (systematyczność) - racjonalna metoda uzyskiwania wiarygodnych i odtwarzalnych wniosków z auditów.

Cechy auditora:

Bezstronność - umiejętność zachowania pozycji niezależnego obserwatora.

Otwartość - udostępnienie notatek auditowanemu, wyjaśnienie wszystkich wątpliwości.

Komunikatywność - zdolność nawiązywania kontaktów z ludźmi o różnych osobowościach.

Talent dyplomatyczny - umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych i konfliktowych.

\Sumienność - konsekwencja w realizacji ustalonego planu, rzetelne sprawdzenie systemu odnośnie wymagań według zaplanowanych kroków (plan auditu). Umiejętność pracy w zespole - współpraca z innymi auditorami. Wytrwałość - nie ugiętości w prowadzeniu auditu.

Informacje wstępne do auditowania.

Unormowania w zakresie auditowania - norma ISO 19011:2002 [PN-EN ISO 19011:2003] (wytyczne dot auditowania SZJ lub ZŚ).

Czynności wstępne auditowania syst zarządz - założenia i cele audiutowania syst.

Interpretacja normy ISO 9001:2000.

Cele auditowania SZJ:

Spełnienie przez system wymagań norm ISO 9001:2000.

Weryfikacja stanu świadomości pracowników dotyczących wymagań określonych w ustanowionym SZJ.
Zbadanie stopnia zgodności prowadzonych działań z przepisami prawnymi i innymi.

Tworzenie przesłanek do ciągłego doskonalenia.

AUDIT - systematyczny, niezależny i udokumentowany proces zmierzający do uzyskiwania dowodów z auditu w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu.

Audity dzielimy na:

Wewnętrzny - pierwszej strony (audytorzy wewnętrzni).

Zewnętrzny drugiej strony (dostawca klient), trzeciej strony (jednostka certyfikująca).

Auditor pierwszej strony:

Przeszkolony własny personel firmy lub wynajęta firma zewn.

Planowanie auditu (mniej wymagające ponieważ znamy własną firmę).

Obszary auditowane są szczegółowo.

Działania na audicie (nieskomplikowane, auditujemy własna firmę).

Audiut może być prowadzony po przyjacielsku.

Auditor drugiej strony.

Potencjalny „klient” audituje „dostawcę” i jego personel i infrastrukturę.

Audit może być prowadzony po przyjacielsku lub formalny (zależy co wchodzi w grę np. Kontrakt? Ulepszenie SZJ. Procesu?).

Planowanie auditu (zależy czy nowy dostawca czy znajomy dostawca).

Stopień szczegółowości auditu (zależy od Kontraktu).

Działania po audicie (zależy od Kontraktu).

Auditor trzeciej strony (jednostka certyfikacyjna).

Audytorzy niezależni (przedstawiciele jednostek certyfikacyjnych - akredytowanych).

Odbiorcy - firma zlecająca audit.

Audit formalnie prowadzony zgodnie z procedurami danej jednostki certyfikacyjnej.

Planowanie auditu - zrealizowanie zgodnie z przewidzianym planem auditu.

Stopień szczegółowości auditu - uzależniony od czasu trwania auditu.

Działania po audicie - zawsze są sprawdzane działania korygujące po audicie, w trakcie kolejnego auditu.

---