1. Wymienić cztery człony polskiej bieżącej bibliografii narodowej
Członami polskiej bieżącej bibliografii narodowej są:
1. „Przewodnik Bibliograficzny - Urzędowy Wykaz Druków” obejmujący wydawnictwa samoistne (druki zwarte): książki, mapy, nuty i ryciny (tygodnik)
2. „Bibliografia Zawartości Czasopism” - obejmuje zawartość wydawnictw ciągłych (artykuły w czasopismach) z pominięciem dzienników (wyjątkiem jest m.in. Gazeta Wyborcza)
3. „Bibliografia Czasopism i Wydawnictw Zbiorowych” (obecnie zmieniła tytuł na „Bibliografia Wydawnictw Ciągłych Nowych, Zawieszonych i Zmieniających Tytuł” (kwartalnik), która jest wykazem tytułów czasopism ukazujących się w RP.
4. „Polonika Zagraniczne” - rocznik obejmujący wykaz piśmiennictwa polskiego lub z Polską związanego wydawanego poza granicami kraju
2. Jaki typ bibliografii ułożyli:
W. Hahn i H. Sawoniak - bibliografie drugiego stopnia (bibliografie bibliografii polskich)
G. Korbut - retrospektywną bibliografię literatury polskiej (bibliografia dziedzinowa)
J. Baumgart - bibliografię historyczną (bibliografia dziedzinowa)
K. Piekarski - bibliografię inkunabułów (bibliografia specjalna formalno-wydawnicza)
3. Jaką rolę pełnił Instytut Bibliograficzny w Polsce przedwojennej, a jaką teraz?
Przed wojną
organizacja bieżącej rejestracji bibliograficznej i statystyki drukow na podstawie egzeplarza obwiązkowego
Wydawanie Urzędowego wykazu druków wraz z dodatkami
publikowanie statystyki druków
Po wojnie
Rozwinęto prace nad bibliografia retrospektywna
Utworzono centralny katalog czasopism znajdujących sie w Bibliotekach Polskich
Wznowiono statystyke wydawniczą (Ruch wydawniczy w Liczbach)
Publikuje sie bibliografie Bibliografi i Nauki o ksiązce
Instytut prowadzi prace badawcze z zakresu teorii historii i metodyki bibliograficznej oraz dokumentacji informacji nauk udział w kształceniu lub doksztalcaniu
4. Jaki typ informacji znaleźć można w encyklopedii, słowniku, informatorze, a jaki w bibliografii?
Encyklopedia zawiera krótkie informacyjne lub dłuższe artykuły, a nawet rozprawy z zakresu wszystkich dziedzin wiedzy i działalności (enc. ogólne czyli powszechne) lub ograniczone do jednej dziedziny, epoki czy terytorium (enc. specjalne). Obok tekstu słownego enc. zawierają zazwyczaj ilustracje, tablice i mapy.
Słownik obejmuje zbiór wyrazów danego języka lub pewnych ich kategorii. W większych słownikach podaje się zazwyczaj liczne dodatkowe informacje, jak wymowa, etymologia, cytaty ilustrujące użycie, synonimy itd. Słownik dzielą się na filologiczne (jednego języka), językowe (np. ang.-pol.) oraz specjalne, poświęcone określonym dziedzinom wiedzy (np. medyczny, muzyczny itd.)
Informatory to wydawnictwa zwarte lub ciągłe zawierające wiadomości z różnych dziedzin nauki i życia. Mogą to być np. wykazy osobowe, wykazy instytucji, spisy wykładów, spisy telefonów, rozkłady jazdy itd.
Bibliografie stanowią specjalny rodzaj wydawnictw informacyjnych, które rejestrują różnego rodzaju dokumenty powielane.
Reasumując: Encyklopedie, słowniki i informatory zawierają informacje bezpośrednie, natomiast bibliografie informacje pośrednie.
5. Co to są zestawienia specjalne w Bibliografii K. Estreichera, wymień przykłady
Zestawienia specjalne to rodzaj niezależnego spisu bibliograficznego (o ograniczonym zakresie lub zasięgu), wmontowanego w zrąb główny Bibliografii Polskiej K. Estreichera. Takich zestawień specjalnych jest osiem (siedem w części I Bibliografii, oraz jedno w części III). Są to kolejno: „Autorka” - stanowiąca wykaz kobiet piszących w Polsce (od Anny Wazówny) - obejmuje tylko alfabetyczny wykaz nazwisk. Pełny opis formalny występuje w zrębie głównym pod odpowiednią literą nazwiska; „Czasopisma” - jest to alfabetyczny wykaz tytułów czasopism wydawanych w Polsce od czasów najdawniejszych (pełny opis - niejednokrotnie ze spisem treści - występuje w zrębie głównym pod odpowiednią literą nazwy czasopisma, nazę czasopisma można też odszukać pod nazwiskiem redaktora naczelnego lub odpowiedialnego); jest to w zasadzie pierwsza polska retrospektywna bibliografia czasopism. „Dramat-Dramatycy” - to dwuczłonowe zestawienie sztuk grywanych w teatrach polskich od XVIII w., oraz wykaz autorów polskich i obcych z tej dziedziny. „ Jocher” - jest to alfabetyczny indeks do dzieła Adama Benedykta Jochera Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce od wprowadzenia do niej druku po rok 1830 włącznie...[Jocher dzieła nie dokończył i bez indeksu Estreichera korzystanie z niego byłoby skrajnie utrudnione]. Kolejne zestawienie specjalne to Katalogi - zebranie katalogów księgarskich (sortymentowych i wydawni-czych), inwentarzy i spisów bibliotecznych oraz innych za okres 268 lat od roku 1602 do 1870. Katalogi księgarskie uważał Estreicher za ważne źródło informacji. Wykaz ten poprzedza zrąb główny Bibliografii w t. 1 cz. I.
Trzy kolejne zestawienia specjalne mają podobny do siebie charakter. Są to bibliografie osobowe podmiotowo-przedmiotowe: „Kraszewski” - to wykaz dzieł tego autora oraz piśmiennictwa o nim opracowany w związku z jubileuszem 50-lecia jego pracy twórczej. „Mickiewicz” - obejmuje twórczość poety oraz literaturę o nim, „Załuscy” to bibliografia osobowa poświęcona tej rodzinie, głównie rejestrująca dorobek pisarski Józefa Andrzeja oraz Andrzeja Stanisława Załuskich.
6. Co to znaczy koncepcja UBC/IM? i jaki jest jej związek z bibliografią?
UBC/IM/ - Universal Bibliographic Control International MARC Core Activity.
Celem działalności UBC/IM/ jest koordynacja działań mających na celu rozwój systemów i standardów kontroli bibliografii na poziomie krajowym i międzynarodowej wymiany danych bibliograficznych, wliczając w to wsparcie profesjonalnych działań odpowiednich sekcji i działów IFLA, utrzymywanie bibliograficznych i formatowych standardów, oraz działanie jako izba rozrachunkowa informacji o wszystkich działaniach IFLA w tych dziedzinach.
7. Proszę wyjaśnić czym jest NUKAT i KARO i jaki jest ich związek z bibliografią?
- NUKAT to katalog centralny polskich bibliotek naukowych i akademickich tworzony metodą współ katalogowania. Oznacza to, że każdy opis dokumentu jest tworzony tylko raz w bazie NUKAT i kopiowany do katalogów lokalnych. We współ katalogowaniu w NUKAT uczestniczy ponad 800 bibliotekarzy z 56 bibliotek. Zawartość katalogu NUKAT stanowią rekordy bibliograficzne oraz rekordy kartoteki haseł wzorcowych. Oprócz rekordów wprowadzanych na bieżąco NUKAT zawiera wszystkie rekordy bibliograficzne z Centralnego Katalogu Czasopism (dawne CKTCz) i wszystkie rekordy haseł wzorcowych z Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych.
Zadaniem Narodowego Uniwersalnego Katalogu Centralnego jest:
-dostarczenie informacji o dokumentach i miejscu ich przechowywania
- udostępnienie do kopiowania katalogom lokalnym gotowych rekordów kartoteki haseł wzorcowych i rekordów bibliograficznych
-usprawnienie i przyspieszenie katalogowania poprzez eliminowanie przypadków dublowania wykonywanej pracy
NUKAT jest cenną bazą informacyjną dla pracowników wypożyczalni międzybibliotecznych,
a w przyszłości będzie stanowił istotny czynnik w procesie reorganizacji wypożyczania międzybibliotecznego.
KARO jest katalogiem rozproszonym bibliotek polskich korzystającym z protokołu Z39.50 i interfejsu Z2WEB. W założeniu ma się stać narzędziem uzupełniającym do katalogu centralnego NUKAT
8. Proszę powiedzieć jakie były zasługi Joachima Lelewela dla rozwoju bibliografii?
Mimo dość widocznego ożywienia w dziedzinie bibliografii w Polsce na przełomie XVIII/XIX wieku (Józef Andrzej Załuski, Jan Daniel Janocki, Józef Maksymilian Ossoliński, Michał Hieronim Juszyński, Feliks Bentkowski) brak było u nas prac z dziedziny teorii bibliografii. Polscy bibliografowie-praktycy korzystali z wzorów wypracowanych za granicą - głównie francuskich (G.F. Debure, E.G. Peignot, J. Ch. Brunet) lub niemieckich (M. Denis, F.A. Ebert). Pierwsze samodzielne próby stworzenia teorii bibliografii w Polsce podjęli Jerzy Samuel Bandtkie, Paweł Jarkowski i Aleksander Bohatkiewicz. Jednakże tylko J. Lelewel w znakomitym dziele Bibliograficznych ksiąg dwoje... (t.1-2, Wilno 1823-1826) przeprowadził dogłębną analizę dotychczasowego dorobku piśmiennictwa związanego zakresem z poruszaną problematyką . Środkową część t. 2 zajmuje rozprawa teoretyczna Co jest bibliografia, będąca krytycznym przeglądem literatury bibliologicznej i kodyfikacją zasad bibliografii. Przez bibliografię rozumiał Lelewel dzisiejszą bibliologię, lecz rozróżniał także bibliografię w węższym zakresie, tj. umiejętność sporządzania spisów książek. Lelewel nie tylko dał podstawy teoretyczne bibliografii, ale też sformułował wiele uwag nt. metodyki bibliograficznej, unormował podstawy opisu i klasyfikacji systematycznej spisów bibliograficznych.
9. Bibliografia historii polskiej Finkla nigdy nie została wznowiona. Dlaczego?
Przed drugą wojną światową podjęto próby zarówno kontynuacji bibliografii Finkla, jak i nowego wydania tego dzieła. Nad kontynuacją pracowali Hanna Bachulska, Marceli Handelsman i Ryszard Przelaskowski. Natomiast 2-go wyd. dzieła Finkla podjął się Karol Maleczyński, który w opublikował I tom w 1937 r. Prace nad dalszymi częściami przerwała wojna. Natomiast w 1955 r. dokonano wydania anastatycznego (przedruku fotooffsetowego) pracy Finkla.
10. Co znaczy słowo bibliografia i jaki jest jej związek z biblioteką?
Etymologia słowa pochodzi z języka greckiego (biblion=książka, graphein=pisać). Współcześnie terminowi bibliografia przypisuje się trzy znaczenia: 1) Uporządkowany spis dokumentów, dobranych według pewnych kryteriów, spełniający określone zadania informacyjne, 2) Metodyka bibliograficzna tj. sposoby i techniki tworzenia spisów bibliograficznych - formułuje wytyczne ogólne oraz przepisy szczegółowe tyczące działań bibliograficznych: doboru dokumentu, ich opisu i układu, 3) Bibliografia jako część nauki o książce, która precyzuje jej przedmiot, metody badawcze i zadania (teoria bibliografii). Geneza bibliografii związana jest z katalogami starożytnych bibliotek (Pinakes Kallimacha) i bibliografia zawsze miała ścisły związek z bibliotekarstwem (szczególnie od momentu wynalezienia druku). Dziś każda biblioteka w mniejszym lub większym zakresie tworzy warsztat bibliograficzno-informacyjny, niezbędny do prawidłowego działania biblioteki.
11. Jaka jest podstawowa różnica między katalogiem, inwentarzem, a bibliografią?
Katalog biblioteczny to spis książek, czasopism i innych pokrewnych dokumentów znajdujących się w bibliotece, opisanych wg określonych zasad (opis katalogowy). Katalog jest spisem określonych dokumentów i wykazuje cechy indywidualne każdego egzemplarza znajdującego się w zbiorze bibliotecznym (np. destrukty, rodzaj oprawy, proweniencje itp.)
Inwentarz biblioteczny to szczegółowy wykaz obiektów wchodzących w skład zbiorów bibliotecznych, sporządzony dla celów administracyjnych (ewidencyjno-kontrolnych i porządkowych). Zwykle ma formę tzw. księgi inwentarzowej z odpowiednio ponumerowanymi rubrykami, gdzie wpisuje się tzw. jednostki inwentarzowe. Dopełnieniem inwentarza jest zazwyczaj tzw. księga ubytków. Porównanie inwentarza z księgą ubytków pozwala w każdej chwili wyprowadzić saldo stanów zbiorów bibliotecznych.
Zarówno więc katalog, jak i inwentarz są dokładnie umiejscowione - przypisane do konkretnej biblioteki. W odróżnieniu od nich bibliografia opisuje (rejestruje) dokumenty niezależnie od miejsca ich przechowywania i wymienia cechy wspólne dla wszystkich egzemplarzy jednego nakładu.
Różny jest także opis katalogowy, opis dokumentu w inwentarzu i opis bibliograficzny. Różna może także być postać zewnętrzna (forma) tych obiektów.
12. Kim byli:
W. Hahn - Wiktor Hahn (1871-1959) historyk literatury, nauczyciel gimnazjalny, prof. uniw., bibliograf. Odbył studia z zakresu filologii klasycznej i polskiej w Uniw. Lwowskim. 1895 uzyskał doktorat filozofii, 1907 habilitację w zakresie historii literatury pol., 1918 ponownie habilitację w zakresie bibliografii i bibliotekoznawstwa. Od 1917 prof. nadzw. Uniw. Lwowskiego, w latach 1921-1939 prof. KUL, od 1945 docent, a 1956 prof. zwycz. Uniw. Warsz. Autor m.in. Bibliografii bibliografii polskich (1921, wyd.2 - 1956, wyd. 3 - 1966)
St. Vrtel-Wierczyński - Stefan Vrtel-Wierczyński (1886-1963) historyk literatury, prof. uniw., bibliotekarz, bibliograf. Habilitację w zakresie bibliografii i bibliotekoznawstwa uzyskał 1923 r. Był dyrektorem Bibl. Uniwersyteckiej w Poznaniu (1927-37), dyr. Bibl. Narodowej (1937-47). Opracował szereg bibliografii z różnych dziedzin wiedzy, jest też autorem dwóch fundamentalnych prac: Bibliografia, jej istota, przedmiot i początki (L. 1923) oraz Teoria bibliografii w zarysie (Wr 1951).
M. Dembowska - Maria Dembowska to polska bibliotekarka i bibliograf, dyrektor Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, autorka wielu opracowań z dziedziny dokumentacji i informacji naukowej [m.in. ważną rolę w upowszechnianiu tych problemów odegrała jej praca Dokumentacja i informacja naukowa. Zarys problematyki i kierunki rozwoju Warszawa 1965)]. Jest też autorką Metody bibliografii polskiej K.Estreichera.
K. Piekarski - Kazimierz Piekarski (1893-1944), bibliograf, historyk książki. 1937 habilitacja na UW w zakresie bibliologii i bibliografii. Znakomity znawca w zakresie inkunabułów, starych druków i opraw. Kierownik Działu st. druków w BJ i BN. Twórca polskiej „szkoły” tzw. metody typograficznej w zastosowaniu do badań książki polskiej XVI w.
L. Finkel - Ludwik Finkel (1858-1930) historyk, prof. i rektor Uniw. Lwowskiego. Członek AU, prezes Tow. Historycznego. Stworzył drugie co do rangi dzieło bibliograficzne po Estreicherze, 4-tomową retrospektywną Bibliografię historii polskiej (Lwów 1891-1914). Bibliografia ta obejmuje piśmiennictwo historyczne polskie lub Polski dotyczące od czasów najdawniejszych po r. 1815 (chronologia przedmiotowa) i rok 1910 (chronologia wydawnicza).
H. Hleb-Koszańska - Helena Hleb-Koszańska (1903-1983) bibliotekarz, bibliograf, od 1952-1972 dyrektor Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej.
Wł. T. Wisłocki - Władysław Tadeusz Wisłocki (1887-1941) bibliotekarz Ossolineum we Lwowie, red. „Przewodnika Bibliograficznego” (2-giej serii), opracował Bibliografię bibliofilstwa i bibliografii polskiej.
J. Baumgart - Jan Baumgart, znany historyk, bibliotekarz i bibliograf, dyr. Biblioteki Jagiellońskiej, opracowywał przez wiele lat bieżącą Bibliografię historii polskiej.
J. Lelewel - Joachim Lelewel (1786-1861) historyk, bibliotekarz. Autor dzieła Bibliograficznych ksiąg dwoje... (t.1-2, Wilno 1823-26). Sformułował teoretyczne poglądy na bibliografię i jej zakres.
St. Estreicher - Stanisław Estreicher (1869-1939) syn Karola, historyk prawa, prof. i rektor UJ. Udoskonalił metodę Bibliografii polskiej (opis, adnotacje). W latach 1910-1939 wydał tomy 23-33 (litery N-Y) Bibliografii.
13. Który z elementów metodyki bibliograficznej decyduje o sprawności informowa-nia w bibliografii: opis, indeks, układ?
Wszystkie te elementy wydają się równie ważne i należy je traktować łącznie jako zespół czynników decydujących o sprawności informacyjnej bibliografii. Opis - stopień jego dokładności ma np. decydujące znaczenie w bibliografii inkunabułów, czy bibliografii bibliofilskiej. Układ - jest w dużej mierze też uzależniony od rodzaju bibliografii - bibliografia inkunabułów np. preferuje układ chronologiczny, a w jego obrębie szeregowanie topograficzne i typograficzne. Taki układ byłby bez sensu np. w bibliografii dziedzinowej (gdzie stosuje się układ systematyczny). Indeks - a raczej kilka różnych indeksów (formalnych i rzeczowych) to integralny i konieczny element każdej bibliografii, pozwalający na szybkie wyszukiwanie pozycji w zrębie głównym bibliografii.
14. Wymień przynajmniej trzy cyfrowe biblioteki w Polsce oferujące zeskanowane teksty.
Obecnie działa już szereg bibliotek cyfrowych. Wśród nich do najważniejszych należą: Polska Biblioteka Internetowa, Biblioteka Internetowa Exlibris, Akademicka Biblioteka Internetowa.
Ostatnio odwiedzając stronę internetową Biblioteki Śląskiej można uzyskać dostęp do zabytków piśmiennictwa, prac naukowych, materiałów dydaktycznych i regionalnych wybranych ze zbiorów bibliotek śląskich. W pracach Śląskiej Biblioteki Cyfrowej uczestniczą wszystkie uczelnie państwowe działające na terenach historycznego Śląska (po stronie polskiej i czeskiej), uczelnie skupione w Regionalnej Konferencji Rektorów Szkół Wyższych Woj. Śląskiego i Opolskiego, a także biblioteki publiczne.
15. Układ krzyżowy, często stosowany w bibliografiach łączy w jednym szeregu alfabetycznym: hasła autorskie (osobowe), tytułowe, oraz przedmiotowe. Typowym przykładem układu krzyżowego jest Bibliografia polska K.Estreichera.
16. Jakie układy zastosowano [Kto?] w bibliografii Stary Korbut i dlaczego je zastosowano?
Czterotomowa „Literatura polska od początków do wojny światowej” Gabriela Korbuta została podzielona według okresów chronologicznych zgodnych z periodyzacją piśmiennictwa polskiego. Tom 1 obejmuje literaturę staropolską, tom 2 epokę Oświecenia, tom 3 Romantyzm, t. 4 - Pozytywizm i Młodą Polskę. W obrębie tych epok zastosowano podział wedle gatunków literackich. Każdy okres poprzedzony jest wstępem z bibliografią przedmiotową. W Literaturze Korbuta występują trzy rodzaje haseł: ogólne (np. Czasy saskie), przedmiotowe (np. Drukarstwo) oraz osobowe (np. Kochanowski). Hasło osobowe składa się z trzech członów: biografii (życiorysu) autora oraz bibliografii podmiotowej i bibliografii przedmiotowej selekcyjnej. Całość Literatury wyposażona jest w indeksy i tablice chronologiczne.
17. Encyklopedie dostarczają wiedzy bezpośredniej. Encyklopedie zawierają krótkie informacje
lub dłuższe artykuły, a nawet rozprawy z zakresu wszystkich dziedzin wiedzy (enc. ogólne) lub jednej określonej gałęzi wiedzy (enc. specjalne, np. Encyklopedia muzyk, Encyklopedia zdrowia i inne)
Słowniki objaśniają znaczenie wyrazów
Katalogi przedstawiają spisane przedmioty jednego rodzaju
Bibliografie przedstawiają spis dzieł łącznie z najważniejszymi danymi o każdej pozycji
18. Wyjaśnij ważność problemu kwaśnego papieru z punktu widzenia bibliografii i skutki dla kultury w przypadku jego nie rozwiązania
Dokumenty drukowane na kwaśnym papierze są bardzo nietrwałe i ulegają szybkiej degradacji. Tak więc właściwości chemiczne papieru mają duże znaczenie i określenie pH wyciągu wodnego papieru stanowiące miarę jego kwasowości czy alkaliczności są istotnym czynnikiem trwałości dokumentu. Aby wzmianki o dokumentach w bibliografiach pozostawały aktualne, należy kopiować takie dokumenty na inne nośniki (mikrofilmy, skany komputerowe itp.) lub wydawać ponownie na lepszym gatunkowo tworzywie.
19. Trzy serie Wisłockiego - Przewodnik Bibliograficzny to była bieżąca bibliografia narodowa czy przewodnik księgarski? Trzy zdania omówienia:
Przewodnik Bibliograficzny w założeniu był bibliografią księgarską - świadczy o tym m.in. podtytuł: Miesięcznik dla wydawców, księgarzy, antykwarzy...”. Z pewnością też charakter głównie księgarski miał wprowadzony do niego w 1882 r. dodatek „Kronika”. Co więcej Przewodnik nie opierał się na egz. obowiązkowym lecz na dobrowolnych doniesieniach wydawców i księgarzy o nowościach wydawniczych. Jednakże sytuacja polityczna Polski w XIX/XX stuleciu sprawiała, iż w braku bieżącej bibliografii narodowej Przewodnik pełnił taką właśnie rolę. Natomiast III seria Przewodnika wydawana w latach 1929-1933 miała już charakter wyłącznie księgarski.
20. Na czym polegają trudności w korzystaniu z Internetu? Wymień przyczyny obiektywne i subiektywne.
Obiektywne: niedopracowany system wyszukiwania, brak pełnej wiarygodności zawartych treści
Subiektywne: powolność przepływu informacji, brak prawidłowej indeksacji(problemy z wyszukiwaniem).
21. L. Finkel, G. Korbut, W. Hahn, S. Estreicher byli twórcami jakich bibliografii? Wymień tytuły:
Ludwik Finkel - jest autorem Bibliografii historii polskiej ( t.1-4, Lwów 1891-1914)
Gabriel Korbut - jest autorem dzieła Literatura polska od początków do powstania styczniowego (t.1-3, Warszawa 1917-1919) oraz 2 wyd. rozszerzonego Literatura polska od początków do wojny światowej (t.1-4, Warszawa 1929-1933)
Wiktor Hahn - stworzył Bibliografię bibliografii polskich (wyd. 1 - Warszawa 1921, wyd. 2 - Wrocław 1956, wyd. 3 - Wrocław 1966)
Stanisław Estreicher - opracował i wydał tomy 23-33 (litery N-Y) Bibliografii polskiej swego ojca K.Estreichera
22. Jaki typ dokumentów jest wykazywany w Przewodniku Bibliograficznym - wymień przynajmniej cztery ich rodzaje
Przewodnik Bibliograficzny jako podstawowy człon polskiej bieżącej bibliografii narodowej rejestruje dokumenty samoistne wydawniczo i piśmienniczo: 1. wydawnictwa zwarte: książki (broszury), 2. kartografię (atlasy, mapy, plany), 3. ikonografię (grafika, ryciny), 4. muzykalia (nuty z tekstem słownym, płyty gramofonowe, taśmy magnetofonowe itd.), 5. dokumenty życia społecznego (odezwy, normy, patenty itd.), 6. wydawnictwa pisane alfabetem Braille'a.
23. Wymień podstawowe elementy opisu bibliograficznego druku zwartego
Podstawowymi elementami opisu bibliograficznego druków zwartych są cechy formalne dokumentu: nazwa autora (nazwisko i imię bądź imiona), tytuł (łącznie z podtytułem), oznaczenie części wydawniczych (liczba tomów), oznaczenie kolejności wydania (wyd.2, 3...itd.), adres wydawniczy (miejsce wydania, rok wydania, wydawca, nakładca bądź drukarz), opis zewnętrzny dokumentu (format, paginacja), uwagi dodatkowe (nazwa instytucji sprawczej, nazwa serii etc.)
24. Feliks Bentkowski i Adam Benedykt Jocher to ojcowie bibliografii polskiej, dlaczego, udowodnij w trzech zdaniach?
Feliks Bentkowski oraz Adam Benedykt Jocher byli bibliografami pierwszej połowy XIX wieku, bezpośrednimi poprzednikami Karola Estreichera. Podjęli próby (nieukończone) stworzenia retrospektywnych bibliografii narodowych w Polsce. F.Bentkowski (1781-1852) jest twórcą Historii literatury polskiej... (t.1-2, Warszawa 1814), która wbrew tytułowi jest dziełem bibliograficznym, obejmującym wszystkie gałęzie piśmiennictwa polskiego od jego początków do 1813 r. - pierwszą drukowaną bibliografią narodową w Polsce. Praca ta wzbudziła ogromne zainteresowanie i dała asumpt do bardzo ożywionej dyskusji i krytyki, co zaowocowało ogromną liczbą prac bibliograficznych, starających się „poprawić i uzupełnić” dzieło Bentkowskiego (A.Osiński, A.T. Chłędowski, L.Sobolewski i in.). Bentkowski planował wydanie nowej edycji swej pracy, do czego jednak nie doszło. Zebrane przez niego materiały wykorzystał dopiero w 1840 r. Adam Benedykt Jocher (1791-1860), który opracował Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce od wprowadzenia do niej druku po rok 1830... (Wilno 1840-1857). W bibliografii tej Jocher wykorzystał ponad 120 źródeł dostarczonych przez różnych bibliografów, tworząc niedokończoną wielką bibliografię narodową w układzie działowym.
25. Jaka jest różnica pomiędzy II-gą serią Estreichera, a pozostałymi trzema i z czego ta różnica wynika?
Seria II Bibliografii polskiej K. Estreichera wykazuje wiele różnic w stosunku do pozostałych trzech części Bibliografii: 1) posiada odmienny układ (chronologiczny - pozostałe układ krzyżowy niepełny), 2) posiada opis skrócony (pozostałe części: I i IV - opis rejestracyjny pełny, część III - opis adnotowany), 3) rejestruje prawie całość piśmiennictwa (za lata 1455-1889) podczas gdy część I obejmuje lata 1800-1880, część III - stulecia XV-XVIII, część IV - dopełnienie wieku XIX, lata 1881-1900). Reasumując : część II Bibliografii Estreichera jest indeksem chronologicznym do całości dzieła, którego celem było obliczenie statystyki druków w poszczególnych latach i okresach. Ta część służyła statystyce.
26. Jaka jest różnica pomiędzy inkunabułem, rękopisem i starodrukiem, a drukiem wieku XIX i XX.
Inkunabułem nazywamy książkę wydaną od czasu wynalezienia druku do 1500 r. włącznie; niekiedy określa się nim również pierwociny grafiki i kartografii. Inkunabuły wchodzą w skład starych druków.
Rękopis (inaczej manuskrypt) to w ogólnym znaczeniu każdy tekst utrwalony ręcznie, niezależnie od rodzaju pisma, materiału czy techniki pisania W odróżnieniu od dokumentów powielanych - każdy rękopis jest egzemplarzem niepowtarzalnym, o własnych cechach indywidualnych.
Starodruk to publikacja z okresu od wynalezienia druku po 1800 r. Starodruk cechuje ręczne wytwarzanie wszystkich jego składników: papieru, typografii, ewentualnie ilustracji i oprawy.
Druk XIX i XX wieczny tzw. druki nowe to produkty wytwarzane nowymi metodami w wyniku mechanizacji i uprzemysłowienia wynalezienia prasy pośpiesznej, maszyny rotacyjnej, zmian w technice składu drukarskiego (linotyp, monotyp), czy też ostatnio fotoskład i nowsze techniki poligraficzne.
27. Co to jest dLibra i czego dotyczy i jaki to ma skutek dla obiegu informacji?
Digital Library Framework - dLibra to pierwsze polskie środowisko służące budowie bibliotek cyfrowych. dLibra rozwijana jest przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe od 1999 roku. Celem projektu jest stworzenie środowiska biblioteki cyfrowej nowej generacji, umożliwiającej zarządzanie, przetwarzanie, przeszukiwanie i dostarczanie dokumentów w formie elektronicznej. System stanowi bazę dla budowy sieci polskich, regionalnych i instytucjonalnych bibliotek cyfrowych uruchamianych w sieci PIONIER.
28. Co to są wydawnictwa elektroniczne i jak bibliografia polska je rejestruje?
wyd elektr to te kt zapisane są na nośniku elektronicznym.
rejestruje je: " Bibliografia Dokumentów Elektronicznych" wydawana jako wkładka do "Przewodnika Bibliograficznego" acha, opisane są w układzie alfab.tytułów z indeksami: osobowym, tytułowym wydawców oraz przedmiotowym.
29. Co oznaczają akronimy ISBN, ISSN, UBC/IM? i jak je umiejscowisz w strukturze opisu bibliograficznego?
ISBN - to skrót nazwy International Standard Book Number. Jest to międzynarodowy numer książki służący do jej identyfikacji
ISSN - to skrót nazwy International Standard Serial Number. Jest to międzynarodowy numer czasopisma służący do jego identyfikacji
UBC/IM/ - to skrót nazwy Universal Bibliographic Control International MARC Core Activity
30. Jaką rolę pełnią katalogi centralne, gdzie są umiejscowione i czy można je wykorzystywać on-line?
Katalogi centralne obejmują w jednym układzie abecadłowym bądź rzeczowym opisy całości lub części zbiorów (np. inkunabułów) szeregu bibliotek. Każdy opis zaopatrzony jest w siglum biblioteczne informujące o lokalizacji dokumentu. Katalog centralny usprawnia więc np. wypożyczanie międzybiblioteczne. Katalogi mogą być krajowe, regionalne i lokalne. Do największych katalogów centralnych należy Union Catalog Library of Congress, British Library Union Catalogue i inne.
Katalogi centralne umiejscowione są na ogół przy bibliotekach narodowych i możliwy jest do nich dostęp on-line.
31. Jakie podstawowe rodzaje układów stosuje się w bibliografiach i katalogach? Omów w dwóch zdaniach jeden rzeczowy i jeden formalny.
Generalnie w bibliografiach występują dwa podstawowe typy układów: układy rzeczowe i układy formalne. Zarówno jeden, jak i drugi typ układów dzieli się na szereg rodzajów. Układ rzeczowy obejmuje: układ systematyczny, działowy, klasowy i przedmiotowy. W skład układów formalnych wchodzą: układ alfabetyczny (abecadłowy), chronologiczny, topograficzny, typograficzny.
Najbardziej rozpowszechnionym przykładem układu formalnego jest układ alfabetyczny - według na przemian występujących w jednym szeregu haseł autorskich i tytułowych (dzieł anonimowych), zwany też autorsko-tytułowym; znajduje zastosowanie w bibliografiach niewielkich objętościowo lub obszerniejszych zakresem i zasięgiem, które kładą nacisk na wykazanie całokształtu produkcji autora, regionu, czy narodu, bez potrzeby usystematyzowania wykazanego piśmiennictwa
Przykładem układu rzeczowego jest układ działowy - polega na uporządkowaniu opisów bibliograficznych sklasyfikowanych według treści (tematu) w odpowiednich działach piśmienniczych. Liczba działów może być różna a ich zakres jest węższy lub szerszy zależnie od zebranego materiału i rodzaju bibliografii.
32. Jakie rodzaje dokumentów przechowuje się w archiwach, jakie w bibliotekach, a jakie w muzeach?
Archiwum jest instytucją (urzędem), której zadaniem jest przechowywanie określonych przepisami zespołów akt wytworzonych przez daną władzę, urząd lub instytucję (niekiedy osoby prywatne). Obejmują głównie dokumenty rękopiśmienne, które utraciły swą pierwotną użyteczność bieżącą, a zasługują na zachowanie. Rozróżnia się też archiwa dźwiękowe (fonoteka) czy filmowe (filmoteka).
Archiwa mogą być państwowe i prywatne, centralne i terenowe, ogólne i specjalne (np. map i planów), instytucji, organizacji, rodzin i osób. W Polsce do najważniejszych należą: Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD), Archiwum Akt Nowych, Centralne Archiwum Wojskowe, Archiwum Dokumentacji Mechanicznej i in.
Biblioteka gromadzi wydawnictwa zwarte i ciągłe oraz (w zależności od typu biblioteki) zbiory specjalne: starodruki, rękopisy, wydawnictwa kartograficzne, muzykalia (nuty, taśmy magnetofonowe, płyty gramofonowe etc.), grafikę, dokumenty życia społecznego (odezwy, afisze), normy, opisy patentowe, mikrofilmy, fotokopie.
Muzeum gromadzi i przechowuje zbiory z różnych dziedzin. Są to zwykle zabytki kultury, przyrody bądź techniki. Organizacyjnie muzea dzielą się na centralne, okręgowe, regionalne i lokalne. Mogą być wielodziałowe lub jednodziałowe (artystyczne, archeologiczne, etnograficzne, historyczne, literackie, biograficzne itd.). Obejmują ogromny zasób przedmiotów - od wytworów artystycznych (rzeźba, malarstwo, grafika) do przedmiotów codziennego użytku (umeblowanie, numizmatyka, militaria etc.)
33. Reedycja Estreichera została dokonana przez Karola Estreichera młodszego i dotyczyła Bibliografii Polskiej XIX stulecia. Mówiąc inaczej K.Estreicher jr. scalił w jeden ciąg alfabetyczny zawartość części I i IV Bibliografii, uzupełniając ją i unowocześniając nieco opis (m.in. dodając sigla biblioteczne)
34. Bibliografia historii polskiej jest uwarunkowana metodycznie dyscypliną naukową - historią. Wymień przynajmniej dwa czynniki o tym świadczące
Układ jest uwarunkowany okresami historycznymi. Poszczególne okresy historyczne tworzą zamknięte tomy.
35. Jaką rolę pełnią biblioteki cyfrowe w Internecie?
Biblioteki cyfrowe w Internecie pełnią rolę katalogów. Umożliwiają łatwy dostęp do multimediów wyszukiwanych za pomocą indeksów
36. Jaki jest stopień wiarygodności informacji na Internecie i od czego taka wiarygodność jest uwarunkowana?
Większość informacji zawartych w Internecie jest wiarygodna, jednak nie wszystkie, ponieważ właściwie każdy może zamieszczać w internecie różne informacje, nie zawsze wiarygodne prawdziwe.
37. Wymień trzy znane Ci bibliografie historyczne i ich autorów
Za pierwszą bibliografię historyczną można uznać dzieło „De scriptoribus Historiae Polonicae schediasma literarium” Samuela Joachima Hoppiusa, opublikowane 1707 w Gdańsku. Natomiast właściwe bibliografie dziedzinowe retrospektywne z tego zakresu stworzyli: Ludwik Finkel „Bibliografia historii polskiej” (t. 1-3, Lwów 1891-1911) - obejmującą dzieje Polski do 1815 roku; kontynuacją tej pracy była próba „Bibliografii historii polskiej 1815-1914” autorstwa Hanny Bachulskij, Marcelego Handelsmana i Ryszarda Przelaskowskiego (t.1, Warszawa 1939). Właściwe dzieło obejmujące dzieje Polski po 1815 r. stworzył Stanisław Płoski „Bibliografia historii Polski XIX wieku”. Bibliografię wprawdzie selekcyjną, ale aobejmującą całość naszych dziejów do 1944 r. opracowała Helena Madurowicz-Urbańska.
38. Co łączy następujących ludzi: F. Bentkowski, M. Wiszniewski, J.M. Ossoliński, W. Maciejowski?
Wymienieni autorzy zajmowali się opracowaniem bibliografii piśmiennictwa polskiego (próby tworzenia bibliografii narodowej do czasu K.Estreichera). Feliks Bentkowski jest autorem dzieła Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych... (t.1-2, Warszawa 1814). Jego praca wywarła ogromny wpływ na rozwój bibliografii w XIX wieku i zapoczątkowała prężny ruch w zakresie działalności bibliograficznej. Uzupełniało ją później szereg kolejnych bibliografów.
Józef Maksymilian Ossoliński stworzył dzieło Wiadomości historyczno-krytyczne o pisarzach polskich...oraz ich dziełach (t.1-3, Kraków 1819-1822, t.4 Lwów 1852). Wacław Maciejowski jest autorem pracy Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830... (t.1-3, Warszawa 1851-1852) - doprowadzone wbrew tytułowi tylko do 1650 r. Michał Wiszniewski opracował dzieło Historia literatury polskiej (t.1-10, Kraków 1840-1857).
39. Co rozumiesz przez pojęcie „Mały Estreicher” i jakie grupy użytkowników najchętniej się nim posługują?
Tzw. „mały Estreicher” to luźny tom bibliografii (niezależny od całości dzieła), pod nazwą Bibliografia polska XV-XVI stulecia, zestawienie chronologiczne 7200 druków.... (Kraków 1875) - pierwszy polski katalog centralny dawnych druków (z siglami bibliotek, w których pozycje te się dochowały). Użytkowany jest głównie przez badaczy literatury polskiej oraz historyków drukarstwa pierwszych dwóch stuleci książki drukowanej, jak również przez bibliofilów
40. W jaki dokumencie zawarł J.A. Załuski program biblioteczny dla Polski? Wymień trzy jego założenia
W 1743 prof. gimnazjum toruńskiego J.P.Schultz ogłosił przekład łaciński pracy J.A. Załuskiego „Programma litterarium ad bibliophilos, typothetas et bibliopegos”. - W oparciu o projekt utworzenia biblioteki publicznej ze zbiorów swoich i brata (utworzenia biblioteki narodowej) zamierzał Załuski zrealizować program naukowo-wydawniczy w dziedzinie bibliografii (choć sam tego terminu jeszcze nie używał). Głównym punktem tego programu był zamiar opracowania wielkiej bibliografii wszystkich autorów, którzy w jakimkolwiek języku pisali kiedykolwiek o sprawach polskich do 1700 r. Zamierzał również publikować spisy książek ogłoszonych w pierwszym 30-leciu XVIII w. „Programma...” zawiera też odezwę do ludzi związanych z książką i kulturą książki o pomoc w realizacji tego dzieła poprzez nadsyłanie wiadomości o książkach. „Programma...” zawiera ponadto 4 przykładowe zestawienia bibliograficzne, w tym Specimen catyalogi... (pierwsza bibliografia w języku polskim)
41. Wymień trzy podstawowe, retrospektywne bibliografie bibliografii polskie
Bibliografia bibliografii polskich Wiktora Hahna wydana w 1921 roku stanowi istotnie pierwszą samoistną bibliografię tego rodzaju w Polsce. Drugie rozszerzone, poprawione i uzupełnione wydanie tej bibliografii ukazało się w r. 1956. Oba wydania różnią się zarówno doborem materiałów, jak i układem. Wydanie 3 tego dzieła przygotował i uzupełnił H.Sawoniak (Wrocław 1966 - obejmuje materiały do 1950 roku).
Henryk Sawoniak opracował też kontynuację bibliografii W.Hahna pt. Bibliografia bibliografii polskich za lata 1951-1960 (Wrocław 1967).
Maria Bieńkowa i Barbara Eychlerowa- podjęły kontynuację dzieła Sawoniaka opracowując Bibliografię bibliografii polskich za lata 1961-1970.
42. W obecnej chwili po świecie krąży około 10 bitów informacji z czego możliwym jest do przerobienia przez pojedynczego człowieka 0,5% tej masy informacji. Czy biblioteki cyfrowe są w stanie z tym sobie poradzić? Jaki jest polski projekt bibliotek cyfrowych i czemu służy?
Projekty służące tworzeniu bibliotek cyfrowych mogą być realizowane przez użytkowników, takich jak naukowcy czy studenci, lub przez pracowników instytucji kultury (kustoszy muzealnych, bibliotekarzy, archiwistów). Wszystkie projekty mają swoje własne cele i określony czas trwania. Planowanie projektu dotyczy także przyszłości zasobów cyfrowych po zakończeniu realizacji projektu. Należy przygotować plany zapewnienia dalszej dostępności do zasobów i zarządzania zasobami, wraz z jasnym określeniem odpowiedzialności za ich realizację. Projekty związane z bibliotekami cyfrowymi często realizowane są przez osoby reprezentujące różne dyscypliny i instytucje. Podczas kompletowania zespołu kierownik projektu powinien brać pod uwagę kwalifikacje, kompetencje, niezawodność i umiejętności współpracy członków zespołu.
43. Karol Estreicher postanowił ułożyć kompletną bibliografię piśmiennictwa polskiego z pobudek m.in. patriotycznych. Wymień te bibliografie, które ułożył zanim przystąpił do swego podstawowego działa (przynajmniej dwie bibliografie)
Szkice bibliograficzne z dramaturgii polskiej („Dziennik Literacki” Lwów 1855), Piśmiennictwo w Galicji. Rok 1849-1859 (Lwów 1859), Polki literatki (Lwów 1862).
44. Ludwik Finkel przez około 20 lat układał Bibliografię historii polskiej, tworząc najwybitniejszą bibliografię specjalizowaną w Polsce. Wymień kontynuatorów tej bibliografii.
Kontynuatorami dzieła L.Finkla byli: Karol Maleczyński, który przygotowywał drugie wydanie jego pracy (wydał tylko tom 1, Lwów 1937), Hanna Bachulska, Marceli Handelsman i Ryszard Przelaskowski, którzy opublikowali pierwszy tom Bibliografii historii polskiej 1815-1914 (Warszawa 1939), Hanna Bachulska i opracowała poprawione i rozszerzone wydanie tej pracy jako tzw. tom wstępny, Stanisław Płoski red naukowy Bibliografii historii Polski XIX wieku oraz Helena Madurowicz-Urbańska, która opracowała Bibliografię historii Polski obejmującą całość naszych dziejów do 1944 r. (bibliografia selekcyjna).
45. Proszę wymienić jakie są człony polskiej narodowej bibliografii bieżącej
Polska narodowa bibliografia bieżąca składa się z czterech członów:
1. „Przewodnik Bibliograficzny - Urzędowy Wykaz Druków” obejmujący wydawnictwa samoistne (druki zwarte): książki, mapy, nuty i ryciny (tygodnik)
2. „Bibliografia Zawartości Czasopism” - obejmuje zawartość wydawnictw ciągłych (artykuły w czasopismach) z pominięciem dzienników (wyjątkiem jest m.in. Gazeta Wyborcza)
3. „Bibliografia Czasopism i Wydawnictw Zbiorowych” (obecnie zmieniła tytuł na „Bibliografia Wydawnictw Ciągłych Nowych, Zawieszonych i Zmieniających Tytuł” (kwartalnik), która jest wykazem tytułów czasopism ukazujących się w RP.
4. „Polonika Zagraniczne” - rocznik obejmujący wykaz piśmiennictwa polskiego lub z Polską związanego wydawanego poza granicami kraju
46. Wymień trzy podstawowe funkcje Biblioteki Narodowej mające związek z bibliografią
Biblioteka Narodowa pełni obowiązki narodowej centrali bibliograficznej, a zarazem krajowego ośrodka informacyjnego o dokumentach bibliotecznych.
BN jest zobowiązana do sporządzania opisów bibliograficznych całej bieżącej produkcji wydawniczej oraz do ich upowszechniania i publikowania w kraju. W związku z tym BN - (a w zasadzie działający w jej schemacie organizacyjnym Instytut Bibliograficzny) 1. opracowuje urzędową bibliografię narodową bieżącą na podstawie egz. obowiązkowego, 2. opracowuje i publikuje bibliografię retrospektywną za lata 1901-1939 (dopełnienie Estreichera, dotychczas ukazało się 6 t. Lit A-D), 3. bibliografię eksteriorików (poloników zagranicznych), oraz szereg bibliografii specjalnych ( w tym bibliografie polskie II stopnia, bibliografię nauki o książce i inne)
47. Konrad Gesner, H. Sawoniak, A. Birkenmajer, K. Piekarski, T. Wierzbowski, H. Hleb-Koszańska, W.T. Wisłocki, J. Baumgart, J. Lelewel, P. Jarkowski. Proszę o wymienienie ich związków z bibliografią.
Konrad Gesner (1516-1565) lekarz szwajcarski uważany jest za „ojca” bibliografii powszechnej (uniwersalnej). Jest twórcą dzieła `Bbliotheca universalsi” (Zurich 1545-1555), w którym zawarł ponad 15 tys. tytułów prac około 3 tys. autorów ze wszystkich dziedzin wiedzy. Rejestrował książki drukowane i rękopiśmienne w tzw. jęz. „naukowych” (łacina, greka, hebrajski) z pominięciem jęz. narodowych.
Henryk Sawoniak uzupełnił i opracował 3-cie wyd. Bibliografii bibliografii polskich Wiktora Hahna (Wrocław 1966), jest też autorem kontynuacji tej bibliografii za lata 1951-1960 (Wrocław 1967). Nadto Sawoniak stworzył szereg bibliografii i wydawnictw informacyjnych o zasięgu międzyna-rodowym, m.in. Międzynarodowy słownik akronimów z zakresu informacji naukowej, biblioteko-znawstwa i dziedzin pokrewnych (Wrocław 1976).
Aleksander Birkenmajer (1890-1967) odkrył jedną z najwcześniejszych bibliografii rękopiśmiennych okresu średniowiecza Biblionomię Ryszarda de Fournival z połowy XIII w.
Kazimierz Piekarski habilitował się z bibliografii na UW w 1937 r. Opracował bibliografię almanachów polskich oraz znakomitą Bibliografię dzieł Jana Kochanowskiego. Wiek XVI i XVII (Kraków 1930, 2 wyd. - 1934).
Teodor Wierzbowski (1853-1923), historyk, bibliograf. Naczelnik Arch. Głównego Akt Dawnych, założyciel Tow. Nauk. Warszawskiego. Opublikował Przyczynki do bibliografii polskiej Xvi i XVII w. oraz bibliografię osobową K.Warszewickiego. Największym jego dziełem bibliogr. była Bibliogrphia Polonica XV ac XVI ss. (3 t.) , która może uchodzić za pierwszą próbę centr. Katalogu starych druków polskich.
Helena Hleb-Koszańska (1903-1983) bibliotekarz, bibliograf, w latach 1952-1972 dyrektor Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej.
Władysław Tadeusz Wisłocki (1887-1941) bibliotekarz Ossolineum we Lwowie, red. „Przewodnika Bibliograficznego” (2-giej serii), opracował Bibliografię bibliofilstwa i bibliografii polskiej.
Jan Baumgart znany historyk, bibliotekarz i bibliograf, dyr. Biblioteki Jagiellońskiej, opracowywał przez wiele lat bieżącą Bibliografię historii polskiej za lata 1944-1967.
Joachim Lelewel (1786-1861) historyk, bibliotekarz. Autor dzieła Bibliograficznych ksiąg dwoje... (t.1-2, Wilno 1823-26). Sformułował teoretyczne poglądy na bibliografię i jej zakres
Paweł Jarkowski (1781-1845) bibliotekarz Lic. Krzemienieckiego, nauczyciel bibliografii tamże. Napisał nie wydaną Rzecz o bibliografii - jeden z pierwszych teoretyków bibliografii w Polsce.
48. Szymon Starowolski, D. Braun i S. Hoppius są protoplastami polskiej bibliografii - wymień je!
Szymon Starowolski uchodzi za twórcę pierwszej polskiej bibliografii pt. Scriptorum Polonicorum Hekatontas... (wyd. 1625 Frankfurt i 1627 Wenecja), która zawiera biografie pisarzy (173 w pierwszym i 230 w drugim wydaniu) i opisy bibliograficzne (nie zawsze ścisłe) kilku lub kilkunastu dzieł każdego z nich.
Dawid Braun opublikował dzieło o charakterze bibliograficznym pt. De scriptorum Poloniae et Prussiae historicarum.....(kolonia 1723), w którym opisał 385 dzieł z własnego księgozbioru, dotyczących historii Polski I Prus Królewskich; przy 241 poz. podał treść i ocenę dzieła, stwarzając prototyp bibliografii adnotowanej (krytycznej).
Joachim Samuel Hoppe napisał pracę bibliograficzną De scriptoribus historiae Polonicae schediasma literarium (Gdańsk 1707), w której omówił ponad 600 pisarzy oraz ok. 1 tys. ich dzieł z zakresu historii Polski i nauk pokrewnych. Materiał ułożył w 58 działach i uzupełnił indeksami: rzeczowym i osobowym. Była to pierwsza pol. bibliografia specjalna i jedna z najwcześniejszych w Europie, poświęcona historii jednego kraju.
49. Kto to był V. Bush i w jakim ideowym artykule przedstawił wizje przyszłości?
- “As we may think” - przedstawia wizje memexa, przewidział powstanie faksu, kserokopiarki, polaroidu, mikrofilmu, inteligentnej maszyny do pisania i multimediów, komputera osobistego, wirtualną rzeczywistość.
50. Bibliografia bieżąca, która pomieszcza mapy, dokumenty elektroniczne, nuty, ryciny i druki zwarte to
Pierwszy człon polskiej bibliografii narodowej Przewodnik Bibliograficzny (tygodnik)
51. Z czym kojarzą się Tobie nazwiska Paul Otlet i Henri La Fontaine i jaki ma to związek z bibliografią?
Paul Otlet (1868-1944) prawnik belgijski, jeden z pionierów współczesnej dokumentacji, założył wraz z Henri La Fontainem (1854-1943) Międzynarodowy Instytut Bibliograficzny w Brukseli (późniejsza Międzynarodowa Federacja Dokumentacji - FID). Otlet i La Fontaine stawiali sobie dwa główne cele: utworzenie kartoteki bibliograficznej piśmiennictwa światowego (ostatnia próba stworzenia bibliografii powszechnej) oraz opracowanie dla potrzeb bibliograficznych Uniwersalnej klasyfikacji dziesiętnej, opartej na klasyfikacji Deweya. Otlet napisał obszerny traktat Traite de documentation (1934) utrwalając pojęcia: normalizacja, klasyfikacja, mikrofilmy etc.
52. Bibliografia Historii Polski XIX wieku nazywana jest kontynuacją Finkla. Kto był jej autorem i jaki jest jej układ?
Autorem Bibliografii Historii Polski XIX wieku jest Stanisław Płoski (właściwie redaktorem naukowym, bo udział w przygotowaniu brało wiele osób, min. Hanna Bachulska, Władysław Chojnacki i inni). Bibliografia podzielona jest na kilka części, zgodnie z periodyzacją naszych dziejów. Cz. I obejmuje okres 1815-1832, cz. II - okres 1832-1864, część III - okres 1864-1914. W obrębie każdej części układ jest systematyczny.
53. Co to jest „głęboki Internet” i jakie to ma znaczenie dla pracownika z działu informacji?
To obszar światowej sieci Internet, który nie jest indeksowany, czyli nie jest też wyszukiwany przez standardowe wyszukiwarki internetowe. W dużej mierze składa sie on z niezwykle cennych i użytecznych źródeł inf. praktycznej i naukowej. Pozostają pod stałą kontrolą merytoryczną, faktograficzną, językową oraz bibliograficzną. Powstają z inicjatywy lub współudziale ekspertów dziedzinowych. Aby dotrzeć do zasobów Ukrytego Internetu należy zastosować pewne strategie wyszukiwawcze. Strategie te są ściśle związane z rodzajem poszukiwanych źródeł.
Głęboki Internet wymaga dokładnego adresu [bramki. Gateways, bazy danych, on-line katalogi to płaszczyzny Internetowe wymagające zarówno informacji, co do ich lokalizacji, nawigacji jak i umiejętności ich zawłaszczenia. Bibliotekarze i pracownicy działu informacji powinni wiedzieć jak do nich dotrzeć a ponadto mają nauczyć użytkowników tej umiejętności wyszukiwania w głębokim Internecie, nauczyć ich pewnych zachowań informacyjnych.
54. Jaki procent książek jest uwzględniony w bieżącej bibliografii narodowej i czy jest ona naprawdę bieżąca?
Nie jest bieżąca, gdyż nie wszyscy wydawcy na czas informują Bibliotekę Narodową o wydawanych przez siebie książkach.
55. Ułóż w pary następujące wyrażenia: PenDrive, Piekarski, hipertekst, Nowakowski, Dahlmann/Weitz, pamięć przenośna, historia, Kochanowski.
PenDrive ---- pamięć przenośna
Hipertekst-----Nowakowski (napisał powieść hipertekstową - Koniec świata według Emeryka)
Piekarski -----Kochanowski (K.Piekarski opracował Bibliografię dzieł Jana Kochanowskiego. Wiek XVI
i XVII - Kraków 1930, wyd. 2, 1934)
Dahlmann/Weitz ------historia
56. Bibliografia selekcyjna Historii Polski pod redakcją Heleny Madurowicz-Urbańskiej jest
typem bibliografii specjalnej, dziedzinowej, o ograniczonym zakresie, wyborowej i zalecającej (uwzględnia tylko najważniejsze dokumenty z zakresu historii) i układ haseł jest działowy. Zaletą tej bibliografii jest, iż obejmuje całość dziejów Polski od początków do 1944 r.
57. Główne cechy charakterystyczne Nowego Korbuta i jedna podstawowa różnica w porównaniu ze Starym Korbutem?
Bibliografia literatury polskiej tzw. Nowy Korbut jest przedsięwzięciem zbiorowym w ramach prac
Inst. Badań Literackich PAN i jest największym słownikiem biobibliograficznym w okresie powojennym. Poza znacznym zwiększeniem objętości (ma liczyć ponad 20 tomów) Nowy Korbut przejął wiele z metodyki bibliograficznej dawnej Literatury polskiej... G.Korbuta. Zachowano wprawdzie podział na epoki literackie, natomiast zrezygnowano z wewnętrznego podziału na gatunki i rodzaje literackie zastępując go bardziej przejrzystym układem alfabetycznym.. Podstawowa różnica Nowego Korbuta w porównaniu ze Starym Korbutem to: 1) rozszerzenie listy autorów i wykazu napisanych przez nich dzieł o nowe pozycje, 2) uzupełnienie spisu literatury o autorze opracowaniami z lat 1928-1950, 3) uzupełnienie życiorysów materiałami zgodnie z nowym stanem wiedzy,4) wreszcie opracowanie całkowicie literatury polskiej za okres 1914-1939.
W Nowym Korbucie występują też trzy typy haseł: ogólne, osobowe i rzeczowe. Dopełnieniem Nowego Korbuta są dwie serie Słownika pisarzy polskich (seria pierwsza obejmuje pisarzy którzy zadebiutowali przed 1950 r., seria druga tych pisarzy którzy zaczęli publikować w latach 1951-1965).
58. Czy Union Catalog Library of Congress pełni funkcję bibliografii amerykańskiej? Podaj dwa zdania uzasadnienia.
Union Catalog Library of Congress to rodzaj katalogu centralnego, obejmujący w jednym układzie abecadłowym (Author list) lub rzeczowym (Subject catalogue) zbiory bibliotek amerykańskich od 1956 r. Obejmuje kilkadziesiąt milionów dokumentów z ponad 900 bibliotek amerykańskich. Ze względu na olbrzymie rozmiary nabrał charakteru międzynarodowego i pełni swego rodzaju rolę bibliografii retrospektywnej.
59. Wymień trzy podstawowe funkcje indeksu w stosunku do zrębu głównego bibliografii
1. Indeksy zestawiają materiał zawarty w zrębie głównym bibliografii w formie bardzo skróconego zapisu - hasła z odnośnikiem cyfrowym do konkretnej pozycji dokumentu (czyli podają tylko wybrane elementy opisu, np. nazwisko autora lub osoby będącej przedmiotem opracowania, lub tytuł, lub hasło przedmiotowe itd.) 2. Wykazują zawartość bibliografii z odmiennego punktu widzenia (tzn. indeks musi być w innym układzie niż zrąb główny bibliografii) 3. Ułatwiają wykorzystanie bibliografii i podnoszą jej wartość użytkową.
60. Co to jest heurystyka bibliograficzna, a czym jest heurystyka internetowa i jaka jest między nimi relacja?
Heurystyka bibliograficzna, to w zasadzie umiejętność wyszukiwania i zbierania materiałów informacyjnych oraz ich właściwej interpretacji i analizy.
Heurystyka Internetowa: metody efektywnej infiltracji Internetu. Internet płytki, Internet głęboki. - wyszukiwanie w Internecie (sztuka sama w sobie)