PODATEK-danina publiczna o charakterze pieniężnym, są to wszelkie formy przejmowania wartości przez państwo od mieszkańców oraz różnego rodzaju organizacji działającej lub mającej siedzibę na tym terytorium.
Podatki mają dostarczać dochody na funkcjonowanie aparatu publicznego.
Danina publiczna - wskazuje, że jej beneficjentem jest podmiot dzierżący władzę - państwo lub jednostka samorządu terytorialnego.
Rodzaje danin: 1.osobiste-obowiązek służby wojskowej, 2.rzeczowe-obowiązek nieodpłatnego dostarczania państwu rozmaitych rzeczy, zwłaszcza żywność, 3.pieniężne-podatki, opłaty, dopłaty, cła
ZASADY PODATKOWE wg. A. Smitta: 1.Równości-nakładanie ciężarów podatkowych stosownie do możliwości płatniczych podatników, proporcjonalne opodatkowanie doch. jednostki, 2.Pewności-opatcie podatków na z góry określonych regułach, eliminacja dowolności i uznaniowości, 3.Dogodności-taka konstrukcja systemu podatkowego aby podatki były płacone gdy podatnik dysponuje środkami pieniężnymi, 4.Taniości-minimalizacja kosztów wymiaru i poboru podatków.
CECHY PODATKU: 1.Przymusowy charakter-związek publiczno-prawny uprawniony jest do pobierania podatku i może stosować środki przymusu w celu wyegzekwowania od zobowiązanego należnej kwoty, 2.Bezzwrotność-beneficjentem świadczenia podatkowego nie ma obowiązku ani możliwości zwrotu środków pieniężnych uzyskanych z podatków (nie dot. Pobranych niezależnie lub nadpłaconych), 3.Nieodpłatność-podmiot zobowiązany do zapłaty podatku w zamian nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony beneficjenta, 4.Jednostronność ustalenia-wysokość obciążeń podatkowych określana jest przez państwo, nie jest przedmiotem negocjacji pomiędzy podatnikiem a państwem, 5.Ogólny charakter-podatki ustalane są dla określonych kategorii podmiotów a nie indywidualnie, 6.Pieniezny charakter - współcześnie powszechnie akceptowany.
OPŁATA-danina publiczna posiadająca cechy podatków. Opłata w przeciwieństwie do podatku jest daniną odpłatną. W zamian za świadczenie pieniężne wnoszący je podmiot otrzymuje od związku publiczno-prawnego świadczenie wzajemne, zazwyczaj w postaci usługi, którego wartość odpowiada wartości świadczenia pieniężnego.
DOPŁATA-dot. Przede wszystkim partycypacji w kosztach przedsięwzięć inwestycyjnych np. modernizacji ulicy, gazociągu itp.
PODSTAWA OPODATKOWANIA-to ilościowo, bądź wartościowo ujęty przedmiot podatku. Ujęcie ilościowe to np. powierzchnia, objętość itp. Ujęcie wartościowe to np. wartość rynkowa, księgowa, przychód, dochód.
PODSTAWA OBLICZENIA PODATKU-nie zawsze jest podstawą opodatkowania. Dzieje się tak niekiedy, że wartościowo ujęta podstawa opodatkowania podlegać może wynikającym z przepisów podatkowych korektom polegającym na odliczaniu lub doliczaniu do niej określonej kwoty. Tak zmieniona podstawa opodatkowania stanowi podstawę obliczenia podatku.
STAWKI PODATKU-kwotowe lub stosunkowe, Stosunkowe-najczęściej postać procentowa, ułamkowa lub wielokrotnościowa. Częściej procentowa, rzadziej ułamkowa, Kwotowe-ilość jednostek pieniężnych jaką należy zapłacić od jednostek pieniężnych stanowiących podstawę obliczenia podatku np. 10zł od m2 brutto. Może być stosowana wówczas gdy podstawa obliczenia podatku ma wyraz ilościowy i wartościowy, Procentowa-to relacja między wartością świadczenia podatku , a wielkością podstawy obl. pod. (np.5%). Mogą w odniesieniu do konkretnego podatku mieć postać stawki stałej lub skali podatkowej.
SKALA PODATKOWA-to przeciwieństwo stałej stawki procentowej, to zbiór uporządkowanych rosnąco stawek % znajdujących zastosowanie do różnych wielkości podstaw obl. pod.
BUDOWA SKALI PODATKOWEJ: 1.z przedziałów pods. obl. pod. Przedstawionych w postaci wielkości granicznych np.1-100, 2.odpowiadającym tym przedziałom stawek podat.
TYPY SKALI PODATKOWEJ: 1.Progresywna-istotą skali podatkowej jest to że wraz ze wzrostem podst. obl. pod. rośnie wysokość stawek podatkowych, 2.Regresywna-gdzie wraz ze wzrostem podst. obl. pod. maleje stawka podatkowa.
Skale progresywną dzielimy przede wszystkim na oparte o zasadę progresji globalnej oraz progresji ciągłej, np. podst. obl. pod. 1-100-stawka 5%, 101-200-stawka 10% itd. Progresja ciągła za 2008 w Polsce podst. obl. pod. do 44.490 -19%-586,85, 44491-85528 7866,25+30%nadw. ponad 44490, powyżej 85529 2077,65+40%nadwyżki ponad 85528. Za 2007 do 43405-19%-572,54, 43405-85528 6674,41+30% ponad 43405 powyżej 85528 20311,31+40%nadwyżki ponad 85528.
SYSTEM PODATKOWY - to ogół podatków występujących w określonym państwie.
Z punktu widzenia przedmiotu opodatkowania w systemie podatkowym wyróżniamy podatki: od dochodu, od majątku, od wydatków(konsumpcji)
Przedmiot podatku dochodowego osiąganie dochodu rozumianego jako nadwyżka przychodów od kosztów ich uzyskania. Wyróżniamy od osób fizycznych i osób prawnych.
Podatki majątkowe-od posiadania majątku, od przyrostu majątku, od wzrostu wartości majątku, od transformacji substancji majątkowej.
Podatki od wydatków - wliczane są w cenę towarów i usług. Obciążają z ekonomicznego punktu widzenia nabywców tych towarów i usług. Formalnie jednak podatnikami są producenci, importerzy, sprzedawcy i usługodawcy.
ZASADY LEGISLACJI PODATKOWEJ: Zasada ustawowej regulacji podatku - w krajach demokracji parlamentarnej opiera się na zasadzie, ze nakładanie obowiązków podatkowych na obywateli następować może tylko w formie ustawy-tylko sejm ma prawo uchwalać podatki. Zasada ochrony źródła podatku-istotą jest takie konstruowanie podatku, aby ich pobieranie nie prowadziło do rezygnacji podatników z prowadzenia opodatkowanej działalności. Realizuje się ją przede wszystkim poprzez miarkowanie wysokości obciążeń podatkowych. Zasada respektowania praw i prawidłowości ekonomicznych jako granic regulacji podatkowo-prawnych. Zasada ochrony interesu państwa-podatki i procedura ich wymierzania i pobierania powinny zapewnić państwu stały dopływ środków pieniężnych do budżetu.
KLASYFIKACJA PODATKÓW:
1.Podatki Centralne :dochodowy od osób fizycznych, dochodowy od osób prawnych, od towarów i usług(VAT), akcyzowy , od gier . 2.Podatki Lokalne- podatki majątkowe: od nieruchomości , rolny, leśny, od środków transportowych, od spadków i darowizn od psów
1. Podatki bezpośrednie: dochodowy od osób fizycznych , dochodowy od osób prawnych i podatki majątkowe. 2. Podatki Pośrednie: Podatek od towarów i usług (VAT), akcyzowy, od gier (płaci za nie producent, importer, usługodawca „podatki konsumpcyjne ”)
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH- uregulowany ustawą z 26.06.1991 r. ostatnia nowelizacja 16.11.2006 r. Podmiot opodatkowania - każda osoba fizyczna. Ustawa wprowadza ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy.
NIEOGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY Jeśli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski lub przebywa w Polsce 180 dni podlega opodatkowaniu od całości dochodów osiągany w Polsce i zagranicą.
OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY Polega na opodatkowaniu osób, które nie maja miejsca zamieszkania na terytorium Polski i przebywały w roku podatkowym mniej niż 180 dni, płacą podatek od dochodów osiągniętych w Polsce.
ŹRÓDŁA PRZYCHODÓW: stosunek pracy, działalność gospodarcza, emerytura i renta
Ustawa ta przewiduje szereg zwolnień, ulg, które decydują o wysokości podstawy opodatkowania i podatku.
Uproszczone sposoby ustalania świadczenia podatkowego:
1. Ryczałt
2. Tabela podatkowa
Dotyczą one osób, które nie przekraczają rocznie dochodu 150 tyś EURO
KARTA PODATKOWA
Ściśle uregulowana w ustawie 20.11.1998 r. Dotyczy usług, jednoosobowych zakładów.
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH Reguluje ustawa z 15.02.1992 r. znowelizowana w 16.02.2006r. Różnica między przychodem a kosztami uzyskania = DOCHÓD
PODATKI KONSUMPCYJNE Polega na tym, że budżet przejmuje część dochodów poprzez wkalkulowanie w cenę. Wyróżniamy trzy grupy w zależności od przedmiotu:
1. Opodatkowanie konsumpcji artykułów spożywczych
2. Opodatkowanie od usług oraz używania dóbr nie będących art. spożywczymi
3. Podatki od zakupu i używania dóbr trwałego użytku.
PODATEK VAT (OD TOWARÓW I USŁUG) Ustawa z 11.03.2004 r.
Podatek VAT oznacza, że podatek ten płaci się od wartości dodanej.
Przedmiot - sprzedaż towaru i odpłatne świadczenie usług na terytorium RP oraz eksport i import towarów i usług.
Podatnicy - osoby fizyczne i prawne
Podstawa opodatkowania stanowi obrót należny netto, czyli obrót podatnika pomniejszony o należny od tego obrotu podatek.
W podatku VAT występują stawki o charakterze procentowym:
- podstawowy 22%
- obniżony (przejściowo) 7% i 3% (dla niektórych towarów i usług)
Opodatkowanie eksportu towarów i usług ma poziom zerowy - eksporter wszystkie materiały i usługi, które wykorzystuje do produkcji zwraca mu się to, co zapłacił przy zakupie materiałów i usług.
OBOWIĄZKI VAT-owców: podatnicy podatku VAT musza zgłosić to do Urzędu Skarbowego, muszą prowadzić szczegółową ewidencje sprzedaży i zakupów, wystawiania faktur,
PODATEK AKCYZOWY Ustawa 08.01.93r. Stanowi pośrednie opodatkowanie konsumpcji. Płaci je producent lub imprter, faktycznie ciężar ponosi konsument. Stawki 25-1900%. MF kształtuje wys.podatku.
PODATEK OD GIER Ustawa 29.07.92r. O grach losowych, zakładach wzajemn.i grach na automatach. Stawki: loterie fantowe i zakł.wzajemne 10%, loterie pieniężne 15%, gry liczbowe 20%, kasyna i salony 45%.
PODATKI LOKALNE Ustawa 12.01.91r. (jedn.2002r.) dochody jednostek samorządu teryt. Przede wszystkim gmin. Częśc zasobów podatkowych pochodzi z opłat i podatków ludności. Podatek od nieruchomości, PODATNIK os.fizyczna i prawna, PRZEDMIOT budynki, ich części (naliczanu od m2), budowle związane z dz.gospod.(nalicz.wartość pierwotna nabytego wg.środka trwałego-określa MF) i grunty nie objete podat.rolnym i leśnym.
PODATEK KATASTRALNY obejmuje p.od nieruchomości, leśny, rolny. Ustala się wartość majątku w zależności od jego przeznaczenia, lokalizacji, wartości. Nie obowiązuje
PODATEK ROLNY Ustawa 15.11.84r.(jedn.93r.) Najstarszy podatek bezpośredni.PODATNIK os.fizyczna i prawna z wyłączeniem gmin i skarbu państwa.op.podlegają grunty (gospodarstwa) pow. 1 hektara. Hektar przeliczeniowy-2,5 kwintala żyta. MF ustalił 4 okręgi podatkowe i stawki.
PODATEK LEŚNY Ustawa 30.10.02r. (wprow.01.01.92r.) PODATNIK os.fizyczne i prawne,a w lasach państw.-nadleśnictwa. Podst.wymiaru hektar lasu zależny od gatunku drzew. Stawka przeliczeniowa 0,2m3 drewna tartacznego iglastego.
PODATEK OD SPADKÓW i DAROWIZN Ustawa 28.07.84r.PODATNIK tyllko os.fizyczna.PRZEDMIOT nabycie w grodze spadku, zapisu, testamentu, darowizny własności rzeczy w obszarze kraju, praw najątkowych. Stawki zależne od stopnia pokrewieństwa. I grupa zstępni, wstępni (dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradz.)kwota wolna od pod.9.600. II grupa zstępni s(iostrzeniec, bratanek) wstępni (wuj, stryj) 7.276zł, III grupa pozostali 4.902zł. Od 01.01.08r. Można najbliższej rodzinie podarować mieszkanie do 1mln.
PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTU przedsiębiorcy posiadający środki tran.do dział.gospod. Od 3,5t w górę i ciągniki, naczepy, autobusy od 7t. Stawkę ustala Rada Gminy.
Podatek od psów
OPŁATY gminy pobierają opłaty: targową (os. fizyczne i prawne), administracyjną, klimatyczną (tylko uprawn.gminy i od os.fizycznych)
FUNKCJE PODATKÓW: 1.fiskalna, 2.redystrybucyjna, 3.stymulacyjna,
Fiskalna Zapewnia państwu dopływ środków na funkcj. aparatu państwow. i administrac. oraz realizację celów gospod. społecznych.
Redystrybucyjna równy podział, relacja podaży i popytu. Realizowana w 2 formach: sposób bezpośredni (zasiłki, zapomogi) i spos. pośredni (ubezpiecz.społeczne). Sposób realizacji - obciążanie wysok. stawkami podatku dóbr najlepszej jakości konsumentów o wysokim poziomie zamożności. (konsumpcyjne i dochodowe),
Stymulacyjna bodźcowa, ma charakter uniwersalny, różnicowanie stawek podatkowych, stosowanie zwyżek, ulg, zwolnień. Założenia: oddziaływ. na strukturę gospodarki, kierunek i lokalizację działaln. gospod., pobudzanie do zwiększenia aktywn. gospod., wielkość i kierunek produkcji, wyrównanie stopnia zaspokojenia potrzeb materialnych.
ADMINISTRACJA SKARBOWA - 3 poziomy, CENTRALNY (MF, departamenty MF), REGIONALNY (16 Izb Skarbow.i UKS), LOKALNY (20 DUP, 379 US)
Min. Fin. pełni 5 funkcji: 1.naczelny organ adm.państw. 2. nacz.organ kontroli skarbowej, 3. n.organ odwoławczy dec.IS, 4. o.nadzorujący o.egzekucyjne należności pienięznych, 5. o.nadzor.w prawach karno-skarbowych.
Podlega mu bezpośrednio GIKS.
Polska administr.skarbowa oparta jest na III filarach: I filar US i IS (Ustawa 21.06.96r.), II filar UKS (ustawa 28.09.91r.)
Do zakresów działań US należy: ustalanie i pobór podatków i należności budżetowych, rejestracja podatkowa, przyjmowanie zgłoszeń obowiązku podatkowego, wykonywanie kontroli w toku post. podatkowego w zakresie niezbędnym do naliczenia zobowiązań podatkowych, prowadzenie dochodzeń w sprawach karnych-skarbowych
Na czele IS stoi dyrektor mianowany prze MF. Zakres działania IS: nadzór nad US, planowanie środków budżetu państwa na dotacje i dysponowanie nimi, orzecznictwo w II instancji w sprawach podatkowych i innych należności budżetów. Oraz egzekucji adm.
Urzędy i Izby Skarbowe mają prawo żądać od jednostek gospodarczych planów finansowych, sprawozdań i innych materiałów niezbędnych do kontroli prawidłowości w rozliczaniu budżetu.
Naczelny organ skarbowy MF.
Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Inspektorzy KS.
Dyrektor UKS powoływany jest spośród inspektorów przez MF na wniosek GIKS.
Dyrektor ten: organizuje pracę urzędu, przełożony zatrud. w nim inspektorów, ustala plany kontroli, upoważnia inspekt. do prowadzenia kontroli skarbowych.
Inspektorów powołuje GIKS, Inspektorem może być kto:
-posiada polskie obywatelstwo i korzysta z pełni praw publicznych,
-ma nienaganną opinię, nie był karany za przestępstwa z winy umyślnej,
-wyższe wykształcenie prawnicze, ekonomiczne lub inne przydatne do kontr. skarb.
-posiada co najmniej 5 letni staż pracy w org. admin. podatkowej lub 3 letnią praktykę w UKS,
-złożył egzamin kwalifikacyjny na stanowisko inspektora przed komisją,
Inspektor KS prowadzi samodzielnie postępowania kontrolne, ma szczególny status, przysługuje mu miesięczny dodatek skarbowy do wynagrodzenia nie niższy niż 50% wynagrodzenia, korzystają z ochrony przewidzianej w KK dla funkcjon. publicznych, w czasie kontroli nie mogą być zatrzymani bez zgody GIKS.
KLASYFIKACJA PODATKÓW
I. PODATKI CENTRALNE
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych
2. Podatek dochodowy od osób prawnych
3. Podatek od towarów i usług
4. Podatek akcyzowy
5. Podatek od gier
PODATKI LOKALNE
1. podatki majątkowe
- od nieruchomości
- rolny
- leśny
- od środków transportowych
- od spadków i darowizn
- od psów
II. PODATKI BEZPOŚREDNIE
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych
2. Podatek dochodowy od osób prawnych
3. Podatki majątkowe
PODATKI POŚREDNIE
1. Podatek od towarów i usług (VAT)
2. Podatek akcyzowy
3. Podatek od gier (płaci za nie producent, importer, usługodawca „podatki konsumpcyjne ”)
REDYSTRYBUCJA BUDŻETU - STAN FP (funkcja rozdzielcza)
DYWIDENDA opłata wnoszona przez jednostkę z tyt. nabycia nieruchomości. Płaci się od Ś.T.
CŁO od krajów które nie są w Unii i Międzynarodowej Organizacji Handlu i Usług (Azja, kraje Afryki)
SYSTEM BANKOWY W POLSCE
Akty normatywne które regulują systemy bankowe
-Ustawa z 29.08.1997 r. Prawo Bankowe
-Ustawa z 29.08.1997 r. o Narodowym Banku Polskim.
-Konstytucja RP z 1997 r. art. 227
Ustawa z 1997 r. dostosowała wymagania do UE I wprowadziła 2 poziomowość systemu bankowego:
-I poziom - bank centralny NBP
-II poziom - banki komercyjne
NBP nie prowadzi działalności operacyjnej, ale komercyjne tak. Dwu poziomowość jest znacząca dla wszystkich systemów w gospodarce rynkowej, występuje we wszystkich krajach UE,
TWORZENIE BANKU
prawo bankowe przewiduje tworzenie BK, które mogą być tworzone w Polsce w formie organizacyjnej jako Banki komercyjne, banki w formie SA, banki spółdzielcze. Bank może być podmiotem kt. posiada osobowość prawną.
Bank Komercyjny (BK) to podmiot gospodarczy, samodzielny, samofinansujący się ponosi wszelkie konsekwencje za podjęte decyzje, finansuje sam swoje straty, ponosi odpowiedzialność za powierzone środki pieniężne z różnych tytułów
Ryzyko banków - utrata płynności finansowej, pieniądz depozytowy zmienia się w pieniądz kredytowy.
Kryteria utworzenia banku
BK - musi mieć kapitał akcyjny 5 mln euro, B.spółdzielczy 1 mln euro, środki te nie mogą pochodzić z kredytu
-banki państwowe powstają w formie aktu administracyjnego
-banki w formie spółki akcyjnej - przez co najmniej 3 założycieli kt. posiadają odpowiedni kapitał,
-w formie banków spółdzielczych - 10 osób fizycznych
Czynności bankowe (wyłącznie dla banków):
przyjmowanie wkładów pieniężnych,
prowadzenie rachunków bankowych,
udzielanie kredytów,
udzielanie gwarancji bankowej,
przyjmowanie bankowych papierów wartościowych,
Pozycja NBP jako BC/funkcje/:
emisja znaków pieniężnych,
regulowanie i zapewnienie bezpieczeństwa obrotu pieniędzy bezgotówkowych,
kształtowanie i realizowanie polityki pieniężnej,
zarządza rezerwami dewizowymi, uczestniczy wraz z rządem w kształtowaniu i realizacji polityki i kursu walutowego,
określa formy i zasady rozliczeń pieniężnych,
kształtuje warunki bezpieczeństwa i stabilności systemów finansowych oraz nadzór bankowy,
prowadzi obsługę rachunków bieżących BP, oraz banków obsługujących pożyczki i kredyty w stosunkach międzynarodowych,
Zadania BC:
W Banku Gospodarki Narodowej - kształtuje politykę pieniądza (f. remisyjna i f.walutowa),
W Banku Banków - prowadzi rachunek banków komercyjnych i udziela im kredytów refinansowych,
W Banku Państwa - przez wykonywanie obsługi bankowej budżetu oraz prowadzenie rachunków bankowych organów administracji rządowej,
Niezależność BC:
niezal. instytucjonalna,
niezal. funkcjonalna,
niezal. finansowa
Niezal. instytucjonalna polega na tym, że władze są wybierane przez najwyższe organy:
- prezes NBP powołuje sejm na wniosek prezydenta RP na okres 6 lat
- rada polityki pieniężnej- członkowie rady w liczbie 9 osób, powoływani są przez sejm na wniosek prezydenta w liczbie 3 kandydatów, na wniosek sejmu w liczbie 3 kandydatów, na wniosek senatu w liczbie 3 kandydatów. Kadencja trwa 3 lata. Na czele stoi prezes NBP
- zarząd banku (skład: prezes + 2 zastępców prezesa, + 4 członków zarządu)
Zarząd powoływany jest przez prezydenta na wniosek prezesa NBP.
NBP jest odpowiedzialny za wartość polskiego złotego i stabilność cen, za wzrost gospodarczy.
Rada Polityki Pieniężnej decyzje podejmuje przez głosowanie.
Pieniądz fiducjonalny (zdawkowy) pożądany, zabiegamy o niego.
O wartości pieniądza decyduje:
niezależność instytucji kt. nad nim czuwa,
stała kontrola
NBP ma cel strategiczny - kształtowanie wielkości podaży pieniądza (ilość pieniędzy)
Wartość pieniądza wyraża się w sile nabywczej - ile towarów/usług za jednostkę pieniężną, stosunek złotego do innych walut znaczących na świecie.
Specjal Drawing Rights - SDR waluta abstrakcyjna w jakiej udzielane są kredyty.
Kształtowanie podaży pieniądza przez NBP:
bilety NBP,
bilon - pieniądz podwartościowy,
pieniądz w formie bezgotówkowej - zapisy depozytów na kontach w BC bądź zapisów na rachunkach pozostałych banków w formie elektronicznej
Rachunek finansowy - podstawowy element systemu gospodarczego, mechanizm zetknięcia popytu i podaży na kapitały pieniężne.
Popyt na pieniądz - jest związany z pieniądzem funkc. środkiem wymiany i środkami pieniężnymi
Obecnie 3 motywy określają zapotrzebowanie na pieniądz:
transakcyjny
przezorności
spekulacyjny
Instrumenty ekonomiczne
Operacje otwartego rynku - polegają na tym że BC kupuje bądź sprzedaje papiery wartościowe wg stopy zakupu (odebranie) a sprzedaje wg stopy sprzedaży (doręczenia).
Przy prowadzeniu polityki ekspansywnej BC obniża oprocentowanie kredytów redyskontowych i lombardowych a także stopy obowiązkowej rezerwy. Równocześnie w ramach otwartego rynku rozpoczyna skup papierów wartościowych a podejmowane działania zwiększają podaż pieniądza i obniżają poziom stopy procentowej na rynku pieniężnym.
Polityka restrykcyjna (trudnego pieniądza) - zmierza do ograniczenia jego podaży wyraża się podrożeniem kredytu przez podniesienie stopy kredytu redyskontowego i lombardowego. W tym samym kierunku zmierza stosow. równocześnie podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej.
Polityka pieniężna w gospodarce rynkowej
PP jest elementem polityki finansowej i gospodarczej państwa. Stąd cele PP mają zarówno charakter pośredni jak I podstawowy. Cele pośrednie polegają na dążeniu do podniesienia w kraju efektywności gospodarowania, do podniesienia dochodu narodowego i zmniejszenie bezrobocia oraz zapewnienie stabilności pieniądza. Natomiast podstawowym zadaniem PP realizowanej samodzielnie przez Bank C. jest kształtowanie podaży pieniądza oraz utrzymywanie pożądanej relacji kursu waluty krajowej do waluty obcej.
Nadzór bankowy od sprawnego systemu zależy dobra gospodarka. Procesy wymagają dobrego pieniądza. Banki muzą przestrzegać prawa bankowego /ustawa o NBP, statuty banków, uregulowania prezesa NBP/
Kontrola zajmuje się Nadzór Bankowy usytuowany w NBP. Najwyższym organem jest Komisja Nadzoru Bankowego.
Skład: prezes NBP przewodniczący, Minister Finansów, lub któryś z podsekretarzy jako funkcje wiceprzewodniczących, przedstawiciel prezydenta RP, prezes Zarządu bankowego Funduszu Gwarancyjnego, przewodniczący komisji papierów wartościowych I giełd, generalny inspektor nadzoru bankowego.
Zadania:
Określenie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach.
Nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu innych przepisów prawa.
Dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawianie ich Radzie polityki Pieniężnej oraz ocen wpływu polityki pieniężnej, podatkowej na ich rozwój.
Organem wykonawczym komisji jest Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego, powoływany i odwoływany przez Prezesa NBP w uzgodnieniu z Ministrem finansów. Czynności nadzoru wykonują inspektorzy nadzoru bankowego. Są oni uprawnieni przez NBP do żądania od banków danych niezbędnych do ich oceny finansowej i ryzyka sektora bankowego. Nadzorowi sprawowanego przez komisję nadzoru bankowego podlega działalności banków Polskich oraz przedstawicielstw i oddziałów banków zagranicznych. Komisja nadzoru bankowego udziela licencji na: utworzenie banku, zgody na rozpoczęcie działalności.
Bankowy Fundusz gwarancyjny Ustawa z 12.1994r. Jego zadaniem jest pomoc finansowa dla banków przed zagrożeniem wypłacalności. Banki komercyjne zobowiązane są ubezpieczyć swoją działalność w bankowym Funduszu gwarancyjnym. Na zasadzie przymusowości i dobrowolności. Obowiązkowa dot. Przede wszystkim zagwarantowania wypłaty oszczędności ludności, klientów. Bankowy FG zapewnia w przypadku likwidacji lub upadłości zwrot środków do 100% do kwoty równoważnej 1000 euro i 90% do kwoty 22.500 euro. Pozostałe środki klientów chodzą w skład masy upadłościowej. Ubezpieczenie dobrowolne polega na tym, że bank może otrzymywać pomoc w sytuacjach zagrożenie utraty płynności.
1.Podatek to świadczenie, które spełnia następujące cechy:
-Pieniężność-jest powszechnie akceptowany
-Przymusowość-związek publicznoprawny (US,UKS)upoważniony jest do pobierania podatku i może stosować środki przymusu do jego wyegzekwowania ustawa KKS
-Jednostronność - wysokość obciążeń podatk. określana jest przez państwo i nie jest przedm. negocjacji
-Nieodpłatność (nieekwiwalentność)-podmiot zobowiązany jest do zapłaty podatku w zamian za jego uiszczenie nie otrzymuje żadnego świadczenia
-Bezzwrotność-beneficjent świadczenia podatkowego nie ma możliwości zwrotu środków pieniężnych z podatków
-Ogólność-podat. określone są dla określonej kategorii podmiotów
2.Ograniczony obow. podatkowy-Dochody osób fizycznych niemających w Polsce miejsca zamieszkania (mniej niż 183 dni) opodatkowane są według odmiennych reguł niż dochody osób fizycznych zamieszkałych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Osoby fizyczne niemające na terytorium RP miejsca zamieszkania podlegają tzw. ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Nieograniczony obowiązek podatkowy oznacza, że podatnik musi zapłacić podatek od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł tych dochodów. Podlegają mu osoby fizyczne przebywające dłużej niż 183 dni na terenie RP oraz osoby mające w Polsce swoje interesy, np. osoba pracująca w Niemczech i w Polsce podlega podwójnemu opodatkowaniu.
3.Kosztów nie ma w podatku zryczałtowanym i na karcie
Ulg nie ma w podatku liniowym i na karcie
30.03.2008
Podatek dochodowy od osób fizycznych.
1.Podmiot padatku.
PODMIOT CZYNNY- państwo ustala konstrukcję podatku, nakłada podatek na luidność i przedsiębiorstwa. Poodatek ten jest płacony zarówno do budżetu państwa jak i jednostek samorządu terytorialnego. Samorządy terytorialne mają udział w tym podatku.
PODMIOT BIERNY:
podatnik - zakłady pracy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (jedn.budżetowe),
- płatnik - obowiązek podatkowy, osoba fizyczna od urodzenia do śmierci,
inkasent.
Podatnik - osoba fizyczna która podlega nieograniczonemu bądź ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Nieograniczony obowiązek podatkowy - podatnik musi zapłacić podatek od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł tych dochodów. Obowiązkowi podlegają osoby, które przebywają w polsce dłużej niż 183 dni i mają w Polsce miejsce swoich interesów.
Kraje by unikać podwójnego opodatkowania tego samego dochodu podpisują ze sobą umowę o unikaniu podwójnwgo opodatkowania. Są 3 metody:
1. metoda zwolnienia podatkowego,
metoda proporcjonalnego obliczania,
metoda wyłaczania z progresją.
Zasady opodatkowania
Zasady ogólne - polegają na tym że opodatkowany jest dochód (różnica między przychodami a kosztami uzyskania przychodu) wg skali podatkowej progresywnej ciągłej. Przedmiotem opodatkowania jest dochód. Ewentualnie przedmiotem opodatkowania może być sam przychód. Na koniec roku sumujemy dochody i przychody z poszczególnych źródeł opodatkowanych skalą podatkową i ustalamy podstawę opodatkowania.
Z podatku są pewne wyłączenia:
dochód z działalności rolniczej i leśnej,
spadki i darowizny,
dochody z czynności, które nie sa prawnie skuteczne,
podział wspólnego majątku małżeństwa.
Przychody opodatkowania
pieniądze
wartości pieniężne,
świadczenia w naturze,
nieodpłatne uzyskanie świadczenia itp.
Źródła przychodów
stosunek służbowy, stosunek pracy, renty, emerytury, praca nakładcza - tj. wykonywanie czynności z materiałów dostarczonych przez pracodawcę (chałupnictwo),
działalność wyko nywana osobiści (np. uprawianie sportu, działalność artystyczna, wykonywanie zawodu posła, umowy o dzieło i um.zlecenie),
pozarolnicza działalność gospodarcza
działy specjalne produkci rolnej (np. uprawy w szklarniach, hodowla zwierząt futerkowych, prowadzenie pasiek),
nieruchomości lub ich części,
najem, dzierżawa, leasing rzevczy ruchomych oraz działów specjalnych produkcji rolnej i gospodarstwa rolnego na cele nierolnicze,
kapitały pieniężne (akcje, obligacje, oszczędności w bankach) i prawa majątkowe (prawa autorskie, do projektu wynalazków)
odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalumieszkanniowego, prawa wieczystego użytkowania gruntów,
inne źródła ( alimenty stypędia, dotacje, zasiłki pieniężne z ubezp.społecznego)
Koszty uzyskania przychodu
Są to koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu.
Koszty dzielimy na:
-zryczałtowane - ustalona jest stała kwota kosztów bądź ustala się koszty jako stałą część przychodu, koszty te powstają wółwczas kiedy ciężko je ustalić
-faktyczne- koszty poniesione faktycznie, udokumentowane,
2