Rynek pieniężny to część jednej ogromnej wielkiej całości jaką są rynki finansowe. Wszędzie gdzie występują transakcje finansowe, gdzie występuje przepływ środków od jednego podmiotu do drugiego są rynki finansowe.

Występują trzy rodzaje rynków:

1. Rynek pieniężny,

2. Rynek kapitałowy,

3. Rynek instrumentów pochodnych.

Rynek pieniężny to ten rynek gdzie dokonuje się transakcji instrumentami finansowymi o terminie zapadalności (wymagalności) krótszym niż rok. Na tym rynku spotyka się podaż na kapitał z popytem na ten kapitał w okresie krótkookresowym.

Podaż - to ci którzy mają nadwyżkę,

Popyt - to ci którzy chcą ją uzupełnić.

Środki nabyte na rynku pieniężnym są na regulowanie bieżących płatności.

Rynek kapitałowy - tutaj popyt i podaż na środki finansowe z przeznaczeniem na inwestycje czyli kapitał długookresowy (rok lub dłużej).

Rynek instrumentów pochodnych to wszystkie transakcje terminowe, do których zaliczamy głównie transakcje typu forward, future (fiuczer), opcje, swapy.

Transakcje jakie dokonuje się na rynkach finansowych dokonuje się za pomocą instrumentów finansowych rzeczywistych i nierzeczywistych.

Transakcje rzeczywiste są to transakcje na rynkach towarowych (fizyczna dostawa choć najczęściej jest to załatwiane kasowo) oraz na rynkach giełdowych.

Transakcje nierzeczywiste to stopy procentowe, ceny, indeksy giełdowe itp.

Dla inwestorów, którzy występują po stronie podaży interesujące jest ile zarobią na kapitale. Miarą tego zysku są stopy procentowe.

Rodzaje i rola stóp procentowych

Wyróżniamy stopy procentowe w skali makro i mikro.

Stopy procentowe w skali makro na przykładzie Polski

NBP drukuje informację wstępną co miesiąc, a następnie biuletyn, w którym podane są stopy procentowe jako instrument finansowy dla Rady Polityki Pieniężnej.

Rada Polityki Pieniężnej składa się z dziewięciu członków i prezesa:

• trzech członków powołuje Sejm

• trzech członków powołuje Senat

• trzech członków powołuje prezydent RP.

Członkowie Rady są przez 6 lat nieusuwalni - chyba, że sami zrezygnują. Uchwały w Radzie Polityki Pieniężnej zapadają większością głosów. Jeżeli natomiast jest remis w głosowaniu to przeważa głos prezesa.

Konstytucja RP nakłada na Radę Polityki Pieniężnej obowiązek dbania o stabilność cen czyli o poziom inflacji.

I.2002 - I.2003 - stopa inflacji 0,4% - najniższa niż dotychczas.

Polityka Rady Polityki Pieniężnej i rządu są ze sobą sprzeczne. Rząd podejmuje działania np. zwiększające inflację ale Rada nie chce inflacji i wtedy występują tarcia.

W ramach Rady Polityki Pieniężnej wyróżniamy następujące stopy procentowe:

1. Stopa kredytu lombardowego (stopa tego kredytu wynosi 8,25%) oznacza to, że bank komercyjny może otrzymać pożyczkę lub kredyt w banku centralnym pod zastaw papierów wartościowych. Pozyskany w ten sposób pieniądz kosztuje bank przynajmniej 8,25% w skali roku. Najczęściej jest on udzielany na miesiąc lub dwa miesiące czyli są to krótkookresowe kredyty. Banki zazwyczaj nie korzystają z takiego kredytu.

2. Stopa kredytu redyskontowego (stopa tego kredytu wynosi 7%) - banki komercyjne aby uzyskać pożyczkę składają weksle (najczęściej 28 dniowe) i bank centralny pod te weksle udziela kredytu redyskontowego pomniejszając go od razu o wielkość dyskonta np. bank centralny udziela kredytu w wysokości 90 zł, a bank komercyjny musi zapłacić 100 zł.

3. Stopa kredytu refinansowanego (stopa tego kredytu wynosi 8,25% albo 9,25%) - jeżeli kredyt refinansowy uzyskiwany przez bank komercyjny gwarantowany jest przez Skarb Państwa to stopa wynosi 8,25%, a jeżeli nie jest gwarantowany przez Skarb Państwa to stopa wynosi 9,25%.

Kredyt ten jest gwarantowany w następujących przypadkach: powódź, pożary lasów na dużym obszarze itp.

Np. powódź w 1997r. - osoby poszkodowane otrzymały kredyt o stopie równej 1%. Stopa w tym roku wynosiła 18%, więc resztę (17%) uzupełnia Skarb Państwa poprzez agencje, fundacje itp.

Kredyt ten jest wykorzystywany również w przypadku sezonowości w rolnictwie.

W tym kredycie mamy 5 mld zł - niewielka kwota

Występują sporadyczne przypadki kredytu redyskontowego i lombardowego.

4. Stopa referencyjna (interwencyjna) - najważniejsza stopa (stopa tego kredytu wynosi 6,25%). Stopę tą ustala Rada Polityki pieniężnej na swoim posiedzeniu. Dotyczy ona operacji otwartego rynku. Do 31.12.2002r. były 28 dniowe operacje otwartego rynku, natomiast od 01.01.2003r. są 14 dniowe operacje otwartego rynku. W ramach operacji otwartego rynku odbywa się warunkowa sprzedaż lub odkupienie papierów wartościowych przez bank centralny. Bank centralny musi dbać o stabilność cen. Jest ona zagwarantowana, gdy jest właściwa masa pieniądza na rynku (dziś jest blisko 60 mld zł pieniądza gotówkowego w obiegu).

Jeśli będzie za dużo pieniądza na rynku będzie wzrost inflacji, gdyż zwiększy się popyt na rynku i będzie on zwiększał inflację. Jeżeli jest za dużo pieniądza na rynku to bank centralny ściąga pieniądz z rynku. Emituje wtedy bony pieniężne - 14-sto dniowe, które odbierają banki komercyjne w sposób warunkowany i w ten sposób bank centralny ściąga pieniądze z rynku.

Natomiast gdy będzie za mało pieniądza na rynku to będzie recesja. Bank centralny odkupuje wtedy od banków komercyjnych na 14 dni papiery wartościowe (bony pieniężne lub skarbowe). Po 14 dniach bank centralny musi je odsprzedać.

Wykorzystywane są tu operacje repo, reverse repo.

Repo - polega na kupnie papierów wartościowych po określonej cenie z jednoczesnym odkupieniem tych papierów w przyszłości. Są to operacje bezwarunkowego rynku.

Reverse repo - operacje bezwarunkowej sprzedaży. Polegają na sprzedaży papierów wartościowych w określonej cenie

Outeraid - w styczniu było pięć przetargów w formie operacji otwartego rynku w formie warunkowej czyli na 14 dni na sumę 15 mld zł oraz pięć przetargów bezwarunkowych, które są wykupywane w terminie wymagalności a nie po 14 dniach.

Ta stopa procentowa nie ma wpływu na kredyty.

5. Stopa depozytowa (stopa tego kredytu wynosi 4,25%) - banki komercyjne mając nadwyżkę pod koniec dnia i nie mogąc zamknąć rachunków z tą nadwyżką lokują ją w wielkich bankach komercyjnych. 4,25% jest to minimalna stopa procentowa za depozyt złożony w banku centralnym przez noc do następnego dnia. Małe banki komercyjne mogą negocjować z dużymi bankami komercyjnymi. Przykładem może tu być bank komercyjny, który zamyka działalność o godz. 18⁰⁰ i od 18⁰⁰ do 7⁰⁰ rano nie funkcjonuje a środki lokowane są na rynku międzybankowym np. środki które wpłyną przed godz. 18⁰⁰ na rzecz jakiegoś klienta z zagranicy. Bank nie może zostawić nie zamkniętych środków.

6. Stopa techniczna (stopa tego kredytu wynosi 3,25%) - bank rano otwierając pozycje na z góry przygotowane płatności (zobowiązania) banku. Okazuje się, że nie może zorganizować swoich zobowiązań bo klient na dany dzień nie zwrócił środków. W związku z tym bank może pożyczyć środki rano a po południu oddać. Jest to ok. 15 - 18 mld zł.

Stopy te mają niewielki wpływ na udzielane kredyty osobom fizycznym i prawnym.

Wszystkie banki komercyjne musza mieć rachunki w Narodowym Banku Polskim. NBP musi mieć kontrolę przepływu środków. Wolne środki banków komercyjnych na rachunku w Banku Centralnym wynoszą ok. 16 mld zł. i są to rezerwy płynne.

Na koniec stycznia 2003r. w systemie bankowym jest ulokowanych ok. 320 mld zł.

Jeśli porównamy to z wielkością budżetu (wielkość budżetu wynosi 180 mld zł) to widzimy jaka jest rozpiętość.

Bank Centralny ma rezerwy w wysokości 133 mld zł, w tym 222 mln zł stanowią najczęściej papiery dłużne skarbowe denominowane w następujących walutach - euro, dolar, frank szwajcarski.

Aktywa:

Jeśli chodzi o wielkość kredytów na 31.01.2003r. banki komercyjne udzieliły kredytów na sumę 184 mld zł. a podmioty gospodarcze, które są głównymi odbiorcami otrzymały od banków komercyjnych 131 mld zł.

Oszczędności wynoszą 274 mld zł, w tym:

• gospodarstwa domowe - 195 mld zł,

• przedsiębiorstwa - blisko 53 mld zł,

• pozostałe sektory ponad 25 mld zł - jednostki samorządów terytorialnych.

Głównym dostawcą środków do banków komercyjnych są gospodarstwa domowe - 131 mld zł.

Walka między Radą Polityki Pieniężnej a rządem

Rząd domagał się aby Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe. Rząd myślał, że obniżka stóp procentowych obniży stopy kredytów lecz to nie ma ze sobą nic wspólnego.

W połowie stycznia Rząd węgierski miał problemy z regulowaniem bieżących płatności. Rząd wymusza na banku centralnym obniżkę stóp procentowych. Inwestorzy dowiedzieli się, że stopy spadły o 1%. Rząd spodziewał się zmniejszenia się stóp procentowych kredytów. Jednak to nie nastąpiło. Rząd jednak zmusił bank centralny o ponowne obniżenie stóp procentowych o 1% i tego inwestorzy już się nie spodziewali. Stała się tu rzecz odwrotna - inwestorzy zagraniczni przestraszyli się tego spadku stóp procentowych i zaczęli zmieniać papiery wartościowe na własną walutę i wycofywać kapitał zagraniczny z Węgier. Natomiast Węgrzy chcieli aby ten kapitał został. W tym momencie skutek był taki, że banki komercyjne zamiast obniżyć stopy procentowe kredytów podniosły je. W związku z ucieczką kapitału zagranicznego z Węgier wzrosło ryzyko inwestycyjne dla Węgier.

Decyzje podjęte przez kraj węgierski miały również odbicie w Polsce. Zostały bowiem u nas sprzedane przez Londyński Bank papiery wartościowe. Natomiast Bank Londyński kupuje walutę tzn. euro i dolary. W związku z tym w Polsce rano euro kosztuje 4 zł a po południu ponad 4 zł.

Największe czynniki ryzyka w Polsce:

• niestabilność systemu podatkowego,

• silne pozaprawne strony nacisku (leperyzacja),

• brak stabilnej polityki gospodarczej rządu.

Dopłaty Unii Europejskiej dotyczą tych produktów, które są dofinansowywane z budżetu. Na te produkty są nałożone kontyngenty, aby tych produktów nie było za dużo. Np. huta, która nie bierze dopłat od rządu to na stal nie ma kontyngentu i może produkować ile chce. Kontyngenty są utworzone w ochronie konsumentów i podatników. Jest 2 mln. 800 tyś zł. małych i średnich przedsiębiorstw.

Duże państwowe przedsiębiorstwa są dofinansowane z budżetu państwa.

Stopy procentowe globalne (działające w skali makro):

WIBOR - stopa procentowa po jakiej 8 największych banków w Polsce jest skłonna udzielić kredytu mniejszym bankom komercyjnym. Każdego dnia na rynku międzybankowym ustalana jest stopa WIBOR. Każdego dnia jest ta stopa zmienna. Jest to warszawska stopa procentowa rynku. Jest to stopa orientacyjna.

Mamy w Polsce:

• 70 banków komercyjnych

• 8 banków komercyjnych dużych

63 banki patrzą jaki jest WIBOR danego dnia.

Gdy małe banki chcą wziąć kredyt to wtedy duże banki patrzą na jakim miejscu w rankingu jest bank i udzielają kredytu o stopie WIGOR Mogą również udzielić kredytu o stopie WIBOR + coś (np. 0,25% itp.), lub udzielić kredytu o stopie WIBOR - coś.

WIBID - jest to stopa procentowa po jakiej duże banki komercyjne są skłonne wziąć w depozyt środki od innych banków.

LIBOR (londyńska stopa procentowa) - stopa LIBOR to średnia ważona 4 największych banków na rynku londyńskim (są to banki: Anglii, Mitsubishi w Tokio, oraz dwa banki amerykańskie). LIBOR jest na każdą walutę, na dowolny termin. Zawsze jest to roczna stopa procentowa.

Bank centralny we Frankfurcie (strefa euro) - występuje tu stopa procentowa EURIBOR.

Każdego dnia na rynku międzybankowym świata od 20 bilionów dolarów zmienia swoich właścicieli.

Stopy procentowe w skali mikro

W polskim systemie finansowym, bankowym stopy procentowe są skokowymi stopami. Oznacza to:

kapitał

0 1 2 3 czas

Przyrost kapitału - powiększenie kapitału o naliczone odsetki (skokowe)

Stopy procentowe ciągłe - oznaczają, że kapitał rośnie nieprzerwanie.

Wszystkie stopy procentowe należy przeliczyć na stopy procentowe ciągłe. Ciągłe stopy procentowe mają kraje skandynawskie.

Stopy procentowe proste

kapitał

0 1 2 3 czas

Odsetki przesyłane są tu na inny rachunek a kapitał jest taki sam np. ci którzy będą mieć płatności z odsetek np. firmy ubezpieczeniowe.

Polski rynek na stopy procentowe naliczane skokowo

0 1 2 n

Depozyty (nasze lokaty w banku) to udzielanie bankowi kredytu.

Nasz kredyt dla banku to nasza lokata.

Zakładamy lokatę na jakiś okres bazowy (odsetkowy). Założeniem jest to, że stopy procentowe są stałe.

r_n

n

r_n - liczba okresów odsetkowych

n - liczba okresów bazowych

r - stopa procentowa w okresie bazowym

Zazwyczaj podaną mamy stopę procentową roczną.

W operacjach otwartego rynku rok to 360 dni, w innych operacjach rok ma 364 dni, a często w bardzo zbliżonych operacjach rok ma bardzo różną liczbę dni. W każdej operacji bierze się rok kalendarzowy minus jeden dzień.

Efektywna roczna stopa procentowa

ERSP = (1 + r)ⁿ - 1

Gdy bierzemy kredyt - trzeba wybrać bank gdzie ERSP jest najmniejsza.

Gdy zakładamy lokatę - trzeba wybrać bank gdzie ERSP jest największa.

W Europie wszystkie kredyty mają stopę dodatnią (nie ma kredytów o stopie 0%). Dlatego nie należy wierzyć bankom, które reklamują się udzielaniem kredytów o zero procentowej stopie.

Japonia ma ujemną inflację (-1%; - 1,5%) czyli deflację. Deflacja nie może jednak trwać dłużej. Natomiast w Japonii trwa ok. 12 lat. Japonię uratowała produkcja towarów na eksport. Raz stopa inflacji w Japonii wyniosła + 0,01% po czym w listopadzie była ona z powrotem ujemna.

Deflacja - oznacza, że ceny towarów i usług są niższe (oznacza to, że klienci nie kupują towarów dziś bo jutro mogą być one jeszcze niższe).

Inflacja - mówi nam o ile zdrożały towary i usługi w ciągu roku.

Porównywanie stopy trwającej rok ze stopą większą niż rok

ERSP = (r + r_o)^1/m - 1

m - lata inwestycji

r_o - zysk z inwestycji

ERSP jest miarą do porównywania zysku z inwestycji czyli obliczamy ile przybędzie nam więcej ponad zainwestowany kapitał.

Reguła Fishera

r_n - r_i

1 + r_i

Jeśli licznik jest ujemny to realna stopa jest ujemna i wtedy zamiast zyskać stracimy tzn. koszyk produktów zdrożał i kupuję mniej niż wcześniej.

Sprendy czyli rozstępy (jest to różnica między ceną kupna i ceną sprzedaży walut) wynikają one ze słabości kraju, oznaczają, że to jest biedny kraj.

Wykład II z dnia 27 marca 2003r.

Krzysztof Borowski

Indeksy giełdowe:

• WIG

• Dow Jones - 30 spółek

• CAC - 40 spółek

• FTSE - 100

Niektóre papiery wartościowe znikają z giełdy:

Ktoś wykupuje olbrzymi pakiet akcji i wycofuje papiery z giełdy aby nie było tam obcych osób. Wycofuje się po to aby do nikt nie zajrzał do strategii wykupującego jak również do jego ksiąg rachunkowych.

Znikanie papierów wartościowych z rynku może powodować również bankructwo.

Kursy innych papierów wartościowych podwoiły się, wzrosły czterokrotnie, dziesięciokrotnie, a nawet stukrotnie:

Np. akcje spółek biotechnologicznych

Inwestorzy instytucjonalni to np. banki instytucjonalne, fundusze inwestycyjne, fundusze ubezpieczeniowe.

w USA udział w funduszach instytucjonalnych wynosi 50%

w Holandii udział ten wynosi 40%.

Historia:

• historia uczy nas, że co urosło to spadnie,

• euforia giełdowa jest złym doradcą,

• jeżeli wartość waloru znacznie wzrasta, należy realizować zyski,

• zysk istnieje wówczas, gdy go realizujemy.

Analiza ryzyka

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70

Taki wykres robi się np. dla Polski czyli dla kraju, regionu itp. Punkt, do którego należy dążyć może być położony gdzie indziej, jednak w teorii przyjęto, że na punkt ten przypada 10 - 20 akcji w portfelu. Portfel powinien zawierać 10 - 20 akcji aby dobrze rozłożyć ryzyko.

Czy należy rozdzielić portfel pomiędzy akcje dużych przedsiębiorstw oraz średnich przedsiębiorstw?

Tak stosując zasadę dywersyfikacji ilościowej.

Czy też należy inwestować za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych?

Należy trzymać się zasady posiadania minimalnej liczby 15 walorów.

Czy należy koncentrować się na kilku sektorach?

Tak na sektorach wrażliwych oraz sektorach mniej wrażliwych.

Należy posiadać jednocześnie papiery sektora budowlanego, przemysłu ciężkiego, masowej dystrybucji, przemysłu farmaceutycznego.

Czy należy inwestować w kilku krajach?

Tak , lecz uwaga na ryzyko związane z kursem.

Jeżeli taka możliwość istnieje można wybrać kilka zagranicznych papierów wartościowych.

Budowa portfela (propozycja):

• 20% do 40% - obligacje (lub instrumenty wolne od ryzyka - RF. Mogą to

być również np. bony skarbowe),

• 30 do 50% - akcje

• 5% do 20% - instrumenty pochodne (są to kontrakty terminowe

np. future, forward, swapy),

• 25% do 20% - jednostki funduszy inwestycyjnych.

Dywersyfikacja bez nadmiernego rozproszenia.

HOSSA - akcje rosną i zarządzający powinien je sprzedać gdyż mamy ustalony limit akcji do 50%.

BESSA - cena akcji spadła i akcje stanowią 28% - trzeba sprzedać obligacje i dokupić akcji, gdyż mamy limit od 30%.

Powiedzenia giełdowe:

• na giełdzie drzewa nie rosną do nieba,

• kupuj gdy leje się krew, sprzedawaj przy dźwiękach fanfar,

• kupować pogłoski, sprzedawać wiadomości,

• jeszcze żaden inwestor giełdowy nie zbankrutował,

• o ile nie sprzedałeś, nie straciłeś

Typy zarządzania portfelem:

1. Zarządzanie bezpośrednie - inwestor sam podejmuje decyzję.

2. Zarządzanie wspomagane - inwestor samodzielnie podejmuje decyzje, ale korzysta z rad profesjonalistów.

3. Zarządzanie na zlecenie - inwestor zaleca zarządzanie swoim portfelem domowi maklerskiemu (nie dla każdego - istnieje wymóg posiadania określonych, stosunkowo wysokich aktywów).

4. Zarządzanie zbiorowe - inwestor zawiera umowę z towarzystwem funduszy inwestycyjnych, które zarządza wnoszonym przez niego kapitałem.

Ad.1. Zarządzanie bezpośrednie

Zasięgam informacji - to tańsze - mam czas

Należy jasno sprecyzować swoje cele czyli dokładnie mówi co go interesuje.

Ad.2. Zarządzanie wspomagane

Podejmuję decyzję - kontakt z maklerem - makler udziela porad + rekomendacje

Zarządca pełni rolę doradcy - inwestor otrzymuje rekomendacje, która jest odpłatna i na piśmie. Decyzja jednak należy do inwestora.

Ad.3. Zarządzanie na zlecenie

Inwestor oddaje środki do domu maklerskiego.

Dwa przypadki:

1. gdy inwestor ma mało pieniędzy może wybrać:

• portfel bezpieczny (defensywny) - mało akcji, dużo obligacji,

• portfel średni

• portfel agresywny - mało obligacji, dużo akcji,

2. gdy inwestor ma dużo pieniędzy - inwestor przychodzi do domu maklerskiego i wybiera sobie akcje i obligacje.

Inwestor udziela pełnomocnictwa domowi maklerskiemu i przelewa mu pieniądze.

Ad.4. Zarządzanie zbiorowe

Zarządzanie zbiorowe mówi o tym, że:

• inwestor - inwestuję z umiarem, niczym nie zarządzam,

• dom maklerski - kupuję, sprzedaję, jestem profesjonalistą.

Biura maklerskie występują w imieniu inwestora. Biura te mają grupę inwestorów, dla których pracują.

Udziały funduszy inwestycyjnych aby zapewnić dywersyfikację portfela przy umiarkowanych inwestycjach i ograniczonym rynku.

Inwestowanie w jednostki funduszy inwestycyjnych:

Etap I Określ swój cel inwestycyjny

Etap II Określ horyzont czasowy

Etap III Określ akceptowany poziom ryzyka

Etap IV Wybierz fundusz

W naszym kraju działa kilka rodzajów funduszy, które w różny sposób alokują swoje aktywa:

• fundusze rynku pieniężnego

• fundusze obligacji

• fundusze zagranicznych papierów dłużnych

• fundusze stabilnego wzrostu - inwestujące do 30% aktywów w akcje

• fundusze zrównoważone - inwestujące do 50% aktywów w akcje

• fundusze akcji - inwestujące do 100% aktywów w akcje

• fundusze zagraniczne akcji

• fundusze zamknięte

Jak wybrać najlepsze fundusze. Możesz skorzystać m.in. z ratingu Fundstara - instytucji, która zajmuje się porównywaniem funduszy.

Etap V Obserwuj co spadnie na rynku.

Podstawowe metody inwestowania:

1. Metoda regulowanego inwestowania - polega na kupowaniu ustalonej liczby akcji danej spółki (spółek) lub inwestowaniu stałej kwoty w równych odstępach czasu np. co miesiąc 20 akcji Dębicy.

2. Metoda stałej kwoty kapitału akcyjnego - polega na tym, że inwestor tworzy portfel składający się z połowie z akcji a w połowie z innych uznanych za bezpieczne instrumentów np. obligacji.

3. Metoda cenowo wskaźnikowa - polega na tym, że inwestor wcześniej określa poziom ceny lub wybranego wskaźnika (C/Z czyli cena przez zysk na jedną akcję, stopy zysku, stopy dywidendy) a decyzje o kupnie lub sprzedaży podejmuje, gdy złożony poziom zostanie przekroczony.

C/Z czyli cena przez zysk na jedną akcję:

P P(1)

E EPS = ZN(1)

P - cena

E - zysk

P(1) - cena jednej akcji

EPS = ZN(1)

ZN(1) - zysk netto na jedną akcję

C/Z lub P/E mówi nam, że gdy zainwestuję 1zł to muszę czekać 5 lat by mi się zwrócił zysk.

A B

P/E = 5 P/E = 3

Jeżeli mam kupić jakąś z tych akcji to wybieram B, gdyż na zwrot będę czekać 3 lata.

Stopa zysku na giełdzie

1

i

Stopa dywidendy

D(1)

P(1)

D - dywidenda na jedną akcję

P - cena jednej akcji na giełdzie

D/P = 10 to kupuję,

Gdy D/P spadnie to sprzedaję.

Usługi domów maklerskich:

• zarządzanie portfelem,

• doradztwo inwestycyjne,

• notowania ciągłe w czasie rzeczywistym,

• udostępnianie danych do programów giełdowych,

• bogaty serwis informacyjny,

• szczegółowe analizy,

• rekomendacje,

• pośrednictwo w inwestycjach na rynkach zagranicznych.

Wiele domów maklerskich oferuje wymienione usługi odpłatnie z pośrednictwem serwisów internetowych.

Usługi - co powinniśmy wiedzieć:

1. Jakie przychody

2. Jakie bezpieczeństwo

3. Jakie doświadczenia

4. Za jaką cenę.

Należy porównać i skorzystać z istniejącej konkurencji.

Rada w biurze maklerskim - jakość porady jest istotnym elementem.

Sprawozdania z operacji - raz w miesiącu otrzymujemy takie sprawozdanie i zawiera ono: pozycję, saldo, opłatę. Najeży zwracać uwagę na opłaty.

Bezpieczeństwo - należy ocenić instytucję, której powierzamy swoje oszczędności.

Stawki

Wykaz kosztów:

• minimalna prowizja - trzeba spojrzeć na tabelę stawek

• koszty usług - należy spojrzeć na konkurencję

• dodatkowe opłaty - jakie

Należy porównywać ceny i skorzystać z istniejącej konkurencji.

Usługi informatyczne:

• internet

• dane do programów giełdowych,

• kursy w czasie rzeczywistym.

Niekiedy potrzebny jest abonament.

Opodatkowanie papierów wartościowych

	Całkowicie zwolnione	Zwolnione do 31.12.2003r.	Podatek ryczałtowy	Podatek na zasadach ogólnych
Papiery skarbowe, obligacje gminne	Dyskonto, odsetki jeżeli papiery zostały nabyte przed XII.2001r.	sprzedaż	Dyskonto, odsetki (20%) jeżeli jednostki zostały nabyte po 1.XII.2001r.
Inne papiery dłużne			Dyskonto, odsetki (20%)	Sprzedaż

Kilka uwag na koniec:

• określ cel inwestowania, opracuj plan działania i bądź konsekwentny,

• jeśli nie jesteś pewien co robić - nie rób nic,

• obserwuj co się dzieje na rynku,

• na bieżąco analizuj sytuację ekonomiczną oraz kondycję spółek, których akcje kupiłeś (bądź zamierzasz kupić),

• pozwól, aby twoje zyski rosły ale szybko ograniczaj straty,

• pamiętaj - nie ma inwestorów podejmujących tylko dobre decyzje,

• oceniaj każdą swoją decyzję inwestycyjną,

• traktuj rynek z respektem,

• ogranicz ryzyko - dywersyfikuj swoje inwestycje,

• wybierz dom maklerski, który oferuje ci najdogodniejsze warunki,

• duże pieniądze inwestuje w akcje płynnych spółek

Granice na długo

Cena akcji

110

t₀ t₁ czas

Stopa zwrotu w %

Pt₁ - Pt₀

Pt₀

Pt₀ - cena w czasie t₀

Pt₁ - cena w czasie t₁

Możemy również obliczyć stopę zwrotu z dywidendą

Pt₁ - Pt₀ + D_Δt

Pt₀

W naszym przykładzie nie ma dywidendy więc:

110 - 100

100

Granice na krótko

Cena akcji

100

70

t₀ t₁ czas

sprzedaję 10 akcji po 100 zł

na rachunku inwestora jest

Ma	Wn
1100 -700 400	10 akcji A

Dla t₁ sprzedaję 10 akcji

Ma	Wn
1100 -700 400	10 akcji A

Na koncie WN akcje znikną

400 - 100

100

Gdyby sprzedał akcje lecz się pomylił i krzywa nie spada ale rośnie.

Makler zabiera mu pieniądze za dług a 10 akcji mu oddał

Wtedy na koncie będzie miał

Ma = 0

Wn = 10 akcji

W jaki sposób wycenia się akcje na giełdzie:

1. Analiza fundamentalna

2. Analiza techniczna

3. Analiza mieszana

Ad.1.

Analiza fundamentalna - polega na tym, że chcemy oszacować ile jest warta cen jednej akcji firmy lub ile jest warte przedsiębiorstwo. Jest ona ważna w długich horyzontach czasowych.

Przeszłość Przyszłość

r r r

t₀ 1 2 3 n

Tego nie mogę oszacować

Pt₁ - Pt₀ + D_Δt

Pt₀

g - wszystkie dane wzrosną o g% np. zysk netto, przychody ze sprzedaży, dywidenda. Bierzemy założenie, że firma rozwija się 1%, 2%.

D₁ = D₀ (1 + g)

D₁ = D₁ (1 + g) = D₀ (1 + g)²

D₁ = D₀ (1 + g)ⁿ

P - cena teoretyczna akcji

r - stopa zwrotu na rynkach jaka jest wymagana (pewna stopa z rynku obligacji itp. + premia za ryzyko itp.)

Gdy pod D₀ wstawię dywidendę na jedną akcję to P = cena jednej akcji

Gdy pod D₀ wstawię dywidendę globalną to P = cena przedsiębiorstwa.

P_G > P → to rynek płaci więcej niż warta jest akcja (przedsiębiorstwo)

• tu należy sprzedawać

P_G < P → to rynek płaci mniej niż warta jest akcja (przedsiębiorstwo)

• tu należy kupować

P_G - cena giełdowa

tu sprzedajemy

wartość teoretyczna - tu chcemy sprzedać

Z analizy fundamentalnej nie wiemy kiedy sprzedać a kiedy kupić akcję. Możemy wtedy sprzedać lub kupić za późno lub za wcześnie.

Ad.2.

Analiza teoretyczna

Cena akcji 100 zł, a ktoś mówi że pewnymi technikami ustalono, że powinna wynosić 105 zł.

Dla analityków ważne jest to jak szacowała się cena w przeszłości. Analiza ta mówi nam kiedy możemy sprzedać lub kupić. Sprawdza się ona w krótkich horyzontach czasowych. Analiza techniczna uwzględnia szereg zjawisk, które mają wpływ na inwestorów. Zjawisk takich nie uwzględnia tego analiza fundamentalna.

Ad.3.

Analiza mieszana - mam analizę fundamentalną i techniczną i mieszam te dwie metody.

Kapitalizacja spółki

C_S = L_A x P_t

C_S - kapitalizacja spółki

L_A - liczba akcji

P_t - aktualna cena na giełdzie

Cena akcji na giełdzie zmienia się codziennie

Gdy zsumujemy wszystkie kapitalizacje na giełdzie to otrzymamy kapitalizację giełd

C_G = Σ C_S

k

stopy procentowe ciągłe

przyrost kapitału

odsetki

odsetki

k

odsetki

rok

r

r

= r

rr =

punkt, do którego należy dążyć

Liczba papierów wartościowych portfela i obniżenie ryzyka

Ryzyko związane z papierami wartościowymi podlegające dywersyfikacji

Ryzyko związane z papierami wartościowymi nie podlegające dywersyfikacji

=

= 5

→ i = 20% (100 / 5)

100

i % =

i % =

i % =

= 10%

= 300%

i % =

D₁

(1 + r)

D₂

(1 + r)²

D_n

(1 + r)ⁿ

i % =

D₁

(1 + r) - zdyskontować dywidendę

D_n D₀ (1 + g)ⁿ

(1 + r)ⁿ (1 + r)ⁿ

=

=

D₀ (1 + g)

r - g

P

D₁

r - g

=

wzrastać

trend boczny

spadać

---