KARTA PRZEDMIOTU
Stopień studiów: studia pierwszego stopnia
Kierunek studiów: Europeistyka		Semestr: - I rok/ studia stacjonarne i niestacjonarne / semestr letni (II), - II rok / studia stacjonarne i niestacjonarne / semestr letni (IV)		Kod przedmiotu:
				Status przedmiotu: ogólny
				Forma zajęć/ liczba godzin		Sposób zaliczenia	Forma studiów	Język		Punkty ECTS
Nazwa przedmiotu: Nauka o polityce: Podstawy wiedzy o polityce		Wykład 30godzin/ stacjonarne 30 godzin /niestacjonarne		Egzamin	Stacjonarne Niestacjonarne	Polski		Stacjonar- ne i niestacjo-narne / semestr letni (II) / po 6 ECTS, Stacjonar-ne i niestacjo-narne / semestr letni (IV) / po 6 ECTS.
Przyporządkowanie przedmiotu: Katedra Prawa
Prowadzący przedmiot: Dawid Bunikowski
1. Wymagania wstępne:
1.1. Nazwy przedmiotów wprowadzających:
Brak wymogów
1.2. Niezbędna wiedza i umiejętności:
Podstawowa wiedza z zakresu wiedzy o społeczeństwie.
2. Założenia i cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresy teorii polityki i wiedzy o polityce. Przedstawia się panoramę zagadnień, którymi zajmują się nauki polityczne, a więc nurty badań politycznych, metody i techniki badawcze. Analizuje się instytucje i zjawiska współczesnej polityki, w tym pełnienie funkcji publicznych i zastosowanie teorii politycznych w praktyce. Wykład jest kompleksowym wprowadzeniem do klasycznych szczegółowych przedmiotów politologicznych i nauk politycznych. Student powinien także opanować terminologię oraz siatkę pojęciową z zakresu nauki o państwie. Szczegółowe cele to nabycie umiejętności: opisu, analizy oraz uogólniania zjawisk politycznych, wykorzystywanie teorii politycznych w działalności badawczej i praktycznej, porównywanie instytucji i procesów politycznych.
3. Szczegółowy program zajęć:
Nr	Temat		Zakres prezentowanych zagadnień				Liczba godzin
1	Wprowadzenie do nauki o polityce.		pojęcie polityki, podmioty polityczne, procesy i działania polityczne, determinanty polityki, konflikt polityczny i jego natura, status metodologiczny i teoretyczny nauki o polityce, funkcje nauki o polityce, rozwój nauki o polityce w Polsce i na świecie.				SS - 2W/ NS - 2 W
2	Ewolucja idei genezy państwa.		poglądy na państwo u Platona, Arystotelesa, Hobbes'a, Locke'a, Rousseau, Hegla, Gumplowicza, Marksa, Jellinka, Poppera etc. zmiany idei genezy państwa, powstanie i upadek państwa - teorie (teistyczna, patriarchalna, patrymonialna, podboju i przemocy, umowy społecznej, podziału klasowego, heteronomiczne i autonomiczne podejście).				SS - 4W/ NS - 4 W
3	Antropologia w poszukiwaniu początków państwa.		antropologiczne ujęcia narodzenia się państwa, idee Malinowskiego, Westermarcka etc.				SS - 4W/ NS - 4 W
4	Pojęcie i istota państwa.		atrybuty państwa, państwo jako organizacja społeczna, władza publiczna, terytorium, ludność, suwerenność, przymusowy charakter państwa, aparat państwowy i jego biurokratyczny charakter, postanie i upadek państwa - prawo i praktyka, analiza przypadków państw nieuznawanych przez wspólnotę międzynarodową (Tajwan, Osetia Południowa, Abchazja, Górny Karabach, Nadniestrze, precedens Kosowa etc.).				SS - 4W/ NS - 4 W
5	Państwo, społeczeństwo, naród i jednostka - relacje w rozwoju historycznym.		społeczeństwo, więź społeczna, grupa społeczna, organizacja - charakterystyka pojęć, kształtowanie się świadomości i tożsamości narodowej, kształtowanie się państw narodowych, rewolucja francuska jako narodziny współczesnej koncepcji państwa opartego na obywatelstwie i równości wobec prawa.				SS - 4W/ NS - 4 W
6	Koncepcje narodu i społeczeństwa. Formy państwa.		amerykańskie i europejskie rozumienie narodu, naród w polskiej myśli politycznej, koncepcje narodu w myśli stronnictw narodowych (Dmowski), naród w myśli liberalnej (Berlin) i lewicowej (Giddens), podstawy klasyfikacyjne - pojęcie formy państwa, państwa o ustroju demokracji parlamentarnej, monarchie współczesne (przykład Wielkiej Brytanii, krajów Beneluksu oraz Arabii Saudyjskiej i Kataru), forma rządów jako kryterium klasyfikacyjne państw demokracji parlamentarnej, forma rządów w RP, struktura prawna państwa jako kryterium klasyfikacyjne państw (unitaryzm, federalizm, centralizacja, decentralizacja), reżym polityczny jako kryterium klasyfikacyjne państw.				SS - 4W/ NS - 4 W
7	Totalitaryzm i autorytaryzm.		totalitaryzm i autorytaryzm - pojęcia, totalitaryzm sowiecki i hitlerowski, autorytaryzm i jego przykłady w państwach współczesnych (Chiny, Rosja, Kuba, kraje islamskie, Afryka etc.), idee znawców totalitaryzmu: koncepcje Arendt i Arona.				SS - 4W/ NS - 4 W
8	Cele, funkcje i zadania państwa.		cele i funkcje państwa - pojęcia, funkcja zewnętrzna, wewnętrzna, koncepcja państwa „nocnego stróża”, koncepcja państwa regulowanej gospodarki rynkowej, funkcja organizatorska, funkcja oświatowo-wychowawcza, systemowa typologia funkcji państwa (f. adaptacyjna, regulacyjna, innowacyjna).				SS - 4W/ NS - 4 W
9	Koncepcje państwa we współczesnej myśli politycznej.		państwo w myśli lewicy (Giddens) i prawicy Hayek), państwo w myśli głównych nurtów politycznych, państwo we współczesnej myśli politycznej w Polsce (Staniszkis, Król, Matyja etc.), chińska i azjatycka koncepcja państwa.				SS - 4W/ NS - 4 W
10	Państwo narodowe i jego przemiany. Rewolucja, transformacja, integracja i globalizacja. Europeizacja państwa narodowego.		idea i geneza państwa narodowego oraz jej zmiany od XIX w. do współczesności, rewolucja brytyjska, francuska, amerykańska i sowiecka, świat jako globalna wioska, społeczeństwa ryzyka (Beck), otwarte społeczeństwo (Popper), globalny charakter polityki, pojęcie globalizacji i jej historyczne aspekty, ład państwowy i ład międzynarodowy, organizacje międzynarodowe, państwo i gospodarka w globalizacji, wpływ członkostwa w Unii Europejskiej na system polityczny państwa, kazus Austrii, Rumunii, Bułgarii, Turcji etc., podstawowe instytucje unijne i zasady ich kształtowania, mechanizmy decydowania w UE, Polska w UE a wpływ UE i jej polityki na Polskę, rozważania nad ideą państwa federalnego Europa (Stany Zjednoczone Europy).				SS - 4W/ NS - 4 W
11	Państwo a wojna.		państwa jako uczestnicy gry politycznej o wymiarze międzynarodowym, narzędzia rywalizacji i współpracy, pojęcie wojny i pokoju, wojny w czasach współczesnych, aktualne i potencjalne konflikty zbrojne, kazus polityki Rosji na Kaukazie, rosnąca potęga Indii i Chin, wojny toczone przez USA (Irak, Afganistan), fundamentalizm religijny i terroryzm, potencjalne konflikty zbrojne o surowce w przyszłości.				SS - 4W/ NS - 4 W
12	Polityka - ekonomia - prawo.		znaczenie klasy i struktury społecznej, klasa średnia - przykład USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, klasyfikacja systemów ekonomicznych, pojęcie rynku, kapitalistyczne i socjalistyczne systemy gospodarki, przykład Chin i Rosji jako krajów kapitalizmu państwowego, kraje socjalistyczne (np. Kuba) a wzrost gospodarczy, interwencjonizm państwowy (Keynes), państwo opiekuńcze, Welfare State współcześnie i w UE, system gospodarczy a podział społeczny i polityczny w Polsce po 1989 r., podsumowanie: wpływ polityki na gospodarkę (np. ZSSR, UE) i gospodarki na politykę (np. wyniki wyborów).				SS - 4W/ NS - 4 W
13	Polityka i etyka.		zasady etyczne w polityce, standardy postępowania i zwyczaj w polityce, etyczne podstawy funkcjonowania państwa, wspólnot lokalnych i organizacji społecznych, „Książę” Macchiavellego jako przykład aprecjacji idei efektywności w polityce, relacje prawo-moralność, polityka-moralność na przykładach (Stalin, Kennedy, Nixon, Pol Pot, Karadzić, Kohl).				SS - 4W/ NS - 4 W
14	Pojęcie i koncepcje władzy. Legitymizacja władzy państwowej.		termin „władza”, znaczenie podmiotowe, relacjonalne, procesualne, władza publiczna i władza polityczna, władza państwowa, manipulowanie informacjami, władcza dystrybucja dobrami, zagrożenie przymusem, władza legalna, władza legitymizowana (Weber), legitymizacja tradycyjna, charyzmatyczna, legalna, władza a wpływy (power and influence, Dahl), ośrodki decyzyjne władzy (realne i prawne, Ehrlich).				SS - 4W/ NS - 4 W
15	Demokracja współczesna a opinia publiczna		idea i instytucje demokracji współczesnej, kultura polityczna, opinia publiczna i działania państwa, wpływ opinii publicznej i zachowań społecznych na politykę, relacje między elitą polityczną a społeczeństwem, pojęcie kapitału społecznego, uczestnictwo w polityce: wybór czy obowiązek (przykład obowiązkowego uczestnictwa w wyborach w Belgii), komunikowanie polityczne, środki społecznej komunikacji a współczesne państwo, demokracja medialna, demokracja sondażowa jako obecny lub przyszły stan demokracji?				SS - 6W/ NS - 6 W
4. Literatura podstawowa:
A. Heywood, Politologia, PWN, Warszawa 2006. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, UMCS, Lublin 2002. E. Kustra, Wstęp do nauki o państwie, TNOiK, Toruń 1999. Materiały przekazane przez wykładowcę.
5. Literatura uzupełniająca:
A. Redelbach, Wstęp do prawoznawstwa, UAM, Poznań 1994 (i późniejsze). W. Lang, J. Wróblewski, S. Zawadzki, Teoria państwa i prawa, PWN, Warszawa 1979. A. Szachaj (red.), Od filozofii polityki do praktyki politycznej, UMK, Toruń 2006. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, UMCS, Lublin 1996. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Encyklopedia politologii. Tom I - Teoria Polityki, Kraków 1999. J. Staniszkis, Władza w nowym świecie, „Europa, Tygodnik idei”, nr 2, 2004. R. Abdelal, A. Segal, Has globalization passed its peak?, “Foreign Affairs”. D. Bunikowski, Instrumentalizm prawa, prawo hegemona a polityka władzy, „Jurysta”, nr 2, 2007. D. Bunikowski, Etyczne podstawy funkcjonowania państwa, wspólnot lokalnych i organizacji społecznych, [w:] „Człowiek w społeczeństwie - Clovek w spolocnosti. (Etyka, wartość, wspólnota)”, t. II, pod red. V. Gluchmana i G. Grzybka, Bielsko-Biała 2008. Integracja w Europie w myśli politycznej i prawnej. Prawo i stosunki międzynarodowe, pod red. D. Bunikowskiego i R. Musiałkiewicza, Toruń 2008. D. Bunikowski, Wizje rozwoju Unii Europejskiej. Zarys modelu”, [w:] 50 lat Unii Europejskiej. Wartości i perspektywy, pod red. M. Jagiełło i R. Musiałkiewicza, Toruń 2007. D. Bunikowski, Chosen Axiological Problems Concerning the Treaty on a Constitution for Europe, (w:) European Union at the Crossroads: the Need for Constitutional and Economic Changes, red. J. Maliszewska-Nienartowicz, Toruń 2007, Jean Monnet Centre for European Studies, a także w wersji elektronicznej jako Axiology and the Treaty on a Constitution for Europe na think-tanku Atlantic Community: http://www.atlantic-community.org/app/webroot/files/articlepdf/Values_2.pdf
6. Warunki zaliczenia:
6.1. Wymagania formalne:
Zdanie egzaminu pisemnego lub ustnego.
6.2. Wymagania merytoryczne:
Znajomość zagadnień przedstawionych na wykładzie.

Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

---