ZARZĄDZANIE INWESTYCJAMI

Definicja Inwestycji: Inwestycje polegają na wyrzeczeniu się bieżącej konsumpcji dla przyszłych i niepewnych korzyści.

Rynek inwestycyjny składa się z 3 segmentów

1. rynek towarów i usług

2. rynek kapitału

3. rynek pracy

RYNEK

Rynek towarów i usług rynek kapitałów rynek pracy

Rynek finansowy rynek rzeczowy

1. Rynek towarów i usług - rynkiem są towary i usługi spotykają się ?

2. Rynek pracy- na rynku spotykają się pracodawcy i pracobiorcy , rynek ten wyraża pracę jej wartość w oparciu o popyt i podaż . Jednak z elementu tego rynku jest bezrobocie.

3. Rynek kapitałowy- na rynku spotykają się kapitałodawcy i kapitałobiorcy. Kapitałodawcy to oferenci kapitału rzeczowego i finansowego. Kapitałobiorcy to posiadacze oszczędności pieniężnych którzy dokonują inwestycji w celach dochodowych.

Inwestycje- kupowanie kapitału: istnieją dwie fazy inwestowania kapitału:

1. inwestycje rzeczowe- mają formę dóbr materialnych , które mogą przyczynić się do osiągnięcia dochodu przez inwestora (maszyny, urządzenia, nieruchomości)

2. inwestycje finansowe- kapitał finansowy , jego podmiotem inwestowania jest instrument finansowy.

Rynek inwestycji rzeczowych

Instrument finansowy - umowa między stronami regulująca należność finansową .

W zależności od charakteru umowy finansowej wyróżniamy 3 typy instrumentów finansowych:

1. Instrumenty wierzycielskie - polega na udzielaniu kredytów (kredyty, obligacje, bony)

2. instrumenty własnościowe - polega na nabywaniu praw tytułów własności (akcje, udziały)

3. instrumenty terminowe - polega na określaniu przyszłych płatności ( kontrakty terminowe)

Jeżeli instrument finansowy posiada więcej niż jedną z wymienionych cech to określamy go jako instrument chybrydowy np. łączy cechy wierzycielskie i terminowe.

Szczególnym przypadkiem instrumentu finansowego jest papier wartościowy - jest to instrument posiadający zabezpieczenie aktywami emitenta.

Podział instrumentów finansowych w\g kryterium przedmiotowego:

1. Pieniężny- obejmują krótkoterminowe instrumenty o dużej płynności i terminie ważności do 1 roku.

2. Kapitałowy-to średnie i długoterminowe instrumenty finansowe o terminie ważności dłużej niż rok.

3. Walutowy - obejmuje transakcje walutowe ( pieniądze krajów międzynarodowych)

4. Instrumentów pochodnych - nie występuje samodzielnie lecz związane są z instrumentem bazowym , których zadaniem jest zabezpieczanie ryzyka instrumentów podstawowych

Rynek finansowy

Pieniężny	Kapitałowy	Walutowy	Instr. pochodnych
Weksle Czeki Depozyty międzybankowe Certyfikaty depozytowe Bony skarbowe i pieniężne Kredyty krótkoterminowe	Akcje Obligacje Certyfikaty inwestycyjne Kredyty średnio i długoterminowe	Transakcje Walutowe	Opcje Kontr. terminowe Forward i Futures Kontr. wymienne (Swap)

W układzie podmiotowym rynek finansowy dzielimy na:

1. rynek pierwotny- obejmuje emisje instrumentu finansowego czyli wprowadzanie instr. na rynek finansowy. Jest to pierwsza ( pierwotna) transakcja , którą emitent (wystawca) sprzedaje instr. Pierwszemu nabywcy. Dalsze transakcje wyemitowanym instrumentem bez udziału emitenta odbywają się na rynku wtórnym.

2. rynek wtórny- dalsze transakcje na rynku wtórnym tym instrumentem, nie występuje już emitent.

Rynek wtórny dzieli się na :

1. Giełda

2. Rynek poza giełdowy (wolny) może mieć charakter instytucjonalny (regulowany) gdzie handel odbywa się zgodnie z regułami zawartymi w regulaminie giełdy.

Cechy inwestycyjne instrumentów finansowych

Każdy instrument posiada 3 cechy:

1. Dochód

2. Ryzyko

3. Płynność

Ad.1) najważniejsza charakterystyka- różnica pomiędzy wartością końcową inwestycji ,a wartością początkową , oraz jako stopę dochodu czyli różnica między wartością końcową i początkową w odniesieniu do wartości początkowej.

Wk - Wp

Sd = Wp ^x 100%

Wp-120 zł w początku

Wk- 145zł w końcu

Stopa dochodu

145 - 120 = 25 x 100% = 27%

120 120

Z dochodem wiąże się ryzyko które można przedstawić jako

1. Ryzyko negatywne - jest to możliwość poniesienia straty przez inwestora. Ten rodzaj ryzyka szczególnie występuje w ubezpieczeniach gdy utożsamiany jest z możliwością wystąpienia szkody

2. Ryzyko neutralne- (dwustronne) które ujmuje negatywne jak i pozytywne aspekty inwestycji

Ryzyko neutralne z jednej strony przedstawia możliwości poniesienia straty (ryzyko negatywne) z drugiej strony możliwość osiągnięcia ponadprzeciętnych dochodów - aspekt pozytywny.

Ryzyko neutralne definiujemy- jest to możliwość zrealizowania dochodu różniącego się od dochodu spodziewanego.

Rodzaje ryzyka :

1. Ryzyko niedotrzymania warunków - ponieważ każde ryzyko jest umową to istnieje możliwość niedotrzymania umowy(ryzyko kredytowe)

2. Ryzyko rynkowe - jest to ryzyko wynikające z działania rynku finansowego , z kształtowaniem się cen (ceny finansowe)ceny finansowe to stopy walutowe, kursy akcji , ceny towarów, ceny innych instrumentów finansowych

3. Ryzyko otoczenia- ryzyko nie wynikające z działania rynku finansowego i cenowego, ale ryzyko wynikające z jego otoczenia , uwarunkowań politycznych ,społecznych ,prawnych ( wybory, konflikty militarne, konflikty polityczne, zmiana podatku, zmiana polityki gospodarczej

4. Ryzyko wydarzeń- dotyczy konkretnego waloru i związane jest z możliwością nieoczekiwanych wydarzeń które mają wpływ na sytuację danego instr. fin. , a nie mają wpływu na ogólną sytuację na rynku ( ryzyko spółki - złe kontrakty ,zmiana prezesa itp.)

„PŁYNNOŚĆ”

Płynność- możliwość zamiany instrumentu finansowego na gotówkę w krótkim okresie czasu i po spodziewanej cenie.

Ryzyko płynności- przedstawia możliwość sprzedania instrumentu po cenie niższej od spodziewanej lub dłuższym okresie czasu.

Rynek instrumentów pochodnych

Opcja- jest to dokument stwierdzający nabycia prawa do zakupu lub sprzedaży instr. finansowego.

W związku z tym wyróżnia się dwie podstawowe opcje:

1. Opcja kupna ( KOL- międzynarodowe określenie) - daje posiadaczowi prawo do kupna instr. fin. Po określonej cenie w określonym czasie.

2. Opcja sprzedaży ( PUT- międzynarodowe określenie) - daje prawo sprzedawania instr. fin po określonej cenie w określonym czasie.

Należy podkreślić, że opcja jest prawem z którego korzysta się gdy jest to opłacalne, w odróżnieniu od kontraktów terminowych które są obowiązkiem wykonania umowy przez strony . Opcja jest przywilejem.

Charakterystyka opcji:

1. Wystawiający opcje - wrinter (rajner) jest to osoba która sprzedaje prawo do nabycia lub sprzedaży instr.fin.

2. Termin ,rozliczenie opcji, materiały jest to termin w którym opcja może być rozliczana- termin ważności opcji, wyróżniamy opcje amerykańska i europejska.

Amerykańska - można rozliczyć w dowolnym terminie od dnia nabycia do terminu rozliczenia.

Europejska - można rozliczyć tylko w terminie rozliczenia.

3. Cena rozliczania - jest to cena po której opcja może być rozliczana

4. Premia - jest to cena opcji ponieważ opcja jest przywilejem z której nabywca musi zapłacić wystawiającemu opcje (np. dom maklerski sprzedaje opcje kupna BŚ za 250 zł - mamy prawo od dziś do końca roku ją rozliczyć po 250 zł w przypadku opcji amerykańskiej, a premię płacimy za ten przywilej 10 zł.)

Występują 3 sytuacje

1. opcja jest w cenie - gdy opłaca się ją rozliczyć( cena 250, a kurs 270)

2. opcja jest po cenie - cena rozliczenia jest równa cenie rynkowej instr.finans.

3. opcja nie jest w cenie- nie opłaca się rozliczać ( cena 240, a kurs 250)

WYKŁAD II.

Definicja - Inwestycja jest to bieżące wyrzeczenie się dla przyszłych korzyści.

3 aspekty inwestowania :

1. Czas - dlatego że każdej inwestycji towarzyszy upływ czasu

2. Ryzyko - dlatego że przyszłość jest niepewna ,natomiast teraźniejszość jak wygląda znana z tąd przyszłe korzyści z inwestycji mogą ale nie muszą wystąpić

3. Pierwiastek psychologiczny - dlatego że każda inwestycja oznacza rezygnację z bieżącej konsumpcji.

Inwestycje

Rzeczowe Finansowe Niematerialne

(materialne) (kapitałowe)

Inwestycje dzieli się na rzeczowe finansowe i niematerialne

1. Inwestycje rzeczowe (bezpośrednie) lub (materialne) inwestycje te tworzą majątek rzeczowy do którego możemy zaliczać maszyny grunty ,budynki, itp. + def inwes.

2. Inwestycje finansowe (pośrednimi) lub (kapitałowymi) inwestycje te kształtują majątek finansowy przedsiębiorstwa i podlegają np. zakup dewiz, lokaty bankowe, zakup papierów wartościowych , udziałów.

3. Inwestycje niematerialne obejmują wydatki na szkolenie, reklamę badanie i rozwój

Klasyfikacja inwestycji rzeczowych

1. Ze względu na wpływ inwestycji rzeczowych na poziom zdolności produkcyjnych

1. inwestycje odtworzeniowe (na zmienianie zdolności produkcyjnych)

2. inwestycje rozwojowe ( zwiększają zdolności produkcyjne)

3. inwestycje nowe (budowa nowych zakładów)

4. rozbudowa (zwiększenie istniejącej powierzchni produkcyjnej i usługowej)

5. inwestycje modernizujące (unowocześnienie istniejących obiektów)

2. Ze względu na sposób powiązania danej inwestycji z innymi współzależnymi zadaniami

1. inwestycja współzależna

2. inwestycja niezależna (niezwiązana)

3. Ze względu na sposób powiązana z innymi zadaniami

1. inwestycje zależne (związane) podstawowe

2. inwestycje niepowiązane

4. Ze względu na czas przygotowania i realizacji i użytkowania inwestycji

3. inwestycje krótkoterminowe

4. inwestycje średnioterminowe

5. inwestycje długoterminowe

5. Ze względu na efekt uzyskania z działalności inwestycyjnej

1. inwestycje nieprodukcyjne (są realizowane w sferze dóbr i usług niematerialnych)

2. inwestycje produkcyjne (są realizowane w sferze materialnej)

6. Ze względu na sposób realizacji inwestycji

1. inwestycje zlecone (inwestycje duże które wymagają specjalnego sprzętu i są zlecane generalnemu wykonawcy)

2. inwestycje wykonywane we własnym zakresie (realizowane systemem gospodarczym są wykonywane przy wykorzystaniu własnych ekip budowlano-remontowych i dotyczy mniejszych zadań inwestycyjnych.)

7. Ze względu na źródła finansowania

1. inwestycje ze środków własnych

2. inwestycje ze środków obcych (kredyty)

3. inwestycje ze środków własnych i obcych

8. Ze względu na stopień zaawansowania inwestycji

1. inwestycja nowo rozpoczęta

2. inwestycja kontynuowana (jest w pewnym stadium realizacji)

9. Ze względu na szczebel podejmowania decyzji inwestycyjnych

1. inwestycje przedsiębiorstw (są podejmowane z własnej inicjatywy przedsiębiorstwa)

2. inwestycje wspólne (są inicjowane przy współpracy z innymi podmiotami)

3. inwestycje lokalne (są realizowane z inicjatywy samorządu)

Źródła finansowania projektów inwestycyjnych

1. Źródła wewnętrzne:

1. wypracowany zysk w latach ubiegłych i nie podzielony

2. amortyzacja

3. aktywa (sprzedaż lub dzierżawa zbędnych aktywów)

2. Źródła zewnętrzne:

1. źródła zewnętrzne własne- wpłaty dotychczasowych wspólników , wkłady nowych wspólników, emisja akcji, sprzedaż udziałów własnych , emisja kwitów depozytowych, kapitał ryzyka (venture capital)

2. źródła zewnętrzne obce- kredyty -bankowe , kupieckie - pożyczki : bankowe lub poza bankowe, preferencje ,pożyczka preferencyjna - udzielana jest przez organy rządowe , przy niższym oprocentowaniu niż kredyt konsumpcyjny. Rząd preferuje w ten sposób prowadzenie określonej działalności lub wspiera daną branżę .

Pożyczka podporządkowana - udzielana przez organy rządowe , ale spłata takiej pożyczki w niej możliwość przedsiębiorstwa po spłacie w 1kolejności kredytów konsumpcyjnych .

• Leasing- operacyjny , finansowy

• Emisja papierów wartościowych: obligacje , papiery komercyjne

• Dotacje : przedmiotowe - przyznawane danemu podmiotowi na ściśle określony cel. Podmiotowe - przyznawane danemu podmiotowi na ogólną działalność.

Polityka inwestycyjna przedsiębiorstwa

Polityka inwestycyjna przedsiębiorstwa - jest zespołem długo i krótkotrwałych działań produkcyjnych, które mają na celu określenie potrzeb inwestycyjnych oraz dążenia do ich zaspokajania zupełnie lub w niepełnej części w zależności od realizacji inwestycji oraz możliwości przedsiębiorstwa .

Wyróżnia się dwa etapy polityki inwestycyjnej

1. Formułowanie polityki inwestycyjnej- jest to określenie potrzeb inwestycyjnych ,rozpoznanie możliwości finansowych ,negocjowanie i pozyskanie zasobów finansowych i rzeczowych oraz zformułowanie projektów inwestycyjnych.

2. Realizacja polityki inwestycyjnej i jej modyfikacja- zaliczamy tutaj podjęcie decyzji inwestycyjnej przyjętej strategii, ewentualnie opracowanie przypadku zmian w otoczeniu w modyfikacji wersji strategii.

PROJEKT INWESTYCYJNY

Jest to skonkretyzowana wersja lokaty kapitału w majątek produkcyjny przedsiębiorstwa obejmuje on swoim zakresem wszelkie działanie związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji , a następnie z użytkowaniem zasobów przez nią stworzonych z tąt można mówić o tzw. cyklu rozwojowym projektu inwestycyjnego , albo cyklu życia projektu.

Rysunek - (koło)

Metody stosowane przy ocenie projektu inwestycyjnego.

Do oceny projektu inwestycyjnego wykorzystuje się dwie grupy metod

1. metody proste - okres zwrotu nakładów inwestycyjnych , stopę zwrotu inwestycji

2. metody dyskonta- wartość zakualizowana netto , wewnętrzną stopę zwrotu

Okres zwrotu z nakładów inwestycyjnych - jest to czas niezbędny do odzyskania początkowych nakładów z nadwyżek finansowych , wypracowanych w kolejnych latach . Okres zwrotu oblicza się odejmując od nakładów kolejne nadwyżki , aż do spełnienia następującej nierówności .

CFt - Io > O (jest > lub = O)

CF- roczna nadwyżka finansowa

Io - początkowe nakłady inwestycyjne

Za najlepszy uważa się projekt o najkrótszym okresie zwrotu , można też porównać uzyskany okres zwrotu z tzw. okresem granicznym ustalonym przez inwestora

Największą wadą tej metody jest to że nacisk jest położony na szybkość zwrotu nakładu , a zatem pomija się efekty dalszej realizacji projektu ( możliwe zyski lub straty) to może zniekształcić obraz całego projektu.

Stopa zwrotu z inwestycji wyraża stosunek rocznego zysku netto osiągniętego w trakcie realizacji inwestycji do wartości kapitału potrzebnego na sfinansowanie początkowych nakładów

Stopa zwrotu z inwestycji R

R = ^Zn x 100%

Zn -roczny zysk netto ^Io

Io - początkowe nakłady

Porównując kilka projektów należy wybrać wariant o największym wskaźniku stopy zwrotu . Oceniając konkretny projekt należy uzyskana stopę zwrotną porównać z alternatywną stopą dla innej inwestycji (lokaty bankowej)

Metody dyskontowe są pracochłonne ,wymagają obszernej wiedzy ekonomicznej i technicznej są bardziej wiarygodne niż metody proste . Istotą metod dyskontowych stanowią przepływy pieniężne netto czyli różnica między wpływami a wydatkami inwestycyjnymi .

W metodach dyskontowych wykorzystuje się koncepcję wartości pieniądza w czasie ,a w szczególności technikę dyskontowania czyli obliczaniu wartości obecnej pieniądza .

Metody dyskontowe są rozłożenie w czasie planowanych wpływów i wydatków inwestycyjnych a technika dyskont pozwala sprowadzić te wielkości do porównywalności.

Wartość zaktualizowana netto - NPV ( Netto Present Volue)

NPV - jest to suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto z całego okresu życia projektu ( wyraża ona bieżącą wartość korzyści z inwestycji)

Wzór

Jeżeli NPV jest > lub =0 to projekt uważa się za efektywny z finansowego punktu widzenia

Jeżeli NPV <0 to projekt należy odrzucić

Dodatnia wartość NPV oznacza , że stopa rentowności zainwestowanego kapitału jest większa od przyjętej stopy dyskontowej czyli zaangażowanie kapitału w ocenie projekt daje większe korzyści finansowe niż jego ulokowanie na rynku kapitałowym.

Wewnętrzna stopa zwrotu (internal rate of return)

IRR jest to taka wartość stopy dyskontowej dla której NPV jest równa 0

IRR = r = NPV = 0

Wzór

Przybliżoną wartość wewnętrznej stopy zwrotu oblicza się w drodze tzw. interpolacji liniowej

Etapy poszukiwania IRR

1. Obliczanie przepływów pieniężnych netto

2. Znalezienie dwóch stóp dyskontowych r₁ i r₂ których różnica nie będzie większa niż 1 punkt procentowy takich że: obliczona dla r₁ wartość NPV będzie dodatnia ale bliska 0, a dla r₂ NPV ujemna również zbliżona do 0.

3. Wyznaczenie IRR wg wzoru

wzór

np. 23,3% - projekt inwestycyjny uważa się za efektywny jeżeli obliczona stopa IRR jest większa od stopy dyskontowej przyjętej do obliczeń NPV

IRR>r

Inwestycje- ćwiczenia

Rynek finansowy i jego struktura , instrumenty finansowe i klasyfikacja

Rynek pieniężny ,finansowy

• bony skarbowe

• pieniężne

• depozyty

• certyfikaty depozytowe

Bon skarbowy - jest to papier wartościowy krótkoterminowy ,którego emitentem jest państwo służą finansowaniu wydatków budżetowych.

Bony pieniężne - dzielimy na:

• weksle

• czeki

• depozyty bankowe instrumentów niezbywalnych, certyfikaty depozytowe (jest zbywalny, jest instrumentem o podstawie odsetkowej)

• transakcje repo (umowa odkupu jedna strona sprzedaje drugiej stronie określoną wartość, jedna lub druga odkupi po cenie wyższej w przyszłości).

RYNEK WALUTOWY

Rynek kapitałowy - powyżej 1 roku. Instrumenty własnościowe (akcje, obligacje)

Rynek instrumentów pochodnych - instrument finansowy (akcje, obligacje, kredyty). Na te instrumenty mogą być wystawione. Cena, przedmiot transakcji, termin realizacji, które są realizowane w przyszłości.

Instrumenty pochodne - forward, futures, opcje, k. wymiany (swapy)

Podział ze względu na charakter czasowy:

• gotówkowy (rynek szybki)

• terminowy (handluje się instrumentem)

Podział ze względu na emitenta:

• rynek pierwotny

• rynek wtórny (giełda)

Rynek pierwotny, wtórny może przyjąć formę rynku publicznego (np. giełdy) i prywatnego (nieformalnego), gdzie transakcje zawierane są bezpośrednio między inwestorami.

Klasyfikacja instrumentów finansowych (3 rodzaje)

• instrumenty wierzycielskie

• instrumenty własnościowe

• instrumenty terminowe

OBLIGACJE - jest to papier wartościowy, w którym emitent potwierdza zainwestowanie określonej kwoty pożyczki i zobowiązuje się ją zwrócić właścicielowi z góry ustalonym terminie wraz z odsetkami.

Obligacje składają się: Z zapisu dłużnego oraz arkusza kuponowego. Zapis dłużny zawiera nr. i serię dokumentu, nazwę emitenta, termin wykupu. Kupon do inkasowania odsetek.

RODZAJE OBLIGACJI - ze względu na emitenta:

1. Skarbowe - pewne o niskim ryzyku, ale oprocentowanie niższe.

2. Komunalne - emitent gminy, przedsiębiorstwa lokalne, szpitale, wyższe szkoły. Nie są wiarygodne, są przeznaczone na budowę dróg, mostów, szkolnictwa.

3. Przedsiębiorstw - emitowane aby uzyskać tańszy (kredyt), kapitał. Nie mają żadnych praw decyzyjnych. Są obligacjami tzw. tandetnymi (śmieciowe), duże ryzyko mimo niskiej ceny, ale emitowane w celu wykupu ratuje przedsiębiorstwo.

OBLIGACJE - ze względu na oprocentowanie:

1. stałe oprocentowanie

2. zmienne oprocentowanie

3. indeksowane

obligacje o stałym oprocentowaniu

• kuponowe (zwykłe)

• „0” odsetkowe (dyskontowe)

• obligacje bez odsetkowe

• obligacje ogołocone

INSTRUMENTY WŁASNOŚCIOWE - zdolność finansowa polega na sprzedaży tytułu własności (akcje, udziały)

AKCJA - papier własnościowy stwierdzający bezwzględnie uczestnictwo jej posiadacza w kapitale spółki akcyjnej, uprawniający do:

• zysku w postaci dywidendy

• do majątku (do umowy upadłościowej)

• do głosowania na WZA

• do zakupu nowej emisji akcji (prawo poboru)

1. Cena nominalna, zapisowa na akcje

k. akcyjny = cena nominalna

l. akcji

nie może być niższa niż 1.

2. Cena emisyjna rynek pierwotny

Sprzedawane na rynku pierwotnym: - z premią , - z dyskontem

3. Cena emisyjna na rynku wtórnym

Rodzaje akcji:

1. Ze względu na sposób przenoszenia własności

• imienne

• na okaziciela

Akcje imienne zawierają imię i nazwisko wpisane do księgi akcyjnej. Trudno zbywalne - oświadczenie woli, zgody wszystkich organów spółki.

Akcje na okaziciela - te akcje są dopuszczone do publicznego obrotu.

• akcje gotówkowe

• akcje aportowe

Podział prawa i przywileje.

• zwykłe

• uprzywilejowane, akcja uprzywilejowana daje uprawnienia np. do (głosowania, dywidendy, podziału majątku spółki, inne)

Akcja co do głosu , więcej niż 1 głos max 2

Uprzywilejowana co do dywidendy,

Większa dywidenda niż akcja nie więcej niż 150% w stosunku do akcji zwykłych.

Uprzywilejowane w podziale majątku ma pierwszeństwo do masy upadłościowej.

Inne przywileje:

• akcje złote (złote akcje obejmują więcej praw niż akcje uprzywilejowane)

• akcje nieme milczące (dają prawo do dywidendy, ale nie dają prawa do głosu)

• akcje groszowe, akcje o bardzo niskiej wartości nominalnej

Instrumenty terminowe, kontrakty - zależność finansowa polega na określeniu przyszłych płatności między stronami

Cechy inwestycyjne instrumentów finansowych

3 cechy

1. dochód

wartość końcowa inwestycji

wartość początkowa inwestycji

Stopa zwrotu.

Dochód . x100%

Wartość pocz. Inwst.

2. ryzyko

3. płynność

Ryzyko może być mierzone jako:

• ryzyko negatywne

• ryzyko neutralne (dwustronne)

Ryzyko jest to możliwość zrealizowania dochodu różniącego się od dochodu spodziewanego, wyróżniamy następujące rodzaje:

1. ryzyko niedotrzymania warunków

2. ryzyko ceny (rynkowe)

3. ryzyko otoczenia finansowego i nie finansowego

4. ryzyko wydarzeń

Płynność - możliwość zamiany instrumentu finansowego w krótkim okresie czasu po spodziewanej cenie.

Rynek pierwotny - emitent tzn. banki, skarb państwa, fundacje nabywają je biura maklerskie w celu odsprzedaży na własne ryzyko, lub zlecenie klientów.

3 etapy emisji.

1. Przygotowanie procesu emisji - przygotowanie, upublicznienie prospektu emisyjnego (wszystkie dane dotyczące przedmiotu emitenta zatwierdzony przez Komisję Dopuszczeń), nabywać można w biurach maklerskich. Wybór techniki emisji: może być emisja własna (sam emitent sprzedaje papiery własnościowe), emisja obca (przekazuje te papiery pośrednikom do sprzedaży - banki, biura maklerskie), tworząc umowy:

1. umowa komisowa - oddaje w komis papiery wartościowe

2. umowa z gwarantem - występuje gwarant, który zobowiązuje się do nabycia tych papierów, które nie znalazły nabywców

3. umowa całościowa - emitent sprzedaje pośrednikowi i odpowiada pośrednik.

2. Wybór ceny emisji - cena po której emitent sprzedaje swoje papiery wartościowe

3. Dystrybucja papierów (sprzedaż papierów wartościowych) w ofertach:

1. oferta publiczna (skierowana do całego społeczeństwa, powyżej 300 osób)

2. oferta prywatna (skierowana do wybranej grupy osób, poniżej 300)

Rynek wtórny - jest to rynek na którym nie występuje emitent, oznacza się papierami wyemitowanymi na rynku pierwotnym. Instytucjonalną formą rynku wtórnego jest giełda papierów wartościowych.

Cechy giełdy:

• stałe miejsce i czas spotkań

• oparcie handlu na równych zasadach

• dopuszczanie do obrotu giełdowego określonych osób

• istnienie wewnętrznej organizacji

• izba rozrachunkowa (księgowość giełdy)dokonuje rozliczeń transakcji między uczestnikami

• samorząd maklerski

Osoby dopuszczone do obrotu:

• biuro maklerskie

• samodzielni uczestnicy (osoby samodzielne we własnym imieniu i na własny rachunek zawierające transakcje, banki, instytucje finansowe)

• urzędnicy, przedstawiciele spółek notowanych na giełdzie

• goście, cały personel, dziennikarze, wycieczki.

2 metody ustalania kursu:

1. metoda kursu jednolitego(jeden kurs dziennie)

2. metoda kursów ciągłych

Aktualny kura to kurs ostatnio zawartej transakcji.

• kurs zamknięcia

• kurs otwarcia

Wartość pieniądza w czasie

Wartość przyszła

Kn = Ko (1+r)ⁿ

Kn - wartość przyszła

Ko - kapitał rezerwowy w skali roku (wartość bieżąca pieniądza)

r - oprocentowanie w skali roku stałe

n - lata

Ko = ^Kn - kapitalizacja raz w roku

Wartość przyszła oprocentowanie zmienia się w roku.

Kn = Ko (1+r₂) x (1+r₂)..x..(1+r_n)

Kn - wartość bieżąca

Kn = Ko (1+ )^{m n} - przyszła wartość przy stałym oprocentowaniu i kapitalizacji częściej niż 1 na rok

Wartość przyszła pieniądza, oprocentowanie zmienne co roku i odsetki naliczane częściej niż raz w roku.

Kn = Ko (1+ )^m (1+ )ⁿ ...... (1+ )^m

Ćwiczenia II

Instrumenty pochodne.

KONTRAKT TERMINOWY - polega na umowy zobowiązującej sprzedającego do dostarczenia określonej co do ilości i jakości dobra, będącego jej przedmiotem, a kupującego do odebrania tego dobra z góry określonym terminem po cenie ustalonej w dniu zawarcia umowy (kontraktu).

Jedną stroną jest nabywca (posiadacz), który zajmuje pozycję długą (kupuje kontrakt i po dostarczeniu przedmiotu kontraktu zobowiązany jest dokonać płatności). Drugą stroną jest sprzedający. Sprzedający (wystawiają) sprzedaje kontrakt i zobowiązuje się do dostarczenia w określonym dniu przyszłości przedmiotu kontraktu np. papiery wartościowe, dobra materialne stanowiące bazę.

Kontrakty terminowe (forward, futures, opcje)

Forward - to też umowa zobowiązująca jedną ze stron do dostawy, a drugą do przyjęcia określonego dobra z góry ustalonym terminie w określonej jakości i po cenie ustalonej w dniu zawarcia. Przedmiotem kontraktu forward mogą być: papiery wartościowe, metale szlachetne, ropa naftowa. Wartość kontraktu ustala się przez strony w procesie negocjacji. Nazywamy go inaczej kontraktem nie standaryzowanym lub inaczej na zamówienie. Mogą być rozliczane polegające na fizycznej dostawie przedmiotu kontraktu lub rozliczenie pieniężne, wówczas strony naliczają różnice między wartością bieżącą instrumentu bazowego a ceną ustaloną w kontrakcie. Kontrakt forward jest rozliczany raz e dniu dostarczenia przedmiotu kontraktu.

Kontrakt futures - umowa zobowiązująca jedną ze stron do zakupu, a drugą do sprzedaży określonego przedmiotu kontraktu po wyznaczonej cenie w określonym dniu przyszłości lub do dokonania rozliczenia pieniężnego mającego na celu wyrównanie różnic cen. Strony mogą w każdej chwili odstąpić od kontraktu poprzez zamknięcie swojej pozycji bez zgody drugiej strony. Kontrakt futures zazwyczaj jest rozliczany przez rozliczenie pieniężne, mają na celu wyrażenie cen.

1. Finansowe kontrakty futures. Wśród nich wyróżniamy 3 rodzaje kontraktów

1. walutowe kontrakty futures (waluty)

2. procentowe kontrakty futures, gdzie przedmiotem handlu są papiery wartościowe i depozyty bankowe o stałym oprocentowaniu.

3. Indeksowe kontrakty futures, gdzie przedmiotem handlu są indeksy giełdowe lub indeksy ekonomiczne.

2. Towarowe kontrakty futures (przedmiotem handlu są zboża, produkty sypkie, kawa, kakao).

Kontrakty te podlegają następującym regułom handlu.

1. Standaryzacja

2. Występowanie izby rozrachunkowej

3. Depozyty zabezpieczające

4. Rozliczenia dzienne.

Głównym zadaniem izby rozrachunkowej jest gwarantowanie wykonania każdej zarejestrowanej przez członków transakcji. Izba rozrachunkowa przyjmuje ryzyko niewypłacalności stron kontraktu.

Depozyt zabezpieczający - ustala je izba rozrachunkowa, który zobowiązują się wnieść uczestnicy kontraktu.

Rozliczenia dzienne - przeprowadza izba rozrachunkowa i porównuje cenę aktualną kontraktu z ceną ustaloną w kontrakcie.

Kurs zamknięcia to aktualna cena kontraktu.

Cechy odróżniające	Kontrakt forward	Kontrakt futures
Rynek na którym występują	poza giełdowy	rynek giełdowy
Dostawa przedmiotu kontraktu	fizyczna dostawa	nie występuje
Termin wyk. Kontraktu	negocjują strony	ustala giełda (standaryzo)
Wielkość kontraktu	negocjują strony	standaryzowany
Rozliczanie transakcji	w momencie dostawy	rozliczany codziennie
Cena kontraktu	negocjują strony	cena ustalana przy przet. otwar
Depozyt zabezpieczający	raczej nie występują	występują, są obowiązkowe
Instytucja zabezpieczająca	nie występuje	izba rozrachunkowa
Ryzyko w kontrakcie	duże - ponoszą strony	ryzyko przyjmuje giełda

OPCJE: (przywilej dla jednej strony)

Opcja jest to umowa między nabywcą (posiadaczem) ,a sprzedawcą (wystawcą) dającą nabywcy prawo kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego przed lub w określonym dniu w przyszłości po określonej cenie w zamian za opłatę (premię). Jedną ze stron jest nabywca -posiadacz opcji-kupuje prawo i od tej chwili może nim dobrowolnie dysponować tzn. może zrealizować go albo nie, za nabycie tego prawa płaci premie jego wystawca.

Drugą stroną jest wystawiający, który sprzedaje prawo i od tej chwili ma obowiązek kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego na który była wystawiona opcja jeżeli jej posiadacz tego zażąda.

Wygaśnięcie opcji- termin wykupienia opcji

Wykonanie opcji- okres w którym opcja jest wykupiona

Przy opcji mamy do czynienia z różnymi cenami

• cena wykonania opcji- cena realizacji umowy na którą wystawiona jest opcja

• cena wewnętrzna opcji- cena minimalna jako wymagania jest za to opcja, stanowi ją różnica między wartością opcji, a ceną bieżącą instrumentu

• cena rynkowa opcji- którą należy zapłacić za nabycie prawa opcji

• cena instrumentu bazowego- to wartość rynkowa instrumentu bazowego na który wystawiana jest opcja.

Rodzaje opcji:

1. Opcje kupna- prawo daje posiadaczom prawo kupna instrumentu bazowego pod warunkiem wykonania opcji tzn. po określonej cenie i w określonym czasie.

2. Opcje sprzedaży- daje posiadaczowi prawo sprzedaży instrumentu bazowego pod warunkiem jej wykonania (po określonej cenie i w określonym czasie)

3. Opcje Amerykańskie- może być wykonana przez cały okres trwania opcji

4. Opcje Europejskie- może być rozliczona tylko w dniu wygaśnięcia opcji wtedy termin wygaśnięcia równy jest terminowi wygaśnięcia.

Opcja może być w cenie - wówczas opłaca się ją rozliczyć.

W przypadku kupna cena wykonania może być mniejsza od bieżącej ceny rynkowej instrumentu bazowego.

Opcja nie jest w cenie - nie opłaca się jej wykonanie , gdy ją kupimy cena wykonania jest większa od bieżącej ceny instrumentu bazowego przy sprzedaży jest odwrotnie.

Opcja jest po cenie - cena rozlicz. wykonania jest taka sama jak cena instrumentu bazowego.

Opcje są wystawione na instrument finansowy (akcje, kursy, stopy procentowe itp.)

Analiza fundamentalna

Analiza fundamentalna służy do oceny opłacenia inwestycji w akcje na podstawie oceny emitenta. Stosowana przez inwestorów liczących na zyski w postaci dywidendy, odpowiada na pytanie akcje, których spółek opłaca się kupić.

Składa się z kilku etapów :

1. Analiza makrootoczenia (ocenia się atrakcyjność inwestowania w akcje)

2. Analiza sektorowa (ocenia się opłacalność inwestycji w dany sektor -wybór najlepszy)

3. Analiza sytuacyjna spółki (ocenia się już wybraną spółkę i ocenia na tle całej branży)

4. Analiza finansowa spółki (ocenia się sytuację finansową danej spółki)

5. Wycena akcji (ustala się wartość wewnętrzną akcji)

Wskaźnik rynku kapitałowego.

1. Zysk na jedną akcję EPS

EPS =

2. Wskaźnik cena do zysku P/E

P/E = Po - cena akcji

EPS - zysk na jedną akcję

3. Cena do wartości księgowej spółki P/Bv

P/Bv = Po/Bv

4. Wskaźnik stopy dywidendy.

DY =

D - dywidenda na jedną akcję

Po - cena akcji

6. Wskaźnik pokrycia dywidendy zyskiem netto

CY =

Jeżeli wartość wewnętrzna akcji jest większa od ceny rynkowej akcji to akcja jest niedowartościowana, taką akcje opłaca się kupić. Jeżeli jest wartość mniejsza od ceny rynkowej tzn. że akcja jest przewartościowana i opłaca się akcję sprzedać

Analiza techniczna

Stosowana przez inwestorów liczących na zysk w postaci różnicy cen. Analiza Techniczna służy do określenia prawdopodobieństwa zmiany kursów akcji na podstawie ich zmian w przyszłości, do przewidywania zmian trendów cenowych zanim te trendy ulegną odwróceniu.

Akcjiogram - jako podstawa do badania dobra i wolnym obrotom.

Rys.

Trend jest to linia , która przebiega regularnie i określa kierunek w którym podążają akcje. Jest to linia prosta łącząca szczyty wzrostu lub spadku cen.

3 Rodzaje trendów:

1. Rosnący -zwyżkujący (hossa)

2. Zniżkujący (bessa)

3. Neutralny (horyzontalny)

Odwrócenie się trendu wzrostu jest sygnałem sprzedaży

Odwrócenie się trendu zniżkowego jest sygnałem kupna.

Przecięcie trendu w dół jest sygnałem sprzedaży , natomiast przecięcie w górę sygnał kupna.

Analiza techniczna odpowiada na pytanie kiedy opłaca się kupić , a kiedy sprzedać albo poczekać.

1

---