Pedagogika specjalna, wykłady z IV sem., prof. Kozłowski, EUHE

Aspekty historyczne:
•pierwsze domu poprawcze dla chłopców wykolejonych-
•platon-dominowało prawo bezwzględnej selekcji-
•arystoteles -pierwsze wieki naszej ery: 315-cesarz rymu zabronił bezkarnego zabijania dzieci I wiek- ponciusz starszy pisał o mowie głuchych
IV wiek- opanowanie sztuki czytania alfabetu wypukłego
XVI wiek- idee humanizmu, pierwsza instytucjonalna forma opieki nad niepełnosprawnymi XVII wiek praca o nauczaniu głuchych Boneta

Pedagogika specjalna
•jest nauka szczegółową
Jej przedmiotem jest
•opieka ,
•terapia,
•kształcenie
•wychowanie
osób z odchyleniami od normy, najczęściej jednak mniej sprawnymi lub niepełnosprawnymi bez względu na rodzaj stopień i złożoność objawów oraz przyczyn zaistniałych anomalii, zaburzeń trudności lub ograniczeń

Inne nazwy ped. specjalnej
•lecznicza
•ortodydaktyka
•defektologia
•dział psychologii dziecięcej

Celem
Jest rewalidacja społeczna (rewalidacja re- znów validus - mocny)
1980- WHO wprowadziła porządek do tematów używanych w ped specj i określiła:
1. co to jest uszkodzenia
2. co to jest niepełnosprawność
3. zdefiniowała pojęcie upośledzenia

USZKODZENIA
•oznacza wszelką stratę wadę fizyczna psychiczną lub autonomiczna fragmentaryczne albo całkowite okresowe lub trwałe.
•Może być wrodzone lub nabyte w różnym okresie życia czl w skutek chorób czy urazów.
•Może być ustabilizowana albo progresywna bądź regresywna (przedmiot oddziaływań rehabilitacyjnych)

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
•oznacza wszelkie ograniczenia lub brak możliwości wykorzystywania czynności na poziomie uważanym za normalny dla człowieka (przedmiot oddziaływań rehabilitacyjnych)

UPOŚLEDZENIE
•oznacza niekorzystna gorszą sytuacje danej osoby będącą wynikiem uszkodzenia bądź niepełnosprawnością polegającą na ograniczeniu lub uniemożliwieniu jej pełnienia ról które uważne są za normalne biorąc pod uwagę jej płeć wiek czynniki kulturowe i społeczne (przedmiot reh. Społecznej)

OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA (rozumiana w UE)
•to osoba która z powodu urazu lub choroby lub wady wrodzonej ma poważne trudności albo nie jest zdolna wykorzystywać czynności które osoba w tym samym wieku jest zdolna wykonać. *
wg . Tadeusza Majewskiego to taka osoba u której uszkodzenie i obniżony poziom sprawności organizmu spowodował utrudnienie ograniczenie albo uniemożliwienie wykonania zadań życiowych i zawodowych oraz wypełnianie ról społecznych biorąc pod uwagę jej płeć wiek stan czynniki środowiskowe społeczne i kulturowe.

TEMAT: NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ: PRZYCZYNY, PODZIAŁ
Przyczyny niepełnosprawności
•dysfunkcje fizyczne,
•dysfunkcje somatyczne,
•dysfunkcje psychiczne,
•dysfunkcje społeczne

Podział niepełnosprawności

A) niepełnosprawność sensoryczna uszkodzenia narządów zmysłów:
• osoby niewidome i słabo widzące
• osoby nie słyszące i słabo słyszące

B) niepełnosprawność fizyczna
• niep .motoryczna -uszkodzenia narządów ruchu
• przewlekłe schorzenia narządów wewnętrznych

C) nieełnosprawnoś. psychiczna
• upośledzenia umysłowe,
• niep intelektualna
• chorzy psychicznie z zaburzeniami osobowości i zachowania
• epileptycy z zaburzeniami świadomości

KRYTERIUM ZE WZGLĘDU NA „OKRES ŻYCIA „
a) od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa
b) z powodu różnych chorób
c) z powodu wypadków i urazów zawodowych
d) z powodu wypadków i urazów pozazawodowych
e) z powodu działań wojennych
f) z powodu starzenia się, wiek starczy, demencja

Problematyka ped. spec obejmuje
a) etiologię- przyczyny pochodzenie
b)fenomenologie -objawy towarzyszące upośledzenia umiarkowane zaburzeń zachowań
c) profilaktykę- zapobieganie wyst. Lub pogłębianiu
d) terapie wychowawczą -wychowanie korygujące usprawniajace leczenie

TRZY KIERUNKI PEDAGOGISPECJALNEJ
1.ped kompensacyjna
2.resocjalizująca
3 lecznicza

KLASYFIKACJA UPOŚLEDZEŃ FUNKCJONUJĄCYCH W PED. SPEC.

Wg Marii Grzegorzewskiej

1. niewidomi i niedowidzący
• niewidomi od urodzenia

ociemniali
• niewidomi i ociemniali z dodatkowymi kalectwem
• niewidomi i ociemniali z upośledzeniem umysłowym
• niedowidzący
• słabo widzący w wysokim stopniu

2. głusi i niedosłyszący
• głusi od urodzenia
• ogłuchli mówiący
• głusi z upośledzeniem umysłowym
• głusi z dodatkowym kalectwem
• głusi z resztkami słuchu
• niedosłyszący

3. głucho niewidomi

4 upośledzeni umysłowo
*w lekkim stopniu
*w umiarkowanym stopniu
*w znacznym stopniu
*w głębokim stopniu

5 przewlekle chorzy
• grupy ze względu na rodzaj schorzenia
• grupy ze względu na formę leczenia

6. osoby z uszkodzeniami narządów ruchu
• amputacje lub braki i deformacje wrodzone
• uszkodzenia kręgosłupa i narządów ruchu
• dysfunkcje kończyn *porażenia

7. osoby z trudnościami uczenia się wskutek dysharmonii rozwoju

8. spoleczne niedostosowanie wskutek
• zaniedban i błędów wychowawczych oraz konfliktów z normami spol-moralnymi
• zaburzenia wyższych czynności nerwowych

Grzegorzewska wysunęła 3 podst problemy:
1. wyrównanie braków
2.wrzechstronnie możliwy rozwój osobowości
3. przygotowanie w miarę możliwości do aktywnego udziału w życiu społecznym

TEMAT: SURDOPEDAGOGIKA
Surdopedagogika:-
• to dział pedagogiki specjalnej, który zajmuje się:
-wychowaniem i nauczaniem dzieci głuchszy i niedosłyszących
- zaburzeniami mowy wynikającymi z wad słuchu

Na odbiór dźwięku składają się 2 układy:
1)ucho
2)ośrodek w mózgu

Ucho- jest to część odbiorcza narządu słuchu;
• ucho zewnętrzne: małżowina, przewód słuchowy, błona bębenkowa, która zamyka przewód
• ucho środkowe: młoteczek,kowadełko, strzemiączko- przenoszą drgania błony bębenkowej
• ucho wewnętrzne: przedsionek, kanały półkoliste i ślimak. W ślimaku znajduje się narząd Cortiego a w nim rzęski.

Aby powstało wrażenie słuchowe w korze mózgowe:
*energia akustyczna musi być przeniesiona od okienka przedsionka dp komórek rzęskowych *następnie przekształcona w energię bioelektryczną
*stąd przez nerwy słuchowe pobudzenie to zostaje przekazane do ośrodka słuchowego
*w ośrodku słuchowym na skutek procesów analizy syntezy i interpretacji powstaje wrażenie i spostrzeżenie słuchowe

1) osoby głuche pod względem intelektualnym są normalnymi ludźmi, którzy maja normalne możliwości rozwoju

2) rozwój umysłowy głuchych jest jednak opóźniony o 3 lata ( wykazano jednak, że osoby głuche mają przeciętny poziom inteligencji)

3) osoby głuche preferują myślenie konkretne

4) stwierdzono, że 22% rodziców dzieci głuchych jest nadopiekuńczych

5) 4% rodziców unika dzieci głuchych…

6) dziecko, z którym matka nie znajduje sposobu porozumiewania się jest w takiej samej sytuacji psychicznej jak dzieci odrzucone, otrącane

7) iloraz uspołecznienia wypada o 20% niższy od normy

8) spostrzeżenia maja charakter całościowy ( synkretyczny)

9) lepsza jest spostrzegawczość wzrokowa, problem z spostrzeganiem istotnych elementów w różnych rzeczach. Spostrzeganie niesłyszących jest niepełne, co powoduje fałszywą interpretacje zjawisk

10) pamięć odtwarzana jest słaba, gdyż występuje problem z przypomnieniem sobie znaczenia słów


KLASYFIKACJA OSÓB Z WADĄ SŁUCHU ZALEŻNIE DO KRYTERIUM

a) ze względu na czas wystąpienia wady:
• prelingwalną- gdy uszkodzenie nastąpiło przed okresem nabycia mowy ustne
• interlingwalną- gdy dziecko zaczęło uczyć się mowy, ale nie opanowało jeszcze całego systemu symboli słownych i związków międzywyrazowych, tworzących strukturę gramatyczną języka
• postlingualną- gdy uszkodzenie nastąpiło po opanowaniu mowy.
Osoby takie określa się tez jako ogłuchłe!!

b) ze względu nastąpień uszkodzenia słuchu:
• niesłyszące- głuche. Są to osoby z tak znaczną wadą słuchu, która uniemożliwia odbieranie mowy za pomocą słuchu w sposób naturalny.

• Niedosłyszące- słabo słyszące. Są to osoby, u których wada słuchu ogranicza odbiór mowy drogą słuchową. Obraz informacji słownej jest pełniejszy przy stosowaniu aparatu słuchowego.
Słabo słyszący w odróżnieniu od niesłyszących mogą opanować mowę ustną drogą naturalną poprzez słuch.

c) ze względu na dodatkowe uszkodzenia:
• głuchoniewidomi
• osoby z wadą słuchu i upośledzeniem umysłowy
• osoby z wadą słuchu i kalectwem narządu ruchu

d) ze względu na miejsce uszkodzenia
Określa się tą część analizatorem słuchowym, który ulega uszkodzeniu lub zniszczeniu
• zaburzenia słuchu obwodowe
• zaburzenia słuchu centralne

e) ze względu na czas wystapienia przyczyn powodujących wadę słuchu:
• wady wrodzone ( konflikt serologiczny, czynniki genetyczne, choroba matki i leki przyjmowane w czasie ciąży)
• wady nabyte ( ostre i przewlekłe choroby ucha, choroby zakaźne, choroby wysokogorączkowe, zapalenie opon mózgowych, antybiotyki, urazy mechaniczne lub psychiczne)


Klasyfikacja uszkodzeń słuchu:

1. lekki pow. 20dB do 40dB szept niesłyszalny
2. umiarkowany pow. 40dB do 70 dB słaba artykulacja mowy; niesłyszalna
3. znaczny pow.70dBdo 90dB głośna mowa niesłyszalna

4. głębok pow.90dB brak percepcji słuchowej

TEMAT: TYFLOPEDAGOGIKA
Tyflopedagogika
• dział pedagogiki specjalnej
• zajmuje się:
- wychowaniem i uczeniem dzieci niewidomych i niedowidzących

BUDOWA NATOMICZNA NARZĄDU WZROKU
• gałka oczna wraz z mięśniami umożliwiającymi jej ruchy
• nerwy wzrokowe łączące gałkę oczną z odpowiednią grupą komórek nerwowych w płacie potylicznym kory mózgowej (ośrodkiem wzrokowym)
• zakończenia nerwowe, które znajdują się siatkówce na dnie oka stanowią receptory wzrokowe tzn. czopki i pręciki- są to komórki reagujące na bodźce wzrokowe, a więc światłoczułe.

FIZJOLOGIA WIDZENIA I PERCEPCJI WZROKOWEJ
•czynności motoryczne gałek ocznych ukierunkowujące na bodziec i „umożliwiające” konweregencję ( zez rozbieżny)
•czynności optyczne, to jest kierowanie wpadających do gałki ocznej promieni światła na tzw. plamkę żółtą znajdującą się w siatkówce, obejmującą największą liczbę czopków, dzięki czemu widzenie jest najdokładniejsze
• czynności wzrokowe przekazują pobudzenia nerwowe przez nerwy wzrokowe do ośrodka wzrokowego, gdzie powstają obrazy oglądanych przedmiotów czy zjawisk

Czynności wzrokowe:

1) widzenie centralne ( ośrodkowe) czyli plamka żółta znajdujacasię w środku siatkówki

• dotyczy widzenia bardzo małych przedmiotów liter, cyfr itp.
• Bywa nazywane ostrością wzroku

2) Widzenie obwodowe, umożliwiające widzenie dużych przedmiotów, będących w ruchu zjawisk w całej jej zmienności
bywa nazywane widzeniem komunikacyjnym ponieważ umożliwia orientacje przestrzenną
• widzenie stereoskopowe -,trójwymiarowe , widzenie perspektywy, głębi i horyzontu
• widzenie barw
• widzenie nocne, dzięki adaptacji receptorów wzrokowych

ZNACZENIE NARZĄDU WZROKU DLA CZŁOWIEKA

Umożliwia:
• zdobywanie wiedzy pośrednio poprzez lekturę i studia
• orientacje przestrzenną i samodzielne poruszanie się
• wykonywanie czynności gospodarczych i samoobsługowych
• wykonywanie pracy zawodowej
• udział w życiu społecznycm
• ekspresję emocjonalną i funkcjonalną
• komunikowanie się

DYSFUNKCJE NARZĄDU WZROKU
• Uszkodzenie widzenia centralnego
Widzenie normalne gdy 2punkty max. Zbliżenia
*0,07mm z odległości 25cm
*1mm z odległości 3m
*1,75mm z odległości 5m
*17,5mm z odległości 50m
*20mm z odległości 60m
*290mm z odległości 100m

PRZYCZYNY WAD WZROKU
*dziedziczność (20%)
*urazy mechaniczne
*choroby oczu
1) niewidomi- brak wrażeń wizualnych
2)ociemniali- utracili wzrok, mają wrażenie wizualne gdy tracą wzrok po 5 roku życia 3)niedowidzący- przy pomocy korekcji mogą funkcjonować
4) niedowidzący z upośledzeniem umysłowym
5)niewidomi z dodatkowym kalectwem
6)niedowidzący kalecy

TEMAT: OLIGOFRENO PEDAGOGIKA
PRZYCZYNY UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO
I dziedziczne
II wrodzone (okres życia płodowego)
III okołoporodowe
IV nabyte w czasie samodzielnego życia jednostki / poporodowe

I przyczyny dziedziczne

• nieprawidłowości genów, które powstają w komórkach rodziców lub odległych przodków
• choroby dominujące
• choroby recesywne ( gdy oboje rodziców jest spokrewnionych; gdy są nosicielami choroby)-należą do nich zaburzenia metaboliczne, które sa przyczyną 2-4% głębszych upośledzeń. Zaburzenia metaboliczne dotyczą zaburzeń przemiany białkowej, tłuszczowej i węglowodanowej. Typowym przykładem tego zaburzenia jest fenyloketonuria , polegająca na braku zdolności przemiany fenyloalaniny w tyrozynę. Fenyloalanina jest niezbędnym składnikiem białka, a więc np. mleka. Dzieci, które choruja na fenuloketonurię maja jasne włosy,a ich mocz i pot ma mysi zapach. Spotykana jest także nadczynnośc ruchowa.Galaktozemia -zaburzenia przemiany węglowodanowej.Choroba wywołana mutacją punktową blokującą aktywność enzymu rozkładającego galaktozę (pochodzącą najczęściej z rozpadu laktozy) do glukozy i w następstwie nadmierne jej gromadzenie się w organizmie, co powoduje niedorozwój fizyczny i umysłowy oraz utratę wzroku. Nie leczona może wywołac małogłowie, czy matołectwo.
• promienie Rtg
• choroby anomalii chromosomu-zespół Downa(trisomia 21 pary chromosomu)- często zależy od wieku matki ; osoby chorena zespół Downa są upośledzone umysłowo :5% w stopniu lekkim, 15% w stopniu umiarkowanymi 20% w stopniu głębokim.

II przyczyny wrodzone (okres ciąży)
• kiła wrodzona może być przyczyna upośledzenia. Dzieje się to gdy matka jest zarażona Kretkiem bladym. W ten sposób może zostać uszkodzony płód a co za tym idzie uszkodzenie czaszki i zębów, głuchota, porażenie mózgowe, ślepota.
• Choroby wirusowe w pierwszym okresie ciąży np.różyczka, która jest bardzo niebezpieczna do 3miesiąca może powodować głuchotę, ślepotę, choroby serca, a nawet śmierć
• Promienie Rtg
• Konflikt serologiczny
• Czynniki chemiczne : leki, duże dawki insuliny, chemizacja artykułow żywnościowych
• Alkoholizm -może doprowadzić do małosprawnych plemników
• Urazy w czasie życia płodowego; gdy występuje próba mechanicznego uszkodzenia ciąży np. uderzenie w brzuch

III przyczyny okołoporodowe
• długotrwałe porody, podczas których może dojśc do niedotlenienia dziecka
• zbyt szybkie porody ponieważ jest zbyt gwałtowna zmiana ciśnień w krwiobiegu dziecka, co może powodować dziecięce porażenie mózgowe
• dzieciaki wcześniaki
• krwawienie podczas ciąży
szoki i wstrząsy, które zaburzają prawidłowe funkcjonowanie organizmu matki

IV przyczyny poporodowe
• choroby, które zaczynają się wczesnie jeszcze w łonie matki ale „rezultat” widoczny jest dopiero po porodzie np. zapalenie opon mózgowych
• urazy głowy
• choroby dziecięce (ospa, odra, płonnica, szkarlatyna)
• zaniedbania środowiskowe (socjokulturowe)

TEMAT: UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE- POJĘCIA KLASYFIKACJA, WSKAŹNIKI
1915 Kreapelin wprowadzil pierwszy raz yo pojecie DEF:oligofrenia (oligoz- malo, fren- mysli) wg. Kreapelina to bardzo zlożona grupa o złożonej etiologii, różnorodnym obrazie klinicznym, zmianami klinicznymi, które sa podstawą tych zdarzeń.

Edgar doll- 6 kryteriów upośledzenie umysłowego (???)
I. niedojrzałość psychiczna
II. niedojrzałość spol

III. niska sprawność umyslowa o charakterze rozwojowym, która nie przemija wraz z dojrzewaniem fiz. jest to stan nieodwracalny
IV. jedn takie potrzebują utzrymac siebie bez pomocy srod
V. zahamowanie jest trwale.

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE)WEDŁUG HEBERA
• nizsza od przeciętnej ogolna sprawność Intel powstala w okresie rozwojowym i jest ziwazana z jednym lub wicej zaburzeniami w zakresie dojrzewania uczenia się i spol przystosowania

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE WEDLUG AMERYKAŃSKIEGO STOWARZYSZENIA
• znamiennie nizszy od przeciętnego ogolny poziom Intel funkcjonowania z towarzyszącym obniżeniem zdolności adaptacyjnych manifestujących się w okresie rozwojowym

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE (KOSTRZEWSKI)
•istotnie nizszy od przeciętnego poziom funkcjonowania Intel występujący lacznie z uposl w zakresie przystosowania się ze zmianami w OUN (Janusz

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE
•istotnie nizszy niż przeciętne funkcjonowanie Intel, współwystepującym z istotnym ograniczeniem w zakresie 2 lub wiecej spośród następujących Zdolności poznawczych:
•porozumiewanie się
•samoobsluga trybu zycia domowego
•kontaktow spol
•korzystania z dobr spol-kult
•kierowanie sobą
•troski o zdrowie i bezp
•zdolności szkolnych
•sposób org wolnego czau i pracy .
•Istotnie nizszy oznacza nizszy o 2 odchylenia standardowe niż przeciętny poziom

ILORAZ INTEL:
• wskaźnik ogolnego poziomu rozwoju umysl, mierzonego rzetelnymi trafnymi technikami np.> Standfordzka skala Intel Bineta, skala Intel Wechslera dla dzieci.
• Termin został wprowadzony do psychologii w 1912 przez W. Sterna. II=wiek Intel/ wiek życia *100

Do 1968 istniały 3 klasyfikacje
1. debil (najlżejszy )
2. imbecyl
3. idiota (najcięższy)

WHO wprowadziło w 1968 inne oznaczenie:
1. lekkie
2. umiarkowane
3. znaczne
4. głębokie

RODZAJE DYSFUNKCI INTELEKTUALNYCH

1)globalne
*upośledzony umysł (niedorozwoj umysl-oligofrenia, ogólne otępienie-demencja) *zahamowanie rozwoju Intel
*obniżenie poziomu Intel

*opóźnienie rozwoju Intel

2) parcjalne
*upośledzenie określonej funkcji
*zahamowanie rozwoju określonej funkcji
*obniżenie poziomu rozwoju określonej funkcji
*opóźnienie rozwoju określonej funkcji

TEMAT: CHARAKTERYSTYKA UPOŚLEDZEŃ
Upośledzenie w stopniu lekkim:

Lekki niedorozwój umysłowy/ upośledzenie umysłowe
• totakipoziom funkcjonowania intelektualnego i społecznego,który mieści się między 2,1 a 3 odchyleniem standardowym…55-69 (werschlera)
•jako osoby dorosłe nie przekraczają ogólnego poziomu rozwoju dziecka w wieku 10lat i 11miesięcy io prawidłowym rozwojuumysłowym
•jako osoby doroślenie przekraczają na ogół poziomu dojrzałości społecznej 17-latków o prawidłowym rozwoju intelektualnym
•wśród ogólnej populacji stanowią 2,6%, wśród osób umysłowo upośledzonych 89,0%
•dobrze rozumieją złożona polecenia
•mówią złożonymi zdaniami
•opanowują umiejętnbośći czytania, pisania oraz rozwiązywania prostych zadań matematycznych
•zdobywają wiedzę o świecie w zakresie 4 do 6 klasy szkoły masowej, w czasie pobytu w szkole specjalnej
•ujawniają bogactwo potrzeb psychicznych oraz potrzebę samourzeczywistnienia
•potrafią dbać o higienę osobistą, o swój ubiór i wygląd
•zdobywają zawód, zarabiają i biorą udział wżyciu społecznym

Upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym

•to taki poziom funkcjonowania intelektualnego i społecznego, który mieści się między 3,01 a 4.00 odchylenia standardowego
•jako osoby dorosłe przekraczają poziom rozwoju intelektualnego dziecka w wieku 8lat i 12 miesięcy o prawidłowym rozwoju
•myślenie ma charakter konkretno- obrazowy
•gdy dorosną rzadko przekraczają poziom rozwoju społecznego 10-letniego dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym, posiadają jednak bogatsze doświadczenia życiowe niż dzieci w wieku 10 lat
•rozumieją złożone polecenia, mówią zdaniami, potrafią opanować umiejętność i pisania prostych tekstów
•potrafią radzić sobie w prostych życiowych czynnościach :
- ubierania się i rozbierania
- troska o czystość osobistą
- ścielenie łóżka
- przygotowanie prostych posiłków
- sprzątanie
- mycie naczyń
- robienie drobnych zakupów
- korzystanie z telefonu
- chodzenie po mieście i samodzielny powrót do domu
Wykonywanie prac zarobkowych

Upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym

•poziom funkcjonowanie intelektualnego i społecznego mieści się między 4.1 a 5.00 odchyleniem standardowym
•jako osoby dorosłe nie przekraczają ogólnego poziomu rozwoju intelektualnego dziecka w wieku 5 lat i 6 miesięcy o prawidłowym rozwoju umysłowym
•gdy dorosną rzadko przekraczają poziom dojrzałość społecznej 1-8 letniego dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym, choć mają bogatsze od nich doświadczenia życiowe i społeczne
•wśród ogólnej populacji stanowią 0,1%, a wśród upośledzonych 3,5%
•mówią prostymi zdaniami, często występują u nich wady wymowy
•nie potrafią opanować umiejętności pisania, potrafią przeczytać proste wyrazy
•przerysowują koło, trójkąt, kwadrat, ale nie potrafią rombu
•ujawniają potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności miłości oraz szacunku
•samodzielnie:
- jedzą
- ubierają się
- dbają o czystość i higienę osobistą
•podczas nauki w szkole opanowują proste czynności zawodowe, które po podjęciu pracy wykonują w zakładzie pracy chronionej

Upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim:

•poziom funkcjonowania intelektualnego i społecznego poniżej 5.00 odchylenia standardowego
•jako osoby dorosłe nie przekraczają ogólnego poziomu rozwoju dziecko 3 lat i 2 miesięcy o prawidłowym rozwoju intelektualnym
•w ogólnej populacji stanowią 0,05%, wśród upośledzonych umysłowo 1,5%
•rozumieją proste zwroty, ale nie porozumiewają się z otoczeniem przy pomocy słów
•rzadko jedzą samodzielnie, nie potrafią się ubrać i rozebrać
•niekiedy myją się samodzielnie i potrafią wykonać drobne prace porządkowe i proste zadania (pod kontrola)

TAMAT: LOGOPEDIA
Logopedia zajmuje się wszystkimi aspektami mowy:
• kształtowanie mowy
• usuwanie wad wymowy
• nauczanie mowy w przypadku jej utraty

• embrionologiczne kształtowanie mowy w ontogenezie
• patologicznym- wady i zaburzenia
• społecznym jako środek komunikacji
• artystycznym; ekspresja słowna

Nazwa pochodzi od gr. Słów logos- słowo, mowa oraz pedia- nauka.
Na pełny zakres logopedii składają się działy:
1) teoria mowy- stanowi część teorii informacji i komunikacji
2) embriologia mowy- proces kształtowania mowy w ontogenezie
3) rozwój mowy u osób z upośledzonym słuchem
4) porozumiewanie się głuchoociemnałych
5) percepcja wypowiedzi słowych słuchowa i wzrokowych
6) fonetyka artykulacyjna i akustyczna
7) patologia mowy

Logopedia wspópracuje z:
• psychologią
• pedagogiką

• foniatrią
• Akustyką
• Ortofonią

Potrzeba nauki jest bardzo istotna:
- 20%dzieci przedszkolnych przejawia opóźniony rozwój mowy
- 20 % dzieci ma wadliwą wymowę
Mowa powinna się wykształtować do 5,6 roku życia

Narządy mowy:
• oddechowy
• fonacyjny(powstaje układ wiązadeł głosowych)
• artykulacyjny

Typy oddychania:
1) przeponowy brzuszny- męski
2) piersiowy- żeński

PRZYCZYNY POWSTAWANIA ZABURZEŃ MOWY:
I. zewnątrzpochodne
• zakodowane w środowisku
1) uszkodzenie struktur kory mózgowej powodującą :
• częściową lub całkowitą utratę mowy lub jej rozumienia (afazja),
• brak rozwoju mowy ( alalia),
• zaburzenia jej rozwoju (dyslalia)
2) uszkodzenie jąder podkorowych, ośrodków i dróg nerwowych lub nerwów obwodowych powodujące brak rozwoju mowy lub jej zaburzenia zwane anartrią lub dysartrią

3) upośledzenie umysłowe powodujące dysfagię

4) zaburzenia sfery emocjonalnej powodujące wady wymowy zwane dysfemią

5) zaburzenia osobowości wywołujące wady wymowy zwane dysfazją

6) nieprawidłowości w budowie anatomicznej narządów mowy powodujące dysglosję
50 % osób genetycznie się jąka. Mówi się, że jąkanie to nerwica mowy.
ETAPY ROZWOJU MOWY:
Czynność mowy musi zostać nabyta w życiu osobniczym- nie rodzimy się z mową.
Dziecko do 5 czy 6 roku życia powinno nabyć umiejętność mowy
Według językoznawców:
0 i 1 rok- okres melodii
1 i 2 rok - okres wyrazu
2i3 rok - okres zdania
3 i 7 rok- okres swoistej mowy dziecięcej

Okres melodii,
• przygotowawczy do mówienia
• Występują formy wokalne (krzyk, głuszenie, gaworzenie, echolalia)
• Przy tych formach tworzą się formy wokalne
• W 2 - 3 tygodniu krzyk jest zróżnicowany
• Między 2 a 5 tygodniem matka rozumie krzyk dziecka

• W 3 tygodniu występuje uśmiech społeczny
• 3-4 miesiące zjawia się gruchanie (specyficzne dźwięki najczęściej wargowe)
• 4- 6 miesięcy reaguje na głos matki
• Między 5 a 6miesiącem zjawia się gaworzenie. Polega na powstawaniu sylab, spontaniczne niecelowe.
• 7- 10 miesięcy wodzi głowa za źródłem dźwieku
• 9 miesięcy- echolalia- dziecko powtarza własne bądź posłyszane sylaby, słowa

Okres swoistej mowy dziecięcej 3- 7 rok życia
• dzie znaja wszystkie głoski (ustne, głosowe)
• tworzą zdania
• około 5 roku życia pojawiają się głoski sz, cz, ż

TEMAT: PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA
• Dział pedagogiki specjalnej(rewalidacyjnej)
• Zajmuje się nauczaniem i wychowaniem jednostek kalekich z zaburzeniami lokomocji, przewlekle chorych (dzieci np.
• zaburzeniami funkcji motorycznych,
• uszkodzenia narządu ruchu
• Choroba reumatyczna
• Przewlekłe schorzenia somatyczne
• Schorzenia sprzężone
• Zajmuje się ludźmi, którzy muszą się na nowo przystosować
Mamy ty do czynienia z ograniczeniem zaspokajania potrzeb. Jest to stan pewnego niedoboru , który jednostka chce uzupełnić.
Zaspokajanie potrzeb jest warunkiem zdrowia. Gdy potrzeby niesą zaspokajane prawidłowo to powoduje to zaburzenie w zachowaniu człowieka, co powoduje mechanizmy obronne i wyzwala konflikty społeczne.

Piramida potrzeb Maslowa
1. fizjologiczne
2. bezpieczeństwa
3. przynależności i miłości
4. uznania i szacunku
5. samourzeczywistnienia
6. sensu życia
Choroba i hospitalizacja utrudniają zaspokajanie potrzeb.

MECHANIZMY OBRONNE DOTYCZĄCE FRUSTRACJI:
• agresja
• autoagresja
• ucieczka
• regresja
• rezygnacja
• represja
• racjonalizacja
• kompensacja
• transformacja

Racjonalizacja:
Obiektywna ocena własnej sytuacji życiowej
Kompensacja:
- przyjmowanie funkcji narządu innym narządem

1) fizjologiczna
2) psychologiczna
3) społeczna

Transformacja:
-zmiana celu życia na skutek choroby, kalectwa- na cel realny.

Jatrogenia:
• biologiczne podejście do pacjenta, które nie uwzględnia odczuć ani stanów emocjonalnych pacjenta
• przedmiotowe traktowanie pacjenta w szpitalu


TEMAT: KSZTAŁCENIE WYBITNIE ZDOLNYCH
Wybitnie zdolni
• to wartościowa niezbędna grupa społeczna w dobie dynamiki rozwoju
W latach 60' Polsce zaczęto zwracać uwagę na dzieci wybitnie zdolne.

Statystyka kryteriów ilorazu inteligencji:

Iloraz inteligencji częstotliwość
130 3 na 100
137 1 na 100
150 1 na 1000
160 1 na 10.000
168 1 na 10.000
170 1 na 1000.000

Wskaźniki (zachodzi między nimi zależność)
• wyróżnia się wysokim poziomem zdolności ogólnych
• wysoko rozwinięte zdolności specjalne
• wysokie osiągnięcia w uczeniu się (podstawowa cecha uczniów wybitnie zdolnych)

CECHY UCZNIÓW WYBITNIE ZDOLNYCH:
• Wysoka inteligencja ogólna
• Możliwość twórczych osiągnięć
• Twórcza wyobraźnia
• Wybitne zdolności specjalne
• Łatwość uczenia się
• Ciekawość intelektualna
• Szerokie zainteresowania
• Duży zakres uwagi
• Umiejętność skupienia się
• Duża doza samokrytycyzmu
• Pracowitość
• Bogaty słownik
• Pomysłowość w pracy
• Łatwość i chęć czytania
• Operowanie liczbami
• Silna motywacja do zajmowania się interesujących ich dziedziną działalności
• Zrównoważenie emocjonalne
• Skłonność do introwersji

• Bezkompromisowość
• Łatwość do współpracy
• Niekiedy wysoki poziom neurotyczności
Nasilenie lęku jest 2 razy wyższe niż u dzieci przeciętnie zdolnych!!

KSZTAŁCENIE:

I.w Polsce
• nie istnieje forma kształcenia zinstytucjonalizowanego (chyba, że np. Licea profilowane)
• są wypłacane stypendia na rzecz dzieci wybitnie zdolnych. Wypłaca je Krajowy Fundusz na rzecz dzieci wybitnie zdolnych.

II . W Europie
• Niemcy, Holendrzy, Francuzi, Anglicy organizują letnie akademie.
• W roku1991 w ramach Rady Europy powołano konferencję, która zastanowiła się co robić z dziećmi wybitnie zdolnymi i żeby było to ujednolicone na całą Europę

Dokument Konferencji Norwegii z 1991dotyczył Postulatów charakteryzujących sytuację w zakresie pracyz osobami wybitnie uzdolnionymi:
1. prawo powinno stwierdzić, że ktoś ma zdolności wybitne
2. dziewczęta i kobiety powinny być wspomagane; przejawy dyskryminacji
3. opieka nad uczniami zdolnymi powinna odbywać się w ramach powszechnego systemu klasowego; program wzbogacający
4. (nie mam tego )
5. nauczyciel musi być przygotowany do pracy z uczniem wybitnie zdolnym
6. promowanie dzieci w trakcie roku szkolnego do następnej klasy. Indywidualny tok kształcenia
7. szkoły specjalne powinny być stworzone w przypadku niektórych uzdolnionych
8. prowadzenie badań podstawowych
9. badania….
10. popierane i wspomagane powinny być organizacje rodziców

---