Kluczowe zagadnienia

• państwo

• wewnętrzne vs zewnętrzne zagrożenia

• sektor militarny i użycie siły czy coś więcej?

• Kwestia "polityki nadzwyczajnej" vs "codziennej praktyki"

Typologie bezpieczeństwa

• kryterium podmiotowe: narodowe i międzynarodowe

• kryterium przedmiotowe (otwarta lista): bezpieczeństwo ppolityczne, militarne, ekonomiczne (może się ono dzielić, m.in. Na surowcowe, finansowe, technologiczne, rolne itp); społeczne;kulturowe;ideologiczne;ekologiczne

Jest to podejście zbieżne z wydzielaniem sektorów bezpieczeństwa (Buzan), oraz odmienne od wyróżniania tzw. Referent object, czyli obiektu/przedmiotu bezpieczeństwa/obiektu referencyjnego, czyli tego, co należy chronić

• Kryterium przestrzenne: bezpieczeństwo lokalne, subregionalne, regionalne, ponadregionalne i globalne

• Sposob organizowania: indywidualne (unitelarne), zapewnianie przez działania jednostronne (może być hegemonizm mocarstwowy, izolacjonizm, neutralność, niezaangażowanie); system równowagi sił (klasyczny "koncert mocarstw", system bipolarny, system równowagi strachu); system blokowy (sojusze), system bezpieczeństwa kooperacyjnego; system bezpieczeństwa zbiorowego (regionalnego, niwersalnego)

• Bezpieczeństwo jako stan i jako proces

Przemysław Mikiewicz

Bezpieczeństwo międzynarodowe oznacza w istocie stan braku zagrożeń dla wartości wyznawanych przez elity władzy państw wchodzących w skład danego systemu międzynarodowego

Elżbieta Stadtmuller

Bezpieczeństwo określa się jako PROCES tworzenia takich warunków, które gwarantowałyby państwu jego istnienie, zapewniałyby suwerenność, integralność terytorialną, nieingerencję w sprawy wewnętrzne

Stanisław KOZIEJ

Bezpieczeństwo danego podmiotu to ta dziedzina jego aktywności, której treścią jest zapewnianie możliwości przetrwania (egzystencji) i swobody realizacji własnych interesów w niebezpiecznym środowisku, w szczególności poprzez wykorzystywanie SZANS (okoliczności sprzyjających), stawianie czoła WYZWANIOM, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie (zapobieganie i przeciwstawianie się ) wszelkiego rodzaju ZAGROŻENIOM dla podmiotu i jego interesów.

Ryszard ZIĘBA

Bezpieczeństwo międzynarodowe nie jest tylko sumą bezpieczeństw poszczególnych państw, lecz czymś więcej.

O istocie bezpieczeństwa międzynarodowego stanowi zespół warunków, norm i mechanizmów międzynarodowych, które zapewniają każdemu państwu (danego systemu międzynarodowego czy regionu) poczucie pewności, przetrwania i swobód rozwojowych bez nacisków z zewnątrz

Roman KUŹNIAR

Bezpieczeństwo definiuje się negatywnie, to znaczy o bezpieczeństwie mówimy wtedy, gdy brak jest zagrożeń w postaci użycia siły, groźby bądź prawdopodobieństwa jej użycia.

Bezpieczeństwo jest brakiem zagrożenia dla istnienia (niepodległości), integralności, niezależności, tożsamości i zdolności do rozwoju państw.

Bezpieczeństwo międzynarodowe może być rozumiane jako brak zagrożeń dla norm, reguł i instytucji, które służą zapewnianiu bezpieczeństwa państw i pozostałych uczestników stosunków międzynarodowych

Model Daniela Frei'a

• stan braku bezpieczeństwa- jest wówczas, kiedy występuje duże rzeczywiste zagrożenie zewnętrzne, a postrzeganie tego zagrożenia jest prawidłowe (adekwatne)

• stan obsesji- występuje wtedy, gdy nieznaczne zagrożenie jest postrzegane jako duże

• stan fałszywego bezpieczeństwa- mamy z nim do czynienia wówczas, gdy zagrożenie zewnętrzne jest poważne, a postrzegane bywa jako niewielkie

• stan bezpieczeństwa- jest wtedy, gdy zagrożenie zewnętrzne jest nieznaczne, a jego postrzeganie prawidłowe

Miejsce teorii bezpieczeństwa w Ameryce północnej i europie [Buzan, Waever, s. 478]

Usa

SM->teoria bezpieczeństwa->eksperci bezpieczeństwa->praktyka publiczna

Europa

"teoria zawsze służy komuś i jakiemuś celowi" (Robert Cox)

• (neo)realizm i tradycyjne podejście do bezpieczeństwa (związane silnie z realizmem)

• studia strategiczne (również silny związek z realizmem)

• Badania nad Pokojem (jako podejście normatywne, bliskie będzie części nurtów liberalnych)

• krytyczne badania nad bezpieczeństwem (m.in. Szkoła walijska)

• bezpieczeństwo z perspektywy gender (feministyczne studia nad bezpieczeństwem)

• bezpieczeństwo ludzkie

• sekurytyzacja (szkoła kopenhaska)

• konstruktywizm (konwencjonalny i krytyczny)

• postkolonialne studia nad bezpieczeństwem

• poststrukturalne badania nad bezpieczeństwem

Ewolucja pojęcia bezpieczeństwa

• Tradycyjne i nowe ujęcie

EWOLUCJA

1. Polityka wielkich mocarstw

2. Rozwój technologiczny

3. Znaczące wydarzenia

4. Wewnętrzna dynamika debat studenckich

5. Instytucjonalizacja dyscypliny

• Podejście amerykańskie i europejskie w analizie

Termin bezpieczeństwo

• pojęcie bezpieczeństwo wywodzi się z łaciny i oznacza stan "bez pieczy" (sine cura= securitas)

• bezpieczeństwo określa się jako STAN pewności, spokoju, zabezpieczenia oraz jego poczucia i oznacza ono brak zagrożenia oraz ochronę przed niebezpieczeństwami

Dwie filozofie bezpieczeństwa

• Pierwsza z nich postrzega BEZPIECZEŃSTWO JAKO AKUMULACJĘ POTĘGI/SIŁY (power)

• Druga- bezpieczeństwo jest rozumiane jak RELACJA między różnymi aktorami, a nie tylko jako dobro. Te relacje mogą być rozumiane w sposób NEGATYWNY (czyli bezpieczeństwo to brak zagrożeń) lub POZYTYWNY (wiążące się z działaniami na rzecz zmiany sytuacji. Te rozróżnienie odzwierciedla podział na WOLNOŚĆ OD i WOLNOŚĆ DO

• W praktyce różnice między podejściami polegają często na tym, że zwolennicy pierwszej filozofii uznają nadrzędność siły militarnej a drudzy kładą nacisk na znaczenie np. Promowania praw człowieka

• Ujęcie NEGATYWNE I WĄSKIE. Traktuje ono bezpieczeństwo jako brak zagrożeń, a koncentruje się na analizowaniu oddziaływań podmiotu w celu obrony przed zagrożeniami dla jego istotnych wartości wewnętrznych

• Ujęcie POZYTYWNE postrzega kształtowanie pewności przetrwania, posiadania i swobód rozwojowych podmiotu

• w jednym podejściu bezpieczeństwo jest definiowanie w przeciwieństwie do zagrożeń, natomiast w drugim poprzez analizę kreatywnej aktywności podmiotu

• W najogólniejszym znaczeniu bezpieczeństwo obejmuje zaspokojenie takich potrzeb, jak

• istnienie

• przetrwanie

• całość

• tożsamość

• niezalezność

• spokój

• posiadanie i pewność rozwoju

• Bezpieczeństwo jako PROCES

Różnice w "szkołach" bezpieczeństwa

USA	Europa
Ofensywny realizm Defensywny realizm inne realizmy (postklasyczne itd) Konstruktywiści pochodzą głównie ze stosunków międzynarodowych Siła oraz instytucje w międzynarodowym porządku	Tradycjonalizm (polityka zdroworozsądkowego realizmu) Studia zarządzania kryzysowego Szkoła Kopenhaska Praca socjologiczna Didiera bigo oraz nie wiem co tam kurwa pisze :D Radykalne post-modernistyczne feministki itd

Różne ujęcia widoczne są w przyjętych perspektywach teoretycznych, w ramach których zmienia się podmiot bezpieczeństwa, jego przedmiot, jak i sposoby określania zagrożeń i radzenia sobie z nimi.

Decyzja (lub jej brak i przyjmowanie a priori założeń jako "pewniaków" i "oczywistości", mogąca wynikać z przyjęcia pewnych konwencjonalnych ujęć problemu) odnośnie podejścia teoretycznego determinuje kwestie jakie uznajemy za konstytuujące bezpieczeństwo.

Odnosi się to zarówno do teorii pozytywistycznych, jak i tych pozostających w opozycji do nich.

---