1. Główne problemy w stosunkach polsko-niemieckich w okresie zjednoczenia Niemiec.

9 listopada 1989 - obalenie muru berlińskiego

3 października 1990 - zjednoczenie Niemiec

- niepokój o to, czy Niemcy jednocząc się uszanują uznaną wcześniej przez NRD (1950) i RFN (1970) zachodnią granicę Polski na Odrze i Nysie Łużyckiego - stąd ostrożność we wspieranie zjednoczenia. W stworzonym 10-punktowym planie przezwyciężenia Niemiec i Europy przemilczano sprawę granic z sąsiadami przyszłego państwa niemieckiego. Ostatecznie Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej podpisano 14 listopada 1990

-w kwestiach militarno-politycznych Polska przeciwna była neutralizacji Niemiec, gdyż mogłyby to doprowadzić do ich izolacji, a z tym wiązałaby się groźba przerodzenia się w potęgę wojskową-demony II wojny światowej wciąż żyły w ludziach (dlatego godziła się na członkostwo Niemiec w NATO)

Kolejnym problemem była kwestia mniejszości narodowej żyjącej w Polsce- dopiero podczas procesu jednoczenia niemiec dało się zauważyć, że jest to spora grupa osób.

Nie można też zapominać o samych kwestiach II woj św oraz wzięciu odpowiedzialności za nią-zarówno Polska, jak i Niemcy mieli do tego problemu inne podejście, jednakże ostatecznie zdawaliśmy sobie sprawę, że najkrótsza droga do Europy prowadzi przez Niemcy, więc zdecydowanie poparliśmy proces jednoczenia.

Polska chciała uczestniczyć w konferencji 2+4, propagując zasadę „nic o nas bez nas”, zależało im na tym aby mogli omówić kwestię granic i bezpieczeństwa. Niemcy nie chciały się zgodzić ponieważ niechętnie podchodziły do potwierdzenia granic-była to kwestia utrzymania elektoratu przez Kohla. Ostatecznie 14 marca 1990 Polska została zaproszona do udziału w konferencji, ale mogli omawiać tylko kwestie granic

2. Główne przyczyny trudności w stosunkach polsko-rosyjskich w latach 90.

-Polska domagała się przyznania przez Kreml do popełnienia zbrodni katyńskiej, a kiedy to uzyskała (kwiecień 1990 r) żądała zadośćuczynienia ze strony Moskwy

-pozostawienie Północnej Grupy Wojsk ZSRR na terytorium Polski, Polska żądała jak najszybszego opuszczenia tych wojsk oraz wysokich opłat za tranzyt wojsk - większa część wycofała się w październiku 1992, a ostatnie 6 tys. Żołnierzy 17 września 1993.

-chęć narzucenia m.in. Polsce tzw. Klauzuli antykoalicyjnej mającej na celu storpedowanie spodziewanych zabiegów Polski o przystąpienie do NATO - Polska odrzuciła propozycję Moskwy.

-sąsiedztwo z Obwodem Kaliningradzkim, gdzie w 1993 stacjonowało ponad 100 tys. Żołnierzy

-załamanie się współpracy gospodarczej po przejściu z początkiem 1990 w rozliczeniach wzajemnych obrotów handlowych na dolary amerykańskie oraz w związku z kryzysem w obu państwach

-brak wzajemnego uznania współzależności interesów obu państw

-wspieranie przez Polskę „sił demokratycznych i niepodległościowych”: w krajach poradzieckich

-prowadzona przez Polskę od 1990 polityka nawiązania współpracy z NATO

-Polska potępiała interwencję zbrojną Rosji w celu zlikwidowania niepodległości Czeczenii - 1994

-problem akcesji Polski do UE - od 1997

3. Historia jako problem w stosunkach polsko-niemieckich

Działalność Związku Wypędzonych od 1998 - zmierzała do uznania wysiedlania Niemców z ziem oddanych w 1945 Polsce za zbrodnie oraz podnoszenie żądań odszkodowawczego za pozostawione Polsce mienie - w Polsce uważano to za próbę odwracania historii.

Erika Steinbach, nawo przywódczyni związku propagowała zwrot utraconych na wschodzie majątków niemieckim właścicielom i apelowała o zadośćuczynienie.

Dla Polaków dotkniętych niemiecką okupacją oczywiste było że Związek chcący stworzyć w Berlinie centrum 15 milionów dąży do zakłamania historii, mylenie kata z ofiarą. Związek porównywał los Niemców do przesiedlenia Żydów.

Mimo, że kanclerz Niemiec nie utożsamiał się z żądaniami Związku, Polacy woleli dmuchać na zimne i 10 września 2004 Sejm w uchwale stwierdził: że Polska nie otrzymała stosownej kompensaty za straty przez niemiecką agresję; oświadczył że Polska nie ponosi żadnych zobowiązań finansowych kosztem Niemiec; wezwał rząd do jak najszybszego przedstawienia szacunku strat poniesionych przez Polskę w wyniku IIWŚ; zaapelował do Władz Niemiec o uznanie bezzasadności i bezprawności niemieckich roszczeń odszkodowawczych przeciwko Polsce.

Jesienią 2004 roku, powstało Powiernictwo Polskie, które koncentrowało się na reakcjach na działania związku wypędzonych.

Aby wyjaśnić problem strony powierzyły profesorom prawa międzynarodowego przygotowanie ekspertyzy nt. zasadności niemieckich roszczeń - okazały się bezzasadne.

4. Idea Partnerstwa Wschodniego

Polska angażowała się w ustanowienie Partnerstwa Wschodniego. Propozycję taką zgłaszała od 2002 roku, kiedy UE prowadziła przygotowania do ustanowienia Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. Warszawa uważała, że należy zająć się współpracą ze wschodnimi sąsiadami, aby minimalizować bycie Polski krajem frontowym. Trudno było przekonać o tym pozostałych partnerów ale jak do tej inicjatywy przyłączyła się Szwecja Rada Europejska 19 marca 2009 ustanowiła Partnerstwo Wschodnie jako program promowania wśród wschodnich sąsiadów, objętych Europejską Polityką Sąsiedztwa, stabilności, demokracji, dobrych rządów i rozwoju. PW zostało zainaugurowane 7 maja 2009 spotkaniem w Pradze przedstawicieli 27 krajów UE i 6 państw poradzieckich: Białorusi, Mołdawi, Ukrainy, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu. Jest to szeroki i elastyczny program współpracy we wszystkich dziedzinach stosunków wzajemnych.

5. Kontakty Polski z UZE

Trójkąt Weimarski stał się dla Polski użytecznym forum promowania inicjatyw na rzecz zbliżenia z UE i UZE

Kontakty Polski z UZE zapoczątkowane zostały udziałem ministra Krzysztofa Skubiszewskiego w sesji Zgromadzenia UZE w dniach 22-23 marca 1990 roku w Luksemburgu. W czerwcu 1992 roku Polska wraz z siedmioma innymi państwami regionu weszła do Forum Konsultacyjnego UZE, a 9 maja 1994 stała się partnerem stowarzyszonym. Z uwagi na koncentrację na uzyskaniu członkostwa w NATO strona polska nie angażowała się szczególnie w przedsięwzięcia UZE. Mimo zaproszenia nie uczestniczyła np. w misjach petersburskich, poparła jednak koncepcję budowy Kombinowanych Połączonych Sił Zadaniowych 23 marca 1999 Polska wraz z Czechami i Węgrami uzyskała status członka stowarzyszonego, a w listopadzie 1999 włączyła się w prace Zachodnioeuropejskiej Grupy do spraw Uzbrojenia.

6. Kryteria kopenhaskie

Ustalone 21-22 czerwca 1993 roku przez Radę Europejską w Kopenhadze kryteria, jakim powinny odpowiadać kraje kandydujące do UE

- stabilność instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, przestrzeganie praw człowieka i ochronę mniejszości narodowych;

- gospodarka rynkowa i zdolność radzenia sobie z presją konkurencji oraz sił rynkowych w ramach UE

- zdolność do podejmowania zobowiązań wynikających z członkostwa, łącznie ze zbieżnością celów unii politycznej, gospodarczej walutowej.

7. Kształtowanie się proatlantyckiej orientacji Polski

Wraz z transformacją ustrojową zacieśniała się zbieżność interesów Polski i USA- tuż po wprowadzeniu demokracji poszukiwaliśmy dla siebie najlepszej opcji polityki zagranicznej

Zapoczątkowane rozmowami Okrągłego Stołu (luty-kwiecień 1989) w Polsce przemiany ustrojowe prowadziły do reorientacji w polityce zagranicznej, dążono do związania naszego kraju i całej Europy Środkowej ze strukturami współpracy i integracji Zachodu. To wymagało wsparcia zewnętrznego ze strony głównego zwycięzcy w zakończonej zimnej wojnie-USA.

Polska oczekiwała wsparcia od USA przy realizowanych w kraju reformach demokratycznych i rynkowych, dla prozachodniego zwrotu w polityce zagranicznej , dla zapewnienie zainteresowania Waszyngtonu sprawą naszego bezpieczeństwa, utrzymania amerykańskiej obecności w Europie i przywództwa w NATO. Jednym słowem chodziło o zainteresowanie USA sprawami Europy Środkowej.

Polska przyznała stosunkom z USA znaczenia priorytetowego, ponieważ dla PL najważniejsze znaczenia miała kwestia bezpieczeństwa - szeroko rozumianego jako zapewnienie sobie swobody wyboru ustroju politycznego i możliwości podtrzymywania kontaktu z NATO.

USA popierały demokratyczne reformy w Polsce. Zależało im na tym aby Polska była liderem przemian w regionie i wyrażała ich interesy zawarte w hasłach promowania demokracji. USA zależało na ustabilizowaniu Europy Środkowej i widziało w tym dużą rolę Polski, była widziana jako kraj mający szanse odgrywania roli państwa współkształtującego równowagę regionalną w Europie.

Stany Zjednoczone były postrzegane jako mocarstwo sprawujące przywództwo w wolnym świecie, które może pomóc PL w budowie ustroju demokratycznego. Było to uzasadnione poprzez wsparcie udzielane przez administrację amerykańską opozycjonistom w PL oraz poparciem dla przemian demokratycznych.

1. Aprobata i polityczne wsparcie rządów Tadeusza Mazowieckiego//wrzesień 1989

2. Po podpisaniu porozumień okrągłego stołu (8 kwietnia 1989) George Bush senior nakreślił korzystne perspektywy współpracy między oboma krajami; zaproponował pakiet pomocy finansowej dla PL udzielanej za pośrednictwem międzynarodowych instytucji finansowych

3. 9-11.07.1989 wizyta Busha w PL - wyraz poparcia władz amerykańskich dla polskich przemian demokratycznych. Bush podjął decyzję o zintensyfikowaniu kontaktów politycznych i udzieleniu pomocy ekonomicznej PL

4. Lech Wałęsa przewodniczący Solidarności jako trzeci w historii cudzoziemiec wygłosił przemówienie do Izb Kongresu USA

5. 28 listopada 1989 weszła w życie ustawa , która przewidywała ok. 659 mld USD pożyczek, grantów i gwarancji kredytowych , zezwalała Bankowi Eksportowo-Importowemu i Korporacji Prywatnych Inwestycji zagranicznych na robienie interesów w PL i na Węgrzech

6. USA wsparły sumą 200 mln USD fundusz stabilizacyjny polskiej waluty, a w 1991 Stany anulowały o 70% polskie zadłużenie wobec nich. Ekonomiczne wsparcie umożliwiło rozwój handlu wzajemnego oraz wzrost napływu inwestycji amerykańskich do PL.

7. W marcu 1990 roku - wizyta Tadeusza Mazowieckiego w USA. Podpisano traktat o stosunkach handlowych i gospodarczych. Premier zabiegał o zaproszenie do konferencji 2+4.

8. Likwidacja więzów zależności imperialnej Polski od ZSRR i Rosji.

1990-1993

Zależności - nie mogliśmy za bardzo prowadzić własnej polityki zagranicznej, gdy byliśmy pod wpływami ZSRR, sami byliśmy krajem niestabilnym, niezbyt powiązanym z Zachodem i jego strukturami, także bojąc się utraty bezpieczeństwa ze strony Rosji, nie podejmowaliśmy działań przeciw jej. Jednakże po 1989 solidny mur pozostawiony przez ZSRR zaczął się sypać, w związku z rozpadem ZSRR (26 grudnia 1991) pozycja Rosji upadła, popadła w mały kryzys, Zmiany ustrojowe Polski prowadziły do uniezależnienia się od Rosji i skierowaniu polityki ku Zachodowi. Likwidacja zależności była trudnym procesem, czego przyczyną była niechęć ZSRR integracji Polski z zachodem. Nie można zapomnieć, że do wymarszu ostatniego żołnierza doszło dopiero w 17 września 1993 roku i wtedy można mówić o niejakim zaniku imperializmu. Po wstępnych obawach odnośnie naszego bezpieczeństwa, udało nam się zostać członkami PdP, NATO, a w końcu UE. Mimo tego, że ZSRR, a później Rosja nie była z tego zbyt zadowolona, nie bardzo mogła coś zdziałać, ponieważ wiele innych krajów bloku wschodniego wybijało się wtedy na niepodległość, czyli uwaga Moskwy była podzielona na wiele różnych punktów.

9. Rola i miejsce Polski w NATO

Polska ma korzystne położenie geostrategiczne, leży na wschodniej granicy NATO i jako kraj graniczący z Rosja i innymi państwami poradzieckimi i w związku z tym ma szczególnie ważne zadania monitorowania powstających na Wschodzie wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa państw Sojuszu. Zasadniczym motywem przystąpienia do NATO jest gwarancja bezpieczeństwa. Polska starała się popierać starania państw wschodnich do przystąpienia do NATO. Polska zdecydowanie podkreślała znaczenie obecności wojskowej USA i jej przywództwo w NATO. Wyżej stawiała sobie powiązania z USA niż lojalność wobec Sojuszu.

Z punktu widzenia NATO znaczenie Polski wynika z lojalności jej działania, angażowania się w misje NATO (pod względem liczebności wojsk a także ich funkcjonalności) i otwartości na współpracę z sojusznikami. Warto jednak podkreślić, że uczestnictwo Polski w NATO wzmacnia nie tylko potencjał obronnościowy kraju, ale także wpływa na wzrost jej znaczenia na arenie międzynarodowej. Co więcej, członkostwo w NATO wpływa także na wizerunek kraju, jako państwa stabilnego, respektującego prawa człowieka, demokratycznego i z wolnorynkową gospodarką. Zyski z uczestnictwa w NATO są dla Polski również obserwowane w sferze materialnej, ponieważ uczestnictwo w organizacji pozwoliło na modernizację Sił Zbrojnych RP (wyposażenie, wyszkolenie żołnierzy itp.), a także umożliwiło korzystanie z najwyższych standardów rozwojowych organizacji wojskowej, z doświadczeń innych krajów w sferze wojskowości itp.

10. Niemcy a starania Polski w przystąpieniu do NATO.

Jedną z głównych przyczyn podjęcia przez Polskę i Zjednoczone Niemcy współpracy po '89 roku była kwestia bezpieczeństwa. Polska znalazła się w tzw. „szarej strefie” bezpieczeństwa , a Niemcy były bezpośrednim sąsiadem tej strefy, a jednocześnie frontowym państwem silnego Zachodu jako członek NATO i Wspólnot Europejskich. Motorem do podjęcia działań dla Polski było poszukiwanie nowych gwarancji bezpieczeństwa, a dla Niemiec obawa przed destabilizacją państw będących w okresie transformacji ustrojowej. Obawiano się eksportu nacjonalizmu, niepokojów społecznych i chaosu, który niekorzystnie wpłynąłby na sytuację wewnątrzniemiecką.

Już wiosną 1990 roku Polska nawiązała kontakty polityczne z NATO i Unią Zachodnioeuropejską. W grudniu następnego roku włączyła się w prace Rady Współpracy Północnoatlantyckiej (NACC), a jesienią 1992 roku oficjalnie sformułowała postulat przystąpienia do NATO. Przystąpienie Polski do NATO i UZE leżało w interesie Niemiec, które dążyły do stabilizacji w Europie Środkowej i Wschodniej.

Początkowo RFN było ostrożne w udzielaniu poparcia państwom Europy Wschodniej z obawy przed jeszcze większą destabilizacją z powodu sprzeciwu Rosji. W sprzeczności z tym priorytetem stała chęć rozszerzenia zachodniej strefy stabilności.

Niemcy były pierwszym państwem z którego wyszedł sygnał poparcia dla idei przyjęcia do Sojuszu Polski i innych państw Grupy Wyszehradzkiej. Minister obrony RFN już w marcu 1993 opowiedział się za szybkim przyjęciem państw GW do NATO natomiast minister spraw zagranicznych i kanclerz Kohl zajmowali w tej sprawie stanowisko ostrożniejsze (m.in. ze względu na negatywne reakcje Rosji). Istotne znaczenie miały wypowiedzi kanclerza - jak wygłoszona 5 lutego 1994 na konferencji w Monachium na temat polityki bezpieczeństwa - o tym, że wschodnia granica Niemiec powinna pozostać niezmiennie wschodnią granicą NATO.

Intensywna współpraca Niemiec i Rosji była w Polsce odbierana niejednoznacznie i wywoływała zaniepokojenie. Ostatecznie kiedy Stany Zjednoczone jednoznacznie opowiedziały się za przyjęciem nowych państw do NATO Niemcy zdecydowanie to poparły.

Przystąpienie Polski 12 marca 1999 roku do Sojuszu Północnoatlantyckiego wzmocniło jej powiązania z Niemcami zwielokrotniono szanse zacieśnienia dwustronnej współpracy wojskowej, a także wypracowania wspólnej polsko-niemieckiej koncepcji zharmonizowania współpracy transatlantyckiej z procesem integracji europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa.

11. Niemcy a starania Polski w przystąpieniu do UE.

Niemcy wspólnie z Francją odgrywają rolę „motoru” integracji europejskiej. Po zjednoczeniu szczególnie zaangażowały się w pogłębianie integracji i rozszerzenia Wspólnot Europejskich, a następnie UE. Zaangażowanie to miało uwiarygodnić dokonane zjednoczenie w ramach budowania jedności europejskiej. Odgrywały rolę promotora interesów całej grupy Wyszehradzkiej szczególnie faworyzując kandydaturę Polski. Poparcie Polski było związane z postanowieniami traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 1991 roku, a także wyrazem zaangażowania niemieckich elit politycznych, zwłaszcza kanclerza Helmuta Kohla. Ze znaczącym udziałem RFN Rada Europejska w grudniu 1989 roku postanowiła ustanowić program PHARE, a w kwietniu następnego roku zdecydowała o przygotowaniu układów stowarzyszeniowych z państwami Trójkąta Wyszehradzkiego. Na posiedzeniu w Kopenhadze w czerwcu 1993 Niemcy skutecznie przeciwstawiały się zgłaszanym przez inne państwa wątpliwościom w sprawie rozszerzenia UE.

Intensyfikacja poparcia nastąpiła w drugiej połowie 1994 roku kiedy Niemcy sprawowały prezydencję.

4 października 1994 roku na posiedzeniu Rady UE w Luksemburgu Niemcy zaproponowały przyjęcie wniosku o uczestnictwie ministrów spraw zagranicznych Węgier, Polski, Czech, Słowacji, Rumunii i Bułgarii w przyszłych posiedzeniach - początkowo jako obserwatorzy. Szef niemieckiej dyplomacji postulował także rozszerzenie konsultacji z tymi państwami. Kanclerz Kohl otwierając posiedzenie Rady Europejskiej w Essen (9 grudnia 1994) uznał otwarcie UE na Wschód za istotne dla przyszłych losów Europy. Decyzjami z Essen ustanowiono również stałe struktury dialogu między państwami kandydującymi a członkami UE. Zobowiązano także Komisję Europejską do opracowania Białej Księgi określającej stopień przygotowania do członkostwa państw stowarzyszonych. 26-27 czerwca 1995 roku w czasie sesji RE w Cannes przyjęto Białą Księgę. Kilka dni później kanclerz Kohl wskazał rok 2000 jako rok otwarcia UE na wschód. Było to jednak tylko gestem politycznym - inni politycy wskazywali daty późniejsze - np. rok 2002.

Kanclerz Niemiec opowiedział się za podzieleniem kandydatów na dwie grupy. W rezultacie 13 grudnia 1997 roku RE na posiedzeniu w Luksemburgu postanowiła zaprosić do rokowań Polskę, Czechy, Węgry, Słowenię, Estonię i Cypr. 30 marca następnego roku Polska zainaugurowała negocjacje akcesyjne z UE. W wyniku wyborów w Niemczech we wrześniu 1998 r. nastąpiła zmiana koalicji rządzącej. Rząd Gerharda Schrodera podchodził ostrożniej do kwestii rozszerzenia UE. Uzależniała ją w dużej mierze od wypełnienia przez państwa kandydujące kryteriów kopenhaskich. Niemniej jednak kanclerz Niemiec w czasie wizyty w Polsce w 2000 roku zdecydowanie poparł członkostwo Polski określając ją bez Polski jako „twór niedokończony”.

Droga polski do UE została ostatecznie otwarta w 1999 roku podczas szczytu berlińskiego z chwilą przyjęcia Agendy 2000. Wybory w Niemczech w 2002 roku nie przyniosły żadnej zmiany w polityce europejskiej RFN.W grudniu 2002 roku na spotkaniu RE z przywódcami krajów kandydujących w Kopenhadze z istotnym udziałem Niemiec zapadła decyzja o rozszerzeniu UE o 10 państw w tym Polskę. Zapowiedziano wówczas podpisanie aktów akcesyjnych 16 kwietnia 2003 w Atenach, a wejście ich w życie po zakończeniu procedury ratyfikacyjnej 1 maja 2004 roku. Traktat akcesyjny był ratyfikowany przez Bundestag 3 lipca 2003 roku. Spośród 580 głosujących oddano 575 głosów „za” i tylko 1 głos „przeciw”, 11 lipca 2003 roku traktat zaaprobował Bundesrat. 1 maja 2004 Polska stała się członkiem UE. Zabiegi RFN w sprawie rozszerzenia UE i wyraźne faworyzowanie Polski sprawiły, że w polskiej literaturze utrwalił się termin określający Niemcy jako „adwokata” interesów polskich w UE.

12. Niemieckie żądania odszkodowawcze.

Związek Wypędzonych, który aktywnie działał od 1998 roku oraz Powiernictwo Pruskie miało żądania restytucyjno-odszkodowawcze za pozostawione w Polsce mienie po wysiedleniu Niemców po IIWŚ i oddaniu ziem Polsce.

Mimo, że kanclerz RFN nie utożsamiał się z żądaniami Związku, Polacy byli przewrażliwieni i oburzeniu żądaniami i 10 września 2004 Sejm w uchwale stwierdził: że Polska nie otrzymała stosownej kompensaty za straty przez niemiecką agresję; oświadczył że Polska nie ponosi żadnych zobowiązań finansowych kosztem Niemiec; wezwał rząd do jak najszybszego przedstawienia szacunku strat poniesionych przez Polskę w wyniku IIWŚ; zaapelował do Władz Niemiec o uznanie bezzasadności i bezprawności niemieckich roszczeń odszkodowawczych przeciwko Polsce.

Jesienią 2004 roku, powstało Powiernictwo Polskie, które koncentrowało się na reakcjach na działania związku wypędzonych.

Aby wyjaśnić problem strony powierzyły profesorom prawa międzynarodowego przygotowanie ekspertyzy nt. zasadności niemieckich roszczeń - okazały się bezzasadne.

13. Nowe tendencje w stosunkach polsko-rosyjskich od jesieni 2007 r.

Po wyborach parlamentarnych koalicja PO-PSL postanowiła zacząć odbudowywać stosunki z Rosją i rozmawiać o trudnej przeszłości.

- w 2007 r. Polska zniosła weto na rozmowy Rosji na temat przystąpienia do OECD (organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju)

-wznowienie zablokowanego wcześniej dialogu politycznego z Rosją

- w 2008 r. miała miejsce oficjalna wizyta Tuska w Moskwie.

- w 2008 r. Polska wyraża zgodę na mandat dla Komisji Europejskiej na rokowania z Rosją w sprawie PCA-2. W zamian Moskwa znosi embargo na polskie mięso.

Problemem dzielącym Rosję i Polskę był stosunek do aspiracji Ukrainy i Gruzji. Polska nalegała (szczyt NATO w Bukareszcie) by oba te państwa w przyszłości zostały zaproszone do sojuszu. Gdy wybuchła wojna w Gruzji, PiS oraz prezydent deklarują zarzuty wobec Rosji. Rząd podejmuje umiarkowane stanowisko tłumacząc to interwencja Francji, która wtedy przewodniczyła Unii. W 2008 roku Polska i Szwecja przedstawiają plan "Partnerstwa Wschodniego", które ma zwiększyć zaangażowanie UE w demokratyzację Ukrainy, Białorusi, Mołdowy, Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu. Plan został zaaprobowany przez Radę Europejską w 2008 roku, natomiast w 2009 oficjalnie proklamowany. Jest to wyzwanie dla UE jak promować demokrację w krajach WNP by nie było to odbierane przez Rosję jako działania antyrosyjskie.

Ważnym wydarzeniem był przyjazd Putina na Westerplatte 1 września 2009 na obchody 70 rocznicy II WŚ. Wizyta zakłócana była polemikami nacjonalistycznie nastawionych mediów obu państw. Putin w przeddzień wizyty w Polsce wystosował list do Polaków, w którym zawarł koncyliacyjne oceny przeszłości i propozycje pojednania i współpracy. Wszystko to pokazało, że stosunki polsko-rosyjskie mogą się układać tak jak proponował Putin albo tak jak w medialnych przekazach - ostro i konfrontacyjnie. Premierzy obu krajów postanowili powołać dwie instytucje, które badałyby m.in. kwestie zbrodni katyńskiej. Uzgodniono zaakceptowanie rekomendacji komisji ds. trudnych i otwarcie - na zasadzie wzajemności - archiwów w obu państwach.

Rozmowy dotyczyły też dynamizacji stosunków ekonomicznych (obroty handlowe w tym czasie wynosiły 20 mld $). Rosja stała się drugim po RFN partnerem handlowym Polski. Stwierdzono również, że kwestia kontraktu gazowego nie powinna być upolityczniana a realizowana na zasadach dobrze pojętego interesu. Po 10 latach postanowiono wznowić kontakty między szefami sztabów sił zbrojnych. Na początek postanowiono rozwijać współpracę przygraniczną.

W 2009 roku Polskę odwiedza na zaproszenie Episkopatu Kościoła katolickiego delegacji Rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Spotkanie przedstawicieli obu Kościołów dotyczyło m.in. tego jak poprawić stosunki między Polską a Rosją. Rosyjska Cerkiew potępia zbrodnie stalinizmu dlatego jest najlepszym partnerem dla Polaków w tym dialogu. Ożywienie kontaktów polsko-rosyjskich widoczne jest też na innych płaszczyznach np. samorządów terytorialnych.

Powstaje zatem szansa na zapoczątkowanie zwrotu mentalnego w stosunkach polsko-rosyjskich.

14. Obciążenia historyczne w stosunkach polsko-litewskich.

- stosunki po 89 trudne ze względu na historię o wyjątkowej intensywności emocjonalnej

- konflikty między państwami po I WŚ, używanie przemocy, które zdarzało się w stosunkach wzajemnych obu narodów

- wyprawa gen. Żeligowskiego w 1920, po której Wilno znalazło się w IIRP, co było kwestionowane przez Litwę, generalnie spór o Wilno gdzie historycznie należało do Litwy, ale większość mieszkańców mówiła po polsku i czuła się związana z Polską

- działalność AK na terenie Litwy po II WŚ

w XIV w spory o Ruś Halicką

15. Obciążenia historyczne w stosunkach polsko-rosyjskich.,

Stosunki Polski z Rosją są silnie obciążone historią. Polacy zawsze mają w pamięci rozbiory, dramat powstań XIX w., próbę odebrania świeżo odzyskanej niepodległości w okresie wojny bolszewickiej 1920 r., napad i rozbiór 17 września 1939, Katyń, łagry, komunizację Polski po wojnie. Rosjanie z kolei wypominają Polakom m.in. udział w „dymitriadach” i zdobycie Moskwy w XVII w., chęć szerzenia katolicyzmu („polskiej wiary”) w Rosji, złe traktowanie jeńców Armii Czerwonej po wojnie bolszewickiej 1920 roku.

Sprawa jeńców z 1920 r. pojawia się jak bumerang w rosyjskiej propagandzie od 1990 r. jako Anty-Katyń za każdym razem gdy Polska mówi o zbrodni katyńskiej. Tymczasem polscy i rosyjscy archiwiści ustalili, że nie było żadnego mordowania sowieckich jeńców.

- Polska domagała się przyznania przez Kreml do popełniania zbrodni katyńskiej, a kiedy to uzyskała (kwiecień 1990) żądała dalej idących i kolejnych aktów zadośćuczynienia ze strony Moskwy. Nie tworzyło to dobrej atmosfery dla rozwijania współpracy politycznej

- Polska starała się rozwiązać sprawę postulatu przywrócenia żeglugi po Zalewie Wiślanym i przez Cieśninę Pilawską dla statków wszystkich państw. Żegluga po tym akwenie pomimo protokołu między Polską a ZSRR z 16 sierpnia 1945 nigdy nie została wznowiona

- Rosja nie chciała zgodzić się na budowę polskich cmentarzy wojskowych w Katyniu i Miednoje. Borys Jelcyn zdecydował się zgodzić i przyznać fundusze na nie dopiero w 199 roku

- w informacji przedstawionej przez ministra B. Geremka 9 maja 2000 roku dużo uwagi poświęcono sprawom historycznym, krzywd zadanych Polakom przez Rosjan i żądano zadośćuczynienia ich ofiarom

-14 września 1999 rosyjskie MSZ wydało oświadczenie kwestionujące fakt agresji ZSRR na Polskę dokonanej 17 września 1939

16. Polska a wydarzenia na Ukrainie 2013-2016.

- Polska prowadziła aktywną polityka wobec Ukrainy w czasie Euromajdanu.

- 22 stycznia ub. roku odbyło się zarządzone przez prezydenta Bronisława Komorowskiego posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego poświęcone bieżącym wydarzeniom nad Dnieprem.

- Dwa dni później w podróż do Kijowa udała się Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, wiceszefowa polskiego MSZ, gdzie mediowała ona między ukraińskimi władzami, opozycją oraz przedstawicielami „Euromajdanu”. Aktywni byli także szef polskiego MSZ Radosław Sikorski oraz sam premier Donald Tusk. Pierwszy pozostawał w kontakcie ze swoim ukraińskim odpowiednikiem Leonidem Kożarą, drugi zaś kontaktował się telefonicznie z przywódcami ukraińskiej opozycji. 

- Polska strona konsekwentnie sprzeciwiała się także wprowadzeniu sankcji przeciw prezydentowi Wiktorowi Janukowyczowi i jego otoczeniu politycznemu, wychodząc z założenia, że UE powinna wspierać politykę dialogu między zwaśnionymi stronami.

- Polska odgrywała wówczas bardzo istotną rolę, stając się, przynajmniej krótkookresowo, jednym z głównych podmiotów uczestniczących w najbardziej newralgicznych rozmowach i konsultacjach. Premier D. Tusk w dn. 20 lutego rozmawiał telefonicznie z wiceprezydentem USA, Joe Bidenem, omawiając wspólnie kroki, które mogłyby być podjęte przez Stany Zjednoczone, Unię Europejską oraz Polskę (potraktowaną tu jako osobny gracz polityczny) dla zakończenia spirali przemocy na ulicach Kijowa 

- Pokazem znaczenia Polski w procesie rozwiązania opisywanego konfliktu była jednak głównie aktywna obecność ministra R. Sikorskiego w negocjacjach pomiędzy prezydentem W. Janukowyczem (i jego najbliższym zapleczem politycznym), opozycją i uczestnikami „Euromajdanu”

- Na przykład jeszcze w marcu min. Sikorski zabiegał w rozmowie z Williamem Hague'iem o klarowne i jasne poparcie Londynu dla suwerenności i integralności Ukrainy

- R. Sikorski przekonywał, że wobec rosyjskiej agresji na Krym nieodzowne są sankcje UE wobec Rosji

- Władze polskie, jeszcze przed rozpoczęciem destabilizacji znacznej części wschodniej Ukrainy przez prorosyjskich separatystów i regularne oddziały armii rosyjskiej, apelowały jednoznacznie do Rosji, aby ta „nie wchodziła na Ukrainę pod żadnym pozorem”

- Obecny w drugiej połowie maja w Kijowie szef polskiej dyplomacji określił Ukrainę mianem jedynego spoza UE i NATO strategicznego partnera Polski. Kolejna wizyta R. Sikorskiego w lipcu 2014 r. potwierdzała rolę Polski jako „adwokata” Kijowa na forum UE

- Po przejęciu rządu przez Ewkę Kopacz, ta stwierdziła że powinniśmy chronić przede wszystkim swoich obywateli, a Ukrainie możemy pomóc jak zdecydują się na to wszystkie kraje UE

- Jednak  Szef polskiego MSZ oprócz standardowych wyrazów wsparcia zagwarantował wsparcie dla nowego rządu ukraińskiego.

- Za ważny element polityki RP wobec Kijowa pod koniec 2014 r. trzeba uznać proces przygotowywania ewakuacji Polaków z terenów objętych lub zagrożonych walkami we wschodniej Ukrainie.

17. Oczekiwania Polski wobec Białorusi na początku lat 90.

- Polska chciała aby Białoruś potwierdziła istniejącą granicę z Polską

- w marcu 1992 z wizytą do Polski przyjechał minister spraw zagranicznych Białorusi i w rozmowach z nim Polacy przedstawili swoje oczekiwania dotyczące ułatwień w ruchu granicznym, a w szczególności żeby osoby przynależące do mniejszości narodowych mieszkające w obu państwach mogły swobodnie przekraczać granicę.

- Polska chciała poszerzać na wschód struktury europejskie i atlantyckie oraz aby na Białorusi przeprowadzono reformy demokratyczne i rynkowe, i tym samym umocniona została niepodległość tej postradzieckiej republiki. Polsce chodziło głównie o odciąganie Białorusi (tak jak Ukrainy) od Rosji i wiązania jej z zachodem.

- Podczas wizyty premier H. Suchockiej w Mińsku 18 listopada 1992, wyraziła ona zaniepokojenie zbliżeniem białorusko-rosyjskim. Wyraziła przy tym życzenie, by Białoruś stała się całkowicie niepodległym państwem, a to zostało negatywnie odebrane przez stronę białoruską, która sprzeciwiła się mierzenia poziomu suwerenności Białorusi poziomem stosunków z Rosją.

- Polacy również chcieli żeby w dalszej perspektywie Białoruś stała się terytorium buforowym między Polską, a Rosją.

- Polacy również wykazywali troskę o 400-tysięczną mniejszość polską na Białorusi i udzielali wsparcia działalności ewangelizacyjnej i pomocowej Kościoła. Jednak Mińsk oskarżał polskich księży o prowadzenie działalności politycznej pod przykrywką misji ewangelizacyjnej.

18. Polityka partnerstwa strategicznego Polski z Ukrainą.

- dla Ukrainy Polska była krajem, który mógł ułatwić jej drogę do Europy. W grudniu 1992 przywódcy kijowscy zaczęli określać Polskę jako partnera strategicznego i zapewniali, że stosunki z Polską mają znaczenie priorytetowe.

- Ukraina chciała przystąpić do Trójkąta Wyszehradzkiego a także w planie Krawczuka stworzyć konsultacyjnego mechanizmu obejmującego: Ukrainę, Białoruś, republiki nadbałtyckie, Słowację, Węgry, Rumunię, Mołdawię, Bułgarię i Austrię.

-Polska wyraźnie wsparła starania Ukrainy o przystąpienie do Inicjatywy Środkowoeuropejskiej (1992)

- w latach 1993-1995 stagnacja w związku z problemami wewnętrznymi na Ukrainie, sporami z Rosją i USA

- 12-13 stycznia 199 w Kijowie podczas wizyty premier Hanny Suchockiej podpisano pakiet umów regulujących stosunki gospodarcze

- chciano sformalizować także współpracę wojskową - podpisano umowę o współpracy resortów obrony obu krajów

- w maju 1993 w Kijowie podczas wizyty Lecha Wałęsy podpisano 4 ważne umowy dotyczące różnych dziedzin współpracy

-mimo początkowych zastrzeżeń Ukraina nie miała obiekcji co do rozszerzenia NATO jeśli w nowych krajach nie będzie rozmieszczana broń jądrowa; kraje udzieliły sobie wzajemnego poparcia w dążeniu do integracji za strukturami zachodnimi - 25-26 czerwca 1996 podczas wizyty Leonida Kuczmy w Polsce; dodatkowo podpisano porozumienie o zniesieniu wiz

- podpisano porozumienie o wzajemnych dostawach uzbrojenia, techniki wojskowej i świadczeniu usług o charakterze techniczno-wojskowym; umowę o współpracy w dziedzinie kultury, nauki i oświaty

- polska podejmowała się roli adwokata Ukrainy starała się wprowadzić ją na zachód

19. Polska a Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony.

Czas- lata '90

Z uwagi na to, że z jednej strony mieliśmy negatywnie do nas nastawionych Rosjan, a z drugiej brak realnego sojusznika, Polska niechętnie patrzyła na europejską politykę bezpieczeństwa i obrony, ponieważ początkowa liczebność wojsk-2000, oraz skuteczność (misje policyjne, patrolowe) niewiele miały wspólnego z realną obroną kraju. Można powiedzieć, że początkowo nadawały się jedynie do pomocy przy siłach NATO, a my nie mogliśmy sobie na to pozwolić. Niewielkie zaangażowanie Polski w tworzenie sił szybkiego reagowania UE było rezultatem polityki proatlantyckiej przejawiającej się w trosce o NATO i gorliwym dbaniu o interesy Stanów Zjednoczonych Rząd RP bardzo angażował się w tworzenie sił natychmiastowego reagowania Sojuszu Północnoatlantyckiego -NATO Response Force. W sytuacji gdy NATO i UE zdecydowały się na tworzenie podobnych, a więc raczej konkurencyjnych sił zbrojnych do prowadzenia tego samego typu operacji reagowania kryzysowego, Polska w rzeczywistości poparła, a nawet współinicjowała koncepcję natowską. W konsekwencji w pierwszych latach budowania zdolności operacyjnych UE udział Polski był ograniczony

20. Polska a rosyjska koncepcja odzyskiwania stref wpływów.

Czas- od 2009

Kwestie: Rosja pragnie odzyskać „ziemie utracone” w wyniku rozpadu ZSRR.

Sposób prowadzenia: kwestie energetyczne, problemy mniejszości narodowych, a nawet prowokacje w celu zwiększenia swoich wpływów na postsowieckim obszarze.

Przyjęta przez prezydenta Dmitrija Miedwiediewa 12 maja 2009 roku Strategia bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej do 2020 roku to kolejna wersja powstałej w 2000 roku w czasie prezydentury Władimira Putina Koncepcji bezpieczeństwa narodowego. Zapisane w niej jest wprost, że „Odzyskanie roli mocarstwa” jest jedną z najważniejszych kwestii w planowaniu długofalowym.

Dla Polski, która była zdecydowanie za autonomią posowieckich krajów, taka informacja jest niezwykle nieprzyjemna- z jednej strony jesteśmy jak na razie uzależnieni energetycznie, z drugiej staramy się utrzymywać dobre stosunki zarówno z Rosją, jak i światem zachodu, który jest przeciwny dążeniom Rosji do ponownego stania się supermocarstwem.

21. Polska a układ stowarzyszeniowy ze WE.

Polska do 1989 roku należała do konkurencyjnej w stosunku do EWG Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). Jeszcze przed jej rozwiązaniem, we wrześniu 1988 r., nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami. 19 września 1989 roku podpisano umowę Polska-EWG. 1990 r. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod nazwą Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 roku, a weszła w życie 1 lutego 1994 roku (część handlowa - 2 lata wcześniej).

Handlowa została podpisana wcześniej, ponieważ Polska była dla państw członkowskim świetnym rynkiem zbytu-handel na wolnym rynku dopiero raczkował.

22. Polska a zjednoczenie Niemiec.

Polscy i niektórzy niemieccy politycy twierdzą że bez NSZZ Solidarność i demokratycznych przemian w Polsce nie byłoby możliwe zjednoczenie Niemiec. W zjednoczeniu Niemiec widziała nie zagrożenie a szansę na uwolnienie się Polski spod protekcji ZSRR oraz zniszczenie muru oddzielającego Polskę od reszty Europy. Był niepokój czy Niemcy jednocząc się uznają granice. Latem 1989 nasiliły się ucieczki obywateli NRD do RFN przez Polskę a władze polskie nie utrudniały tego. Rząd Tadeusza Mazowieckiego sprecyzował stosunek do kwestii niemieckiej: akcentowano prawo narodów w tym prawo Niemiec do samostanowienia i suwerenności; likwidację podziału Niemiec postrzegano jako przezwyciężenie podziału Europy na dwa bloki; twierdzono że dzięki temu zachód przybliży się do Polski. Rząd Mazowieckiego jako pierwszy z UW, uznał prawo Niemiec do zjednoczenia. Wyraźnymi przeciwnikami zjednoczenia Niemiec były polskie ugrupowania prawicowo-narodowe.

23. Polska jako „koń trojański USA w Europie”.

Określenia polski jako konia trojańskiego USA w Europie zaczęto używać tuż po szczycie madryckim NATO w 1997 roku. Przystąpienie Polski do NATO stwarzało możliwość zmiany pozycji wobec USA, tymczasem polscy politycy kontynuowali kurs umacniania partnerstwa z USA, w rezultacie polityka ta przybrała charakter samowasalizacji i klientelizmu. Argumenty za uznaniem tezy to:

• Polska kilka dni po przystąpieniu do NATO poparła amerykańską inicjatywę interwencji sojuszu wobec FR Jugosławii. W czasie wojny (rozpoczętej 24 marca 1999) Polska nie zaapelowała o zaprzestanie walk.

• W czasie jubileuszowego szczytu NATO w Waszyngtonie(23-25 kwietnia 1999) Polska popierała koncepcję USA o zmianie koncepcji strategicznej Sojuszu (1991) aby upoważnić NATO do prowadzenie działań bez autoryzacji Rady Bezpieczeństwa.

• Zgłoszenie zastrzeżeń do proklamowanej przez UE Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Polacy domagali się pełnego udziału członków NATO nie będących w strukturach UE w procesie planowania i podejmowania decyzji prze UE w sprawie możliwych interwencji wojskowych i uzależnienie tej decyzji od akceptacji NATO, co mogło oznaczać uzyskanie akceptacji z strony USA. Postulaty wygłoszone zostały przez Geremka na sesji NATO w Brukselii.(15 grudnia 1999) Geremek w czasie wystąpienie używał zamiennie pojęć Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony(EPBiO) z Europejską Tożsamością Bezpieczeństwa i Obrony(ESDI). Polska obawiała się że EPBiO(ESDI) może zagrozić spójności NATO, jednocześnie nie była gotowa w pierwszych latach wnieść żadnego istotnego wkładu na rzecz europejskich sił szybkiego reagowanie(dopiero w 2003 roku zadeklarowała odstąpienie do dyspozycji 1500 żołnierzy do prowadzenie misji reagowania kryzsowego) Zmiana podejścia nastąpiła po ocieplenie się stosunków na linii UE - USA i bezpośrednio przed przystąpieniem Polski do UE

• Proamerykańskie sformułowania w strategii z 2000 roku: ,, Polska w pełni popiera rozwój Europejskiej Tożsamości w dziedzinie Bezpieczeństwa i Obrony w ramach Sojuszu jako wzmocnienia europejskiego filaru NATO”

• Brak poparcia z strony polskiej wobec zaproponowanej przez Konwent Europejski zmian mających na celu wzmocnienie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE głównie w kwestii obronności

• Kwestii zakupu F-16, głosy krytyki wobec stronniczości przetargu (głównie we Francji)

• Politycy zachodnioeuropejscy oskarżyli Warszawę o pozostanie pod naciskiem USA, w ich opinii stanowisko Polski świadczyło, że Warszawa uważa UE za niewystarczającego gwaranta bezpieczeństwa w Europie i uznaje stałą obecność USA w Europie za niezbywalną

24. Polska wobec reformy WE w okresie poakcesyjnym.

Wspólnoty Europejskie wyewoluowały w Unię Europejską w 1993 roku. Dla Polski była to dobra wiadomość,

25. Polska wobec reformy WE w okresie przedakcesyjnym.

Układ o stowarzyszeniu między Wspólnotami i ich państwami członkowskimi, a Polską został podpisany 16 grudnia 1991 roku. Wagę naszego zbliżenia poprzez to stowarzyszenie wyrażały decyzje podjęte przez Radę Europejską WE w Maastricht, 910 grudnia 1991roku. Przyjęto wtedy traktat o unii gospodarczej i walutowej (wspólna waluta od 1998r) oraz traktat o unii politycznej, która miała obejmować kwestie bezpieczeństwa i obrony. Obronnym komponentem nowej “unii europejskiej” (jak odtąd zaczęły się nazywać WE) miała być poszerzona unia zachodnioeuropejska; Polska stała się jej “partnerem stowarzyszonym” od wiosny 1994r. Przyspieszenie integracji gospodarczej i politycznej Wspólnot wzmacniało znaczenie stowarzyszenia z nimi z punktu widzenia pozycji międzynarodowej Polski i tym bardziej skłaniało Warszawę do uporczywego poszerzania zakresu współpracy (wchodzenia w obręb tworzone przez Unię systemu powiązań jeszcze przed uzyskaniem formalnego członkostwa. Układ o stowarzyszeniu został sprawnie ratyfikowany 20 października 1992r., tak by mógł wejść w życie od 1 stycznia 1993r. Jednak nie było to możliwe ze względu przeciągającego się procesu ratyfikacyjnego traktatu z Maastricht i układ wszedł w życie dopiero 1 lutego 1994r. Marzec 1999r. Berlin, Posiedzenie Rady Europejskiej dojście do kompromisu Agenda 2000 wygospodarowanie dużych środków finansowych, w ramach pomocy przedakcesyjnej Unia miała przekazywać krajom kandydującym ponad 3,1 mld euro rocznie za pośrednictwem różnych funduszy: dostosowawczego PHARE, dla rolnictwa i obszarów wiejskich SAPARD oraz polityki strukturalnej ISPA. Budżet ten nie był tak szczodry jak oczekiwała tego Polska, ale doszło do zmiany zasad udzielania pomocy finansowej, pod względem finansowym droga do rozszerzenia została otwarta. W grudniu 2000r. po długotrwałym maratonie negocjacyjnym przywódcy UE uzgodnili traktat nicejski wprowadzający nowe regulacje we wszystkich obszarach. Było to korzystne dla Polski w odniesieniu do rozkładu głosów przyznanych poszczególnym państwom.

Czerwiec 1999r. na szczycie w kolonii utworzono Europejską Politykę Bezpieczeństwa i Obrony. Zdolność do prowadzenia operacji stabilizacyjnych bez konieczności polegania na NATO (czyli czekania na gotowość i zgodę USA Konwent Europejski Karty Praw Podstawowych koncepcja praw człowieka państw europejskich. Państwa kandydujące w tym Polska, musiały to wszystko zaakceptować.

26. Polsko - ukraińskie partnerstwo strategiczne.

- dla Ukrainy Polska była krajem, który mógł ułatwić jej drogę do Europy. W grudniu 1992 przywódcy kijowscy zaczęli określać Polskę jako partnera strategicznego i zapewniali, że stosunki z Polską mają znaczenie priorytetowe.

- Ukraina chciała przystąpić do Trójkąta Wyszehradzkiego a także w planie Krawczuka stworzyć konsultacyjnego mechanizmu obejmującego: Ukrainę, Białoruś, republiki nadbałtyckie, Słowację, Węgry, Rumunię, Mołdawię, Bułgarię i Austrię.

-Polska wyraźnie wsparła starania Ukrainy o przystąpienie do Inicjatywy Środkowoeuropejskiej (1992)

- w latach 1993-1995 stagnacja w związku z problemami wewnętrznymi na Ukrainie, sporami z Rosją i USA

- 12-13 stycznia 199 w Kijowie podczas wizyty premier Hanny Suchockiej podpisano pakiet umów regulujących stosunki gospodarcze

- chciano sformalizować także współpracę wojskową - podpisano umowę o współpracy resortów obrony obu krajów

- w maju 1993 w Kijowie podczas wizyty Lecha Wałęsy podpisano 4 ważne umowy dotyczące różnych dziedzin współpracy

-mimo początkowych zastrzeżeń Ukraina nie miała obiekcji co do rozszerzenia NATO jeśli w nowych krajach nie będzie rozmieszczana broń jądrowa; kraje udzieliły sobie wzajemnego poparcia w dążeniu do integracji za strukturami zachodnimi - 25-26 czerwca 1996 podczas wizyty Leonida Kuczmy w Polsce; dodatkowo podpisano porozumienie o zniesieniu wiz

- podpisano porozumienie o wzajemnych dostawach uzbrojenia, techniki wojskowej i świadczeniu usług o charakterze techniczno-wojskowym; umowę o współpracy w dziedzinie kultury, nauki i oświaty

- polska podejmowała się roli adwokata Ukrainy starała się wprowadzić ją na zachód

27. Polsko-rosyjskie relacje energetyczne.

- wizyta prezydenta Borysa Jelcyna w Warszawie 24-25 sierpnia 1993 - podpisanie wspólnej deklaracji, traktatu o handlu i współpracy gospodarczej, umowy o budowie systemu gazociągu z Rosji do Europy Zachodniej przez terytorium Polski (gazociąg Jamał) i dostawach gazu dla Polski

- bardzo ważne było podpisanie 25 września 1996 długoterminowej umowy o dostawach gazu ziemnego z Rosji do Polski, a w listopadzie tego roku premierzy Włodzimierz Cimoszewicz i Wiktor Czernomyrdin oficjalnie otworzyli budowę pierwszego odcinka gazociągu jamalskiego na terytorium Polski - krytykowany przez prawicową opozycję bo kontrakt wprowadzał zasadę bierz i płać oraz uzależniał Polskę od jednego dostawcy.

- mimo umowy o ostatecznym rozliczeniu wzajemnego zadłużenia deficyt szybko rósł co było rezultatem importu surowców energetycznych

- kryzys finansowy w Rosji w 1998 bardzo negatywnie odbił się na stosunkach gospodarczych - import, głównie ropy i gazu utrzymywał się przy zmniejszonych polskim eksporcie

- sukcesem było podpisanie 12 lutego 2003 roku protokołu do porozumienia z Rosja o systemie gazociągów do tranzytu rosyjskiego gazu przez terytorium RP i dostawach do Polski. Postanowiono zmniejszyć dostawy gazu o 35 % i wydłużyć je do 2022

- Polska krytykowała rosyjsko-niemieckie porozumienie o budowie gazociągu na dnie Morza, twierdząc, że stanowi on zagrożenie dla jej bezpieczeństwa energetycznego

28. Problem „polsko-niemieckiej zbieżności interesów”.

„Polsko-niemiecka zbieżność interesów” - to termin określający uzupełnianie się i współbrzmienie (ale nie identyczność!) naszych interesów. Np. Polacy popierają zjednoczenie się Niemiec, a Niemcy - polskie aspiracje do struktur europejskich. Niemcy torowały Polsce drogę do „powrotu do Europu”, a na bazie Polski Niemcy kreowały swoją rolę jako „pomostu” między Wschodem a Zachodem. Niemcy najważniejszym partnerem gospodarczym dla nas, a w zamian otaczają się stabilnymi i demokratycznymi sąsiadami. Oba państwa reprezentowały tę samą wizję kooperatywnego i międzynarodowego systemu bezpieczeństwa. Zbieżność interesów wyraża się również w: wymianie młodzieżowej, stałych kontaktach parlamentarzystów, partnerstwo miast i coraz silniejszej współpracy gospodarczej (m.in. rozbudowa polsko - niemieckiego pogranicza).

Określenie to przyjęło się w polskiej myśli politycznej, u Niemców ciężko znaleźć taki termin. Świadczy to o większym znaczeniu Niemiec w polskiej polityce. Formuła wspólnoty interesów nie oznacza identyczności interesów i celów ale ich współbrzmienie i uzupełnianie się.

Wśród licznych umów sporną kwestią była sprawa Rozgraniczenia wód Zatoki Pomorskiej. RFN proklamowała utworzenie wyłącznej strefy ekonomicznej na Bałtyku, która objęła tor zachodni podejściowy dla polskich portów. Niemcy wycofali się z podjętej decyzji

29. Problem granicy polsko-niemieckiej.

- niepokój o to, czy Niemcy jednocząc się uszanują uznaną wcześniej przez NRD (1950) i RFN (1970) zachodnią granicę Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej - stąd ostrożność we wspieranie zjednoczenia.

- W stworzonym 10-punktowym planie przezwyciężenia Niemiec i Europy (28 listopada 1989) przemilczano sprawę granic z sąsiadami przyszłego państwa niemieckiego.

- 20 lutego 1990 premier Tadeusz Mazowiecki wystosował do rządów czterech mocarstw listy, w których wyraził nadzieję, że zjednoczenie Niemiec w niczym nie naruszy obecnego i przyszłego bezpieczeństwa Polski, w tym trwałości jej granic

- Kohlowi zależał na braku oficjalnego uznania granicy na Odrze i Nysie z kilku powodów: ze względu na uczucia przesiedlonych Niemców, Kohl obawiał się utraty głosów wielu wyborców; w jego postawie było coś z niemieckiego legalizmu - według konstytucji RFN terytorium Niemiec to cały ich obszar w granicach sprzed II WŚ; Kohl uważał że jeśli uzna granice zaryzykuje, że polski rząd i ludzie pokrzywdzeni w czasie wojny będą domagać się nowych odszkodowań

- na konferencji 2+4 w Paryżu 17 lipca 1990 uzgodniono, że obie strony potwierdzą istniejącą między nimi granicę

- ostatecznie Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej podpisano 14 listopada 1990

30. Problem pojednania polsko-ukraińskiego.

Dla realizacji partnerstwa oraz umożliwienia pojednania niezbędne jest wyjaśnienie zaszłości historycznych, które stanowią główny problem stosunków bilateralnych.

Pierwszym problemem są mniejszości narodowe zamieszkujące oba państwa. Większość Polaków zamieszkujących na Ukrainie była represjonowana, terroryzowana oraz poddawana wysiedleniom, przez co nie przyznawała się do swojego pochodzenia. Ludność ukraińska na terenie Polski uległa represjom za wspomaganie UPA oraz została rozproszona w ramach akcji „Wisła”.

Aby polepszyć sytuację Polaków zamieszkujących Ukrainę oraz pozostałe państwa byłego ZSRR, 7 września 2007 sejm uchwalił Kartę Polaka. Osoba, której ją przyznano nabywała uprawnienia do: Posiadacz Karty Polaka ma prawo do:

1 zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce

2 podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy

3 podejmowania i odbywania studiów, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych. Posiadacz Karty Polaka zachowuje przy tym prawo do ubiegania się o stypendia i inną pomoc przewidzianą dla cudzoziemców w odrębnych przepisach;

4 korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych

5 ulgi 37% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów jednorazowych

6 bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych.

7 ubiegania się o zwolnienie z opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy

Podejmowano działania mające na celu odniesienie się do historii. 3 sierpnia 1990 roku Senat RP przyjął ustawę potępiającą akcję Wisła i zapowiedział naprawienie krzywd. Dokument został odebrany pozytywnie, lecz były też głosy, iż zabrakło podobnego aktu ze strony Sejmu i nie zostało dokonane właściwe rozliczenie przesiedleń. Nacjonaliści ukraińscy domagali się rewindykacji mienia i zapewnienia powrotu na ziemie zagospodarowane przez polaków, a polscy kombatanci domagali się potępienia przez władze Ukrainy pacyfikacji Wołynia w 43 roku, kolaboracji z hitlerowcami, współpracy z UPA.

21 marca 1994 powstała umowa dot. dbałości o miejsca spoczynku ofiar wojny i represji politycznych. Trzeba było jednak czekać aż 7 lat na renowację Cmentarza Orląt Lwowskich od zawarcia porozumienia prezydentów w 98r. Problem był też wandalizm na Cmentarzu Orląt Lwowskich oraz odmowa renowacji cmentarzy łemkowskich na Podkarpaciu i na budowę pomników żołnierzy UPA.

Na poprawę sytuacji składały się wspólnie obchodzone uroczystości upamiętniające tragiczne wydarzenia na Wołyniu, czy poległych Ukraińców pomordowanych przez Polaków w czasie IIWŚ. Uroczystości te nie odbyły się bez zgrzytów i problemów organizacyjnych. 28 lutego 2009 Kaczyński i Juszczenko wzięli udział w uroczystościach 65. Rocznicy pacyfikacji Huty Pieniackiej na Wołyniu, kiedy to Brygada SS-Galizien, UPA i ukraińscy cywile wymordowali wszystkich mieszkańców i spalili całą wioskę. Juszczenko podczas przemówienia nawiązał do wspólnej, trudnej historii i określił, że nie ma wolnej Polski bez wolnej Ukrainy i odwrotnie.

Brak uzgodnienia treści podręczników do historii nie pomagają poprawić wzajemnych stosunków na poziomie społecznym. Odmienne oceny zaszłości odbijają się na jeszcze intensywniejszym rozpamiętywaniu historii i pogłębiają stereotypy. Dochodzi też do sporów religijnych. W 91 roku miejsce miał konflikt o rekonstrukcji przez katolików kościoła niegdyś unickiego. W rozwiązanie konfliktu zaangażował się nawet Jan Paweł II polecając przekazanie pobliskiego kościoła pojezuickiego w ręce grekokatolików. Ogłoszenie przez Stolicę Apostolską Ukrainy krajem misyjnym postrzegane jest jako próba polonizacji. Podsycanie obaw przez Cerkiew moskiewską na Ukrainie każe Polakom widzieć zagrożenie w postaci czynnika rosyjskiego.

Dla Polski ważnym problemem jest pozostawienie na Ukrainie znacznej części dziedzictwa kulturalnego. Problem uregulowany został dopiero w 96, kiedy podpisano umowę o ochronie i zwrocie dóbr kultury z IIWŚ oraz w 97 w umowie o współpracy w dziedzinie nauki, kultury i oświaty. Współpracę naukową uniemożliwia brak funduszy oraz poczucia wzajemnej atrakcyjności.

Ważnym wspólnym przedsięwzięciem jest organizacja Euro 2012. Jest to jednak kropla w morzu patrząc na nierozwiązane wciąż kwestie szkolnictwa, brak wystarczającej pomocy finansowej dla mniejszości, dbałości o polskie dziedzictwo kulturowe na Ukrainie, utrzymujące się uprzedzenia i stereotypy.

31. Problemy w stosunkach polsko-białoruskich.

Po zadeklarowaniu przez parlament białoruski suwerenności 27 lipca 1990 Polska podjęła próbę nawiązania stos. W ramach polityki „dwutorowości”. Okazało się jednak, że po str białoruskiej wciąż żywe są animozje na tle narodowościowym które sprawiły że władze białoruskie nie chciały potwierdzić istniejącej granicy z Polską argumentując że Białoruś nie była stroną traktatu granicznego z 16 sierpnia 1945r. Mińsk chciał uznania przez Polskę że białostocczyzna jest ziemią etnicznie białoruską i chcieli utworzenia z niej autonomicznego okręgu.

23 czerwca 1992 traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy jednak mimo ustaleń na papierze istniały rozbieżne oczekiwania stron mające źródło w różnych systemach wartości i wizjach geopolitycznych.

18 listopad 1992 Hanka Suchocka w Mińsku zarzuca premierowi Kiebiczowi zbliżanie się Białorusi do Rosji co uargumentowała dużą ilością umów dwustronnych jakie te kraje zawarły w ostatnim czasie . Białoruś odbiera to negatywnie i nie zgadza się na mierzenie suwerenności kraju poziomem stosunków z Rosją.

Polska chce do NATO Białoruś ciągnie w stronę systemu zbiorowej obrony cz. Państw WNP ustanowionej TRAKTATEM TASZKENCKIM Z MAJA 1992. Białorusini widzą w dążeniach Polski do NATO przejście na wrogą, agresywną politykę wobec Białorusi. Polska stara się jak najbardziej zaciągać Białoruś na zachód by nie wchodziła w ścisłe relacje z Rosją tylko szkoda że jej się cały czas nie udaje. Białoruś mimo zapisanej w konst. Neutralności PRZYSTĘPUJĄ 28 STYCZNIA 1994 DO TRAKTATU TASZKENCKIEGO.
w styczniu 1994 dymisjonują prozachodniego przewodniczącego Rady Najwyższej Białorusi Stanisława Szuszkiewicza.

Lipiec 1994 prezydentem zostaje Aleksandr Łukaszenka, budzi to niepokój Warszawy. Mińsk zaczyna pokazówkę: wstrzymuje wycofywanie rakiet jądrowych do Rosji, podejmuje politykę reintegracji z Rosją, zaostrzają się przepisy dotyczące pracy polskich księży których oskarżano o działania polityczne i repolonizacje obywateli Białorusi , ograniczano stopniowo wolność słowa i zgromadzeń, wymiana handlowa z Polską była mniejsza ze względu na zahamowanie reform gosp na Białorusi i ograniczanie działalności prywatnych przedsiębiorstw. Polskę niepokoiła pol. wew. Łukaszenki który przechodziła do rządów autorytarnych. To doprowadza do spotkania Kwaśniewskiego z Łukaszenką w 1996r omawiali sprawy współpracy wzajemnie, Białorusi z Rosją oraz integracji europejskiej. Łukaszenka tłumaczy że Białoruś nie była zaangażowana w nagłaśnianą przez media od pocz. 1996r.propozycje Rosji o zbudowaniu tzw. Korytarza Grodno-Kaliningrad . Zadeklarował też poparcie dal współpracy w ramach Euroregionu Niemen i Bug i dla rozbudowy przejść granicznych. Ale co z tego skoro 2 dni po wizycie Kwacha 2kwietnia 1996 Białoruś podpisuje umowę Stowarzyszeniową z Rosją.
Żeby nie było Polak się nie podda i dalej chcemy dogadywać się z Białorusią przez projekt stworzenia trójkąta brzeskiego czyli trójstronnej współpracy ukr-pol-biał, tyle że Białoruś znów ma nas gdzieś i mówi że ze względu na politykę wewnętrzną pol i ukr nie podpisze niczego.

1996 jesień Łukaszenka przeprowadza z referendum o przedłużenie kadencji o półtora roku i oczywiście się udaje, to niepokoi bardzo Polskę, bo Łukaszenka eliminuje opozycyjnych deputowanych z parlamentu, zaczęło się jawne ograniczenie swobód obywatelskich i polska strona obawiała się o losy mniejszości.

20 listopad 1996 pierwsze wspólne oświadczenie prezydentów Polski Ukrainy i Litwy z apelem o rozwiązanie kryzysu politycznego środkami konstytucyjnymi i poszanowanie praw obywatelskich i swobód demokratycznych. B. odrzuca to oświadczenie traktując jako ingerencję w wew spr. To wszystko wpływa negatywnie na wzajemne relacje i zaczyna polska realizować co do B politykę KRYTYCZNEGO DIALOGU tzn ograniczenie relacji do minimum tylko do poziomu kontaktów roboczych. Kryt. Dialog koncentrował się na ochronie praw Polaków na B i utrzymaniu współpracy gosp. Obniżona został ranga stos dyplomatycznych do dialogu roboczego na niskim szczeblu.

1997 marzec Łukaszenka oskarża mniejszość polską o nielojalność wobec Białorusi. Polska stosowała presję wobec Białorusi przez dyplomację wielostronną i w 1997 doszło do spotkania przywódców 12 państw Europy środkowej i wsch. w Wilnie gdzie omawiano też kwestę B i Kwaśniewski mówił że nie można całkiem izolować B ale też wyrażał nadzieję że Łukaszenka zrozumie że Europa nie ma alternatywy dla rozwoju demokracji. Podczas polskiego przewodnictwa w OBWE w 1998 r. Bronek Geremek przebywał na B w celu otwarcia misji obserwacyjnej tej org. Na Białorusi. Spotkał się z tamtejszym szefem dyplomacji który zadeklarował gotowość do dialogu z Polską ale odrzucił wszelką krytykę naruszeń standardów demokratycznych i praw człowiek przez reżim Łukaszenki.

Czerwiec 1998 decyzja o przesiedleniu dyplomatów z USA i Ue z osiedla pod pretekstem remontu . Ambasadorzy tych państw i Polski wyjechali z B, nałożony został zakaz wjazdu Białoruskim urzędnikom, Polska tego nie zrobiła i w rok później znów wysłała tam swego ambasadora.

22 stycznia 1999 uchwalenie Posłania Sejmu RP do Narodu Białoruskiego, deklaracja poparcia dla Białorusinów dążących do demokratyzacji państwa . B potępia tą uchwałę. Pod polską ambasadą w Mińsku pikiety. W listopadzie uruchomiono radio RACJA dla Białorusinów z naszej kasy. Polska wspierała org. Pozarządowe i utrzymywała kontakty z działaczami opozycji.

Polskie władze protestowały przeciwko szykanom Związku Polaków an Białorusi i nie reagowały na uzasadnione zarzuty Mińska o polonizacyjnych praktykach księży.

Polacy krytycznie ocenili wybór Łukaszenki na kolejną kadencję w 2001r ale zdawaliśmy sobie sprawę z nie było żadnej alternatywy dla niego bo opozycja była i jest podzielona i trzeba ją wzmacniać by w końcu pojawił się lider.
w Polsce o 2001 r rząd SLD-PSL po zamachu z 11 września organizuje konferencję poświęconą zwalczaniu terroryzmu i zaprasza str białoruską by przełamać impas w stosunkach. Staramy się podtrzymać dialog i nie przyłączamy się do zakazu wjazdu wladz białoruskich na teren państw unii i USA

Trochę się poprawia i w 2002 r pierwsze wspólne ćwiczenia służb granicznych Polski i Białorusi dla zwalczania przestępczości transgranicznej . Stonie polskiej nie udało się wykorzystać załamania stos -ros-biał w 2002r.

Białoruś wciąż stała przy swym stanowisku chciała rozwijania kontaktów ale odrzucała próby wpływania na wew syt.
Problem granic w związku przystępowaniem Polski do Ue musieliśmy dostosować się do wymogów traktatu akcesyjnego i wprowadzić wizy dla Białorusinów. Władze w Mińsku zarzucały że koszt wizy jest za duży, zabiegali o zmniejszenie do 5 euro

Na wieść o pomyślnym wyniku referendum na B w sprawie zniesienia zapisu o możliwości sprawowania władzy prezydenckiej przez dwie kadencje Ue nakłada sankcję na Łukaszenkę i współpracowników . nowe działania autorytarne to represje wobec mediów, w 2005 r zapis utrudniające zakładanie i działanie partii pol. używanie siły wobec własnego społ, represje na członkach Związku Polaków na Białorusi po objęciu przewodnictwa przez Andżelikę Borys i nie uznanie jej władzy. W sierpniu 2005 kolejny zjazd ZPB ze uniemożliwiono wzięcie udziału zwolennikom Borys i nowym przewodniczącym został Józef Łucznik uległy wobec władz i doprowadza to do rozłamu w związku.

Negatywny wpływ miała wypowiedź Condoleezy Rice która nazwała Białoruś strażnica tyranii i ostatnią prawdziwą dyktaturą w europie środkowej. Nasze stos uległy gwałtownemu pogorszeniu, reżim Łukaszenki wydala sekretarza polskiej ambasady Marka Bućko a później Andrzeja Buczaka

Lata 2005-2007 zaostrzanie sporów przez wypowiedzi rządzących w Polsce (PIS) i prezydenta Kaczyńskiego na temat pol wew. Uchwalenie w 2007 r KARTY POLAKA spotyka się z krytyką Białorusinów

32. Problemy w stosunkach polsko-niemieckich w pierwszej dekadzie XXI w.

Działalność Związku Wypędzonych od 1998 - zmierzała do uznania wysiedlania Niemców z ziem oddanych w 1945 Polsce za zbrodnie oraz podnoszenie żądań odszkodowawczego za pozostawione Polsce mienie - w Polsce uważano to za próbę odwracania historii.

Erika Steinbach, nawa przywódczyni związku propagowała zwrot utraconych na wschodzie majątków niemieckim właścicielom i apelowała o zadośćuczynienie.

Dla Polaków dotkniętych niemiecką okupacją oczywiste było że Związek chcący stworzyć w Berlinie centrum 15 milionów dąży do zakłamania historii, mylenie kata z ofiarą. Związek porównywał los Niemców do przesiedlenia Żydów.

Mimo, że kanclerz Niemiec nie utożsamiał się z żądaniami Związku, Polacy byli przewrażliwieni i 10 września 2004 Sejm w uchwale stwierdził: że Polska nie otrzymała stosownej kompensaty za straty przez niemiecką agresję; oświadczył że Polska nie ponosi żadnych zobowiązań finansowych kosztem Niemiec; wezwał rząd do jak najszybszego przedstawienia szacunku strat poniesionych przez Polskę w wyniku IIWŚ; zaapelował do Władz Niemiec o uznanie bezzasadności i bezprawności niemieckich roszczeń odszkodowawczych przeciwko Polsce.

Jesienią 2004 roku, powstało Powiernictwo Polskie, które koncentrowało się na reakcjach na działania związku wypędzonych.

Aby wyjaśnić problem strony powierzyły profesorom prawa międzynarodowego przygotowanie ekspertyzy nt. zasadności niemieckich roszczeń - okazały się bezzasadne.

W grudniu 2006 z inicjatywy Powiernictwa Pruskiego zostały złożone 22 pozwy do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu przeciw Polsce, domagającego się zwrotu pozostawionego majątku. Pozwy zostały odrzucone.

W stosunkach istnieje także problem tzw. Późnych przesiedleńców, głównie z lat 70. Chodzi o kwestie wymuszonego zrzekania się obywatelstwa polskiego i majątku.

Po przystąpieniu do NATO Polska zaczęła coraz wyraźniej demonstrować odmienny od Niemiec kurs w swojej polityce - różnica w podejściu do sojuszu z USA.

- Rozbieżności w sprawie EPBiO - Niemcy byli jednym z głównych konstruktorów tej polityki, a Polska w ślad USA miała zastrzeżenia do niej.

- Kolejnym punktem niezadowolenia była wybrana przez Polskę polityka zaopatrywania się w sprzęt wojskowy od 2000 - F-16 od USA

- Polska opowiedziała się z konfliktem USA z Irakiem, przy sprzeciwie Francji i Niemiec. Polska wzięła udział w interwencji zbrojnej.

33. Problemy w stosunkach polsko-ukraińskich.

To co w 30.

34. Problemy we współczesnych stosunkach polsko-litewskich.

- Warszawa okazywała się powściągliwa w krokach dyplomatyczno-prawnych odnośnie ataków ze strony Moskwy, ponieważ prowadziła z Moskwą negocjacje nt opuszczenia wojsk sowieckich Polskę - Polska dopiero 17 państwem, które formalnie uznało niepodległość Litwy

- innym problemem było podejście mniejszości polskiej do sprawy niepodległości, deputowani w litewskiej Radzie Najwyżej wstrzymywali się nad deklaracją proklamującą niepodległość

- Rada Najwyższa rozwiązała w 1991 polskie rady samorządowe w rejonach wileńskim i solecznickim

- władze negatywnie reagowały na popieranie przez Warszawę domaganie się przez Polaków na Litwie respektowania ich praw

35. Przedakcesyjne formy kontaktu i współpracy Polski z NATO.

W Polsce po okresie reformacji najbardziej realną koncepcją dot. Bezpieczeństwa była orientacja zachodnia. Ze wzg. na położenie geograficzne (między Niemcami, a powracająca Rosją). W tej sytuacji polscy politycy wiązali nadzieje z ewentualnym rozszerzeniem NATO. W pierwszych latach po przełomie z 89' rozszerzenie NATO na kraje Europy Środkowej nie wydawało się możliwe.

Wiara Polski w istotną rolę NATO sprawiła, że nawiązywała ona kontakt z sojuszem w 1990

-marzec, polski minister spraw zagranicznych- Skubiszewski wizytował w Brukseli(kwatera główna)

-sierpień, w ambasadzie polski w Brukseli utworzono Biuro Łącznikowe w celu utrzymania kontaktów z Kwaterą Główną

-wrzesień, sekretarz generalny Manfred Wörner w Polsce

1991 -lipiec, Wałęsa z wizytą w Kwaterze Głównej

6-7 CZERWCA 1991 na sesji NATO przyjęto deklarację PARTNERSTWA Z KRAJAMI EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ

-Listopad, zdecydowano, ze sojusz będzie istniał nadal pomimo zniknięcia jego przeciwnika(układ warszawski)i że podejmie dialog z innymi państwami europejskimi

-Grudzień, zaczyna działalność struktura konsultacyjna : Rada Współpracy Północnoatlantyckiej (NACC),do której zaproszono Polskę

1992 luty- „doktryna Parysa” minister obrony narodowej Jan Parys zapowiadał przystąpienie PL do sojuszu

(wtedy w polityce pl brakowało koordynacji, wspólnej myśli, inicjatyw pomiędzy ośrodkami władzy; warto przytoczyć tutaj pomysł Wałęsy o utworzeniu NATO- bis -nowego systemu bezpieczeństwa tworzonego wyłącznie przez kraje Europy środkowej)

-marzec Wörner znowu w PL powiedział, że sprawa członkostwa PL w sojuszu jest otwarta

-lipiec Hanna Suchocka w swoim expose mówi o tym, że jej rząd będzie dążył do przybliżenia perspektywy członkostwa Polski w NATO

-listopad komitet Obrony Kraju przyjął w „Założeniach polskiej polityki zagranicznej” oraz w „polityce bezpieczeństwa i strategii obronnej Rzeczypospolitej Polskiej” że strategicznym celem Polski w latach 90 jest członkostwo PL w NATO

1993 wrzesień- Lech Wałęsa wystosował do sekretarza generalnego NATO list. Potwierdzono w nim wolę PL przystąpienia do Sojuszu, zastosował w nim następujące argumenty:

PL podziela demokratyczne wartości, na których oparte jest NATO

PL zmierza do usunięcia bariery, która nadal dzieliła Europę(państwa mające zagwarantowane bezpieczeństwa i tego pozbawione)

PL dąży do zabezpieczenia się przed nieprzewidywalnym ryzykiem i do poszerzenia strefy wolności demokracji i współpracy

Duża wola społeczeństw PL do przystąpienia do NATO

Z inicjatywy USA powstała koncepcja Partnerstwa dla Pokoju(PdP)- pogłębienie partnerstwa w ramach NACC poprzez rozwijanie dwustronnej współpracy między NATO a państwami nienależącymi do sojuszu —w Europie Środkowej obawiano się, że amerykańska inicjatywa może być tylko substytutem rozszerzenia Sojuszu. Zaczęto wprowadzać modyfikację programu PdP, m.in. zaoferowano państwom partnerskim współdziałanie w konkretnych przedsięwzięciach na rzecz przejrzystości budżetów obronnych, wspierania demokratycznej kontroli nad wojskiem, wspólnego planowania, wspólnych ćwiczeń wojskowych. W korektach zaznaczono również, że aktywny udział w PdP będzie odgrywał istotną rolę w ewolucyjnym procesie rozszerzania NATO

1994 2 lutego PL podpisała ramowy program PdP

-kwiecień minister obrony RP przedłożył w Kwaterze Głównej „Dokument Prezentacyjny Partnerstwa dla Pokoju”, zobowiązania: zwiększenie przejrzystości w planowaniu obronnym, rozwój współpracy wojskowej z NATO, utrzymywanie gotowości do udziału w operacjach prowadzonych pod egidą ONZ i KBWE, wspólne planowanie, szkolenie, ćwiczenie zwiększające zdolność do org. międzynarodowych operacji pokojowych. Złożenie dokumentu umożliwiło rozpoczęcie negocjacji nt. „Indywidualnego Programu Partnerstwa”(IPP)

-lipiec przyjęto IPP, który zawierał: konsultacje ekspertów, wymiana doświadczeń i inf. Wojskowych; wspólne szkolenia i ćwiczenia(1. Z nich kryptonim „most współpracy” na terenie PL); udział polskich oficerów i ekspertów cywilnych w konferencjach, kursach, szkoleniach, warsztatach org. przez NATO

Praktyczna formą współpracy wojskowej PL z NATO był udział polskich żołnierzy w IFOR i SFOR

Polska dyplomacja prowadziła intensywne zabiegi mające przekonać NATO, że PL nie chodzi tylko o własne interesy bezp. Ale o poszerzanie zachodniej strefy pokoju i stabilności

Grudzień- Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu wewnętrznej debaty nt. sposobu i zasad jego rozszerzenia

1995 Rada Północnoatlantycka zaapelowała do krajów partnerskich o rozwijanie narodowych programów współpracy z NATO i o podejmowanie indywidualnych konsultacji

1996 PL przedstawia Indywidualny Dokument Dyskusyjny, zawiera argumenty na rzecz przyjęcia PL do NATO. Indywidualne konsultacji rozpoczęły się w maju 1996.

Reorientacja programowa polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie.

Rokowania akcesyjne Polski ze WE i przystąpienie do organizacji.

Rola Polski w NATO.

-udział we wszystkich najważniejszych misjach NATO (Irak, Afganistan, Kosowo, Morze Śródziemne)

-strategiczne znaczenie jeżeli chodzi o politykę wschodnią (Rosja, Białoruś)

-ważny sojusznik, z przystosowaną armią w rejonie europy środkowo-wschodniej

-coraz większe i częstsze powierzanie ważnych ról polskim siłom zbrojnym (Dowództwo Batalionu Łączności NATO w Bydgoszczy)

-podczas prezydencji w UE - Rasmussen bardzo liczył na poprawę stosunków między NATO, a UE.

Polska ma korzystne położenie geostrategiczne, leży na wschodniej granicy NATO i jako kraj graniczący z Rosja i innymi państwami poradzieckimi i w związku z tym ma szczególnie ważne zadania monitorowania powstających na Wschodzie wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa państw Sojuszu. Przywódcy państw sojuszniczych podkreślali że rozszerzenie ma na celu poszerzenie strefy wolności, demokracji i stabilności. Polska wspierała kraje Bałtyckie a także Ukrainę

Z punktu widzenia NATO znaczenie Polski wynika z lojalności jej działania, angażowania się w misje NATO (pod względem liczebności wojsk a także ich funkcjonalności) i otwartości na współpracę z sojusznikami. Polska zdecydowanie podkreślała znaczenie obecności wojskowej USA i jej przywództwo w NATO. Wyżej stawiała sobie powiązania z USA niż lojalność wobec Sojuszu.

36. Rola Rosji w wydarzeniach na Ukrainie 2013/2014.

Zwycięstwo rewolucji Euromajdanu spowodowało wzrost tendencji separatystycznych na Krymie, na którym większość mieszkańców stanowią Rosjanie. Region ten od początku niepodległości Ukrainy miał zarówno formalną, jak i faktyczną autonomię od reszty państwa. Gdy więc doszło do zmiany reżimu władzy na Ukrainie, odsunięcia od władzy popularnych na Krymie Partii Regionów i prezydenta Janukowycza, mieszkańcy półwyspu rozpoczęli protesty przeciw nowej władzy w Kijowie oraz manifestacje deklarujące przyjaźń z Rosją.

Separatystyczne nastroje ujawniły się podczas demonstracji w Kerczu i Sewastopolu. W pierwszym z tych miast przed budynkiem władz miejskich ściągnięto flagę ukraińską, a wywieszono flagę rosyjską. Wadym Kołesniczenko, deputowany rządzącej do niedawna Partii Regionów obalonego prezydenta Wiktora Janukowycza stwierdził, iż Sewastopol będzie się zbroił i bronił przed „faszystami” jak według niego nazywa się nowe władze ukraińskie.

Możliwa groźba destabilizacji sytuacji na Krymie spowodowała, iż stacjonująca w Sewastopolu, rosyjska Flota Czarnomorska, została 25 lutego 2014 postawiona w stan podwyższonej gotowości bojowej. 26 lutego 2014, w Jałcie pojawili się rosyjscy żołnierze, a przed budynkiem krymskiego parlamentu w Symferopolu doszło do dwóch demonstracji, zarówno zwolenników, jak i przeciwników nowej władzy w Kijowie. W pierwszej demonstracji, manifestującej jedność Krymu z Ukrainą, przewodzili Tatarzy krymscy, ale także występowały w niej inne mniejszości narodowe żyjące na półwyspie. Rano, 27 lutego 2014, uzbrojeni ludzie zajęli w Symferopolu budynki parlamentu i rządu Republiki Autonomicznej Krymu, po czym wywiesili flagę rosyjską. Po opanowaniu parlamentu krymskiego, przegłosowano referendum dt. statusu Krymu. Plebiscyt został zaplanowany na 25 maja 2014, jednak następnie przesunięto go na 30 marca 2014

28 lutego 2014, rosyjscy żołnierze, opanowali wojskowe lotnisko Belbek w Sewastopolu. Szef MSW Arsen Awakow ocenił, że to „zbrojna interwencja i okupacja”. Wcześniej, nad ranem, grupa uzbrojonych żołnierzy bez żadnych znaków rozpoznawczych na mundurach, opanowała Port lotniczy Symferopol. Napastnicy zajęli całe lotnisko oraz patroluje teren wokół niego. Tego samego dnia na Krymie zauważono rosyjskie śmigłowce wojskowe. 1 marca 2014 Władimir Putin zażądał od Rady Federacji zgody na wysłanie wojsk na Ukrainę. Rada Federacji, jednogłośnie przyjęła wniosek prezydenta w sprawie wydania zgody na użycie rosyjskich sił zbrojnych na terytorium Ukrainy

37. Rosja a integracja Polski z NATO.

1993-1999

Początkowy okres był bardzo dobry dla Polski- nasze stosunki handlowe za czasów SLD-PSL były zaskakująco dobre.

Niestety, nie do końca przekładały się na stosunki polityczne- z uwagi na to, że staraliśmy się o przyjęcie do NATO, Rosja była negatywnie nastawiona. Wysnute plany „Partnerstwa dla Transformacji” autorstwa Olechowskiego spotkały się ze sporą krytyką, a sam Olechowski w Rosji był pokazywany jako polityk antyrosyjski. Stosunki były trudne, jednakże nowy centrolewicowy rząd Kwaśniewskiego starał się oddzielić sporne kwestie polityczne od innych, co było ciekawym zagraniem.

Podczas trwania kryzysu w Kosowie Rosja zażądała rewizji układu o ograniczeniu zbrojeń konwencjonalnych w europie- chodziło o uzgodnienie zmian stref rozlokowania własnych wojsk i nałożenia nowych ograniczeń na państwa, które przystąpiły do NATO- przestraszyło to nieco władze Polski, jednakże na szczęście podpisano inny układ, który nie osłabiałby Polski, a Rosja uzyskała aprobatę dla swoich poprzednich działań

38. Rosja a integracja Polski z WE.

Lata '90

Z uwagi na to, że nie chcieliśmy zostać „samotną wyspą” europy, pragnęliśmy dołączyć do NATO oraz wspólnot europejskich,czyli późniejszej unii europejskiej. Moskwie było to nie na rękę-właśnie zrywaliśmy kajdany rosyjskiej okupacji , mieliśmy pierwszego niekomunistycznego prezydenta i tracili nas jako swoją strefę wpływów, jednakże nie za bardzo mogli coś zrobić- bańka ZSRR pękła, a sporo krajów zaczęło wybijać się na niepodległość, więc uwaga Rosji nie była skierowane stricte na Polskę.

39. Rozbieżności polsko-niemieckie w kwestiach międzynarodowych po przystąpieniu Polski do NATO.

Po przystąpieniu do NATO Polska zaczęła coraz wyraźniej demonstrować odmienny od Niemiec kurs w swojej polityce - różnica w podejściu do sojuszu z USA. Polska starała się stać partnerem strategicznym USA i popierali je, Niemcy byli niechętni wspieraniu amerykańskiego unilateralizmu.

- Rozbieżności w sprawie EPBiO - Niemcy byli jednym z głównych konstruktorów tej polityki, a Polska w ślad USA miała zastrzeżenia do niej. Rzutowało to źle na ocenę Polski jako przyszłego członka UE

- Kolejnym punktem niezadowolenia była wybrana przez Polskę polityka zaopatrywania się w sprzęt wojskowy od 2000 - F-16 od USA

- Polska opowiedziała się z konfliktem USA z Irakiem, przy sprzeciwie Francji i Niemiec. Polska wzięła udział w interwencji zbrojnej. - koń trojański

- Niemcy nie mogli pogodzić się że Polska pozwoliła sobie na antyeuropejską postawę przed wstąpieniem do UE

- sprzeciw Polski wobec Traktatu konstytucyjnego, targi o traktat lizboński, popieranie Turcji w wejściu do UE - to nie pomagało

40. Stanowisko czterech mocarstw w sprawie zjednoczenia Niemiec.

89/90

USA- od samego początku zwolennicy zjednoczenia Niemiec-Niemcy wg nich powinni zostać stałym elementem wspólnoty europejskiej i atlantyckiej

Francja-była zaskoczona tak prędkim obrotem spraw, była przeciwna neutralizacji Niemiec, jednakże oczekiwała jasnego stanowiska co do sił zbrojnych Niemiec. Początkowo niezbyt byli chętni, jednakże społeczeństwo francuskie wywarło presję.

GB- opowiadali się za zjednoczeniem, jednakże mówili, żeby w dalszym ciągu zostawić tam wojska czterech mocarstw, ponieważ obawiano się neutralizacji niemiec. Społeczeństwo było nieufne przez wzgląd na II wojnę św. Krytykowano też postawę Kohla w sprawie granicy z Polską.

ZSRR-początkowo całkowity sprzeciw, dał do zrozumienia, że może nawet zainterweniować zbrojnie. Po wizycie Kohla w '90 zmienili nieco zdanie, jednakże opowiadali się za neutralizacją Niemiec. Niechęć również do dołączenia Niemiec do NATO, jednakże ostatecznie zgodzili się pod warunkiem zmniejszenia swojego potencjału militarnego.

41. Stanowisko Polski w sprawach WPZiB UE.

Polska zanim została członkiem UE przyłączała się do licznych deklaracji i stanowisk wspólnych z UE. Po wejściu do unii w 2004 zostaliśmy współtwórcą Wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa i w początkowym okresie patrzono na to przychylnym okiem, jednakże wzrost sceptycyzmu w podejściu społeczeństwa i różnych partii politycznych spowodował, że nawet SLD nie wykazywał się szczególną aktywnością. Gdy PiS przejął władzę w Polsce, nie wykazywał się zbytnim zainteresowaniem, ponieważ priorytetem była współpraca z NATO oraz kwestia maksymalizacji suwerenności kraju. Po przejęciu przez PO władzy w 2007 powrócono do wspólnego koordynowania polityki zagranicznej z innymi krajami Unii

42. Stosunek Polski do agresji rosyjskiej na Gruzję.

Stanowisko polskiego rządu w sprawie konfliktu gruzińsko-rosyjskiego zawarł szef MSZ Radosław Sikorski w specjalnej deklaracji z 2008 roku. Określił w niej sytuację na Kaukazie jako „bardzo poważną” oraz za niedopuszczalne uznał bombardowanie terytorium Gruzji i wprowadzenie tam obcych wojsk. Zaapelował też o powrót do rozmów. Rząd Donalda Tuska raczej chłodno przyjął zaangażowanie prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który wraz z przywódcami państw bałtyckich oraz Ukrainy, udał się do Gruzjii. Kaczyński uważał, że niezależnie od błędów popełnionych przez prezydenta Saakaszwilego, które mogły przyspieszyć wybuch wojny, ukazała ona agresywne oblicze putinowskiej Rosji. I dlatego Polska powinna się jej przeciwstawić. Na wiecu w Tbilisi Lech Kaczyński wystąpił wspólnie z prezydentami Gruzji, Litwy, Estonii i Ukrainy oraz premierem Łotwy. Wygłosił wówczas przemówienie, w którym powiedział między innymi: "Wierzymy, że Europa zrozumie (...) wasze prawo do wolności i zrozumie też swoje interesy. Zrozumie, że bez (wolnej) Gruzji Rosja przywróci swoje imperium, a to nie jest w niczyim interesie. Dlatego jesteśmy tutaj”. 2 września 2008 roku polski Sejm wydał uchwałę w sprawie kryzysu gruzińskiego, w której między innymi wyraził solidarność z narodem gruzińskim i głębokie współczucie wszystkim ofiarom tego konfliktu.

Podsumowując, Polska kategorycznie potępiała interwencję Rosji, przy czym miała też poparcie innych postsowieckich republik, oraz naszych przyjaciół, amerykanów.

43. Stosunek Polski do niepodległości Ukrainy.

Ukraina zadeklarowała suwerenność państwową 16.07.1990r. Był to pierwszy krok na drodze do niepodległości. Polska z zadowoleniem powitała ten akt, realizując koncepcje `dwutorowości' minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski 13.10.1990 podczas wizyty w Kijowie podpisał dwustronną deklarację o zasadach i głównych kierunkach rozwoju współpracy między Polską a Ukrainą . W tym dokumencie obie strony oświadczyły, że nie mają wobec siebie roszczeń terytorialnych i nie będą takich wysuwać w przyszłości, a ich obecna granica pozostaje nienaruszalna.

Ukraina zajmowała szczególne miejsce w koncepcji polskiej polityki wschodniej, bo uważano , że powstanie i utrzymanie się niepodległego państwa ukraińskiego będzie miało kluczowe znaczenie dla ostatecznego rozpadu ZSRR i osłabienia Rosji starającej się przejąć jego imperialną pozycję. Obawiano się odbudowy struktur imperialnych na obszarze byłego ZSRR. Sformułowano wniosek, że istnieje ścisła zależność między niepodległością Ukrainy a bezpieczeństwem Polski. To główny powód budowania partnerstwa z Kijowem i wspierania ukraińskiej państwowości. Polscy przywódcy nie akceptują stwierdzeń Rosji o `szczególnej roli ` Rosji na Ukrainie, są bowiem przekonani, że niepodległość Ukrainy przyczynia się do umacniania stabilności w Europie, a jednocześnie w długofalowej perspektywie, do umacniania demokracji w samej Rosji (pogląd ten znajdował mocne poparcie w amerykańskiej strategii politycznej wobec Kijowa, która popularyzował Z.Brzeźiński). Polska widzi jednak potrzebę ostrożnego kształtowania stosunków z Ukrainą, tak aby nie narażać na szwank stosunków polsko-rosyjskich.

24.08.1991- Rada Najwyższa ogłosiła deklarację niepodległości Ukrainy- oznaczało to rozpoczęcie realizacji decydującego stadium wyjścia ze składu Związku Radzieckiego. Szanse ku temu wzmocniły się po nieudanym zamachu stanu w Moskwie (pucz Janjewa)-los ZSRR był już przesądzony, a niepodległość ogłaszały kolejne republiki radzieckie. Polska wyraziła swoje zadowolenie z tej deklaracji, dążąc do zacieśnienia współpracy podpisano konwencję konsularną- ustanowienie agencji konsularnej RP we Lwowie (świadczyło to o dobrej woli obu państw do zajęcia się sprawami mniejszości narodowych). 4-5 października wizyta robocza w Polsce premiera Witolda Folkina- podpisano kilka umów o współpracy gospodarczej oraz protokół o konsultacjach między ministerstwami spraw zagranicznych obu państw. Kilka dni później w Warszawie przebywała delegacja rządu ukraińskiego- Polska zadeklarowała natychmiastowe uznanie niepodległości Ukrainy i podpisali porozumienie o nawiązaniu kontaktów urzędowych.

1.06.1991r.- deklaracja niepodległości poddana aprobacie społecznej w referendum( 80% na tak), pierwszym prezydentem został Leonid Krawczuk (nacjonalistyczny zwolennik niepodległości Ukrainy), Polska w 4h po ogłoszeniu wyników uznała ten fakt, pełne nawiązanie stosunków dyplomatycznych od 1992 w formie wymiany not dyplomatycznych, od tego czasu stosunki polsko-ukraińskie nabrały oficjalnego charakteru, a kontakty dwustronne cechowała duża intensywność.

44. Stosunek USA do przemian w Polsce.

Stany zdecydowanie popierały demokratyczne przemiany w Polsce, zależało im też na ustabilizowaniu naszego regionu. Widzieli, że UE działa dosyć wolno, więc na własną rękę próbowali tego dokonać- kreowali nas na wspaniały przykład walki o demokrację i tego, że jest to bardzo wysoka wartość, a z uwagi na nasze położenie idealnie pasowaliśmy do ich planu stabilizacyjnego. Polska walczyła od 1992 o przyłączenie do NATO, więc była dobrze postrzegana, a ponadto wiedziano o sympatii społeczeństwa wobec takich działań

45. Stosunki Polska-USA od jesieni 2007 r.

Relacje Polski i Stanów Zjednocznych od zawsze charakteryzowały się naszą wiarą w to, że Amerykanie kochają nas tak jak my ich. Wyrazem tego była zwłaszcza nasza obecność w Afganistanie i Iraku oraz zapisy chociażby polskiej strategii bezpieczeństwa narodowego z 2003 roku silnie podkreślający nasze związki z USA. Tak było za czasów SLD, a później PiS, które stawiało na USA w kontrze do UE, której nie ufało (o Rosji nawet nie wspominając). Za oceanem natomiast rządził republikanin George W. Bush, który wydawało się - przynajmniej w oświadczeniach - pamiętał o naszym kraju. Nie zmieniało to jednak ogólnego wniosku, że z sojuszu z amerykanami nic nie mamy, a nasza współpraca jest wybitnie asymetryczna. Pozostawało jedynie poczucie bezpieczeństwa (moja opinia).

TARCZA ANTYRAKIETOWA

W 2007 roku w Polsce doszło do zmiany rządu i na czele państwa stanęła proeuropejska PO, która - jak pisze Zięba - nie chciała już w naszej polityce przeciwstawiać UE Stanom Zjednoczonym. Jednocześnie, zgodnie z zapowiedziami premiera Tuska zmniejszyć asymetrię w stosunkach dwustronnych. Tematem nr 1 dla nowego ministra spraw zagranicznych Radka Sikorskiego była tarcza antyrakietowa, która znalazła się nawet w expose premiera, który mówił o niej w kontekście zwiększenia polskich zdolności obronnych.

Widoczna była różnica zdań pomiędzy prezydentem Kaczyńskim, a rządem co do sposobu dalszego prowadzenia negocjacji z Amerykanami. Dla Kaczyńskiego była to sprawa żywotna dla polskiej racji stanu, choćby za cenę ustępstw (wysłał w lipcu 2008 Fotygę, żeby w USA ratowała sprawę). PO chciała negocjować twardo. Ostatecznie umowa została podpisana 20.08.2008 roku wraz z deklaracją o współpracy strategicznej (zbiór sloganów i nic więcej). Nie było to jakieś specjalne osiągnięcie, a sam Sikorski mówił, że nie mogliśmy odmówić, gdy Amerykanie naciskali.

W 2009 roku w wyniku wyborów do władzy w USA doszedł Barack Obama, którego jednym z głównych punktów w polityce zagranicznej był reset w stosunkach z Rosją (za Obamy znacząco spadło zainteresowanie Stanów Europą Środkowo-Wschodnią). Nie wróżyło to dobrze tarczy, gdyż Rosjanie od początku zażarcie przeciwko niej protestowali. 17 września administracja Obamy zakomunikowała, że rezygnuje z projektu, a nowy plan tarczy ma uwzględniać także Rosję. Miała też być bardziej mobilna.

O tym, że tarcza była tylko elementem rozgrywki USA-Rosja przekonaliśmy się z depesz opublikowanych przez Wikileaks. Po fiasku negocjacji obóz prezydencki wraz z opozycją gorąco krytykował rząd za brak ratyfikacji umowy o tarczy, co miałoby w ich odczuciu zmusić Amerykanów do kontynuowania projektu. Od tego czasu sprawa stała w miejscu.

We wrześniu 2011 w trakcie wizyty prezydenta Komrowskiego w Stanach ogłoszono, że wchodzi w życie umowa dotycząca tarczy antyrakietowej i aneks, a w Polsce rozmieszczone będą systemy naziemne rakiet SM-3. Baza ma mieścić się w Redzikowie, a zabezpieczać ją ma oddział amerykańskiego wojska (ogromny wzrost polskiego bezpieczeństwa). Pełną gotowość system na osiągnąć w 2018 roku.

Wcześniej, w grudniu 2009, podpisano umowę SOFA (o statusie wojska amerykańskich na terytorium Polski). Może mieć zastosowanie np. przy Patriotach czy tarczy.

Dodatkowym problemem jest kwestia wyrzutni rakiet Patriot. Chcieliśmy, by stacjonowały one w Polsce i chroniły nasz kraj. Amerykanie chcieli nam dać 1 starszego typu transportowaną z Niemiec na miesiąc raz na kwartał. Jak zaś chcieliśmy kupić to nam zaśpiewali 1 mld $ za sztukę (Korea Płd. ma od nich 3 razy taniej). Zresztą jakaś bateria stała co jakiś czas w Polsce od 2010 roku, ale przeszło to bez echa.

W 2008 roku wycofaliśmy się też z Iraku, pozostawiając za to około dwutysięczny kontyngent w Afganistanie, którego datę wycofania już przedłużaliśmy.

Inne ważne wydarzenia i kwestie:

Obama mimo zapowiedzi nie przyleciał na pogrzeb Kaczyńskiego (niby przez pył wulkaniczny, ale kto chciał ten był)

Cały czas istnieje kwestia publikowania w amerykańskich mediach artykułów o polskich obozach śmierci, na co stanowczo reaguje nasza dyplomacja

Nierozwiązany problem wiz, wszyscy obiecują, ale nikt nic nie zrobił. Chociaż na zajęciach doszliśmy do wniosku, że jej otrzymanie nie jest problemem i odmawiają tylko takim „siłą od pługa odciągniętym” bez języka i w ogóle. Gdy po wizycie prezydenta w USA w grudniu 2010 roku nic się nie ruszyło w tej sprawie Sikorski zasugerowało możliwość wprowadzenia wiz dla Amerykanów.

Kwestia gazu łupkowego (technologię bierzemy głównie z USA, stamtąd są pierwsze firmy wykonujące odwierty)

Nierozwiązana kwestia więzień CIA. Nie wiadomo za wiele, ale Amerykanie nie chcą nic wyjaśniać. Przecieki z Wikileaks nie pozostawiają jednak wątpliwości, że coś było na rzeczy.

Wizyty dwustronne za Obamy:

kwiecień 2010 - Sikorski w Waszyngtonie (rozmowy o broni jądrowej)

lipiec 2010 - Hilary Clinton w Warszawie (aneks do umowy o tarczy)

listopad 2010 - szczyt NATO w Lizbonie; spotkanie Komorowskiego z Obamą

grudzień 2010 - prezydent Komorowski (standardowe wypowiedzi o trwałym sojuszu i rozwiązaniu wiz)

marzec 2011 - Sikorski w USA - spotkanie z Clinton, wykład „Rosja, a bezpieczeństwo Polski”

maj 2011 - Obama w Polsce - intensywna wizyta spotkania z prezydentem, premierem, rodzinami ofiar Smoleńska, opozycją, opozycją białoruską, udział w szczycie Europy Środkowej

wrzesień 2011 - Komorowski w Stanach - ogłoszenie, że tarcza jednak będzie.

46. Strategia bandwagoning i jej przykłady.

Strategia bandwagoning - tzw. „podczepianie” się krajów słabszych, do krajów większych,

silniejszych, w celu uniknięcia rywalizacji i uzyskania korzyści. Można powiedzieć że jest to „schowanie się pod kapeluszem” hegemona, które wynika z odpowiedniej diagnozy obecnej sytuacji. Określana również mianem partnerstwa strategicznego.

Państwo słabsze wchodzi w sojusz z państwem od siebie silniejszym i liczy na profity w postaci:

Zapewnienia bezpieczeństwa

Osiągnięcia korzyści ekonomicznych

Zapewnienia sobie prestiżu na arenie międzynarodowej

Możliwości wpływania na politykę hegemona, ale w praktyce jest to bardzo trudne

Zięba jako przykład strategii bandwagoning przytacza relacje między Polską i USA. Na potwierdzenie można tu powiedzieć o zaangażowaniu Polski w operacje w Iraku, która była inicjatywą USA a nie NATO. Polska zyskała na znaczeniu w oczach polityków amerykańskich po tym wydarzeniu.

47. Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy pomiędzy RP i RFN.

Traktat o dobrym sąsiedztwie  - polsko-niemiecka umowa podpisana 17 czerwca 1991 w Bonn. Traktat podpisali: ze strony polskiej Jan Krzysztof Bielecki i Krzysztof Skubiszewski, ze strony niemieckiej Helmut Kohl i Hans-Dietrich Genscher. Stanowi on uzupełnienie polsko-niemieckiego traktatu granicznego z 14 listopada 1990, będącego jednym z warunków zjednoczenia Niemiec.

Oba państwa zobowiązały się rozwijać śćisłą, pokojową i partnerską współpracę

sukcesem polski było zobowiązanie się niemiec do wspierania w miarę sił i możliwości przystąpienia polski do WE

sukcesem RFN było szerokie określenie praw i wolności mniejszości narodowej niemieckiej w polsce, jest to tym wazniejsze, ze polska nie uzyskała podobnego uznania w niemczech

W trakcie nie zdołano osiągnąć wszystkich porozumień więc dołączono do niego list, który ma taką samą moc prawną jak sam traktat. Wymienili się nim Skubiszewski i genscher

rząd RP o mozliwości osiedlania się Niemców w Polsce wraz z przystąpienienim do WE. Nie przyznano niemcom prawa do wykupu ziemi w Polsce

48. Traktat o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej.

podpisana 14 listopada 1990

Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzeniu istniejącej między nimi granicy . W treści pominięto zawartą w układzie z 1970 wzmiankę o tym, że to właśnie Polska była pierwszą ofiarą II wojny światowej, nie nawiązano również do postanowień konferencji poczdamskiej. Zrównano również utratę przez licznych Polaków i Niemców ich stron rodzinnych w wyniku wypędzenia albo wysiedlenia. W artykule pierwszym uznano jednak ważność wszystkich dotychczasowych układów i aktów (1950, 1951, 1970 i 1989). W artykule drugim obie strony zobowiązały się do poszanowania swej suwerenności i integralności terytorialnej. W kolejnym artykule wyrażono rezygnację z roszczeń terytorialnych i zobowiązania do niewysuwania takowych w przyszłości. Z kolei w ostatnim artykule ustalono tryb ratyfikacji

49. Typologia uwarunkowań polityki zagranicznej państwa.

obiektywne wewnętrzne

środowisko geograficzne państwa

potencjał ludnościowy

potencjał gospodarczy i naukowo-techniczny

system społeczno-polityczny

subiektywne wewnętrzne

percepcja środowiska międzynarodowego przez własne społeczeństwo i państwo oraz postawy społeczne wobec innych państw i narodów

własne koncepcje polityki zagranicznej

jakość i aktywność własnej służby zagranicznej i dyplomacji

obiektywne zewnętrzne

trendy ewolucji najbliższego danemu państwu środowiska międzynarodowego

pozycja państwa w systemie stosunków i ról międzynarodowych

struktura i zasięg umownych powiązań międzynarodowych państwa oraz obowiązujące prawo międzynarodowe

subiektywne zewnętrzne

międzynarodowa percepcja danego państwa i narodu oraz oczekiwania i wymagania stawiane danemu państwu przez inne państwa

koncepcje polityki zagranicznej innych państw

jakość oraz aktywność służby zagranicznej i dyplomacji innych państw

50. Udział Polski w konferencji 2+4.

Lata '90

Strona polska była żywo zainteresowana kwestią zjednoczenia Niemiec z uwagi na dotychczasowe problemy związane z regulacją granicy. Postulat polskiego uczestnictwa w konferencji wysunął minister Krzysztof Skubiszewski, który jednocześnie zaproponował, aby połączyć kwestię bezpieczeństwa NRD i RFN z kwestią bezpieczeństwa ich sąsiadów. Oficjalne polskie stanowisko wyrażono w liście premiera Tadeusza Mazowieckiego z 20 lutego 1990, w którym strona polska zaznaczyła, że nie chodzi jej o uzyskanie statusu identycznego z państwami niemieckimi, ale o przedstawienie swojego punktu widzenia w zakresie bezpieczeństwa. Rozbudowana argumentacja znalazła się w liście ministra Skubiszewskiego skierowanym do ministrów spraw zagranicznych państw sąsiadujących z Niemcami. Polski rząd został również wsparty przez Konferencję Episkopatu Polski.

Uczestnicy konferencji postanowili podczas pierwszego spotkania w Bonn, że Polska zostanie dopuszczona do rozmów, ale jedynie w zakresie kwestii granic. Minister Skubiszewski zaznaczył wówczas, że rząd zainteresowany jest ostatecznym zamknięciem tego problemu poprzez zawarcie traktatu granicznego. Państwa niemieckie wstrzymywały się jednak z tym krokiem i zdecydowały się wyłącznie na wspólną rezolucję obu parlamentów (21 czerwca 1990), w której zadeklarowały wolę zawarcia traktatu, jednak dopiero po zjednoczeniu. W owej rezolucji nawiązano też do dotychczasowych umów, w tym do układu zgorzeleckiego z 1950 i do układu PRL-RFN z 1970. Polski rząd uznał rezolucję za krok w dobrym kierunku, ale niewystarczający. Ze stanowiska wyrażonego w nocie ministra Skubiszewskiego z 3 lipca 1990 wynikało, że Polsce zależy na wejściu w życie traktatu granicznego przed wejściem w życie traktatu zjednoczeniowego.

17 lipca 1990 strona Polska wzięła udział w trzecim posiedzeniu konferencji (Paryż). Uzgodniono wówczas m.in., że zjednoczone państwo niemieckie potwierdzi istniejącą granicę w stosownej umowie ze stroną polską. Przedstawiciele Polski nie zostali natomiast dopuszczeni do ustaleń na temat ograniczeń w zbrojeniach konwencjonalnych Niemiec. Wszystkie dotychczasowe ustalenia znalazły potwierdzenie w układzie zjednoczeniowym, w którym Niemcy m.in. wyrzekły się roszczeń terytorialnych wobec innych państw oraz zobowiązały do niewysuwania ich w przyszłości. Ponadto potwierdzono paryskie postanowienia w zakresie niemieckiego zobowiązania do traktatowego uregulowania kwestii granicy z Polską. W konsekwencji wypracowano osobny Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej podpisany 14 listopada 1990.

51. USA a przystąpienie Polski do NATO.

Już po obradach i porozumieniu Okrągłego Stołu George Bush przemawiał w polskiej dzielnicy Detroit o tym, jak to dobrze, że będziemy teraz krajem demokratycznym- widział w tym profity dla poszerzania demokracji na wschód, co pozwalało na stabilizację tego regionu świata. Wsparcie było nie tylko słowne- anulowano nam sporą część długu oraz obiecano pakiet pomocy finansowej dla Warszawy. Polska w zamian za to sukcesywnie wspierała politykę USA słownie oraz za pomocą wojsk- przyłączyła się też do koalicji chcących interweniować w Iraku. Co prawda, początkowo niełatwo było o współpracę wojskową, ponieważ Polska wciąż znajdowała się w Układzie Warszawskim do połowy 1991, oraz niechęć do drażnienia Moskwy, jednakże po pierwszy, trudnym okresie mogliśmy liczyć na Amerykańską pomoc, wsparcie oraz wdrażanie w ich sposoby obrony, nie można też zapominać o szkoleniach polskiej kadry w USA. Droga nie była też za prosta, ponieważ początkowo Waszyngton twierdził że Polsce powinno wystarczyć członkostwo w PdP. Twierdziło też, że PdP nie jest wieczną poczekalnią, tylko tymczasową, a kwestia przyłączenia do NATO jest wyłącznie kwestią czasu. Wciąż mieliśmy problem odnośnie stworzenia standardów wojskowych i politycznych jak w USA, jednakże sukcesywnie o to walczyliśmy, co koniec końców doprowadziło do tego, że gdy zostaliśmy włączeni do NATO w 1999, byliśmy dla USA wsparciem.

52. Uwarunkowania wewnętrzne polityki zagranicznej Polski po 1989 r.

Po zmianie ustrojowej w '89 Polska zdecydowanie opowiedziała się za opcją prozachodnią- mieliśmy już dosyć odgórnych rozkazów ZSRR. Na sporą część miało wpływ społeczeństwo Polskie, które zdecydowanie popierało taką decyzję. Rząd Mazowieckiego poszedł za głosem ludu i mimo obaw o reakcję Moskwy, zaczęto gwałtowną demokratyzację.

Naszym problemem w tym czasie była gospodarka, która była słaba z uwagi na lata eksploatowania przez Moskwę- zdecydowanie potrzebowaliśmy wsparcia i doradztwa z zachodu- wszak oni mieli już to za sobą.

53. Uwarunkowania wewnętrzne polityki zagranicznej Polski w latach 1945-1989.

Po II woj. św zostaliśmy pod protektoratem ZSRR, więc ponownie przestaliśmy być suwerenem- wprowadzono realny socjalizm, o nasze wychowanie dbało kierownictwo partii i jej ideologiści, natomiast jeśli byłeś oskarżony o zbyt małą radość z bycia członkiem drużyny socjalistycznej, mogłeś spodziewać się sporych represji. Ludzie byli zastraszeni, jednakże protesty również się zdarzały-Poznański Czerwiec, Strajki Studenckie i inne były krwawo tłumione przez wojsko i milicję. Z biegiem lat odwaga naszych przodków rosła w siłę bo widzieli, że jeśli będą czekać, nic dobrego ich nie spotka

54. Uwarunkowania zewnętrzne polityki zagranicznej Polski po 1989 r.

Po zmianie ustrojowej przypomnieli sobie o nas nasi byli sojusznicy- zarówno USA, jak i kraje europy zachodniej- z jednej strony byli oni wysoce zainteresowani wciągnięciem nas do swoich struktur- dla WE początkowo jako rynek zbytu, dla USA jako wysunięty punkt demokracji stabilizujący region. ZSRR nie było zbytnio zadowolone z naszej zmiany stron, jednakże samo borykało się z wieloma problemami, a ponadto sprawy w Polsce zaszły za daleko. Nie można też zapomnieć o tym, że USA nieśmiało próbowało zniechęcać ZSRR do jakichkolwiek prób dalszego mieszania się w sprawy Polski.

55. Uwarunkowania zewnętrzne polityki zagranicznej Polski w latach 1945-1989.

W tym okresie niestety, nie mieliśmy za dużo do powiedzenia- sprawami kierowania krajem, polityką zagraniczną oraz gospodarką zajmowało się za nas ZSRR, czasami przy pomocy Polskich rąk. Tkwiliśmy w Układzie Warszawskim i nie było mowy o zmianie tego stanu rzeczy.

56. Warunki akcesji Polski do NATO.

- Przystąpienie do PROGRAMU PARTNERSTWO DLA POKOJU

Program utworzony w styczniu 1994 r. Jest on nadal podstawowym instrumentem

kształtującym współpracę NATO z państwami partnerskimi w dziedzinie obronności.

Idea programu wypływa z przekonania, iż stabilność i bezpieczeństwo obszaru

euroatlantyckiego może być zapewniona jedynie poprzez współpracę i wspólne

działanie państw.

Zmiany jakich musiała dokonać Polska (w ramach przystąpienia do PPDP), aby przystąpić do NATO:

- Przejście na nowy system łączności i sposoby dowodzenia

· wprowadzenie zmian organizacyjnych na wzór zachodni ( chodziło przede

wszystkim o osiągnięcie kompatybilności i interoperacyjności polskich sił

zbrojnych z armiami zachodu,

· zapewnienie cywilnej kontroli nad armią, co oznaczało cywilne kierownictwo

w Ministerstwie Obrony Narodowej,

· podporządkowanie Sztabu Generalnego cywilnemu ministrowi obrony

· parlamentarna kontrolę nad siłami zbrojnymi.

- Ratyfikacja Traktatu Waszyngtońskiego

57. Wpływ akcesji Polski do NATO i UE na stosunki polsko-rosyjskie.

Jesienią 1993 roku rząd Waldemara Pawlaka koncentrował się na współpracy gospodarczej z Rosją;

Zapowiadany ,,pozytywny zwrot” w stosunkach polsko-rosyjskich zaowocował polityką realizowanego przez Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą zacieśnienia współpracy z Rosją i zdobywania rynków wschodnich oraz szerszą koncepcję szerszą koncepcję ,,Partnerstwa dla transformacji”(popieranego przez Lecha Wałęsę i ministra spraw zagranicznych Andrzeja Olechowskiego);

Koncepcja ta została przedstawiona na konferencji w Krakowie w lutym 1994 roku. Zaproponowano w niej rozwój infrastruktury stosunków gospodarczych z Rosją, wspólne inwestycje, promocję handlu, wymianę doświadczeń w transformacji demokratycznej, budowę gospodarki rynkowej, wspieranie kontaktów międzyludzkich;

Minister spraw zagranicznych Rosji, Andriej Kozyriew, przełożył koncepcję ,,partnerstwa ogólnopolskiego, która rozwijała jego wcześniejsze propozycje(z połowy 1993r.) - nowego kształtu systemu bezpieczeństwa europejskiego, który miałby być oparty na wzmocnionej KBWE i Radzie Współpracy Północnoatlantyckiej(NACC). Stanowiło to wyraz rosyjskiej ofensywy w celu zapobiegania rozszerzeniu się NATO(o co Polska się starała);

Od 1994 roku obroty handlowe między Rosją a Polską przez kilka lat(do kryzysu w Rosji w sierpniu 93r.) systematycznie rosły; sprzyjało temu zawarcie w styczniu 95r. porozumienia o uregulowaniu wzajemnego zadłużenia.

W lutym 95r. w trakcie wizyty premiera Rosji Wiktora Czernomyrdina podpisano protokół o rozpoczęciu budowy gazociągu jamalskiego przez terytorium Polski;

W lutym 95r. weszła umowa o współpracy gospodarczej, a w lipcu uregulowano trwający od 1991 roku spór o zasady połowów przez Polskę na Morzu Ochockim;

Mimo pozytywnych trendów we współpracy gospodarczej, Rosja nie podjęła polskich propozycji zgłoszonych w ramach ,,Partnerstwa dla Transformacji” - autor tej koncepcji, Andrzej Olechowski, był w Moskwie krytycznie oceniany jako polityk antyrosyjski;

Stosunki polityczne z Rosją były bardzo delikatne, kształtowane przez bieżące wydarzenia. O tym jak Rosjanie byli wrażliwi świadczy choćby sprawa incydentu na dworcu kolejowym Warszawa Wschodnia w październiku 1994r. kolejne napięcia powstały, gdy Rada Północnoatlantycka 1.12.94r. podjęła decyzję o rozpoczęciu wewnętrznej dyskusji w NATO na temat możliwości rozszerzenia o państwa Środkowoeuropejskie;

Kilka dni później Rosja protestowała przeciwko potępieniu przez Polskę interwencji zbrojnej Rosji w celu zlikwidowania niepodległości Czeczenii i działalności czeczeńskiego ośrodka informacyjnego w Krakowie;

Kolejne napięcia powstały, w związku z żądaniem Kościoła katolickiego zwrotu budynku kościelnego w Moskwie, także po zbojkotowaniu przez Borysa Jelcyna uroczystości rocznicowych wybuchu Powstania Warszawskiego, wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a przez Leszka Wałęsę parady zwycięstwa w Moskwie z okazji 40. Rocznicy zakończenia II WŚ;

W grudniu 95r. urząd prezydenta objął Kwaśniewski. Jego zadaniem było odbudowanie współpracy z Rosją. Jednak nie było to łatwe, dlatego, że jeśli wykonałby jakieś zdecydowane kroki pojednawcze w kierunku Rosji, to prawicowa opozycja zarzuciłaby mu, że wraca do polityki podległości praktykowanej przez PZPR;

Kwaśniewski na początku zapowiedział kontynuowanie zabiegów o przystąpienie do NATO, dlatego nie zmienił się klimat polityczny w stosunkach z Rosją.

Kwaśniewski i centrolewicowy rząd podjęli próbę oddzielenia spornych kwestii politycznych od innych, przede wszystkim od pomyślnie rozwijającej się współpracy gospodarczej - zapowiadały to expose premiera Cimoszewicza z 14.02.96r. i informacja ministra spraw zagranicznych Rosatiego z 9.05.96r.;

Końcem lutego 96r. Rosja ponowiła propozycję zabudowania korytarza tranzytowego z Białorusi do Obwodu Kaliningradzkiego. Wywołało te negatywne reakcje polskich polityków, którzy zaczęli odwoływać się do historycznych negatywnych doświadczeń z żądaniami Hitlera do przyznania przez Polskę korytarza przez Pomorze Gdańskie;

Rosyjska propozycja została odrzucona przez polskie władze;

W ciągu roku 96 udało się dokonać małego postępu w odbudowie stosunków - w lutym odbyło się polsko-rosyjskie spotkanie okrągłego stołu ekspertów, w kwietniu minister obrony S.Dobrzański uzgodnił w Moskwie plany współpracy wojskowej z Moskwą(zostało to skrytykowane przez opozycję);

Podczas wizyty premiera FR Olega Dawidowa podpisano ramowe porozumienie o współpracy techniczno-wojskowej;

W październiku B.Jelcyn podjął decyzję o przyznaniu przez Rosję kasy na budowę polskich cmentarzy wojskowych w Katyniu i Miednoje;

W listopadzie W.Cimoszewicz podpisał umowę o ruchu bezwizowym - nie weszła ona w życie, bo strona rosyjska nie zgodziła się na zawarcie umowy o readmisji(odsyłanie) nielegalnych imigrantów;

W stosunkach gospodarczych udało się kontynuować dobrą passę - 25.09.96r. podpisano długoterminową mowę o dostawach gazu, w listopadzie Cimoszewicz i Czernomyrdin oficjalnie otworzyli budowę pierwszego odcinka gazociągu Jamalskiego na terytorium Polski;

Kontrakt był krytykowany, dlatego, że wprowadzał zasadę ,,bierz i płać”, przewidywał zawyżone dostawy i uzależniał od jednego dostawcy;

Sukcesem było podpisanie w listopadzie 1996r. o ostatecznym rozliczeniu wzajemnego zadłużenia - deficyt handlowy Polski wobec Rosji i tak wzrastał, co było wynikiem importu surowców;

W ciągu 97 roku, kiedy NATO podjęło decyzję o rozszerzeniu w stosunkach polsko-rosyjskich nic szczególnego się nie wydarzyło;

Kiedy NATO zawarło układ stanowiący o bezpieczeństwie w stosunkach z FR(27 maja) w Polsce dał o sobie znać ,,syndrom Jałty”;

Wszystkie obawy polskie były negatywnie oceniane w Rosji, dostarczały tylko argumentów antypolsko nastawionym kręgom politycznym i mediom o polskiej ,,rusofobii”;

Decyzja szczytu NATO w Madrycie z 8.07.97r. o zaproszeniu do sojuszu Polski, Czech i Węgier, a następnie podpisane 16.12.97r. układy o przystąpieniu do NATO były nazywane - ,,największym błędem historii”;

Kwaśniewskiemu i rządowi Buzka nie udało się zaktywizować kontaktów z FR, było to utrudnione m.in. niestabilnością w Rosji po dymisji rządu Czernomydira(luty 1998) - Polska wtedy podejmowała próby nawiązywania współpracy z usamodzielniającymi się regionami - Obwodami Kaliningradzkimi, Leningradzkimi, Tatarstanem, Baszkortostanem, Niżnym Nowogrodem i Saratowem;

Negatywny wpływ na kontakty z FR miało wprowadzenie przez Polskę od 98r. utrudnień dla obywateli FR w przekraczaniu granic;

W 98r. Polska jako przewodniczący OBWE , podejmowała próby wpływania na sytuację na obszarze WNP;

Preferowane przez Geremka zaangażowanie NATO w rozwiązanie kryzysu w Kosowie wywoływało sprzeciw Rosji;

W związku z rozszerzeniem NATO Rosja zażądała rewizji układu o ograniczeniu zbrojeń konwencjonalnych w Europie(CFE) - chodziło jej o uzgodnienie zmian stref rozlokowania własnych wojsk(czego już dokonała w związku z wojną czeczeńską) i o nałożenie nowych ograniczeń na państwa , które przystąpiły do NATO;

Polskie władze obawiały się nowych zobowiązań wojskowych, które osłabiłyby korzyści związane z przystąpieniem do Sojuszu;

18.11.99rr udało się podpisać nowy układ CFE II, który jest kompromisem nieosłabiającym Polskę, ale też satysfakcjonującym FR;

Doszedł problem akcesji Polski do UE

Problem akcesji Polski do Unii Europejskiej skomplikował stosunki Polski i Rosji.

GRUDZIEŃ 1997r. zaproszenie Polski do negocjacji akcesyjnych, w wyniku których Rosja zażądała •Rozmów na temat skutków tego rozszerzenia, zrekompensowania jej strat, jakich miałoby to rozszerzenie spowodować,

•Obwiała się zerwania dwustronnych stosunków ekonomicznych przez państwa przystępujące do Unii, a także

•Utrudnień w podróżowaniu do i z Obwodu Kaliningradzkiego

31 MARCA 1998 -Negocjacje Akcesyjne czyniły nasze stosunki z Rosją bardzo delikatnymi. Geremek motywował to działanie krokiem ułatwiającym partnerski dialog z Rosją.

W wydanym 13 czerwca 2001 r. przez MSZ dokumencie pt. „Polityka wschodnia UE w perspektywie rozszerzenia o państwa Europy Środkowo- Wschodniej- polski punkt widzenia” znalazły się rzeczowe postulaty współpracy z Obwodem Kaliningradzkim i północno-zachodnimi regionami Rosji.

Porozumienia wymagały sprawy związane ze zbliżającą się akcesją Polski do UE. Była to sprawa

•wiz dla Rosjan i

•tranzytu do Obwodu Kaliningradzkiego.

RUCH OSOBOWY

Rosja także zabiegała o specjalne ułatwienia dla ruchu osobowego do Obwodu Kaliningradzkiego. W związku z przystąpieniem do struktur UE a następnie Układu z Schengen nie było możliwe utrzymanie bezwizowego reżimu dla mieszkańców, wprowadzono wizy. Wizy wprowadzono od 1 października 2003 r. Odrzucone zostały propozycje obustronnego zniesienia opłat wizowych, Rosją potraktowała je jako nierówno prawne.

WYPOWIEDZENIE UMÓW

Ze względu na akcesję do UE, Polska musiała dostosować się do jej prawa wspólnotowego. Wypowiedziała kilka umów o współpracy dwustronnej.

31 marca 2003r. -Polska wypowiedziała traktat między RP a FR o handlu i współpracy gospodarczej .

W czerwcu 1994r. UE i Rosja zawarły Układ o partnerstwie i współpracy PCA (Objęcie nim Polski-listopad 2004).

PO WEJŚCIU DO UE

- Polsce udało się rozbudować stosunki handlowe z Rosją, mimo że wprowadzała własne certyfikaty sanitarne czy żądała własnych inspekcji w zakładach.

Podpisanie umowy pomiędzy RP a FR o współpracy gospodarczej- 2 listopada 2004r.

-Od wiosny 1998r. Polska lansowała koncepcje stworzenia wymiaru wschodniego UE. Została ustanowiona wiosna 2004 r. Europejska Polityka Sąsiedztwa. Rosja uznając, że UE dąży do odejścia od wspólnej strategii i rywalizacji z Rosją na obszarze innych państw WNP

ODNOŚNIKI DO UE A ROSJI

-Rząd koalicji PO-PSL wyraził gotowość wycofania weta dla rozpoczęcia rokowań UE z Rosją w sprawie nowego układu o Partnerstwie i współpracy, jeżeli Rosja uchyli embargo na import polskich produktów mięsnych i roślinnych

- W maju 2008 roku, rząd Polski wyraził zgodę na mandat dla Komisji Europejskiej na rokowania z Rosją w sprawie PCA-2

-W sierpniu 2008 roku w wyniku wojny w Gruzji, Polska zgodziła się włączyć swoich przedstawicieli

Do cywilnej misji obserwacyjnej UE w Gruzji

-Polityka i zaangażowanie Polski na obszarze zachodniej i południowej części WNP poprzez inicjatywę „wymiaru wschodniego UE”, działania na rzecz wzmocnienia Europejskiej Polityki Sąsiedztwa

-Maj 2008, Polska wspólnie ze Szwecją przedstawiła propozycję utworzenia Partnerstwa Wschodniego

•zwiększenie zaangażowania UE w demokratyczna transformację Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu.

58. Współpraca Polski z NATO w ramach PdP.

Z inicjatywy USA powstała koncepcja Partnerstwa dla Pokoju(PdP)- pogłębienie partnerstwa w ramach NACC poprzez rozwijanie dwustronnej współpracy między NATO a państwami nienależącymi do sojuszu —w Europie Środkowej obawiano się, że amerykańska inicjatywa może być tylko substytutem rozszerzenia Sojuszu. Zaczęto wprowadzać modyfikację programu PdP, m.in. zaoferowano państwom partnerskim współdziałanie w konkretnych przedsięwzięciach na rzecz przejrzystości budżetów obronnych, wspierania demokratycznej kontroli nad wojskiem, wspólnego planowania, wspólnych ćwiczeń wojskowych. W korektach zaznaczono również, że aktywny udział w PdP będzie odgrywał istotną rolę w ewolucyjnym procesie rozszerzania NATO

1994 2 lutego PL podpisała ramowy program PdP

-kwiecień minister obrony RP przedłożył w Kwaterze Głównej „Dokument Prezentacyjny Partnerstwa dla Pokoju”, zobowiązania: zwiększenie przejrzystości w planowaniu obronnym, rozwój współpracy wojskowej z NATO, utrzymywanie gotowości do udziału w operacjach prowadzonych pod egidą ONZ i KBWE, wspólne planowanie, szkolenie, ćwiczenie zwiększające zdolność do org. międzynarodowych operacji pokojowych. Złożenie dokumentu umożliwiło rozpoczęcie negocjacji nt. „Indywidualnego Programu Partnerstwa”(IPP)

-lipiec przyjęto IPP, który zawierał: konsultacje ekspertów, wymiana doświadczeń i inf. Wojskowych; wspólne szkolenia i ćwiczenia(1. Z nich kryptonim „most współpracy” na terenie PL); udział polskich oficerów i ekspertów cywilnych w konferencjach, kursach, szkoleniach, warsztatach org. przez NATO

Praktyczna formą współpracy wojskowej PL z NATO był udział polskich żołnierzy w IFOR i SFOR

Polska dyplomacja prowadziła intensywne zabiegi mające przekonać NATO, że PL nie chodzi tylko o własne interesy bezp. Ale o poszerzanie zachodniej strefy pokoju i stabilności

Grudzień- Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu wewnętrznej debaty nt. sposobu i zasad jego rozszerzenia

1995 Rada Północnoatlantycka zaapelowała do krajów partnerskich o rozwijanie narodowych programów współpracy z NATO i o podejmowanie indywidualnych konsultacji

1996 PL przedstawia Indywidualny Dokument Dyskusyjny, zawiera argumenty na rzecz przyjęcia PL do NATO. Indywidualne konsultacji rozpoczęły się w maju 1996.

59. Wyzwania i szanse dla Polski w związku ze zjednoczeniem Niemiec.

9 listopada 1989 r. otwarto granice między Berlinem Zachodnim i RFN. Politycy niemieccy (zwłaszcza Helmut Kohl) podkreślali, że katalizatorem zjednoczenia Niemiec było zwycięstwo „Solidarności”. Formalne włączenie landów wschodnich do RFN nastąpiło 03.10.1990r. Fakt powstania wielkiego państwa niemieckiego, którego kierunek polityki zagranicznej nie był przesądzony, stanowił istotne uwarunkowanie dla polskiej polityki zagranicznej.

Polska - godząc się na zjednoczenie Niemiec - zabiegała o uznanie w wiążącym prawnomiędzynarodowym traktacie ustanowionej na konferencji w Poczdamie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Obawy wynikały z tego, że w czasie zimnej wojny RFN otwarcie kwestionowała granicę polsko-niemiecką (po 1970 traktowała ją jako rozwiązanie tymczasowe). Niejasna była też postawa H. Kohla, który w planie zjednoczenia Niemiec pominął kwestię granic.

Zjednoczenie Niemiec wywoływało też obawy związane z nieuregulowanym statusem niemieckiej mniejszości w Polsce, a zwłaszcza z kwestiami sygnalizowanych roszczeń majątkowych wysiedlonych Niemców.

Silne były obawy o przyszły kierunek polityki zagranicznej zjednoczonych Niemiec, np. czy Niemcy nie powrócą do polityki ekspansji w kierunku Europy Środkowej.

Porozumienie się z Niemcami stało się nakazem polskiej racji stanu, ponieważ najkrótsza droga do struktur europejskich i euroatlantyckich prowadziła właśnie przez Niemcy.

60. Znaczenie rozpadu ZSRR i bloku wschodniego dla polskiej polityki zagranicznej.

zmiana przywództwa w krajach, które wyzwoliły się spod wpływów ZSRR oznaczała wybór zarówno nowej polityki wewnętrznej jak i zewnętrznej; te które wybrały integracje z zachodem postawiły pod znakiem zapytania dwustronne powiązania sojusznicze z ZSRR oraz UW i RWPG,

gry na początku 1991 roku ZSRR próbowało przekształcić RWPG w Międzynarodowa Organizacje Współpracy Gospodarczej jej europejscy członkowie (Polska) nie byli tym zainteresowani

Polska i Czecho- Słowacja (w świetle nowej sytuacji) ostrożnie podeszły do sprawy UW (w przeciwieństwie do Węgrzech) i zaproponowały rozwiązanie struktur wojskowych Układu Warszawskiego z pozostawieniem struktur politycznych ( ze strony Polski propozycja pozostawienie struktur politycznych wiązała się z niejasnym stanowiskiem Niemiec odnośnie zachodniej granicy, poza tym, jak większość państw uważała, że najpierw należy doprowadzić do pełnego wykonania układu o ograniczeniu zbrojeń konwencjonalnych w Europie CFE- chodziło o to aby poprzez istnienie struktur pol. UW istniało forum do podzielenia zobowiązań)

odnośnie stacjonujących na terenie Polski wojsk radzieckich to sprawa była bardziej skomplikowana gdyż na terytorium zjednoczonych Niemiec pozostały duże jednostki wojskowe armii radzieckiej a rokowania Polski z ZSRR bardzo trudne- ostatecznie ostatni żołnierz radziecki opuścił Polskę we wrześniu 1993 r.

25 grudnia 1991 r. ZSRR przestaje istnieć. Federacja Rosyjska staje się jego prawnym spadkobiercą, sukcesorem zawartych przez to państwo umów międz. i miejsca stałego człona w Radzie Bezpieczeństwa ONZ oraz przejęła poradziecki arsenał jądrowy

Upadek ZSRR stanowił dopełnienie rozpadu bloku wschodniego. Stworzyło to korzystna sytuacje dla Polski, która została ostatecznie uwolniona od imperialnej zależności. Jednak powstały poważne wyzwania- dokończenia rozpoczętych rozliczeń historycznych, które trzeba było teraz negocjować z Rosją, a do tego należało sformułować realistyczna koncepcję polityki wschodniej wobec całego obszaru poradzieckiego.

61. Znaczenie transformacji ustrojowej dla reorientacji polityki zagranicznej Polski.

6 luty- 5 kwietnia 1989- Okrągły stół

• PZPR (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza)

ZSL (Zjednoczone Stronnictwo Ludowe)

• SD (Stronnictwo Demokratyczne)

VS.

• przedstawiciele demokratycznej opozycji („Solidarność”)

Efekt: Przyjęcie programu przemian ustrojowych rozpoczętych od wprowadzenia pluralizmu politycznego politycznego. Utworzono pierwszy po II WŚ rząd Polski na czele którego stanął polityk z opozycji demokratycznej- Tadeusz Mazowiecki. Koalicyjny rząd rozpoczął działalność 12 września 1989 r.

Przed transformacją:

• Polska polityka zagraniczna musiała uwzględniać takie uwarunkowania geopolityczne: (zależność od ZSRR i podział Europy na 2 rywalizujące ze sobą obozy); dodatkowo motywowana była ideologicznie przez rządzącą partię marksistowsko- leninowską;

• Doktrynalna teoria 3 zasad: 1) zasada internacjonalizmu socjalistycznego- jedność, przyjaźń, pomoc i współpraca z państwami socjalistycznymi (UW i RWPG), 2) zasada solidarności z narodami walczącymi o wyzwolenie narodowe i społeczne (kraje Trzeciego Świata), 3) zasada pokojowego współistnienia z państwami o odmiennym ustroju (kapitalistycznym)

Cele polityki zagranicznej po transformacji:

• poszukiwanie nowego systemu bezpieczeństwa międzynarodowego, który miał gwarantować narodowe bezpieczeństwo Polski

• dyplomatyczne wspieranie realizowanych w kraju reform ustrojowych, w tym przede wszystkim przestawienia gospodarki na mechanizmy rynkowe, mającego zaowocować rozwojem gospodarczym, oraz

• utrzymanie i podniesienie międzynarodowego prestiżu Polski i Polaków, którzy pierwsi w bloku radzieckim podjęli dzieło budowania demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego

Cele te doprowadziły do wzrostu zadania polskiej polityki zagranicznej oraz zapotrzebowania na nowe idee, pomysły i koncepcje. Powstały duże potrzeby przyłączenia się do inicjatyw innych państw, podejmowania samodzielnych akcji dyplomatycznych oraz włączanie się do rokowań międzynarodowych i wywiązywania się z umów dwustronnych i wielostronnych.

Polityka zachodnia:

• po przemianach ustrojowych Polska polityka zagraniczna reorientuje się (do teraz) w kierunku państw zachodnich (opcja euroatlantycka)

• poszukiwanie nowych gwarancji bezpieczeństwa i szans rozwoju ekonomicznego (kontakty i współpraca z krajami zachodnimi i ich strukturami wielostronnymi i integracyjnymi- wtedy jeszcze nie było szans na przystąpienie do NATO- 1989- 1992)- poczucie pozostania w szarej strefie= wiązanie nadziei z KBWE (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie)

• dążenie do przystąpienie do UE I NATO oraz do ukształtowania partnerskich stosunków z USA i Niemcami

• współpraca z transformującymi się państwami Europy Środkowej (Grupa Wyszehradzka, Rada Państw Morza Bałtyckiego, Inicjatywa Środkowoeuropejska)

Koncepcja polityki zachodniej zmierzała do „powrotu Polski do Europy” i opierała się na tezie o przynależności Polski do cywilizacji zachodniej (śródziemnomorskiej)

Polityka wschodnia:

• w pierwszym okresie koncentrująca się na likwidacji dotychczasowych więzi zależności od ZSRR, a następnie na rozliczeniach historycznych i budowie traktatowych podstaw stosunków dwustronnych ze wschodnimi sąsiadami

• kryzys wewnętrzny w ZSRR utrudnił wypracowanie koncepcji polityki wschodniej

• jako kraj, który pierwszy podjął dzieło zmiany ustrojowej, Polska musiała prowadzić ostrożną politykę zagraniczną- dlatego rząd T, Mazowieckiego deklarował dotrzymanie zobowiązań sojuszniczych, utrzymanie równoprawnych, partnerskich i dobrosąsiedzkich stosunków (zasady suwerenności i nieingerencji w sprawy wewnętrzne drugiej strony); kwestia rozwiązania UW i wycofania wojsk radzieckich z Polski nie została podjęta,

• sprzyjała rozpadowi ZSRR

• koncepcja „dwutorowości” (równoległe stosunki z Moskwą i wybranymi republikami)

• mimo to od 1990 r. współpraca gospodarcza, handlowa i kulturalna zamierała

• bark spójnej koncepcji względem rozpadającego się ZSRR (powielanie polityki państw zachodnich, które nie posiadały pełnej wiedzy odnośnie sytuacji w ZSRR)

• Rosja uznawana z przeciwnika, Ukraina za partnera strategicznego

• dążenie do wzmocnienia niepodległości Ukrainy i Białorusi (idea jagiellońska i koncepcja federacyjna)

Zredukowane do minimum zaangażowania we współpracę z pokolonialnymi krajami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Poszukiwanie wyłącznie partnerów związanych z Zachodem i szybko rozwijających się. (Izrael, RPA, Chile)

---