Rynki-opracowanie, uczelnia, Rynki finansowe


Rynek nie oznacza terytorialnie określonego miejsca spotkań sprzedających i kupujących kapitały pieniężne, ale cały zespół instytucji i mechanizmów ekonomicznych, za pomocą, których te transakcje są realizowane. Rynek kapitału -aktywów finansowych-jest zwykle nazywany w skrócie rynkiem finansowym. Rynek koncentruje podaż i popyt na kapitał i dlatego na rynku tym następuje wycena kapitału, dochodzi do transakcji po ustalonej cenie. W zależności od rodzaju aktywów występujących na tym rynku dzieli się go na:

- rynek pieniężny j kredytowy o charakterze krótkoterminowym,

- rynek kapitałowy, nazywany również rynkiem inwestycyjnym, obejmujący kapitały długoterminowe.

Rynek finansowy - miejsce, gdzie dokonuje się transakcji środkami rjicnjezrjyijii. Przedmiotem rynku finansowego są walory finansowe występujące w postaci zmaterializowanej lub zdematerializowanej.

• -Skarb Państwa

• -Terenowe Organy Władzy

• -Instytucie ubezpieczeniowe

• -Fundusze emerytalne

• Fundusze inwestycyjne

-Przedsiębiorstwa

• -Ludność

• -Podmioty zagraniczne

Pojęcie instytucje rynku finansowego zawiera wiele kategorii podmiotów. Są to podmioty zarządzające środkami finansowymi powierzonymi-im przez Osoby trzecie, zajmujące się szeroko rozumianym obrotem instrumentami finansowymi. Są to również inne podmioty uczestniczące w funkcjonowaniu rynku finansowego - takie jak fundusze gwarancyjne, pośrednicy finansowi -oraz bank centralny, do którego ustawowych zadań należy m.in. zapewnienie płynności całego systemu pieniężnego. Są to także podmioty nadzorujące funkcjonowanie systemu i działanie podmiotów rynku finansowego; ich główna rolą jest zapewnienie bezpieczeństwa środków finansowych klientów instytucji finansowych oraz zapewnienie stabilnego funkcjonowania tego rynku.

Celem artykułu jest dokonanie zarysu podmiotowego instytucji funkcjonujących na polskim rynku finansowym. Ich wybór i prezentacja mają służyć stworzeniu syntetycznego ujęcia działających na nim najistotniejszych podmiotów polskiego rynku -finansowego. W przekonaniu autora publikacji, polski rynek instytucji finansowych jest - pomimo istniejących niedoskonałości - zbliżony do standardów rynków finansowych świata.W oficjalnych dokumentach Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, określających warunki dostosowania Polski do wymogów jednolitego rynku Unii Europejskiej, wskazuje się raczej na konieczność radykalnej poprawy efektywności i wzmocnienia kapitałowego polskich instytucji finansowych jeszcze przed uzyskaniem Członkostwa w Unii Europejskiej - nie Zaś na konieczność zmian podmiotowych na polskim rynku finansowym.

W okresie dochodzenia Polski do członkostwa w Unii Europejskiej niezbędna jest zatem polityka wspierająca restrukturyzację, konsolidację i prywatyzację polskich instytucji finansowych - w tym także poprzez poszukiwanie zagranicznych inwestorów strategicznych. Wynikiem tych działań powinna być poprawa efektywności sektora finansowego i jego przygotowanie do unijnej konkurencji rynkowej.

Pieniądz Środek wymiany towarów (ekwiwalent), wynaleziony przez Fenicjan, którzy jako pierwsi bili monety. W czasach obecnych używana jest .papierowa odmiana pieniądza (banknot). Emisją pieniądza na rynek zajmuje się Bank Centralny danego kraju.

Rynek pieniężny — segment rynku finansowego, na którym dokonywane są transakcje, gdzie kupujący i sprzedający realizują interesy rozliczane w formie gotówkowej lub bezgotówkowej o okresie zapadalności do jednego roku. Rynek pieniężny można podzielić na:

1. Rynek międzybankowy depozytów i lokat

2. Rynek zbywalnych papierów wartościowych

Ad. l Do instrumentów rynku pieniężnego w Polsce zalicza się przede wszystkim 13 i 52 tygodniowe bony skarbowe, krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw oraz pożyczki i depozyty na międzybankowym rynku pieniężnym o różnym terminie zapadalności od natychmiastowych O/N (na noc) do 1Y (jednoroczne).

Przyjmuje się następujące oznaczenia dla międzybankowego rynku pieniężnego w Polsce, na którym notowane są największe dzienne obroty:

. WIBOR - Warsaw Interbank Offer Ratę

• WIBID - Warsaw Interbank Bid Ratę « O/N (ang. Overnight) - przez noc

• T/N (ang; Tomorrow Next) - z dnia jutrzejszego na pojutrze

• S/N (ang, Spot Next) - 2 dni

• l W (ang, l Week) - l tydzień

• IM. 3M, 6M. 9M Tang. Months) - miesiące

• l Y (ang. l Year)-lrok

We Frankfurcie nad Menem i Londynie używane są podobne terminy w stosunku do międzybankowego rynku pożyczkowego tyle tylko, że używany jest inny przedrostek, odpowiednio EURIBOR i LIBOR. Na londyńskim rynku pieniężnym kwotowane są pożyczki w czterech podstawowych walutach euro (LffiOR-EUR), funcie szterlingu (LffiOR-GBP), jenie japońskim (LIBOR-JPY) i dolarze amerykańskim (L1BOR-USD).

O/N (ang. overnight) - termin jednodniowy. Bank pożyczający otrzymuje pieniądze w dniu zawarcia transakcji, a zwraca w następnym dniu roboczym. T/N (ang. Tom/next, czyli tomorrow next) - termin jednodniowy, ale pieniądze docierają do banku biorącego depozyt dopiero następnego dnia po transakcji; zwracane SA w kolejnym dniu roboczym. S/N (ang. spot/next) — termin jednodniowy, ale bank dający lokatę przekazuje pieniądze dopiero w drugim dniu roboczym po zawarciu transakcji, a zwrotu domaga się następnego dnia roboczego.

Wszystkie terminy wymagalności/zapadalności liczone są w dniach roboczych waluty/walut transakcji.

Ad. 2

l )Instrumenty dyskontowe - bony skarbowe, pieniężne, papiery komercyjne oraz certyfikaty depozytowe. Te papiery, których cena sprzedaży na rynku pierwotnym jak i wtórnym po cenie niższej niż nominalnej. Różnica pomiędzy ceną a nominałem to dyskonto

Rewaluacja - to prowadzona na bieżąco kalkulacja dochodowości instrumentu finansowego. Prowadzona jest w oparciu o aktualne ceny rynkowe danego instrumentu. Metody rewaluacji: a) Metoda kosztów alternatywnych - polega na porównaniu zysków zrealizowanych na jednym instrumencie z zyskami jakie by osiągnięto, gdyby ten sam kapitał ulokowano w inny instrument rynku pieniężnego b) Metoda stałej dochodowości - porównuje się dochodowość uzyskaną w okresie posiadania w swoim portfelu (HPR) z dochodowością jaką osiąga się w dniu zakupu do wykupu

2)Papiery kuponowe — certyfikaty depozytowe Certyfikaty depozytowe kuponowe — inaczej odsetkowe, są to krótkoterminowe papiery wartościowe na okaziciela lub imienne stwierdzające fakt zdeponowania w danym banku określonej sumy pieniężnej na określony czas i przy danym oprocentowaniu wkładu Certyfikaty depozytowe możemy podzielić na: a) Certyfikaty dyskontowe

b) Certyfikaty kuponowe: o stałym oprocentowaniu i o zmiennym oprocentowaniu

Rynek pieniężny dostarcza kapitału krótkoterminowego na finansowanie działalności bieżącej banków, przedsiębiorstw, innych podmiotów i osób fizycznych. Rynek ten jest mechanizmem zamiany pieniądza bankowego (banków komercyjnych) na pieniądz banku centralnego. Chroni banki przed niewypłacalnością, stanowi rynek rezerw kasowych systemu bankowego i gospodarki finansowej państwa. Jest miejscem spotkania popytu na pieniądz i jego podaży - spotkania podmiotów dysponujących nadmiarem pieniądza i cierpiących na jego niedobór. Pieniądz jest tu towarem posiadającym swoją wewnętrzną wartość.

Segmenty rynku pieniądza

BANKI

Instytucją działającą na rynku finansowym są banki. Spełniają one trzy podstawowe funkcje:

- kreują pieniądz centralny będący ostatecznym środkiem zapłaty;

- kreują zdecentralizowany pieniądz wykładowy jako instrument kredytowy i środek płatniczy;

- pośredniczą między posiadaczami środków pieniężnych.

Można dokonać podziału banków przyjmując kryterium wykonywanych zadań w gospodarce rynkowej:

- emisyjne (centralne)

- komercyjne (kredytowe, depozytowe)

- rozwojowe (inwestycyjne)

- oszczędnościowe

Bank centralny jako bank emisyjny jest podstawą każdego systemu bankowego, podporządkowany .państwu,.posiadającemu .przeważającą część jego kapitału. Bank centralny prowadzi rachunki rządowe oraz wykonuje operacje zlecone przez rząd. Bank centralny reprezentuje interes kraju poza jego granicami.

Banki komercyjne (kredytowe i depozytowe) przyjmują depozyty i wkłady w postaci rozliczeń .gotówkowych. Tradycyjnie udzielają kredytów krótko i średnio terminowych. Na zlecenie klientów wykonują usługi pośredniczące (komisowe) inn. Do kategorii banków komercyjnych zaliczyć można również banki spółdzielcze. Są one w porównaniu z bankami komercyjnymi małe i prowadzą lokalną działalność. Banki te traktowane sąjako odrębna kategoria.

Banki rozwojowe gromadzą środki o charakterze długo terminowym poprzez emisje papierów wartościowych, przyjmują także lokaty długoterminowe. Zgromadzone środki wykorzystująw przetwarzaniu środków pieniężnych na kapitał rzeczowy'. Współdziałają w tworzeniu nowych przedsiębiorstw lub rozbudowie już istniejących.

Banki i kasy oszczędnościowe gromadzą rozproszone oszczędności indywidualne i na ich podstawie udzielaj ą kredytów. Często banki te działaj ą w. po wiązaniu z urzędami.pocztowymi, które dysponują siecią placówek. Od banków oszczędnościowych należy odróżnić instytucje zajmujące się lokowaniem oszczędności w papierach wartościowych.

Banki specjalne finansują wykonywanie zadań wymagających fachowej obsługi bankowej. Zalicza

się do nich banki, które obsługują handel zagraniczny na wydzielonym obszarze geograficznym;

oraz banki budownictwa mieszkaniowego.

Według kryterium formy własności rozróżniamy banki publiczne, banki z różnym udziałem kapitału

państwa, oraz prywatne.

Przyjmując kryterium zasięgu terytorialnego wyróżniamy banki ogólnokrajowe, regionalne a także

lokalne.

Rynek kapitałowy— segment rynku finansowego, na którym dokonywane są emisje średnio- i długoterminowych instrumentów finansowych takich jak akcie i obligacje, przeznaczone na finansowanie inwestycji. Zwyczajowo (ale też w przepisach prawnych wielu krajów), cezurą czasową oddzielającą rynek pieniężny od kapitałowego jest termin zapadalności instrumentu finansowego wynoszący jeden rok.

Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego

Na rynku kapitałowym transakcje odbywają się w formie zakupu i sprzedaży papierów wartościowych

charakteryzujących się w zasadzie niższą płynnością, większymi dochodami, ale też większym

ryzykiem posiadania niż w przypadku instrumentów rynku pieniężnego. W operacjach na rynku

kapitałowym następuje zamiana kapitału na papiery wartościowe.

kapitałowe - potwierdzające wartości kapitałowe w formie długoterminowych środków finansowych.

Zgodnie z prawem o publicznym obrocie papierami wartościowymi obowiązującym w Polsce,

papierami wartościowymi są:

- akcje i obligacje,

- inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów,

Instytucje nadzorujące rynek kapitałowy

Funkcje rynku kapitałowego

Rynek kapitałowy dostarcza kapitału dla operacji długoterminowych. Umożliwia emitentowi papierów wartościowych uzyskanie środków na planowaną przez niego działalność gospodarczą, nabywcy natomiast stwarza możliwość zyskownej lokaty posiadanych środków finansowych lub zabezpieczenia posiadanego kapitału. Umożliwia łatwe i szybkie przenoszenie środków finansowych zarówno między różnymi sektorami rynku finansowego, jak i różnymi częściami gospodarki. Na rym rynku faktycznie dokonywana jest bieżąca ocena działalności jednostek gospodarczych, dzięki której środki finansowe kieruje się do tych najbardziej efektywnych.

Najczęściej mianem rynku kapitałowego zwykło się określać rynek kapitałów średnio- i długoterminowych przeznaczonych na finansowanie inwestycji. Przedmiotem transakcji na tym rynku są średnio- i długoterminowe kredyty, średnio- i długoterminowe walory oraz udziały.

Podstawowym zadaniem i przedmiotem działalności rynku kapitałowego jest przetwarzanie kapitałów pieniężnych o charakterze oszczędności na kapitał trwały produkcyjny i nieprodukcyjny. Celem rynku kapitałowego jest umożliwienie pozyskiwania środków finansowych na zapewniającą dochody działalność inwestycyjną. Podaż na rynku kapitałowym to zasoby finansowe:

• pochodzące z oszczędności gospodarstw domowych,

• pieniężne utworzone przez zyski przedsiębiorstw,

• przymusowe tworzone przez państwo za pomocą systemu podatkowego oraz długu publicznego,

• gromadzone przez banki ł instytucje dokonujące długoterminowych lokat, tzw. instytucjonalnych inwestorów (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, inwestycyjne i inne).

Popyt na rynku kapitałowym zgłaszają:

• przedsiębiorstwa gdy ich własne fundusze nie wystarczają na finansowanie rozwoju,

• państwo i instytucje z nim związane,

• organy samorządowe,

• gospodarstwa domowe poszukujące długoterminowych pożyczek hipotecznych na budownictwo mieszkaniowe.

Dobrze rozwinięty i działający rynek kapitałowy ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki, sprzyja bowiem istnieniu takich korzystnych dla jej rozwoju zjawisk jak:

• alokacja kapitału - przemieszczanie się kapitału między różnymi sektorami rynku finansowego i częściami gospodarki sprzyjające rozwojowi najbardziej dochodowych jej dziedzin.

-• mobilizacja kapitału'- dzięki istnieniu rynku kapitałowego następuje wzrost liczby

potencjalnych uczestników finansowania zadań inwestycyjnych podmiotu gospodarczego co daje większy i łatwiejszy dostęp do kapitału umożliwia finansowanie bardzo dużych zadań inwestycyjnych i sprzyja rozłożeniu ryzyka inwestycyjnego związanego z działalnością tego podmiotu.

• ocena kapitału -sprzyja kierowaniu kapitałów do najbardziej efektywnych firm, jest jednocześnie oceną strategii rozwoju tych firm i sposobu zarządzania nimi.

• transformacja kapitału - przekształcenie niewykorzystanych środków finansowych (oszczędności) w środki finansujące rozwój.

Rynek kapitałowy częstokroć w tradycyjnym rozumieniu utożsamiany jest z rynkiem papierów wartościowych. Papier wartościowy to dokument potwierdzający i gwarantujący prawa majątkowe, utrwalony w takim brzmieniu i w taki sposób, że może stanowić samodzielny przedmiot obrotu publicznego. Papiery wartościowe sąpisemnymi dokumentami, stanowiącymi dowód lokaty majątkowej określając jednocześnie jej właściciela. Mogą potwierdzać wierzytelności (pożyczki publiczne, obligacje) lub współwłasność (akcje, udziały, certyfikaty).

Rynek pierwotny - rvnekk3piialov>v. na którym następuje sprzedaż nowych papierów wartościowych bezpośrednio przez ernjjenta - akej] i obligacji dopuszczonych do obrotu przez Komisie Nad?<iru Finansowego. Cenę papierów wartościowych w tym wypadku ustala emitent, czyli instytucja wystawiająca akc.;^ lub obijacie we "własnym imieniu. Emisja i zakup papierów wartościowych na rynku pierwotnym odbywa się za pośrednictwem domów maklerskich lub banków prowadzących działalność maklerską.

Funkcje rynku pierwotnego

• alokacja kapitału do najbardziej efektywnych sektorów gospodarki,

-• zwiększenie możliwości rozwojowych podmiotów gospodarczych —dodatkowe kapitały umożliwiają podejmowanie nowych inwestycji,

• zwiększenie konkurencji na rynku finansowym - możliwość wyboru źródła kapitału obniża koszt kapitału,

• rozwój rynku papierów wartościowych - nowe emisje wpływają na pojawiania się nowych inwestorów,

• lepsza ocena emitenta przeprowadzającego emisję - każda emisja wymaga przygotowania prospektu emisyjnego zawierającego szczegółowe informacje o emitencie

Rynek wtórny - rynek KaiHUilOY':, będący uzupełnieniem rynjui pierwotnego, na którym następuje proponowanie nabywania papierów waitoścityiyych od podmiotów innych niż cmiient. Rynek wtórny charakteryzuje się tym, że nie następuje zasilanie mnitsnlii papierów wartościowych w kapitał. Stronami transakcji na tym rynku są inwestorzy. W skład rynku wtórnego wchodzi GieMa Papierów Wartościowych v. \\'ar:;/'a\vie oraz Cc:Urii!n;i Tabeia Ofert.

Funkcje rynku wtórnego

• wpływa na mobilizację kapitału - inwestor podejmując decyzję kieruje się warunkami panującymi na rynku wtórnym,

• umożliwia transformację kapitału - zamianę j ednej formy kapitału (np. akne) w drugą (np. obli tacie, instrumenty pochodne) i odwrotnie,

• wpływa na kierunki alokacji kapitału — inwestor ma możliwość obserwacji notowanych spółek, w celu wyrobienia sobie opinii o przyszłych inwestycjach,

• wycena kapitału — pozwala na ustalenie relacji pomiędzy ceną emisyjną i rynkową.

Rynek instrumentów pochodnych (derw\ alów) zwany inaczej rynkiem kontroli ryzyka to ta część rvnku finansowego, na którym wykorzystywane są instrumenty pochodne, które daj ą prawo do kupna lub sprzedaży instrumentu pierwotnego w przyszłości po określonej cenie lub dają prawo do określonego rozliczenia pieniężnego. Stosuje sieje w celu snekuiacii bądź zabezpiecznia przed stratami związanymi z niekorzystnymi zmianami na rynku cen akcji i stóp procentowych.

Instrumenty pochodne, derywaty (ang^ derivatives, tłumaczenie "derywatywy" nie przyjęło się; w powszechnym użyciu są "derywaty") — rodzaj popioró^ \vaiiosoKnvYch_, instrumenty finansowe, których wartość uzależniona jest od wartości innych instrumentów finansowych, zwanych instrumentami bazowymi.

Instrumentem bazowym mogą być akck'. obheact^. wysokość stopy procen;o\vci. wartość indeks giełdowego, a także tak nietypowe wskaźniki jak liczba dni słonecznych, wielkość opadu śniegu czy deszczu — dciywatv pogodowe.

Instrumenty pochodne można podzielić na dwie grupy:

• instrumenty o ryzyku symetrycznym (kontrakty terminowe, mogą to być kontrakty typu forward i futures oraz swapy).

• Instrumenty o ryzyku niesymetrycznym (opcje, warranty, obligacje zmienne)111.

Niesymetryczność ryzyka w opcjach polega na tym, że z jednej strony możemy zarobić nieograniczoną kwotę pieniędzy ryzykując znaną z góry kwotę kapitału (zapłaconą premię opcyjną w przypadku nabycia opcji kupna lub sprzedaży) lub zarobić z góry ustaloną kwotę pieniędzy (otrzymanąpremię opcyjną) ryzykując możliwość poniesienia nieograniczonej straty (wystawiając opcję kupna bądź sprzedaży)1^.

Instrumenty potwierdzają uzyskanie przez nabywcę prawa do otrzymania w przyszłości określonej wartości pieniężnej lub dokonania transakcji.

Najczęściej są wykorzystywane w spekulacji oraz jako instrumenty zabezpieczające w celu minimalizacji ryzyka. Ze względu na zjawisko dźwigni finansowej (lewar) pozwalaj ą osiągnąć duży zysk przy znacznie mniejszym zaangażowaniu środków własnych niż przy wykorzystaniu klasycznych instrumentów finansowych.

Rynek instrumentów pochodnych powstał w wyniku konieczności zabezpieczenia się uczestników transakcji finansowych przed rvzvk:-em wystąpienia sytuacji przeciwnej do przewidywanej przez nich. Obok transakcji zabezpieczających (ang. hedging) zawierane są również transakcje o charakterze spekulacyjnym, związane z przejmowaniem ryzyka. Tworzeniem nowych instrumentów finansowych i strategii zawierania transakcji z ich zastosowaniem zajmuje się dziedzina finansów nazywana iny. riieria finansowa o ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, póz. 1019 iNr 183, póz. 1537 i 1538), o ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym1^,

• nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego, sprawowany zgodnie przepisami:

o ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. Nr 169, póz. 1385 oraz z 2004 r. Nr 91, póz. 870 i Nr 96, póz. 959),

• nadzór uzupełniający, sprawowany zgodnie z przepisami:

o ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego"1".

Komisja Nadzoru Finansowego nie obejmuje swoim nadzorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy

e prezes RaUv Ministrów.

W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch zastępców Przewodniczącego i czterech członków. Przewodniczącego Komisji powołuje Prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję. Zastępców Przewodniczącego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego.

Członkami Komisji są:

• Mlni^?'' ^i^-^w de spray.- instytucji finansowych albo jego przedstawiciel

• Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel

• Prezes Nargd_o^cgo_Banku_PpJskiego albo delegowany przez niego Wiceprezes

• Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Zadania Komisji

• Sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym

» Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rvnki! fiiinnsowe-H.o. ubezpieczeniowego i emerytalnego

• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjnośui

• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• Udział w przygotowywaniu projektów LUCCOv.^:jva\viuLc]i w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym

• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty

Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz nad instytucjami pieniądza elektronicznego. Do zadań Komisji należy ponadto:

Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku.

22. Prezes Polskiej Izby Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych,

23. Prezes Izby Gospodarczej Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka.

24. Prezes Polskiej Izby Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych,

25. Prezes Krajowej Izby Biegłych Rewidentów,

26. Przedstawiciel Polskiego Stowarzyszenia Ekonomistów Biznesu

Zadania RRSF

Problemy wyodrębnione do prac Grupy Roboczej ds. przeglądu regulacji Prawa bankowego RRRF obejmują 5 następujących obszarów:

- przetwarzanie danych/tajemnica bankowa; - outsourcing; - sekurytyzacja; -wykonywanie czynności bankowych oraz świadczenie innych usług przez banki; - bankowość spółdzielcza

Rada Rozwoju Rynku Finansowego rozpoczęła działalność. Ma ona wypracować strategię funkcjonowania i rozwoju naszego rynku finansowego. W jej skład wchodzą przedstawiciele środowisk.

Wicepremier i minister finansów. Żyta Gilowska, zwróciła uwagę na dwie najważniejsze kwestie dotyczące naszego rynku finansowego, czyli regulacje i instytucje nadzorcze nad nim. Profesor Giiowska powiedziała, że trzeba rozstrzygnąć. i!e regulacji potrzebuje nasz rynek finansowy, jakie powinny być i w jakim kierunku trzeba doskonalić instytucje nadzorcze.

l\4aria Dobrowolska, prezes Izby Domów Maklerskich stwierdziła, że w wielu kwestiach nasz rynek jest nadmiernie regulowany, czyli jest za dużo przepisów i często są one zbyt szczegółowe. Ludwik Sobolewski, prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie zwrócił uwagę, że regulacje powinny być prorozwojowe i slużć gospodarce. Dodał, że chodzi o to, by nie było blokad i przeszkód. Na pierwszej konferencji Rady Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów poinformowano, że już wkrótce utworzone zostaną grupy robocze Rady i przygotowany harmonogram jej prac.

Istota i podział wskaźników stosowanych w analizie.

Wielkość zjawisk badanych w trakcie analizy ekonomicznej oraz ich zmiany określa się za pomocą

różnych wskaźników ekonomicznych. Pojęcie wskaźnika w analizie ekonomicznej jest traktowane

szerzej i obejmuje nie tylko wskaźniki w znaczeniu dosłownym, lecz wszelkie liczbowe informacje

charakteryzujące zjawiska ekonomiczne zachodzące w jednostce gospodarczej.

Wskaźniki stosowane w analizie ekonomicznej występują w postaci:

- liczb bezwzględnych (absolutnych), ilustrujących wielkość konkretną lub przeciętna badanego zjawiska, np. zysk netto w wysokości 320 min zł, średnie zatrudnienie 27 osób;

- liczb względnych (stosunkowych, relatywnych), wyrażających stosunek wielkości dwu lub więcej zjawisk, zarówno jednorodnych, jak i różnorodnych, określonych w liczbach bezwzględnych. Liczby bezwzględne są liczbami mianowanymi, czyli wyrażonymi w określonych jednostkach wartościowych lub naturalnych, np. w min zł, USD, kg, szt, kWh.

Liczby względne mogą być oznaczone jednostkami, jaki reprezentują (np. wydajność pracy w kg/h, zużycie materiału w kg/szt. wyrobu) lub mogą być liczbami niemianowanymi (np. współczynnik wykorzystania czasu nominalnego 0.87; wzrost sprzedaży o 12%, wskaźnik uzysku 0,81). Do liczb względnych zalicza się wskaźniki struktury, dynamiki, współzależności, które w analizie ekonomicznej są często stosowane. Wskaźniki stosowane w analizie można pogrupować stosownie do przyjętych kryteriów.

Z merytorycznego punktu widzenia, a więc zależnie od treści, jaką sobą reprezentuj ą, można wskaźniki podzieli na trzy podstawowe grupy:

- wskaźniki finansowe,

- wskaźniki działalności gospodarczej jednostki organizacyjnej (produkcja, handel, usługi),

- wskaźniki charakteryzujące efektywność wykorzystania środków gospodarczych.

Rynki finansowe to elementy systemu finansowego, miejsca, gdzie dokonuje się transakcji

instrumentami finansowymi.

To tu spotyka się sprzedający instrumenty finansowe

z kupującym, tu następuje konfrontacja podaży z popytem,

tu dochodzi do wymiany praw własności

Procedura Lamfalussy'ego to proces tworzenia (projektowania), konsultowania, przyjmowania i wdrażania w życie nowego prawa wspólnotowego dotyczącego rynku papierów wartościowych, ubezpieczeń, instytucji pracowniczego zaopatrzenia emerytalnego i bankowego; a także nie mających mocy aktu prawnego rekomendacji, standardów, wytycznych czy zaleceń w ww. dziedzinach.

Procedura ta, w obszarze regulacji rynku finansowego, uzupełnia (wg. niektórych źródeł - zastępuje) wcześniej funkcjonujące wspólnotowe procedury decyzyjne, np. procedurę współdecydowania.

Ustanowienie procedury Lamfaiussy'ego było efektem wieloletnich prac na forum UE. mających na celu lepsze i szybsze tworzenie oraz jednolite i całkowite wdrażanie prawa wspólnotowego regulującego rynek finansowy. Dążono do skrócenia czasu przyjmowania aktów prawnych, tak aby możliwe było dostosowywanie prawa wspólnotowego do wyzwań stawianych przez szybko integrujące się rynki państw członkowskich. Dążono też do zwiększenia transparentności procesu decyzyjnego i uwzględnienia w nim w większym niż uprzednio stopniu potrzeb podmiotów działających na rynku finansowym.

W wyniku ustanowienia tej struktury wspólnotowy proces legislacyjny dotyczący rynku usług finansowych w UE funkcjonuje w podziale na 4 poziomy działań dla każdego z 3 sektorów tego rynku: bankowość, ubezpieczenia i pracownicze programy emerytalne, papiery wartościowe.

l/ Pierwszy poziom działań stanowią akty legislacyjne o wysokim poziomie ogólności (dyrektywy ramowe lub rozporządzenia), przygotowywane przez Komisję Europejską i przyjmowane przez Parlament Europejski i Radę. Z reguły wymagają one doprecyzowania w kolejnych aktach (tzw. akty wdrażające; implementing measures), zawierają wiec przepisy określające zakres delegacji dla K.E do wydania przepisów wykonawczych o charakterze szczegółowym i technicznym.

Z/ W przygotowaniu aktów wdrażających KE jest wspierana przez komitety regulacyjne: Europejski Komitet Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, (European Insurance and Occupational Pensions Committee - EIOPC), Europejski Komitet Bankowy (European Banking Committee - EBC) oraz Europejski Komitet Papierów Wartościowych (European Securities Committee-ESC). Tworzą one 2 poziom działań, doradzając Komisji Europejskiej w procesie przygotowywania projektów ww. aktów legislacyjnych,

3/ Przepisy wykonawcze, służące wdrożeniu ramowych przepisów wyżej opisanych aktów prawnych, przygotowywane są z udziałem komitetów doradczych, w skład których wchodzą przedstawiciele organów nadzoru nad rynkiem finansowym krajów członkowskich. Są to właśnie CEIOPS, CESR i CEBS i tworzą one poziom 3 w strukturze Lamfalussy'ego (tzw. komitety 3 szczebla). Do zadań komitetów poziomu 3 należy przygotowywanie i opiniowanie projektów aktów legislacyjnych na wniosek Komisji Europejskiej, w tym - niezwykle istotne w nowej procedurze - konsultowanie propozycji nowych regulacji prawnych z podmiotami rynku finansowego. Komitety maja też prawo z własnej inicjatywy sugerować KE podjecie określonych inicjatyw prawodawczych.

Komitety czuwają ponadto nad prawidłową i pełną implementacją przepisów UE w nadzorowanych gałęziach rynku finansowego oraz są zobowiązane do działań promujących zbliżanie praktyk nadzorczych stosowanych w poszczególnych krajach członkowskich. Do zadań komitetów 3 poziomu należy bowiem także opracowywanie wspólnych standardów i zasad nadzorczych. Regulacje te nie mają charakteru powszechnie obowiązujących wspólnotowych aktów prawnych, a stosowanie ich przez państwa członkowskie wynika głównie z faktu przynależności reprezentujących ich organów nadzoru do komitetów 3 szczebla. Regulacje te mogą przyjmować formę rekomendacji, standardów, wytycznych, zaleceń czy protokołów i składają się na 3 poziom działań w procedurze Lamfalussy'ego.

4/ Poziom 4 obejmuje nadzór nad implementacja wspólnotowych aktów prawnych do krajowych porządków prawnych, a także wzmocnienie współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w tym zakresie. Wdrożenie przez państwa członkowskie prawa wspólnotowego podlega nadzorowi ze strony Komisji Europejskiej, która jest uprawniona do wszczęcia odpowiednich procedur w przypadku braku wdrożenia danego aktu, wdrożenia nieterminowego lub niepełnego.

Stopa procentowa to miernik przychodu, jaki przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym.

W przypadku sektora bankowego mamy do czynienia ze stopami oficjalnymi banku centralnego (w Polsce ich wysokość ustala Rada Pniityki Pieniężnej) oraz rvnkowvmf - tak określa się oprocentowanie kredytów i depozytów pomiędzy bankami. Występuje również stopa nominalna -oficjalne oprocentowanie - i realna - pomniejszone o wartość inflacji.

Przy wyliczaniu oprocentowania kredytów i depozytów (ich stóp procentowych) banki posługują się stopą podstawową (lub bazową), której wartość ustalana jest indywidualnie w banku - na ogół w oparciu o stopy rynkowe.

Nominalna stopa procentowa jest to stopa, według której y.ierzycie! otrzymuje wynagrodzenie za udostępnione fundusze. Nominalna stopa procentowa składa się z dwóch elementów: realnej stopy wej i premii inflacyjnej.

Realna stopa procentowa jest to stopa równoważąca podaż i popyt na rynku kapitałowym. Podaż oszczędności zależna jest od tego, w jakim stopniu ludzie skłonni są poświęcić dzisiejszą konsumpcję na rzecz przyszłej. Popyt natomiast uzależniony jest od efektywności produktywnego wykorzystania zasobów rzeczowych, które są zaangażowane w działalność gospodarcza. Stopa efektywności wykorzystania tych zasobów wyznacza górny dopuszczany poziom stopy procentowej. Stopa procentowa jest zarówno czynnikiem wpływającym na wielość podaży, jak i popytu na oszczędności w gospodarce, atakże traktowana jestjako parametr, którego poziom jest zależny od relacji pomiędzy tą podażą i popytem. Wzrost stopy procentowej powoduje przyrost oszczędności, z kolei jej spadek zniechęca do oszczędzania. Spadek stopy procentowej jest równocześnie czynnikiem zachęcającym do zaciągania kredytów, natomiast jej wzrost powoduje odwrotny skutek. Wzrost podaży oszczędności z kolei, jest czynnikiem wpływającym na spadek stopy procentowej, zaś przyrost popytu na oszczędności pobudza jej wzrost. (J. Czekaj, Z. Dresler 2001 s.55).

Stawka podatkowa, stopa opodatkowania, kwotowe lub procentowe wyrażenie wysokości podatku w odniesieniu do określonej podstawy opodatkowania. Stawka podatkowa może mieć charakter stały (proporcjonalny) względnie zmienny f progresywny, degresywny lub regresywny). co uzależnia jej wielkość od poziomu podstawy opodatkowania.

Stopa rezerw obowiązkowych — miernik kwoty rezerw obowiązkowych, jaka bank; kc-rncrc'> jne są zobowiązane wpłacić do banku centralnego (w Polsce jest nim NBP) w celu zabezpieczenia ich wypłacalności (banków komercyjnych). W zależności od tego jaki jest wskaźnik rezerwy obowiązkowej bank centralny decyduje o tym jaka jest podaż pieniądza. Stopa rezerw obowiązkowych może być naliczana od wkładów złotowych płatnych na żądanie, od wkładów złotowych -terminowych, wkładów w walutach obcych płatnych na żądanie i od wkładów terminowych w walutach obcych.

Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej. Od 31 października 2003 r. stopa rezerwy obowiązkowej wynosi 3,50% dla wszystkich rodzajów depozytów. Od 30 września 2003 r. wszystkie banki pomniejszają naliczoną rezerwę obowiązkową o równowartość 500 tyś. euro. Środki rezerwy obowiązkowej od l maja 2004 r. są oprocentowane.

Zakładając, że stopa rezerw obowiązkowych wynosi 5%, bank komercyjny jest zobowiązany z każdego 100 zł zdeponowanych w banku przekazać na depozyt w banku centralnym 5 zł, reszta może posłużyć na cele kredytowe. W ten sposób do obiegu trafia 95 zł (100-5), które mogą zostać ponownie zdeponowane. Gdyby bank centralny zwiększył stopę rezerw do 6%, to bank komercyjny wpłaciłby na depozyt do banku centralnego 6 zł z na cele kredytowe pozostałoby 94 zł.

Bank centralny może w ten sposób sterować podażą pieniądza poprzez zwiększanie stopy rezerw, co spowoduje zmniejszenie podaży pieniądza lub poprzez zmniejszanie stopy rezerw, co w efekcie zwiększy podaż pieniądza. Zmniejszenie stopy rezerw obniża bezpieczeństwo systemu bankowego.

Operacje otwartego rynku -jedno z narzędzi banku centralnego służących kontrolowaniu podaży pieniądza. Polega na sprzedaży lub zakupie ny;>J3:ówjvLrtoścjowveJi, przeważnie państwowych, na otwartym rynku. Jest to najczęściej stosowane, elastyczne oraz skuteczne narzędzie polityki pieniężnej.

Operacje otwartego rynku prowadzone sąz bankami komercyjnymi z inicjatywy banku ccmralnego. Polegają one na zakupie lub sprzedaży 0L(iit^ró^;.warroścjo\y\Lch_, rU'\viz oraz bonjriwpjgniewnych emitowanych na własny rachunek przez bank centralny. Ich sprzedawanie i kupowanie umożliwia bankowi centralnemu wpływać na płynność i zdolności emisyjne banków komercyjnych wysokość stóp procentowych efektywność funkcjonowania rynku pieniężnego

Operacje otwartego rynku są skutecznym instrumentem wykorzystywanym do regulowania podaży pieniądza. Charakteryzują się one elastycznością oraz łagodnym i płynnym oddziaływaniem na gospodarkę. Nie można ich jednak wykorzystywać do realizowania dwóch podstawowych celów polityki pieniężnej jednocześnie: do utrzymywania rynkowych stóp procentowych na ustabilizowanym poziomie i do dostosowania podaży pieniądza do potrzeb gospodarczych kraju.

Realizacja jednego z nich odbywa się kosztem niemożności zrealizowania drugiego.

Typy operacji otwartego rynku:

• Ze względu na cel podejmowania przez bank centralny działań ingerujących w stan płynności sektora bankowego wyróżnia się 3 typy operacji otwartego rynku:

o podstawowe o dostrajające o strukturalne.

Podstawowe operacje otwartego rynku obejmujątransakcje realizowane w celu osiągnięcia założeń polityki pieniężnej. Odbywają się one regularnie, a przy ich przeprowadzaniu wykorzystuje się krótkoterminowe papiery wartościowe, których rentowność wyznacza siopa referencyjna.

Operacje dostrajające podejmowane są przez bank centralny w przypadku pojawienia się nieoczekiwanych zakłóceń w płynności sektora bankowego i niepożądanych z punktu widzenia polityki pieniężnej zmian wysokości rynkowych stóp procentowych.

Operacje strukturalne służą wywoływaniu długoterminowych zmian w stanie płynności sektora bankowego.

Ze względu na charakter transakcji dokonywanych w ramach operacji otwartego rynku, można podzielić je na:

Kurs walutowy - cena danej waluty wyrażona w innej walucie. Miejscem transakcji, na którym przedmiotem są waluty krajowe jest iynek walutowy: sprzedaje się jedną walutę w zamian za inną. Mowa jest o rynku, należy podkreślić, że występuje na nim: podaż, popyt, i cena. Na ogół o relacjach wymiany walut, czyli o kursach walut, decyduje podstawowe prawo rynku tworzące kurs fsans) równowagi przy zrównaniu popytu z podażą danej waluty

Rodzaje kursów walutowych

Kurs sztywny - ustalony przez organ państwa, nie podlega wahaniom

Kurs stały - ulega wahaniom wywołanym grą popytu i podaży, zakres wahań jest ściśle określony

Juirc DJynny - kształtowany jedynie poprzez popyt i podaż

Czynniki oddziałujące na wysokość i zmiany kursu

• Ekonomiczne

o podaż walut obcych na krajowym rynku

o popyt na waluty obce

o różnice stóp procentowych oraz stóp inflacji na rynku obcym i krajowym

o stopień reglamentacji waluty

o polityka "walutowa

o stan gospodarki kraju oraz jego partnerów gospodarczych

• Polityczne

o sytuacja międzynarodowa o napięcia polityczne Psychologiczne

o związane z oczekiwaniami dotyczącymi przyszłego stanu gospodarki

Koniunktura gospodarcza

1. Sytuacja gospodarcza i jej prognoza

Wg aktualnych ocen ośrodków analitycznych wskaźnik wzrostu tureckiego PKB w 2008 r. oscylował w przedziale 2%-3,9%. W 2009 r. spadnie on najprawdopodobniej do poziomu 1%-3,8%LU, aczkolwiek prognozy MFW ze stycznia 2009 r. nie wykłuczająteż kontrakcji o -1,5%.

Na wyhamowanie tempa wzrostu PKB z 4,5% w 2007 r. złożyły się zarówno przejawy destabilizacji wewnętrznej sceny politycznej w I połowie 2008 r. jak i globalny kryzys kredytowy, przekładający się na osłabienie konsumpcji prywatnej i nakładów inwestycyjnych. Oczekuje się, iż wygaszenie popytu zewnętrznego, w tym z państw UE, będzie negatywnie oddziaływało na dynamikę eksportu tureckiego, zwłaszcza w branży motoryzacyjnej i tekstylnej. Ożywienia gospodarczego do 4% można spodziewać się dopiero w 2010 r.- głównie na bazie wzrostu konsumpcji prywatnej i prywatnych inwestycji, stymulowanych z jednej strony spadającą inflacją i wzrostem dochodów gospodarstw domowych, a z drugiej- poprawą otoczenia makroekonomicznego wraz ze wzmocnieniem stabilności wewnątrzpolitycznej i postępującą redukcją stóp procentowych. W konsekwencji uprawniona jest prognoza wzrostu od 2010 r. importu produktów konsumpcyjnych trwałego użytku oraz dóbr kapitałowych. Stopniowy przyrost eksportu z kolei generowany będzie postępującą dywersyfikacją i poprawąjakości oferty produktowej na bazie dokonywanych inwestycji wyposażeniowych. Wg szacunków, w okresie 2009-2010 r. do czynników kreujących eksport należeć będzie też słaba lira, która w drugiej połowie 2008 r. straciła 30% wartości w stosunku do USD i 20% wobec EUR. Problemem w średnim okresie pozostanie odbudowa zaufania przedsiębiorców!!] i konsumentów, utrzymanie dynamiki napływu inwestycji zagranicznych oraz zapewnienie finansowania dla firm tureckich.

Przewiduje się, iż dynamikę powyższych procesów kształtować będzie w istotnym stopniu przebieg światowego kryzysku kredytowego, a dodatkowo- zachowanie cen surowców, w szczególności ropy, wysokie stopy procentowe od długu publicznego, ewentualny wzrost wydatków publicznych bądź spowolnienie prywatyzacji i reform ekonomicznych realizowanych na kanwie procesu akcesyjnego. Wg opinii Komitetu Polityki Monetarnej przy Tureckim Banku Centralnym, czynnikiem determinującym koniunkturę gospodarczą w Turcji w średnim okresie będą uwarunkowania na rynkach światowych.

Pogorszenie salda rachunku bieżącego do 6,3% w 2008 r. powinno zostać w 2009 r. zniwelowane spadkiem importu generalnie oraz tendencjami zniżkowymi surowców energetycznych w szczególności. W rezultacie w latach 2009-2010 zakłada się stabilizację deficytu rachunku bieżącego na poziomie 5,4%-6% PKB.

Deficyt sektora rządowego osiągnie, wg szacunków, 1,3% na koniec 2008 r. i podwoi się w 2009 r., m.in. w związku z realizacją programu nawodnienia Anatolii Południowo-Wschodniej.

Oczekuje się stopniowej redukcji zadłużenia sektora publicznego z 35,1% PKB w 2008 r. do 34,3% w 2009 r. i 33,2% w 2009 r. Wysokie stopy procentowe od obsługi długu (powyżej 10% p.a.) pogłębiają w kontekście turbulencji na światowych rynkach kredytowych wrażliwość Turcji na ewolucję stóp procentowych i kursów walutowych.

W grudniu 2008 r. wskaźnik cen konsumpcyjnych w ujęciu rok do roku spadł do 10,44% po gwałtownym wzroście w I połowie 2008 r. do ponad 11% na tle dynamiki cen żywności i surowców energetycznych i w latach 2009-2010 powinien zejść do poziomu celów inflacyjnych Tureckiego Banku Centralnego, tj. odpowiednio 7,5% oraz 6,5%. W reakcji na trend dezinflacyjny Komitet Polityki Monetarnej w II połowie 2008 r. kilkakrotnie obniżał stopy procentowe (z niemal 19,75% do 15 % dla stopy referencyjnej). Mimo to ocenia się, iż najwyższe w OECD tureckie stopy procentowe stanowią istotną barierę dla rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu firm.

Wraz ze spowolnieniem gospodarczym spodziewać się można wyhamowania tempa tworzenia miejsc pracy i wzrostu bezrobocia z ok. 9% w 2008 r.fjl do 10%-10,6% w okresie 2009-2010, co wobec dynamiki napływu młodych ludzi na rynek pracy, pogłębianej migracj ą siły roboczej z sektora rolniczego, może przekładać się na pogorszenie wskaźnika zatrudnienia poniżej 41% w okresie 2009-2010. Przyjmuje się, iż istniejąca dysproporcja w stopie zatrudnienia Anatolii w porówaniu z UE (cel lizboński- 70%), która jest szczególnie jaskrawa w przypadku kobiet (aktualnie 25% vs 60% dla celu lizbońskiego) będzie należeć do największych wyzwań w procesie konwergencji produktywności Turcji z UE. Problemem pokrewnym krępującym efektywność tureckiego rynku pracy jest także skala nierejestrowanego zatrudnienia szacowana na 53% ogółu zatrudnionych. Stąd wysoki priorytet nadawany przez rząd turecki reformom rynku pracy zarówno w relacjach z UE, jak i MFW.

W renomowanych opiniotwórczych rankingach międzynarodowej atrakcyjności pod względem klimatu inwestycyjnego, otoczenia dla przedsiębiorczości, a także konkurencyjności gospodarki Turcja zajęła w 2008 r. pozycję zasadniczo porównywalną z Polską, za ważnym wyjątkiem równouprawnienia kobiet.

W analizie komparatywnej Turcja szczególnie korzystnie wypada w obrębie warunków dla zakładania firm, obciążeń administracyjnych, absorpcji nowych technologii na poziomie przedsiębiorstw, rozwoju klastrów, kooperacji między uczelniami a biznesem, jakości ośrodków badawczych, podaży naukowców i inżynierów, zjawiska 'brain drain', zaawansowania procesów produkcyjnych, regulacji związanych z rozwojem branży ICT, dostępności instrumentów finansowania poprzez rynek akcji, jakości infrastruktury drogowej, poziomu etyki korporacyjnej. 2 drugiej strony powyższe wskaźniki sygnalizują utrzymywanie się istotnych barier dla rozwoju gospodarki generalnie i sektora przedsiębiorstw tureckich w szczególności, który mimo względnie wysokiej dynamiki tworzenia i likwidacj i firm wyróżnia się ograniczoną wielkością i kondycj ą finasową funkcj onuj ących podmiotów, co przekłada się na ich niską kreację miejsc pracy. Faktem jest, iż jedynie pod względem ułatwień dla zakiadnia firm Turcja plasuje się w czołówce krajów OECD i w skali globalnej (6 dni wymagane dla założenia przedsiębiorstwa).

Wydarzenia polityczne

22 marca 2009 [edytui]

• W Macedonii odbyła się I tura wvborów prezydenckich. Najwięcej głosów zdobyli Giorgje !vąnoy (35,04%) oraz Ljubomk FlLKovsM (20,41%). (gazetŁBJ)

• Justyna KcAvaiczvk\v^ grała klasyfikację generalna Pucharu Świata w bicgacii narciarskich.

2 i marca 2009 [edytui]

• Na Słowacj i odbyła się pierwsza tura wyborćro prezydenckich. Najwięcej głosów zdobyli lv: GaSparoyić i lyeta Radićowl (gazeta.pl)

{8 marca 2009 [edytui]

W wieku 45 lat zmarła N^j^sji^ Rjcjwdson, brytyjska aktorka, żona Liama Neesona i córka Vanessy Redgraye (BBC News).

17 marca 2009 [edytui]

• W wyniku zamieszek i zamachu sianu na Madagaskarze. Andry Rajoelina przejął władzę od Marca RayaiorriananN (gazeta.pl).

15 marca 200Q [edyruj]

• W vvvborach prezydenckich w .Salwadorze zwyciężył Mauricio Funes. (BBC News)

• Start wahadłowca D;sc.c-vcry rozpoczął misję kosmiczną STS-1 i 9. (BBC Ne\vs)

l l marca 2009 [edytui]

• W nieirnecidm mieście "yiniieii-jeji 17-ialek zabii ! 5 osób. 8 niąrca 2iH}^ [edvtuj]

• Zmarł Zbigniew Religa. kardiochirurg; w latach 2005-2007 minister zdrowia w rządzie Kazimierza Marcinkicwicza i Jaros!a\\a KaczyńskiegG. f^azeia.pi)

• W wieku 61 lat zmarł Andrzej Sainson polski psycholog, psychoterapeuta zajmujący się terapia rodzin i dzieci.

7 marca 2009 [edytui]

• Sonda Kepjer rozpoczęła misję poszukiwania planet podobnych do Ziemi, (rp.pi) j marca 2009 [edvtuj]

• MlS-±I--> :^-'t.;do^A- rr\bunc! Korn\' wydał nakaz aresztowania prezydenta ^ud^i! Omara a!-Baszira. (TVN24)

Prezydent Gwinei Bissau Joao Bernardo \7ieira zginął w wyniku ataku na jego rezydencje. (BBC News)

• W drugiej turze przedterminowych wyborów prezydenckich

Codziennie na czołowych gisMady- świata - od Nowego Jorku przez Londyn po Tokio, czy

Hongkong — odbywa się gra o ~v :•;•:>'•, a wielu uczestników tej gry jednorazowo wrzuca do puli

miliardy dolarów czy euro. Większość z nas nawet nie przypuszcza, że grają oni również... naszymi

pieniędzmi.

W Polsce bezpośrednio na giełdzie papierów wartościowych inwestuje około ćwierć miliona osób, ale pośrednio lokuje tam pieniądze aż kilkanaście milionów Polaków. Każdy zatrudniony uczestniczy w otwartych !imd-:;.;;id> -msTjiam; ehp, a one wszak inwestują cześć naszych pieniędzy na giełdach i to nie tylko w Warszawie. Coraz więcej osób lokuje oszczędności w fuiidusza;* inwestycyjnych^ i to tych bardziej agresywnych, a wiec także grających na zagranicznych giełdach. Nikt nie może mówić, że nie obchodzi go sytuacja na giełdach świata.

Nawet bowiem ci, którzy nie mają ani funduszy, ani nie uczestniczą w OFE, są konsumentami, których los jest uzależniony od stanu gospodarki. Jej stan, jak w zwierciadle odbija się na poziomach kursów giełdowych. W krótkim okresie zachowanie inwestorów na giełdach bywa nieobliczalne - czasem trudno racjonalnie wytłumaczyć, dlaczego mają miejsce siine wzrosty cen ,;'' -; i--'' lub znaczne ich spadki. Ale w dłuższym okresie koniunktura na giełdach jest zależna od rozwoju gospodarczego. Spadki na giełdach często są pierwszym zwiastunem pogorszenia koniunktur}' w całej gospodarce. Klasycznym przykładem jest krach z 1929 roku, gdy niespodziewane, silne spadki na giełdzie w Nowym Jorku zapoczątkowały kilka lat Wielkiego Kryzysu. Ale bywa też inaczej - równie silne i także niespodziewane spadki na tej samej giełdzie w 1987 roku nie pociągnęły świata w otchłań kryzysu, iii-leki; v- akcji wkrótce zaczęły piąć się w górę i po roku znowu biły rekordy wszechczasów.

Zawsze jednak spadki na giełdach są powodem do niepokoju i zawsze warto wtedy przemyśleć, jak

chronić swoje oszczędności przed skutkami :>:-^\v--. Bowiem tylko nieliczni inwestorzy umieją

zarabiać nawet w okresie bessy.

Inflacja — zjawisko monetarne wywołane szybkim wzrostem cen na rynku, czego skutkiem jest gwałtowny spadek wartości pieniądza (obniżanie się sjjv nabywc/ej pieniądza). W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest inna niż inflacja na rynku zaopatrzeniowym i nieco inaczej wpływa na kondycję gospodarki. Przeciwieństwem inflacji jest deflacja.

Korzystnym efektem niewielkiej inflacji może być ułatwienie renegocjacji realnej wartości niektórych cen oraz płac (zobacz też iluzja pieniądza). Inflacja często stosowanajest przez rządy państw do finansowania budżetu, dzięki wykorzystaniu zjawiska tzw. pułapki inflacyjnej

Przyczyny inflacji

• nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie pieniądza dekretowego)

nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego, prowadzona poprzez 1. dodruk banknotó badań Piotr Białowolski i Sławomir Dudek.

"Wartość Barometru zmniejszyła się drugi kwartał z rzędu. Należy jednak pamiętać, że od połowy 2002ar. do IV kwartału 2007 r. Barometr znajdował się w nieprzerwanym trendzie wzrostowym, zaś jego wskazania w roku 2008 można określić mianem stabilizacji, nie zaś pogorszenia. Prognoza sytuacji na rynku consumer fmance nie przedstawia się negatywnie, choć w chwili obecnej trudno jest formułować ostateczne prognozy" - dodają.

Zdaniem ekonomistów Instytutu dzięki dobremu nastawieniu konsumentów, a także wysokiej dynamice kredytów na cele konsumpcyjne, spadek dynamiki kredytów mieszkaniowych może zostać przynajmniej częściowo zrekompensowany w segmencie kredytów konsumpcyjnych.

"O tym, że polskie gospodarstwa domowe nie przewidują znaczącego obniżenia swojej aktywności na rynku kredytowym świadczą bardzo niewielkie zmiany wskazań zmiennych na podstawie których powstaje Barometr. Jakkolwiek przewidywania dotyczące sytuacji finansowej i prognoza zakupu dóbr trwałych obniżyły się, to jednak spadek ten był bardzo niewielki w porównaniu do poprzedniego kwartału" - zaznaczają autorzy.

"Diagnoza klimatu do oszczędzania, ą także prognoza, oszczędności pozostały na identycznym poziomie, co wskazuje, że polskie gospodarstwa domowe planują oszczędzać, jednocześnie zwiększając bazę środków dostępnych dla nowych kredytobiorców" - dodają.

Z badań IRG wynika, że wpływ zawirowań na światowych rynkach finansowych oraz powszechne oczekiwanie spowolnienia wzrostu gospodarczego na nastroje gospodarstw domowych uwidocznił się w największym stopniu w ocenach ogólnej sytuacji gospodarczej kraju (szczególnie w zakresie przewidywań na najbliższe 12 miesięcy) oraz w ocenach przyszłego bezrobocia.

Natomiast, co podkreślają Białowołski i Dudek, pogorszenie ocen w zakresie własnych finansów i planów wydatkowych było znacznie mniejsze, a w niektórych przypadkach nawet nie wystąpiło.

"Świadczy to a tym, że polskie społeczeństwo w wyważony sposób reaguje na bieżące turbulencje, brak jest oznak +panicznych+ zachowań. Co pozwala wierzyć, że spowolnienie wzrostu gospodarczego nie będzie spotęgowane czynnikami o charakterze psychologicznym, tj. przesadzonymi wahaniami nastrojów" - dodają, (PAP)

Banki komercyjne

Banki- są wyspecjalizowanymi instytucjami finansowymi trudniącymi się obsługą i organizowaniem mchu pieniądza między wszystkimi jednostkami gospodarującymi i ludnością są one samodzielnymi samofinansującymi się jednostkami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną działającymi na podstawie ustawy z dnia 29.Q8.97r „Prawo bankowe"

Zadania banku

-gromadzenie środków pieniężnych

-udzielenie kredytów i pożyczek pieniężnych

-dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie krajowym i zagranicznym.

Zakres działalności banku:

-przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych

-wykonywanie operacji czekowych i wekslowych

-dokonywanie obrotu dewizami i prowadzenie rozliczeń z zagranicą

-obsługa pożyczek państwowych

-emitowanie i obrót papierów wartościowych

-przechowywanie wartościowych przedmiotów i papierów wartościowych

-udostępnianie skrytek sejmowych

-udzielanie gwarancji bankowych

-udzielanie poręczeń

-wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji przy ich użyciu

-nabywanie i zdobywanie wierzytelności pieniężnych

GŁÓWNE MIARY INFLACJI poniedziałek, 15 grudnia 2008 14:00

Deflator PKB jest najbardziej kompleksowym wskaźnikiem zmian cen, wskaźniki inflacji bazowej mają największą wartość informacyjną, ale najpowszechniej używaną miarą inflacji jest wskaźnik CPI.

O inflacji mówimy, gdy w gospodarce następuje stały wzrost poziomu cen. Jej występowanie jest przejawem występowania napięć w procesach gospodarowania, które mogą prowadzić do błędnej alokacji zasobów. W Polsce korzysta się zasadniczo z czterech mierników inflacji: inflacji cen konsumentów, inflacji cen producentów, deflatora PKB oraz mierników inflacji bazowej. Pierwsze trzy wskaźniki są regularnie opracowywane i publikowane przez Główny Urząd Statystyczny, natomiast wskaźniki czwartej grupy są obliczane przez Narodowy Bank Polski kilka dni po podaniu do wiadomości danych o inflacji cen konsumentów.

Deflator PKB

Deflowanie produktu krajowego pozwala przedstawić go w wielkościach realnych, czyli po wyeliminowaniu zmian cen. Nominalny strumień produktu zwiększa się nie tylko pod wpływem wzrostu ilości wytwarzanych dóbr i świadczonych usług, lecz również ze względu na zmiany ich cen. Wzrost wartości towarów na rynku może zatem oznaczać wyłącznie wzrost cen, po których towary są sprzedawane, co wcale nie musi odzwierciedlać zwiększenia wolumenu obrotu samych towarów. Deflator PKB definiuje się jako stosunek nominalnego i realnego PKB i stąd wynika jego prosta interpretacja. Informuje on, jaka część przyrostu strumienia dóbr i usług w gospodarce wynika wyłącznie z efektów cenowych. Gdy nominalny PKB przekracza wielkość realną, to mamy do czynienia z inflacją. Deflator jest wtedy wielkością dodatnią. Gdy sytuacja jest odwrotna - mówimy o deflacji, czyli o obniżaniu się ogólnego poziomu cen w gospodarce. Jako miara inflacji, deflator jest najbardziej kompleksowym wskaźnikiem zmian cen, ponieważ bierze pod uwagę ceny wszystkich dóbr i usług, które wliczane są w strumień produktu narodowego brutto zgodnie z powszechnie przyjętąmetodologiąjego szacunków.

Inflacja cen konsumentów

Miernik inflacji cen konsumentów nosi nazwę CPI (ang. Consumer Price Index) lub wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Jest podawany do publicznej wiadomości z miesięczną częstotliwością i stanowi najpopularniejszą miarę inflacji. "W odróżnieniu od deflatora produktu krajowego brutto, CPI mierzy zmiany cen w odniesieniu tylko do niektórych produktów lub usług wchodzących w skład tzw. koszyka konsumpcyjnego, który jest rokrocznie aktualizowany. Towary i usługi stanowiące komponenty tego koszyka ustalane są na podstawie badań budżetów gospodarstw

domowych, które starają się ustalić, na co przeciętny konsument wydaje zarobione pieniądze. Zawartość koszyka stanowi około 2000 różnych towarów i usług, a poszczególne kategorie są ważone w ten sposób, aby odzwierciedlać ich rzeczywisty udział w wydatkach statystycznego gospodarstwa domowego. Koszyk konsumpcyjny ustalony na sztywno wydaje się istotnym ograniczeniem dla tej miary inflacji. Nie uwzględnia ona bowiem efektów substytucyjnych, które odgrywają istotną rolę w codziennych wyborach konsumentów.

Inflacja cen producentów

Zmiany cen producentów w czasie określa się za pomocą PPI (ang. Producer Price Index). Miernik ten podawany jest co miesiąc do publicznej wiadomości razem z danymi o dynamice produkcji przemysłowej (produkcji sprzedanej przemysłu). W odróżnieniu od inflacji cen konsumentów, wskaźnik PPI nie bierze pod uwagę zmian cen usług oraz dotyczy wyłącznie cen towarów w obrocie hurtowym, które zostały wyprodukowane i sprzedane przez zakłady przetwórstwa przemysłowego, górnictwo oraz przedsiębiorstwa dostarczające i wytwarzające energię elektryczną, gaz i wodę. PPI mierzy ceny netto, a więc z wyłączeniem podatku VAT i akcyzy. Uwzględnia natomiast różnego rodzaju dotacje przedmiotowe przyznawane dla poszczególnych wyrobów. Panuje pogląd, że ceny producentów są wskaźnikiem wyprzedzającym w stosunku do zmian cen konsumentów, tj. pozwalają przewidywać zmiany inflacji CPI. Taka sytuacja nie zawsze ma miejsce, ponieważ hurtownicy i detalłści mogą przejąć na siebie część wzrostu cen towarów rezygnując w ten sposób z części marży.

Inflacja bazowa

Dane o inflacji bazowej obliczane są przez NBP na podstawie danych o inflacji konsumentów. Stąd częstotliwość publikacji mierników bazowych odpowiada częstotliwości publikacji CPI. Miary inflacji bazowej charakteryzują się bardziej gładkim przebiegiem od inflacji konsumentów, przez co zwykło się mawiać, że obrazują długookresowy trend w kształtowaniu się procesów inflacyjnych, który powstaje dzięki wyeliminowaniu wahań o charakterze sezonowym, przypadkowym oraz szoków podażowych. Najważniejsza z punktu widzenia rynków finansowych wydaje się inflacja bazowa netto, która powstaje dzięki wyeliminowaniu cen paliw oraz cen żywności z ogólnego wskaźnika CPI (te pozycje w sumie stanowią około 33 proc. komponentów koszyka konsumpcyjnego). Od czerwca 2008 roku NBP publikuje także wskaźnik po wyeliminowaniu cen żywności i energii. Wśród innych mierników bazowych znajdują się: inflacja bazowa po wyłączeniu cen kontrolowanych (wyłączenie cen podlegających różnego rodzaju regulacjom państwa; pomija około 25 proc. komponentów koszyka inflacji cen konsumentów), inflacja bazowa po wyłączeniu cen o największej zmienności (stanowią one około 15 proc. ogólnego wskaźnika cen), inflacja bazowa po wyłączeniu cen o największej zmienności i cen paliw (wyłączenie około 18 proc. towarów i usług wchodzących w skład wskaźnika CPI) oraz 15-procentowa średnia obcięta, która eliminuje wpływ 15 proc. cen o najmniejszej i największej dynamice. Obserwacja wskaźników bazowych pozwala odpowiedzieć na pytanie, które z głównych czynników przyczyniły się do wzrostu cen konsumentów w danym okresie.

Mierniki inflacji są uważnie śledzone przez Narodowy Bank Polski, który na ich podstawie podejmuje decyzje odnośnie wysokości stopy referencyjnej. Poziom inflacji jest również pilnie obserwowany przez banki komercyjne oraz innych uczestników rynków finansowych, którzy z wyprzedzeniem starają się przewidywać posunięcia banku centralnego.

Począwszy od czerwca br. Narodowy Bank Polski rozpocznie obliczanie i publikację n inflacji bazowej - inflacji bazowej po wyłączeniu cen żywności i energii.

iowej miary

W ramach nowej miary inflacji bazowej z koszyka CPI wyłączane będą - oprócz cen żywności i napojów bezalkoholowych - także ceny energii, na które składają się ceny paliw oraz ceny nośników energii (gaz, energia elektryczna, opał etę.). Wyłączanie cen energii z koszyka CPI w ramach obliczania miar inflacji bazowej jest zgodne z praktyką międzynarodową w zakresie konstrukcjitychmiar.

Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii zastąpi miarę inflacji bazowej 'netto1. Dla

zapewnienia ciągłości komunikacji, inflacja bazowa 'netto' będzie obliczana i

publikowanadokońca2008r.

Aktualne dane o inflacji bazowej po wyłączeniu cen żywności i energii, wraz z danymi historycznymi i metodologią obliczania zostaną udostępnione wraz z pozostałymi miarami inflacjibazowej,zgodnie z harmonogramem, tj. 20 czerwca br.

Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii została także wykorzystana w czerwcowej Projekcji inflacji z modelu makroekonomicznego Necmod, zawartej w czerwcowym Raporcie o inflacji

Ryzyko finansowe dotyczy działalności instytucji finansowych, firm i prywatnych inwestorów. Wiąże się ono z nieoczekiwanymi zmianami przepływów pieniężnych, wynikających z aktywności na rynkach finansowych bądź działalności operacyjnej.

Ryzyko w potocznym znaczeniu rozumie się jako możliwość wystąpienia szkody. Podobną definicję ryzyka stosuje się w ubezpieczeniach. Tak pojmowane ryzyko jest odbierane jako coś negatywnego. Inne podejście do ryzyka prezentują inwestorzy finansowi. W ich rozumieniu ryzyko wiąże się z możliwością uzyskania dochodu odmiennego od zakładanego.

Ryzyko finansowe postrzegane jest w wielu aspektach, jednak najczęściej wyróżnia się następujące rodzaje ryzyka finansowego:

Coraz częściej firmy starają się zabezpieczyć także przed następującymi rodzajami ryzyk: ryzykiem ubezpieczeniowe (insurance risk), ryzykiem pogodowym (weather risk), ryzykiem katastrof naturalnych (catastrope risk), ryzykiem energetycznym (energy risk), ryzykiem telekomunikacyjnym (bandwith risk), e-ryzyko (e-risk),

Zmiany na rynkach finansowych i w technologii produkcji oraz w sposobie prowadzenia biznesu spowodowały wzrost ryzyka finansowego, na które przedsiębiorstwa są narażone. Dlatego zasadne jest wprowadzenie skutecznego systemy zarządzania ryzykiem. Proces ten polega na określeniu i wdrożeniu struktury czasowej przepływów finansowych w celu uzyskania określonego poziomu ryzyka. Niestety całego ryzyka nie da się wyeliminować. Jest to związane z tym, że niektórych ryzyk nie da się przewidzieć bądź całkowite ograniczenie ryzyka jest zbyt kosztowne.

Zarządzanie ryzykiem składa się z następujących etapów:

Ważną kwestią w zarządzaniu ryzykiem jest jego pomiar. Istnieje wiele miar ryzyka, które oceniają różne aspekty ryzyka. Najczęściej (głownie odnośnie ryzyka rynkowego) wyróżnia się następujące miary:

Skonstruowanie i wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem finansowym pozwala na uniezależnienie wyniku finansowego, wartości bilansowej oraz struktury przepływów pieniężnych od zmian na rynkach finansowych bądź innych czynników. Dzięki temu systemowi przedsiębiorstwo może także dokładniej planować przyszłe projekty inwestycyjne, poprzez zagwarantowanie sobie konkretnych cen czynników produkcji oraz kosztu pieniądza. Kolejną zaletą zarządzania ryzykiem finansowym jest zwiększenie stabilności i wiarygodności firmy, co czyni ją atrakcyjniejszą dla partnerów handlowych oraz instytucji finansowych.

Ryzyko bankowe

Bank jak każde przedsiębiorstwo narażone jest na ryzyko. W przypadku banków ryzyko ma dość specyficzny charakter. Wynika to z tego, że raczej trudno jest rozgraniczyć poszczególne rodzaje zagrożeń na jakie narażone są banki. Jednak dla uproszczenia można przyjąć, następującą klasyfikację ryzyka występującego w banku:

Jak wcześniej wspomniałem wszystkie te rodzaje ryzyka przenikają się oraz na siebie wpływają. Straty wynikłe ze złych kredytów, niewłaściwego przewidzenia przyszłej sytuacji rynkowej, stóp procentowych i kursów walut lub złego zarządzania czy malwersacji bezpośrednio wpływają na płynność finansową banku. Utrata płynności może doprowadzić do upadku banku. Dlatego zasadne staje się wprowadzenie skutecznego systemu zarządzania ryzykiem banku. System taki powinien dostatecznie wcześnie informować o możliwości wystąpienia zagrożenia oraz prezentować scenariusze bezpiecznego rozwiązania przyszłych sytuacji.

Ważnym rzecząjest świadomość istnienia ryzyka, jego wielkości oraz możliwości sterowania nim. Dzięki temu można podjąć następujące czynności związane z procesem zarządzania ryzykiem. Czynności te można podzielić na następujące fazy:

identyfikacja i oszacowanie ryzyka, kontrola i sterowanie ryzykiem, finansowanie ryzyka.

Ważnym elementem procesu zarządzania ryzykiem Sątzw. systemy regulacyjne. Określają One poziom ryzyka, na który bank może sobie pozwolić bez zagrożenia dla jego istnienia. Wyróżniamy tu regulacje zewnętrzne, wydawane przez jednostki nadzorujące świat bankowości oraz wewnętrzne przepisy wydawane przez zarządy banków. Reguły zewnętrzne kładą szczególny nacisk na bezpieczeństwo banku, a przez to pomijane są zagadnienia związane z rentownością przeprowadzanych operacji. Obecnie trwają ostateczne prace nad wprowadzeniem Nowej Umowy Kapitałowej, która przewiduje większą autonomię banków w zarządzaniu ryzykiem oraz możliwość wykorzystania wewnętrznych reguł. Rozwiązanie to pozwoli bankom na skuteczniejszą i bardziej dostosowaną do ich specyfiki, ochronę przed ryzykiem.

Ryzyko kursowe,

nazywane również walutowym, jest specyficznym rodzajem ryzyka, które polega na tym, że w następstwie niekorzystnych zmian kursów walutowych może nastąpić zmniejszenie należności lub wzrost zobowiązań w transakcjach zagranicznych w przeliczeniu na walutę krajową. Na ryzyko kursowe są narażone przedsiębiorstwa prowadzące wymianę towarów i usług z zagranicą, szczególnie gdy transakcje zawierane są na warunkach kredytowych, jak również uczestnicy międzynarodowych transakcji kapitałowych.

walutę obcą w finansowych — opcji, swapów, obligacji zamiennych. Przyczyniło się to do szybkiego rozwoju rynku instrumentów pochodnych.

Rozwój technologii informatycznych i telekomunikacyjnych ułatwił szybkie pozyskiwanie i przetwarzanie informacji niezbędnych do działania na rynku finansowym.

Informacja wykorzystywana na rynkach finansowych stała się takim samym towarem jak

wiele innych (jak na przykład proszek do prania). Jest wytwarzana według określonych

standardów, jest porównywalna (format danych o inflacji, bilansie płatniczym lub wyniki

kwartalne spółki notowanej na giełdzie są przedstawiane podobnie, niezależnie od tego, jaki

kraj publikuje te dane).

Globalizacja wywiera istotny wpływ na obniżenie kosztu pozyskania kapitału przez

przedsiębiorstwa. Korzystają one coraz częściej z alternatywnych form pozyskania kapitału w

stosunku do kredytu bankowego, szczególnie z emisji papierów wartościowych na rynkach

finansowych. Przyczynami tego zjawiska są zmniejszające się oczekiwania inwestorów, co do

oczekiwanej stopy zwrotu rekompensującej ryzyko, które na siebie przyjmują. Jednocześnie większa

transparentności przedsiębiorstwa (monitoring kadry zarządzającej, kontrola udziałowców, poddanie

ich dyscyplinie rynkowej) powoduje obniżenie kosztów określanycb jako agency costs, wynikających

z rozbieżności celów inwestycyjnych pomiędzy

zarządzającymi a akcjonariuszami. W efekcie przedsiębiorstwom łatwiej jest pozyskać środki

na sfinansowanie danej inicjatywy

Cilobalny rynek finansowy umożliwia podmiotom gospodarczym, w tym bankom, pozyskiwanie środków na rozwój działalności od znacznie szerszego grona inwestorów niż byłoby to możliwe na rynkach krajowych. Na przykład w wielu mniejszych krajach UE znaczna część operacji bankowych jest przeprowadzana z partnerami z innych krajów

10

Dostęp do międzynarodowego rynku kapitałowego oznacza dla banków i innych instytucji finansowych nie tylko możliwości rozwoju, ale również presję na zwiększanie efektywności działania. Rosnąca efektywność i lepsze zarządzanie ryzykiem działa również na korzyść bezpieczeństwa depozytów złożonych w bankach. Zagraniczna konkurencja jest również ważnym katalizatorem upowszechnienia innowacji finansowych W I kwartale 2008 roku sytuacja ekonomiczna kraju kształtowała się korzystnie. Pomimo osłabienia dynamiki większości prezentowanych kategorii, wynikającego zarówno z cyklicznego charakteru rozwoju gospodarczego, pogorszenia koniunktury w gospodarce światowej, jak i relatywnie wysokiej bazy sprzed roku (szczególnie w zakresie wyników budownictwa) - ogólną sytuację makroekonomiczną należy ocenić dobrze.

W I kwartale 2008 r. PKB wzrósł o 6,1%. Poczynając od czwartego kwartału 2005 czynnikiem decydującym o tempie wzrostu gospodarczego pozostaje popyt krajowy, rosnący w tempie szybszym od PKB. Sytuacja taka miała miejsce także w I kwartale 2008 roku. Popyt krajowy wzrósł wolniej niż przed rokiem (6,3% wobec 9,3%). Spowolnieniu uległo tempo wzrostu konsumpcji indywidualnej (z 6,8% do 5,6%) oraz nakładów brutto na środki trwałe (z 23,8% do 15.7%). Po raz pierwszy w obecnej dekadzie odnotowano zmniejszenie spożycia zbiorowego (o 1,1%).

Wartość dodana brutto zwiększyła się o 5,5% (przed rokiem o 7,6%). Osłabienie tempa wzrostu notowano-w przemyśle (z 9,3% do 6,9%), budownictwie (z 41,1% do 16,7%)1 i handlu (z 13,9% do 12,0%). Jedyną sekcją w której nastąpiło przyspieszenie tempa był transport (z 2,9% do 4,7%). W sektorze usług rynkowych tempo wzrostu zwolniło z 7,3% do 6,7%. Natomiast w usługach nierynkowycłx odnotowan_o spadek o l ;1%,

Produkcja sprzedana przemysłu wzrosła o 8,5%2 (w cenach stałych) wobec 13,0% przed rokiem. O spowolnieniu dynamiki zadecydował przemysł przetwórczy, w którym tempo wzrostu obniżyło się z 16,2% do 8,6%. W dwóch pozostałych sekcjach przemysłu odnotowano przyspieszenie dynamiki: w górnictwie z 97,7% do 100,1%, a w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz i wodę z 92,5% do 110,4%. Wartość produkcji sprzedanej wyniosła 220, l mld zł. Udział przemysłu przetwórczego w produkcji sprzedanej obniżył się z 84,6% do 84, l % (w cenach bieżący

Kondycja gospodarstw domowych w IV kw. nie jest negatywna - 1RG SGH PAP 105.11.2008 | 12:11

5.1 L Warszawa (PAP) - Kondycja gospodarstw domowych, mierzona przez Instytut Rozwoju Gospodarczego, nie jest w czwartym kwartale oceniana negatywnie. Trudne jest natomiast, ze względu na globalny kryzys na rynkach finansowych, prognozowanie przyszłej koniunktury w tym segmencie.

WIV kwartale 2008 r. wartość Barometru Rynku Consumer Finance nieznacznie spadła z poziomu minus 26,9app. do poziomu minus 27,8app.

"W obliczu bardzo znaczącego pogorszenia sytuacji na światowych rynkach finansowych spadek wartości Barometru o 0,9app. należy uznać za relatywnie optymistyczny sygnał" - uważają autorzy niemających pokrycia, 2. oprocentowanie pieniędzy 3. działalność kredytową banków

komercyjnych (tzw. "bankowa kreacja pieniądza") .

niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych),

który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży

wzrost zagregowanego popytu w gospodarce

niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)

przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego

przez państwo).

ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego, co prowadzi w rezultacie do

nadmiernej ilości pieniądza.

wadliwa struktura gospodarki

import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje

wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)

długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem)

monopolizacja gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą przenosić na cenę)

Informacja kwartalna o sytuacji makroekonomicznej i stanie finansów publicznych

23,03.2009 12:19 poniedziałek

Mając na uwadze zasadę jawności i przejrzystości finansów publicznych Ministerstwo Finansów

przedstawia kolejny numer Informacji kwartalnej o sytuacji makroekonomicznej i

staniefinansówpub licznych.

Publikacja ta prezentuje dostępne podstawowe informacje na temat sektora finansów publicznych:

• według obowiązującego w Unii Europejskiej standardu ESA'95 (dane kwartalne obejmujące cały sektor instytucji rządowych i samorządowych),

• według standardu Międzynarodowego Funduszu Walutowego GFSM2001 (dane miesięczne obejmujące podsektor centralny, dane roczne obejmujące cały sektor instytucji rządowych i samorządowych),

• według przepisów krajowych (dane miesięczne o budżecie państwa).

Podstawowe informacje nt. sektora finansów publicznych dotyczące okresu I-XII 200& r:.

• wynik budżetu państwa wyniósł wg szacunkowego wykonania - 24,6 mld zł

• dług Skarbu Państwa na koniec grudnia wyniósł 569,9 mld zł

" wynik szczebla centralnego wg GFSM w okresie I-XII2008 r. wyniósł -41,1 mld zł

Informacja zawiera ponadto informacje nt. wypełnienia przez Polskę kryteriów konwergencji wg stanu na koniec grudnia 2008 r. oraz tendencji zaobserwowanych w gospodarce w IV kwartale roku 2008.

Ministerstwo Gospodarki DEPARTAMENT ANAUZ i PROGNOZ

Informacja

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w I kwartale 2008 roku l Sytuacja makroekonomiczna

26 / 26


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rynki finansowe opracowanie pytań
rynek finansowy Soroka opracowanie pytań otwartych, EKONOMIA UNIWERSYTET WROCŁAWSKI, Rynki Finansowe
ŚCIĄGA Rynki finansowe - Dębski - opracowanie pytań, WSFiZ Pawia, rynki finansowe
rynek fin - opracowanie II, MSG I stopień, II rok, rynki, Rynki finansowe - psawlak
rynki finansowe opracowane pytania niektóre1, rynki finansowe
Finanse publiczne i rynki finansowe - opracowanie K. Koch i K. Kowalski, Dr Krzysztof Gałuszka
452835929,0,0,Rynki finansowe Dębski opracowanie pytań
Finanse publiczne i rynki finansowe opracowanie K Koch i K Kowalski
Rynki finansowe opracowane pytania
finanse publiczne i rynki finansowe
test3-Notatek.pl, Studia, Rynki Finansowe
RYNEK KR++ĹTKOTERMINOWYCH PAPIER++ĹW KOMERCYJNYCH, rynki finansowe
rynki finansowe - test, NAUKA, [Rynek Kapitałowy]
Rynki finansowe6 45
notatek pl rynki finansowe wyklady
Miedzynarodowe rynki finansowe, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe

więcej podobnych podstron