1.Pojęcie zbioru wypukłego, funkcji wypukłej, otoczki wypukłej zbioru.
X rzeczywista przestrzeń liniowa. Mówimy, że zbiór C
X jest zbiorem wypukłym
x,y
C odcinek [x,y]
C
[x,y] odcinek domknięty o końcach x i y
[x,y] : = {z
X ׀ z =
x + (1-
y) }
0
<1
Zbiór pusty z definicji jest zbiorem wypukłym.
Stwierdzenie:
(At) t€T dowolna indeksowana rodzina zbiorów wypukłych przestrzeni X,Ť dowolny zbiór skończony lub nieskończony
At wypukły podzbiór X
wtedy
At jest wypukłym zbiorem w X
x€At
ω (X)rodzina wszystkich wypukłych podzbiorów przestrzeni X
C
X, coC lub conrC czytamy: otoczka wypukła zbioru C.
coC:=
A A€ ω (X)
coC- otoczka wypukła zbioru C jest to przecięcie (część wspólna, iloczyn) wszystkich zbiorów wypukłych zawierających zbiór C. Jest to najmniejszy zbiór wypukły zawierający zbiór C.
Pojęcie funkcji wypukłej.
X - rzeczywista przestrzeń liniowa
f: X →¯R= R
{
,
}
z funkcją f są związane dwa zbiory:
dom f - efektywny zbiór funkcji f
dom f:= {x € X | f(x) <
}
epi f - epigraf funkcji f (nadwykres funkcji f)
epi f:= {(x,
) € X
R|
Niech f: X → ¯R
Mówimy, że funkcja f jest funkcją wypukłą, jeżeli epif jest zbiorem wypukłym
Mówimy, że funkcja f: X → ¯R jest funkcją właściwą, jeżeli Vx € X f(x)>-∞ oraz domf ≠Ø (to oznacza że f
+∞ (nie jest tożsamościowo równa +∞)
TWIERDZENIE:
Niech f: X → ¯R właściwa funkcja, gdzie X rzeczywista przestrzeń liniowa wtedy są równoważne następujące warunki:
1)
n € N
,
…
€ domf
,
,……
zachodzi nierówność Jensena
f (
)≤
f(xi)
2)
,
€ domf
zachodzi nierówność Jensena
f(
)≤
-warunek 2 geometrycznie oznacza że wykres funkcji y = f(x) leżące pomiędzy prostymi pionowymi o równaniach x =
i x =
leży poniżej odcinka łączącego punkty (
,f(
) i (
,f(
)
3) epif jest zbiorem wypukłym
STWIERDZENIE
a) (f t ) t€T dowolna indeksowana rodzina właściwych funkcji wypukłych określonych na przestrzeni liniowej X o wartościach w ¯R, T - dowolny zbiór skończony lub nieskończony wtedy funkcja f =
jest funkcją wypukłą
f =
(x) jest funkcją wypukłą (f =
(x)
x€X)
b)
,..,
wypukłe właściwe funkcje określone na X o wartościach w ¯R wtedy funkcja
jest właściwą funkcją wypukłą tzn. suma skończonej liczby funkcji wypukłych jest funkcją wypukłą.
: X → ¯R wypukłe właściwe funkcji
f = max{
}
x € X f(x) = max {
(x),
(x)} wtedy f jest właściwą wypukłą funkcją
epif = epi
∩ epi
epif = ∩ epift
2.Zadanie programowania wypukłego i sformułuj twierdzenie KUNATUCKERA.
Zadanie programowania wypukłego
X- rzeczywista przestrzeń liniowa
A- nie pusty zbiór wypukły w X
fi: X → ¯R i = 0,1,…..m
Zadaniem programowania wypukłego nazywamy następujące ekstremalne zadania:
(P) fo (x)
min,
fi (x)
0, i=1,2,…,m x
A
Dp - zbiór elementów dopuszczalnych z zadania P
Dp: {x
X │fi (x)
0, i=1,2,…,m }
x
А}
Punkt
- punkt
jest absolutnym minimum z zadania P
α
gdzie
R m+1
Funkcja α (x,
) nazywamy funkcją Lagrange'a zadania (P).
Liczby
i,i = 0,1,…,m nazywamy mnożnikami Lagrange'a.
Wektor
= (
o,
1,….,
m) nazywamy wektorem mnożników Lagrange'a.
Uwaga - ograniczenie x
А nie wchodzi do funkcji Lagrange'a.
Twierdzenie KUHNA-TUCKERA
1.Niech
będzie absolutnym minimum w zadaniu (P), gdzie P to zadanie programowania wypukłego wtedy istnieje
m+1
taki, że dla funkcji Lagrange'а zadania (P) zachodzą następujące warunki:
а) min α(x,
) = α
x
А
Zasada minimum funkcji Lagrange'а
b) warunki komplementarności
in
c) warunki nieujemności
in
2. Jeżeli
(jest elementem dopuszczalnym zadania(P))i są spełnione warunki а) - c) z
3. Jeżeli
i są spełnione warunki а) - c) oraz zachodzi warunek SLATERA
to
Uwaga. Dla zadania wypukłego programowania idea Lagrange'а uzyskała najbardziej doskonałą postać. Punkt
będący rozwiązaniem wypukłego zadania jest punktem minimum funkcji Lagrange'а (dotyczy warunku а)). Warunki b) i c) są charakterystyczne dla zadań z ograniczeniami nierównościowymi. Warunek konieczny na absolutne minimum w zadaniu programowania wypukłego jest bliski warunkowi dostatecznemu. Warunek konieczny pokrywa się z warunkiem dostatecznym, jeśli
jest różna od 0(
).
3. Sformułuj gładkie skończenie wymiarowe zadania ekstremalne z ograniczeniami równościowymi oraz dla tego zadania sformułuj zasadę nośników Lagrang'ea.
Niech fi:Rn→R, i=0,1,2…m Funkcja n zmiennych rzeczywistych o wartościach rzeczywistych. Zakładam, że funkcja fi; i=0,1,2…n1 spełnia pewien warunek gładkości tzn. są różniczkowane w określonym sensie. Gładkie skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi nazywamy następujące zadanie(P):
f0(x)→extr fi(x)=0 , i=1,2…m
Przez rozwiązanie pełne zadania P nazywamy: znalezienie lokalnych ekstremum zadania tj. lokalnych minimów i lokalnych maksimów, znalezienie absolutnego min. i maks., oraz określenie wartości minimalnej i maksymalnej zadania. Dp- zbiór elementów dopuszczalnych zadania P
Dp=
n
fi(x)=
i=1,2…m
x=(x1,x2...xn)
Rn
||x||- norma wektora X
||x||=
Norma określa odległość (metryka)
x=(x1,x2…xn)
y=(y1,y2…yn)
d(x,y)=||x-y||=
є locmin(P) - punkt
jest lokalnym minimum w zadaniu (P)
єDp
f0(x)
0(
)
K(
,
- kula otwarta o środku
i promieniu
K(
,
nI||x-
||
locmax (P)
^
f0(x)
f0 (
)
Lokalne minima i lokalne maksima z zadnia (P) nazywamy lokalnymi ekstremalnymi zadaniami (P)
absmin (P)
f0(0)
f0(
)
absmax(P)
f0(x)
f0(
)
Funkcja Lagrang'ea z zadania (P)
Funkcja
0,λ1,…λm)
m+1
ni=oλifi(x)
Funkcje
(x,λ) określoną powyżej nazywamy funkcją Lagrang'ea zadania (P)
wektor λ=(λ0,λ1…λm)
m+1nazywamy wektorem mnożników Lagrang'ea liczbę λi, i=0,1…m nazywamy mnożnikami Lagrang'ea.
Warunek konieczny pierwszego rzędu na lokalne ekstremum dla gładkiego zadania z ograniczeniami równościowymi - zasada Lagrang'ea.
Niech
locextr(P) a funkcje fi, i=0,1…m są ciągle różniczkowane w pewnym otwartym otoczeniu punktu
(warunek gładkości) wtedy istnieje niezerowy wektor nośników Lagrang'ea. Λ=(λ0,λ1…λn)
Rm+1 , λ
0 taki że dla funkcji Lagrang'ea z zadania (P)
(x,λ) = ∑mi=0 λifi(x) zachodzi warunek stacjonarności tzn.
1≤ j ≤ n
xj(
,λ)=0
xj (
,λ)- pochodna cząstkowa funkcji Lagrang'ea po xj w punkcie (
,λ)
4. Sformułuj gładkie skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi i dla tego zadania sformułuj zasadę mnożników Lagrangea.
Niech f1:Rn→R , i=0,1,2....m funkcji n zmiennych nieistniejących odwzorowujących Rn w R. Założenie że funkcje fi, i=0,1,2…n spełniają warunek gładkości. Gładkim skończenie wymiarowym zadaniem ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi nazywamy następujące zadanie (P)szukamy ekstr. f0(x)→min
fi(x)≤0 , i =1,2…m'
fi(x)=0 , i = m'+1,…m
Warunek konieczny I rzędu na lokalne ekstremum w gładkim skończenie wymiarowym zadaniu ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi - zasada Lagrangea.
Niech
loc min (P) - punkt lokalnego minimum w zadaniu (P), a funkcje fi, i= 0,1,...,m są ciągle różniczkowalne w pewnym otoczeniu punktu
(warunek gładkości).Wtedy istnieje niezerowy wektor mnożników Lagrangea
λ= λ0, λ1, ...,λm
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
λ= λ0, λ1, ...,λm
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
(x, λ) = ^ (x1,...,xn), (λ0,...,λn) = ∑mi=0 λi fi (x) = ∑mi=0 λi fi (x1, x2,...,xm)
zachodzą następujące warunki
a)warunki stacjonarności
xj (
, λ) = 0
1≤ j ≤ n
b)warunki komplementarności
λ^i* fi (
)= 0 i= 1,2...,m'
c) warunki nieujemności
λ^i ≥ 0 i= 0,1,...,m'
5.Pojęcie słabej relacji preferencji, silnej relacji preferencji i relacje obojętności Libiparenza.
W zbiorze X jest określona relacja słabej preferencji, oznaczona symbolem ≥.
≥ nazywamy relacją słabej preferencji X jeśli spełnia ona następujące warunki:
1. dla każdego x, y, z € x ( x ≥ y ^ y ≥ z ) wtedy ( x ≥ z) - przechodność
2. dla każdego x, y, z € x ( x ≥ y ) v ( y ≥ z ) - spójność
3. dla każdego x € x, x ≥ x - zwrotność.
(X,≥), gdzie x to zbiór dopuszczalnych koszyków, a ≥ to relacja słabej preferencji.
Relacja słabej preferencji ≥ określa:
a ) relacje silnej preferencji >
x > y wtedy, gdy ( x ≥ y ) ^ nie jest prawdą, że( y ≥ x ) - koszyk x jest silnie preferowany nad koszyk y, ( koszyk x jest lepszy niż koszyk y) wtedy i tylko wtedy, gdy koszyk x jest słabo preferowany nad y i nieprawdą jest, że koszyk y jest preferowany nad koszyk x.
b ) relacja ~ oboistotności (identyczności)x
x ~ y - koszyki x i y są jednakowo dobre
x ~ y wtedy i tylko wtedy, gdy ( x ≥ y ) ^ ( y ≥ x )
c ) relacja obojętności „~” w X jest relacją równoważności tzn. jest zwrotna dla każdego x € X x ~ x :
1. syntetyczna dla każdego x, y € X x ~ y wtedy y ~ x
2. przechodna dla każdego x, y, z € X ( x ~ y ^ y ~ z ) wtedy ( x ~ z )
x € X
zbiór k x:={y € x / y ~ x } nazywamy obszarem obojętności w przestrzeni towarów X.
6.Pojecie funkcji użyteczności.
Def. (X,≥) - pole preferencji.
Funkcję U:X→R nazywamy funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥,jeśli dla każdego x, y € X (x ≥ y)wtedy i tylko wtedy, gdy( u(x) ≥ u(y) ).
Bezpośrednio z powyższej definicji f. użyteczności wynika następujące twierdzenie:
U:X→R
1.Dla każdego x, y € X u(x)=u(y) wtedy i tylko wtedy, gdy x ~ y
2.Dla każdego x, y € X u(x)>u(y) wtedy i tylko wtedy, gdy x > y
Jeżeli U:X→R jest f. użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥, to funkcja U:X→R określone wzorem:
1) u(x)=au(x)+(0;a,b)> 0
2 u(x)=(1+a)bn(x) a, b> 0 są funkcjami użyteczności odpowiadającymi relacji preferencji.
(X, Y, Z) - dowolne zbiory f:X→Y , g:Y→Z , h:X→Z
Dla każdego x € X h(x) =g( f(x) ) h=g*f - złożenie funkcji g i f
Twierdzenie jeżeli u : X → R jest funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥ a funkcja g : R → R jest rosnąca to funkcja niemalejąca funkcja złożona, że u=g*u jest funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥.
7. Zdefiniuj pojęcie ciągłej relacji preferencji, monotonicznej i ściśle wypukłej relacji preferencji.
Dla każdego 1 ≤ i ≤ m relacja preferencji ≥ i jest ciągła, monotoniczna i ściśle wypukła.
Mówimy, że relacja preferencji ≤ i jest ciągła, jeśli dla każdego x € R +
zbiory {x € R}
{y ≥ x} {z {x > y} są domknięte w lR+
Mówimy, że relacja preferencji ≥ ( w lR+) jest monotoniczna wtedy i tylko wtedy, gdy x, z € lR+ x + z ≥ x .
Mówimy, że relacja preferencji ≤ lR+ jest ścisle wypukła jeśli dla każdego ƛ € ( 0;1) dla każdego x € lR+l ( y ≥ x ^ y ≠ x ) wtedy ( ƛ y + ( 1- ƛ ) x >
8. Sformułuj twierdzenie Arowa o dyktaturze i wyjaśnij wszystkie pojęcia występujące w sformułowaniu tego twierdzenia.
„m” praw dyktatora odpowiadające „m” uczestnikom to jedyne prawa określające grupowy wybór spełniające aksjomat niezależności i jednomyślności. Jedyną relacją grupowej preferencji spełniającą aksjomat jednomyślności i aksj. Niezależności jest dyktatura. Przyjmiemy następujące założenia odnoszące się do prawa określającego grupowy wybór P.
Tw. Arowa można sformułować następująco: 6 warunków:
1.relacja spójna, tzn. że dla każdego x, y € R (x ≥s y ) v (y ≥s x )
2. relacja przechodnia, tzn. że dla każdego x, y, z € R (x ≥s y)^( y ≥s z) wtedy (x ≥s z)
3. ≥s=P (≥1, ≥2, …≥m) wtedy mówimy, że P jest prawem określającym grupowy wybór. Istnieje kilka naturalnych warunków nakładanych na P:
4.Aksjomat jednomyślności-jeżeli wszyscy uczestnicy preferują x nad y, to grupa preferuje x nad y.
(dla każdego 1≤ i ≤ m X ≥i Y) wtedy (X ≥s Y)
5.Aksjomat niezależności-przy porównaniu alokacji x i y grupa zapomina o istnieniu wszystkich pozostałych alokacji. Ważne jest tylko to kto z uczestników preferuje x a kto y. Aksjomat ten formalizujemy następująco: niech (≥i) i (→i) to dwie rodziny indywidualnych preferencji, 1≤ i ≤ n1; połóżmy ≥s =P (≥ 1, ≥2, …≥m) oraz →s = P (→1, →2 ,→m), niech x i y to są dowolne dwie dopuszczalne alokacje ”R” wtedy (x ≥i y dla każdego i wtedy i tylko wtedy, gdy x →i y) wtedy i tylko wtedy, gdy ( x ≥s y wtedy i tylko wtedy, gdy x →s y)
6. P nie jest prawem dyktatora
Warunki 1,2,3,4,5 i 6 nie mogą zachodzić jednocześnie tzn. zajście dowolnych 5 z nich implikuje, że pozostały warunek nie zachodzi. Powyższe implikacje oznaczają twierdzenie - jeśli dana relacja grupowej preferencji spełniająca aksjomat jednomyślności i niezależności to jest ona dyktaturą tzn. pokrywa się z relacją preferencji któregoś z uczestników klubu.
9. Sformułuj twierdzenie o istnieniu wektora cen równowagi Debrewn i wyjaśnij pojęcia występujące w tym stwierdzeniu.
Założenia:
P = (P1,P2,….Pi) € Rl - wektor cen
∏ - obszar cen
H1 - dla każdego 1 ≤ i ≤ m funkcja użyteczności ni zależy tylko od xl € R
H2 - Ω = Ω1 + Ω2 +…. Ωm (całkowite zasoby towarów)
H3 - dla każdego 1 ≤ i ≤ m relacja preferencji ≥ i jest ciągła, monotoniczna i ściśle wypukła.
Załóżmy, że są spełnione założenia H1, H2, H3 oraz, że dla każdego 1 ≤ i ≤ l Ω ki (omega)≠ 0, wtedy istnieje p € ∏ wtedy (P)=0. Prawdziwe jest następujące twierdzenie, jeśli spełnione są założenia H1, H2 i H3 to istnieje wektor cen równowagi.
Założenie, że dla każdego i oraz k Ω ki jest różne od zera jest założeniem technicznym ułatwiającym dowód twierdzenia. Twierdzenie to jest prawdziwe bez tego założenia.
Równość popytu i podaży na całym rynku wyraża się za pomocą równania wektorowego: z(p)=0.
Alokacja równowagi -,mówimy, że wektor cen p należący do ∏ jest wektorem cen równowagi jeśli z(p) jest równe wektorowi zerowemu z(p)=0.Odpowiadającą mu alokację (d1(p), d2(p) …dm(p)) nazywamy alokacją równowagi.
1