1.Pojęcie zbioru wypukłego, funkcji wypukłej, otoczki wypukłej zbioru.
X rzeczywista przestrzeń liniowa. Mówimy, że zbiór C ![]()
X jest zbiorem wypukłym
![]()
![]()
x,y ![]()
C odcinek [x,y]![]()
C
[x,y] odcinek domknięty o końcach x i y
[x,y] : = {z ![]()
X ׀ z =![]()
x + (1-![]()
y) }
0 ![]()
![]()
<1
Zbiór pusty z definicji jest zbiorem wypukłym.
Stwierdzenie:
(At) t€T dowolna indeksowana rodzina zbiorów wypukłych przestrzeni X,Ť dowolny zbiór skończony lub nieskończony ![]()
At wypukły podzbiór X
wtedy ![]()
At jest wypukłym zbiorem w X
![]()
x€At
ω (X)rodzina wszystkich wypukłych podzbiorów przestrzeni X
C![]()
X, coC lub conrC czytamy: otoczka wypukła zbioru C.
coC:= ![]()
A A€ ω (X)
coC- otoczka wypukła zbioru C jest to przecięcie (część wspólna, iloczyn) wszystkich zbiorów wypukłych zawierających zbiór C. Jest to najmniejszy zbiór wypukły zawierający zbiór C.
Pojęcie funkcji wypukłej.
X - rzeczywista przestrzeń liniowa
f: X →¯R= R![]()
{![]()
,![]()
}
z funkcją f są związane dwa zbiory:
dom f - efektywny zbiór funkcji f
dom f:= {x € X | f(x) < ![]()
}
epi f - epigraf funkcji f (nadwykres funkcji f)
epi f:= {(x,![]()
) € X ![]()
R|![]()
Niech f: X → ¯R
Mówimy, że funkcja f jest funkcją wypukłą, jeżeli epif jest zbiorem wypukłym
Mówimy, że funkcja f: X → ¯R jest funkcją właściwą, jeżeli Vx € X f(x)>-∞ oraz domf ≠Ø (to oznacza że f![]()
+∞ (nie jest tożsamościowo równa +∞)
TWIERDZENIE:
Niech f: X → ¯R właściwa funkcja, gdzie X rzeczywista przestrzeń liniowa wtedy są równoważne następujące warunki:
1) ![]()
n € N ![]()
![]()
,![]()
…![]()
€ domf
![]()
![]()
,![]()
,……![]()
zachodzi nierówność Jensena
f (![]()
)≤![]()
f(xi)
2) ![]()
![]()
,![]()
€ domf ![]()
zachodzi nierówność Jensena
f(![]()
)≤![]()
-warunek 2 geometrycznie oznacza że wykres funkcji y = f(x) leżące pomiędzy prostymi pionowymi o równaniach x =![]()
i x =![]()
leży poniżej odcinka łączącego punkty (![]()
,f(![]()
) i (![]()
,f(![]()
)
3) epif jest zbiorem wypukłym
STWIERDZENIE
a) (f t ) t€T dowolna indeksowana rodzina właściwych funkcji wypukłych określonych na przestrzeni liniowej X o wartościach w ¯R, T - dowolny zbiór skończony lub nieskończony wtedy funkcja f =![]()
jest funkcją wypukłą
f = ![]()
(x) jest funkcją wypukłą (f = ![]()
(x) ![]()
x€X)
b) ![]()
,..,![]()
wypukłe właściwe funkcje określone na X o wartościach w ¯R wtedy funkcja ![]()
jest właściwą funkcją wypukłą tzn. suma skończonej liczby funkcji wypukłych jest funkcją wypukłą.
![]()
: X → ¯R wypukłe właściwe funkcji
f = max{![]()
}
![]()
x € X f(x) = max {![]()
(x), ![]()
(x)} wtedy f jest właściwą wypukłą funkcją
epif = epi ![]()
∩ epi ![]()
epif = ∩ epift
2.Zadanie programowania wypukłego i sformułuj twierdzenie KUNATUCKERA.
Zadanie programowania wypukłego
X- rzeczywista przestrzeń liniowa
A- nie pusty zbiór wypukły w X
fi: X → ¯R i = 0,1,…..m
Zadaniem programowania wypukłego nazywamy następujące ekstremalne zadania:
(P) fo (x) ![]()
min,
fi (x) ![]()
0, i=1,2,…,m x ![]()
A
Dp - zbiór elementów dopuszczalnych z zadania P
Dp: {x![]()
X │fi (x) ![]()
0, i=1,2,…,m }
x ![]()
А}
Punkt ![]()
- punkt ![]()
jest absolutnym minimum z zadania P
![]()
α ![]()
gdzie ![]()
![]()
R m+1
Funkcja α (x, ![]()
) nazywamy funkcją Lagrange'a zadania (P).
Liczby ![]()
i,i = 0,1,…,m nazywamy mnożnikami Lagrange'a.
Wektor ![]()
= (![]()
o, ![]()
1,…., ![]()
m) nazywamy wektorem mnożników Lagrange'a.
Uwaga - ograniczenie x ![]()
А nie wchodzi do funkcji Lagrange'a.
Twierdzenie KUHNA-TUCKERA
1.Niech ![]()
będzie absolutnym minimum w zadaniu (P), gdzie P to zadanie programowania wypukłego wtedy istnieje ![]()
m+1
![]()
taki, że dla funkcji Lagrange'а zadania (P) zachodzą następujące warunki:
а) min α(x, ![]()
) = α ![]()
x ![]()
А
Zasada minimum funkcji Lagrange'а
b) warunki komplementarności ![]()
in
c) warunki nieujemności ![]()
in
2. Jeżeli ![]()
(jest elementem dopuszczalnym zadania(P))i są spełnione warunki а) - c) z ![]()
3. Jeżeli ![]()
i są spełnione warunki а) - c) oraz zachodzi warunek SLATERA
![]()
to ![]()
Uwaga. Dla zadania wypukłego programowania idea Lagrange'а uzyskała najbardziej doskonałą postać. Punkt ![]()
będący rozwiązaniem wypukłego zadania jest punktem minimum funkcji Lagrange'а (dotyczy warunku а)). Warunki b) i c) są charakterystyczne dla zadań z ograniczeniami nierównościowymi. Warunek konieczny na absolutne minimum w zadaniu programowania wypukłego jest bliski warunkowi dostatecznemu. Warunek konieczny pokrywa się z warunkiem dostatecznym, jeśli ![]()
jest różna od 0(![]()
).
3. Sformułuj gładkie skończenie wymiarowe zadania ekstremalne z ograniczeniami równościowymi oraz dla tego zadania sformułuj zasadę nośników Lagrang'ea.
Niech fi:Rn→R, i=0,1,2…m Funkcja n zmiennych rzeczywistych o wartościach rzeczywistych. Zakładam, że funkcja fi; i=0,1,2…n1 spełnia pewien warunek gładkości tzn. są różniczkowane w określonym sensie. Gładkie skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi nazywamy następujące zadanie(P):
f0(x)→extr fi(x)=0 , i=1,2…m
Przez rozwiązanie pełne zadania P nazywamy: znalezienie lokalnych ekstremum zadania tj. lokalnych minimów i lokalnych maksimów, znalezienie absolutnego min. i maks., oraz określenie wartości minimalnej i maksymalnej zadania. Dp- zbiór elementów dopuszczalnych zadania P
Dp=
n
fi(x)=
i=1,2…m
x=(x1,x2...xn)
Rn
||x||- norma wektora X
||x||= 
Norma określa odległość (metryka)
x=(x1,x2…xn)
y=(y1,y2…yn)
d(x,y)=||x-y||= 
![]()
є locmin(P) - punkt ![]()
jest lokalnym minimum w zadaniu (P)
![]()
єDp
f0(x)
0(![]()
)
K(![]()
,
- kula otwarta o środku![]()
i promieniu
K(![]()
,
nI||x-![]()
||
![]()
locmax (P)
![]()
^
f0(x)
f0 (![]()
)
Lokalne minima i lokalne maksima z zadnia (P) nazywamy lokalnymi ekstremalnymi zadaniami (P)![]()
absmin (P)
f0(0)
f0(![]()
)![]()
absmax(P)
![]()
f0(x)
f0(![]()
)
Funkcja Lagrang'ea z zadania (P)
Funkcja
0,λ1,…λm)
m+1
ni=oλifi(x)
Funkcje
(x,λ) określoną powyżej nazywamy funkcją Lagrang'ea zadania (P)
wektor λ=(λ0,λ1…λm)
m+1nazywamy wektorem mnożników Lagrang'ea liczbę λi, i=0,1…m nazywamy mnożnikami Lagrang'ea.
Warunek konieczny pierwszego rzędu na lokalne ekstremum dla gładkiego zadania z ograniczeniami równościowymi - zasada Lagrang'ea.
Niech ![]()
locextr(P) a funkcje fi, i=0,1…m są ciągle różniczkowane w pewnym otwartym otoczeniu punktu ![]()
(warunek gładkości) wtedy istnieje niezerowy wektor nośników Lagrang'ea. Λ=(λ0,λ1…λn)
Rm+1 , λ
0 taki że dla funkcji Lagrang'ea z zadania (P)
(x,λ) = ∑mi=0 λifi(x) zachodzi warunek stacjonarności tzn.
1≤ j ≤ n
xj(![]()
,λ)=0
xj (![]()
,λ)- pochodna cząstkowa funkcji Lagrang'ea po xj w punkcie (![]()
,λ)
4. Sformułuj gładkie skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi i dla tego zadania sformułuj zasadę mnożników Lagrangea.
Niech f1:Rn→R , i=0,1,2....m funkcji n zmiennych nieistniejących odwzorowujących Rn w R. Założenie że funkcje fi, i=0,1,2…n spełniają warunek gładkości. Gładkim skończenie wymiarowym zadaniem ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi nazywamy następujące zadanie (P)szukamy ekstr. f0(x)→min
fi(x)≤0 , i =1,2…m'
fi(x)=0 , i = m'+1,…m
Warunek konieczny I rzędu na lokalne ekstremum w gładkim skończenie wymiarowym zadaniu ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi - zasada Lagrangea.
Niech ![]()
loc min (P) - punkt lokalnego minimum w zadaniu (P), a funkcje fi, i= 0,1,...,m są ciągle różniczkowalne w pewnym otoczeniu punktu ![]()
(warunek gładkości).Wtedy istnieje niezerowy wektor mnożników Lagrangea
λ= λ0, λ1, ...,λm ![]()
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
λ= λ0, λ1, ...,λm ![]()
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
(x, λ) = ^ (x1,...,xn), (λ0,...,λn) = ∑mi=0 λi fi (x) = ∑mi=0 λi fi (x1, x2,...,xm)
zachodzą następujące warunki
a)warunki stacjonarności
xj (![]()
, λ) = 0 ![]()
1≤ j ≤ n
b)warunki komplementarności
λ^i* fi (![]()
)= 0 i= 1,2...,m'
c) warunki nieujemności
λ^i ≥ 0 i= 0,1,...,m'
5.Pojęcie słabej relacji preferencji, silnej relacji preferencji i relacje obojętności Libiparenza.
W zbiorze X jest określona relacja słabej preferencji, oznaczona symbolem ≥.
≥ nazywamy relacją słabej preferencji X jeśli spełnia ona następujące warunki:
1. dla każdego x, y, z € x ( x ≥ y ^ y ≥ z ) wtedy ( x ≥ z) - przechodność
2. dla każdego x, y, z € x ( x ≥ y ) v ( y ≥ z ) - spójność
3. dla każdego x € x, x ≥ x - zwrotność.
(X,≥), gdzie x to zbiór dopuszczalnych koszyków, a ≥ to relacja słabej preferencji.
Relacja słabej preferencji ≥ określa:
a ) relacje silnej preferencji >
x > y wtedy, gdy ( x ≥ y ) ^ nie jest prawdą, że( y ≥ x ) - koszyk x jest silnie preferowany nad koszyk y, ( koszyk x jest lepszy niż koszyk y) wtedy i tylko wtedy, gdy koszyk x jest słabo preferowany nad y i nieprawdą jest, że koszyk y jest preferowany nad koszyk x.
b ) relacja ~ oboistotności (identyczności)x
x ~ y - koszyki x i y są jednakowo dobre
x ~ y wtedy i tylko wtedy, gdy ( x ≥ y ) ^ ( y ≥ x )
c ) relacja obojętności „~” w X jest relacją równoważności tzn. jest zwrotna dla każdego x € X x ~ x :
1. syntetyczna dla każdego x, y € X x ~ y wtedy y ~ x
2. przechodna dla każdego x, y, z € X ( x ~ y ^ y ~ z ) wtedy ( x ~ z )
x € X
zbiór k x:={y € x / y ~ x } nazywamy obszarem obojętności w przestrzeni towarów X.
6.Pojecie funkcji użyteczności.
Def. (X,≥) - pole preferencji.
Funkcję U:X→R nazywamy funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥,jeśli dla każdego x, y € X (x ≥ y)wtedy i tylko wtedy, gdy( u(x) ≥ u(y) ).
Bezpośrednio z powyższej definicji f. użyteczności wynika następujące twierdzenie:
U:X→R
1.Dla każdego x, y € X u(x)=u(y) wtedy i tylko wtedy, gdy x ~ y
2.Dla każdego x, y € X u(x)>u(y) wtedy i tylko wtedy, gdy x > y
Jeżeli U:X→R jest f. użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥, to funkcja U:X→R określone wzorem:
1) u(x)=au(x)+(0;a,b)> 0
2 u(x)=(1+a)bn(x) a, b> 0 są funkcjami użyteczności odpowiadającymi relacji preferencji.
(X, Y, Z) - dowolne zbiory f:X→Y , g:Y→Z , h:X→Z
Dla każdego x € X h(x) =g( f(x) ) h=g*f - złożenie funkcji g i f
Twierdzenie jeżeli u : X → R jest funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥ a funkcja g : R → R jest rosnąca to funkcja niemalejąca funkcja złożona, że u=g*u jest funkcją użyteczności odpowiadającą relacji preferencji ≥.
7. Zdefiniuj pojęcie ciągłej relacji preferencji, monotonicznej i ściśle wypukłej relacji preferencji.
Dla każdego 1 ≤ i ≤ m relacja preferencji ≥ i jest ciągła, monotoniczna i ściśle wypukła.
Mówimy, że relacja preferencji ≤ i jest ciągła, jeśli dla każdego x € R +
zbiory {x € R}
{y ≥ x} {z {x > y} są domknięte w lR+
Mówimy, że relacja preferencji ≥ ( w lR+) jest monotoniczna wtedy i tylko wtedy, gdy x, z € lR+ x + z ≥ x .
Mówimy, że relacja preferencji ≤ lR+ jest ścisle wypukła jeśli dla każdego ƛ € ( 0;1) dla każdego x € lR+l ( y ≥ x ^ y ≠ x ) wtedy ( ƛ y + ( 1- ƛ ) x >
8. Sformułuj twierdzenie Arowa o dyktaturze i wyjaśnij wszystkie pojęcia występujące w sformułowaniu tego twierdzenia.
„m” praw dyktatora odpowiadające „m” uczestnikom to jedyne prawa określające grupowy wybór spełniające aksjomat niezależności i jednomyślności. Jedyną relacją grupowej preferencji spełniającą aksjomat jednomyślności i aksj. Niezależności jest dyktatura. Przyjmiemy następujące założenia odnoszące się do prawa określającego grupowy wybór P.
Tw. Arowa można sformułować następująco: 6 warunków:
1.relacja spójna, tzn. że dla każdego x, y € R (x ≥s y ) v (y ≥s x )
2. relacja przechodnia, tzn. że dla każdego x, y, z € R (x ≥s y)^( y ≥s z) wtedy (x ≥s z)
3. ≥s=P (≥1, ≥2, …≥m) wtedy mówimy, że P jest prawem określającym grupowy wybór. Istnieje kilka naturalnych warunków nakładanych na P:
4.Aksjomat jednomyślności-jeżeli wszyscy uczestnicy preferują x nad y, to grupa preferuje x nad y.
(dla każdego 1≤ i ≤ m X ≥i Y) wtedy (X ≥s Y)
5.Aksjomat niezależności-przy porównaniu alokacji x i y grupa zapomina o istnieniu wszystkich pozostałych alokacji. Ważne jest tylko to kto z uczestników preferuje x a kto y. Aksjomat ten formalizujemy następująco: niech (≥i) i (→i) to dwie rodziny indywidualnych preferencji, 1≤ i ≤ n1; połóżmy ≥s =P (≥ 1, ≥2, …≥m) oraz →s = P (→1, →2 ,→m), niech x i y to są dowolne dwie dopuszczalne alokacje ”R” wtedy (x ≥i y dla każdego i wtedy i tylko wtedy, gdy x →i y) wtedy i tylko wtedy, gdy ( x ≥s y wtedy i tylko wtedy, gdy x →s y)
6. P nie jest prawem dyktatora
Warunki 1,2,3,4,5 i 6 nie mogą zachodzić jednocześnie tzn. zajście dowolnych 5 z nich implikuje, że pozostały warunek nie zachodzi. Powyższe implikacje oznaczają twierdzenie - jeśli dana relacja grupowej preferencji spełniająca aksjomat jednomyślności i niezależności to jest ona dyktaturą tzn. pokrywa się z relacją preferencji któregoś z uczestników klubu.
9. Sformułuj twierdzenie o istnieniu wektora cen równowagi Debrewn i wyjaśnij pojęcia występujące w tym stwierdzeniu.
Założenia:
P = (P1,P2,….Pi) € Rl - wektor cen
∏ - obszar cen
H1 - dla każdego 1 ≤ i ≤ m funkcja użyteczności ni zależy tylko od xl € R
H2 - Ω = Ω1 + Ω2 +…. Ωm (całkowite zasoby towarów)
H3 - dla każdego 1 ≤ i ≤ m relacja preferencji ≥ i jest ciągła, monotoniczna i ściśle wypukła.
Załóżmy, że są spełnione założenia H1, H2, H3 oraz, że dla każdego 1 ≤ i ≤ l Ω ki (omega)≠ 0, wtedy istnieje p € ∏ wtedy (P)=0. Prawdziwe jest następujące twierdzenie, jeśli spełnione są założenia H1, H2 i H3 to istnieje wektor cen równowagi.
Założenie, że dla każdego i oraz k Ω ki jest różne od zera jest założeniem technicznym ułatwiającym dowód twierdzenia. Twierdzenie to jest prawdziwe bez tego założenia.
Równość popytu i podaży na całym rynku wyraża się za pomocą równania wektorowego: z(p)=0.
Alokacja równowagi -,mówimy, że wektor cen p należący do ∏ jest wektorem cen równowagi jeśli z(p) jest równe wektorowi zerowemu z(p)=0.Odpowiadającą mu alokację (d1(p), d2(p) …dm(p)) nazywamy alokacją równowagi.
1