System parlamentarno-komitetowy obowiązuje w Szwajcarii. W tym systemie parlament sprawuje władzę wykonawczą i ustawodawczą. Także parlament, a nie głowa państwa, powołuje rząd. Rząd jest politycznie odpowiedzialny przed parlamentem. W systemie parlamentarno-komitetowym nie można odwołać ministra, może on jedynie ustąpić sam, albo nie otrzymać mandatu w kolejnych wyborach. Urząd prezydenta sprawuje członek rządu o najdłuższym stażu. Obok odpowiedzialności karnej ponosi także odpowiedzialność polityczną przed parlamentem. Nie posiada uprawnień rozwiązania parlamentu przed upływem jego kadencji.

róznica pomiędzy liderem partii w USA i WB

Lider Partii USA

- czuwają nad porządkiem rozpatrywania projektów ustawodawczych

- organizują poparcie członków swoich partii dla głosowanych propozycji

- planują strategię w znaczących zagadnieniach legislacyjnych

- konsultują się z prezydentem i jego personelem.

- Lider Partii, która przewyższa w IR zostaje Speaker'em

-

Lider Partii WB

- jeżeli wygra wybory zazwyczaj zostaje premierem i tworzy rząd

- jeżeli przegra tworzy tzw. Gabinet Cieni

. Władza wykonawcza. usa

System polityczny w USA jest systemem prezydenckim ponieważ prezydent ma bardzo duże uprawnienia w porównaniu do innych państw posiadających konstytucje. System taki zakłada daleko posuniętą niezależność władzy prezydenta, powoływanego w wyborach powszechnych. Prezydent pełni funkcje głowy państwa i kieruje rządem. Władza wykonawcza nie jest politycznie odpowiedzialna przed parlamentem. Jedyne mechanizmy zależności obu władz to veto prezydenta wobec ustaw uchwalanych przez parlament oraz odpowiedzialność prezydenta, a także jego ministrów za naruszenie konstytucji i prawa przed parlamentem (tzw. odpowiedzialność prawna). Prezydent kieruje pod adresem Kongresu orędzia, w których zazwyczaj sugeruje podjęcie określonych decyzji ustawodawczych. Może w drodze weta zawiesić przedstawiony przez Kongres projekt ustawy, którego nie akceptuje. Weto prezydenckie może być jednak odrzucone, gdy ponownie projekt ten zostanie przyjęty większością 2/3 głosów w Izbie Reprezentantów i w Senacie. Zawiera za radą i zgodą Senatu traktaty lub bez zgody Senatu umowy międzynarodowe, zatwierdza zarządzenia i uchwały wymagające zgodnego stanowiska obu izb parlamentu. Prezydent stoi na czele aparatu państwowego, mianuje ambasadorów, sędziów Sądu Najwyższego oraz innych wyższych urzędników, jest głównodowodzącym armii i floty USA. Dysponuje też prawem łaski. Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Może być jednak postawiony w stan oskarżenia i usunięty ze stanowiska, jeżeli w drodze procedury impeachment zostanie uznany winnym zdrady, korupcji lub innego ciężkiego przestępstwa. Kadencja prezydencka trwa 4 lata (nie może być wybrany więcej niż 2 razy). Kandydat na ten urząd musi mieć obywatelstwo amerykańskie, ukończone 35 lat, mieszkać w kraju nie mniej niż 14 lat. Wybory są pośrednie: wyborcy głosują na elektorów (5380 osób), a ci na kandydatów na prezydenta. Wiceprezydent wybierany jest równocześnie z prezydentem Jego uprawnienia są bardzo małe. W razie usunięcia prezydenta ze stanowiska, jego śmierci lub rezygnacji, wiceprezydent przejmuje jego funkcje.

Prezydent RFN wybór kompetencje

PREZYDENT

Prezydent Niemiec jest formalnie głową państwa, lecz pełni on w zasadzie rolę głównie reprezentacyjną oraz posiada pewną władzę nad systemem sądowniczym. Jego władza nabiera większego znaczenia tylko w czasie kryzysów gabinetowych, kiedy to ma on prawo wskazać kandydata na kanclerza oraz rozwiązać parlament.

- wybierany jest na kadencję trwającą 5 lat przez Zgromadzenie Związkowe Kandydat wybierany jest na to stanowisko, jeżeli otrzyma bezwzględną większość głosów. Jeżeli w ciągu dwóch tur głosowań nikomu nie uda się osiągnąć takiej przewagi, zwycięża ten, kto otrzymał względną większość głosów. Dopuszczalny jest tylko jeden ponowny wybór danej osoby na to stanowisko. Kandydat musi mieć ukończone 40 lat i posiadać prawo wyborcze do Bundestagu.

KOMPETENCJE PREZYDENTA RFN

-reprezentuje państwo na zewnątrz,

-zawiera umowy z innymi państwami,

-wysyła i przyjmuje przedstawicieli dyplomatycznych,

-mianuje i odwołuje najwyższych urzędników państwowych, m.in. sędziów związkowych,

-wskazuje kandydata na kanclerza,

-na wniosek rządu rozwiązuje parlament, gdy postawiony przez kanclerza wniosek o wotum zaufania zostanie odrzucony,

-na wniosek rządu wprowadza ustawodawczy stan wyjątkowy,

-posiada prawo łaski.

-Wydawanie aktów prawnych przez prezydenta (rozporządzeń i zarządzeń) wymaga kontrasygnaty kanclerza lub właściwego ministra. Wyjątkiem tutaj jest mianowanie
i odwoływanie kanclerza oraz rozwiązywanie parlamentu.Prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem.

prezydent - kadencja 5 lat, czynnie 18 lat, biernie 40 lat - Christian Wolff (poprzedni: Horst Köhler)

egzekutywa we Francji

WYKONAWCZA we Francji jest dwuczłonowa i należy zarówno do rady ministrów, na czele której stoi premier, jak i do prezydenta. Prezydent, wybierany bezpośrednio przez wszystkich obywateli na 5-letnią (zgodnie z konstytucją kadencja prezydenta powinna trwać 7 lat, lecz na mocy referendum konstytucyjnego z roku 2000 została skrócona do lat 5) kadencję ma prawo powoływania i odwoływania premiera, którego jednak musi również zatwierdzić Zgromadzenie Narodowe, niższa izba francuskiego parlamentu. Prezydent odpowiada za politykę międzynarodową, jest formalnym głównym dowódcą wojska i ma prawo wydawać dekrety oraz kontrasygnować ustawy. prezydent - czynne 18 lat, bierne 23 lata, kadencja 5 lat

System prezydencki (prezydencjalizm) - system polityczny w demokracji charakteryzujący się rygorystycznym podziałem (separacją) władzy ustawodawczej i wykonawczej, oraz połączeniem funkcji prezydenta i szefa rządu. W myśl tych zasad prezydentowi (jako organowi władzy wykonawczej) przysługuje pełnia władzy wykonawczej oraz zwolnienie z odpowiedzialności przed parlamentem - pozbawiony zostaje jednak możliwości ustawodawczych.

Przykładem prezydenckiego systemu rządów są Stany Zjednoczone oraz liczne republiki południowoamerykańskie

Prezydent jest odpowiedzialny tylko przed Narodem i Konstytucją, nie ponosi natomiast odpowiedzialności politycznej. Niemniej jednak Kongres może zastosować tzw. impeachment - uchylenie władzy prezydenta w wypadku złamania przez niego prawa. Prezydent Stanów Zjednoczonych dysponuje dużym zakresem władzy, jednak jest ona do pewnego stopnia "hamowana" przez amerykańską legislatywę. Prezydent Stanów Zjednoczonych pełni funkcję zwierzchnika sił zbrojnych, ale Kongres - decyduje o wypowiedzeniu wojny, budżecie na nią przeznaczonym oraz o zawarciu pokoju. Prezydent powołuje przedstawicieli dyplomatycznych i najwyższych urzędników państwowych, jednak Senat zatwierdza kandydatury większością 2/3 głosów. Prezydent ma prawo weta, które może być jednak odrzucone większością 2/3 głosów obu izb Kongresu. Jego specyficznym uprawnieniem teoretycznie wzmacniającym pozycję jest weto kieszonkowe.

Cechy systemu prezydenckiego[edytuj]

prezydent jest wybierany w głosowaniu powszechnym;

kadencja prezydenta jest określona w czasie (najczęściej jest ona czteroletnia - jak np. w USA czy Brazylii, choć np. w Meksyku trwa sześć lat);

ministrowie wchodzący w skład rządu odpowiadają jedynie przed prezydentem;

istnieje jeden ośrodek władzy wykonawczej;

akty wydawane przez prezydenta nie wymagają kontrasygnaty;

prezydent nie jest odpowiedzialny politycznie, ale w przypadku złamania konstytucji lub prawa może zostać odwołany (przez parlament lub naród w referendum);

prezydent ma możliwość wydawania dekretów z mocą ustawy w sytuacjach nadzwyczajnych (np. okres wojny).

Semiprezydencki system (z francuskiego semipresidentiel - półprezydencki), jeden z modeli ustrojowych państwa demokratycznego. Model pośredni pomiędzy systemem parlamentarno-gabinetowym i prezydenckim. Powstał we Francji jako odpowiedź na słabości systemu czwartej republiki francuskiej (częste zmiany rządów, rozbicie parlamentu), za jego twórców uważa się Ch. de Gaulle'a i G. Pompidou.

W semiprezydenckim systemie prezydent jest głową państwa i zajmuje centralne miejsce w systemie organów państw. Wybierany jest w bezpośredni sposób przez naród w wyborach powszechnych (np. we Francji, Islandii, Portugalii). Prezydent określa główne kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej kraju, odpowiada za jego bezpieczeństwo, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Do jego zadań należy także powoływanie i odwoływanie premiera, a na jego wniosek ministrów. Rząd nie pełni funkcji doradczych wobec prezydenta jak w systemie prezydenckim. Obowiązuje zasada, że gabinet i poszczególni jego członkowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed parlamentem. W ten sposób w semiprezydenckim systemie rząd odpowiedzialny jest zarówno przed prezydentem, jak i parlamentem, który może ponadto uchwalić wobec niego wotum nieufności.

Wzajemne stosunki między silnym prezydentem a rządem zależą w znacznej mierze od układu sił politycznych w parlamencie, mniej zaś od zasad konstytucyjnych. Jeśli prezydent jest liderem większościowej partii, jego pozycja jest mocna. Kiedy nie ma takiej zgodności układu sił, dochodzi do tzw. cohabitation.

Semiprezydencki system jest z jednej strony próbą zerwania ze złymi cechami systemu parlamentarno-gabinetowego, z drugiej zaś zachowania jego zalet.

Wybory parlamentarne w Niemczech odbyły się 27 września 2009 i wyłoniły posłów siedemnastej kadencji Bundestagu. Termin ten został ogłoszony 4 stycznia 2009 przez prezydenta Niemiec Horsta Köhlera[1] po wcześniejszych uzgodnieniach ministerstwa spraw wewnętrznych z przedstawicielami landtagów. Wybory wygrała CDU, która wspólnie z CSU i FDP utworzyła nowy rząd.

Kampania wyborcza i sondaże[edytuj]

Od poprzednich wyborów z 2005 niemiecki rząd współtworzony był przez tzw. wielką koalicję partii chadeckich (CDU i CSU) z socjaldemokratyczną SPD, na której czele stała prawicowa kanclerz Angela Merkel. Celem stawianym przez chrześcijańskich demokratów stało się uzyskanie bezwzględnej większości w parlamencie wraz z tradycyjnym i preferowanym partnerem koalicyjnym, liberalną FDP[2].

Bezpośrednim konkurentem, popieranej przez CDU i CSU, Angeli Merkel do urzędu kanclerskiego z ramienia socjaldemokratów został dotychczasowy minister spraw zagranicznych, Frank-Walter Steinmeier[3].

Ostatnie sondaże przedwyborcze wskazywały na zwycięstwo chadeków (33-35%), przed socjaldemokratami (25-27%), liberałami (12-14%), Die Linke (ok. 12%) i Zielonymi (ok. 10%)[4][5]. Uprawnionych do głosowania było około 62,2 miliona wyborców[6].

Wybory parlamentarne wygrała CDU, która wspólnie z CSU oraz FDP utworzyła koalicję rządową, dysponującą 332 mandatami. 28 października 2009 odbyło się zaprzysiężenie drugiego gabinetu Angeli Merkel[7].

Partia Głosy Procent (zmiana) Mandaty (zmiana) % mandatów

Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna 11 824 794 27,3% -0,5% 194 +14 31,2%

Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii 2 830 210 6,5% -0,9% 45 -1 7,2%

CDU/CSU razem w sojuszu 14 655 004 33,8% -1,4% 239 +13 38,4%

Socjaldemokratyczna Partia Niemiec 9 988 843 23,0% -11,2% 146 -76 23,5%

Wolna Partia Demokratyczna 6 313 023 14,6% +4,8% 93 +32 15,0%

Lewica 5 153 884 11,9% +3,2% 76 +22 12,2%

Związek 90/Zieloni 4 641 197 10,7% +2,6% 68 +17 10,9%

Niemiecka Partia Piracka 845 904 2,0% +2,0% - - -

Narodowodemokratyczna Partia Niemiec 635 437 1,5% -0,1% - - -

Partia Ochrony Zwierząt 230 572 0,5% +0,3% - - -

Republikanie 193 473 0,4% -0,1% - - -

Ekologiczna Partia Demokratyczna 132 395 0,3% +0,3% - - -

Niemiecka Partia Rodzin 132 395 0,3% -0,1% - - -

Inne 447 094 1,0% -0,2% 0 - 0

Razem 43 357 542 100,0% - 622 +8 100,0%

Frekwencja 70,8%

Gabinet cieni - "rząd oczekujący", skład rządu formułowany przez partie opozycyjne, gotowy przejąć władzę w razie zwycięstwa wyborczego danej partii. Polega na tym, że każdy członek rządu ma odpowiadający mu "cień" w opozycji.

Idea gabinetu cieni jest charakterystyczna dla państw o tradycji anglosaskiej z dwupartyjnym, parlamentarnym systemem rządów, wzorowanym na Wielkiej Brytanii (tzw. system westminsterski), która ma kilkusetletnią tradycję istnienia tej instytucji. W Wielkiej Brytanii instytucja ta jest na tyle ugruntowana, że członkowie "gabinetu cieni" otrzymują nawet państwową pensję.

Gabinety cieni występują czasami w systemach wielopartyjnych, w krajach gdzie istnieje tradycja jednoczenia się opozycji przeciw koalicji rządzącej - np. w Japonii.

Referendum w Szwajcarii

Szwajcarzy dzięki funkcjonującemu w ich kraju systemowi politycznemu mają możliwość wywierania bezpośredniego wpływu na sprawy publiczne swojego kraju. Narzędziami służącymi temu są referendum i inicjatywa. Referenda mogą być obowiązkowe bądź nieobowiązkowe. Referendum obowiązkowe jest przeprowadzane się wówczas gdy dotyczą one ważnych zmian np. w konstytucji. Poprawki do konstytucji zyskują ważność jeżeli zagłosuje za nią większość obywateli w każdym kantonie. Co do ustaw istnieją w Szwajcarii referenda nie obowiązkowe (tzw. weto ludowe). Oznacza to, że każda ustawa przyjęta przez Zgromadzenie Związkowe może być zmieniona jeżeli co najmniej 50 tys. obywateli domaga się głosowania co do jej zmiany. Jeżeli takie głosowanie się odbędzie dla przegłosowania wystarczy większość głosów za proponowanymi zmianami. Referendum ma bardzo duże znaczenie w systemie politycznym Szwajcarii. Prawo kantonów także przewiduje referenda przeprowadzane obowiązkowo, dotyczące wszystkich ustaw, oraz decyzje o niektórych kredytach. Referenda przeprowadza się także w gminach, ale tematy referendum gminnego uzależnione są od sposobu organizacji tej gminy. Zależy czy w gminie tej istnieje instytucja zgromadzenia ogółu obywateli. Tam gdzie instytucja taka istnieje tematem głosowania może być wszystko, a wniosek o referendum może złożyć każdy obywatel, który ma prawo do udziału w zgromadzeniu. Inaczej jest w gminach o tzw. zwyczajnej organizacji zorganizowanie referendum jest dużo bardziej skomplikowane.

Obecnie przyjęto zasadę przeprowadzania 4 referendów rocznie (po 1 w każdym kwartale). Inicjatywa odnosi się do możliwości wprowadzania zmian w konstytucji, po zebraniu co najmniej 100.000 podpisów. Władzom nie przysługuje możliwość takiej inicjatywy, mogą one ewentualnie wysunąć swoją kontrpropozycję. Wszelkie propozycje są przedstawiane do oceny w drodze referendalnej.

Innym ważnym narzędziem służącym demokracji bezpośredniej w Szwajcarii są inicjatywy. Jest to możliwość zgłoszenia inicjatywy ustawodawczej lub weta obywatelskiego. Obywatele mogą w ten sposób inicjować tworzenie aktów prawnych lub ich odrzucenie. Określona liczba obywateli.

Formy inicjatyw podobnie jak referenda istnieją na każdym z trzech poziomów życia politycznego. Na szczeblu federacyjnym dotyczą tylko spraw związanych z konstytucją. Dlatego też prawo konstytucyjne zawiera bardzo dużo spraw które winny być uregulowane za pomocą ustaw. Z inicjatywą podjęcia jakiejś ustawy, lub jej zmiany może wystąpić partia lub obywatele. Wnioski muszą dotyczyć konkretnego paragrafu konstytucji i proponować nową ustawę lub ogólny pomysł jej zmiany. Wnioskodawcy mają osiemnaście miesięcy na zebranie wystarczającej ilości podpisów, co w tym przypadku oznacza liczbę 100 tys. Po zatwierdzeniu przez federalny rząd, parlament rozpatruje dany wniosek i jego propozycje a następnie przedkłada ją narodowi w formie referendum. Procedura inicjatywy ludowej w kantonie przebiega bardzo podobnie do inicjatywy na szczeblu krajowym. Zmienia się jedynie liczba wymaganych podpisów pod takim wnioskiem i musi ona wynosić 5 tys. Największe znaczenie inicjatywa ludowa ma, tak samo jak referendum w organach gminy. W wypadku gminy inicjatywa nie tylko jest środkiem prawodawstwa, może obejmować także inne wnioski o bardzo szerokim zakresie. W gminach gdzie istnieje zgromadzenie wszystkich obywateli przedmiotem inicjatywy ludowej może być w zasadzie wszystko. Aby ustrzec się przed nadmiarem wniosków władze kantonów skonstruowały pewne mechanizmy obronne, które mogą się różnić pomiędzy sobą w każdym kantonie. W tych gminach, gdzie istnieje przedstawicielski organ uchwałodawczy, wnioski mogą składać tylko grupy obywateli i mogą one dotyczyć tylko spraw, które są zastrzeżone do powszechnego głosowania. Do takich należą sprawy dotyczące zasad funkcjonowania gminy.

6. PREZYDENT szwajcarii

- jest głową państwa

- znaczenie marginalne, czysto proceduralne

- jest jednym z członków Rady Federalnej

- wybierany na 1 rok

- prezydentem zostaje osoba, która w poprzednim roku pełniła funkcję wiceprezydenta

-jest przewodniczącym Rady Federalnej, prowadzi jej obrady, podpisuje jej uchwały,

przedstawia jej oświadczenia w parlamencie

- może wydawać zarządzenia w sprawach pilnych, którymi powinna zająć się Rada

Parlament składa się z Bundestagu i Bundesratu. Deputowani (656) do pierwszej z izb wybierani są w wyborach powszechnych. W Bundesracie zasiada 68 przedstawicieli rządów poszczególnych landów. Bundestag ma większe uprawnienia w dziedzinie tworzenia prawa. To on uchwala m. in. konstytucję. Bundesrat może zablokować proces legislacyjny stosując prawo weta zawieszającego. W systemie kanclerskim szczególna rola przypada szefowi rządu - kanclerzowi(obecnie Angela Merkel). Tworzy on rząd, kieruje jego pracami, może również zdymisjonować ministra, co do którego stracił zaufanie. Parlament nie ma możliwości odwołania danego ministra z zajmowanego przez niego stanowiska. Istnieje możliwość (w praktyce dość trudna do zrealizowania) obalenia rządu w drodze uchwalenia konstruktywnego wotum nieufności, ze wskazaniem nowego kandydata na kanclerza.

System wyborczy w Niemczech - uregulowany jest w niemieckiej ordynacji wyborczej do Bundestagu (Bundeswahlgesetz). W Bundestagu zasiada 598 posłów (Mitglieder des Deutschen Bundestages - MdB). Art. 38 konstytucji Niemiec (Grundgesetz - GG) opisuje wybory jako powszechne, bezpośrednie, wolne, równe i tajne. Wybory do Bundestagu odbywają się co cztery lata, o ile kadencja nie zostanie skrócona. Bierne prawo wyborcze i czynne prawo wyborcze przysługują pełnoletnim obywatelom.

Istotną rzeczą jest sposób głosowania. Jest to połączenie systemu większościowego i proporcjonalnego. Połowa deputowanych do Bundestagu wybierana jest w jednomandatowych okręgach wyborczych. Druga połowa rozdzielana jest na szczeblu krajowym wg systemu proporcjonalnego (klucza partyjnego).

Pierwszy głos wyborca oddaje na jednego z kandydatów, który jest na liście, a drugi na jedną z list wyborczych zgłaszanych w danym landzie. Nie uwzględnia się partii, która uzyskała mniej niż 5% poparcia (pięcioprocentowy próg wyborczy).

SYSTEM WYBORCZY

System wyborczy w Niemczech jest systemem mieszanym. Stanowi on połączenie zasady większości i proporcjonalności. Połowa składu izby (obecnie 299 deputowanych) wybierana jest w okręgach jednomandatowych, gdzie mandat otrzymuje ten kandydat, który osiągnął większość względną Pozostała połowa składu (również 299 deputowanych) izby pochodzi natomiast z list partyjnych, przygotowywanych przez poszczególne partie dla każdego kraju związkowego.
W wyborach każdy wyborca dysponuje dwoma głosami - jeden oddaje na indywidualnego kandydata w okręgu wyborczym, natomiast drugi - na listę partyjną.

Obecnie w Bundestagu zasiada 614 deputowanych. Bundestag działa w sposób permanentny. Okres posiedzeń wynosi 14 dni, następnie następuje przerwa trwająca tydzień.

Bundestag wybiera ze swojego składu bezwzględną większością głosów prezydenta (przewodniczącego) Bundestagu, który kieruje pracami izby. Najczęściej jest to przedstawiciel najsilniejszej partii politycznej reprezentowanej w Bundestagu. Jednocześnie wybiera się czterech wiceprzewodniczących, każdego z innej partii. Razem z prezydentem Bundestagu tworzą oni prezydium Bundestagu.

Innym organem Bundestagu jest Rada Seniorów, pełniąca funkcje doradcze względem prezydenta izby. W skład Rady wchodzą członkowie prezydium oraz 23 członków, wyłanianych przez poszczególne partie, proporcjonalnie do ich reprezentacji w izbie.

W Bundestagu pracują także komisje, które podzielić można na stałe, nadzwyczajne
i powoływane dla załatwienia określonych spraw. Ich członkowie są powoływani i odwoływani przez izbę.

SYSTEM PARTYJNY

CDU i CSU, SPD, FDP, Die Linkspartei, Związek 90/Zieloni

Parlament brytyjski składa się z trzech członów: z Izby Gmin (izba niższa), Izby Lordów (izba wyższa) oraz z monarchy.

Skład liczbowy Izby Gmin jest zmienny, uzależniony od liczby jednomandatowych okręgów wyborczych. Obecnie Izba gmin liczy 646 członków. Zarówno czynne jak ibierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 18 lat. Okres pełnomocnictw (nie kadencji) może trwać maksymalnie pięć lat.

Izba Lordów składa się z dziedzicznych i dożywotnich lordów, z lordów duchownych oraz z lordów prawa. W 2003 roku prawo zasiadania w Izbie miało 691 członków z tego 547 lordów dożywotnich, 26 lordów duchownych (biskupów anglikańskich), 27 lordów prawa i 91 lordów dziedzicznych.

W gestii parlamentu leży:

• Władza ustawodawcza. Teoretycznie, wszystkie trzy człony parlamentu muszą zgodzić się na wprowadzenie nowego prawa; przy czym udział króla w pracach parlamentu dawno już wyszedł z użycia, natomiast Izba Lordów posiada jedynie prawo weta zawieszającego, które w dodatku nie ma zastosowania przy uchwalaniu budżetu.

• Nadzór nad pracą rządu. Izba Gmin oraz Izba Lordów nadzorują prace rządu poprzez system debat, interpelacji oraz powoływanie specjalnych komisji. Dzięki tym procedurom, gabinet jest zmuszony do udzielania społeczeństwu wyjaśnień na temat prowadzonej polityki.

• Kontrola finansów państwa. Ustalanie podatków oraz stanowienie budżetu należy do obowiązków Izby Gmin.

• Obrona praw jednostki. Każdy obywatel, który czuje, że został potraktowany niesprawiedliwie może zwrócić się o pomoc do swojego przedstawiciela w Izbie Gmin, który - o ile uzna to za wskazane - powinien zbadać sprawę i pomóc w rozwiązaniu problemu.

• Wdrażanie dyrektyw Unii Europejskiej. W obydwu Izbach działają specjalne komisje których zadaniem jest dokładne badanie unijnych dyrektyw przed wprowadzeniem ich jako praw. Parlament wprowadza również niezbędne zmiany w przepisach prawnych dostosowując je do wymogów prawa europejskiego.

• Dyskusja nad aktualnymi problemami. Obydwie izby Parlamentu debatują nad kwestiami o istotnym znaczeniu dla społeczeństwa brytyjskiego oraz nad ważnymi wydarzeniami międzynarodowymi. Tematyka tego rodzaju debat nie jest niczym ograniczona.

Do 1911 roku obydwie izby parlamentu były równoprawne. Obecnie Izba Lordów pełni przede wszystkim funkcję doradczą, zgłaszając poprawki do ustaw opracowywanych w Izbie Gmin. Ponadto, Izba Lordów pełni funkcję sądu apelacyjnego najwyższej instancji. Władza ta jest wykonywana przez dziewięciu powoływanych w tym celu lordów sądowych (lordów prawa).

REFORMA

Wydawałoby się, że struktura brytyjskiego parlamentu zdaje egzamin i zmiany nie są konieczne. Izba Lordów, choć pozbawiona mocy legislacyjnej, dobrze radzi sobie z funkcją organu doradczego, dyskutującego nad nowymi prawami oraz wskazującego słabe punkty ustaw lub ich niedostateczne przygotowanie. Parlamentarzyści z Izby Gmin nie są prawnie zobowiązani do słuchania głosu doradczego izby wyższej. Jednak trudno im ten głos ignorować.

Lordowie nie przeszkadzali rządzącym przez wiele lat Torysom, choć poglądy arystokratów bliższe są raczej konserwatystom niż laburzystom. Podczas ostatnich wyborów większość miejsc w Izbie Gmin zdobyła Partia Pracy, z założenia walcząca z przejawami podziału społeczeństwa na klasy i z uprzywilejowaniem arystokracji Plan reformy Izby Lordów był jednym z punktów programu wyborczego Partii Pracy i właśnie nadszedł czas jego realizacji. W lutym 1999 rząd Tony'ego Blaira oficjalnie ogłosił początek prac nad reformą Wyższej Izby parlamentu.

W listopadzie 1999 roku ponad 700 członków brytyjskiej Izby Lordów otrzymało "wymówienie". Miejsce w parlamencie oraz prawo głosu utracili wszyscy arystokraci, którzy dziedziczyli swe przywileje. W rezultacie, w Izbie Lordów pozostało tylko około 450 lordów mianowanych przez premierów brytyjskiego rządu i pełniących swą funkcję dożywotnio. Jednak i ich przyszłość w tej instytucji nie jest jeszcze przesądzona.

Wielka Brytania - brak konstytucji, opierają się na prawie zwyczajowym.

Królowa Elżbieta II z dynastii Windsor, przed nią Jerzy VI, po niej książę Karol.

Speaker:izby gmin John Bercow
premier: David Cameron
Lord Speaker: Helene Hayman
parlament: Izba Gmin: kadencja 5 lat, czynne pw 18 lat, bierne 21 lat
Izba Lordów: jest izbą niewybieralną, niektórzy SA dożywotnio, niektórzy mianowani, jak np. David Beckham. Składa się z parów. Parów jest 792.

Wybory parlamentarne we Francji w 2007 roku - pierwsza tura wyborów do Zgromadzenia Narodowego odbyła się 10 czerwca, druga miała miejsce 17 czerwca. Wybranych zostało 577 parlamentarzystów w ramach 13 kadencji Zgromadzenia Piątej Republiki (od 1958).

Pierwszą turę wyborów zwyciężyły ugrupowania prawicy i centrum wchodzące w skład tzw. "większości prezydenckiej", popierające wybranego miesiąc wcześniej prezydenta Nicolasa Sarkozy'ego, zdobywając łącznie 45% (w tym UMP otrzymała 40%, a koalicyjne Nowe Centrum 2,3% głosów). Skrajnie prawicowy Front Narodowy otrzymał 4% głosów, prawie trzykrotnie mniej niż 5 lat temu. Socjaliści (PS) otrzymali 28,5% głosów, podczas gdy koalicja lewicy, której częścią jest PS, zdobyła w sumie 36% głosów.

W pierwszej turze, do urn nie wybrało się od 37% do 40% Francuzów, co jest rekordową absencją w historii Piątej Republiki.

Druga tura wyborów miała miejsce 17 czerwca 2007 i wg sondaży potwierdzić miała wysoką pozycję wychodzącej partii prezydenckiej UMP, która otrzymać miała do 400 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym.

Ostatecznie UMP zdobyła łącznie 313 miejsc w Zgromadzeniu, jej koalicjanci z Nowego Centrum - 22, eurosceptyczny Ruch dla Francji - 2, niezależni kandydaci prawicy - 8. PS uzyskała 186 miejsc, Zieloni - 4 mandaty, Francuska Partia Komunistyczna - 15, Lewicowa Partia Radykalna - 9, niezależni kandydaci lewicy - 13. Nowe ugrupowanie François Bayrou, MoDem posiadać będzie 3 deputowanych, zaś 2 mandaty przypadły kandydatom regionalnych partii z terytoriów zależnych.

Jedyna kandydatka narodowościowego Front National, która przeszła do drugiej tury, Marine Le Pen nie dostała się do Zgromadzenia. Poza parlamentem pozostał także Alain Juppé, nowy minister ekologii i zrównoważonego rozwoju (zrezygnował z tej funkcji po ogłoszeniu wyników).

Po zamknięciu urn, jedna z agencji prasowych ogłosiła, że w mającej się ukazać książce pt Les coulisses d'une défaite autorstwa Ségolène Royal, była kandydatka PS na urząd prezydencki oznajmia swoją separację z François Hollande, pierwszym sekretarzem tejże partii i jej długoletnim partnerem życiowym.

W nowym Zgromadzeniu zasiądzie 107 kobiet (wcześniej: 71), co jest największą ich liczbą w historii kraju.

Partia Głosy

(1. tura) Procent

(1. tura) Głosy

(2. tura) Procent

(2. tura) Mandaty

Unia na rzecz Ruchu Ludowego 10 289 028 39,54% 9 463 408 46,37% 313

Partia Socjalistyczna 6 436 136 24,73% 8 622 529 42,25% 186

Ruch Demokratyczny 1 981 121 7,61% 100 106 0,49% 3

Front Narodowy 1 116 005 4,29% 17 107 0,08% 0

Francuska Partia Komunistyczna 1 115 719 4,29% 464 739 2,28% 15

Radykalna lewica LO i LCR 887 887 3,41% - - 0

Zieloni 845 884 3,25% 90 975 0,45% 4

Nowe Centrum 616 443 2,37% 432 921 2,12% 22

Ruch dla Francji 312 587 1,20% - - 2

Inne 2 422 242 9,62% 1 938 561 5,5% 32

Razem 26 023 052 100% 21 130 346 100% 577

Frekwencja 39,56% (1. runda),

40,01% (2. runda)

Kanclerz Republiki Federalnej Niemiec - szef rządu federalnego w Niemczech.

Do kompetencji kanclerza należy: formowanie rządu (formalnie jego skład powołuje i odwołuje prezydent), określanie jego struktury i zadań, ustalanie wytycznych polityki rządu i administracji, zwoływanie i przewodniczenie obradom gabinetu oraz reprezentowanie rządu na zewnątrz. Zgodnie z konstytucją kanclerz federalny określa kierunki polityki. W ramach tych wytyczonych kierunków ministrowie federalni samodzielnie i na własną odpowiedzialność kierują swoimi resortami. Silna pozycja kanclerza wynika z konstruktywnego wotum nieufności. Oznacza to, że kanclerz ponosi odpowiedzialność przed parlamentem, a ten może go odwołać tylko wtedy, gdy ma już kandydata na jego nastepcę.

kieruje pracami rządu i określa jego skład.

przedstawia prezydentowi wnioski o nominacje określonych osób na stanowiska ministrów. Prezydent nie może odmówić mianowania ministrem kandydata przedstawionego przez kanclerza.

Kanclerz wyznacza także jednego z członków gabinetu na wicekanclerza. Przeważnie otrzymuje on również tekę ministra spraw zagranicznych. Zwykle wicekanclerz pochodzi z mniejszej partii spośród tych, które tworzą koalicję.

przewiduje instytucję tzw. konstruktywnego wotum nieufności

może również zgłosić do prezydenta federalnego wniosek o ogłoszenie ustawodawczego stanu wyjątkowego. Zgodę na to musi wyrazić również Bundesrat. Podczas jego trwania, każdy rządowy projekt ustawy odrzucony przez Bundestag, może być po uzyskaniu zgody Bundesratu uznany za obowiązujące prawo. Wyjątkiem jest zmiana konstytucji. Ustawodawczy stan wyjątkowy może trwać maksymalnie 6 miesięcy i może być ogłoszony tylko raz przez danego kanclerza.

Tok ustawodawczy usa

Kongres USA jest bikameralny, tzn. składa się z dwóch izb:

• Izba Reprezentantów - członkowie pochodzący z okręgów wyborczych, na które podzielone są stany,

• Senat - członkowie pochodzący z poszczególnych stanów.

Kompetencje Kongresu można podzielić na kilka rodzajów: ustrojodawcze (znaczna rola w procesie zmiany konstytucji), ustawodawcze (uchwalanie ustaw), kreacyjne (w pewnych sytuacjach wybór prezydenta i wiceprezydenta), sądownicze i śledcze (np. impeachment), kontrolne (komisje, jako część checks and balances).

Droga ustawodawcza w Kongresie rozpoczyna się od inicjatywy ustawodawczej, którą posiadają tylko członkowie Kongresu i komisje, ale pomimo tego i tak uważa się, iż ponad 3/4 wszystkich inicjatyw to dzieło administracji prezydenckiej. Projekty uważane za kontrowersyjne wnoszone są najpierw do tej izby, w której istnieją większe szanse na szybkie przyjęcie. Najczęściej jednak wnosi się projekt jednocześnie do obu izb. Następnie projekt staje się obiektem prac komisji, które przekazują go najpierw do podkomisji, a następnie w drodze głosowania niejawnego całej komisji projekt kierowany jest pod głosowanie plenarne obu izb. Po zatwierdzeniu ustawa wędruje do prezydenta, który składa swój podpis. Jeżeli nie chce tego uczynić, Kongres może przełamać prezydenckie weto za pomocą większości 2/3 obu izb.

USA - konstytucja uchwalona 17.09.1787; weszła w życie 4.03.1789roku.

Prezydent: Barack Obama; wcześniejszy prezydent: George Bush Jr (2001-2009);wcześniejszy prezydent: Bill Clinton (1993-2001)

wiceprezydent: Joe Biden

50 Stanów + 1 Okręg = 51 Stanów

Prezydent kadencja 4 lata, 1/3 senatu zmieniana co 2 lata, 6 letnia kadencja;

Senat: czynne - 25 lat, bierne 30 lat i musi mieć obywatelstwo amerykańskie od 9 lat
Izba Reprezentantów: czynne 25 lat, bierne 25 lat i obywatelstwo amerykańskie od 7 lat
Prezydent: czynne 25 lat, bierne 35 lat

Senat Przewodniczący: Joe Biden Pro tempore: Daniel Inouye
Izba Reprezentantów
Spiker: John Boehner

Sąd Najwyższy Prezes:John G. Roberts

rada kantonow sklada się z przewodniczacych kazdego szwajcarskiego kantonu i dba tylko i wylacznie o sprawy kantonow, przewodniczacy zmienia się co kadencje i zostaje nim nastepny przewodniczacy z kantonu

Rada Kantonów jest to wyższa izba parlamentu Szwajcarii, Zgromadzenia Federalnego. Rada składa się z 46 członków.

Członkowie izby są wybierani z 20 kantonów które wysyłają do rady po dwóch kandydatów, natomiast kantony Bazylea-Miasto, Bazylea-Okręg, Obwalden, Nidwalden, Appenzell Ausserrhoden oraz Appenzell Innerrhoden mogą wprowadzić do izby tylko po jednym delegacie.

Członkowie zasiadający w radzie są wybierani na 4 letnią kadencję. Wybór mandatów do rady odbywa się na zasadzie ogólnych wyborów w każdym kantonie które odbywają się w pełni demokratyczny sposób. We wszystkich kantonach z wyjątkiem katonów Zug oraz Appenzell Innerrhoden, wybory do Rady Kantonów odbywają razem z wyborami do Rady Narodowej.

W obecnej kadencji rady znajduje się 11 kobiet co stanowi 23,9% wszystkich członków.

Kompetencje, które nie są ściśle określone dla władz federalnych przysługują władzom kantonalnym. W Szwajcarii istnieje system tworzenia państwa "od dołu". Na szczeblu państwowym znajdują się jedynie najważniejsze departamenty. Dzięki temu w danym kantonie działają tylko te urzędy, które wynikają ze specyfiki regionu.

W świetle konstytucji władze federalne i kantonowe mają obowiązek współpracować ze sobą dla sprawnego funkcjonowania państwa. Kantony mają wpływ na decyzje podejmowane przez władze centralne poprzez:

- reprezentacje kantonów w parlamencie (Rada Kantonów),

- prawo inicjatywy ustawodawczej,

- zasadę mówiącą, że każdy minister musi pochodzić z innego kantonu,

- prawo zablokowania przyjętych ustaw i przeprowadzenia referendum, przysługujące grupie co najmniej 8 kantonów,

- wymóg podwójnej większości (zarówno na szczeblu federalnym jak i kantonalnym) w niektórych referendach.

Prawo daje również władzy federalnej możliwość wpływania na kantony przez:

- przyjęcie wyższości prawa federalnego nad kantonalnym,

- wymóg zgodności z podstawowymi zasadami prawa federalnego konstytucji kantonalnych,

- możliwość kontroli umów międzynarodowych zawieranych przez kantony.

różnica między federacją a konfederacją

Konfederacja to związek państw, nie ma charakteru odrębności państwowej. Stanowi luźne połączenie państw suwerennych dla realizowania pewnych ogólnych ściśle określonych celów.

Federacja to państwo związkowe. Jest o wiele trwalszym połączeniem państw. Ma char. rzeczywistego państwa. W praktyce federację amerykańską określa się często mianem Unii Amerykańskiej. Posiada ona własną konstytucję i własne wspólne urządzenia państwowe dla spraw wspólnych całej federacji.

Konfederacja nie ma charakteru odrębności państwowej , to luźny związek, gdy tymczasem federacja jest państwem.

Istnieje podział kompetencji między federację i jej części składowe. Praktyka ustrojowa różnych krajów federacyjnych wskazuje na trojakiego rodzaju rozwiązania w tym zakresie. Są to:

dualistyczny federalizm (np. w USA, Szwajcarii, Meksyku, Brazylii, Australii), gdzie konstytucja państwa związkowego ustanawia sferę wyłącznej kompetencji związku poprzez wskazanie problemów co do których tylko władze federalne mogą wydawać akty normatywne; wszystkie pozostałe kwestie, nie zastrzeżone przez konstytucje, należą do kompetencji podmiotów federacji;

---