System fin-mechanizm dzięki któremu następuje przepływ pieniądza w gospodarce, decyduje o zmianie siły nabywczej podmiotów w niej funkcjonujących. Można go rozpatrywać w 2 układach tj. system finansowy rynkowy podlegający zasadom mechanizmu rynkowego (prywatne podmioty) system publiczny (nieprywatne, publiczne przepływy pieniężne). Pomiędzy tymi 2 elementami systemu istnieją sprzężenia zwrotne tzn., że system publiczny w określonych warunkach wykorzystywać będzie transakcje mechanizmu rynkowego.

Rynek fin. obejmuje transakcje związane z nabywaniem, sprzedażą aktywów finansowych lub praw do ich nabycia. Wykorzystuje podstawowe kategorie fin: popyt; podaż; stopień zrównoważenia rynku, a z nim wiąże się cena (może dochodzić lub nie do określonych transakcji).

Transakcje na RF są związane z tym, że występują podmioty dysponujące nadwyżką fin będą za pomocą transakcji na RF nabywać określone instrumenty fin; podmioty deficytowe będą sprzedając określone instrumenty pozyskiwać środki pieniężne. Transakcje te mogą być realizowane w sposób bezpośredni lub też w sposób pośredni z wykorzystaniem instytucji pośredniczących. Celem RF będzie regulacja zdolności płatniczej poszczególnych podmiotów uczestniczących w tych transakcjach.

Klasyfikacja rynku finansowego

1. Rodzaj aktywu finansowego

a/ rynek kapitału pożyczkowego, stopa procentowa, koszt kapitału obcego

b/ rynek tytułów własnościowych, struktura własnościowa, koszt kapitału własnego

2. Czas trwania transakcji

a/ rynek pieniężny, płynność, ograniczenie kosztów

b/ rynek kapitałowy, finansowanie rozwoju, stopy zwrotu inwestycji długoterminowych

1.Rynek kapitału pożyczkowego jego cechą jest zwrotność; ceną za udostępnienie kapitału jest stopa %, która będzie wyznaczać koszt kapitału obcego. Stopa % powinna uwzględniać: stopę nominalną ; stopę realną (o poziomie stopy realnej do stopy realnej decyduje stopa inflacji) stopa zwrotu (faktyczna stopa korzyści) gdzie ta stopa zwrotu będzie zależała od poziomu ryzyka. Rynek kapitału pożyczkowego może dotyczyć transakcji realizowanych w sektorze bankowym i poza bankowe transakcje na rynku kapitału pożyczkowego związane z obrotem pap wart. Na rynku występują więc pożyczkowe pap wart: obligacja

Pap wart - dokument z którym wiążą się określone prawa majątkowe tzn. sprzedający pap wart zobowiązuje się do realizacji wszystkich praw majątkowych, a nabywający ten papier za określoną cenę przyjmuje prawa majątkowe.

Rynek tyt własnościowych - nabywający instrument będzie nabywał prawa własnościowe tzn. nabywający tytuł własnościowy staje się współwłaścicielem podmiotu sprzedającego pap wart.

Prawa własnościowe wprowadzają drugą grupę pap wart jakimi są udziałowe (własnościowe) pap wart: akcje; pożyczkowe pap wart (wierzycielskie).

2.Czas trwania transakcji

Rynek pieniężny - rynek transakcji krótkoterminowych, którego celem jest regulowanie płynności fin czyli lokowanie krótkoterminowe, pożyczanie dla uzupełnienia czasowych braków śr pien lub lokowania czasowo wolnych śr pien. Jest elementem rynku kapitału pożyczkowego.

Rynek kapitałowy długoterm - ma głównie na celu z finans rozwoju i uzyskiwanie stopy zwrotu z inwestycji długoterm. Na rynku tym pojawia się ten pieniądz który jest nadwyżką fin. Na rynku kapitałowym elementem transakcji będą akcje.

Wymaga uwzględnienia 2 elementów: czas (należy uwzględnić zmienną wartość pieniądza w czasie) i ryzyko.

Zmienna wartość pieniądza w czasie wiąże się z wykorzystaniem dla analizy dwóch kategorii: przyszłej wartości zainwestowanego kapitału (relacja między kapitałem w jakimś okresie n, a kapitałem początkowym); aktualna wartość.

Klasyfikacja rynku finansowego :

1.Zakres terytorialny

a/ Rynek krajowy

b/Rynek międzynarodowy (globalny)

2.Związek pomiędzy zawarciem transakcji i jego realizacją

a/ Rynek kasowy

b/Rynek terminowy : instrumenty pochodne (hedging, spekulacja, arbitraż)

Rynek kasowy - moment zawarcia transakcji jest równoznaczny z jego realizacją

Rynek terminowy - istnieje różnica pomiędzy momentem zawarcia transakcji a momentem jego realizacji. Przedmiotem transakcji jest nabycie lub sprzedaż określonego prawa do sprzedaży lub kupna określonego instrumentu fin wg ustalonej w momencie zawarcia transakcji ceny.

Hedging - zabezpieczenie się przed niekorzystną zmianą kursu

Spekulacja-zarabianie na zmianie kursu

Arbitraż - wykorzystanie różnic cen na odmiennych rynkach

Rynek pierwotny - wiąże się z wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu. Celem jest pozyskanie kapitału, uczestnikami są emitent i pierwszy inwestor. Cena emisyjna - związana z rynkiem pierwotnym. Będzie wyznaczała wysokość kapitału podstawowego. Agio - zwiększy kapitał zapasowy

Rynek wtórny - obrót pap wart już wprowadzonymi do obrotu (tylko te na okaziciela). Celem jest zmiana struktury aktywów finansowych. Uczestnikami są kolejni posiadacze. Cena rynkowa - (zmienna) dostosowana do sytuacji na rynku w dniu zawarcia transakcji. Jedną z funkcji jest nie tylko zmiana siły nabywczej środków pieniężnych ale również dokonywanie wyceny.

Szanse i zagrożenia globalizacji RF dla przedsiębiorstw: Szanse:

-Rozszerzenie możliwości pozyskiwania kapitału

- Możliwość wyboru konkurencyjnych źródeł fin o niższym koszcie kapitału

- Międzynarodowa ocena wiarygodności przedsiębiorstw

- Stosowanie instrumentów o bardziej skomplikowanej konstrukcji na rozwiniętych rynkach finansowych

- Wzrost wart rynkowej przedsiębiorstwa

- Uzyskanie dużej wart środ finansowych przekraczających możliwości lokalnych rynków

Zagrożenia:

- Wzrost ryzyka fin, ryzyko kursowe

-Konieczność sprostania konkurencji w ujęciu globalnym

-Trudności w ocenie ryzyka finansowego

-Zaostrzenie warunków pozyskania kapitału

-Możliwość wpływu inwestorów zagranicznych na kierunki działania przeds.

-Dodatkowe koszty wejścia na określone segmenty rynku międzynarodowego

Uczestnicy rynku

Emitenci - pozyskują kapitał:

a/Skarb państwa emituje rządowe (skarbowe) pap wart - równoważy budżet państwa wyznacza poziom długu publicznego; równoważenie poziomu bieżących wpływów i wydatków pieniężnych. Uznaje się że te papiery wartościowe są z ryzykiem zerowym (nie do końca bo istnieje ryzyko inflacji).

b/Przedsiębiorstwa - korporacyjne pap wart - To pap o wyższym ryzyku a w szczególności będzie tutaj ryzyko wiarygodności emitenta. Ta ocena ryzyka może być dokonywana indywidualnie przez inwestora lub instytucje retingowe. W związku z tym te pap wart będą wymagały wyższej stopy zwrotu (o to ryzyko).

c/Instytucje finansowe -banki, instytucje ubezpieczeniowe itp. - to też papiery o wyższym ryzyku i pojawia się tutaj ten sam rodzaj oceny ryzyka

d/Samorządy terytorialne - komunalne papiery wartościowe - dla pozyskania środków dla swoich budżetów

Inwestorzy - bezpośredni uczestnicy rynku - lokują kapitał aby spełniło to oczekiwaną stopę zwrotu. Istnieje bezpośrednia zależność między ryzykiem a oczekiwaną stopą zwrotu. Powinni budować swoje strategie inwestowania. indywidualni - lokują kapitał na swój własny rachunek i na swoje własne ryzyko. Są wypychani z rynku przez inwestorów instytucjonalnych. Są nimi: -Gospodarstwa domowe (ludność)

-Przedsiębiorstwa

-Instytucje finansowe

-Jednostki samorządu terytorialnego

Inwestorzy instytucjonalni (zbiorowi) - lokują kapitał na rachunek swoich klientów i na ich ryzyko. Zgodnie z tzw. ideą wspólnego inwestowania to głównie będą fund inwestycyjne, emerytalne i ubezpieczeniowe szeroko rozumiane.

Pośrednicy - pośrednio uczestniczą w tych transakcjach. Wyróżniamy:

Instytucje regulujące funkcjonowanie rynku. Pełnią 3 funkcje: tworzą normy prawne regulujące zasady działania RF; wydających zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie usług finansowych; kontrolujących przestrzeganie przez podmioty działające na rynku obowiązujące normy prawne.

-Instytucje obrotu pap wart - bezp pośredniczą w realizacji transakcji w szczególności jest to GPW i instytucje obrotu pozagiełdowego. Są to: domy maklerskie, firmy zarządzające aktywami, taką instytucją jest również depozyt papierów wartościowych (nie tylko są przechowywanie pap wart ale również jest prowadzona ewidencja ich właścicieli).

Dematerializacja obrotu pap wart - powoduje że prawo do pap wart i do korzystania z niego jest równoznaczne z zapisem na odpowiednich rachunkach.

Pap wart. sprzedawany z dyskontem -tzn. poniżej wartości nominalnej Dyskonto stanowi jedyny zysk nabywcy (jest to różnica między wartością nominalną a kosztem zakupu)

Cechy rynek pieniężnego:

-regulowanie płynności fin różnych podmiotów rynku

-przedmiotem obrotu są instrumenty krótkoterminowe

-zaspokojenie krótkoterm zapotrzebowania na pieniądz i umożliwienie lokowania czasowo wolnych nadwyżek pieniądza

-wykorzystanie mechanizmu w realizacji polityki pieniężnej i zabezpieczeniu równowagi monetarnej

Rynek pieniężny dzieli się na:

1.Sektor publiczny: bony skarbowe, budżet państwa 2.Sektor komercyjny: bony komercyjne, płynność przedsiębiorstw

3.Sektor bankowy: a/ Bank centralny

b/ rynek międzybankowy c/niezależne transakcje banków komercyjnych

Rynek pieniężny jest rynkiem dealerskim co oznacza ze trzon rynku stanowią dealerzy tj. podmioty które we własnym imieniu i na własne ryzyko dokonują transakcji na rynku co zapewnia ciągłość transakcji w obrocie wtórnym.

Instrumenty rynku pieniężnego :

-bony skarbowe (pap o ryzyku zerowym) sprzedawane z dyskontem, agentem emisji jest NBP, sprzedaż w ramach przetargu poprzez dealerów skarbowych wybieranych przez Ministra Fin

-bony komercyjne sprzed z dyskontem

-bony pieniężne NBP instrument regulacji obiegu pieniądza w gospodarce (sprzedaż w ramach przetargu przez dealerów rynku pieniężnego wyznaczanych przez NBP)

-certyfikaty depozytowe, zbywalny instrument fin wystawiany przez bank komercyjny, ze stałą lub zmienna stopa procentowa lub sprzedawany z dyskontem. Stwierdza, że inwestor złożył w banku określony depozyt na z góry zadeklarowany czas i procent.

Dealer skarbowy - musi otworzyć konto w rejestrze papi wart i powinien mieć swój rachunek bieżący w Centrali NBP.

Bony pieniężne - emitentem jest NBP i wprowadza je do obrotu na rynku pieniężnym kiedy będzie chciał regulować działalność kredytową banków komerc, oraz kontrolować ilość pieniądza w obiegu.

Bony skarbowe - sprzedaż jest realizowana w ramach przetargu gdzie ustala się cena przetargowa. Regulują bieżącą płynność fin

Bony komercyjne - emitentem są banki oraz przedsiębiorstwa. Stanowią pisemne zob remitentów do zwrotu ich nabywcom nominalnych kwot pieniężnych, zapisanych na bonach, w ustalonym terminie wykupu. Sprzedaż bonów następuje z dyskontem, którego wysokość zależy od terminu wykupu , ogólnej sytuacji na rynku pieniądza i wiarygodności kredytowej (ratingu) emitenta.

Szczególnym instrumentem rynku pieniężnego to weksel

1.weksel handlowy - w obrocie gospodarczym jako potwierdzenie kredytu handlowego przez sprzedawcę

2.weksel finansowy - jako forma potwierdzenia i zabezpieczenia pożyczki handlowej

Rynek międzybankowy - BANK CENRALNY - główny podmiot rynku pieniężnego odpowiedzialny za emisję pieniądza gotówkowego i politykę pieniądza państwa, centralna instytucja monetarna:

Bank emisyjny: -wyłączne prawo tworzenia pieniądza gotówkowego -kreacja pieniądza bezgotówkowego -organizacji gospodarki znakami pieniężnymi

Bank państwa: -prowadzenie rachunków budżetu państwa - obsługa kasowa budżetu państwa -emisja w imieniu państwa skarbowych pap wart -centralna instytucji dewizowa -współdziałanie w zarządzaniu długiem publ -zaciąganie i spłata w imieniu państwa kred zagr

Bank banków: -regulacja płynności i wypłacalności banków -regulacja wielkości kreacji pieniądza kredytowego

-organizowanie rozliczeń pieniężnych

-zapewnienie stabilności i organizacji systemu bankowego

NBP w ramach polityki pieniężnej wykorzystuje 3 instrumenty :

- Rezerwy obowiązkowe (część depozytów banków kom. które muszą być przekazane do NBP - czym większe rezerwy obowiązkowe tym większe ryzyko, że banki komercyjne będą miały mniejszą płynność finansową)

- Operacje otwartego rynku (skup i sprzedaż pap wart proponowanych bankom komercyjnych przez NBP)

Kupno i sprzedaż pap wart przez NBP

Zakup - NBP chce zwiększyć ilość pieniądza w obiegu, rozszerzenie akcji kredytowej

Sprzedaż pap wart i wykorzystanie bonów pieniężne - NBP chce zmniejszyć ilość pieniądza w obiegu i ograniczyć akcję kredytową.

Polityka stóp % - wykorzystanie stóp dla regulowania transakcji finansowych

Stopa redyskontowa - Bank Centralny ustala poziom stopy redyskontowej: NBP będzie nabywał weksle z portfela banków komercyjnych. Wpływa pośrednio na cele pieniądza na rynku pieniężnym.

Stopa lombardowa - stopa %, wiąże się z kredytem pod zastaw pap wart pieniężnych

Stopa referencyjna - minimalna stopa oprocentowania na rynku pieniężnym

Stopa refinansowa - rzadko stosowana stopa %. Zastąpiła ją stopa lombardowa

Minimalna cena pieniądza dotyczy stóp : lombardowej, referencyjnej i refinansowej.

Rynek lokat międzybankowych obejmuje transakcje związane z zapotrzebowaniem na pieniądz przez banki komercyjne i lokowaniem czasowo wolnych środków pieniężnych przez banki komercyjne i zgłaszanie zapotrzebowania na pieniądz przez banki komercyjne które czasowo tracą zdolność finansową.

WIBOR (cena sprzedaży) średnia cena jaką bank chce uzyskać na przekazanie pieniądza innemu bankowy na określony termin

WIBID (cena kupna) średnia cena jaką banka jest skłonny zapłacić za dostęp do pieniądza na określony termin

Różnica pomiędzy WIBID a WIBOR to marża

Certyfikaty depozytowe emitowane w ramach czynności biernych banków komercyjnych zgodnie z przepisami prawa bankowego. Nabywcą tych pap wart może być każdy podmiot który zainteresowany jest lokowaniem nadwyżek pieniądza w sektorze banków komercyjnych. Certyfikat stanowi więc alternatywę lokat zwykłych bankowych o ustalonym terminie zapadalności. Korzyścią dla inwestora jest fakt funkcjonowania wtórnego rynku certyfikatów, który pozwala inwestorom na szybszy dostęp do pieniądza bez utraty oczekiwanej stopy zwrotu. Cena sprzedaży tego papieru wartościowego na rynku wtórnym zależy od sytuacji na tym rynku tzn. kształtowania się popytu i podaży na ten papier wartościowy;

Cechuje je:

1/Zbywalność - wysoki stopień płynności tej formy lokowania pap wart

2/ Bezpieczeństwo finansowe - emitentami najczęściej są wiarygodne banki

3/ Anonimowość - pap wart na okaziciela

4/ Możliwość uzyskania wyższej stopy zwrotu w tym również dodatkowej stopy zwrotu w sytuacji dużego popytu na wtórnym rynku obrotu tymi pap wart

Najczęściej oproc stałą lub zmienną stopą %; mogą być sprzedawane z dyskontem.

Jeżeli % jest zmienne to marża będzie stała ale zmieni się stopa referencyjna.

Jeżeli % jest stale to przez cały okres i ustalana jest przez bank (jest neutralna).

Bony komercyjne Krótkoterm pap wart stanowią alternatywę dla kred bankowego. Możliwość uzyskania środk bez wymogów stawianych przez bank. Ten sposób finans jest elastyczny-okres płatności i stopa %. Możliwość odnawiania emisji. Mechanizmy rolowania emisji sprawiają, że mogą być wykorzystane do finans zadań długoterm.

Bank pełni rolę :

-pośrednika w emisji pap wart

-organizatora emisji w obrocie pierwotnym i wtórnym (bony pieniężne nie mają rynku wtórnego, a bony skarbowe i komercyjne mają) -gwaranta zabezpieczającego pełną realizację potrzeb kapitałowych emitenta do wysokości uzgodnionej w programie emisji -Inwestora lokującego swoje rezerwy płynności -Kredytodawcy w warunkach braku pełnej realizacji emisji lub trudności w spłacie pożyczki

Emisja krótkoterm pap dłużnych

Emitent zleca emisję do agenta emisji, a ten sprzedaje papier inwestorom. Agent emisji pozyskuje środki pieniężne od inwestora i przeprowadza transfer gotówki do emitenta.

Proces wprowadzania pap wart do obiegu:

- wybór bankowej oferty - zwarcie transakcji inicjującej, określającej parametry przyszłej emisji - zawarcie umowy programowej- uruchamianie kolejnej fazy transzy pap wart

Bony komercyjne podobnie jak skarbowe czy certyfikaty depozytowe sprzedawane są z dyskontem tzn. ze wartość nominalna tego papieru wartościowego jest > od ceny emisyjnej. Ta różnica wyznacza dyskonto.

Stopa dyskontowa (faktyczne % tego pap wart) będzie podstawą do wyznaczenia stopy zwrotu tego pap wart; będzie wymagała przeliczenia na stopę zwrotu aby dokonać transakcji.

O wysokości stopy dyskontowej dla bonów komercyjnych decyduje :

1) sytuacja na rynku pieniężnym i oczekiwania inflacyjne; 2) Rentowność konkurencyjnych lokat głównie bonów skarbowych o analogicznym okresie wykupu; 3) Wiarygodność emitenta - bo ona wyznaczy ryzyko jakie musimy zaakceptować.

Na rynku pierwotnym: Każdy pap wart ma swoją wart nominalną, która oznacza ze emitent będzie musiał wg tej wartości wykupić ten papier

Cena emisyjna oznacza dla emitenta wysokość pozyskanych środków

Dla inwestora cena emisyjna będzie to wysokość wydatku kapitałowego, a wartość nominalna dla inwestora wpływ pieniądza w momencie wykupu długu.

Szanse i zagrożenia wykorzystania krótkoterm pap.wart. przedsiębiorstw :

Szanse dla emitenta:

- Niższe koszty pozyskania kapitału

- Szybkość dostępu do środków finan;

- Pozyskanie dowolnie dużych kwot

- Duża dyspozycyjność kapitału

- Wzrost elastyczności finansowej

- Umocnienie pozycji na rynku finansowym

Zagrożenia dla emitenta:

-Brak możliwości negocjowania przesunięcia terminu spłat

-Bariery popytu ograniczające możliwości finansowania zobowiązań

-Ryzyko utraty płynności w momencie zakończenia programu emisji

Szanse dla inwestora :

-Wyższa płynność i stopa zwrotu instrumentu finansowego

-Wykorzystanie pap komercyjnych w ustaleniu optymalnego portfela lokat

-Dywersyfikacji ryzyka finansowego

-Możliwość wykorzystania papierów komercyjnych do sterowania płynnością finansową

Zagrożenia dla inwestora:

-Niższa płynność wtórnego rynku papierów komercyjnych

-Ryzyko niewypłacalności emitenta

-Niewłaściwa ocena indywidualnej marży za ryzyko

RYNEK KAPITAŁOWY są 2 grupy pap wart:

1/Pap wart o charakterze pożyczkowym - reprezentantem jest obligacja

2/Pap wart typu własnościowego - reprezentantem jest akcja

Obligacja - pożyczkowy pap wart w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem wobec nabywcy tego pap wart zwanego obligatariuszem i zobowiązuje się wobec niego do: wykupu pap wart wg wartości nominalnej w wyznaczonym okresie i do realizacji dodatkowych świadczeń o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym zgodnie ze swoimi deklaracjami.

Emitentami tych obligacji mogą być :

-skarb państwa (skarbowe), -przedsiębiorca (przedsiębiorstw lub korporacyjne)

-instytucje samorządowe (komunalne),

-bank komercyjny (korporacyjne)

obligacje kuponowe (zwykłe), gdzie głównym źródłem dochodu dla inwestora są płatności odsetkowe wg stałej lub zmiennej stopy % (nominalna stopa %; ods zawsze płacone do wartości nominalnej;

Sprzedaż z dyskontem - cena sprzedaży niższa od wartości nominalnej; zmienna stopa będzie zróżnicowana, powiązana z innym papierem wartościowym)

Obligacje ze zmienną stopą % zróżnicowaną w poszczególnych okresach stosunku pożyczkowego dostosowują dochodowość papier wartościowy do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i rynkowej. Inwestor wybierając te obligacje jako przedmiot lokaty kapitałowej będzie dokonywał indywidualnie ich wyceny, ustalając ich wart wewnętrzną i porównując ją z ceną rynkową. Porównanie to pozwala ocenić czy przy wymaganej przez inwestora stopie zwrotu warto nabyć daną obligację.

Katalist - rynek z którym związany jest obrót obligacjami.

Obligacje zerokuponowe -pap wart sprzedawane z dyskontem tzn. po cenie niższej od wartości nominalnej, które stanowi główny dochód inwestora. Eliminuje to obsługę długu w czasie trwania stosunku pożyczkowego i związane z tym koszty fin, stwarzając większą możliwość emitentom zachowania płynności finans.

Emitent wie że sprzeda taniej a wykupi drożej, ale przez cały ten okres nie ma konieczności płatności odsetek.

Inwestor dostaje odsetki i od razu je lokuje. Następuje kapitalizacja odsetek. Przez cały okres inwestor nie ma korzyści, a wykupuje na koniec okresu.

Nabywca obligacji przeprowadza własną ocenę szans i zagrożeń dokonanego wyboru, ustalając i porównując:

a/ Aktualną (zdyskontowaną) wartość przyszłych wpływów pieniężnych z wysokością zainwestowanego kapitału, przy założeniu alternatywnej możliwości lokowania kapitału z okresowymi płatnościami ods i ich kapitalizacją.

b/ Przyszłą wartość zainwestowanego kapitału z tytułu realizacji alternatywnej inwestycji z wysokości wartości nominalnej obligacji.

Obligacja zero kuponowa - stałą stopą %

Wymaga to wyznaczenia dodatkowych obszarów ryzyka związanych z emisją obligacji z kuponem zerowym, wpływających na wysokość oczekiwanej stopy zwrotu, a tym samym na stopę dyskontującą oczekiwane korzyści finansowe. 2 rodzaje ryzyka:

1.Ryzyko zmiany rynkowej stopy %, związane jest z oczekiwaniami emitenta i inwestora i faktyczną sytuacją rynkową.

2. Ryzyko niewypłacalności emitenta zależne od jego sytuacji finansowej i przyszłych prognoz w tym zakresie. W sytuacji trwałej utraty zdolności płatniczej posiadacz obligacji zerokuponowej jest w trudniejszej sytuacji w stosunku do posiadaczy obligacji zwykłych, którzy mają szanse na wcześniejsze wypłaty odsetek

Hybrydowe instrumenty pożyczkowe

- Obligacje zamienne stanowią nowy jakościowo instrument na rynku fin pozwalający połączyć zalety finansowania za pomocą długu z przesuniętą w czasie emisją akcji (emitowane przez S.A.)

-Dla inwestora jest to szansa przyjęcia bezpieczniejszej pozycji na rynku finansowym, szczególnie wobec trudności w ocenie ryzyka inwestycyjnego i pewności co do kierunku rozwoju sytuacji rynkowej

Stwarzają one możliwości zamiany obligacji na akcje emitenta w ustalonym okresie i na wyznaczonych warunkach

Ustalenie stosunku konwersji jest istotnym elementem związanym z emisją obligacji zamiennych, określa relację między nominalną wartością obligacji i liczbą akcji na które obligacje mogą być zamienione. Podstawą wyznaczenia tego stosunku jest przyjęta cena konwersji akcji, decydująca nie tylko o powodzeniu emisji, atrakcyjności tego papieru wartościowego ale i pozycji aktualnych akcjonariuszy wobec przyszłych właścicieli.

Stosunek konwersji - mówi ile akcji dostanie się za 1 obligację; Stosunek konwersji jest konsekwencją przyjętej ceny konwersji.

Cena konwersji to efektywna cena jaką spółka uzyskuje za jedną akcję zwykłą w momencie dokonywania zamiany.

Cena wg której posiadacz obligacji dostanie akcje

O wysokości ceny konwersji decydują:

-Aktualne ceny rynkowe akcji

-Spodziewany wzrost ceny akcji wynikający z rozwoju kapitałowego spółki po emisji obligacji

-Ryzyko przedsiębiorstwa wynikające z jego aktualnej sytuacji finansowej i ewentualnej oceny ratingowej.

Daje szansę sprzedaży akcji po cenie wyższej od bieżącej ceny rynkowej, pozwalającą na zwiększenie kapitału z wyższym agio.

Agio - nadwyżka ceny emisyjnej nad ceną nominalną.

Szanse wykorzystania obligacji zamiennych dla emitenta:

-Możliwość pozyskania kapitału o niższym koszcie

-Możliwość sterowania strukturą kapitału

-Zabezpieczenie płynności finansowej poprzez wykup zadłużenia emisją akcji

-Możliwość wprowadzenia na rynek akcji z wyższą ceną

Zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla emitenta:

-Ryzyko osłabienia akcji zwykłych poprzez realizację praw zamiany

-Niewłaściwa ocena ceny konwersji akcji w stosunku do faktycznych tendencji rynkowych

-Ryzyko pogorszenia rentowności kapitału własnego, brak gwarancji konwersji i związane z tym ryzyko utraty płynności finansowej

Rola i miejsce obligacji w decyzjach inwestycyjnych obejmuje:

-Korzyści z wykorzystania dłużnych papierów wartościowych w wyborach inwestorów

-Specyficzne cechy obligacji zamiennych, decydujące o ich atrakcyjności na rynku kapitałowym

Szanse wykorzystania obligacji zamiennych dla inwestora:

-Zabezpieczenie lokat przed wahaniami cen rynkowych akcji i spadkiem stopy procentowej

-Osiągnięcie zysków kapitałowych w skutek wzrostu wartości akcji

-Możliwość wyboru najkorzystniejszego momentu realizacji zysków kapitałowych

Lepsza ocena ryzyka inwestycyjnego, przyjęcie bezpieczniejszej pozycji rynkowej

Zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla inwestora:

-Niższa stopa zwrotu

-Wrażliwość cen rynkowych obligacji na zmiany stopy procentowej i koniunktury giełdowej

-Niewłaściwa ocena wiarygodności emitenta i jego pozycji rynkowej

-Ryzyko wcześniejszego wykupu obligacji

-Drugorzędność realizacji zobowiązań w sytuacji niewypłacalności emitenta. )

Wycena rynkowa obligacji zamiennej uwzględnia 2 elementy: suma spodziewanych odsetek i ewentualny wzrost ceny akcji (prawo konwersji).

Odwrotna obligacja zamienna połączenie obligacji prostej z operacją kupna akcji, gdzie prawo wyboru umorzenia przysługuje nie inwestorowi a emitentowi. Stanowi to opcję sprzedaży wystawioną przez inwestora jej emitentowi. Obligacje te posiadają wyższy kupon odsetkowy stanowiący cenę opcji, którą płaci emitent inwestorowi za prawo wyboru sposobu umorzenia obligacji.

Obligacje mogą być zabezpieczone:

1/Majątkiem emitenta 2/Gwarancje innych instytucji głównie gwarancje bankowe; gwarancją może być poręczenie skarbu państwa - obligacje pupilarne)

Obligacje niezabezpieczone są obligacjami z dużym ryzykiem. Emitent proponuje wyższe oproc ale nie daje pewnej gwarancji że to oproc i wykup będzie zrealizowany. - obligacje śmieciowe. Obligacje są pap wart z określonym ryzykiem (poza obligacjami skarbu państwa). Ograniczenie ryzyka wymaga oceny ryzyka: może być oceniane indywidualnie przez inwestora na podstawie informacji dostępnych.

Akcja - własnościowy papier wartościowy z którym wiążą się określone prawa własnościowe. Akcje można też określić jako instrument określający (wyznaczający) wkład właściciela w kapitał spółki.

Każda akcja daje nabywcy akcji 2 rodzaje praw:

1/Majątkowe: a/prawo do udziału w podziale zysku netto; b/prawo do udziału w majątku spółki w momencie jej likwidacji;

c/prawo poboru akcji nowej emisji - jest ustawowym prawem akcjonariusza gwarantującym mu utrzymanie jego pozycji w spółce

2/Korporacyjne: a/prawo do udziału w walnym zgromadzeniu b/prawo do informacji c/prawo głosu

Klasyfikacja akcji wg 3 kryteriów;

1/wg zakresu praw majątkowych związanych z akcją dzielimy na

a/zwykłe - dają powszechne prawa akcjonariuszom (1 akcja=1 głos)

b/uprzywilejowane - dają dodatkowe prawa akcjonariuszom: (pozwala na posiadanie nie więcej niż 2 głosy)

-dodatkowych praw poboru

-do uprzywilejowanej dywidendy

-pierwszeństwa w dostępie do majątku

2/wg swobody obrotu akcjami:

a/na okaziciela - swobodną obrotem pap wart; b/imienne - przypisane na akcjonariusza wpisane w księdze akcyjnej

3/wg sposobu nabycia akcji

a/gotówkowe - nabywane za wkłady pieniężne; b/aportowe - za konkretny wkład niepieniężny

wart nominalna akcji - określa wkład akcjonariusza w kapitał zakładowy spółki

wart emisyjna - wartość wg której akcje sprzedawane są na rynku pierwotnym - określa wysokość faktycznie pozyskanego kapitału emitenta. Agio spółki zwiększa kapitał zapasowy spółki. Musi być ustalana wg ustalonych zasad. Ma charakter ceny rynkowej.

Wart rynkowa - cena kształtowana na rynku wtórnym - zmienna w zależności od kształtowania się popytu i podaży, od preferencji inwestorów i od tego ile inwestorzy są skłonni zapłacić.

Emisja akcji na rynku pierwotnym dokonywana przez emitenta

Podst decyzji o nowej emisji akcji w spółkach akcyjnych jest uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy, która powinna uwzględniać:

-liczbę emitowanych akcji i związany poziom kapitału zakładowego

-rodzaje akcji i związane z tym uprawnienia

-wysokość ceny emisyjnej lub upoważnienie zarządu do jej wyznaczenia

-przewidywany tryb subskrypcji akcji (emisji, nabycia akcji); ustalony tryb emisji akcji

Wyróżnia się 3 tryby emisji akcji:

-zamknięta - skierowana wyłącznie do aktualnych akcjonariuszy poprzez realizację ich prawa poboru akcji

- prywatna - objęcie akcji przez wybranych inwestorów w drodze indywidualnych umów z władzami spółki. Cena ustalana jest w drodze negocjacji z inwestorem.

- otwarta - objęcie akcji przez inwestorów niepowiązanych dotychczas kapitałowo z przedsiębiorstwem, najczęściej na otwartym rynku finansowym. Ważne jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej.

Subskrypcja otwarta i prywatna wymagają rezygnacji z prawa poboru; ta rezygnacja jest przeprowadzona na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy (4/5 głosów oddanych).

Podwyższenie kapitału zakład może być realizowane również w ramach kapitału docelowego (max.3 lata do wysokości 3/4 kapitału zakład.). Takie podwyższenie może przewidywać emisję warrantów subskrypcyjnych - dają prawo do nabycia określonej liczby akcji po wcześniej ustalonej cenie. Cena realizacji warrantu jest ustalana na poziomie 10-30% powyższej ceny rynkowej akcji aktualnej w momencie ich emisji.

Determinanty podwyższenia kapitału własnego: (nowej emisji akcji)

-wybór struktury własnościowej - subskrypcja zamknięta gwarantuje utrzymanie struktury własnościowej spółki, zarówno subskrypcja otwarta jak i prywatna wymaga zmiany tej struktury, nie jest to korzystne dla spółki jeżeli działa ciągle we własnym gronie, rozwój wymaga wprowadzania nowych sił

-wybór właściwego momentu pozyskania kapitału - dotyczy to głównie subskrypcji otwartej, musimy wprowadzić akcje we właściwym momencie na rynek.

-Zabezpieczenie oczekiwanych przez inwestorów stopy dochodu z uwzględnieniem motywacji inwestorów

-Spełnienie warunków organizacyjno - prawnych stawianych przez instytucje rynku kapitałowego

Subskrypcja zamknięta - cena emisyjna wyznaczona przez aktualnych właścicieli -uwzględnia możliwości kapitałowe akcjonariuszy i potrzeby spółki; jest niższa od wartości nominalnej. Akcjonariusz ma 3 możliwości wyboru:

1/Postawa bierna - „nic nie robi” - prawo nabycia akcji wygasa w pewnym okresie

2/Sprzedaż prawa poboru (wg ceny rynkowej)

3/Nabycie nowych akcji czyli faktyczna realizacja prawa poboru

Nabycie nowych akcji

1 posiadana akcja = 1 prawo poboru akcji nowej emisji; Ale to nie znaczy że 1 prawo poboru daje możliwość nabycia 1 akcji;

Liczba praw poboru na 1 akcję nowej emisji = liczba akcji będących w obrocie / liczby akcji nowej emisji

Gdy zwiększamy liczbę akcji o 25% (decyzja o podwyższeniu kapitału zakładowego) oznacza to, że za 4 prawa poboru nabywamy 1 akcję nowej emisji;

Ważnym elementem polityki podwyższenia kapitału własnego w spółce akcyjnej, decydującym o powodzeniu emisji akcji na rynku kapitałowym jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej, jej relacji do wartości nominalnej i rynkowej akcji z uwzględnieniem oczekiwań aktualnych i przyszłych właścicieli oraz interesów spółki jako podmiotu gosp.

Cena emisyjna nie może być niższa od wartości nominalnej.

O cenie emisyjnej akcji decydują 2 grupy czynników

1/fundamentalne - uwzględniające pozycję ekonomiczną spółki - rozpatruje się je w 2 aspektach :

a/czynniki retrospektywne związane z oceną z dotychczasową pozycją ekonomiczną emitenta jego strukturą kapitału, sytuacją majątkową, wartością księgową spółki

b/prospektywne związane z oceną wartości dochodowej emitenta wynikającej z wyznaczonego rozwoju kapitałowego spółki

2/ rynkowe

- wymagają oceny (uwzględnienia) stanu koniunktury giełdowej i perspektyw zmian

- kierunki zmian polityki finansowej

-aktualne notowania spółki i spółek podobnych

-oczekiwania i preferencje inwestorów

-konkurencyjność innych lokat finansowych

Model CAPM -jest podstawą wyceny wartości akcji (określa się go jako model wyceny aktywów kapitałowych - czyli jak wycenić wartość akcji którą jestem skłonny zaakceptować).

Wartość akcji = stopa zwrotu z ryzykiem + ryzyko rynku akcji

Wartość akcji opiera się na zasadach : punktem wyjścia powinna być cena z ryzykiem zerowym czyli papiery skarbowe + premia za ryzyko rynku akcji uważa się że ta premia powinna się kształtować od 6,5 % - 8% w stosunku do tej stopy zwrotu - wszystkie akcje mieszczące się w danym portfelu akcji mają swoje ryzyko; istnieje parametr Beta.

Współczynnik Beta jest miarą korelacji pomiędzy zmianą ogólnej stopy zwrotu z portfela rynkowego a zmianą stopy zwrotu konkretnej spółki. Wskazuje o ile % wzrośnie stopa zwrotu akcji jeżeli stopa zwrotu z indeksu rynku wzrośnie o 1%. Pozwala to równocześnie ocenić w jakim stopniu stopa zwrotu z konkretnej akcji reaguje na zmiany stopy zwrotu indeksu rynkowego Im większy jest ten indeks (im silniej wzrasta) to spółka jest bardziej ryzykowna.

Współczynnik Beta > 1; im większe Beta tym większa jest stopa zwrotu, to oznacza że stopa zwrotu z akcji spółki reaguje bardziej i szybciej na tendencje rynkowe. Ceny tej akcji i stopa zwrotu reaguje szybciej

Współczynnik B = 1; stopa zwrotu z akcji spółki reaguje w tym samym stopniu na tendencje rynkowe

Współczynnik B < 1; są to spółki mniej ryzykowne, łagodniej reagują na różne trendy rynkowe, ale zgodnie z tą formułą ta stopa zwrotu będzie niższa.

Większa stopa zwrotu = większe ryzyko

Wartość księgowa kapit własnego spółki = wartość aktywów - zobowiązania

Jednostkowa wartość księgowa = Księgowa wartość kapit włas / ilość akcji

Analiza fundamentalna pozwala na wybór spółek o silnej pozycji ekonomicznej. Polega na tym żeby ocenić wszystkie czynniki które decydują o cenie akcji i wybrać te akcje które gwarantują oczekiwaną stopę zwrotu.

Analiza techniczna pozwala wyznaczyć moment nabycia akcji i moment ich sprzedaży na rynku. Opiera się na ocenie dotychczasowych trendów kształtowania cen akcji wybranych spółek przedstawianych w formie graficznej.

Analiza makroekonomiczna określi nam czy warto inwestować. Należy uwzględnić:

-stan i perspektywy rozwoju sytuacji gospodarczej -cykle koniunkturalne

-poziom inflacji -polityka pieniężna

-polityka walutowa -polityka fiskalna

-deficyt budżetu i źródła jego finansowania

-ocena kierunku wykorzystania wolnych zasobów

Analiza sektorowa (branżowa) -wybór branży sektorowej -faza cyklu życia branży

-perspektywy rozwoju branży

-współczynnik ryzyka branży -pozycja poszczególnych przedsiębiorstw w branży

-wybór branży rozwojowej -wybór branży o spodziewanej najwyżej dochodowości

Analiza sytuacyjna przedsiębiorstwa

-pozycja rynkowa i zdolności koniunktury

-szanse i zagrożenia -słabe i mocne strony

-efektywność fin -sytuacja fin i majątkowa -płynność fin -wskaźniku rynku kapitałowego

Do oceny rynku wykorzystuje się podstawowe wskaźniki rynku kapit:

- zysku netto przypadającego na 1 akcję

- relacji ceny rynkowej do zysku netto na jedną akcję

- stopy dywidendy jednostkowej do ceny rynkowej akcji

- wartości rynkowej do wartości księgowej (cena jednostkowa akcji do wartości rynkowej przypadającej na 1 akcję) - ta relacja powinna być wyższa od jedności

-wskaźnik q Tobina

q=rynkowa wartość kapitału własnego i długu / szacunkowy koszt odtworzenia aktywów

F. inwestycyjne wiążą się z zasadą wspólnego inwestowania - gromadzenie śr pieniężnych rozproszonych inwestorów w celu ich dalszej alokacji na RF zgodnie z przyjętą polityką inwestycyjną. Ta polityka opiera się na portfelu lokat inwest zgodnie z założeniami.

Instytucją związaną z F. inwest związane jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych są to instytucje które mają prawo tworzenie F inwest, zarządzać nimi i występować w ich imieniu wobec osób trzecich.

Depozytariusze funduszy są to jednostki które zajmują się:

-Przechowywaniem aktywów F inwest

-Prowadzeniem rejestru aktywów F inwest

-Dokonywanie kontroli i nadzorowania prawidłowości zarządzania F inwest

3 cele funduszy inwestycyjnych

1/ bezpieczeństwo uczestników funduszu i zainwestowanego przez nich kapitału

2/ wzrost -Zabezpieczenie dochodu uczestnikom funduszy

3/dochód- Osiągnięcie zwiększenia wartości rynkowej zaangażowanego kapitału (aktywów funduszu)

Szanse (korzyści) F inwestycyjnych:

-Możliwość dywersyfikacji portfela lokat fin

-Gwarancja profesjonalnego zarządzania portfelem lokat

-Szybki dostęp do różnych instrumentów finansowych

-Niższe koszty transakcyjne (niższe opłaty)

-Zapewnienie założonego bezpieczeństwa lokat finansowych

Zagrożenie (wady) F inwestycyjnych:

-Brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną funduszy

-Ryzyko powstania straty kapitałowej

-Systemowe ograniczenia funduszy w zakresie ich polityki inwestycyjnej i przyjętych limitów inwestycyjnych

Rodzaje funduszy inwestycyjnych:

1/Wg kryterium prawnego - uwzględniające konstrukcję prawną fund i pozycję prawną jego uczestników

-Fundusze otwarte

-Fundusze zamknięte

2/Wg kryterium ekonomicznego - uwzględniające głównie kierunki alokacji kapitału przez fundusze; dzielimy fundusze w zależności od przyjętej polityki inwestj funduszu decydującej głównie o poziomie ryzyka transakcji. Wyróżnia się np.:

a/F akcji - związane z dużym ryzykiem

b/F papierów dłużnych - niskie ryzyko

c/F zrównoważone i stabilnego wzrostu - umiarkowane ryzyko

Fundusz otwarty

-Uwzględnia nieograniczoną liczbę uczestników tego funduszu

-Wejście w F inwest wiąże się z nabyciem jednostek uczestnictwa tego funduszu wg aktualnej wyznaczonej wartości (ceny) nabyci jednostki uczestnictwa

Cena jednostki uczestnictwa odpowiada wartości aktywów netto funduszu (liczba sprzedawanych jednostek uczestnictwa zależy od popytu rynku)

Wartość jednostki uczestnictwa = rynkowa wartość aktywów - zobowiązania / liczba jednostek uczestnictwa

-F inwest na bieżąco kupuje jednostki uczestnictwa wg aktualnej ich wartości celem ich umorzenia

-Wart jednostki uczestnictwa zmienia się głównie od zmian wartości portfela lokat finansowych

-Jednostki uczestnictwa o zmiennej ich wartości nie są pap wart, nie mogą być zbywane na rzecz osób trzecich i nie stanowią przedmiotu obrotu na wtórnym rynku kapitałowym

-Otwarte F inwest zapewniają wysoką płynność jednostek uczestnictwa i nieograniczoną możliwość ich zbywania przez fundusz inwestycyjny

-Podstawą oceny stopy zwrotu przez uczestnika funduszy czyli inwestora indywidualnego jest różnica pomiędzy wartością jednostki uczestnictwa w momencie jej sprzedaży i nabycia

Fundusz zamknięty

-Ograniczona liczba inwestorów ustalana w momencie utworzenia funduszy i stała wyznaczona wartość kapitału pierwotnie lokowanego na rynku finansowym

-Podstawą zgromadzenia kapitału funduszu zamkniętego jest sprzedaż certyfikatów inwest określonej stałej grupie inwestorów

-Certyfikaty te mają charakter pap wart podlegających na rynku wtórnym wycenie w zależności od kształtowania się popytu i podaży

-Certyfikaty te są zbywalne wyłącznie na wtórnym rynku pap wart wg aktualnej wartości rynkowej a fundusz inwestycyjny nie ma obowiązku bieżącego ich skupywania

-Podstawą dla oceny stopy zwrotu będzie ocena wartości certyfikatu w momencie jego nabycia i momencie jego sprzedaży

Rynek regulowany system obrotu instrumentami fin który pozwala na kojarzenie ofert kupna i sprzedaży tych instrumentów zapewniający wszystkim uczestnikom jednakowe warunki zawierania transakcji oraz równy i powszechny dostęp do informacji rynkowej. Podstawową instytucją systemu regulowanego obrotu jest GPW i towarzyszące jej podstawowe instytucje

Pap wart spółek publicznych notowanych na rynku regulowanym muszą spełniać określone warunki:

-Muszą mieć charakter zdematerializowany tzn. że przedmiotem obrotu nie są fizycznie te pap wart ale ich zapisy na rachunkach w krajowym depozycie papierów wartościowych

-Spółka musi stać się spółką publiczną - przekształcenie spółki w spółkę publiczną

-Zbywalność pap wart nie jest ograniczona tzn. pap wart na okaziciela

-Przygotowanie dokumentu informacyjnego określającego podstawowe cechy i parametry danej spółki (prospekt emisyjny)

W ramach rynku regulowanego są 2 segmenty rynku:

-Rynek podstawowy

-Rynek równoległy

Różnice pomiędzy tymi dwoma rynkami dotyczą wartości kapitału własnego spółki, wartości akcji, struktury akcji z punktu widzenia swobody ich obrotu.

Podstawą wprowadzania spółek do obrotu regulowanego jest sporządzenie wniosku z prospektem informacyjnym i uzyskanie jego zgody przez KNF

Oferty wejścia na rynek regulowany mogą przyjmować 2 formy:

1/Pierwotna oferta publiczna

Jeżeli sprzedawcą pap wart jest sam emitent który jest wystawcą emitowanych w serii pap wart a przedmiotem oferty są instrumenty fin nowej emisji. Ta oferta jest wykorzystywana dla pozyskania kapitału i podniesienia wartości kapitału zakł.

2/Pierwsza oferta publiczna

Sprzedającym jest właściciel wyemitowanych wcześniej pap wart, a celem tej oferty jest zmiana struktury własnościowej spółki. Ta oferta jest wykorzystywana głównie dla:

-Prywatyzacji spółek skarbu państwa

-Wprowadzenia spółki do obrotu zorganizowanego

-Rozproszenia akcjonariatu spółki, zmiany jej struktury własnościowej, wyjście ze spółki inwestora strategicznego i grupy inwestorów

Ryzyko nieuplasowania pap wart - brak akceptacji rynkowej oferowanych akcji. Dla ograniczenia tego ryzyka przewidziano w przepisach prawnych możliwość zawierania dodatkowych umów o tzw. subemisję inwestycyjną i subemisję usługową.

Przedmiotem umowy o subemisję inwestycyjną jest nabycie na własny rachunek części lub całości pap wart przez dodatkowy podmiot.

Przedmiotem umowy o subemisję usługową jest zobowiązanie do nabycia na własny rachunek pap wart które nie znalazły akceptacji na rynku.

GPW - podstawowa instytucja obrotu pap wart na rynku wtórnym. Giełda jest miejscem kojarzenia popytu i podaży na wybrane instrumenty fin i jest miejscem wyznaczania ceny na tym rynku pap wart.

Instytucjami rynku jest Komisja Nadzoru Finansowego i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Zadania KNF :

-Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, stabilności i bezpieczeństwa dokonywanych transakcji

-Ochrona interesu uczestników rynku fin

-Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku kapit. i jego konkurencyjności

-Przygotowywanie aktów prawnych regulujących działalność rynku fin

-Wyrażanie zgody na wprowadzenie pap wart do obrotu publicznego

-Wydawanie zezwoleń na prowadzeni działalności maklerskiej i działalności doradczej

Zadania Krajowego Depozytu Pap Wart:

-Rejestrowanie pap wart dopuszczonych do obrotu publicznego

-Prowadzenie rachunków pap wart dla podmiotów, które pośredniczą w obrocie tymi papierami czyli głównie maklerzy

-Obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec akcjonariuszy np.: wypłata dywidendy w formie rejestrowania na tych rachunkach

-Organizowanie i prowadzenie rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym

Akcje dopuszczone do obrotu giełdowego mogą być notowane w 1 z 3 systemów:

1/System notowań ciągłych - są to notowania i ich zmiany dokonywane wielokrotnie w czasie dnia giełdowego. Pozwala to na dowolną realizację transakcji - pozwala wchodzić inwestorom w trakcie dnia giełdowego.

2/Kurs jednolity ale z dwoma zmianami (fixingami) w czasie dania giełdowego, w tym przypadku możliwe są realizacje transakcji dwukrotnie ale wg kursu ustalonego np.: na otwarcie ale tylko w tym pierwszym fixingu transakcji,

3/ Kurs jednolity z jedną dogrywką (fixingiem)

Realizacja transakcji na rynku giełdowym może być dokonywana wyłącznie za pośrednictwem biur maklerskich wymaga to ze strony inwestora wyboru biura i uruchomienie indywidualnego rachunku inwest. Podstawą do realizacji transakcji jest złożenie biurze zlecenia maklerskiego na sprzedaż lub kupno pap wart. Warunkiem złożenia zlecenia sprzedaży jest dysponowanie na rach środ finansowymi.

Krajowy rejestr depozytowy pap wart ma codziennie informację na temat dziennych transakcji na giełdzie.

Zlecenia maklerskie zgłaszane przez klientów powinny uwzględniać następujące informacje:

-Rodzaj oferty zawarcia transakcji

-Ilość i nazwa papieru wartościowego

-Charakter zlecenia z określeniem limitu ceny lub bez limitu ceny

-Data wystawienia i termin ważności oferty zlecenia

Z punktu widzenia limitu ceny wyróżniamy:

-zlecenia z limitem ceny

-zlecenia bez limitu ceny

Cena która kształtuje się na rynku (cena rynkowa) zależy od złożonych ofert maklerskich wyznaczonych warunków przez inwestorów, a celem giełdy jest zapewnienie realizacji maksymalnych transakcji w danym dniu giełdowym.

Indeksy giełdowe obrazują sytuację na giełdzie czyli koniunkturę giełdową co pozwala:

-Dokonywać właściwych ocen przez inwestorów i decydować o ich strategii inwestycyjnej

-Pozwala to porównywać sytuację na różnych giełdach i dokonywać tzw. arbitraży giełdowych

Indeksy giełdowe oprócz funkcji czysto informacyjnej pełnią też ważną rolę w ocenie tzw. wzorcowych portfeli inwestycyjnych nazywanych benczmarkami

Indeksy dochodowe uwzględniają poza zmianą ceny spółek notowanych na danym rynku giełdowym również dywidendy i prawa poboru przypisane danym akcjom.

Indeksy cenowe wykorzystują jedynie zmiany cen walorów wchodzących w ich skład.

Do podstawowych indeksów giełdy warszawskiej należy:

-Indeks WIG -indeks dochodowy uwzględniający wszystkie akcje wprowadzone do obrotu giełdowego w oparciu o jednolity kurs akcji notowanych na rynku podstawowym.

-Warszawski indeks giełdowy WIG20 -indeks cenowy ustalany dla odpowiednio wybranych 20 spółek giełdowych na rynku podstawowym. pokazuje jak się zmieniają ceny tych wybranych 20 spółek giełdowych.

-Warszawski indeks giełdowy średnich spółek MIDWIG

-Warszawski indeks rynku równoległego

Bony komercyjne przedsiębiorstw (wyznaczenie kosztu kapitału)

Wszystkie parametry rynku pieniężnego są wyznaczane na okres roczny i przeliczane na okres ważności danej transakcji.

Stopa zwrotu (oprocentowania) zawsze jest relacją korzyści w stosunku do zarobionego kapitału.

Pokazuje związek między ceną sprzedaży a oczekiwaną stopą zwrotu.

a - stopa dyskonta

d - stopa zwrotu (koszt kapitału)

r - okres roczny

Cs - cena sprzedaży

Wn - wartość nominalna

Scharakteryzuj udział sektora bankowego w transakcjach międzybankowych

Są 3 rodzaje transakcji : bank centralny(ma na celu regulację obiegu pieniądza w gospodarce),rynek międzybankowy oraz niezależne transakcje banków komercyjnych (mają na celu regulacje płynności banków komercyjnych)

Czy 2 szczeble (Bank Centralny i banki komercyjne)działają niezależnie? Odp. Nie

Jakie papiery wartościowe wykorzystywane dla realizacji operacji otwartego rynku?

Bony skarbowe, bony pieniężne NBP

Od czego zalezą stopy % rynku międzybankowego ?

Odp. Od 3 elementów :

1/ Stopy % banku centralnego- wyznacza ona minimalną stopę pieniądza

2/ Popyt i podaż na pieniądz

3/ Wiarygodność podmiotów rynku

Co gdy jest rozbieżność między tymi cenami WIBID a WIBOR?

Odp. Jeżeli jest duży popyt i cena którą zaakceptują banki będzie wyższa to dobrze dla banków które będą chciały udzielić kredytu. Albo jedni zyskają albo 2 muszą zapłacić więcej za dostęp do pieniądza.

Co to znaczy ze bank komercyjny jest gwarantem?

Tzn.,że nabędzie papiery wartościowe które nie znajdą nabywcy na rynku

np. Zawieram z bankiem umowę za gwarantowanie emisji, a bank kom. będzie gotowy do ich kupna (zobowiązuje się ze nabędzie te papiery wartościowe, które nie znajdą nabywcy na rynku)

Dlaczego zarabiamy więcej na bonach komercyjnych niż

skarbowych? Bo jest większe ryzyko.

Jaką rolę pełni bank kom. na rynku pieniężnym?

Bank komercyjny może funkcjonować na rynku międzybankowym, może emitować swoje papiery wartościowe pozyskując środki pieniężne na prowadzenie działalności,

Czynności banku mogą być:

- Aktywne (bank będzie kupował papiery wartościowe na rynku pieniężnym),

- Pasywne (bank będzie sprzedawał papiery wartościowe na rynku pieniężnym)

- Pośredniczące (będzie agentem emisji) a bank zarobi na prowizji i opłatach.

Jeżeli emituje certyfikaty depozytowe to jest to pozycja pasywna bierna i bank na tym straci. Jeżeli kupi to będzie to pozycja aktywna i bank na tym zarobi

Poniżej jakiej stopy nie można zejść? Poniżej oprocentowania bonu skarbowego.

Z czym może być związana zmienność stopy procentowej?

Ze zmianami :- rynkowej stopy procentowej; - kursu walutowego;

- stopy zwrotu na rynku akcji

Co ma na celu wprowadzenie zmiennej stopy procentowej? Stabilizację na rynku wtórnym.

Jeżeli stopa nominalna będzie wyższa od oczekiwanej stopy zwrotu to ceny akcji będą: rosnąć czy maleć ? Odp. Będzie rosnąć

Co będzie stanowiło dodatkowe obszary ryzyka? Mogą się zmienić warunki na rynku;

Czy oprocentowanie obligacji zamiennych będzie niższe niż innych obligacji? Odp. tak

Co zadecyduje o tym że posiadacz obligacji zamiennej chce skorzystać z prawa konwersji? Obserwacja cen rynkowych akcji - posiadacz będzie porównywać cenę rynkową akcji z wartością obligacji; (porównanie ceny rynkowej z ceną konwersji). Jeżeli cena rynkowa będzie > od ceny konwersji to zamieni te obligacje. Np.1 obligacja = 100 zł a stosunek konwersji = 4 tzn. że za jedną obligację dostanę 4 akcje. Oznacza że 1 akcja kosztowała 25 zł.

Czym się różnią papiery z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennych? Emitent musi te obligacje wykupić. Pozwala inwestorowi utrzymać pozycję pożyczkodawcy i dodatkowo otrzyma prawo do nabycia akcji nowej emisji.

Co decyduje o zmienności stopy procentowej: dostosowują dochodowość (papier wartościowy) do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i rynkowej

Jak będzie zachowywała się wartość papieru wartościowego w zależności do stopy nominalnej

Tabelka: (z wykładu nr 2 z 03.04)

Wartość obligacji w kolejnych latach dla różnych oczekiwanych stóp zwrotu (nominalna stopa = 10% wartość nominalna = 100)

Odp.

1) spadek stopy wartościowej (8%): wartość tej obligacji (jej cena) będzie wyższa od wartości nominalnej, posiadacz będzie go sprzedawać ale z premią; wartość tego papieru wartościowego będzie się zmieniała w zależności do tego ile zostało lat do wykupu; im niższa cena tym bardziej będzie korzystne dla nabywcy papieru wartościowego; premia będzie rekompensowała różnicę między stopą 8% a stopą 10%;

Jak będzie się zachowywać wartość obligacji w sytuacji gdy nominalna stopa procentowa do wartości rynkowej. 1)Wartość obligacji będzie większa od wartości nominalnej; wartość rynkowa będzie mniejsza od wartości nominalnej.

2) stopa nominalna jest równa stopie rynkowej

3) nominalna stopa procentowa jest niższa od stopy rynkowej; ten papier wartościowy będzie coraz tańszy.

Jeżeli stopa rynkowa będzie niższa - papier wartościowy będzie droższy; jeżeli będzie wyższa ten papier będzie tańszy

W jaki sposób nabywca dokonuje oceny przy zakupie obligacji ? Będzie liczył wg aktualnej wartości albo wg przyszłej wartości zainwestowanego kapitału.

Jakie dodatkowe obszary ryzyka związane są z obligacjami zero kuponowymi i o czym decydują? Ryzyko niewypłacalności, ryzyko emitenta związane ze zmianą stopy rynkowej; decydują o wymaganej stopie zwrotu inwestora; im bardziej ryzykowna transakcja tym więcej chcę zarobić. Dodatkowe ryzyko wpływa na wyższą stopę zwrotu inwestora.

Czym jest obligacja zamienna ? odp. Stwarza możliwość zamiany obligacji na akcje emitenta.

Od czego zależy stosunek zamiany (konwersji) ? zależy od przyjętej ceny konwersji akcji;

Podstawą decyzji o emisji obligacji zamiennych jest decyzja o warunkowym podwyższaniu kapitału zakładowego spółki.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej zechce wykorzystać swoje prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? Jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie wyższa od ceny konwersji, i kiedy ta różnica zrekompensuje utratę oprocentowania.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej nie skorzysta z prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? Jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie niższa od ceny konwersji, ponieważ ta różnica nie zrekompensuje utraty oprocentowania.

Czym różni się obligacja z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennej: w przypadku obligacji zamiennej jak rezygnuję z pożyczkowego papieru wartościowego ale posiadam prawo zamiany na akcje, a w prawie pierwszeństwa utrzymuję pozycję pożyczkodawcy i równocześnie korzystam z pierwszeństwa do nabycia nowych papierów wartościowych; korzystam ze wzrostu wartości rynkowej spółki.

Obligacje zamienne: Dopóki cena konwersji jest większa od ceny rynkowej nie ma potrzeby zamiany

Jak cena konwersji jest mniejsza od ceny rynkowej realizujemy prawo zamiany (jest już akcjonariuszem); zamieniam obligacje na akcje, rezygnuje z pozycji obligatariusza na pozycję akcjonariusza;

Obligacja z prawem pierwszeństwa: Jak niezależnie od tego co z tym prawem zrobię, przez cały okres dostaję odsetki i mam prawo do wykupu; jeżeli cena nabycia akcji wynikająca z tego prawa będzie mniejsza od ceny rynkowej to inwestor spróbuje zrealizować to prawo do nabycia (kupuje dodatkowe akcje); jestem jednocześnie obligatariuszem i akcjonariuszem; utrzymuje pozycję pożyczkodawcy; a jeżeli cena nabycia akcji jest większa od ceny rynkowej to nie realizuję prawa pierwszeństwa.

Prawo pierwszeństwa może być przedmiotem odrębnej transakcji.

Dlaczego sprzedajemy warranty subskrypcyjne ? Aby zagwarantować sobie popyt na akcje które dopiero później będą wprowadzone do obrotu.

Jaka powinna być cena emisyjna? jeśli będzie wysoka (spowoduje to ściągnięcie dużego kapitału z rynku) ale spółka musi wiedzieć jak zainwestować ten pozyskany kapitał.

---