System finansowy - mechanizm dzięki któremu następuje przepływ pieniądza w gospodarce, który decyduje o zmianie siły nabywczej podmiotów funkcjonujących w gospodarce. Można go rozpatrywać w 2 układach (podsystemów) tj. system finansowy rynkowy podlegający zasadom mechanizmu rynkowego (opary o prywatne podmioty) system publiczny (nieprywatne, publiczne przepływy pieniężne). Pomiędzy tymi 2 elementami systemu istnieją sprzężenia zwrotne tzn., że system publiczny w określonych warunkach wykorzystywać będzie transakcje mechanizmu rynkowego.

Rynek finans. obejmuje transakcje związane z nabywaniem, sprzedażą aktywów finansowych lub praw do ich nabycia. Rynek ten wykorzystuje podstawowe kategorie finansowe: popyt; podaż; stopień zrównoważenia (powiązania popytu i podaży) a z tym stopniem zrównoważenia rynku wiąże się cena. W zależności od stopnia zrównoważenia może dochodzić lub nie dochodzić do określonych transakcji.

Transakcje na rynku finansowym są związane z tym, że występują podmioty dysponujące nadwyżką środków pieniężnych i podmioty deficytowe. Podmioty dysponujące nadwyżką finansową będą za pomocą transakcji na rynku finansowym nabywać określone instrumenty finansowe natomiast podmioty deficytowe będą sprzedając określone instrumenty pozyskiwać środki pieniężne. Transakcje te mogą być realizowane w sposób bezpośredni lub też w sposób pośredni z wykorzystaniem instytucji pośredniczących. Celem rynku finansowego będzie regulacja zdolności płatniczej poszczególnych podmiotów uczestniczących w tych transakcjach.

Klasyfikacja rynku finansowego

1. Rodzaj aktywu finansowego

a/ rynek kapitału pożyczkowego, stopa procentowa, koszt kapitału obcego

b/ rynek tytułów własnościowych, struktura własnościowa, koszt kapitału własnego

2. Czas trwania transakcji

a/ rynek pieniężny, płynność, ograniczenie kosztów

b/ rynek kapitałowy, finansowanie rozwoju, stopy zwrotu inwestycji długoterminowych

Kryterium I-Podział rynku finansowego w zależności od rodzaju aktywu finansowego.

I segment - Rynek kapitału pożyczkowego (związany z wzajemnym pożyczaniem kapitału). Cechą tego segmentu rynku jest zwrotność; ceną za udostępnienie kapitału jest stopa procentowa, która będzie wyznaczać koszt kapitału obcego. Stopa procentowa (cena za pożyczenie kapitału) powinna uwzględniać: stopę nominalną ; stopę realną (o poziomie stopy realnej do stopy realnej decyduje stopa inflacji) stopa zwrotu (faktyczna stopa korzyści związanych z pożyczeniem kapitału) gdzie ta stopa zwrotu będzie zależała od poziomu ryzyka.

Rynek kapitału pożyczkowego może dotyczyć transakcji realizowanych w sektorze bankowym (kredyty i depozyty) i poza bankowe transakcje na rynku kapitału pożyczkowego związane z obrotem papierów wartościowych. Na rynku tym występują więc pożyczkowe papiery wartościowe np.: obligacja

Papier wartościowy - dokument z którym wiążą się określone prawa majątkowe tzn. sprzedający papier wartościowy zobowiązuje się do realizacji wszystkich praw majątkowych, a nabywający ten papier wartościowy za określoną cenę przyjmuje prawa majątkowe.

II segment: Rynek tytułów własnościowych-nabywający instrument (papier wartościowy na tym rynku) będzie nabywał prawa własnościowe tzn. nabywający tytuł własnościowy staje się współwłaścicielem podmiotu sprzedającego papiery wartościowe.

Prawa własnościowe wprowadzają drugą grupę papierów wartościowych jakimi są udziałowe (własnościowe) papiery wartościowe, np.: akcje; pożyczkowe papiery wartościowe (wierzycielskie).

Akcje dają dwie grupy praw: majątkowe (prawo do udziału w podziale zysku (dywidendy); prawo do majątku spółki ale w momencie jej likwidacji; prawo poboru akcji nowej emisji); korporacyjne (nie dają nam majątku, ale pozwalają czuć się właścicielami - prawo głosu; prawo do informacji o działalności spółki; prawo do udziału w walnym zgromadzeniu).

Rynek tytułów własnościowych decyduje o strukturze własnościowej spółek.

Kryterium 2 -czas trwania transakcji

I segment - Rynek pieniężny czyli rynek transakcji krótkoterminowych (ich okres ważności jest krótszy od 1 roku), którego celem jest regulowanie płynności finansowej czyli lokowanie krótkoterminowe, pożyczanie dla uzupełnienia czasowych braków środków pieniężnych lub lokowania czasowo wolnych środków pieniężnych.

Rynek pieniężny jest elementem rynku kapitału pożyczkowego.

II segment -czas trwania transakcji

Rynek kapitałowy (długoterminowy - realizowane transakcje obejmują okresy dłuższe niż 1 rok) ma głównie na celu z finansowanie rozwoju i uzyskiwanie stopy zwrotu z inwestycji długoterminowych. Na rynku tym pojawia się ten pieniądz który jest nadwyżką finansową. Na rynku kapitałowym elementem transakcji będą akcje.

Rynek kapitałowy wymaga uwzględnienia 2 elementów: czas (należy uwzględnić zmienną wartość pieniądza w czasie) i ryzyko.

Zmienna wartość pieniądza w czasie wiąże się z wykorzystaniem dla analizy (oceny) dwóch kategorii: przyszłej wartości zainwestowanego kapitału (relacja między kapitałem w jakimś okresie n, a kapitałem początkowym); aktualna wartość.

Klasyfikacja rynku finansowego :

1.Zakres terytorialny

a/ Rynek krajowy

b/Rynek międzynarodowy (globalny)

2.Związek pomiędzy zawarciem transakcji i jego realizacją

a/ Rynek kasowy

b/Rynek terminowy : instrumenty pochodne (hedging, spekulacja, arbitraż)

Rynek kasowy - moment zawarcia transakcji jest równoznaczny z jego realizacją

Rynek terminowy - istnieje różnica pomiędzy momentem zawarcia transakcji a momentem jego realizacji. Przedmiotem transakcji jest nabycie lub sprzedaż określonego prawa do sprzedaży lub kupna określonego instrumentu finansowego wg ustalonej w momencie zawarcia transakcji ceny.

W momencie zawarcia transakcji jest instrument pochodny czyli kupno za określoną cenę pewnego prawa do nabycia lub sprzedaży instrumentu finansowego wg ustalonej ceny.

Hedging - zabezpieczenie się przed niekorzystną zmianą kursu

Spekulacja-zarabianie na zmianie kursu

Arbitraż - wykorzystanie różnic cen na odmiennych rynkach

Szanse i zagrożenia globalizacji rynków finans. dla przedsiębiorstw:

Szanse:

-Rozszerzenie możliwości pozyskiwania kapitału

- Możliwość wyboru konkurencyjnych źródeł finansowych o niższym koszcie kapitału

- Międzynarodowa ocena wiarygodności przedsiębiorstw

- Stosowanie instrumentów o bardziej skomplikowanej konstrukcji na rozwiniętych rynkach finansowych

- Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa

- Uzyskanie dużej wartości środków finansowych przekraczających możliwości lokalnych rynków

Zagrożenia:

- Wzrost ryzyka finansowego, ryzyko kursowe

-Konieczność sprostania konkurencji w ujęciu globalnym

-Trudności w ocenie ryzyka finansowego

-Zaostrzenie warunków pozyskania kapitału

-Możliwość wpływu inwestorów zagranicznych na kierunki działania przedsiębiorstwa

-Dodatkowe koszty wejścia na określone segmenty rynku międzynarodowego

Rynek pierwotny - wiąże się z wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu. Celem jest pozyskanie kapitału, uczestnikami są emitent (ten który wprowadza papiery wartościowe do obrotu - potrzebuje kapitału) i pierwszy inwestor. Cena emisyjna - związana z rynkiem pierwotnym. Będziemy ją rozpatrywać w wartościach nominalnych. Będzie wyznaczała wysokość kapitału podstawowego. Agio - zwiększy kapitał zapasowy

Rynek wtórny - obrót papierami wartościowymi już wprowadzonymi do obrotu (tylko te papiery wartościowe które mają cechę nieograniczonej zbywalności - papiery wartościowe na okaziciela). Celem jest zmiana struktury aktywów finansowych (papier wartościowy na pieniądz i odwrotnie). Uczestnikami są kolejni posiadacze. Cena rynkowa - (zmienna) dostosowana do sytuacji na rynku w dniu (momencie) zawarcia transakcji. (Dzisiaj jedna jutro inna). Jedną z funkcji jest nie tylko zmiana siły nabywczej środków pieniężnych ale również dokonywanie wyceny.

Uczestnicy rynku:

I Grupa - Emitenci - pozyskują kapitał - może nim być:

a/Skarb państwa emituje rządowe (skarbowe) papiery wartościowe - równoważy budżet państwa wyznacza poziom tzw. długu publicznego; równoważenie poziomu bieżących wpływów i wydatków pieniężnych. Uznaje się że te papiery wartościowe są z ryzykiem zerowym (nie jest to do końca prawdą bo istnieje ryzyko inflacji).

b/Przedsiębiorstwa - korporacyjne papiery wartościowe - potrzebny będzie kapitał na finansowanie rozwoju. To papiery wartościowe o wyższym ryzyku a w szczególności będzie tutaj ryzyko wiarygodności emitenta. Ta ocena ryzyka może być dokonywana indywidualnie przez inwestora lub instytucje (agencje) rejtingowe. W związku z tym te papiery wartościowe będą wymagały wyższej stopy zwrotu (o to ryzyko).

c/Instytucje finansowe - w szczególności banki, instytucje ubezpieczeniowe itp. - to też papiery o wyższym ryzyku i pojawia się tutaj ten sam rodzaj oceny ryzyka

d/Samorządy terytorialne - komunalne papiery wartościowe - dla pozyskania środków dla swoich budżetów

II Grupa - Inwestorzy - bezpośredni uczestnicy rynku - lokują kapitał aby spełniło to oczekiwaną stopę zwrotu. Istnieje bezpośrednia zależność między ryzykiem a oczekiwaną stopą zwrotu. Powinni budować swoje strategie inwestowania.

Inwestorzy indywidualni - lokują kapitał na swój własny rachunek i na swoje własne ryzyko. Są wypychani z rynku przez inwestorów instytucjonalnych. Są nimi:

-Gospodarstwa domowe (ludność)

-Przedsiębiorstwa

-Instytucje finansowe (bankowe i poza bankowe)

-Jednostki samorządu terytorialnego

Inwestorzy instytucjonalni (zbiorowi) - lokują kapitał na rachunek swoich klientów i na ich ryzyko. Zgodnie z tzw. ideą wspólnego inwestowania to głównie będą fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne i fundusze ubezpieczeniowe szeroko rozumiane.

III grupa-Pośrednicy - pośrednio uczestniczą w tych transakcjach. Wyróżniamy:

-Instytucje regulujące funkcjonowanie rynku. Pełnią 3 funkcje: tworzą normy prawne regulujące zasady działania rynków finansowych; wydających zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie usług finansowych; kontrolujących przestrzeganie przez podmioty działające na rynku obowiązujące normy prawne.

-Instytucje obrotu papierami wartościowymi (instrumentami finansowymi) - bezpośrednio pośredniczą w realizacji transakcji w szczególności jest to giełda papierów wartościowych i instytucje obrotu pozagiełdowego. Są to: domy maklerskie, firmy zarządzające aktywami, taką instytucją jest również depozyt papierów wartościowych (nie tylko są przechowywanie papiery wartościowe ale również jest prowadzona ewidencja właścicieli papierów wartościowych).

Dematerializacja obrotu papierami wartościowymi - powoduje że prawo do papieru wartościowego i do korzystania z tego papieru jest równoznaczne z zapisem na odpowiednich rachunkach.

Papier wart.sprzedawany z dyskontem -tzn. poniżej wartości nominalnej Dyskonto stanowi jedyny zysk nabywcy (jest to różnica między wartością nominalną a kosztem zakupu)

Rynek pieniężny (cechy) :

-regulowanie płynności finansowej różnych podmiotów rynku

-przedmiotem obrotu są instrumenty krótkoterminowe o okresie ważności do 1 roku

-zaspokojenie krótkoterminowego zapotrzebowania na pieniądz i umożliwienie lokowania czasowo wolnych nadwyżek pieniądza (podmiot który chce uzyskać środki pieniężne - regulowanie płynności finansowej, a 2 podmiot dysponuje czasowo wolnymi środkami pieniężnymi - chce ulokować na krotki okres i chce wrócić do tego pieniądza)

-wykorzystanie mechanizmu w realizacji polityki pieniężnej i zabezpieczeniu równowagi monetarnej

Rynek pieniężny dzieli się na:

1.Sektor publiczny: bony skarbowe, budżet państwa 2.Sektor komercyjny (podmioty gospodarcze): bony komercyjne, płynność przedsiębiorstw

3.Sektor bankowy:

a/ Bank centralny (regulacja obiegu pieniądza w gospodarce)

b/ rynek międzybankowy

c/niezależne transakcje banków komercyjnych (regulacja płynności banków komercyjnych)

Rynek pieniężny jest rynkiem dealerskim co oznacza ze trzon rynku stanowią dealerzy tj. podmioty które we własnym imieniu i na własne ryzyko dokonują transakcji na rynku

co zapewnia ciągłość transakcji w obrocie wtórnym.

Instrumenty rynku pieniężnego :

-bony skarbowe (papier wartościowy o ryzyku zerowym) sprzedawane z dyskontem, agentem emisji jest Narodowy Bank Polski, sprzedaż w ramach przetargu poprzez dealerów skarbowych (DSP W) wybieranych przez Ministra Finansów

-bony komercyjne, sprzedawane z dyskontem

-bony pieniężne NBP instrument regulacji obiegu pieniądza w gospodarce (sprzedaż na przetargach przez dealerów rynku pieniężnego DRP wyznaczanych przez NBP)

-certyfikaty depozytowe, zbywalny instrument finansowy wystawiany przez bank komercyjny, ze stałą lub zmienna stopa procentowa (wg stopy referencyjnej i marzy) lub sprzedawany z dyskontem. Certyfikat depozytowy stwierdza, że inwestor złożył w banku określony depozyt na z góry zadeklarowany czas i procent.

Dealer skarbowy - musi otworzyć konto w rejestrze papierów wartościowych i powinien mieć swój rachunek bieżący w Centrali NBP.

Bony skarbowe - sprzedaż ich jest realizowana w ramach przetargu gdzie ustala się cena przetargowa. Regulują bieżącą płynność finansową

Bony komercyjne - (commercial papers)- emitentem są banki oraz przedsiębiorstwa. Bony komercyjne stanowią pisemne zobowiązanie remitentów do zwrotu ich nabywcom nominalnych kwot pieniężnych, zapisanych na bonach, w ustalonym terminie wykupu. Sprzedaż bonów następuje z dyskontem , którego wysokość zależy od terminu wykupu , ogólnej sytuacji na rynku pieniądza i wiarygodności kredytowej (ratingu) emitenta.

Bony pieniężne - emitentem jest NBP i wprowadza je do obrotu na rynku pieniężnym kiedy będzie chciał regulować działalność kredytową banków komercyjnych, będzie chciał kontrolować ilość pieniądza w obiegu.

Podstawowe instrumenty rynku pieniężnego to : bony skarbowe, bony komercyjne, bony pieniężne NBP i certyfikaty depozytowe

Szczególnym instrumentem rynku pieniężnego to weksel (krótkoterminowy papier wartościowy) może występować w 2 postaciach:

1.weksel handlowy - w obrocie gospodarczym jako potwierdzenie kredytu handlowego przez sprzedawcę

2.weksel finansowy - jako forma potwierdzenia i zabezpieczenia pożyczki handlowej

Rynek międzybankowy - transakcje dokonywane pomiędzy bankami.

I Segment

BANK CENRALNY - główny podmiot rynku pieniężnego odpowiedzialny za emisję pieniądza gotówkowego i politykę pieniądza państwa, centralna instytucja monetarna:

-bank emisyjny

-bank państwa

-bank banków

Bank emisyjny :

-wyłączne prawo tworzenia pieniądza gotówkowego

-kreacja pieniądza bezgotówkowego

-organizacji gospodarki znakami pieniężnymi

Bank państwa :

-prowadzenie rachunków budżetu państwa

- obsługa kasowa budżetu państwa

-emisja w imieniu państwa skarbowych papierów wartościowych

-centralna instytucji dewizowa (zabezpieczenie stabilności kursu walutowego)

-współdziałanie w zarządzaniu długiem publicznym

-zaciąganie i spłata w imieniu państwa kredytów zagranicznych

Bank banków :

-regulacja płynności i wypłacalności banków

-regulacja wielkości kreacji pieniądza kredytowego

-organizowanie rozliczeń pieniężnych

-zapewnienie stabilności i organizacji systemu bankowego

NBP działa w oparciu o ustawę o NBP.

Banki komercyjne działają oparciu o Prawo Bankowe - działają jak przedsiębiorstwa, są samodzielne, samofinansujące się, nastawione na zysk.

NBP w ramach polityki pieniężnej wykorzystuje 3 instrumenty :

- Rezerwy obowiązkowe (część depozytów banków kom. które muszą być przekazane do NBP - czym większe rezerwy obowiązkowe tym większe ryzyko, że banki komercyjne będą miały mniejszą płynność finansową)

- Operacje otwartego rynku (skup i sprzedaż papierów wartościowych proponowanych bankom komercyjnych przez NBP)

Kupno i sprzedaż papierów wartościowych

Jeżeli NBP proponuje zakup papierów wartościowych (wg określonego kursu) to NBP chce zwiększyć ilość pieniądza w obiegu, rozszerzenie akcji kredytowej

Jeżeli NBP proponuje sprzedaż papierów wartościowych i wykorzysta bony pieniężne to NBP chce zmniejszyć ilość pieniądza w obiegu i ograniczyć akcję kredytową.

Wtedy w aktywach banku komercyjnego pojawią się papiery wartościowe.

Polityka stóp procentowych - wykorzystanie stóp dla regulowania transakcji finansowych

Stopa redyskontowa - Bank Centralny ustala poziom stopy redyskontowej : NBP będzie nabywał weksle z portfela banków komercyjnych. Wpływa pośrednio na cele pieniądza na rynku pieniężnym.

Stopa lombardowa - stopa procentowa, która wiąże się z kredytem pod zastaw papierów wartościowych pieniężnych

Stopa referencyjna - minimalna stopa oprocentowania na rynku pieniężnym

Stopa refinansowa - rzadko stosowana stopa %. Stopa lombardowa zastąpiła tą stopę

Minimalna cena pieniądza dotyczy stóp : lombardowej, referencyjnej i refinansowej.

Rynek lokat międzybankowych obejmuje transakcje związane z zapotrzebowaniem na pieniądz przez banki komercyjne i lokowaniem czasowo wolnych środków pieniężnych przez banki komercyjne i zgłaszanie zapotrzebowania na pieniądz przez banki komercyjne które czasowo tracą zdolność finansową.

Na tym rynku kształtują się 2 stopy:

WIBOR cena sprzedaży) średnia cena jaką bank chce uzyskać na przekazanie pieniądza innemu bankowy na określony termin

WIBID(cena kupna) średnia cena jaką banka jest skłonny zapłacić za dostęp do pieniądza na określony termin

Różnica pomiędzy WIBID a WIBOR to marża (sped)

Banki komercyjne na rynku pieniężnym mogą działać na rynku międzybankowym i też emitować swoje własne papiery wartościowe czyli certyfikaty depozytowe.

Certyfikaty depozytowe mogą być emitowane w ramach czynności biernych banków komercyjnych zgodnie z przepisami prawa bankowego. Nabywcą tych papierów wartościowych może być każdy podmiot który zainteresowany jest lokowaniem nadwyżek pieniądza w sektorze banków komercyjnych. Certyfikat depozytowy stanowi więc alternatywę lokat zwykłych bankowych o ustalonym terminie zapadalności. Korzyścią dla inwestora jest fakt funkcjonowania wtórnego rynku certyfikatów depozytowych, który pozwala inwestorom na szybszy dostęp do pieniądza bez utraty oczekiwanej stopy zwrotu. Cena sprzedaży tego papieru wartościowego na rynku wtórnym zależy od sytuacji na tym rynku tzn. kształtowania się popytu i podaży na ten papier wartościowy

Certyfikaty depozytowe cechuje :

1/ Zbywalność tych papierów wartościowych tzn. wysoki stopień płynności tej formy lokowania papierów wartościowych

2/ Bezpieczeństwo finansowe tzn. emitentami tych papierów wartościowych najczęściej są wiarygodne banki

3/ Anonimowość bo jest to papier wartościowy na okaziciela

4/ Możliwość uzyskania wyższej stopy zwrotu w tym również dodatkowej stopy zwrotu w sytuacji dużego popytu na ten papier wartościowy na wtórnym rynku obrotu tymi papierami wartościowymi

Te papiery wartościowe najczęściej są oprocentowane stałą lub zmienną stopą procentową lub mogą być sprzedawane z dyskontem.

Jeżeli % jest zmienne to marża będzie stała ale zmieni się stopa referencyjna.

Jeżeli % jest stale to przez cały okres i ustalana jest przez bank (jest neutralna).

Bony komercyjne

Krótkoterminowe papiery wartościowe stanowią alternatywę dla innych sposobów pozyskiwania kapitału (np. krótkoterminowego kredytu bankowego). Dają możliwość uzyskania środków bez wymogów stawianych przez bank. Ten sposób finansowania jest elastyczny, co do okresu płatności i stopy procentowej. Istnieje możliwość odnawiania emisji (realizacji zobowiązań poprzez nowe emisje). Mechanizmy „rolowania” emisji sprawiają, że te papiery wartościowe mogą być wykorzystane do finansowania zadań długoterminowych.

Krótkoterminowe bony komercyjne emitowane są w ramach programu emisji (obsługiwanych przez banki komercyjne) co oznacza, że możliwa jest regularna emisja nowych papierów wartościowych.

Jest to odnawianie emisji lub rolowanie papierów wartościowych

W warunkach emisji krótkoterminowych papierów wartościowych następuje zmiana relacji przedsiębiorstw z bankiem. Bank pełni rolę :

-pośrednika w emisji papierów wartościowych (agenta emisji)

-organizatora emisji w obrocie pierwotnym i wtórnym (bony pieniężne nie mają rynku wtórnego, ale bony skarbowe i bony komercyjne mają rynek wtórny)

-gwaranta zabezpieczającego pełną realizację potrzeb kapitałowych emitenta do wysokości uzgodnionej w programie emisji

-Inwestora lokującego swoje rezerwy płynności

-Kredytodawcy w warunkach braku pełnej realizacji emisji lub trudności w spłacie pożyczki (możliwość uruchomienia otwartej linii kredytowej)

Emisja krótkoterminowych papierów dłużnych

Emitent zleca emisję do agenta emisji, a ten sprzedaje papier inwestorom. Agent emisji pozyskuje środki pieniężne od inwestora i przeprowadza transfer gotówki do emitenta.

Proces wprowadzania papierów wartościowych do obiegu obejmuje :

- wybór bankowej oferty (uwzględniając m.in. wartość programu)

- zwarcie transakcji inicjującej, określającej pap metry przyszłej emisji (jaka będzie wartość nominalna i ograniczenia czasowe)

- zawarcie umowy programowej (bezterminowej lub ograniczonej czasowo)

- uruchamianie kolejnej fazy transzy papierów wartościowych

Bony komercyjne podobnie jak skarbowe czy certyfikaty depozytowe sprzedawane są z dyskontem tzn. ze wartość nominalna tego papieru wartościowego jest > od ceny emisyjnej (ceny sprzedaży na rynku pierwotnym). Ta różnica wyznacza dyskonto.

Stopa dyskontowa (faktyczne oprocentowanie tego papieru wartościowego) będzie podstawą do wyznaczenia stopy zwrotu tego papieru wartościowego (z góry wyznaczona) będzie wymagała przeliczenia na stopę zwrotu aby dokonać transakcji.

O wysokości stopy dyskontowej dla bonów komercyjnych (decydującej o stopie zwrotu dla inwestora i koszcie kapitału dla emitenta) decyduje :

1) sytuacja na rynku pieniężnym i oczekiwania inflacyjne

2) Rentowność konkurencyjnych lokat głównie bonów skarbowych o analogicznym okresie wykupu (jako pap.wart. z ryzykiem zerowym)

3) Wiarygodność emitenta - bo ona wyznaczy ryzyko jakie musimy zaakceptować.

Stopa zwrotu - stopa po upływie transakcji (z dołu).

Na rynku pierwotnym :

Każdy papier wartościowy ma swoją wartość nominalną, która oznacza ze emitent będzie musiał wg tej wartości wykupić ten papier

Cena emisyjna oznacza dla emitenta wysokość pozyskanych środków (zobowiązania z tyt. zwrotu pozyskania kapitału)

Dla inwestora cena emisyjna będzie to wysokość wydatku kapitałowego, a wartość nominalna dla inwestora wpływ pieniądza w momencie wykupu długu.

Ten który emituje papier wartościowy to znaczy ze chce pożyczyć. Jak jest tylko dyskonto to oznacza różnicę między wartości nominalną a ceną emisyjną. Znajdzie się to w kosztach finansowych w rachunku zysków i strat. Dla inwestora im wyższa jest różnica tym więcej na tym zarobi.

Szanse i zagrożenia wykorzystania krótkoterminowych pap.wart. przedsiębiorstw :

Szanse dla emitenta:

- Niższe koszty pozyskania kapitału (wykorzystanie instrumentu długoterminowego finansowania według kosztu kapitału krótkoterminowego)

- Szybkość dostępu do środków finansowych

- Pozyskanie dowolnie dużych kwot (bez ograniczeń wynikających z limitów kredytowych)

- Duża dyspozycyjność kapitału

- Wzrost elastyczności finansowej (indywidualne dopasowanie terminu spłaty do potrzeb emitenta)

- Umocnienie pozycji na rynku finansowym

Zagrożenia dla emitenta:

-Brak możliwości negocjowania przesunięcia terminu spłat

-Bariery popytu ograniczające możliwości finansowania zobowiązań

-Ryzyko utraty płynności w momencie zakończenia programu emisji

Szanse dla inwestora :

-Wyższa płynność i stopa zwrotu instrumentu finansowego

-Wykorzystanie papierów komercyjnych w ustaleniu optymalnego portfela lokat

-Dywersyfikacji ryzyka finansowego

-Możliwość wykorzystania papierów komercyjnych do sterowania płynnością finansową

Zagrożenia dla inwestora:

-Niższa płynność wtórnego rynku papierów komercyjnych

-Ryzyko niewypłacalności emitenta (konieczność indywidualnej egzekucji należności)

-Niewłaściwa ocena indywidualnej marży za ryzyko

Bony komercyjne przedsiębiorstw (wyznaczenie kosztu kapitału)

Wszystkie parametry rynku pieniężnego są wyznaczane na okres roczny i przeliczane na okres ważności danej transakcji.

Stopa zwrotu (oprocentowania) zawsze jest relacją korzyści w stosunku do zarobionego kapitału.

Pokazuje związek między ceną sprzedaży a oczekiwaną stopą zwrotu.

a - stopa dyskonta

d - stopa zwrotu (koszt kapitału)

r - okres roczny

Cs - cena sprzedaży

Wn - wartość nominalna

Jak chcemy kupić bon komercyjny to wychodzimy od stopy zwrotu. Cena sprzedaży musi odpowiadać oczekiwanej stopie zwrotu i ta cena wyznaczy minimalna stopę dyskontową która decyduje o cenie sprzedaży.

Inwestor na rynku bonów kom. wyznacza minimalną oczekiwaną stopę zwrotu która powinna wyznaczyć na rynku minimalna stopę dyskontową i maksymalną cenę sprzedaży.

Dla emitenta - będzie to pozyskanie kapitału, ta stopa wyznaczy mu koszt kapitału.

Emitent będzie wyznaczać maksymalny koszt kapitału co mu wyznaczy maksymalną cenę dyskontową i minimalną cenę sprzedaży.

Bony skarbowe wyznaczają minimum oprocentowania bonów komercyjnych.

Przykład

Jak kupujemy bon komercyjny na rynku wtórnym na 3 miesiące, ale po 2 miesiącach chcemy się pozbyć bonu. Ile zarobimy na tym bonie. Dla nas transakcja była 60 dniowa

Wartość minimalna 100

Cena sprzedaży 95

Sprzedaję na rynku wtórnym po 2 miesiącach.

Cena rynkowa ukształtuje się na poziomie 98 to nie będzie korzystne to dla inwestora który kupił.

Ile faktycznie zarobił ten inwestor korty sprzedał ten papier wartościowy: 98-95 = 3 - zarobił tylko tą różnicę

Ten kto kupi ten papier wartościowy: 100-98 = 2

RYNEK KAPITAŁOWY

Na rynku kapitałowym są 2 grupy papierów wartościowych:

1/Papiery wartościowe o charakterze pożyczkowym - reprezentantem tych papierów jest obligacja

2/Papiery wartościowe typu własnościowego - reprezentantem tych papierów jest akcja

Obligacja jako instrument rynku kapitałowego.

Obligacja - pożyczkowy papier wartościowy w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem wobec nabywcy (posiadacza) tego papieru wartościowe zwanego obligatariuszem i zobowiązuje się wobec niego do: wykupu papierów wartościowych wg wartości nominalnej w wyznaczonym okresie i do realizacji dodatkowych świadczeń o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym zgodnie ze swoimi deklaracjami.

Emitentami tych obligacji mogą być :

-skarb państwa (skarbowe),

-przedsiębiorca (obligacje przedsiębiorstw lub korporacyjne)

-instytucje samorządowe (komunalne),

-bank komercyjny (korporacyjne)

Obligacje przedsiębiorstw na rynku kapitałowym - w zależności od korzyści majątkowych dla inwestora można podzielić na kilka form :

1/Tradycyjne formy obligacji - obligacje kuponowe

2/ Obligacje zero kuponowe

3/ Obligacje hybrydowe (złożone) z którymi wiąże się kilka korzyści dla inwestora

Formy obligacji przedsiębiorstw na rynku kapitałowym

Tradycyjne formy obligacji wyróżniają głównie obligacje kuponowe (zwykłe), gdzie głównym źródłem dochodu dla inwestora są płatności odsetkowe wg stałej lub zmiennej stopy procentowej (nominalna stopa procentowa; odsetki zawsze płacone do wartości nominalnej; Sprzedaż z dyskontem - cena sprzedaży niższa od wartości nominalnej; zmienna stopa będzie zróżnicowana, powiązana z innym papierem wartościowym)

Obligacje ze zmienną stopą procentową zróżnicowaną w poszczególnych okresach stosunku pożyczkowego dostosowują dochodowość papier wartościowy do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i rynkowej.

Inwestor wybierając obligacje zwykłe jako przedmiot lokaty kapitałowej będzie dokonywał indywidualnie ich wyceny, ustalając wartość wewnętrzną obligacji i porównując ją z ceną rynkową. Porównanie to pozwala ocenić czy przy wymaganej przez inwestora stopie zwrotu warto nabyć daną obligację.

Jeżeli kupuje obligację zwykłą to ta stopa % zagwarantowana przez emitenta będzie zawsze odnosić się do wartości nominalnej niezależnie po jakiej cenie kupujemy.

Wartość obligacji wyznacza się w oparciu o formułę wartości zaktualizowanej, która przyjmuje postać :

Wg tego wzoru obliczamy za jaką cenę mogę kupić papier wartościowy na rynku wtórnym.

C₁ - odsetki płacone na koniec okresu t (muszą być zdyskontowane)

r - stopa dyskontowa (wymagana stopa zwrotu z obligacji)

n - liczba okresów do terminu zapadalności

Wn - wartość nominalna obligacji

Jeżeli tak ustalona wartość wewnętrzna obligacji przewyższa jej cenę rynkową to oznacza, że warto ją nabyć, a faktyczna stopa zwrotu przewyższy jej poziom oczekiwany.

Katalist - rynek z którym związany jest obrót obligacjami.

Obligacje zerokuponowe -papiery wartościowe sprzedawane z dyskontem tzn. po cenie niższej od wartości nominalnej, które stanowi główny dochód inwestora. Eliminuje to obsługę długu w czasie trwania stosunku pożyczkowego i związane z tym koszty finansowe, stwarzając większą możliwość emitentom zachowania płynności finansowej.

Emitent ma świadomość tego że sprzeda taniej a wykupi drożej, ale przez cały ten okres nie ma konieczności płatności odsetek.

Inwestor dostaje odsetki i od razu je lokuje. Następuje kapitalizacja odsetek. Przez cały okres inwestor nie ma korzyści, a wykupuje na koniec okresu.

Nabywca obligacji przeprowadza własną ocenę szans i zagrożeń dokonanego wyboru, ustalając i porównując:

a/ Aktualną (zdyskontowaną) wartość przyszłych wpływów pieniężnych (związanych z wykupem obligacji) z wysokością zainwestowanego kapitału, przy założeniu alternatywnej możliwości lokowania kapitału z okresowymi płatnościami odsetkowymi i ich kapitalizacją.

Cena sprzedaży do ceny akceptowanej .

Relacja między tymi wielkościami : cena sprzedaży powinna być niższa bądź równa do ceny akceptowanej.

Inwestor będzie porównywał do alternatywnej możliwości lokowania i nie może mieć mniej. Jak podejmie dodatkowe ryzyko to będzie wyższa stopa zwrotu.

b/ Przyszłą wartość zainwestowanego kapitału z tytułu realizacji alternatywnej inwestycji (zakładającej okresowe płatności odsetkowe) z wysokości wartości nominalnej obligacji.

Cena sprzedaży - inwestor będzie ustalał przyszłą wartość -
i to będzie porównywał z wartością nominalną. Relacja: cena sprzedaży (przyszła wartość) powinna być wyższa bądź równa od wartości nominalnej.

Obligacja zerokuponowa oprocentowana stałą stopą procentową

Wymaga to wyznaczenia dodatkowych obszarów ryzyka związanych z emisją obligacji z kuponem zerowym, wpływających na wysokość oczekiwanej stopy zwrotu, a tym samym na stopę dyskontującą oczekiwane korzyści finansowe. Występują wtedy 2 rodzaje ryzyka:

1.Ryzyko zmiany rynkowej stopy procentowej, związane jest z oczekiwaniami emitenta i inwestora i faktyczną sytuacją rynkową.

2. Ryzyko niewypłacalności emitenta zależne od jego sytuacji finansowej i przyszłych prognoz w tym zakresie. W sytuacji trwałej utraty zdolności płatniczej posiadacz obligacji zerokuponowej jest w trudniejszej sytuacji w stosunku do posiadaczy obligacji zwykłych, którzy mają szanse na wcześniejsze wypłaty odsetek

Hybrydowe instrumenty pożyczkowe

Hybrydowe czyli instrumenty złożone

- Obligacje zamienne stanowią nowy jakościowo instrument na rynku finansowym pozwalający połączyć zalety finansowania za pomocą długu z przesuniętą w czasie emisją akcji (emitowane głównie przez S.A.)

-Dla inwestora jest to szansa przyjęcia bezpieczniejszej pozycji na rynku finansowym, szczególnie wobec trudności w ocenie ryzyka inwestycyjnego i pewności co do kierunku rozwoju sytuacji rynkowej

Stwarzają one możliwości zamiany obligacji na akcje emitenta w ustalonym okresie i na wyznaczonych warunkach

Prawo zamiany = prawo konwersji

Ustalenie stosunku (współczynnika) konwersji jest istotnym elementem związanym z emisją obligacji zamiennych, określa relację między nominalną wartością obligacji i liczbą akcji na które obligacje mogą być zamienione. Podstawą wyznaczenia tego stosunku jest przyjęta cena konwersji akcji, decydująca nie tylko o powodzeniu emisji, atrakcyjności tego papieru wartościowego ale i pozycji aktualnych akcjonariuszy wobec przyszłych właścicieli. Cena konwersji jest to efektywna cena jaką spółka uzyskuje za jedną akcję zwykłą w momencie dokonywania konwersji.

Stosunek konwersji - mówi ile akcji dostanie się za 1 obligację; Stosunek konwersji jest konsekwencją przyjętej ceny konwersji.

Cena konwersji - cena wg której posiadacz obligacji dostanie akcje

O wysokości ceny konwersji akcji decydują:

-Aktualne ceny rynkowe akcji

-Spodziewany wzrost ceny akcji wynikający z rozwoju kapitałowego spółki po emisji obligacji

-Ryzyko przedsiębiorstwa wynikające z jego aktualnej sytuacji finansowej i ewentualnej oceny ratingowej.

Cena konwersji daje szansę sprzedaży akcji po cenie wyższej od bieżącej ceny rynkowej, pozwalającą na zwiększenie kapitału z wyższym agio.

Agio - nadwyżka ceny emisyjnej nad ceną nominalną.

Szanse wykorzystania obligacji zamiennych dla emitenta:

-Możliwość pozyskania kapitału o niższym koszcie

-Możliwość sterowania strukturą kapitału

-Zabezpieczenie płynności finansowej poprzez wykup zadłużenia emisją akcji

-Możliwość wprowadzenia na rynek akcji z wyższą ceną

Zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla emitenta:

-Ryzyko osłabienia akcji zwykłych poprzez realizację praw zamiany

-Niewłaściwa ocena ceny konwersji akcji w stosunku do faktycznych tendencji rynkowych

-Ryzyko pogorszenia rentowności kapitału własnego, brak gwarancji konwersji i związane z tym ryzyko utraty płynności finansowej

Rola i miejsce obligacji w decyzjach inwestycyjnych obejmuje:

-Korzyści z wykorzystania dłużnych papierów wartościowych w wyborach inwestorów

-Specyficzne cechy obligacji zamiennych, decydujące o ich atrakcyjności na rynku kapitałowym

Szanse wykorzystania obligacji zamiennych dla inwestora:

-Zabezpieczenie lokat przed wahaniami cen rynkowych akcji i spadkiem stopy procentowej

-Osiągnięcie zysków kapitałowych w skutek wzrostu wartości akcji

-Możliwość wyboru najkorzystniejszego momentu realizacji zysków kapitałowych

Lepsza ocena ryzyka inwestycyjnego, przyjęcie bezpieczniejszej pozycji rynkowej

Zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla inwestora:

-Niższa stopa zwrotu

-Wrażliwość cen rynkowych obligacji na zmiany stopy procentowej i koniunktury giełdowej

-Niewłaściwa ocena wiarygodności emitenta i jego pozycji rynkowej

-Ryzyko wcześniejszego wykupu obligacji (kiedy jest taka klauzula)

-Drugorzędność realizacji zobowiązań w sytuacji niewypłacalności emitenta. (jak emitent staje się nie wypłacalny to posiadacz obligacji zamiennych ma późniejsze prawo od posiadacza obligacji zwykłej - jest na samym końcu do wypłaty)

Wycena rynkowa obligacji zamiennej uwzględnia 2 elementy: suma spodziewanych odsetek i ewentualny wzrost ceny akcji (prawo konwersji).

Inne papiery hybrydowe

1/Papiery stanowiące kombinację standardowego papieru dłużnego z instrumentem pochodnym (dodatkowym prawem uzależnionym od kursu walutowego)

2/Papiery dłużne z prawem pierwszeństwa nabycia akcji nowej emisji wg ustalonej ceny nabycia (daje 2 możliwości: odzyskania kapitału i dodatkowego prawa ze skorzystania z wartości rynkowej spółki; w obligacjach zamiennych jest albo jedno albo drugie)

3/Wymienne obligacje hybrydowe - obligacje emitowane w grupach

4/Odwrotna obligacja zamienna

Odwrotna obligacja zamienna połączenie obligacji prostej z operacją kupna akcji, gdzie prawo wyboru umorzenia przysługuje nie inwestorowi a emitentowi. Stanowi to opcję sprzedaży wystawioną przez inwestora jej emitentowi. Obligacje te posiadają wyższy kupon odsetkowy stanowiący cenę opcji, którą płaci emitent inwestorowi za prawo wyboru sposobu umorzenia obligacji.

Emisja obligacji jest uregulowana ustawowo: Ustawa o obligacjach.

W tej ustawie jest szereg różnych zagadnień: warunki cen, warunki wykupu, warunki wypłaty.

Ustawa o obligacjach przewiduje emisję obligacji zabezpieczonych i niezabezpieczonych.

Obligacje mogą być zabezpieczone:

1/Majątkiem emitenta (najczęściej tzw. listami zastawnymi; lub zabezpieczone hipoteką: obligacje hipoteczne)

2/Gwarancje innych instytucji głównie gwarancje bankowe (bank bierze na siebie całe ryzyko; gwarancją może być poręczenie skarbu państwa - obligacje pupilarne)

Obligacje niezabezpieczone są obligacjami z dużym ryzykiem. Emitent proponuje wyższe oprocentowanie ale nie daje pewnej gwarancji że to oprocentowanie i wykup będzie zrealizowany. - obligacje śmieciowe.

Obligacje są papierami wartościowymi z określonym ryzykiem (poza obligacjami skarbu państwa). Ograniczenie ryzyka wymaga oceny ryzyka: może być oceniane indywidualnie przez inwestora na podstawie informacji dostępnych.

Obligacje mogą posiadać tzn. oceny ratingowe nadawane przez specjalne instytucje ratingowe. (3 x A - wysoka ocena)

Akcja - własnościowy papier wartościowy z którym wiążą się określone prawa własnościowe. Akcje można też określić jako instrument określający (wyznaczający) wkład właściciela w kapitał spółki.

Każda akcja daje nabywcy akcji 2 rodzaje praw:

1/Majątkowe:

a/prawo do udziału w podziale zysku netto (prawo do dywidendy);

b/prawo do udziału w majątku spółki w momencie jej likwidacji;

c/prawo poboru akcji nowej emisji - jest ustawowym prawem akcjonariusza gwarantującym mu utrzymanie jego pozycji w spółce

2/Korporacyjne: (umożliwiają akcjonariuszom zarządzanie spółką)

a/prawo do udziału w walnym zgromadzeniu

b/prawo do informacji

c/prawo głosu

Klasyfikacja akcji wg 3 podstawowych kryteriów;

1/wg zakresu praw majątkowych związanych z akcją dzielimy na

a/zwykłe - dają powszechne prawa akcjonariuszom (1 akcja=1 głos)

b/uprzywilejowane - dają dodatkowe prawa akcjonariuszom: (pozwala na posiadanie nie więcej niż 2 głosy)

-dodatkowych praw poboru

-do uprzywilejowanej dywidendy

-pierwszeństwa w dostępie do majątku

2/wg swobody obrotu akcjami:

a/na okaziciela - swobodną obrotem papierami wartościowymi

b/imienne - przypisane na akcjonariusza wpisane w księdze akcyjnej

3/wg sposobu nabycia akcji

a/gotówkowe - nabywane za wkłady pieniężne

b/aportowe - za konkretny wkład niepieniężny (prawa lub rzeczy wnoszone do spółki)

3 wartości akcji:

1/nominalna - określa wkład akcjonariusza w kapitał zakładowy (podstawowy) spółki

2/emisyjna - wartość wg której akcje sprzedawane są na rynku (obrocie) pierwotnym - określa wysokość faktycznie pozyskanego kapitału emitenta. Agio spółki zwiększa kapitał zapasowy spółki. Musi być ustalana wg ustalonych zasad. Ma charakter ceny rynkowej.

3/rynkowa - cena kształtowana na rynku wtórnym - zmienna w zależności od kształtowania się popytu i podaży, od preferencji inwestorów i od tego ile inwestorzy są skłonni zapłacić.

Subskrypcja nowej emisji akcji emisja akcji na rynku pierwotnym dokonywana przez emitenta

Podstawą decyzji o nowej emisji akcji w spółkach akcyjnych jest uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy, która powinna uwzględniać:

-liczbę emitowanych akcji i związany poziom kapitału zakładowego

-rodzaje akcji i związane z tym uprawnienia

-wysokość ceny emisyjnej lub upoważnienie zarządu do jej wyznaczenia

-przewidywany tryb subskrypcji akcji (emisji, nabycia akcji); ustalony tryb emisji akcji

Wyróżnia się 3 tryby emisji akcji (subskrypcji akcji):

-subskrypcja zamknięta - skierowana wyłącznie do aktualnych akcjonariuszy poprzez realizację ich prawa poboru akcji

-subskrypcja prywatna - objęcie akcji przez wybranych inwestorów w drodze indywidualnych umów z władzami spółki (najczęściej inwestorów strategicznych). Cena emisyjna ustalana jest w drodze negocjacji z inwestorem.

-subskrypcja otwarta - objęcie akcji przez inwestorów niepowiązanych dotychczas kapitałowo z przedsiębiorstwem, najczęściej na otwartym rynku finansowym. Ważne jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej.

Subskrypcja otwarta i prywatna wymagają rezygnacji z prawa poboru; ta rezygnacja jest przeprowadzona na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy (4/5 głosów oddanych).

To że rezygnujemy z prawa poboru to nie znaczy że rezygnujemy na zawsze - rezygnujemy z tego prawa jedynie na czas tej jednej emisji.

Podwyższenie kapitału zakładowego może być realizowane również w ramach kapitału docelowego (okres nie dłuższy niż 3 lata do wysokości 3/4 kapitału zakładowego).

Takie podwyższenie może przewidywać emisję warrantów subskrypcyjnych. Warranty dają prawo do nabycia określonej liczby akcji po wcześniej ustalonej cenie. Cena realizacji warrantu jest ustalana na poziomie 10-30% powyższej ceny rynkowej akcji aktualnej w momencie ich emisji.

Determinanty podwyższenia kapitału własnego: (determinanty nowej emisji akcji)

-wybór struktury własnościowej - subskrypcja zamknięta gwarantuje utrzymanie struktury własnościowej spółki, zarówno subskrypcja otwarta jak i prywatna wymaga zmiany struktury własnościowej, nie jest to korzystne dla spółki jeżeli działa ciągle we własnym gronie, rozwój wymaga wprowadzani nowych sił

-wybór właściwego momentu pozyskania kapitału - dotyczy to głównie subskrypcji otwartej, musimy wprowadzić akcje we właściwym momencie na rynek.

-Zabezpieczenie oczekiwanych przez inwestorów stopy dochodu z uwzględnieniem motywacji inwestorów

-Spełnienie warunków organizacyjno - prawnych stawianych przez instytucje rynku kapitałowego

Subskrypcja zamknięta - cena emisyjna wyznaczona przez aktualnych właścicieli -uwzględnia możliwości kapitałowe akcjonariuszy i potrzeby spółki; jest niższa od wartości nominalnej

W subskrypcji zamkniętej akcjonariusz ma 3 możliwości wyboru:

1/Postawa bierna - „nic nie robi” - prawo nabycia akcji wygasa w pewnym okresie

2/Sprzedaż prawa poboru (wg ceny rynkowej)

3/Nabycie nowych akcji czyli faktyczna realizacja prawa poboru

Nabycie nowych akcji

1 posiadana akcja = 1 prawo poboru akcji nowej emisji

Ale to nie znaczy że 1 prawo poboru daje możliwość nabycia 1 akcji;

Liczba praw poboru na 1 akcję nowej emisji = liczba akcji będących w obrocie / liczby akcji nowej emisji

Gdy zwiększamy liczbę akcji o 25% (decyzja o podwyższeniu kapitału zakładowego) oznacza to, że za 4 prawa poboru nabywamy 1 akcję nowej emisji;

Ważnym elementem polityki podwyższenia kapitału własnego w spółce akcyjnej, decydującym o powodzeniu emisji akcji na rynku kapitałowym jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej, jej relacji do wartości nominalnej i rynkowej akcji z uwzględnieniem oczekiwań aktualnych i przyszłych właścicieli oraz interesów spółki jako podmiotu gospodarczego.

Cena emisyjna nie może być niższa od wartości nominalnej.

O cenie emisyjnej akcji decydują 2 grupy czynników

1/fundamentalne - uwzględniające pozycję ekonomiczną spółki - rozpatruje się je w 2 aspektach :

a/czynniki retrospektywne związane z oceną z dotychczasową pozycją ekonomiczną emitenta jego strukturą kapitału, sytuacją majątkową, wartością księgową spółki

b/prospektywne związane z oceną wartości dochodowej emitenta wynikającej z wyznaczonego rozwoju kapitałowego spółki

2/ rynkowe

- wymagają oceny (uwzględnienia) stanu koniunktury giełdowej i perspektyw zmian

- kierunki zmian polityki finansowej

-aktualne notowania spółki i spółek podobnych

-oczekiwania i preferencje inwestorów

-konkurencyjność innych lokat finansowych

W interesie aktualnych akcjonariuszy minimalna cena emisyjna powinna odpowiadać wartości księgowej netto na jedną akcję.

Im wyższa jest cena emisyjna od ceny minimalnej tym większą uzyskują aktualni akcjonariusze tak zwaną premię emisyjną.

Model CAPM -jest podstawą wyceny wartości akcji (określa się go jako model wyceny aktywów kapitałowych - czyli jak wycenić wartość akcji którą jestem skłonny zaakceptować).

Wartość akcji = stopa zwrotu z ryzykiem + ryzyko rynku akcji

Wartość akcji (oczekiwana stopa zwrotu( opiera się na zasadach : punktem wyjścia powinna być cena (stopa zwrotu) z ryzykiem zerowym czyli papiery skarbowe + premia za ryzyko rynku akcji (jest określana jako różnica stopą zwrotu z portfela akcji np.: WIG20 a stopą zwrotu z ryzykiem zerowym (uważa się że ta premia powinna się kształtować od 6,5 % - 8% w stosunku do tej stopy zwrotu - wszystkie akcje mieszczące się w danym portfelu akcji mają swoje ryzyko; istnieje parametr Beta.

Współczynnik Beta jest miarą korelacji pomiędzy zmianą ogólnej stopy zwrotu z portfela rynkowego a zmianą stopy zwrotu konkretnej spółki (badamy jak zmienia się cena akcji w stosunku do jakiegoś trendu rynkowego). Wskazuje o ile procent wzrośnie stopa zwrotu wybranej akcji jeżeli stopa zwrotu z indeksu rynku (portfela rynkowego) wzrośnie o 1 procent. Pozwala to równocześnie ocenić w jakim stopniu stopa zwrotu z konkretnej akcji reaguje na zmiany stopy zwrotu indeksu rynkowego (czyli na zmiany zachodzące na całym rynku).

Im większy jest ten indeks (im silniej wzrasta) to spółka jest bardziej ryzykowna.

Współczynnik Beta > 1; im większe Beta tym większa jest stopa zwrotu, to oznacza że stopa zwrotu z akcji spółki reaguje bardziej i szybciej na tendencje rynkowe. Ceny tej akcji i stopa zwrotu reaguje szybciej

Współczynnik B = 1; stopa zwrotu z akcji spółki reaguje w tym samym stopniu na tendencje rynkowe

Współczynnik B < 1; są to spółki mniej ryzykowne, łagodniej reagują na różne trendy rynkowe, ale zgodnie z tą formułą ta stopa zwrotu będzie niższa.

Większa stopa zwrotu = większe ryzyko

Wartość księgowa kapitału własnego spółki = wartość aktywów (wartość majątku należąca do właścicieli) - zobowiązania

Jednostkowa wartość księgowa = Księgowa wartość kapitału własnego / ilość akcji

1/cena emisyjna > wartości księgowej

Np: jednostkowa wartość księgowa = 20 zł, a my ustalamy cenę emisyjną na poziomie 30 zł

Po emisji. Jak ukształtuje się nowa jednostkowa wartość księgowa (podwajamy liczbę akcji) = 25 zł

Natomiast nowi akcjonariusze uzyskują niższą wartość księgową.

2/cena emisyjna = wartości księgowej

Utrzymanie jednostkowej wartości księgowej

3/cena emisyjna < wartości księgowej

Np.: wartość księgowa 20 zł, cena emisyjna 10 zł ; nowa wartość księgowa = 15 zł

To aktualni akcjonariusze mają gorszą pozycję w spółce

Analiza fundamentalna pozwala na wybór spółek o silnej pozycji ekonomicznej (długoterminowa), analiza techniczna natomiast pozwala wyznaczyć (krótkookresowo) moment nabycia akcji i moment ich sprzedaży na rynku. Analiza techniczna opiera się na ocenie dotychczasowych trendów kształtowania cen akcji wybranych spółek przedstawianych w formie graficznej.

Analiza fundamentalna jest najstarszą metodą oceny rynku kapitałowego i prognozowania kursów akcji, z wykorzystaniem głównie informacji o charakterze ekonomicznym. Polega na procesie identyfikacji wszystkich czynników, które mogą w sposób bezpośredni lub pośredni wpływać na cenę akcji.

Celem analizy jest selekcja i klasyfikacja aktywów finansowych (akcji) pod względem jakości inwestycyjnej i oczekiwanej stopy zwrotu, przy założeniu racjonalnego zachowania na rynku.

Analiza fundamentalna jest oceną wieloaspektową, składającą się z logicznie powiązanych etapów, zgodnie z dedukcyjnym procesem wnioskowania, od zagadnień ogólnych uwzględniających różny zakres otoczenia, do bardziej szczegółowych.

W SKRÓCIE: Polega na tym żeby ocenić wszystkie czynniki które decydują o cenie akcji i wybrać te akcje które gwarantują oczekiwaną stopę zwrotu.

Analiza makroekonomiczna określi nam czy warto inwestować. Co należy uwzględnić:

-stan i perspektywy rozwoju sytuacji gospodarczej

-cykle koniunkturalne

-poziom inflacji

-polityka pieniężna

-polityka walutowa

-polityka fiskalna

-deficyt budżetu i źródła jego finansowania

-ocena kierunku wykorzystania wolnych zasobów

Analiza sektorowa (branżowa) - celem jest wybór branży sektorowej

-faza cyklu życia branży

-perspektywy rozwoju branży

-współczynnik ryzyka branży

-pozycja poszczególnych przedsiębiorstw w branży

-wybór branży rozwojowej

-wybór branży o spodziewanej najwyżej dochodowości

Analiza sytuacyjna przedsiębiorstwa

-pozycja rynkowa i zdolności koniunktury

-szanse i zagrożenia

-słabe i mocne strony

-efektywność finansowa

-sytuacja finansowa i majątkowa

-płynność finansowa

-wskaźniku rynku kapitałowego

Analiza techniczna -opiera się na ocenie tendencji zmian cen akcji w przyszłości.

Dla oceny rynku wykorzystuje się podstawowe wskaźniki rynku kapitałowego:

-wskaźnik zysku netto przypadającego na 1 akcję

-wskaźnik relacji ceny rynkowej do zysku netto na jedną akcję

-wskaźnik stopy dywidendy jednostkowej do ceny rynkowej akcji (jakiej mogę się spodziewać stopy zysku z nabycia akcji ale mierzonej tylko wysokością dywidendy )

-wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej (cena jednostkowa akcji do wartości rynkowej przypadającej na 1 akcję) - ta relacja powinna być wyższa od jedności

-wskaźnik q Tobina

q=rynkowa wartość kapitału własnego i długu / szacunkowy koszt odtworzenia aktywów

Fundusze inwestycyjne wiążą się z zasadą wspólnego inwestowania (zbiorowego inwestowania) polegającą na gromadzeniu środków pieniężnych rozproszonych inwestorów (inwestorów indywidualnych) w celu ich dalszej alokacji na rynku finansowym zgodnie z przyjętą polityką inwestycyjną. Ta polityka inwestycyjna opiera się na portfelu lokat inwestycyjnych zgodnie z założeniami.

Instytucją związaną z funduszami inwestycyjnymi związane jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych są to instytucje które mają prawo tworzenie funduszy inwestycyjnych, zarządzać nimi i występować w ich imieniu wobec osób trzecich.

Depozytariusze funduszy są to jednostki które zajmują się:

-Przechowywaniem aktywów funduszy inwestycyjnych

-Prowadzeniem rejestru aktywów funduszy inwestycyjnych

-Dokonywanie kontroli i nadzorowania prawidłowości zarządzania funduszami inwestycyjnymi

3 cele funduszy inwestycyjnych

1/ BEZPIECZEŃSTWO uczestników funduszu i zainwestowanego przez nich kapitału

2/ WZROST -Zabezpieczenie dochodu (pewnej założonej stopy zwrotu) uczestnikom funduszy

3/DOCHÓD- Osiągnięcie zwiększenia wartości rynkowej zaangażowanego kapitału (aktywów funduszu)

Szanse (korzyści) funduszy inwestycyjnych:

-Możliwość dywersyfikacji portfela lokat finansowych

-Gwarancja profesjonalnego zarządzania portfelem lokat

-Szybki dostęp do różnych instrumentów finansowych

-Niższe koszty transakcyjne (niższe opłaty)

-Zapewnienie założonego bezpieczeństwa lokat finansowych

Zagrożenie (wady) funduszy inwestycyjnych:

-Brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną funduszy

-Ryzyko powstania straty kapitałowej

-Systemowe ograniczenia funduszy w zakresie ich polityki inwestycyjnej i przyjętych limitów inwestycyjnych

Rodzaje funduszy inwestycyjnych:

1/Wg kryterium prawnego - uwzględniające konstrukcję prawną funduszy i pozycję prawną jego uczestników

-Fundusze otwarte

-Fundusze zamknięte

2/Wg kryterium ekonomicznego - uwzględniające głównie kierunki alokacji kapitału przez fundusze; dzielimy fundusze w zależności od przyjętej polityki inwestycyjnej funduszu decydującej głównie o poziomie ryzyka transakcji. Wyróżnia się np.:

a/Fundusze akcji - związane z dużym ryzykiem

b/Fundusze papierów dłużnych (rynku pieniężnego) - niskie ryzyko

c/Fundusze zrównoważone i stabilnego wzrostu - umiarkowane ryzyko

Fundusz otwarty

-Uwzględnia nieograniczoną liczbę uczestników tego funduszu (na bieżąco przyjmuje nowych uczestników)

-Wejście w fundusz inwestycyjny wiąże się z nabyciem jednostek uczestnictwa tego funduszu inwestycyjnego wg aktualnej wyznaczonej wartości (ceny) nabyci jednostki uczestnictwa

-Cena jednostki uczestnictwa odpowiada wartości aktywów netto funduszu (liczba sprzedawanych jednostek uczestnictwa zależy od popytu rynku)

Wartość jednostki uczestnictwa = rynkowa wartość aktywów - zobowiązania / liczba jednostek uczestnictwa

-Fundusz inwestycyjny na bieżąco kupuje jednostki uczestnictwa wg aktualnej ich wartości celem ich umorzenia

-Wartość jednostki uczestnictwa zmienia się głównie od zmian wartości portfela lokat finansowych

-Jednostki uczestnictwa o zmiennej ich wartości nie są papierami wartościowymi, nie mogą być zbywane na rzecz osób trzecich i nie stanowią przedmiotu obrotu na wtórnym rynku kapitałowym

-Otwarte fundusze inwestycyjne zapewniają wysoką płynność jednostek uczestnictwa i nieograniczoną możliwość ich zbywania (przejmowania) przez fundusz inwestycyjny

-Podstawą oceny stopy zwrotu przez uczestnika funduszy czyli inwestora indywidualnego jest różnica pomiędzy wartością jednostki uczestnictwa w momencie jej sprzedaży i nabycia

Fundusz zamknięty

-Ograniczona liczba inwestorów ustalana w momencie utworzenia funduszy i stała wyznaczona wartość kapitału pierwotnie lokowanego na rynku finansowym

-Podstawą zgromadzenia kapitału funduszu zamkniętego jest sprzedaż certyfikatów inwestycyjnych określonej stałej grupie inwestorów

-Certyfikaty te mają charakter papierów wartościowych podlegających na rynku wtórnym wycenie w zależności od kształtowania się popytu i podaży

-Certyfikaty te są zbywalne wyłącznie na wtórnym rynku papierów wartościowych wg aktualnej wartości rynkowej a fundusz inwestycyjny nie ma obowiązku bieżącego ich skupywania

-Podstawą dla oceny stopy zwrotu będzie ocena wartości certyfikatu w momencie jego nabycia i momencie jego sprzedaży

Rynek regulowany system obrotu instrumentami finansowymi (papierami wartościowymi) który pozwala na kojarzenie ofert nabycia i zbywania (kupna i sprzedaży) tych instrumentów zapewniający wszystkim uczestnikom jednakowe warunki zawierania transakcji oraz równy i powszechny dostęp do informacji rynkowej. Podstawową instytucją systemu regulowanego obrotu jest GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH i towarzyszące jej podstawowe instytucje

Alternatywne systemy notowań tzw. system new connect został uruchomiony w 2007r. nie jest ona zaliczany do rynku regulowanego i przedmiotem obrotu na tym rynku mogą być emisje publiczne i emisje prywatne. Główną intencją utworzenia tego segmentu rynku było stworzenie możliwości notowań (istnienia na rynku) spółkom:

-W początkowej fazie rozwoju, które dopiero budują swoja historię

-O wyższym poziomie ryzyka

-Małym i średnim

-Reprezentującym sektory oparte na aktywach niematerialnych np.: biotechnologie, ochrona środowiska

Papiery wartościowe spółek publicznych notowanych na rynku regulowanym muszą spełniać określone warunki:

-Muszą mieć charakter zdematerializowany tzn. że przedmiotem obrotu nie są fizycznie te papiery wartościowe ale ich zapisy na rachunkach w krajowym depozycie papierów wartościowych

-Spółka musi stać się spółką publiczną - przekształcenie spółki w spółkę publiczną

-Zbywalność papierów wartościowych nie jest ograniczona tzn. papiery wartościowe na okaziciela

-Przygotowanie dokumentu informacyjnego określającego podstawowe cechy i parametry danej spółki (prospekt emisyjny)

W ramach rynku regulowanego są 2 segmenty rynku:

-Rynek podstawowy

-Rynek równoległy

Różnice pomiędzy tymi dwoma rynkami dotyczą wartości kapitału własnego spółki, wartości akcji, struktury akcji z punktu widzenia swobody ich obrotu.

Podstawą wprowadzania spółek do obrotu regulowanego jest sporządzenie wniosku z prospektem informacyjnym i uzyskanie jego zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Oferty wejścia na rynek regulowany (ofermy publiczne spółki) mogą przyjmować 2 formy:

1/Pierwotna oferta publiczna

Jeżeli sprzedawcą papierów wartościowych jest sam emitent który jest wystawcą emitowanych w serii papierów wartościowych a przedmiotem oferty są instrumenty finansowe nowej emisji. Ta oferta jest wykorzystywana dla (spółki akcyjnej) pozyskania kapitału i podniesienia wartości kapitału zakładowego.

2/Pierwsza oferta publiczna

Sprzedającym jest właściciel wyemitowanych wcześniej papierów wartościowych, a celem tej oferty jest zmiana struktury własnościowej spółki. Ta oferta jest wykorzystywana głównie dla:

-Prywatyzacji spółek skarbu państwa

-Wprowadzenia spółki do obrotu zorganizowanego

-Rozproszenia akcjonariatu spółki, zmiany jej struktury własnościowej, wyjście ze spółki inwestora strategicznego i grupy inwestorów

Niezależnie od tego czy mamy do czynienia z ofertą pierwotną czy z ofertą publiczną istnieje zawsze ryzyko braku akceptacji rynkowej oferowanych akcji (ryzyko nieuplasowana papierów wartościowych na rynku). Dla ograniczenia tego ryzyka przewidziano w przepisach prawnych możliwość zawierania dodatkowych umów o tzw. subemisję inwestycyjną i subemisję usługową.

Przedmiotem umowy o subemisję inwestycyjną jest nabycie na własny rachunek (na własne ryzyko) części lub całości papierów wartościowych przez dodatkowy podmiot (buro maklerskie).

Przedmiotem umowy o subemisję usługową jest zobowiązanie do nabycia na własny rachunek papierów wartościowych które nie znalazły akceptacji na rynku.

Spółki będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym zobowiązane są do regularnego przekazywania szeregu informacji, które mogą decydować o notowaniu papierów wartościowych, np.: zmiana stanu posiadania, zwiększenie kapitału podstawowego, wyemitowanie nowych akcji, zaciągnięcie kredytu, nowe inwestycje.

Giełda Papierów Wartościowych -podstawowa instytucja obrotu papierami wartościowymi na rynku wtórnym.Giełda jest miejscem kojarzenia (spotkania) popytu i podaży na wybrane instrumenty finansowe i jest miejscem wyznaczania ceny na tym rynku papierów wartościowych.

Instytucjami rynku jest Komisja Nadzoru Finansowego i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Zadania KNF :

-Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, stabilności i bezpieczeństwa dokonywanych transakcji

-Ochrona interesu uczestników rynku finansowego (wcześniej była komisja papierów wartościowych)

-Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku kapitałowego i jego konkurencyjności

-Przygotowywanie aktów prawnych regulujących działalność rynku finansowego

-Wyrażanie zgody na wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu publicznego

-Wydawanie zezwoleń na prowadzeni działalności maklerskiej i działalności doradczej (czyli wpisywanie na listę doradców inwestycyjnych)

Zadania Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych:

-Rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego

-Prowadzenie rachunków papierów wartościowych dla podmiotów, które pośredniczą w obrocie tymi papierami wartościowymi czyli głównie maklerzy

-Obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec akcjonariuszy np.: wypłata dywidendy w formie rejestrowania na tych rachunkach

-Organizowanie i prowadzenie rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym

Akcje dopuszczone do obrotu giełdowego mogą być notowane w jednym z 3 dostępnych systemów:

1/System notowań ciągłych - są to notowania i ich zmiany dokonywane wielokrotnie w czasie dnia giełdowego (realizacji transakcji giełdowych). Pozwala to na dowolną realizację transakcji - pozwala wchodzić inwestorom w trakcie dnia giełdowego.

2/Kurs jednolity ale z dwoma zmianami (fixingami) w czasie dania giełdowego, w tym przypadku możliwe są realizacje transakcji dwukrotnie ale wg kursu ustalonego np.: na otwarcie ale tylko w tym pierwszym fixingu transakcji,

3/ Kurs jednolity z jedną dogrywką (fixingiem)

Realizacja transakcji na rynku giełdowym może być dokonywana wyłącznie za pośrednictwem biur maklerskich (domów maklerskich) wymaga to ze strony inwestora wyboru biura maklerskiego i uruchomienie indywidualnego rachunku inwestycyjnego. Podstawą do realizacji transakcji jest złożenie biurze maklerskim zlecenia maklerskiego na sprzedaż lub kupno papieru wartościowego. Warunkiem złożenia zlecenia sprzedaży jest dysponowanie na rachunku środkami finansowymi.

Krajowy rejestr depozytowy papierów wartościowych ma codziennie informację na temat dziennych transakcji na giełdzie.

Zlecenia maklerskie zgłaszane przez klientów powinny uwzględniać następujące informacje:

-Rodzaj oferty zawarcia transakcji (kupno czy sprzedaż)

-Ilość i nazwa papieru wartościowego (ile i jaki papier)

-Charakter zlecenia z określeniem limitu ceny lub bez limitu ceny

-Data wystawienia i termin ważności oferty zlecenia (termin ważności jest ważny, bo jeżeli ustalimy zlecenie z limitem ceny a nie zostanie od razu zrealizowana transakcja to przechodzi na następny dzień aż do momentu upływu tego terminu)

Z punktu widzenia limitu ceny wyróżniamy:

-zlecenia z limitem ceny

-zlecenia bez limitu ceny

Cena która kształtuje się na rynku (cena rynkowa) zależy od złożonych ofert maklerskich wyznaczonych warunków przez inwestorów, a celem giełdy jest zapewnienie realizacji maksymalnych transakcji w danym dniu giełdowym.

Na giełdzie papierów wartościowych obowiązuje kilka podstawowych indeksów giełdowych.

Indeksy giełdowe obrazują sytuację na giełdzie czyli koniunkturę giełdową co pozwala:

-Dokonywać właściwych ocen przez inwestorów i decydować o ich strategii inwestycyjnej

-Pozwala to porównywać sytuację na różnych giełdach i dokonywać tzw. arbitraży giełdowych

Indeksy giełdowe oprócz funkcji czysto informacyjnej pełnią też ważną rolę w ocenie tzw. wzorcowych portfeli inwestycyjnych nazywanych benczmarkami

Wyróżnia się 2 grupy indeksów giełdowych: indeksy dochodowe i indeksy cenowe

Indeksy dochodowe uwzględniają poza zmianą ceny spółek notowanych na danym rynku giełdowym również dywidendy i prawa poboru przypisane danym akcjom.

Indeksy cenowe wykorzystują jedynie zmiany cen walorów wchodzących w ich skład.

Do podstawowych indeksów giełdy warszawskiej należy:

-Indeks WIG -indeks dochodowy uwzględniający wszystkie akcje wprowadzone do obrotu giełdowego w oparciu o jednolity kurs akcji notowanych na rynku podstawowym.

-Warszawski indeks giełdowy WIG20 -indeks cenowy ustalany dla odpowiednio wybranych 20 spółek giełdowych na rynku podstawowym. WIG20 wprowadzony w `94r. i jego baza giełdowa wynosiła 100 pkt.; pokazuje jak się zmieniają ceny tych wybranych 20 spółek giełdowych.

-Warszawski indeks giełdowy średnich spółek MIDWIG

-Warszawski indeks rynku równoległego

Na koniunkturę giełdową wpływają zlecenia inwestorów.

Scharakteryzuj udział sektora bankowego w transakcjach międzybankowych

Są 3 rodzaje transakcji : bank centralny(ma na celu regulację obiegu pieniądza w gospodarce),rynek międzybankowy oraz niezależne transakcje banków komercyjnych (mają na celu regulacje płynności banków komercyjnych)

Czy 2 szczeble (Bank Centralny i banki komercyjne)działają niezależnie? Odp. Nie

Jakie papiery wartościowe wykorzystywane dla realizacji operacji otwartego rynku?

Bony skarbowe, bony pieniężne NBP

Od czego zalezą stopy % rynku międzybankowego ?

Odp. Od 3 elementów :

1/ Stopy % banku centralnego- wyznacza ona minimalną stopę pieniądza

2/ Popyt i podaż na pieniądz

3/ Wiarygodność podmiotów rynku

Co gdy jest rozbieżność między tymi cenami WIBID a WIBOR?

Odp. Jeżeli jest duży popyt i cena którą zaakceptują banki będzie wyższa to dobrze dla banków które będą chciały udzielić kredytu. Albo jedni zyskają albo 2 muszą zapłacić więcej za dostęp do pieniądza.

Co to znaczy ze bank komercyjny jest gwarantem?

Tzn.,że nabędzie papiery wartościowe które nie znajdą nabywcy na rynku

np. Zawieram z bankiem umowę za gwarantowanie emisji, a bank kom. będzie gotowy do ich kupna (zobowiązuje się ze nabędzie te papiery wartościowe, które nie znajdą nabywcy na rynku)

Dlaczego zarabiamy więcej na bonach komercyjnych niż

skarbowych? Bo jest większe ryzyko.

Jaką rolę pełni bank kom. na rynku pieniężnym?

Bank komercyjny może funkcjonować na rynku międzybankowym, może emitować swoje papiery wartościowe pozyskując środki pieniężne na prowadzenie działalności,

Czynności banku mogą być:

- Aktywne (bank będzie kupował papiery wartościowe na rynku pieniężnym),

- Pasywne (bank będzie sprzedawał papiery wartościowe na rynku pieniężnym)

- Pośredniczące (będzie agentem emisji) a bank zarobi na prowizji i opłatach.

Jeżeli emituje certyfikaty depozytowe to jest to pozycja pasywna bierna i bank na tym straci. Jeżeli kupi to będzie to pozycja aktywna i bank na tym zarobi

Poniżej jakiej stopy nie można zejść? Poniżej oprocentowania bonu skarbowego.

Z czym może być związana zmienność stopy procentowej?

Ze zmianami :- rynkowej stopy procentowej; - kursu walutowego;

- stopy zwrotu na rynku akcji

Co ma na celu wprowadzenie zmiennej stopy procentowej? Stabilizację na rynku wtórnym.

Sposób wyceny wartości wewnętrznej (oczekiwanej)

wartości obligacji.

Wartość obligacji wyznacza się w oparciu o formułę wartości zaktualizowanej, która przyjmuje postać :

Wg tego wzoru obliczamy za jaką cenę można kupić papier wartościowy na rynku wtórnym.

C₁ - odsetki płacone na koniec okresu t (muszą być zdyskontowane)

r - stopa dyskontowa (wymagana stopa zwrotu z obligacji)

n - liczba okresów do terminu zapadalności

Wn - wartość nominalna obligacji

Jeżeli tak ustalona wartość wewnętrzna obligacji przewyższa jej cenę rynkową to oznacza, że warto ją nabyć, a faktyczna stopa zwrotu przewyższy jej poziom oczekiwany.

Jeżeli stopa nominalna będzie wyższa od oczekiwanej stopy zwrotu to ceny akcji będą: rosnąć czy maleć ? Odp. Będzie rosnąć

Co będzie stanowiło dodatkowe obszary ryzyka? Mogą się zmienić warunki na rynku;

Czy oprocentowanie obligacji zamiennych będzie niższe niż innych obligacji? Odp. tak

Co zadecyduje o tym że posiadacz obligacji zamiennej chce skorzystać z prawa konwersji? Obserwacja cen rynkowych akcji - posiadacz będzie porównywać cenę rynkową akcji z wartością obligacji; (porównanie ceny rynkowej z ceną konwersji). Jeżeli cena rynkowa będzie > od ceny konwersji to zamieni te obligacje. Np.1 obligacja = 100 zł a stosunek konwersji = 4 tzn. że za jedną obligację dostanę 4 akcje. Oznacza że 1 akcja kosztowała 25 zł.

Czym się różnią papiery z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennych? Emitent musi te obligacje wykupić. Pozwala inwestorowi utrzymać pozycję pożyczkodawcy i dodatkowo otrzyma prawo do nabycia akcji nowej emisji.

Co decyduje o zmienności stopy procentowej: dostosowują dochodowość (papier wartościowy) do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i rynkowej

Jak będzie zachowywała się wartość papieru wartościowego w zależności do stopy nominalnej

Tabelka: (z wykładu nr 2 z 03.04)

Wartość obligacji w kolejnych latach dla różnych oczekiwanych stóp zwrotu (nominalna stopa = 10% wartość nominalna = 100)

Odp.

1) spadek stopy wartościowej (8%): wartość tej obligacji (jej cena) będzie wyższa od wartości nominalnej, posiadacz będzie go sprzedawać ale z premią; wartość tego papieru wartościowego będzie się zmieniała w zależności do tego ile zostało lat do wykupu; im niższa cena tym bardziej będzie korzystne dla nabywcy papieru wartościowego; premia będzie rekompensowała różnicę między stopą 8% a stopą 10%;

Jak będzie się zachowywać wartość obligacji w sytuacji gdy nominalna stopa procentowa do wartości rynkowej. 1)Wartość obligacji będzie większa od wartości nominalnej; wartość rynkowa będzie mniejsza od wartości nominalnej.

2) stopa nominalna jest równa stopie rynkowej

3) nominalna stopa procentowa jest niższa od stopy rynkowej; ten papier wartościowy będzie coraz tańszy.

Jeżeli stopa rynkowa będzie niższa - papier wartościowy będzie droższy; jeżeli będzie wyższa ten papier będzie tańszy

W jaki sposób nabywca dokonuje oceny przy zakupie obligacji ? Będzie liczył wg aktualnej wartości albo wg przyszłej wartości zainwestowanego kapitału.

Jakie dodatkowe obszary ryzyka związane są z obligacjami zero kuponowymi i o czym decydują? Ryzyko niewypłacalności, ryzyko emitenta związane ze zmianą stopy rynkowej; decydują o wymaganej stopie zwrotu inwestora; im bardziej ryzykowna transakcja tym więcej chcę zarobić. Dodatkowe ryzyko wpływa na wyższą stopę zwrotu inwestora.

Czym jest obligacja zamienna ? odp. Stwarza możliwość zamiany obligacji na akcje emitenta.

Od czego zależy stosunek zamiany (konwersji) ? zależy od przyjętej ceny konwersji akcji;

Podstawą decyzji o emisji obligacji zamiennych jest decyzja o warunkowym podwyższaniu kapitału zakładowego spółki.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej zechce wykorzystać swoje prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? Jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie wyższa od ceny konwersji, i kiedy ta różnica zrekompensuje utratę oprocentowania.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej nie skorzysta z prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? Jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie niższa od ceny konwersji, ponieważ ta różnica nie zrekompensuje utraty oprocentowania.

Czym różni się obligacja z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennej: w przypadku obligacji zamiennej jak rezygnuję z pożyczkowego papieru wartościowego ale posiadam prawo zamiany na akcje, a w prawie pierwszeństwa utrzymuję pozycję pożyczkodawcy i równocześnie korzystam z pierwszeństwa do nabycia nowych papierów wartościowych; korzystam ze wzrostu wartości rynkowej spółki.

Obligacje zamienne: Dopóki cena konwersji jest większa od ceny rynkowej nie ma potrzeby zamiany

Jak cena konwersji jest mniejsza od ceny rynkowej realizujemy prawo zamiany (jest już akcjonariuszem); zamieniam obligacje na akcje, rezygnuje z pozycji obligatariusza na pozycję akcjonariusza;

Obligacja z prawem pierwszeństwa: Jak niezależnie od tego co z tym prawem zrobię, przez cały okres dostaję odsetki i mam prawo do wykupu; jeżeli cena nabycia akcji wynikająca z tego prawa będzie mniejsza od ceny rynkowej to inwestor spróbuje zrealizować to prawo do nabycia (kupuje dodatkowe akcje); jestem jednocześnie obligatariuszem i akcjonariuszem; utrzymuje pozycję pożyczkodawcy; a jeżeli cena nabycia akcji jest większa od ceny rynkowej to nie realizuję prawa pierwszeństwa.

Prawo pierwszeństwa może być przedmiotem odrębnej transakcji.

Dlaczego sprzedajemy warranty subskrypcyjne ? Aby zagwarantować sobie popyt na akcje które dopiero później będą wprowadzone do obrotu.

Jaka powinna być cena emisyjna? jeśli będzie wysoka (spowoduje to ściągnięcie dużego kapitału z rynku) ale spółka musi wiedzieć jak zainwestować ten pozyskany kapitał.

---