Jak znaleźć prof.Kamińskiego Wtorek 119E 12.30-13.30
Aleja niepodległości naprzeciw hotelu Polonez budynek z czerwonej cegły dziekanat na dole pokój 14 10.30-11.30 czwartek
5-12 Grudnia koniec
9 Stycznia o 8.00 Egzamin!!!!!
Podręcznik
Finanse Przedsiębiorstw
Danuta Krzewińska WSB Poznaniu 2000
Ogólna Charakterystyka Finansów Przedsiębiorstwa
Wszystko kręcicie wkoło pieniądza zarówno w skali makro(Polska) mikro(firma) jaki super mikro(gospodarstwo domowe)
Ludzie płaca firmie od razu zaś firmy firmą w terminie późniejszym
Przez to firmy mogą upadać gdyż najpierw zapewnia jakąś usługę lub towar apotem nie dostaną pieniędzy.
Przedsiębiorstwo(według kodeksu cywilnego)- zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych który obejmuje
-firma (nazwa)
-znak towarowy
-inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwa
-księgi handlowe
-nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały
-patenty, wzory użytkowe
-zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa
-prawa majątkowe najmu i dzierżawy
Przedsiębiorstwo (według Ustawy o działalności gospodarczej)- zorganizowana działalność gospodarcza której celem jest produkowanie dóbr rzeczowych i usług albo ich dostarczanie sprzedawanie. Działalność ta musi być prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek.
Cechy przedsiębiorstwa
Występuje na rynku w roli sprzedawcy i nabywcy oraz jest powiązane z otoczeniem finansowym.
Działanie na własny rachunek i ryzyko.
Ponoszenie finansowej odpowiedzialności za zobowiązania pieniężne.
Powiązania Gospodarcze Przedsiębiorstwa
1.Dostawcy
2.Odbiorcy
3.Pracownic
4.Skarb Państwa(podatki)
5.Banki
6.Giełda (sprzedaż kupno akcji obligacji) Przedmiot obrotu na giełdzie
Rodzaje zarobków przedsiębiorstwa
Zysk(dochód) - różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami
Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa ( wzrost wartości zainwestowanego kapitału)
Cele decyzji
Maksymalizacja Wartości Rynkowej skutkiem czego jest Zwiększenie Stanu Posiadania Właścicieli Przedsiębiorstwa
Cel finansów przedsiębiorstw
Trwanie i rozwój oraz zwiększenie wartości Przedsiębiorstwa prowadzące do zwiększenie korzyści jego właścicieli.
Finanse Przedsiębiorstw- zjawiska i procesy finansowe zachodzące w przedsiębiorstwie.
Trzy Aspekty Finansów Przedsiębiorstw
1.Funkcjonalny-pozyskiwanie, gromadzenie i wykorzystywanie pieniędzy
2.Podmiotowy-zarządzanie procesami gromadzenia i wykorzystywania pieniędzy z punktu widzenia podmiotowego i organizacyjnej struktury
3.Przedmiotowy- zarządzanie procesami gromadzenia i wykorzystywania pieniędzy z punktu widzenia sfery działalności przedsiębiorstwa (działalność bieżąca, działalność rozwojowa, działalność socjalna)
Zarządzanie Finansami przedsiębiorstwa polega na podejmowaniu różnorodnych decyzji.
Decyzje inwestycyjne-decyzje w wyniku których kształtowana jest wielkość i struktura aktywów niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Decyzje Finansowe- decyzje dotyczące źródeł Finansowania tych aktywności ich rozmiarów, rodzaju i struktury.
Majątek i Kapitały Przedsiębiorstwa
Majątek = Aktywa Kapitały = Pasywa
Bilans przedsiębiorstwa-jest to usystematyzowane zestawienie środków gospodarczych przedsiębiorstwa na określoną datę w ujęciu wartościowym z ich podziałem według kryterium rodzaju i funkcji oraz źródeł ich pochodzenia(finansowania).
Rodzaj: samochód Funkcja: transport, sprzedaż Pochodzenie: kto dał pieniądze
Aktywa(majątek)- środki gospodarcze uporządkowane według kryterium rodzaju i funkcji.
Pasywa(kapitały)- środki gospodarcze uporządkowane według kryterium źródeł ich finansowania nazywane są kapitałami.
Aktywa = Pasywom
Aktywa muszą rokować zyski i być kontrolowane.
Aktywa trwałe- używane w sposób długo trwały (rok czasu lub więcej)
1.wartości niematerialne i prawne: nabyte prawa, koncesje, patenty, wartość firmy (zwykle obliczana w wypadku sprzedaży firmy), koszty zakończenie prac rozwojowych (udane eksperymenty)
Rzeczowe aktywa trwałe
Środki trwałe
Środki trwałe w budowie
Należności długoterminowe
Inwestycje długoterminowe
Nieruchomości
Wartości niematerialne i prawne
Długo terminowe aktywa finansowe
Inne inwestycje
Długo okresowe rozliczenie miedzy okresowe rozliczenia międzyokresowe
Rzeczowe aktywa trwałe grunty, budowle, budynki, środki transportu, komputery, meble.
Rzeczy ponad 3500zł
Należności długo terminowe później niż 12m od odbiorców. Nie wchodzą w to kredyt kupiecki, handlowy spłata następuje później.
Inwestycje długoterminowe to składniki nabyte przez przedsiębiorstwo i nie wymagają nakładów grunty, domy, hotele.
Wartości niematerialne i prawne-prawa nabyte nieużywane, prawo autorskie
Długo terminowe aktywa finansowe
-akcje
-prawo własności w spółce
-obligacje
-skrypty dłużne
-weksle obce
-lokaty długoterminowe
Inne
-ruchomości inwestycyjne
-dzieła sztuki
-metale szlachetne
Aktywa obrotowe zbyte zużyte >12 miesięcy
zapasy
Materiały, wszystko co się zużywa, produkty, towary kupione w celu odsprzedania z zyskiem.
Krótko terminowe
Należności krótkoterminowe odbiorców, pracowników.
Finansowe środki pieniężne i inne aktywa ienieżne
Kapitał obcy zobowiązania w ustawie jest 8 tu jest 6 a my 1 i drugiej sronie 1.
Ulega spieniężeniu według proporcji zestawionych przez pasywa i kapitał własny.
Kapitał zakładowy podstawowy, fundusz założycielski, własność spółdzielczą fundusz rodzajowy, zysk przedsiębiorstwa
Nadwyżka przychodów-zysk
Kapitał fundusz długo terminowy
Fundusze zasobowew przedsiębiorstwach
Spułka akcyjna mósi robić 8% odpisu pieniędzy aż do 30% kapitału akcyjnego.
Okobrotowy spółka zoo sporządzenie raz do roku zestawienie co mają
Pasywa zobowiązania kapitał obcy
Zobowiązania długoterminowe
Suma kapitału własnego i obcego to kapitał stały
Kredyty i porzyczki
Zobowiązania z tyulu dłużnych
Emisja obligacji
Krótko terminowe z tytułu usług i dostaw (faktury VAT)
Z tytułu wynagrodzeń, podatków, ceł, ubezpieczeń, zobowiązania wekslowe.
Pozostałe
Wobec towarzystw ubezpieczeniowych fundusze specjalne
Są obligatoryjne, są pośrednio związane, fundusz specjalny
Rekultywacja gruntu te przedsiembiorstwa które niszczą grunt, rozwój, nagród, premiowy
Cechy Własne OBCE
Status prawny dawcy kapitału. właściciel, współ właściciel. Wierzyciel
Czas zaangażowania kapitału Nieograniczony, termin zwrotu
bezzwrotność
korzyści uzyskane przez udział w zysku netto odsetki
dawcę kapitału (dywidenda)
Prawa do decydowania Posiada prawo głosu na brak takiego prawa
o losach spółki walnym zgromadzeniu (wyjątkowo może mieć część praw
decyzyjno kontrolnych)
uprawnienia dawcy w udział w podziale majątku Pozycja uprzywilejowana jego
przypadku upadłości lub dopiero po zaspokojeniu roszczenia regulowanie są
likwidacji wierzycieli przed roszczeniami właścicieli
Obciążenia podatkowe z tytułu korzystania z kapitału
Dywidendy od akcji płacone są z zysku po opodatkowaniu kapitału mają charakter potrącany - zmniejszający podstawę podatkową, odsetki są opodatkowane
Zarządzanie amortyzacją środków trwałych
Amortyzacja - nazywana czasami konsumpcją kapitału, oznacza zmniejszenie się wartości dobra kapitałowego w pewnym okresie w wyniku użytkowania lub starzenia się.
Metody Amortyzacji środków trwałych metody rozliczania
1.Zależy od wartości trwałych
2.Przewidywanie okresu używania składnika środków trwałych
3.Rozłożenia zużycia w czasie wyróżnia się amortyzacje równomierne i nierównomierne
Przy zastosowaniu metody amortyzacji równomiernej stawka amortyzacji jest obliczana według wzoru.
A= (Wp-Wr)/t
A-roczna stawka amortyzacyjna
Wp- wartość początkowa
Wr- wartość rezydualna- wartość przedmiotu w momencie jego odsprzedaży wartość w jakiej możemy nabyć przedmiot po zakończeniu leasingu
t- czas (przewidywany okres ekonomicznej użyteczności w latach)
A%=100%/t ile procent Wp jest odnoszona w koszty 1 roku
Stawka amortyzacyjna może być również wyróżniana jako procent od wartości początkowej składnika środków trwałych.
A= A% *(Wp-Wr)/100%
W celu obliczenia kwoty rocznej stawki amortyzacyjnej należy roczną stopę pomnożyć przez wartość początkową składnika środków trwałych.
Wp=100000
Wr= 10000
T=10
A= 100000-10000/10= 9000
A%= 100%/10=10%
A= 10%(100000-10000)/100%=10%9000/100%= 9
Przy stosowaniu metody amortyzacji nierównomiernej przyjmuje się założenie, że zużycie składników środków trwałych kształtuje się różnie w poszczególnych jednostkach czasu jego użytkowania. Przy tej metodzie opisy amortyzacyjne są dokonywane w wysokości różnych stawek amortyzacyjnych w poszczególnych okresach sprawozdawczych wśród nich wyróżnia się metodę amortyzacji degresywną, progresywną i naturalną.
Degresywna wydajność składników środków trwałych maleje wraz z upływem czasu a jednocześnie koszt utrzymania środku trwałego wzrasta. Jeśli chcemy adekwatnie jednostkowego wytwarzania produktów koszt zużycia stosuje się stawki amortyzacji
Progresywna zakłralna- róznaw zależności od pracy którą dany srodek wykonał.
Naturalna, że nastąpi wzrost odpisów amortyzacyjnych wraz z większymi zdolnościami produkcyjnymi, przychody rosną więc amortyzacja też
Zalerzy od stopnia wykorzystywania składników stawkę tę ustala Si przez wartość składnika środków rwałych przez przewidywalną liczbe jednoste jego pracy..
Metoda degresywna metoda malejącego salda
Metoda sum cyfr rocznych
Wnetto+Wp-∑At At amortyzacja od T1 pierwszego roku do przewidywanego okresu eksploatacji
At= A%8 wartość netto
Wartość poczatkowa 10000
T5lat
Stopa amortyzacji
10000 4000
6000 2400
3600 1440
2160 864
1296 518
778 WR- wartość końcowa
Metoda sumy syfr rocznych
A%t= rt(
A% =2t /r*(-1)
At = A% (WP-WR)
Metoda progresywn stawki musząroznać
At+ A%/ 2t/T*+(y=1)
QWQRYHBOŚĆ
Kwestia rachunku tyklo i wyłącznie
Naturalna, amortyzacja zależna jest od pracyMsimy być aktywni
At=Wp-Wr/ Ppl*przt ppl praca planowwaana prz praca rzeczywista
Cea 110000
Wr 10000
Ppt= 2oo000
PrzIkw 4000zatem amo2,5
II kw- 5000
AI ({ 110 000- 10000} +200000)-4000 = 2000
Zastosowamoe metody amortyzacji trwałych
Wykres OEA
Dla celów podatkowych można stosowac następujące metody amortzscji
Abonament stosujes się
Metodę liniową pierwsze. W metodach do celów krajoznawczych kierownik wyznacza stope w przypadku odczytujemy z przeisów tą osobe Dla auta 20 % dzielimy na grupy i na numery, minister używa ich zamiast nawiedza przecz, W celach podatkowych wszystko
Metoda liniowa najważniejsza
Może mirć gosze warunki.i zużyć się szybciej. Budynek którystoi w klei .
Pomma jakw ścieki to gorzej
Szybki postęp techniczny. Środki trwąłe różmulitimedia po pęciu latach to już zlom. Jeśli masz srodek narazoy na gorsze warunki. Szybciej się zużyje lub jak jest to komputer
Dla środko które uzywane są w warunkach gorszych niż przeciętne oraz które podegają szybkiemu postępowi technicznemu można stosować metodę degresywną Nazywana również przyspieszona lub mieszaną.
Polega ona na tym, że w pierwszym okresie amortyzacji środka trwałego stosuje się metodę malejaego salda Zwykła stopa jest zwiekszanaa poprzez jej wymnożenie przez współczynnik
Latwiej zozumemi jrśl wymóimy razem. Wymarzone razy współczynnik pwyzej 1-3
Te współczynnyi są regulowanetaneą
Na początku okresu stosujemy metode małego salda przy czym sopa jest
Tak się amortyzuj do momentu w którym kwota amortyzacji niezrównana by się z amortyzacjaliczona
Od kiedy to się srtało dtoxujrsirmetodę iniowśmetodalinoą
Wp- 10000
A% 10%
Wk 2krekty
A%k=20%
Wykres sprawdź
.
`
`
`' ` ` ` `
Obiemetody maja sens ae metoda liniowa jest lepsza z puktu widzeniawnansami jaka metoda jest naepsz?
Przedsiębiorstwo planujse zysj równo 50000tys rocznie
Przedsiębiorstwo posiada środki trwałe o wartości 100000które Bedze uzywało5 lat, M możliwość wyboru met.?
Liniowa przy stopie dwadzieścia procent
Stosując współczynek korekty 2 dla celów podatkowych stopa podatku dochodowego
Wynosi40%Przedsiemiorstwo ma możliwość lokowania w banku depozytó pieniężnych przy odsetach 16% rocznie Kryterium wyboru metody amortyzacji jest nadwyżką finansową _suma zysk netto i amortyzacja
Kalkulacja nadwyżki finansowe
Wartość przyszla wartość kwoty pieniężne uzyskanej w przszłości od pierwotnej sumy pieniężnej
Wartość zainwestowanego kapitału w przyszłości przy założeniu odsetek uzyskanego od tego kapitału
Kapitalizacja zwykła procent peostjedynie kapitał prosty przynosi dochód.
Na koniec roku roku -Wp1=Wb+WB*r=Wb(1+r)
Na koniec 2 roku
Wp2+ Wb+Wb*2r=Wb(1+2r)
Nakoniec 3 roku Wpn=Wb(1+n*r)
Przy złożonej kapitalizacji dochód przynosi kapitał początkowy oraz kapitalizowane odsetki( dopisywane)
Na koniec 1 roku Wp1= Wb+ Wb*r= Wb(1+r)
Wp2= Wp1+ Wp1* r= Wb(1+r)+ Wb(1+r)*r = Wb (1+r)2
Wpn=Wb(1+r)n Wp wartości przyszłe r stopa dyskontowa
Wb= Wpn * 1/(1+r)n Współczynnik dyskontowy
Wb1=1/(1+0,16)1= 0,86207
Wb2= 1/(1=0.16)2= 0,74316
Wb3=1/(1+0,16
Liniowa przyśpiesza procesy uzyskania przychodów.
Zarządzanie zapasami
Wszystkie zapasy i materiały
Motywy utrzymywania zapasów
Konieczność zapewnienia rytmiczności produkcja otczenie fluktuuje
Chęć uzyskania korzyśći z skali dostaw
Chęć uzyskania korzyści z skali produkcji
Chęć ograniczenia ryzyka związanego z niepewnością dostawy termin, ceny i jakości
Koszty zmienne, koszty stałe niezmienne nap. Ocieplanie hali nie zależy od produkcji w zmiennych im więcej produkujemy tym taniej nam to idzie.
Niekiedy lepiej mieć więcej produktów niekiedy zapasów
Im większa skala dostaw tym mniejsze koszty.
Cheć zabezpieczenia się przed zdarzeniami losowymi
Chęć utrzymania swoich źródeł poprzez podtrzymania działalności dostawców w okresach zmniejszonego zapotrzebowania
Cheć zapewnienia stałego poziomu zatrudnienia w przedsiębiorstwach sezonowych.
Przez roku muszą produkować żeby mieć pensję
Zapasy generujakoszty.
Koszty utrzymania, tworzenia, niedoborów
Koszty kapitałowe (w ramach kosztów utrzymania)
Kaptały mogły przynieść inne profity ale teraz nie pracują.
Koszty Magazynowania (UTRZYMANIA)
Rzeczowe
Finansowe
Usług obcych
Księgowość
Koszty ubezpieczenia
mieszkania zapasów
Koszty ubezpieczenia w zależnoci od wartości,rodzaj, jakośi
Koszty starzenia, zużycie zapasów w wyniku przemian fizyczno chemicznych zużycia moralnego.
Ubezpieczeia Super market
Super market to magzayn.a
Jemy warzyw, byle myte
Zurzycie moralne coś wyszło z mody.
Koszty tworzenia zapasów
Koszty o charakterze rzeczowym
Koszty o charakterze finansowym
Koszty wyczerpania/niedoborów zapasów
Koszty związane z karami umownymi
(wynikające z opóźnienia)
Koszty braku przychodu (niesprzedany, nie mamy zysku)
Koszty związane z nadgodzinami
Koszty zakupów inwestycyjnych
Straty
Pojawiające się w związku z zakupem nieprzydatnych zapasów
Ceny sprzedaży okazują się niższe niż koszty wytworzenia
Ceny nabycia są wyższe niż ceny sprzedaży
Strategicznym celem
Zarządzania zapasami jest dążenie do zminimalizowania kosztów i strat i jednocześnie zachowanie ciągłości produkcji i sprzedaży oraz bieżącej zdolności płatniczej przedsiębiorstwa.
Zapasy dzielą się na
Zapasy bierzące konieczne do zapewnienia ciągłości produkcji oraz sprzedaży
Zapasy sezonowe przekraczają Bierzach potrzeby powstają w okresach wzmożonego zbytu lub wzmożonej podaży
Zapasy nadmierne przekraczające uzasadnione ekonomicznie i operacyjnie potrzeby
Zapasy zbędne nie mogą być wykorzystane w przedsiębiorstwie, no. W wyniku zmiany produkcji powinny być złomowane lub odsprzedane.
Zarządzanie zapasami bieżącymi skoncentrowane jest na najważniejszych grupach i pozycjach asortymentowych zapasów.
W ramach takich grup określa się optymalne normy zapasów wyrażone w jednostkach naturalnych lub wartościowo lub dniach zużycia.
Normowanie zapasów
Zapas minimalny - iloczyn zużycia dziennego ilości dni zapasów minimalnych - jest to ilość dni jaka upływa od wysłania zamówienia na zapasy do momentu ich otrzymania i przygotowania do wykorzystania
Zapas maksymalny (górna granica zapasów), suma zapasu minimalnego i wielkość zapasów niezbędnych dla zabezpieczenia potrzeb pomiędzy dostawami, co ustala się jako iloczyn średniego dziennego zużycia i średniego cyklu dostaw w dniach.
Zmax= Zmin+Zdi*Cdś
Zdi średnie dzienne zużycie
Cdś średni cykl dostaw w dniach
Zapas sredni
Zśr=Zmin+(Zdś*Cdś/2)
Zśr zapas sredni
Zmin zapas minimalny
Zdś średnie dziennne zużycie
Cdś cykl dostaw wyrażony w niach.
Normy zapasów poszukaj wykresu
Ustalenie optymalnej wielkości dostawy
Ustala sieją ustalając kształtowanie się kosztów utrzymania i tworzenia zapasów
Charakterystyczne jest że koszty utrzymania zwiększają się na jednostkę zapasu oraz to, że koszty tworzenia zmniejszają się na jednostkę zapasu.
Ekonomiczna wielkość dostawy
Jest to taki rozmiar dostawy przy którym suma kosztów związanych z utrzymaniem i tworzeniem zapasów jest najmniejsza w określonym czasie. Taka wielkość dostawy jest obliczana dla każdego materiału osobna.
Metoda prób i błędów
Graficzna
Wilsona
Zarządzanie należnościami
Przed podjeciem decyzji w sprawie zarządzania należnościami decyzji dotyczących wyboru instrumentu zarządzania tymi aktywami, niezbędne jest przeprowadzenie ich analizy
Analiza składa się z następujących elementów
1analiza poziomu należności
2analiza efektywności zarządzania nimi
3analiza struktury należności
4analiza jakości należności
5analiza prowadzonej polityki kredytu handlowego
W przypadku przedsiębiorstw które mają należności od bardzo wielu nabywców niekiedy zasadne jest przeprowadzenie wstępnej analizy należności w celu pogrupowania kontrahentów
Szczegółowa kontrola wszystkich należności była by zbyt kosztowna i nieracjonalna, bowiem nie wszyscy nabywcy w jednakowym stopniu oddziaływują na wielkość i strukture należności Podział kontrahentów następuje wg metody A,B,C
Ta metoda polega na wyodrębnieniu 3 grup kontrahentów
1 Grupa A do której zalicza się kontrahentów, od których należności wykazują najwyższą wartość to oznacza, że każda zmiana wielkości struktury w tej grupie wywiera poważny wpływ na strukture należności ogółem. Koszty kontroli w tej grupie są relatywnie niewielkie bo jest tych firm mało.
2 Grupa B odbiorcy którzyposiadają minimalny wpływ na ogólną kwotę należności
3 Grupa C odbiorcy którzy mają minimalny wpływ na ogólną kwotę należności
Procedura przyporządkowywania przedsiębiorstw do odpowiednich grup
Nalerzy uszeregować odbiorców wg kryteriów sprzedaży dokonanej na ich rzecz w określonym czasie
PO tym zabiegu tak określony szereg dzielisię na trzy grupy w ten sposób aby uzyskać pewne założone relacje pomiędzy wielkością sprzedaży i liczbą kontrahentów na rzecz których dokonywane jest 60-80% całości sprzedaży
Do grupy B zalicza się między 30-40% kontrahentów których udział łącznej sprzedaży kształtuje się w przedziale 15-25% sprzedaży ogółem
Do grupy C zalicza się od 40-50% kontrahentów którzy są adresatami 5-15% sprzedaży
Mamy1000 odbiorców i oni zostali uszeregowani poczawszy od tego na rzecz którego sprzedano najwięcej kądy dostał swój numer na końcu pojawił się kontrahent o nr 1000 narzecz którego sprzedano 100 tys. Sprzedanoogółem 3577000000
1 101mln
2 50mln
3 29 mln
180 koniec grupy A 18% ogółu przedsiębiorstwa sprzedano 2540 mln 71% całości sprzedaży
181 522 Grupa B 34,2% ogólnej liczby jednostek sprzedano 24% ogółu sprzedaży
523-1000 Grupa C 47,4% ogólnej liczby jednostek sprzedano 5% ogółu sprzedaży.
Dla podniesienia efektywności analizy klientów grypu A należy objać stałą i pogłębioną kontrola natomiast klientów B należy objąć kontrolą wyrywkową i możę być prowadzona okresowo kontrola grupy C
Analiza poziomu nalerznosci miarami poziomu należności SA wskaźniki
Udizał nalernzości w majatku ogółem oraz udział należności w majątków obrotowych
Wzrost udziału należności w majątku obrotowym wzrósł kosztemspau zapasów produktw towarów
2Analiza efektywnoscizarządzania wskaźnik rotacji należności wskaźnik cyklu nalerznosci
a Wskaźnik rotacji należności WRn = S(roczny)/N(stan przeciętny) S przychody N należności
Wskaźnik rotacji pokazuje ze przedsiębiorstwo szybciej niż w okresach poprzednich inkasuje gotówkę od swoich kontrahentów. Spadający wskaźnik rotacji świadczy o spowolnieniu tego procesu. Nadmiernie wysoki wskaźnik rotacji może spowodowac zmniejszenei sprzedaży
Wskaźnik cyklu nalerznosci
WCn = N( ST przeciętny)*liczba dni w okresie /S rczne
Pozwala obliczyć przeciętną liczbę dni trwania zaległości płatniczych odbiorców Poziom wskaźników rotacji należności cyklu nalezności można rozpatrywać dla całego przedsiębiorstwa wak również dal poszczególnych klientów rodzajów rynku produktów
Analiza tsruktury należności wymaga ustalenia szeregu informacji dotcznacych momentów powstania poszczególnyc składowych wnależnosci ogółemwielkosci składowych wartości należności nieściągalnych rodzaje grup klientów od których te należności pochodzą.
Źródłem informacji tego rodzaju jest zestawienie wielu należności sporzadza się je poprzez podział górnej kwoty należności na cześci składowe przyporządkowane określonemu podziałowi czasu w którym powstał nazywane aą przedziałami wieku należności
Są dwa sposoby przyporządkowania należności do określonego przedziału wieku
1 Metoda Salda częściowego polega na tym, że składowe należności ogółem kwalifikowane są do tych przedziałów wieku, który odpowiadają momentom ich powstania
2 Metoda salda całkowitego kiedy to poszczególne składowe należności ogółem zaliczane są przedziału wg daty powstania najstarszej należności od danego klienta.
Należnosćod kontrahenta w kwocie 7700 powstała 14 dni temu 7700 29dni oraz 4600 33dni 5000 50 dmi5900 68dni 5200 290 dni
Wnn/s= Nn/S wskaźnik należności neiściągalnych Wnn/no=Nn/no
Wrk1= Nn/S wskaźnik ryzyka kredytowego Wrk11= Nn/No
WRK2= 5200/36100=14,5%
WKR1= 5299/110000=4,7%
WNn/S informuje o stopniu obciążenia sprzedaży należnościami nieściągalnymi
WNn/No informuje o stopniu obciążenia nalerzosci ogułem należnoscimi jakaczęść niegdzie zapłacona.
Wskaźnik ryzyka Kredytowego1 - jest podstawowoą wielkością wykorzystywaną przy podziale kontrahentów nadklasy rysyka kredytowego klasa jest to wyodrębniona gropaklientów charakteryzujących się tym samym poziomem ( w pewnym przedziale) Wskaźnika ryzyka kredytowego pierwszego
Wobec klientów klasyfikowanych do różnych klas ryzyka stosuje się różną polityke sprzedaży na kredyt kupiecki 3 klasa ma najgorsze warunki kredytowe.
Analiza jakości należności - jakość jest t właściwość należności mówiącejo tym w jakim stopniuzostaną uregulowane należnościami przed dłużnka
Należności mogą być przedmiotem obrotu na runku wierzytelności.
Mierniki
Ryzyka kredytowego1
Ryzyka kredytowego11Indeks jakości należności porównuje nominalna wielkością należności ogółem nalerznosciami wg wartości realnej, czyli należnościami zdyskontowanymi
Nastepuje wyliczenie relacji należności zdyskontowanych pomniejzonuc o należnośćnieciągłe do należności w ujecu nominalnym
IJn
IJz=
Indeks jakości i nalerzości
Wskaźnik dobrej lub złewj jaości należności
T liczba dni przedziału wieku
Dzienna stopa dyskontowa ustalana jest na podstawie na przykład stopy procentowej stopy procentowej kredytów bankowych a nawet obrotowych. Stopy są różne dla poszczególnych przedziałów wieku
Wskaźnik dobrej jakości należności jest to relacja należności które mają jakość do należności ogółem.
Wdjn= Nd/No Wdjn=N1krk/no
Im ten wskaźnik jest bliższy jedności tym lepiej
Bardziej rygorystyczna postac teo wskaźnika uzyskać można jeśli wśród kontrachentó zaliczanych do klasy najniższym ryzyku kredytowym wyodrębni się grupę klientów renomowanyc o ustalonej pozycji na rynku
Wskaźnik złej jakości nalezności jest relacją należności które mają złą jakość do należności ogółem Wzjn= Azj./No Wzjn=N
U podłoża polityki kredytowej leży strategia sprzedaży na kredyt kupiecki/handlowy
Ta strategia może być trojakiego rodzaju : konserwatywna agresywna lub elastyczna
Konserwatywna : Polega na tym, że wymaga się od swoich kontrahentów ścisłego przestrzegania terminów płatności są one raczej krótkie. Preferuje się klientów o ustalonej pozycji rynkowej a o małym ryzyku kredytowym. W razie nie wywiązania się kontrahentów z płatności w terminie uruchamiane są prawne zabezpieczenia należności. Firmy monopolowe gaz, energia, woda
Agresywna : Stosowana jest wówczas gdy przedsiębiorstwo nastawione jest na maksymalizacje sprzedaży. W tym celu ustala się stosunkowo długie terminy, prowadzi się liberalna politykę w ściąganiu należności przeterminowanych. Skutkiem takiej strategi może być znaczny przyrost sprzedaży ale jednocześnie wzrost należności przeterminowanych i nieściągniętych. Stosujemy gdy
- gdy przedsiębiorstwo wprowadza na rynek nowy produkt
- gdy dysponuje nadwyżką mocy produkcyjnej, które mogą być wykorzystane, dzięki dodatkowej sprzedaży
- gdy konkurencja na rynku wymaga prowadzenia takiej polityki.
Przedsiębiorstwa te musza mieć odpowiednio dużo kapitału.
Elastyczna : pośrednia pomiędzy agresywną i konserwatywną, polega na względnej przewadze jednej z nich a w zależności od warunków otoczenia rynkowego (raz się zbliża do jednej a raz do drugiej)
Wpk = Cn/ Tp - wskaźnik polityki kredytowej
Jest to relacja pomiędzy cyklem należności a terminem płatności
Wskaźnik ten mierzy ile razy rzeczywisty cykl płatności jest dłuższy albo krótszy od ustalonego przez przedsiębiorstwo terminu płatności. Wysoki poziom wskaźnika gdzie będzie wynosiła np. 1,7 świadczy o liberalnym ściąganiu należności przeterminowanych. Jeśli jest bliski jedności to strategia konserwatywna
Wartość informacyjna tego wskaźnika może być pomniejszona ze względu na pewne czynniki zakłócające takie jak :
- trudności w uzyskaniu zapłaty należności mimo wysiłków przedsiębiorstwa skierowanych na ich ściąganie
- mogą wynikać ze złej sytuacji finansowej kontrahenta
- z wadliwego systemu kontroli należności i procedury ich ściągania.
Narzędzia polityki kredytu handlowego (zarządzania należnościami)
Narzędzia te można podzielić na następujące grupy
- warunki płatności
- opusty cenowe
- limity kredytowe
- zabezpieczenia płatności
Warunki płatności
Przedpłata zaliczka stosowana jest gdy dostawca ponosi duze wydatki przy produkcji wyrobów wytwarzanych na indywidualne zmówienia n[: produkcja statku, obiektu budowlanego wielkiej wartości
Płatność natychmiastowa klient w momencie zakupu pewnego dobra płaci pełna cenę
Płatność terminowa kredyt może być udzielany na krótsze bądź dłuższe terminy
Termin ściągania należności - termin płatności wydłużony o liczbę dni przekroczenia tego terminu
Odsetki zwłoki przedsiębiorstwo ma prawo naliczyć jednak nie zawsze powinno to czynić, gdyż nie zawsze to skuteczne (np. kiedy wiemy że kontrahent nie zapłaci bowiem ma obiektywne problemy płatnicze a odsetki nie są duże)
Opusty cenowe
Opust hurtowy - czyli ilościowy, obniżka ceny następuje pod warunkiem iż kontrahent kupi więcej niż określona wielkość. Korzyści są dla obu stron sprzedawca sprzedaje więcej mimo, że po niższych cenach to i tak zysk jest wiekszy nabywca zaś korzysta bo nabywa po niższych cenach.
Opust skonto- polega na tym, ze klientowi oferuje się obniżkę ceny pod warunkiem, że płatność dokonana zostanie natychmiast albo w bardzo krótkim czasie. Klient ma również możliwość skorzystania z klasycznego kredytu handlowego tzn. może płacić w terminie odroczonym,
Opust sezonowy - stosowany w branżach o silnej sezonowości sprzedaży : sprzedaż książek, sprzętu sportowego
Opust funkcjonalny - polega na tym, że następuje redukcja ceny którą stosuje producent dla hurtownika, detalisty w zamian za realizację określonych funkcji np.: promocyjnej, napraw gwarancyjnych.
Limity kredytów
Kredyt rewolwingowy - polega na tym, że klientowi ustala się limit zadłużenia który to nie może być przekroczony ale może być wypełniony kilkoma fakturami
Kredyt na rachunku otwartym - limit zadłużenia na jeden zakup jedną fakturę niesie on zagrożenie przekroczenia ogólnego poziomu zadłużenia ponad akceptowalny poziom
Kredyt ratalny - kontrahent płaci swoje zobowiązania w kilku ratach stosowany jest on przy dużych zamówieniach przekraczających możliwości jednorazowej zapłaty.
Zabezpieczenia kredytu
Weksel handlowy - polega na tym, że odbiorca wystawia weksel który może być wykorzystany przez sprzedawcę w momencie gdy płatność nie nastąpi w terminie
Gwarancja handlowa - zabezpieczenie banku który zobowiązuję się do zapłaty za kontrahenta w przypadku gdyby on nie uczynił tego na czas.
Poręczenie - podobne do gwarancji ale udziela je najczęściej osoba fizyczna lub firma w przypadku kiedy dłużnik nie płaci spłaca go poręczyciel.
Zastaw na dobrach ruchomych - polega na tym, że w razie nie wywiązywania się z zobowiązań dłużnik - właściciel przedmiotu który jest zastawem musi go wydać wierzycielom żeby tak się stało wierzyciel musi uzyskać tytuł wykonawczy sądu oraz złożyć wniosek o egzekucję do komornika.
Przewłaszczenie powiernicze - przedmioty zastawu którymi są dobra ruchome przechodzą na własność wierzyciela w momencie braku płatności w terminie bez konieczności uzyskania tytułu wykonawczego
Zastaw hipoteczny - ustanawia się hipotekę na nieruchomości które są własnością dłużnika. Nieruchomość ta jest zabezpieczeniem płatności. W momencie kiedy płatność nie została dokonana wierzyciel ma prawo dochodzić należności z obciążonej hipoteki nieruchomości.
Przykład - przedsiębiorstwo udziela kredytu handlowego 30 dniowego oraz 5 dniowego na czynności manipulacyjne. Gotówka wpływa na rachunek firmy przeciętnie po 30 dniach. Odsetek należności nieściągalne 1,2% całości sprzedaży. Wartość sprzedaży wynosiła 90tys. Rocznie. Struktura sprzedaży: koszty zmienne 60% koszty stałe 20% zysk 20%. Czy opłaca się wydłużyć termin płatności o 15 dni czyli do 50 dni? Co skutkowało by wzrostem sprzedaży o 15% ale również wzrostem należności nieściągniętych do 2%. Istnieje możliwość Skorzystania z kredytu bankowego przy odsetkach 15% rocznie.
1.
Przyrost przychodu ze sprzedaży : 1) 90 000 x 15% = 13.500
Obliczenie zysku : 2) 13.500 x 20% = 2700
Wartość należności przed zmiana terminu 90 000 *35/360 = 8750
Wartość należności po zmianie terminu 90 000 x 1,15*50/ 360= 14375
Przyrost należności 14 375 - 8750 = 5625
Nowy udział kosztów zmiennych - przychód po zmianie (90 000 x 1,15) = 103 500
minus koszty stałe (90 000 x 20%) = 18 000
minus zysk brutto (103 500 x 20%) =20 700
koszty zmiennego zmianie = 64 800
nowy udział kosztów zmiennych w sprzedaży 64 800 * 100% / 103 500 = 62,6%
wartość nowego kredytu 5 625 x 62,6% = 3521
koszt nowego kredytu 3 521 x 15% = 528
Należności nieściągalne przed zmianą 90 000*1,2% = 1080
Należności nieściągalne po zmianie 103 500 *2% = 2070
Przyrost należności nieściągalnych 2070 - 1080 = 990
koszty zmiany 528 + 990 = 1618
korzyści = 2700
Różnica korzyści i kosztów 2700 - 1618 = 1082
Przedsiębiorstwo sprzedaje w skali roku za 103,5 tys przeciętny okres wpływu gotówki wynosi 50dni przedsiębiorstwo korzysta z kredytu bankowego przy odsetkach 25% rocznie. Udział kosztów zmiennych w sprzedaży wynosi 60% Rozważne jest wprowadzenie skonta 2% co skłoniłoby część odbiorców do uregulowania 40% należności przecienie w ciągu 5 dni. Czy wprowadzeni skonta jest opłacalne.
((103 500) x50): 360 = 14375 obliczenie należności przed wprowadzeniem skonta
(103 500 x60% x 50) :360 = 8625 obliczenie należności od klientów którzy nie skorzystają ze skonta
(103500 x 40% x5) : 360 = 575 należności od klientów, którzy skorzystają ze skonta
8625 +575 = 9200 obliczenie łącznej kwoty należności po wprowadzeni sonta
14 375 - 9200 = 5175 różnica zmniejszenia należności
5175x 60% = 3105 zmniejszenie kredytu bankowego
3105 x 25% = 776 zmniejszenie kosztów obsługi kredytu (odsetek)
103 500 x 40% x 2% = 828 koszty udzielonego opustu
Różnica korzyści i kosztów 776 - 828 = -52
Nie opłaca się wprowadzać skonta
Zarządzanie środkami pieniężnymi
Motywy - przesłanki utrzymywania środków pieniężnych.
Najważniejsza przesłanka jest konieczność finansowania bieżących transakcji ( im większa aktywność przedsiębiorstwa tym znaczenie tego motywu jest większe)
Motyw ostrożnościowy związany jest z możliwością zaistnienia nieprzewidzianych zdarzeń mogących pociągnąć za sobą wydatki pieniężne. Ilość pieniędzy zależny jest od stabilności dopływu środków pieniężnych do przedsiębiorstw. Im stabilność ta jest mniejsza tym ten motyw ma większe znaczenie
Motyw spekulacyjny polega na tym, że przedsiębiorstwo zainteresowane jest osiągnięciem dodatkowych dochodów z rodzących się nieoczekiwanych okazji np. zakupu materiałów po niższych cenach. Motyw jest tym mocniejszy im mniejsze są możliwości uzyskania dochodu w inny sposób np. z lokaty bankowej.
Zarządzanie środkami pieniężnymi sprowadza się do podejmowania działań wpływających na ogólną wielkość i strukturę. Wśród tych działań wyróżnia się działania o charakterze bieżącym-doraźnym, oraz planowanie wpływów wydatków pieniężnych.
Działania o charakterze bieżącym - mające na celu przyśpieszenie wpływów pieniężnych
- wdrożenie i przestrzeganie procedury inkasowania należnych kwot od odbiorców. Procedura powinna określac sposoby i terminy wręczania faktury tzn przy zakupie bezpośrednio do rak odbiorcy, czy poczta itd. Sposoby postępowania z dłużnikami nie płacącymi w terminie.
- wybór właścicieli techniki inkasowania należności czy przyjmujemy jedynie gotówkę czy kartą płatniczą, czeki.
Bieżące zarządzanie gotówką w przypadku przejściowych nadwyżek lub niedoborów środków pieniężnych.
Można wynegocjować terminy płatności na rzecz swoich wierzycieli. Czasowo zrezygnować z udzielonych rabatów swoim odbiorcom. Skrócić swoje własne terminy, w których mogą odbiorcy płacić. Przesunąć w czasie wydatki (np. Wydatki inwestycyjne)
Można zwiększyć kwotę zaciągniętego kredytu bankowego co powoduje wzrost kosztów kredytu.
Planowanie wpływów i wydatków pieniężnych
Polega ono na ustalania wpływów i wydatków środków pieniężnych w określonej periodyzacji tzn.: z podziałem tego okresu na pewne krótsze odcinki zwykle taki plan obejmuje okres kilku miesięcy np.6
Plan ten ma charakter planu kroczącego co oznacza ze po upływie każdego miesiąca następuje jego uzupełnienie o kolejny miesiąc.
Wpływy i wydatki w najbliższych miesiącu są rozpatrywane w układzie tygodniowym a najbliższe 2 tygodnie mają charakter planu operatywnego tzn. ustalane są z dokładnością co do dnia.
Plan wpływów i wydatków jest narzędziem aktywnej kontroli następuje to przez porównanie realnych wpływów i wydatków z wartościami przyjętymi w planie. W przypadku ujawnienia odchyleń pomiędzy założeniami planowanymi w wykonaniem powinny być ustalone przyczyny i podjęte działania e celu likwidacji tych przyczyn.
Plan składa się z następujących etapów
1 Etap wyjściowy: określenie wpływów pieniężnych z podziałem na okresy dni miesiące, Dokonuje się:
-Na podstawie planu sprzedaży, wyrobów, towarów, usług
- Na podstawie planu sprzedaży zbędnych elementów majątkowych.
- na podstawie przewidywań co do innych wpływów (np. z tytułu dywidendy, zwrotu pożyczki)
2 Ustalenie wydatków z podziałem na ich rodzaje na pokrycie zobowiązań wobec dostawców, na wpływy z wynagrodzeń, na uregulowanie podatków, składek na ubezpieczenia społeczne ,na spłatę kredytu, na działalność inwestycyjną, rozwojową, socjalną itd.
3 Szacownie nie zbędnej rezerwy środków pieniężnych, których przekroczenie może zagrażać brakiem płynności.
4 Określenie nadwyżek lub niedoborów środków pieniężnych w poszczególnych okresach czasu.
Sprzedaż 8000 10000 9000 7000 8000
1a wpływ gotówki na sprzedaż 2700 2450 3000 2700 2100
z poprzedniego miesiąca
Optymalizacja wielkości środków pieniężnych w przedsiębiorstwie 2 modele
Model Baumola
Model Millera Orr'a
ZPW = GL - OPO
200-120=80
SPW = OPO - DL
120-50=70
Istota zarządzania tego modelu polega na określeniu takiego ( optymalnego) obszaru posiadania przez przedsiębiorstwo stanów środków pieniężnych który zapewniał by płynność finansową oczekiwana przez kierownictwo prze minimalizacji kosztów utrzymania tych środków pieniężnych.
Zarządzanie środkami pieniężnymi sprowadza Siudo tego, ze gdy stan środków jest wyższy od bezpiecznego limitu to następuje zakup papierów wartościowych w celu doprowadzenia ich stanu do poziomu optymalnego, z kolei jeżeli stan środków pieniężnych osiąga poziom niższy od stanu bezpiecznego następuje sprzedaż wcześniej zakupionych papierów wartościowych.
Jeśli stan środków pieniężnych jest w granicach stanu bezpieczeństwa to nie podejmuje się działań o charakterze korygującym nie kupuje się i nie sprzedaje.
Wielkościami opisującymi obszar bezpieczeństwa są
limit dolny DL - jest to graniczny sta środków pieniężnych określony przez przedsiębiorstwo którego przekroczenie może zagrażać brakiem płynności.
Limit górny GL jest to taki stan środków pieniężnych którego utrzymanie na wyższej wysokości nie jest uzasadnione operacyjnie ani ekonomicznie
Optymalny punkt odnowienia OPO jest to kwota środków pieniężnych wokół której powinna oscylować dzienna wielkość tych środków
Parametry które uwzględnia się przy obliczaniu OPO
- koszty zmiany środków pieniężnych na papiery wartościowe oraz zmiany papierów wartościowych za środki pieniężne „b”
- oprocentowanie dochodu uzyskanego z portfela wartościowych określa na nowo utracone możliwości uzyskania dochodu, w związku z koniecznością utrzymania środków pieniężnych na określonym poziomie. „i”
- wariacja dziennej zmiany stanu środków pieniężnych wyznaczona na podstawie danych planowanych lub z przeszłości. Parametr ten jest miara zmienności Cash flow w określonym czasie. W praktyce jest to przeciętne odchylenie od średniego lub projektowanego stanu środków pieniężnych przedsiębiorstwa „Sn2”
-Limit dolny
GL= 3xOPO - 2xDL
OPO = pierwiastek trzeciego stopnia 3xbxS do drugiej n / 4i + DL
Sn do drugiej = różnica (Xi i x z daszkiemdo drugiej) / N-2
Analiza wstępu rentowności
Można wyróżnić model kosztów zmiennych i kosztów pełnych
model kosztów pełnych - kluczowy podziałem kosztów są koszty bezpośrednie i pośrednie
Model kosztów zmiennych
-Kluczowym podziałem jest podział kosztów na zmienne i stałe
- wycena produktów następuje jedynie na poziomie kosztów zmiennych
- Koszty stałe są uwzględniane łącznie przy ustalaniu wyniku finansowego
Wzory Kc= (v*x)-f
V jednostkowe koszty zmienne
X ilosć
F koszty stałe
P cena
S= p*x
WF= p*x - v*x-f
WF = x(p-v)-f
Metoda obliczania wyniku finansowego na dwa kroki
1. Ustalenie marży brutto
Mb= p*x - v*x
Mb=x(p-v)
(p-v) jednostkowa marża brutto
2. Wynik finansowy
WF = Mb-f
WF = x*(p-v)-f
Próg rentowności - to jest wielkość produkcji sprzedaży przy której wynik finansowy jest równy zero
Analiza progu rentowności - jest to analiza związku pomiędzy kosztami , przychodami i wynikiem finansowym. Pozwala określić między innymi wielkościami produkcji i sprzedaży przy których WF jest największy oraz wielkość produkcji i sprzedaży przy których WF jest równy zero to znaczy że produkcja i sprzedaż w jest w progu rentowności.