Poznań, dnia 04.10.2013 r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompanii szkolnej OSP

w/z por. Maria OGRODOWCZYK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć ze szkolenia ogniowego

z grupami 31,32 NSR w dniu 09.10.2013 r.

I. TEMAT: Określanie odległości na podstawie stopnia widoczności celów.

2. CELE ZAJĘĆ:

Uczyć:

- zasad prowadzenia obserwacji,

- najprostszych sposobów wskazywania celów,

- sposobów określania odległości

3. FORMA: zajęcia praktyczne

4. CZAS: 45 minut

5. MIEJSCE: PTO

6. ZAGADNIENIA:

1. Tabela widoczności celów.

2. Zasady prowadzenia obserwacji.

3. Najprostsze sposoby wskazywania celów.

4. Sposoby określania odległości.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE:

• 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan-konspekt u dowódcy kompanii,

• dbać o dyscyplinę i porządek w trakcie zajęć,

8. LITERATURA:

• 7,62 mm karabinki AKM, AKMS, AK, kbkg. wz 1960, kbkg.wz 1960/72. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania,

• Teoria strzału- MON, Warszawa 1970

• Metodyka szkolenia ogniowego pododdziałów piechoty.Szkol. 722/88

• Program szkolenia podstawowego SZ RP -Szkol. 814/ 2009

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

-lornetka polowa,

- linijki, zeszyty, długopisy

10. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ GŁÓWNA - 35 minut PN - 1 ZAGADNIENIE: Określanie odległości na podstawie stopnia widoczności celów. CZAS: 35 minut MIEJSCE : PTO PROWADZĄCY: prowadzę osobiście

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

Kategorycznie zabraniam:

• oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy zgody prowadzącego zajęcia,

12. INNE:

Nie dotyczy

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy

14. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 minut)

• przyjęcie meldunku,

• sprawdzenie obecności,

• podanie tematu, celu zajęć i zagadnień,

CZĘŚĆ GŁÓWNA: (35 minut)

ZAGADNIENIE 1 -Tabela widoczności celów (10 min)

TABELA WIDOCZNOŚCI

Rodzaj przedmiotów i stopień widoczności	Odległość
Widoczne pojedyncze małe domy, pojedyncze drzewa	5000 m
Widoczne okna w domach	4000 m
Widoczne kominy na dachach	3000 m
Widoczny czołg na ziemi	1200 m
Widoczne pnie drzew, słupy kilometrowe i telefoniczne, odróżnić można kolumnę piechoty od kolumny samochodów i czołgów, widoczne są kontury sylwetki człowieka	1000 m
Widoczny ogólny zarys człowieka, na drzewach grube gałęzie, ruch nóg i rąk biegnącego człowieka	700 - 800 m
Widoczne ruchy rąk i nóg, na drzewach rozróżnia się gałęzie	500 - 600 m
Widoczne ckm-y, moździerze, działa ppanc, kołki płotu z drutu kolczastego, wiązania ram okiennych	500 m
Odróżnia się rkm-y, karabiny, kolory i części umundurowania	250 - 300 m
Odróżnia się dachówki na dachach, liście na drzewach	200 m
Odróżnia się guziki i pasy, szczegóły ubioru i uzbrojenia żołnierzy, widać ogień z papierosa	150 - 170 m
Rozróżnia się części twarzy: oczy, nos, usta, szczegóły broni strzeleckiej, na drzewach kształt liści i korę pni	100 m

ZAGADNIENIE 2 -Zasady prowadzenia obserwacji (10 min)

Obserwacja jest podstawowym sposobem zdobywania wiadomości o nieprzyjacielu i terenie. Dlatego obowiązani są ją prowadzić wszyscy dowódcy i żołnierze pododdziału. Ponadto w celu zapewnienia ciągłej obserwacji wyznacza się obserwatorów. Obowiązkiem każdego żołnierza jest - natychmiast po zajęciu stanowiska - szczegółowo zapoznać się z terenem w wyznaczonym pasie lub sektorze. Obserwację we wskazanym terenie prowadzi się strefami, przeszukując teren najpierw w strefie bliższej do 200 m ( z wozów bojowych do 500 m), a następnie w strefie średniej do 600 m (z wozów bojowych - 1000 m) i w strefie dalszej, obejmującej teren na odległość ponad 600 m (z wozów bojowych - ponad 1000 m). Głębokość tych stref może być ustalona odpowiednio do ukształtowania i pokrycia terenu oraz głębokości pola obserwacji.

ZAGADNIENIE 3 -Najprostsze sposoby wskazywania celów ( 5 min)

Wskazywanie celów przez naprowadzania na nie broni może być stosowane z wykorzystaniem tych broni, które są wyposażone w stabilną podstawę, np. km PKS, broń pokładowa BWP. Polega to na tym, że wskazujący wycelowuje broń i melduje( oznajmia) np. „Karabin maszynowy wycelowany w cel - 400”(odległość do celu).

Oprócz tego między transporterami opancerzonymi oraz transpotrerami opancerzonymi a czołgami, można wskazywać cele za pomocą kątomirza wieżowego. Wskazując cel tym sposobem, podaje się wartość ustalenia kierunku na cel i odległość do celu. W meldunku o wskazywaniu celów podaje się : nazwę, numer dozoru lub nazwę charakterystycznego przedmiotu; odchylenie celu od dozoru (przedmiotu, kierunku) w tysięcznych, odchylenie celu od dozoru (przedmiotu, kierunku) w metrach; rodzaj celu; odległość do celu w metrach.

Rozpoczynając ćwiczenie powinno sie postawić krótkie zadanie dotyczące obserwacji, w którym podaje się: dozory, sektor lub pas obserwacji, stanowiska i sposób wskazywania celów. Szkoleni po zajęciu stanowisk wozów bojowych i zapoznaniu się z terenem - obserwują a o zaobserwowanych celach meldują instruktorowi. Jeżeli szkoleni popełniają błędy, instruktor podaje przykłady meldunków, omawia błędy i ćwiczy meldowanie - aż do uzyskania pozytywnych rezultatów.

Wskazywanie celów względem kierunku działania stosuje sie zwykle w toku marszu i w czasie natarcia. Sposobem tym wskazuje sie zazwyczaj cele duże i dobrze widoczne. W meldunku podaje sie kierunek do celu, rodzaj celu, i odległość do niego, np. „Z prawej czołg - 800”. „Z przodu piechota - 600”.

Chcąc wskazać cel pociskami smugowymi, wskazujący melduje ”Na skraju krzaków działo, wskazuję smugowymi”. Następnie wskazujący daje 2 - 3 serie pociskami smugowymi w kierunku celu. Ten sposób wskazywania powinno sie pokazać na strzelnicy .

ZAGADNIENIE 4- Sposoby określania odległości (10 min)

W czasie działań bojowych, zachodzi często konieczność szybkiej oceny odległości przy pomocy najprostszych sposobów takich jak:

• ocena odległości „na oko”;

• za pomocą linii milimetrowej;

• według wielkości kontowych przedmiotów terenowych;

• szybkości rozchodzenia promieni świetlnych i dźwięku;

• krokami.

Określanie odległości na oko.

Istota określania odległości „na oko” opiera się na ogólnie znanych właściwościach atmosfery i oka ludzkiego, dzięki którym im przedmiot znajduje się bliżej, tym jest jaśniejszy, wyraźniejszy i wydaje się większy i tym więcej na nim można wyróżnić szczegółów. Tak więc odległość określa się na oko według:

• stopnia widoczności celu;

• na podstawie słyszalności;

• przez porównanie (odkładanie) z utrwalonymi w pamięci wzrokowej typowymi odległościami w terenie (100, 200, 500, 1000m).

Określanie odległości za pomocą linijki milimetrowej.

Odległość do przedmiotów terenowych, których szerokość lub wysokość jest znana, można określić za pomocą linijki milimetrowej. W tym celu linijce trzymanej na długość wyciągniętej ręki (50cm) odczytuje się liczbę milimetrów (n) pokrywających przedmiot terenowy o zaznaczonym wymiarze(W). W obliczeniach odległości, odczyt (n) mm przekształcamy na tysięczne i podstawiamy do wzoru tysięcznej:

gdzie:

W - wymiar przedmiotu,

K - kąt pod jakim widzimy po zmianie 1mm na linijce = 0 - 02

1000 - wielkość stała

lub

gdzie:

W - wysokość (szerokość) przedmiotu w metrach,

d - stała długość wyciągniętej ręki w metrach (0,5m)

n - odczyt na linijce w milimetrach

Przy przeliczaniu wszystkie pomiary należy wyrażać w jednakowych jednostkach miary

Określanie odległości według wielkości kątowych przedmiotów terenowych.

Tym sposobem określamy wtedy gdy znamy wymiar przedmiotu (wysokość lub szerokość) i dane podstawiamy do wzoru tysięcznej:

gdzie:

W - wymiar przedmiotu,

K - kąt mierzony w tysięcznych

1000 - wielkość stała

Wielkość kątową mierzoną w tysięcznych odczytujemy ze skal przyrządów optycznych lub określamy za pomocą podręcznych przedmiotów, których znamy wymiary w tysięcznych.

Określanie odległości według prędkości dźwięku i błysku strzału.

Sposób ten stosuje się podczas określania odległości do strzelającego działa, czołgu. Wiadomo, że prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu wynosi około 330m/s, czyli 1km na 3 sek. Prędkość zaś światła jest tak duża(300000km/s), że obserwując strzelające działo, czołg spostrzega się błysk w momencie wystrzału. Jeżeli policzy się sekundy, które upłynęły od chwili ujrzenia błysku do chwili usłyszenia wystrzału i pomnoży przez prędkość dźwięku, to określimy odległość.

Określanie odległości według mapy, planu i zdjęcia lotniczego.

Chcąc określić odległość według ww. dokumentów musimy znać skalę. Wielkość skali podpisuje się pod skalą liczbową. Znając wielkość skali mnożymy ją przez zmierzony odcinek za pomocą linijki w centymetrach np.: na mapie 1 : 25000 zmierzony odcinek o długości 3,8cm, wielkość skali 1cm = 250m, to

D = 250 x 3,8 = 950m.

Określanie odległości według skal dalmierczych.

W celu określenia odległości należy naprowadzić podziałkę odległości na cel tak, aby znalazł się on między poziomą linią ciągłą, a pochyloną linią punktową. Kreski podziałki, która będzie

znajdować się nad celem, będzie wskazywać odległość do celu mającego wysokość 1,7m. Jeżeli cel będzie miał wysokość mniejszą lub większą niż 1,7m, należy odległość określoną według podziałki pomnożyć przez stosunek wysokości celu do 1,7m.

Wykorzystując lornetkę LP7x45 możemy dokonać pomiaru odległości do celów o wysokości 2,5m w przedziale od 800 do 2800m. Wartość 1200m oznaczona jest symbolem SB i określa armatni strzał bezwzględny. Posługując się lornetką należy pamiętać, że:

• gdy cel mieści się dokładnie w podziałce 0-10 odległość w setkach metrów odpowiada wysokości przedmiotu (dł. celu 7m to odl. =700m);

• gdy cel mieści się dokładnie w podziałce 0-05 lub pokrywa się z wysokością dużej kreski odległość w setkach metrów odpowiada podwójnej wielkości przedmiotu (wys. celu 1,5m to odl. =300m);

• gdy cel zajmuje połowę podziałki 0-05 lub pokrywa się z wysokością małej kreski odległość w setkach metrów odpowiada czterokrotnej wielkości przedmiotu (wys. celu 0,5m to odl. =200m);

Określanie odległości według czasu trwania marszu.

Do określenia odległości tym sposobem należy znać prędkość marszu. Średnia prędkość marszu w terenie, w którym kąt nachylenia zboczy nie przekracza 5º, wynosi około 5km/h

Pomiar odległości krokami.

Pomiar krokami należy wykonać co najmniej dwukrotnie, tj. w jednym kierunku i z powrotem. Przy pomiarze odległości liczy się podwójne kroki (paro-kroki). Średnia długość kroku wynosi 0,75m, podwójnego - 1,5m. Przy pomiarach dokładniejszych należy brać faktyczną długość swojego kroku.

Dokładność określania odległości.

Błąd jaki może wystąpić przy zastosowaniu metody „na oko” oraz za pomocą wielkości liniowych i kątowych może wynieść od 10 - 50%. Błąd określania odległości krokami waha się 2 - 5%. Określając odległość według stopnia widoczności należy pamiętać, że dokładność oceny zależy od wielkości przedmiotów i wyrazistości ich konturów oraz tła na jakim się znajdują (drobne przedmioty wydają się bliższe; w kolorze ciemnym wyglądają na dalsze; tło jednobarwne skraca a tło barwne zwiększa odległość), oświetlenia i przejrzystości powietrza (w dzień słoneczny przedmioty wydają się bliższe), rzeźby terenu i gęstości przedmiotów (duża liczba innych przedmiotów pozornie oddala przedmiot obserwowany, równiny skracają odległość, obserwacja z dołu do góry skraca a odwrotna zwiększa odległość), położenia obserwatora (leżąc przedmioty wydają się bliższe niż stojąc).

Przykładowe wymiary w tysięcznych:

• szerokość ołówka 0-15;

• odcinek 1cm = 0-20, 1mm = 0-02;

• pudełko zapałek 0-30, 0-60, 0-90;

• zapałka 0-75, 0-03;

• szerokość szczerbinki 0-0,35, bolec muszki 0-02;

• nb wz 43 szerokość sapłonki 0-26, naboju 0-16

• średnie wymiary dłoni: wysokość 3-00, szerokość z (bez) kciukiem 2-00 (ok. 1-20), szerokości palców 0-20, 0-30, 0-35,0-30, kciuk 0-40

• Sposoby wskazywania celów.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 minut ):

Zakończenie zajęć:

• Krótkie podsumowanie zajęć

• Odpowiadam na ewentualne pytania szkolonych,

• Podaję temat następnych zajęć

10

10

10

1,7

^

^

^

10

10

8

OPRACOWAŁ

dowódca 1 plutonu

st. sierż. Jarosław SAWICKI

1

6

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA - czas 5 minut

Prowadzę osobiście.

3. CZĘŚĆ KOŃCOWA - czas 5 minut

Prowadzę osobiście.

---