Poznań, dnia 10.05.2013 r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompanii szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć ze szkolenia ogniowego

z 1 plutonem 3 kompanii szkolnej w dniu 16.05.2013 r.

I. TEMAT : Podstawowe pojęcia teorii strzału.

2. CELE ZAJĘĆ:

- uczyć czym jest: zjawisko strzału, prędkość początkowa pocisku, pole zakryte, pole rażenia, pole martwe, rozrzut pocisków, strzał bezwzględny, tysięczna jako miara kątów oraz wzór tysięcznej i jego zastosowanie.

3. FORMA: zajęcia teoretyczne

4. CZAS: 2 x 45 minut

5. MIEJSCE: sala wykładowa

6. ZAGADNIENIA:

1. Zjawisko strzału.

2. Prędkość początkowa pocisku.

3. Pole zakryte, pole rażenia, pole martwe.

4. Rozrzut pocisków.

5. Strzał bezwzględny.

6. Tysięczna jako miara kątów.

7. Wzór tysięcznej i jego zastosowanie.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE:

• 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan-konspekt u dowódcy kompanii,

• dbać aby żołnierze prowadzili notatki,

• dbać o dyscyplinę i porządek w trakcie zajęć,

8. LITERATURA:

• 7,62 mm karabinki AKM, AKMS, AK, kbkg. wz 1960, kbkg.wz 1960/72. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania,

• Teoria strzału- MON, Warszawa 1970

• Metodyka szkolenia ogniowego pododdziałów piechoty. Szkol. 722/88

• Program szkolenia podstawowego SZ RP -Szkol. 814/ 2009

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

• 7,62 mm kbk AKMS - na stan

10. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

• zajęcia teoretyczne dla całości plutonu

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

Kategorycznie zabraniam:

• oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy zgody prowadzącego zajęcia,

12. INNE:

Nie dotyczy

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy

14. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 minut)

• przyjęcie meldunku,

• sprawdzenie obecności,

• podanie tematu, celu zajęć i zagadnień,

CZĘŚĆ GŁÓWNA: (80 minut)

ZAGADNIENIE 1- Zjawisko strzału (10 min)

Strzał jest to wyrzucenie pocisku z przewodu lufy spowodowane ciśnieniem gazów prochowych powstających podczas spalania się ładunku prochowego.

Zjawisko strzału charakteryzuje się:

- bardzo dużym ciśnieniem gazów prochowych (od 2 do 3 tysięcy atmosfer),

- wysoką temperaturą gazów prochowych 9od 2, 5 do 3, 5 tysiąca stopni Celsjusza),

- krótkim okresem zjawiska (od 0,0001 do 0, 001 sek),

- szybko zmieniającą się objętością ładunku prochowego

Zjawisko strzału dzieli się na okresy:

1. okres wstępny: palenie się ładunku prochowego wewnątrz łuski (czas liczy się od momentu zapalenia do momentu ruchu pocisku),

2. I lub inaczej głowny okres: podczas niego odbywa się palenie się spalenia się ładunku prochowego,

3. II okres- pocisk porusza się wskutek działania gazów prochowych; ten okres trwa od zakończenia spalenia się ładunku prochowego do momentu wylotu pocisku z lufy,

4. III okres (okres wtórnego działania gazów prochowych) - wystepuje od chwili wylotu pocisku z lufy do ustania działania gazów prochowych na dno pocisku (czy w odległości od 5 do 50 cm od wylotu z lufy)

ZAGADNIENIE 2- Prędkość początkowa pocisku ( 5 min)

Prędkość początkową pocisku / Vo / to zasadniczy wskaźnik mocy broni, ponieważ określa jej donośność, kształt toru lotu pocisku oraz energie potencjalną lecącego pocisku.

Prędkość początkowa pocisku Vo oraz ciśnienie max gazów prochowych P max zmienia się w zależności od:

• długości lufy;

• ciężaru ładunku miotającego, objętości komory ładowania;

• ciężaru pocisku

• temperatury ładunku prochowego

• stosowanego prochu.

ZAGADNIENIE 3- Pole zakryte, pole rażenia, pole martwe (10 min)

• Pole rażenia - nazywamy odległość, na której opadająca część toru pocisku nie wznosi się wyżej celu, tzn, że tor pocisku na całej długości pola rażenia przechodzi przez cel i cel może być trafiony bezpośrednio na jednej nastawie celownika, jeżeli punkt celowania jest ten sam. Wielkość pola rażenia zależy od:

• wysokości celu;

• kąta upadku ( krzywizny toru lotu pocisku );

• nachylenia terenu w rejonie celu;

Wielkość pola rażenia można obliczyć trzema sposobami:

• na podstawie kąta upadku;

• na podstawie przeniesienia punktu celowania;

• za pomocą tabel przewyższeń;

• Polem zakrytym - nazywamy przestrzeń za ukryciem nieprzebijalnym przez pocisk, na której pocisk ze względu na dany tor lotu nie może upaść. Jeśli za tym ukryciem pojawi się cel o danej wysokości, to zależnie od położenia celu względem ukrycia terenowego i miejsca upadku pocisku pole zakryte zostanie podzielone na dwie części:

• pole rażenia,

• pole martwe.

Pole martwe - to przestrzeń za ukryciem / nieprzebijalnym przez pocisk/ , na której cel nie może być trafiony. Wielkości pola martwego zależy od:

• wysokości ukrycia,

• wysokości celu,

• krzywizny toru.

ZAGADNIENIE 4- Rozrzut pocisków ( 15 min)

Zjawisko rozrzucania torów pocisków podczas strzelania z jednej broni w jednakowych warunkach nazywamy rozrzutem. Płaszczyzna rozrzutu ma z reguły kształt zbliżony do elipsy / elipsa rozrzutu /.

Przyczyny rozrzutu

• przyczyny powodujące różne prędkości początkowe pocisków;

• przyczyny powodujące różne kąty rzutu i kierunku strzelania dla każdego strzału;

• przyczyny powodujące różne warunki lotu pocisku.

Różne prędkości początkowe pocisków spowodowane są przez odchyłki ciężaru ładunków miotających, odchyłki temperatury ładunków, odchyłki ciężarów pocisków oraz przez zużycie przewodu lufy.

Różne kąty rzutu i kierunku strzelania dla każdego strzału spowodowane są następującymi przyczynami:

• niejednakowym celowaniem;

• luzami w mechanizmach naprowadzania;

• naruszeniem wycelowania przy strzelaniu.

Różne warunki lotu pocisku - powodują uchylenie pocisków w kierunku i w donośności i spowodowane są:

• różnicami warunków atmosferycznych występujących miedzy kolejnymi strzałami

• różnorodnością współczynników balistycznych ( różnice w kształcie pocisków, wymiarach, stanie powierzchni itp. )‏

sposoby zmniejszania rozrzutu

• doskonalenie wyszkolenia strzeleckiego w jednolitości celowania;

• dokładną regulację mechanizmów naprowadzania oraz umiejętne naprowadzenie broni na cel;

• staranna konserwacja przewodu lufy oraz kontrolę stopnia jej zużycia;

• staranny dobór naboi do strzelania oraz przygotowanie strzelaniem / jednakowa partia, znaki wagowe, przechowywanie, stan techniczny głowic/.

ZAGADNIENIE 5- Strzał bezwzględny (10 min)

Strzał bezwzględny to taki strzał, w którym pocisk lecąc po swojej trajektorii lotu w najwyższym punkcie nie przewyższa wysokości celu.

Dzięki znajomości odległości strzału bezwzględnego możemy razić cele bez zmiany nastawy celownika ( nastawa celownika będzie cały na literze „S” , która symbolizuje odległość strzału bezwzględnego).

Odległość strzału bezwzględnego dla karabinka AKMS wynosi 150 m.

ZAGADNIENIE 6- Tysięczna jako miara kątów, wzór tysięcznej i jego zastosowanie ( 30 min)

Za jednostkę miary kątów przyjęto kąt środkowy oparty na łuku odpowiadającym1/6000 obwodu koła. Jednostkę tą nazywamy „tysięczną”.

Ponieważ obwód koła wynosi 360° / 21600 minut/ lub 6000 tysięcznych, to jedna tysięczna będzie odpowiadała:

21600`

--------- = 3,6`

6000

6000

stąd 1° = ------------ = 16,7 tyś = ~17 tys.

360°

Jest to wartość przybliżona, natomiast wartości dokładne wynikają z podziału kąta pełnego:

• 360° = 6000 tys / w zapisie 60 00 /

• 180° = 30-00 / odczyt trzydzieści zero zero /

• 90° = 15-00 / odczyt piętnaście zero zero /

• 45° = 7-50

• 30° = 5-00

• 15° = 2-50

• 9° = 1-50

• 3° = 0-50 / odczyt zero pięćdziesiąt /

Wzór tysięcznej:

W x 1000

D = -----------------------

K

Gdzie:

D - odległość do celu w metrach

W - wysokość , szerokość , długość celu w metach

K - kąt pod jakim widzimy celu w tysięcznych

Wzór tysięcznej najczęściej wykorzystywany jest do obliczania odległości do celu.

Możemy po przekształceniach obliczać wysokość celu

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 minut ):

Zakończenie zajęć:

• Krótkie podsumowanie zajęć

• Odpowiadam na ewentualne pytania szkolonych,

OPRACOWAŁ

Dowódca 1 plutonu

por. Maria OGRODOWCZYK

---