Dyżur - w każdy piątek od 13:15 do 14:15, pok. 3.99.

e-mail: [e-mail]

Limit nieobecności: 2 na semestr.

Administracja:

1. Górnicza,

2. Ochrony środowiska,

3. Oświaty.

4. Bezpieczeństwa I porządku publicznego.

Podział administracji ze względu na resorty administracji:

1. Administracja spraw wewnętrznych.

2. Administracja spraw zagranicznych.

3. Administracja wojskowa.

4. Administracja skarbowa.

5. Administracja sprawiedliwości.

Podział administracji ze względu na charakter działań:

1. Administracja władcza.

Określana jest jako imperium, inaczej też reglamentacyjna. Administracja ta realizuje zadania o charakterze reglamentacyjno - dystrybucyjnym, porządkowym, za pomocą władczych form, głównie aktów administracyjnych (pozwoleń, zezwoleń, koncesji), zabezpieczonych możliwością zastosowania przymusu państwowego. Administracja ta była pierwotnie określana jako policja administracyjna. Jej celem działania jest zapewnienie spokoju, bezpieczeństwa obywateli, porządku publicznego. Także ochrona życia I zdrowia ludzkiego. Realizują ją służby, inspekcje, straże. np. Organy policji, straż miejska, straż graniczna.

2. Administracja niewładcza.

Określna jest jako gestia albo inaczej świadcząca, zawiadowcza. Jej celem jest zaspokajanie podstawowych potrzeb bytowych ludności poprzez organizowanie I świadczenie usług publicznych w sferze infrastruktury komunalnej (zaopatrzenie w gaz, wodę, energię elektryczną), socjalnej, oświaty, kultury. Administracja niewładcza wykorzystuje do swoich zadań formy niewładcze, a min. takie jak umowy, porozumienia, kontrakty. Administracja ta realizuje funkcje służby publicznej.

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Jest to bardzo szeroki zakres regulacji. Praktycznie wszystkich sfer życia dotyczą przepisy prawa administracyjnego.

Normy prawa administracyjnego dotyczą wszystkich kategorii podmiotów: osoby prawne, osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Wiążą te normy podmioty administrujące I administrowane.

Podstawowa definicja prawa administracyjnego:

Prawo administracyjne jest to gałąź prawa, która normuje:

a) tworzenie struktury organizacyjnej,

b) zadania I zasady działania podmiotów administrujących,

100. relacje między tymi podmiotami (administrującymi),

1. prawa I obowiązki podmiotów administrowanych.

Podziały prawa administracyjnego.

Ze względu na stosunek łączący administrującego z administrowanym wyodrębnimy:

1. Sferę wewnętrzną p. a.

2. Sferę zewnętrzną p. a.

Ze względu na przedmiot regulacji wyróżnimy:

1. Prawo ogólne,

2. Prawo szczególne.

Ze względu na:

1. Ustrojowe.

Określna strukturę organizacyjną I zasady działania organów administracji publicznej.

2. Materialne.

3. Określa prawa I obowiązki adresatów norm tego prawa.

4. Procesowe.

Określa prawa I obowiązki uczestników procesu administracyjnego I inne kwestie związane z procesem.

Cechy prawa administracyjnego:

1. Szeroki zakres regulacji, zróżnicowanie.

a) Wielość aktów prawnych.

b) Zmienność prawa.

c) Regulacje dotyczą wszystkich sfer życia, np. oświata, zdrowie, kultura, ochrona środowiska, pomoc społeczna, zagospodarowanie przestrzenne, budownictwo, wywłaszczenia, ewidencja ludności, dokumenty tożsamości, paszporty, transport, komunikacja etc.

2. Niemożliwość skodyfikowania prawa administracyjnego, jest tylko KPA.

3. Władczość prawa administracyjnego. Przepisy p. a. zawierają najczęściej normy bezwzględnie obowiązujące - ius cogens - których zastosowanie jest zabezpieczony władztwem publicznym.

4. Upolitycznienie prawa administracyjnego. Cecha ta pojawia się na każdym etapie: inicjowania, tworzenia, stosowania, dokonywania wykładni.

EUROPEIZACJA P.A, STOSUNEK I sytuacja administracyjno - prawna. Znaleźć przykłady sytuacji I stosunku administracyjno - prawnego.

Europeizacja prawa administracyjnego. Jest to pojęcie określane w dwóch znaczeniach czyli w znaczeniu węższym I szerszym. W znaczeniu węższym jest to związane ściśle z pojęciem prawa europejskiego. W węższym znaczeniu prawo europejskie jest to prawo Unii Europejskiej, a w znaczeniu szerszym prawo europejskie jest rezultatem również działalności innych pozaunijnych organizacji zajmujących się współpracą europejską, np. Rada Europy.

Polska ratyfikowała np. Europejską Kartę Podstawowych Praw I Wolności Obywatelskich z 1950 r., również Europejską Kartę Samorządu Lokalnego z 1985 roku.

Jednostki federalne mają największy zakres władzy - ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza, określane mianem państw w państwie.

Europeizacja prawa administracyjnego wiąże się z potrzebą dostosowywania prawa polskiego do prawa europejskiego (głównie Unii Europejskiej) I zapewnieniem jego przestrzegania.

Normy prawa Unii Europejskiej są niezwykle zróżnicowane pod względem treści, formy, charakteru. Normy te mogą wiązać bezwzględnie albo względnie, pośrednio albo bezpośrednio, mogą mieć charakter generalny I abstrakcyjny albo indywidualny I konkretny. Normy te mogą wiązać różne podmioty, np. Instytucje wspólnoty, całe państwa członkowskie jak I podmioty w ramach tych państw - w tym osoby fizyczne.

Skutki europeizacji widoczne są na etapie tworzenia prawa, nadawania mu mocy wiążącej, także na etapie jego stosowania I wykładni. Pod wpływem prawa UE, normy polskiego prawa administracyjnego stały się jeszcze bardziej zróżnicowane I obszerne. Pojawiły się nowe instytucje, nowe wyspecjalizowane podmioty, np. Komitet Integracji Europejskiej; nowe procedury, nowe zasady, pojęcia prawne. Zmienił się również kształt systemu prawa, w tym hierarchia jego źródeł. Wiąże się to z koniecznością przestrzegania dwóch fundamentalnych zasad prawa Unii Europejskiej:

1. Zasada bezpośredniego skutku prawa UE.

Oznacza, że normy bezpośrednio skuteczne prawa UE czyli jasne, precyzyjne I bezwarunkowe, muszą być stosowane przez organy praw członkowskich.

2. Zasada prymatu prawa UE nad prawem krajowym.

Oznacza, że w przypadku wystąpienia bezpośrednio skutecznych norm prawa UE, będą one miały pierwszeństwo przed normami prawa krajowego. Organy państw członkowskich nie mogą wówczas stosować norm krajowych sprzecznych z prawem UE. Organy państw członkowskich mają także obowiązek zapewnienia przestrzegania tych bezpośrednio skutecznych norm prawa UE.

Te dwie zasady mają istotne znaczenie, szczególnie na etapie stosowania prawa krajowego I dokonywania jego wykładni. Każdorazowo organy państw członkowskich, także sądy krajowe, mają badać czy dany przepis prawa Unii Europejskiej spełnia warunki bezpośredniej skuteczności I jaka jest jego relacja z normami prawa krajowego.

Europeizacja prawa administracyjnego wiąże się także z obowiązkiem poddania się jurysdykcji sądów europejskich I uznania ich dorobku orzeczniczego.

Pod wpływem prawa UE znacznie zmieniło się np. prawo ochrony środowiska, gospodarcze.

Stosunek prawny. Jest to określona prawem relacja zachodząca między co najmniej dwoma podmiotami, gdzie zachowanie jednego podmiotu implikuje zachowanie drugiego. Sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona z sytuacją prawną drugiego z nich.

Ze stosunkiem administracyjno - prawnym mamy do czynienia wtedy, kiedy relacja ta zachodzi na gruncie prawa administracyjnego.

Podstawowe elementy konstrukcyjne stosunku administracyjno - prawnego:

1. Podmiot.

Przynajmniej dwa. Jeden z tych podmiotów jest podmiotem administrującym, najczęściej organ administracji publicznej czyli dysponującym pewną kompetencją, która jest odpowiednikiem cywilnej zdolności do czynności prawnej. Drugi z tych podmiotów jest podmiotem administrowanym czyli podległym tej kompetencji podmiotu administrującego - każda kategoria podmiotu administrującego.

2. Przedmiot.

Przedmiotem jest sprawa z zakresu administracji, mieszcząca się w jej kompetencjach.

3. Treść.

Treścią stosunku są wzajemne uprawnienia I obowiązki podmiotów. Realizacja tych uprawnień I obowiązków jest zagwarantowana prawem.

4. Układ prawnej sytuacji między podmiotami.

Tu występuje nadrzędność - wyżej jest podmiot administrujący.

W stosunku cywilno - prawnym występuje równorzędność stron. Istotną rolę odgrywa tu z reguły wola tych stron. Natomiast w stosunku w administracyjno - prawnym istotną rolę odgrywa najczęściej jednostronne władcze rozstrzygnięcie.

Jak dochodzi do powstania stosunku a. - p. ?

Powstanie stosunku administracyjno - prawnego:iu

1. Z mocy prawa. Przy wystąpieniu doniosłych na gruncie prawa administracyjnego faktów, zdarzeń, zachowań.

2. Na podstawie podejmowanej czynności administracyjno - prawnej, najczęściej w drodze aktu administracyjnego:

a) Z urzędu.

b) Na wniosek.

Podział stosunków administracyjno - prawnych.

Z uwagi na charakter regulacji:

1. Stosunki ustrojowe.

2. Stosunki materialne.

3. Stosunki procesowe.

4. Stosunki sporno - administracyjne.

Ze względu na złożoność stosunków:

1. Elementarne.

2. Złożone.

Ze względu na liczbę podmiotów:

1. Dwustronne.

2. Wielostronne.

Ze względu na usytuowanie podmiotów:

1. Wewnętrzne.

2. Zewnętrzne.

Na podstawie kryterium zaistnienia:

1. Potencjalne.

2. Rzeczywiste.

Ze względu na kryterium następstw:

1. Skutki wyłącznie w zakresie prawa administracyjnego.

2. Skutki dodatkowo w innych dyscyplinach prawa.

Sytuacja administracyjno - prawna. Pojęciem szerszym od stosunku jest sytuacja a. - p. Dlatego, że z wystąpieniem stosunku zawsze będzie łączyć się będzie wystąpienie sytuacji, ale nie zawsze, gdy wystąpi sytuacja, wystąpi stosunek administracyjno - prawny.

Z sytuacją administracyjno - prawną mamy do czynienia wtedy, gdy jakiś stan faktyczny regulowany jest w prawie administracyjnym.

Prawo podmiotowe. Można je określać jako korzyść, która należy się jednostce I może być przez nią skutecznie realizowana. Jeśli korzyść oparta jest na prawie publicznym, jest to publiczne prawo podmiotowe. Odpowiednikiem uprawnienia będzie obowiązek. Istotę publicznego prawa podmiotowego stanowi odpowiadający mu obowiązek, a ochrona uprawnienia polega na możliwości wymuszenia spełnienia obowiązku. Publiczne prawa podmiotowe opierają się na prawie publicznym. Wyłącznym źródłem tych praw są przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Nie ma praw publicznych opartych na prawie wewnętrznym. Źródłem tych praw będzie przede wszystkim konstytucja, która te prawa określa, wyznacza ich granice oraz wskazuje na wyjątki. Oprócz konstytucji kwestie te regulują poszczególne ustawy, zwłaszcza z zakresu prawa administracyjnego, również umowy międzynarodowe, np. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Podmiotami publicznych praw podmiotowych są osoby fizyczne, głównie obywatele, ale też cudzoziemcy; osoby prawne; państwo, jako takie. Nie można w zasadzie zrzec się publicznych praw podmiotowych, chociaż można z nich po prostu nie korzystać (wyjątek stanowi art. 42 ust.2 Konstytucji RP, z którego wynika możliwość zrzeczenia się obywatelstwa polskiego. Niemożność zrzekania się publicznych praw podmiotowych wynika z tego, że prawa te będą przyznawane nie tylko w celu ochrony interesu prywatnego, ale zawsze w interesie publicznym i ze względu na ten interes. Ochrona uprawnienia nie może być uzależniona od woli jednostki.

Publiczne prawa podmiotowe nie mają charakteru absolutnego, możliwe jest ich ograniczanie. Musi ono jednak zawsze wynikać z ustawy i spełniać warunki z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

Lista publicznych praw podmiotowych nie jest zamknięta. Np. prawo do prywatności, prawo do udziału w wyborach, prawo do ochrony zdrowia, prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, prawo do własności, prawo do dziedziczenia.

Klasyfikacja publicznych praw podmiotowych:

I.

1. Pozytywne.

Polegają na roszczeniu uprawnionego podmiotu wobec władzy publicznej, aby ta przyznała określone świadczenia lub zapewniła korzystanie z uprawnień.

2. Negatywne.

Polegają na roszczeniu uprawnionego podmiotu wobec władzy publicznej, by ta nie wkraczała w sferę przyznanych praw i wolności.

II.

1. Polityczne, wolnościowe.

2. Do pozytywnych świadczeń ze strony władzy publicznej.

III.

1. Prawa mocniejsze.

To takie, których posiadanie gwarantuje uprawnionemu sytuację taką, jaką ma wierzyciel, to znaczy uprawniony może żądać spełnienia świadczenia pod rygorem skargi do sądu czy odwołania od decyzji.

2. Prawa słabsze.

W przypadku tych praw, uprawniony może jedynie żądać, by zajęto się jego sprawą, ale nie ma bezwzględnego roszczenia o spełnienie określonego świadczenia. Np. korzystanie z różnych form pomocy społecznej, z zakładu publicznego.

Ochrona publicznych praw podmiotowych należy przede wszystkim do sądów administracyjnych. Skargę w tej sprawie może złożyć każdy, kto ma w tym interes prawny. Taką skargę może złożyć Rzecznik Praw Obywatelskich, prokurator oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności. Podmioty te mogą złożyć skargę w interesie prawnym innych osób.

Sankcja administracyjna, każda sankcja prawna, jest to zagrożenie dolegliwością czyli tzw. niekorzystnym skutkiem dla podmiotu, który podejmując określone działania narusza lub nie wykonuje obowiązującej go normy prawnej. Celem sankcji administracyjnych jest po pierwsze zapewnienie przestrzegania prawa, wywoływanie negatywnych konsekwencji w związku z naruszaniem nakazów czy zakazów albo sama tylko zapowiedź wystąpienia negatywnych konsekwencji.

Najczęściej występujące sankcje administracyjne: kary pieniężne, cofnięcie uprawnienia. Czasami do tych sankcji zalicza się też sankcje dyscyplinarne (czasami również sankcje karne, egzekucyjne). Przepisy prawa przewidują możliwość nakładania sankcji, najczęściej w formie aktu administracyjnego na różne podmioty (osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).

Cechy sankcji administracyjnych, które pojawiły się na gruncie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego:

1. Musi być ustawowa podstawa prawna.

2. Sankcja stanowi zawsze konsekwencje niezgodnego z prawem zachowania.

3. Ma prewencyjno - represyjny charakter.

4. Najczęściej nakładana jest w formie aktu administracyjnego lub władczej czynności faktycznej.

5. Nałożenie sankcji musi być zgodne z zasadą proporcjonalności, tzn. sankcja może być nałożona tylko wtedy, kiedy jest konieczna, niezbędna i nie może być nazbyt dolegliwa.

6. Nałożenie sankcji musi podlegać sądowej kontroli.

Np. ustawa o prawie budowlanym.

Zachowanie niezgodne z prawem może łączyć się z wystąpieniem jednego rodzaju sankcji (sankcja pojedyncza) albo z wystąpieniem kilku rodzajów sankcji (sankcja kumulatywna).

Uznanie administracyjne jest przejawem szerzej rozumianej władzy dyskrecjonalnej, która jest przeciwieństwem władzy związanej. Istotą władzy związanej jest obowiązek, natomiast istotą władzy dyskrecjonalnej jest możliwość wyboru.

Uznanie administracyjne w żadnym wypadku nie oznacza dowolności. Uznania tego nie wolno domniemywać. Z uznaniem administracyjnym mamy do czynienia wtedy, gdy norma prawna w swej dyspozycji wyposaża organ w określoną kompetencję pozostawiając temu organowi możliwość wyboru między różnymi rozwiązaniami - kompetencja uznaniowa.

Uznanie administracyjne może być określane również jako swoboda działania, luz decyzyjny.

Uznanie administracyjne występuje zarówno na gruncie przepisów prawa ustrojowego, procesowego, a najczęściej w normach prawa materialnego.

Uznanie administracyjne może dotyczyć różnych aspektów działania organu. Tzn. może to być wybór co do samego podjęcia działania, jego zasadności. Może to uznanie dotyczyć czasu, formy działania, treści działania, również wybór co do podmiotu, który ma podjąć działanie. Czasami ustawodawca pozostawia wybór między co najmniej dwoma konkretnymi rozwiązaniami. O uznaniu administracyjnym świadczą charakterystyczne konstrukcje zdań, określone zwroty, wyrażenia, np. „organ może”, „ma prawo”, „przysługuje mu prawo”, „uprawniony jest”, „ma uznanie” etc. W szerszym rozumieniu uznanie administracyjne występuje nie tylko wtedy, kiedy ustawodawca pozostawia wybór konsekwencji prawnych, ale również wówczas, gdy pozostawia swobodną interpretację pojęć niedookreślonych - np. ustawa o zmianie imienia i nazwiska - organ decyduje czym jest „ważny powód” (do zmiany). Innymi niedookreślonymi pojęciami są np. „dobro ogółu”, „interes publiczny” etc.

Do najważniejszych przesłanek, którymi powinien kierować się organ przy realizacji kompetencji uznaniowej należą zasady dobrej i skutecznej administracji, interes osób trzecich, ważny interes publiczny.

Działanie organów administracji w zakresie uznania również podlega kontroli. Sprawowanie każdej władzy administracyjnej, także tej dyskrecjonalnej, jest limitowane prawem, co oznacza, że uznanie administracyjne musi wynikać z konkretnego przepisu prawa, który określa jego podstawę i wyznacza jego granice.

Realizacja uznania podlega kontroli, również sądowej.

Zasady prawa administracyjnego:

Nie istnieje jeden obowiązujący i powszechnie akceptowany katalog zasad prawa administracyjnego. Zasady te są niezwykle zróżnicowane:

a) w zakresie samego nazewnictwa określa się je jako zasady ogólne, zasady, idee, wartości, postulaty,

b) różny jest stopień ogólności tych zasad, jedne są bardzo ogólne (klauzule generalne), inne są bardziej szczegółowe, jedne dotyczą systemu prawa, inne będą właściwe tylko dla prawa administracyjnego, różnych jest też charakter prawny tych zasad, niektóre wprost są określone w ustawie (expressis verbis), natomiast inne nie są określone wprost.

Zasady:

1. Demokratycznego państwa prawnego.

Została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w 1989 roku. Obecnie jej podstawę stanowi art. 2 Konstytucji RP. Zasada ta ma zastosowanie nie tylko do działań administracji publicznej i relacji państwo - jednostka, samo znaczenie pojęcia „demokratyczne państwo prawne” ma charakter nie tylko prawny i prawniczy, ale także polityczny, etyczny, społeczny.

Zasada ta jest zasadą ustrojową, traktowaną jako bardzo generalna klauzula, z której wyprowadza się inne zasady, np. zasada trój podziału władzy, zasada sprawiedliwości społecznej, legalności, równości wobec prawa, prawa do sądu, kompetencyjności, jawności administracyjnej, ochrony praw słusznie nabytych, zaufania do państwa, lex retro non agit.

Zasada ta bardzo często jest powoływana w orzecznictwie TK, SN. Z zasady tej wynikają pewne wartości, które powinno spełniać prawo - tzn. prawo powinno być prawe, przejrzyste.

W odniesieniu do działań administracji publicznej zasada ta będzie oznaczać prymat prawa, obowiązek ochrony praw i wolności jednostek oraz obowiązek poddania tych działań w tym zakresie kontroli sądów.

2. Zasada legalności (praworządności, legalizmu).

Jest zasadą systemu prawa, także jedną z podstawowych zasad prawa administracyjnego. Organy władzy publicznej działają na podstawie prawa i w granicach prawa. Realizacja tej zasady polega na spełnieniu łącznie dwóch przesłanek: działanie organu administracji publicznej powinno być podjęte na podstawie prawa; działanie organu a. p. powinno być utrzymane w granicach prawa. Z zasady tej wynikają obowiązki dla organów administracji - w procesie stanowienia prawa i w procesie stosowania prawa. W procesie stanowienia prawa musi być zachowana zasada prymatu ustawy w systemie źródeł prawa. Akty prawotwórcze pochodzące od organów administracji publicznej powinny być zgodne z konstytucją i ustawami, powinny być podjęte na podstawie ustawy i wyraźnie przepis na podstawie, którego te akty zostały wydane.

W procesie stanowienia prawa zasada ta oznacza istnienie skutecznych środków kontroli badania zgodności tych aktów z konstytucją i ustawami oraz oznacza to również istnienie skutecznych sposobów uchylania aktów niezgodnych z konstytucją i ustawami.

W procesie stosowania prawa zasada ta oznacza obowiązek organów administracji publicznej, przestrzegania norm prawa ustrojowego, materialnego, procesowego oraz przestrzegania swojej właściwości miejscowej, rzeczowej, instantycjnej. Zasada ta wynika z zasady legalności, zasady sprawiedliwości społecznej. Jest to zasada konstytucyjna, która odnosi się do praw i wolności jednostek. Zasada równości wobec prawa ma szerokie zastosowanie - z jednej strony oznacza równość stosowania prawa (równość wobec prawa sensu stricto), z drugiej strony oznacza także równość w prawie, tzn. prawo nie może zawierać w swojej treści postanowień dyskryminujących ani faworyzujących określone grupy obywateli.

USTAWA O DOSTĘPIE DO INFORMACJI PUBLICZNEJ z 6 września 2001 roku - Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zmianami.

Zasada jawności administracyjnej. Pierwotnie tylko jako zasada jawności proceduralnej (art. 9 KPA). Od wejścia w życie postanowień konstytucji ta zasada ma podstawę konstytucyjną (art. 61). Zasada ta wynika wprost z konstytucyjnego prawa obywatela do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Korelatem tego prawa jest obowiązek informacyjny organów władzy publicznej, w tym również organów administracji publicznej.

Obowiązek informacyjny obciąża również wszystkie osoby i jednostki organizacyjne w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem skarbu państwa.

Konstytucyjne prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów, wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z wyborów powszechnych - przede wszystkim wstęp na posiedzenia rad gmin, powiatów i sejmików województw.

Prawo do informacji nie ma charakteru bezwzględnego. Przewidziane zostały wyjątki, ale wyjątki te muszą wynikać z ustawy (np. ustawa o ochronie informacji niejawnych, ograniczenia ze względu na „tajemnicę ustawowo chronioną” - np. adwokacka, skarbowa, giełdowa, bankowa, pomocy społecznej) spełniać wymogi określone w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP.

Z konstytucji wynika również prawo każdego do informacji o stanie i ochronie środowiska (art. 74 ust. 3).

Konstytucja odsyła do ustaw oraz regulaminów Sejmu i Senatu w zakresie szczegółowego trybu i zasad udzielania informacji publicznej. Podstawowym aktem w tym zakresie jest ustawa z 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej. Prawo do informacji o działalności organów administracji publicznej wynika również z tzw. ustaw samorządowych: ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku, ustawa o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 roku, ustawa o samorządzie województwa z 5 czerwca 1998 roku.

Prawo do informacji publicznej wynika też z ustawy o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Z tej ustawy wynika obowiązek do składania oświadczeń majątkowych. Oświadczenia te znajdują się w Rejestrze Korzyści prowadzonym przez PKW, który jest jawny. Również regulacje prawa europejskiego normują kwestie dostępu do informacji publicznej.

Informacja publiczna: „każda informacja o sprawach publicznych”.

Prawo do informacji publicznej przysługuje każdemu (wyjątki w art. 5 ustawy), wyłączając sytuację, gdy mamy do czynienia z ochroną danych osobowych, ważnego interesu gospodarczego państwa.

Formy udostępniania informacji publicznej:

1. Biuletyn Informacji Publicznej. Odpowiada za to minister właściwy ds. informatyzacji.

2. Centralne Repozytorium (na wniosek). Rozpatrzenie w ciągu 14 dni bez zbędnej zwłoki.

3. Wyłożenie lub wywieszenie w miejscach ogólnej dostępnych.

Jeżeli w wyniku udostępniania na wniosek podmiot zobowiązany miałby ponieść dodatkowego koszty, podmiot ten może pobrać opłatę w wysokości tych kosztów.

Do udostępniania informacji publicznej obowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne. Udostępnieniu podlega informacja publiczna dotycząca:

1. Polityki wewnętrznej i zagranicznej.

2. Podmiotów wykonujących zadania publiczne.

3. Zasad ich funkcjonowania.

4. Danych publicznych.

5. Majątku publicznego.

Ten katalog nie został jednak zamknięty. Udostępnienie informacji publicznych następuje w drodze ogłoszenia w BIP-ie, którego stronę główną tworzy minister właściwy ds informatyzacji; albo umieszczenia w Centralnym Repozytorium; na wniosek albo bez pisemnego wniosku, jeśli informacja może być udostępniona niezwłocznie, także poprzez udostępnienie w miejscach ogólnie dostępnych, poprzez odpowiednie urządzenia; wstęp na posiedzenia organów pochodzących z wyborów powszechnych.

Dostęp do informacji publicznej co do zasady jest bezpłatny. Jeśli informacja ma być udostępniona na wniosek, to bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Co do zasady udostępnienie informacji na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem.

Odmowa udostępnienia informacji publicznej następuje w drodze decyzji administracyjnej. Odmowa prawa dostępu do informacji publicznej ze względu na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności wiąże się z prawem wniesienia powództwa do sądu powszechnego.

Ustawa o informacji publicznej przewiduje również sankcje karne nakładane na podmioty, które nie udostępniają informacji publicznej wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi (grzywna, kara ograniczenia wolności, pozbawienia wolności do roku.

1. Zasada proporcjonalności, inaczej współmierności, umiarkowania. Ma zastosowanie zarówno na etapie jak i stosowania prawa. Zasada ta odnosi się do rozsądnej i racjonalnie uzasadnionej ingerencji państwa w sferę konstytucyjnie gwarantowanych praw i wolności. W szerokim rozumieniu zasada ta postuluje, aby między celem ingerencji władzy publicznej a stosowanymi środkami postępowania zachowane były właściwe proporcje. Ta zasada służyć ma ochronie jednostki przed nieuzasadnionym czy nadmiernie dotkliwym wkraczaniem w sferę jej praw i wolności.

Trzy nakazy: nakaz przydatności, nakaz konieczności, nakaz proporcjonalności.

Nakaz proporcjonalności zakłada, żeby cel znajdował się w odpowiednim stosunku do ciężaru i dolegliwości stosowanych środków. Zasada proporcjonalności nie została wprost wyrażona w prawie polskim, ale wyprowadza się ją z treści różnych przepisów: art. 2 Konstytucji RP, art. 31 ust. 3 (wskazuje na przesłanki ograniczenia korzystania z konstytucyjnych praw i wolności jednostki), KPA, ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W prawie UE zasada proporcjonalności uważana jest za zasadę ogólną. Np. Karta Praw Podstawowych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Europejski Kodeks Dobrej Administracji, Międzynarodowy Pakt Praw Politycznych i Obywatelskich, Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Traktat o Unii Europejskiej, Europejska Karta Samorządu Lokalnego. Również orzecznictwo ETS i TK

2. Zasada pomocniczości (subsydiarności). Od łacińskiego subsydium - pomoc, wsparcie. Określa się ją czasem jako zasadę w ruchu, ponieważ postuluje podział władzy od dołu do góry.

Zasada ta oznacza, że nigdy nie należy powierzać jednostce większej tego, co może równie wydajnie zrobić jednostka mniejsza. Uzasadnione jest powierzenie określonych zadań większej jednostce tylko wtedy, gdy ta jednostka wykonała je w sposób bardziej efektywny. Jeśli efektywność miałaby być taka sama, przekazuje się zadania jednostce mniejszej. Istota tej zasady wyraża się w dążeniu do jak najbardziej racjonalnego podziału władzy na podstawie kryterium efektywności. Tę zasadę bardzo często odnosi się do struktury samorządu terytorialnego, chociaż ma ona szersze zastosowanie - w całym prawie administracyjnym, także w relacjach państwo - jednostka. Zasada ta postuluje, aby wszystkie decyzje dotyczące obywateli były podejmowane na szczeblach jak najniższych.

Umieszczenie zasady pomocniczości w preambule Konstytucji RP nie oznacza, że nie ma ona prawnie wiążącego charakteru. Kolejne postanowienia konstytucji nie używają wprawdzie tego terminu (pomocniczość/subsydiarność), ale odnoszą się do treści tej zasady (art. 15,16, rozdział 7). Tę zasadę odnosimy też do ustaw samorządowych, do ustawy o opiece społecznej.

W szerszym europejskim wymiarze, zasada została po raz pierwszy wprowadzona do traktatu z Maastricht z 1992 roku, wyraża ją również Europejska Karta Samorządu Lokalnego (art. 4, ust. 3 stanowi, że generalnie odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywateli.

3. Zasada centralizacji, decentralizacji, koncentracji, dekoncentracji.

Decentralizacja - art. 15 ust. 1 Konstytucji RP: formą decentralizacji jest samorząd terytorialny, który w myśl art. 16 ust. 2 uczestniczy w sprawowaniu władzy wykonując istotną część zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

Tym modelu centralizacji polega na związaniu organów niższego szczebla dyrektywami organów nadrzędnych. Organy nadrzędne mogą ingerować w działalność organów niższego szczebla w formie zarządzeń i poleceń służbowych. Występują więzi kierownictwa i podporządkowania.

Typ układu zdecentralizowanego polega na prawnym ustanowieniu pewnego stopnia samodzielności w wykonywaniu zadań przez jednostkę zdecentralizowaną. Samodzielność ta nie jest bezwzględna, jej granice są ograniczone środkami nadzoru wyraźnie wskazanymi przez przepis prawa.

Równolegle ze zjawiskiem centralizacji i decentralizacji występuje koncentracja i dekoncentracja. Koncentracja polega na skupieniu kompetencji do podejmowania decyzji w rękach nielicznej grupy organów, natomiast dekoncentracja polega na rozproszeniu kompetencji na rzecz większej grupy organów. Dekoncentracja rzeczowa na tym samym szczeblu, na innym szczeblu - dekoncentracja terytorialna.

4. Zasada kompetencyjności.

Kompetencja jest to prawnie określony zakres uprawnień i obowiązków przypisany danemu organowi administracji publicznej.

Zasada kompetencyjności głosi, aby do rozpatrzenia określonej sprawy w określonej formie prawnej mógł być kompetentny (uprawniony i zobowiązany) tylko jeden organ administracji publicznej, który odznacza się właściwością rzeczową, miejscową i instancyjną.

Zgodnie z tą zasadą wszystkie organy administracji publicznej mają obowiązek działać tylko w granicach swoich kompetencji i nie mogą kompetencji przekraczać, mają obowiązek zachowania właściwości. Jakakolwiek zmiana kompetencji wymaga wyraźnego upoważnienia ustawowego.

Organ, który przekroczył granicę swoich kompetencji podejmuje działania nielegalne. Na gruncie KPA decyzja, która została wydana z naruszeniem przepisów właściwości jest nieważna.

5. Zasada zespolenia administracyjnego. Będzie miała zastosowanie w województwie i w powiecie. Mianowicie w województwie mowa jest o wojewódzkiej zespolonej administracji rządowej, natomiast w powiecie o powiatowej administracji zespolonej. W województwie zespolenie jest jednorodne - tylko rządowe, bo zespolone służby, inspekcje i straże będące organami administracji rządowej działają pod zwierzchnictwem wojewody - organu administracji rządowej.

Z kolei w powiecie zespolenie jest niejednorodne - rządowo - samorządowe. Zespolone służby, inspekcje i straże będące organami administracji rządowej działają pod zwierzchnictwem starosty reprezentującego administrację samorządową.

Ta zasada ma również zastosowanie w administracji samorządowej na wszystkich szczeblach. W województwie cała administracja samorządowa zespolona jest w jednym miejscu - w Urzędzie Marszałkowskim, działa pod zwierzchnictwem Marszałka Województwa. Marszałek województwa jest kierownikiem Urzędu Marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym jego pracowników, także zwierzchnikiem kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych, np. regionalnych ośrodków pomocy społecznej.

W powiecie cała samorządowa administracja zespolona jest w Starostwie Powiatowym i działa pod zwierzchnictwem starosty. Dalej jak u marszałka.

W gminie administracja samorządowa zespolona jest w Urzędzie Miasta/Gminy i działa pod zwierzchnictwem wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Reszta jak u starosty i marszałka.

ORZECZENIA w których mowa jest zasadach prawa administracyjnego!

Postanowienie NSA z dn. 19.10.2011,

II G2 466/11> zasada jawności administracyjnej.

Wyrok WSA z dn. 19.19.2011> zasada legalności

IISA/GL 392/11

Wyrok WSA w Łodzi z dnia 5.10.2010r.,

I są/Łd 669/10> zasada proporcjonalności.

Źródło prawa - akt, w którym zawarte są normy prawne. Natomiast system źródeł prawa jest to odnoszony do danego miejsca i czasu usankcjonowany wolą państwa zbiór tych źródeł prawa, pozostających we wzajemnych uporządkowanych relacjach.

Cechy systemu źródeł prawa:

1. Jedność.

2. Spójność.

3. Zupełność.

4. Hierarchiczność.

System źródeł prawa administracyjnego charakteryzuje się oprócz tych cech wskazanych powyżej jeszcze dodatkowymi właściwościami, które odróżniają ten system od systemów źródeł innych gałęzi prawa:

1. Na ten system składa się najliczniejsza i najbardziej urozmaicona grupa źródeł prawa, najczęściej pochodzących od samej administracji.

2. W tym systemie zróżnicowaną i liczną grupą są akty prawa wewnętrznego.

3. Szczególną rolę pełnią akty prawa miejscowego, stanowione przez organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej: zespolonej i niezespolonej.

4. Doniosłą rolę pełnią aktywy, które nie zostały wprost zaliczone do konstytucyjnej kategorii źródeł prawa. Np. statuty, regulaminy, akty planowania, normy techniczne.

System źródeł prawa polskiego (w tym administracyjnego) uznawany jest w zasadzie za zamknięty, ale to dotyczy właściwie tylko źródeł powszechnie obowiązujących wskazanych w art. 87 Konstytucji RP. Katalog źródeł prawa wewnętrznego nie został bowiem zamknięty.

Obecnie mamy do czynienia w pewnym stopniu z dualistycznym systemem źródeł prawa (w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej.

Źródła prawa UE:

1. Źródła prawa pierwotnego.

Stoi najwyżej w hierarchii źródeł prawa UE. Nie podlegają kontroli legalności ETS-u.

Na prawo pierwotne składają się: traktaty wraz z modyfikacjami i uzupełnieniami (akcesyjny, założycielski), ich normy wiążą państwa i ich obywateli, organy wspólnot; prawo niepisane: zasady ogólne (proporcjonalności, legalności, równości, legalności, subsydiarności, prawo zwyczajowe.

2. Źródła prawa wtórnego.

Pochodzi od prawa pierwotnego, jest na nim oparcie i z nim zgodne. Podlega kontroli legalności ETS-u.

Duże zróżnicowanie. W ramach prawa wtórnego wyróżniamy prawo wiążące i niewiążące. Prawo wiążące to rozporządzenia odpowiadające polskiej ustawie - generalne bądź abstrakcyjne, bezpośrednio wiążą państwa i jednostki w ich ramach) (, dyrektywy i decyzje. Dyrektywy wiążą wszystkie państwa członkowskie - wiąże co do samego skutku, rezultatu. Celem dyrektywy jest harmonizacja, ujednolicanie prawa w jakiejś dziedzinie. Decyzja jest to swoisty akt indywidualny, najczęściej adresowana jest do jakiegoś kręgu podmiotów, np. określonej grupy fizycznych bądź prawnych albo jakiejś grupy państw członkowskich.

Prawo niewiążące (tzw. soft law). To są akty typu: opinie, zalecenia, wytyczne, rezolucje, komunikaty, noty informacyjne. Zawiera wskazówki interpretacyjne co do tego jak państwa mają rozumieć i interpretować prawo UE. Te akty określają wskazówki interpretacyjne prawa UE, sposoby dokonywania jego wykładni i stosowania.

W ramach prawa Unii Europejskiej można wyróżnić także prawo międzynarodowe publiczne, zwłaszcza umowy międzynarodowe, których stronami są wspólnoty europejskie.

Podstawowy podział źródeł prawa administracyjnego ze względu na zakres obowiązywania:

1. Prawo powszechnie obowiązujące.

Jest określone w art. 87 Konstytucji RP: konstytucja, ustawa, ratyfikowana umowa międzynarodowa, rozporządzenie, akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły).

2. Prawo wewnętrznie obowiązujące.

Akty prawa wewnętrznego zostały określone w art. 93 Konstytucji RP: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, zarządzenia ministrów.

Wyrok TK z dn. 10.12.1999 K21/98.

Wyrok TK z dn. 28.06.2000 K25/99:

Z art. 87 mamy akty prawa powszechnie obowiązującego.

1. Konstytucja.

To naczelne źródło prawa w Polsce, najwyższej rangi. Określa system źródeł prawa. Odnosi się do praw i wolności jednostki, do kontroli administracji. Wskazuje na zasady ustrojowe państwa. Ustrój ten opiera na zasadzie podziału i równowagi władzy. Działanie każdego organu władzy publicznej wyprowadzane jest z przepisów konstytucji, np. Prezydent RP, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów.

Konstytucja określa pozycję ustrojową, kompetencje min. Prezydenta RP, Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ustala pozycja także ministrów kierujących działami administracji rządowej, pozostałych członków rządu, także wojewodów. Odnosi się ponadto do organizacji i funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego określając gminę jako podstawową jednostkę tego samorządu oraz wypowiadając się potencjalnie o innych jednostkach samorządu terytorialnego (art. 164 ust.1). Art. 7 - konstytucja wprowadza zasadę legalności dla tych organów. Warunkiem wejścia w życie konstytucji jest jej ogłoszenie poprzez opublikowanie w Dzienniku Ustaw RP.

2. Ustawa.

Ustawa reguluje kwestie najważniejsze dotyczące administracji publicznej. Min. dotyczące funkcjonowania organów władzy publicznej, ograniczeń praw i wolności obywateli. Do uchwalania ustaw jest uprawniony Sejm. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje Prezydentowi RP, grupie posłów, Senatowi jako izbie, grupie co najmniej 100 tysięcy obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.

Zasada prymatu ustawy. W systemie źródeł prawa obowiązuje zasada prymatu ustawy. Oznacza ona, że wszystkie akty podustawowe muszą być zgodne z postanowieniami ustawy - formalnie; i materialnie służyć jej wykonaniu. Badanie zgodności konstytucyjności ustaw i aktów podustawowych z ustawą należy do Trybunału Konstytucyjnego.

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe.

Umowa międzynarodowa staje się źródłem powszechnie obowiązującego prawa po jej ratyfikacji i ogłoszeniu. Ratyfikacja oznacza zobowiązanie państwa do przestrzegania postanowień danej umowy międzynarodowej. Ratyfikacja należy do Prezydenta RP. Przy czym konstytucja wyróżnia dwa rodzaje ratyfikowanych umów międzynarodowych: wymagające zgody na ratyfikację w ustawie; niewymagające zgody na ratyfikację w ustawie. Zgody wymagają umowy (art. 89 ust. 1) dotyczące: np. pokoju, sojuszów, członkostwa, członkostwa w organizacjach międzynarodowych, znacznego obciążenia państwa.

W przypadku kolizji postanowień umowy międzynarodowej ratyfikowanej za zgodą uprzednią wyrażoną w ustawie a postanowieniami ustawy, pierwszeństwo ma umowa międzynarodowa. W przypadku umów niewymagających zgody, pierwszeństwo zachowuje ustawa.

4. Rozporządzenia.

Jest to akt wykonawczy do ustawy wydawany przez organy wskazane w konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego i w celu wykonania ustawy. Te organy to: Prezydent RP, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, minister kierujący działem administracji rządowej, przewodniczący określonych w ustawie komitetów, KRRiT. Katalog tych organów jest wyczerpujący.

Szczegółowe upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia musi zawierać: organ właściwy do wykonania rozporządzenia; szczegółowy przedmiot rozporządzenia; wytyczne co do treści aktu. Rozporządzenie wymaga ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP.

Rozporządzenie z mocą ustawy jest stanowione przez Prezydenta RP w czasie stanu wojennego na wniosek Rady Ministrów, kiedy Sejm nie może zebrać się na posiedzenie. Akt ten wymaga zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Rozporządzenie z mocą ustawy może dotyczyć: zasad i zakresu działania organów władzy publicznej, ograniczeń praw i wolności obywateli oraz zasad wyrównywaniać szkód związanych z tymi ograniczeniami.

5. Akty prawa miejscowego.

Są zgodnie z art. 87 ust. 2 konstytucji, źródłami prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które te akty ustanowiły. Akty te mają ograniczony przestrzenny zasięg działania. Oprócz stanowiących organów samorządu takie akty może wydać wojewoda i organy administracji niezespolonej.

Zasady dotyczące stanowienia tych aktów znajdują się w ustawach samorządowych, w ustawie z 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie oraz w niektórych ustawach związanych z funkcjonowanie organów niezespolonych.

Podział aktów prawa miejscowego:

* Ze względu na organ upoważniony do stanowienia tych aktów.

a) Akty stanowione przez organy samorządu terytorialnego.

b) Akty stanowione przez organy terenowej administracji rządowej.

* Ze względu na rodzaj upoważnienia ustawowego.

a) Upoważnienie generalne.

b) Upoważnienie szczególne.

* Ze względu na przedmiot aktu.

a) Akty zawierające statuty. Upoważnienie generalne.

Statuty określają ustrój wewnętrzny gminy, powiatu, województwa samorządowego, organizację wewnętrzną, tryb pracy.

Statuty stanowione są przez organy jednostek pomocniczych, np. osiedla, dzielnice, sołectwa.

Statuty mogą też tworzyć związki międzygminne, międzypowiatowe.

b) Akty zawierające przepisy wykonawcze.

Stanowione są na podstawie upoważnienia szczególnego.

c) Akty zawierające przepisy porządkowe.

Stanowione są na podstawie upoważnienia generalnego zawartego w ustawie. Mogą być wydawane w zakresie nieuregulowanym w ustawie lub w innym akcie powszechnie obowiązującym jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia ludzkiego, dla zapewnienia spokoju, porządku, bezpieczeństwa publicznego, a w powiecie również dla ochrony mienia i środowiska naturalnego. Przepisy porządkowe stanowione są przez organy samorządu lokalnego (gmina i powiat). W województwie przepisy porządkowe stanowi wojewoda i organy niezespolonej administracji rządowej. Przepisów porządkowych nie stanowi samorząd województwa.

Gminne przepisy porządkowe stanowione są wtedy, gdy stan zagrożenia bezpieczeństwa nie przekracza obszaru gminy. Powiatowe przepisy porządkowe stanowione są wtedy, gdy skala zjawiska przekroczy obszar gminy. Wojewoda stanowi przepisy porządkowe wtedy, gdy skala zjawiska przekroczyła obszar powiatu.

Organy samorządu terytorialnego stanowią akty prawa lokalnego, co do zasady w formie uchwały, natomiast w formie rozporządzenia. Akty prawa miejscowego podlegają ogłoszeniu w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym.

Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych z dnia 20 lipca 2000 roku, tekst jednolity z 2011 roku - nr 197, poz. 1172.

Akty prawa wewnętrznego. Nie mogą też bezpośrednio wpływać na uprawnienia i obowiązki osób fizycznych, nie mogą stanowić podstawy decyzji administracyjnych. Akty te podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

Np. zarządzenia.

Zgodnie z konstytucją (art. 93) akty prawa wewnętrznego to uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i zarządzenia ministrów. Katalog tych aktów nie został zamknięty. Akty prawa wewnętrznego mogą stanowić także chociażby organy samorządu terytorialnego, organy zakładów publicznych, uchwały PKW i inne.

Uchwały Rady Ministrów mogą mieć samoistny charakter, do ich wydania nie jest potrzebna odrębna podstawa ustawowa, a wystarczy ogólna norma kompetencyjna z art. 93 Konstytucji RP. Zapewnia to rządowi samodzielność w realizowaniu bieżącej polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Uchwały Rady Ministrów nie mogą wkraczać w materię ustawową, muszą ograniczać się do zakresu działania rządu.

Zarządzenia tym się różnią od uchwał, że wymagają do ich wydania szczególnej podstawy ustawowej. Zarządzenia oprócz Prezesa Rady Ministrów i ministrów wydają także Prezydent RP, przewodniczący określonych w ustawie komitetów, centralne organy administracji państwowej, terenowe organy administracji zespolonej i niezespolonej, organy zakładów publicznych.

Ogłaszanie źródeł prawa.

Prawo Unii Europejskiej ogłaszana jest w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy UE zawiera serię L (legislację), serię C (gdzie publikowane są m.in. informacje o orzeczeniach sądów europejskich i serię S (suplement), gdzie publikowane są m.in. ogłoszenia i informacje o przetargach publicznych.

Dziennikami urzędowymi w rozumieniu ustawy są: Dziennik Ustaw

Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor

Polski”, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”,

dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej,

dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.

Dziennik Ustaw RP oraz Monitor Polski A i B wydaje Prezes Rady Ministrów. Dzienniki ministrów kierujących działami administracji wydaje konkretny minister. Dzienniki urzedów centralnych wydają ich kierownicy, a wojewódzkie dzienniki urzędowe wydają wojewodowie.

Przepisy porządkowe z uwagi na ich specyficznych charakter wymagają szybkiego wprowadzenia ich do obrotu prawnego, w związku z tym ogłaszane są w sposób uproszczony w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu. Uproszczony sposób ogłaszania tych przepisów porządkowych nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie. Wchodzą w życie po 14 dniach, chyba, że jest inaczej określony.

Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie. Co do zasady wchodzą one w życie w terminie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, o ile dany akt nie stanowi inaczej. Przepisy porządkowe wchodzą w życie co do zasady w terminie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. Za dzień ogłoszenia przepisów porządkowych uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu.

Kolokwium - 17 lutego.

Zakres na kolokwium:

1. Pojęcie i cechy administracji.

2. Pojęcie i cechy prawa administracyjnego.

3. Stosunek i sytuacja administracyjno - prawna.

4. Publiczne prawo podmiotowe.

5. Sankcja administracyjna.

6. Uznanie administracyjne.

7. Zasady prawa administracyjnego.

a) Zasada demokratycznego państwa prawnego.

b) Zasada legalności

c) Zasada równości wobec prawa

d) Zasada proporcjonalności.

e) Zasada jawności administracyjnej

f) Zasada pomocniczości (subsydiarności)

g) Zasada centralizacji i decentralizacji, koncentracji, dekoncentracji.

h) Zasada kompetencyjności

i) Zasada zespolenia administracyjnego.

8. Źródła prawa administracyjnego.

9. Pojęcie systemu źródeł prawa administracyjnego i jego cechy.

10. Źródła prawa powszechnie obowiązującego.

11. Akty prawa wewnętrznego.

12. Ogłaszanie źródeł prawa.

---