[1]

* ALCIBIADES, Cliniae filius, Atheniensis. -

Alkibiades, syn Klejnesa,ateńczyk.

*In hoc, quid natura efficere possit, videtur experta. -

Zdaje się,że natura wypróbowała na nim,to co mogła sama stworzyć.

*Constat enim inter omnes, qui de eo memoriae prodiderunt, nihil illo fuisse excellentius vel in vitiis vel in virtutibus.

- Wiadomo zatem wsród wszystkich, którzy coś o nim przekazali, że nie było w nim nic wyróżniającego się czy to w wadach czy w cnotach.

2) Natus in amplissima civitate summo genere-

Urodzony w najwspanialszym państwie ze znakomitego rodu

*Omnium aetatis suae multo formoissimus-

dużo bardziej urodziwy spośród wszystkich w jego wieku

*Ad omnes res aptus consiliique plenus -

zdatny do wszystkiego pełen roztropności

*Namque imperator fuit summus et mari et terra-

bowiem był największym wodzem i na morzu i na ziemi

* Disertus, ut in primis dicendo valeret-

biegły w mowie tak, że przewyższał szczególnie wymową

* quod tanta erat commendatio oris atque orationis-

ponieważ posiadał szczególną barwę głosu i treść wymowy

*ut nemo ei [dicendo] posset resistere -, dives;-,

że nikt nie mógł dorównać jemu wymową; zamożny.

*cum tempus posceret, laboriosus, patiens-

gdy wymagała tego okoliczność, pracowity był i cierpliwy

* liberalis, splendidus non minus in vita quam victu; affabilis -

Wielkoduszyny, wystawny nie mniej w życiu prywatnym niż w życiu publicznym;

*blandus, temporibus callidissime serviens-

uprzejmy, wdzięczny, tak sprytnie dostosowujący się do okoliczności.

*dem, simulac se remiserat neque causa suberat, quare animi laborem perferret-

Ten sam, jednoczesnie odpuszczal sobie i nie bylo powodu, a zeby wytezyl umysl

*uxuriosus, dissolutus, libidinosus, intemperans reperiebatur- ,

byl postrzegany jako rozwiazly, nieumiarkowany

*ut omnes admirarentur in uno homine tantam esse dissimilitudinem tamque diversam naturam-

tak ze wszyscy dziwili sie, ze w jednym czlowieku jest tyle sprzecznosci i tak rozbiezna natura.

[2]

*Educatus est in domo Pericli - privignus enim eius fuisse dicitur -

Wychował się w domu Peryklesa (mówi się że był jego pasierbem)

*eruditus a Socrate-

wykształcony przez Sokratesa

*socerum habuit Hipponicum, omnium Graeca lingua loquentium ditissimum-

Miał teścia Hipponika, najbogatszego spośród wszystkich mówiących językiem Greckim

*ut, si ipse fingere vellet, neque plura bona comminisci neque maiora posset consequi-

Tak, że gdyby on sam chciał stworzyć (coś), to nie mógłby wymyślić wiele dobra ani zdziałać nic większego,

*quam vel natura vel fortuna tribueret-

niż czy to natura czy to los podarował-

* Ineunte adulescentia amatus est a multis more Graecorum-

We wczesnej młodości był kochany przez wielu zwyczajem greckim

* in eis Socrate; de quo mentionem facit Plato in symposio-

w tym Sokrates o czym wspomina Platon w uczcie.

*Namque eum induxit commemorantem-

Odkąd stał sie dojrzalszy

se pernoctasse cum Socrate neque aliter ab eo surrexisse, ac filius a parente debuerit.

Posteaquam robustior est factus,

*non minus multos amavit; in quorum amore, quoad licitum est odiosa, multa delicate iocoseque fecit,-

nie mniej kochał wielu w miłości z którymi,o ile takich wiele zachowań gorszących,jest dozwolonych to wiele rzeczy robił subtelnie i żartobliwie.

*quae referremus, nisi maiora potiora haberemus-

Co byśmy przytoczyli, gdybyśmy nie mieli ważniejszych spraw

[3]

*Bello Peloponnesio huius consilio atque auctoritate Athenienses bellum Syracusanis indixerunt-

Za jego namową i radą Ateńczycy wypowiedzieli wojnę syrakuzańczykom

*ad quod gerendum ipse dux delectus est-

Do prowadzenia której on sam został wybrany wodzem

*duo praeterea collegae dati, Nicia et Lamachus.-

poza tym przydzielono mu dwóch kolegów.Nikiasz i Lamachos.

*Id cum appararetur-

Kiedy to było przygotowane

priusquam classis exiret-,

zanim flota wyruszała

* accidit, ut una nocte omnes Hermae, qui in oppido erant Athenis, deicerentur praeter unum-

doszło do tego, że jednej nocy wszystkie Hermy, które były w mieście w Atenach, były porozrzucane

*qui ante ianuam erat Andocidi-

oprócz jednej, która była przed drzwiami Andokidesa

Itaque ille postea Mercurius Andocidi vocitatus est-

tak więc później została nazwana Merkurym Andohidesa

* Hoc cum appareret non sine magna multorum consensione esse factum-

Ponieważ wychodziło na jaw, że to się wydarzyło nie bez wielkiej zmowy wielu

*quae non ad privatam, sed publicam rem pertineret-

która mogła dotyczyć nie prywatnej, ale sprawy publicznej

*magnus multitudini timor est iniectus-

powstała wielka obawa wśród tłumu

*ne qua repentina vis in civitate exsisteret-

aby nie wystąpiła w państwie jakaś niespodziewana rewolucja

*quae libertatem opprimeret populi-

która ograniczyłaby wolność ludu.

*Hoc maxime convenire in Alcibiadem videbatur-

Wydawało się, że to najbardziej pasuje do Alkibiadesa

*quod et potentior et maior quam privatus existimabatur-

,ponieważ był uważany za zbyt silnego i wielkiego jak na osobę prywatną

*Qua re fiebat, ut omnium oculos, quotienscumque in publicum prodisset, ad se converteret neque ei par quisquam in civitate poneretur-

Dzięki temu dochodziło do tego,że zwracał na siebie oczy wszystkich, ilekroć pojawiał się publicznie, tak, że nikt nie był stawiany na równi z nim w państwie.

*Itaque non solum spem in eo habebant maximam, sed etiam timorem, quod et obesse plurimum et prodesse poterat

bowiem zyskał przychylność wielu hojnością, więcej jeszce osób uczynił swoimi zwolennikami dzięki przysługom sądowym.

6*Aspergebatur etiam infamia, quod in domo sua facere mysteria dicebatur; quod nefas erat more Atheniensium, idque non ad religionem, sed ad coniurationem pertinere existimabatur.

[4]

* Hoc crimine in contione ab inimicis compellabatur-

Oskarżono go o to przestępstwo na zgromadzeniu przez wrogów.

*Sed instabat tempus ad bellum proficiscendi -

Ale zbliżał się czas wyruszenia na wojnę

*Id ille intuens neque ignorans civium suorum consuetudinem postulabat-

On rozważając to znając zwyczaje swoich obywateli prosił,

*si quid de se agi vellent, potius de praesente quaestio haberetur- . gdyby chcieli żeby coś było robione o nim (w jego sprawie),żeby śledztwo się odywało w jego obecności,

*quam absens invidiae crimine accusaretur- niż miałby być oskrażony o zbrodnie będąc nieobecnym.

*Inimici vero eius quiescendum in praesenti-

Jego wrogowie zdawali sobie sprawę, że należy milczeć teraz

* quia noceri non posse intellegebant-

ponieważ nie można w chwili obecnej zaszkodzić

* et illud tempus exspectandum decreverunt-

i postanowili, że należy czekać na ów czas

*quo exisset, ut absentem aggrederentur; itaque fecerunt-

w którym wyruszy, żeby (mogli)zaatakować nieobecnego; więc to zrobili.

4 Hac Thurios in Italiam pervectus-

Przewieziony nim do Turios do Italii

ogarnimulta secum reputans de immoderata civium suorum licentia crudelitateque erga nobiles-

rozważając ciągle o nieumiarkowanej swobodzie i okrucieństwie swoich obywateli wobec możnych

utilissimum ratus impendentem evitare tempestatem clam se ab custodibus subduxit et inde primum Elidem, dein Thebas venit-

uznał za najkorzystniejsze unikanie zbliżającej się burzy, potajemnie oddalił się od strażników najpierw na Elidę, później przybył do Teb.

5 Postquam autem se capitis damnatum bonis publicatis audivit-

Wtedy gdy usłyszał, że on został skazany na śmierć i że skonfiskowano mu majątek

et, id quod usu venerat,-

i o tym co się zdarzyło,

Eumolpidas sacerdotes a populo coactos-

kapłani Eumolpidas zostali zmuszeni przez lud

ut se devoverent- żeby go wyklęli

eiusque devotionis, , exemplum in pila lapidea incisum esse positum in publico-

a przykład jego wyklęcia na kamiennym słupie został wykuty i wystawiony publicznie

-quo testatior esset memoriał-

i był bardziej utrwalony w pamięci

Lacedaemonem demigravit-

wyjechał do Sparty.

Ibi, ut ipse praedicare consuerat, non adversus patriam, sed inimicos suos bellum gessit, qui eidem hostes essent civitati:

Tam jednak miał osobiście zwyczaj głosić, prowadził wojnę nie przeciwko ojczyźnie lecz swoim wrogom, ponieważ byli wrogami dla tego samego państwa:

nam cum intellegerent se plurimum prodesse posse rei publicae, ex ea eiecisse plusque irae suae quam utilitati communi paruisse. -

bowiem chociaż rozumieli, że on może najbardziej pomóc państwu i tak wypędzili go z niego i mieli bardziej na względzie własny gniew niż wspólne dobro.

*Itaque huius consilio Lacedaemonii cum Perse rege amicitiam fecerunt-

Tak więc za jego radą Lacedemończycy zawarli przyjaźń z królem perskim

dein Deceleam in Attica munierunt praesidioque ibi perpetuo posito in obsidione Athenas tenuerunt-

później obwarowywali Dekeleję w Attyce i tam po ustawieniu stałej ochrony, Ateny w oblężeniu.

eiusdem opera Ioniam a societate averterunt Atheniensium-

Dzięki jego pracy odwrócili Jonię od sojuszu Ateńczyków

quo facto multo superiores bello esse coeperunt-

Dzięki jego działaniu zaczęli zdobywać coraz większą przewagę na wojnie

[5] Neque vero his rebus tam amici Alcibiadi sunt facti quam timore ab eo alienati-

Jednakże (Spartanie) po tych działaniach raczej nie stali się przyjaciółmi Alcybiadesa, ale odsuneli się od niego ze strachu.

Nam cum acerrimi viri praestantem prudentiam in omnibus rebus cognoscerent-

Bo kiedy poznali wyjatkową biegłość bardzo bystrego mężą we wszystkich dziedzinach

pertimuerunt, ne caritate patriae ductus aliquando ab ipsis descisceret-

bardzo się wystraszyli,by któregoś dnia nie odszedł od nich prowadzony miłością do ojczyzny

et cum suis in gratiam rediret- i

żeby nie pogodził sie ze swoimi

Itaque tempus eius interficiundi quaerere instituerunt-

Tak więc postanowili szukać sposobów do zabicia go

2 Id Alcibiades diutius celari non potuit-

Nie można było tego dłużej ukrywać przed Alibiadesem

Erat enim ea sagacitate-

był bowiem człowiekiem o takim sprycie-

ut decipi non posset-

że nie mozna go było oszukać

praesertim cum animum attendisset ad cavendum- zwłaszcza, że zwracał uwagę no to by mieć się na baczności

Itaque ad Tissaphernem, praefectum regis Darii, se contulit-

Tak więc udał się do Tysafernesa,namiestnika króla Darii

Cuius cum in intimam amicitiam pervenisset -

Kiedy wszedł w zażyłą przyjaźń z nim

et Atheniensium male gestis in Sicilia rebus opes senescere-

i kiedy widział,że siły Ateńczyków słabną z powodu źle prowadzonych działań na Sycylii

contra Lacedaemoniorum crescere videret-

a z drugiej strony siły Spartan rosną

initio per internuntios colloquit cum Pisandro praetore-

najpierw rozmawia przez pośredników z wodzem Pejzandrem

qui apud Samum exercitum habebat-

który miał wojsko pod Samos

ur et de reditu suo facit mentonem-

i (Acibiades) wspomina o swoim powrocie

Erat enim eodem, quo Alcibiades, sensu, populi potentiae non amicus et optimatium fautor-Był bowiem tego samego zdania co Alcibiades, nie przyjazny sile ludu

4 Ab hoc destitutus primum per Thrasybulum, Lyci filium, ab exercitu-

najpierw przyjety przez wojska, dzięki Trazybulosowi,synowi Lykesa

recipitur praetorque fit apud Samum

i staje się dowódcą pod Samos

post suffragante Theramene populi scito restituitur-

później odzyskuje prawa uchwałą ludu dzięki poparciu Teremenesa

parique absens imperio praeficitur simul cum Thrasybulo et Theramene-

i jako nieobecny powierza mu równorzędną władzę z Tryzabulosan i Tyzamenesem

* Horum in imperio tanta commutatio rerum facta est-

Zaszła taka zmiana sytuacji pod ich dowództwem

* ut Lacedaemonii, qui paulo ante victores viguerant, perterriti pacem peterent-

że Spartanie, którzy dopiero co byli zwycięzcami, przerażeni prosili o pokój.

Victi enim erant quinque proeliis terrestribus, tribus navalibus-

in quibus ducentas naves triremes amiserant-

quae captae in hostium venerant potestatem-

6 Alcibiades simul cum collegis receperat Ioniam-

Alcybiades razem ze swoimi kolegami odzyskał Jonię

*Hellespontum, multas praeterea urbes Graecas-

Helespont, a oprócz tego wiele greckich miast

*quae in ora sitae sunt Asiae-

które były położone na wybrzeżu Azji

*quarum expugnarant complures-

spośród których zdobyli większość

*in his Byzantium-

między innymi Bizancjum

(neque minus multas consilio ad amicitiam adiunxerant-

nie mniej za namową skłonili (ich) do przymierza

*quod in captos clementia fuerant usi-

ponieważ postępowali łagodnie w stosunku do pokonanych.

Ita praeda onusti, locupletato exercitu, maximis rebus gestis Athenas venerunt-

I tak to na koniec obładowani łupami, wzbogacone wojsko, gdy dokonali największych czynów, wracając do Aten.

[6] His cum obviam universa civitas in Piraeum descendisset-

Kiedy cały naród zszedł do Pireusu naprzeciw im

* tanta fuit omnium exspectatio visendi Alcibiadis-

taka była wszystkich ciekawość ujrzenia Alcibiadesa

*ut ad eius triremem vulgus conflueret, proinde ac si solus advenisset.-

że do jego łodzi spłynął tłum, tak jak gdyby przypłynął sam

* Sic enim populo erat persuasum-

Tak lud był przekonany

*et adversas superiores et praesentes secundas res accidisse eius opera-że wcześniejsze niepowodzenia i obecne powodzenia wydarzyły się dzięki niemu

* Itaque et Siciliae amissum et Lacedaemoniorum victorias-

Tak więc przypisywali sobie winę za utratę Sycylii i zwycięstwa Spartan

* culpae suae tribuebant

* quod talem virum e civitate expulissent-

ponieważ wypędzili z państwa tak wielkiego mężą

*Neque id sine causa arbitrari videbantur-

Wydawało się im, że (oni)uważali to nie bez powodu.

* Nam postquam exercitui praeesse coeperat-

Odkąd zaczął dowodzić wojsku

*neque terra neque mari hostes pares esse potuerant-

tak że bogowie nie mogli równać się ani na morzu ani na lądzie.

* Hic ut e navi egressus est-

Ten jak (tylko) wyszedł ze statku

*quamquam Theramenes et Thrasybulus eisdem rebus praefuerant simulque venerant in Piraeum

chociaż Teiarmenes i Trasybulos dowodzili tym samym reczom i jednocześnie przybyli do Pirerusu

*tamen unum omnes illum prosequebantur,

to jednak wszyscy podążali za tym jednym

*et, id quod numquam antea usu venerat nisi Olympiae victoribus-

I to co nigdy przedtem się nie zdarzyło, jak tylko zwycięzcom olimpijskim

*coronis laureis taeniisque vulgo donabatur-

był obdarowywany złotymi wieńcami i wstążkami przez tłum

* Ille lacrumans talem benevolentiam civium suorum ,accipiebat reminiscens pristini temporis acerbitatem-

Ów płacząc przyjmował tak wielką życzliwość swoich obywateli; wspominając surowość minionego czasu

[7]

*Heac Alcibiadi laetentia non nimi fuit diuturna-

Ta radość A. Nie trwała zbyt długo

*Nam cum ei omnes Essen honores decreti-

Bowiem kiedy jemu wszystkie zaszczyty przyznane

*totaque respublica dorni bellique tradita

całe państwo w czasie pokoju i czasie wojny

*ut unius arbitrio gereretur,

aby było prowadzone, według jego jednego władzy

*et ipsee postulasset, ut duo sibi college darentur

a sam zarządał żeby dostał dwóch kolegów

*neque id negatum Essen-

Nawet tego nie podważono

*classe In Asiam profectus, quo apud Cymen minus ex sententia rem gesserat,

Wyruszył flotą do Azji, ponieważ sprawy pod Kymes szły inaczej niż się spodziewano

*In invidiam recidit

ponownie popadł w niełaskę

* Nihil enim eum non efficere posse ducebant-

Sądzili bowiem, że on może coś osiągnąć

*Ex quo fiebat, ut omnia minus prospere gesta cupale tribuerent,

Z tego powodu stało się tak, że obwiniali go za wszystkie działania, które szły mniej pomyślnie,

*cum aut eum neglegenter aut malitiose fecisse loquerentur: sicuit tum accidit.

ponieważ mówili, że on dokonał tego zaniedbania i lekceważąco, tak też się stało

*Nam corruptum a rege capere Cymen noluisse arguebant

Bowiem argumentowali to tym, że przekupiony przez króla nie chciał zdobyć Kymen

*Itaque hic maxime putamus malo fuisse nirniam opinionem ingenii ataque virtutis

Tak więc uważał , że jego największym błędem była zawyżona opinia o jego talencie i męstwie

*Timebantur enim non minus quam diligebatur,

Bowiem obawiano się go nie mniej niż go ceniono

*ne secunda fortuna magnisque opibus tyrranidem concupisceretAby wyniesiony przez pomyślny los i wielkie bogactwa nie dążył do tyranii

*Quibus rebus factus est, ut absenti magistratum abrogarent

Z tego powodu stało się tak, że nieobecnemu odebrali godności

* et alium in euis locum substituerent

I osadzili kogoś innego w jego miejsce

*Id ille ut audivit, domum reverit nolluit

On jak tylko o tym usłyszał nie chciał powrócić do domu

*et se Pactyen contulit ibique tria castella communitt

Udał się do P., gdzie wzmocnił 3 twierdze

*Manuque collecta Primus Graecia civitatis in Iberciam introiit

Po zgromadzeniu oddziału wojska wkroczył do Grecji jako pierwszy z państwa gr.

*Gloriosius existimans barbarorum przede locupletari quam Griarorum

Sądząc, że bardziej zaszczytnie jest wzbogacić się łupami barbarzyńców niż Greków

*Qua ex Re creverat cum fama tum opidus

Dzięki temu urósł zarówno w sławę jak i majątek

*magnamque amicitiam sibi cum quibusdam regibus Ibreciae pepererat

Zyskał sobie wielką przyjaźń z niektórymi królami Tracji

[8]

*neque tamen a caritate patriae potuit recedere

Jednak nie mógł uciec od miłości do ojczyzny

*Nam cum apud Aegos flumen P. pretor Atheniensum, classem constituisset suam, neque longe abesset L., praetor Lacedemoniorum,

Bowiem kiedy Filokles dowódca ateńczyków , niedaleko rzeki Egos, ustawił swoją flote i niedaleko był Lizander, wódz spartan

*qui in eo erat occupatus , ut bellum quam diutisse duceret

Który, był zaangażowany w to by prowadzić wojnę jak najdłużej

*quod ipsis pecunia a rege seppeditabatur

ponieważ im samym były dostarczane pieniądze od króla

*contra Atheniesibus exhaustis praeter arma et navis nihil erat super

z drugiej strony Ateńczycy wyczerpani nie posiadali nic oprócz floty ani broni.

*A. ad exercitum venit Atheniensium, ibique praesente vulgo agere coepit

Alcybiades przybył do wojska ateńskiego, i tam w obecności ludu zaczął przemawiać,

*Si vellent, se coacturum L. dimicare aut pacem petere

ze jeśli chcą, on zmusi Lizadra do walki albo do tego by prosił o pokój.

* Spondet Laced. eo nolle classe confligere, quod pedestribus copiis plus quam navibus valerent

Przyrzekł, że Spartanie nie chcą walki morskiej, ponieważ czują się silni bardziej w walkach pieszych niż morskich.

*Sibi autem esse facile seuthem, regem Threcum, deducere ut ea terrum depelleret

Że jemu jest łatwo przekonać króla Tracji, żeby ich odpędzić od lądu

*quo facto, necessasrio aut classe conflicturum aut bellum compositurum

Dzięki temu, dojdzie do konieczności albo starcia się na morzu albo zakończenia wojny

*Id esti verte dictum Phil. anima advertebat, tamen postulata facere nolluit

Filokles chociaż rozumiał, że jest to powiedziane zgodnie z prawdą, to jednak nie chciał spełnic propozycji

*quod sentiebat se A. recepto nullius momenti apud exercitum futurum

Ponieważ czuł, że on przyjmując A. nie będzie znaczył nic wśród wojska ,

*si quid secundo evenisset , nullam in ea re suam partem fore

Jeśli wyniknie coś pomyślnego nie będzie w tym jego żadnego udziału

*contra, ea si quid adversi accidisset, se unum eius delecti futurum reum

Z drugiej strony gdyby wydarzyło się cos nie pomyślnego, to on sam będzie oskarżony o tę klęskę

*Ab hoc discedens A

Odchodząc stamtąd A. rzecze

* Quoniam, inquit vctoriae patriae repugnans

ponieważ sprzeciwia się zwycięstwu ojczyzny,

*illud moneo, iuxta hostem castra habeas nautica

przestrzegam przed tym, byś nie miał wroga blisko obozu morskiego,

*periculum est enim, ne immodestia militum vestorum occasio detur L. vestri opprimendi exercitus

bowiem istnieje niebezpieczeństwo, że samowola waszych żołnierzy, by nie była dana okazja Lizanderowi ściśnięcia waszego wojska”

*neque, ea res illum fefelit.

Potem i ta rzecz nie oszukała go, i tak tez się stało

* Nam L. cum per speculatores comperisset, vulgum Ath. in terram praedatum exisse

Bowiem kiedy Lizander odkrył przez szpiegów, że lud ateński wyszedł na ląd żeby grabić

* i że statki zostały zostawione prawie puste

navesque paene inanes relictas

*tempus rei gerendae non dimisit, eoque impetu bellum totum delevit

Nie stracił okazji do działania, i tym atakiem rozwiązał cała wojnę

[9]

*At A. victis Aten. non saris tuta eodem loca sibi arbitrans

Zaś A. po pokonaniu ateńczyków uważając te same miejsca za niedostatecznie bezpieczne dla siebie

* abdidit, penitus in Treciam se supra P. sperans ibi facillime suam fortunam occuli posse. Falso

Zaszył się w głąb Tracji za Pro. mając nadzieje, ze tam najłatwiej jego majątek może być ukryty, błędnie

* Nam Treces, postquam senserunt, eum vinisset cum magna pecunia insidias facerunt

Mieszkańcy Tracji po tym jak poczuli, że on przybył z wielkimi pieniędzmi , zastawili zasadzkę

*qui ea, quea apportarat, abstulerunt

I wszystko, co przywiózł ze sobą, zrabowali ,

*ipsum capere non potuerant

Nie mogli złapać jego samego

* Ille cemens nullum locum sibi tutum in Greacia

Ów nie widząc dla siebie żadnego bezpiecznego miejsca w Grecji

*propter potentiam Lace. Ad F. in Asiam transiit

Z powodu potęgi spartan, przeprawił się do Azji do F

*quem quidem adoe sua cepit humanitatae

Którego ujął swoim wykształceniem do tego stopnia

*ut eum nemo in amicitia antecederet

Że nikt go nie mógł przewyższyć w przyjaźni

*namque dederat ei castrum Grenium in Phrygia

Bowiem podarował mu zamek Gryni we Frygii

*Ex quo quinquagenta talenta vectigalis capiebat, quo fortuna A. non erat contentus

z którego brał 50 talentów podatku, z której to fortuny A. nie był zadowolony

*neque Athenas victas Lacede. servire poterat pati

I również nie mógł znieść, że pokonane Ateny są poddane Spartanom

*Itaque cogitatione omni ferebatur ad patriam liberandam

tak więc był prowadzony każdą myślą do wyzwolenia ojczyzny

*sed videbatur id sine rege Perse non posse fieri

Ale wydawało się, że to nie może stać się bez króla Perskiego

* ideoque eum amicum sibi cupiebat adiungi

I dlatego chciał sobie w nim zyskać przyjaciela

*neque dubitabat facile se consecuturum

i nie wątpił, że on to łatwo osiągnie

*si modo eius conveniundi habuisset potestatem

Gdyby tylko miał możliwość spotkania się z nim

*nam Cyrrum fratrem ei bellum clam paraare Lacede. adiuvantibus sciebat

Bowiem wiedział, że brat Cyrus przygotowuje mu potajemnie wojnę, przy pomocy Spartan

*id ipsi aperuisset, magnam se initurum gratami videbat

Gdyby to wyjawił wiedział ,że zyskałby ogromną wdzięczność

[10]

*Hoc cum moliretur petereque a Pharna., ut ad regem mitteretur

Gdyby tylko to zamierzał i domagał się od Parnabosa, żeby został wysłany do króla

*eodem tempore Cris. ceterique tyranni Aten.

W tym samym czasie Kristiasz i pozostali tyrani Ateńczyków

*miserant certos homines in Asiam ad Lysandrum

wysłali pewnych ludzi do Azji do Lizadra

*qui eum certiorem facerent, nihil rerum fore ratum

Aby oni go powiadomili, że nic stałego nie będzie z tych rzeczy

*quas ipse Athenis constituisset

które on sam ustanowił w Atenach

*nisi Alcibiadem sustulisset

Jeśli nie usunie Alcybiadesa

*quare, si suas res gestas manere vellet

Dlatego jeśli chciałby, żeby jego czyny trwały dalej

*ilium persequeretur

Niech go ściga

*His Laco rebus commotus statuit accuratius sibi agendum cum Pharambaso.

Lecedemot zaniepokojony tym wszystkim, postanowił, że musi działać staranniej z Farmabazosem

* Hic ergo renuntiat, que regi cum Laced. essent

Donosi mu więc o tym co ma się stać królowi ze strony Spartan

*nisi Alcy. vivum aut mortuum sibi tradidisset

Jeśli nie przekaże mu Alcybiadesa żywego lub martwego

*Non tulit hunc satrapes et violare clementiam, quam regis opes minui maluit

satrapa tego nie wytrzymał i wolał zrezygnować z tej pobłażliwości, niż osłabić potęgę króla

*Itaque misit Sus. Et Bea. ad Alcy. interficiendum.

Tak więc wysłał Suza. i bag. do zabicia Alcybiadesa

*cum ille esset in Phrygia, iterque ad regem compararet

Gdy ten był we Frygii, i szykował się do podróży do króla

* Missi clam vicinitati, in qua tum Alc. erat

Wysłani potajemnie do sąsiedniej okolicy, w której w tedy przebywał Alcy.

* dant negotium, ut eum interficiant-

Powierzają zadanie żeby go zabili

* quem manu superari posse diffidebant ii cum ferro aggredi non auderent

Ponieważ oni nie mieli odwagi napaść zbrojnie

*noctu ligna contulerunt circa easam eam, in qua quiescebat

w nocy zgromadzili drewno dookoła jego domu, w którym odpoczywał

*eaque succenderunt, ut incendio conficerent

I który podpalili, żeby go spalić

*Ille autem ut sonitu flammae est exeitatus

Jak tylko został obudzony dźwiękiem pożaru

*esti gladius ei erat subductus, familiris sui subalare telum eripuit

Nawet jeśli został mu zabrany miecz, wydobył broń będącą pod pachą jego przyjaciela

*namque erat cum eo quidam ex Arc. hospes, qui nunquam dessidere voluerat.

Bowiem był z nim jakiś przybysz z Arkadii, który nie chciał się z nim rozstać

*Hunc sequi se iubet et id, quo in praesentia vestimentorum fuit arripit.

Karze aby on szedł z nim, i to co było w chwili obecnej z ubrań chwyta

*His in ignem eiectis flammae vim transiit

I rzuciwszy do ognia pokonał siłą płomień

*Quem ut barbari incendium effugisse viderunt, telis enimus missis interfecerunt

Jak tylko zobaczyli, że uniknął pożaru, wypuszczonymi z oddali strzałami zabili go

*caputque eius ad Phar. retulerunt.

i odesłali jego głowę do Farna.

*At mulier quae cum eo vivere consuerat

zaś kobieta, która na co dzień z nim żyła

*sua muliebri veste conteetum aedificii incendio mortuum cremavit

Swoją kobiecą szatą owiniętego zmarłego okryła i spaliła w ogniu budynku

* quod ad vivum interimendum erat comparatum

który został przygotowany do spalenia go żywcem

* Sic Alcy. annos circiter quadraginta natus diem obiit supremum.

Tak to Alcy. doszedł ostatniego dnia swojego życia, mając ok. 40 lat

6

---