Przyczyny występowania i skala zagrożeń naturalnych w górnictwie podziemnym, czynniki sprzyjające wzrostowi zagrożenia.
Przyczyny zagrożeń naturalnych:
- niebezpieczne koncentracje niektórych gazów kopalnianych,
- występowanie pyłu węglowego,
- samozapalenie się węgla, łupków palnych bądź rud siarczkowych,
- temperatura górotworu,
- radioaktywność naturalna,
- ruchy górotworu,
- dopływ wody.
Zagrożenia występujące w górnictwie podziemnym w Polsce:
-węgla kamiennego-występują wszystkie podstawowe (dalej wymienione) zagrożenia naturalne
-rud miedzi- występują zagrożenia klimatyczne, radiacyjne, zawałami i obwałami,
wstrząsami i tąpaniami, wodne
-rud cynku i ołowiu- zagrożenia zawałami i obwałami, wodne
-solne- metanowe, wyrzutami gazów i soli, wodne
zagrożenie metanowe- związane jest ono przede wszystkim z obecnością metanu w górotworze i jego uwalnianiem się w wyniku prowadzonej działalności górniczej.
Czynniki sprzyjające wzrostowi zagrożenia:
naturalne:
- wzrost metanonośności pokładów węgla wraz z głębokością ich zalegania
- występowanie na dużych głębokościach niebezpiecznego efektu dynamicznego wydzielania się wolnego metanu uwięzionego w strefach zaburzeń tektonicznych (uskoki, szczeliny), występującego pod dużym ciśnieniem skał nadległych,
techniczno - organizacyjne:
- prowadzenie eksploatacji na coraz większych głębokościach
- prowadzenie eksploatacji poniżej poziomu udostępnienia
- wysoka koncentracja wydobycia oraz znaczne postępy dobowe ścian
zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
W kopalniach węgla powietrze kopalniane zawiera zawsze pewną ilość pyłu węglowego powstałego w wyniku urabiania, ładowania i przesypywania węgla. Pył węglowy, podobnie jak wszystkie pyły ciał palnych, może tworzyć z powietrzem mieszaninę wybuchową
Na wzrost zagrożenia wybuchem pyłu węglowego ma wpływ:
-mechanizacja procesów urabiania, ładowania i transportu węgla
-utrzymanie wysokiej koncentracji wydobycia.
Występowanie metanu wpływa na wybuchowość pyłu węglowego.
zagrożenie zawałowe
Przyczyną powstawania zawału jest najczęściej słaba i niedostatecznie wytrzymała obudowa, jej uszkodzenie, a w pokładach tąpiących również i tąpania.
Ponadto na występowanie tego zagrożenia maja wpływ również własności skał stropowych.
zagrożenie pożarami endogenicznymi
Pożary endogeniczne są następstwem samozapalenia się węgla wywołanego jego utlenieniem się w sprzyjających warunkach.
Na wzrost zagrożenia ma wpływ m.in.:
-rozkruszenie węgla, które sprzyja jego samozapaleniu się,
-zawartość popiołu w węglu,
-niewłaściwy system eksploatacji i wentylacji,
-wzrastająca głębokość eksploatacji sprzyjać będzie wzrostowi zagrożenia pożarowego poprzez procesy tworzenia się stref spękań w pokładach oraz wzrost temperatury pierwotnej skał.
Zaburzenia geologiczne, zaszłości eksploatacyjne, zagrożenia metanowe i tąpaniami również sprzyjają wzrostowi zagrożenia.
zagrożenie tąpaniami
Przyczyną tąpań w górotworze jest koncentracja naprężeń spowodowana przez warunki naturalne lub warunki górniczo-techniczne.
Czynniki wpływające na wzrost zagrożenia.:
-wzrastająca głębokość eksploatacji,
-geomechaniczne własności skał oraz grubowarstwowa budowa górotworu,
-zaburzenia tektoniczne w budowie złoża,
-prowadzenie eksploatacji w obszarach oddziaływań zaszłości eksploatacyjnych lub w resztkowych partiach pokładu,
-utrzymywanie wysokiej koncentracji wydobycia ze ścian,
-nadmierne rozcięcie złoża chodnikami itd.
Zagrożenie wyrzutami gazów i skał
Na wzrost zagrożenia wyrzutami gazów i skał ma wpływ wzrastająca głębokość eksploatacji. W wyniku schodzenia z eksploatacją na coraz większe głębokości obserwuje się wzrost metanonośności pokładów co przy jednoczesnym obniżeniu się przepuszczalności gazowej węgla przyczynia się do wzrostu tego zagrożenia.
Ponadto czynnikami decydującymi o występowaniu zagrożenia są między innymi:
-wysoka gazonośność złoża (metanonośność),
- mała zwięzłość skał,
-wysokie ciśnienie i intensywność desorpcji gazów
- prowadzenie robót w sąsiedztwie zaburzeń geologicznych.
zagrożenie wodne
Źródłem zagrożenia wodnego mogą być zarówno wody powierzchniowe, jak i podziemne mieszczące się w skałach, wyrobiskach, otworach oraz luźne skały zawodnione.
Na wzrost tego zagrożenia ma wpływ:
- głębokość eksploatacji - na mniejszych głębokościach zagrożenie jest większe,
- duża wodonośność skał
- obecność zbiorników wodnych, uskoków wodonośnych itp.
zagrożenie klimatyczne
Zagrożenie klimatyczne występuje w kopalniach głębokich, ze względu na występowanie wysokich temperatur pierwotnych skał i dużą wilgotność powietrza.
Na zwiększenie zagrożenia klimatycznego poza wzrastającą głębokością eksploatacji wpływa duża koncentracja wydobycia oraz duże moce maszyn urabiających i urządzeń odstawczych.
zagrożenie radiacyjne
Głównymi źródłami zagrożenia radiacyjnego w kopalniach są krótkożyciowe produkty rozpadu rodonu oraz izotopy radu obecne w wodach dołowych i wytrącających się z nich osadach.
Systematyka i kryteria klasyfikacji zagrożeń naturalnych w górnictwie podziemnym.
SYSTEMATYKA ZAGROŻEŃ NATURALNYCH:
I z uwagi na rodzaj górnictwa:
- zagrożenia w górnictwie podziemnym
- zagrożenia w górnictwie odkrywkowym
- zagrożenia w górnictwie otworowym
II z uwagi na charakter zagrożeń naturalnych:
a) wentylacyjne - związane atmosferą kopalnianą
- gazowe (w tym metanowe i siarkowodorowe)
- pożarowe (pożary endogeniczne)
- pyłowe (wybuchy pyłu węglowego)
- temperaturowe (klimatyczne)
- radiacyjne
b) geomechaniczne - związane z ruchami górotworu
- osuwiskowe i obrywaniem się skał
- zawałami i obwałami
- wstrząsami (sejsmiczne) i tąpaniami
- wyrzutami gazów i skał (metanu i węgla)
- erupcyjne
c) hydrogeologiczne - związane z wodami powierzchniowymi i podziemnymi:
- wodne
III z uwagi na skutki:
a) katastrofogenne:
- pożarami endogenicznymi
- metanowe
- wybuchem pyłu węglowego
- wstrząsami (sejsmiczne) i tąpaniami
- wyrzutami gazów i skał
- obwałami i zawałami
- wodne
b) niekatastrofogenne:
- pyłowe (pyłami szkodliwymi dla zdrowia)
- klimatyczne
- radiacyjne
KLASYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Zagrożenie metanowe. Ze względu na naturalne wydzielanie się metanu do wyrobisk górniczych zakłady górnicze dzieli się na metanowe i niemetanowe.
Kategorie zagrożenia metanowego ustala się na podstawie metanonośności naturalnej. Dla kopalń węgla kamiennego ustalono cztery kategorie zagrożenia metanowego z czego I jest najniższa a IV najwyższa.
Udostępnione pokłady lub ich części zalicza się do:
kategorii pierwszej zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu
pochodzenia naturalnego w ilości od 0,1 do 2,5 m3/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową,
kategorii drugiej zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości od 2,5 do 4,5 m3/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową,
kategorii trzeciej zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości od 4,5 do 8 m3/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową,
kategorii czwartej zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości powyżej 8 m3/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową lub wystąpił nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał.
Z kolei dla złóż rud i soli ustalono dwie kategorie zagrożenia metanowego
Zagrożenie wyrzutami gazów i skał. Ustala się dwie kategorie zagrożenia wyrzutami gazów i skał w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny:
Do 1 kategorii zagrożenia wyrzutami GiS zalicza się pokłady lub ich części, w których nie wystąpiły wyrzuty gazów i skał
Do 2 kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał zalicza się:
Pokłady lub ich części, w których wystąpiły wyrzuty gazów i skał
Pokłady lub ich części, w których nie wystąpiły wyrzuty gazów i skał, ale istnieją określone obawy
Zagrożenie wyrzutami metanu i skał. Ustala się dwie kategorie zagrożenia wyrzutami metanu i skał w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny:
1 kategoria - skłonne do wystąpienia wyrzutów metanu i skał
2 kategoria - zagrożone wyrzutami metanu i skał
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowe -występują 2 klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego:
klasa A - pokłady węgla lub ich części w których występuje pył węglowy zabezpieczony w sposób naturalny
klasa B - pokłady węgla lub ich części w których występuje pył węglowy nie zabezpieczony w sposób naturalny
Zagrożenie radiacyjne. Ustala się dwie klasy wyrobisk zagrożonych radiacyjnie
klasa A środowisko pracy stwarza potencjalne narażenie otrzymania przez pracownika rocznej dawki skutecznej przekraczającej 6 mSv
klasa B - środowisko pracy stwarza potencjalne narażenie otrzymania przez pracownika rocznej dawki skutecznej większej niż 1 mSv lecz nie przekraczającej 6 mSv
Przy zaliczaniu wyrobiska do poszczególnych klas zagrożenia uwzględnia się następujące wskaźniki zagrożenia:
-stężenie energii potencjalnej alfa krótko - życiowych produktów rozpadu radonu,
-moc dawki promieniowania gamma,
-stężenie izotopów radu w wodach i osadach dołowych.
Zagrożenie wodne. Pod względem warunków hydrogeologicznych panujących w złożu ustala się trzy stopnie zagrożenia wodnego w podziemnych zakładach górniczych
Zagrożenie tąpaniami. Z uwagi na skłonność górotworu do tąpań ustalono 3 stopnie zagrożenia tąpaniami. Do pierwszego stopnia zalicza się pokłady lub ich części które zostały odprężone a do 3 pokłady w których nastąpiło tąpnięcie lubi nie zostały odprężone.
Zagrożenie pożarowe. Pod względem samozapalności węgle zalicza się do czterech grup: bardzo łatwo samozapalne, łatwo samozapalne, średnio samozapalne i trudno samozapalne
Metody oceny stanu oraz sposoby monitoringu zagrożeń naturalnych w górnictwie podziemnym.
analityczne - prognoza zagrożeń oparta o rozwiązania analityczne (teoretyczne)
- metanowe - prognoza ilości metanu wydzielonego do wyrobiska, metanonośność
- pożarowe - wskaźniki pożarowe, metoda klasyfikacji pól wybierkowych PS, NPS
- wybuchem pyłu węglowego - prognoza zapylenia wyrobisk, obliczenia stężeń pyłu
- klimatyczne - prognoza temperatury, bilans cieplny, temperatura zastępcza
- radiacyjne - wyznaczenie dawki równoważnej
- tąpaniami - wyznaczenie stref koncentracji naprężeń, prognoza aktywności sejsmicznej
- wyrzutami gazów i skał - jak przy zagrożeniach metanowych i tąpaniami
- wodne - prognozowanie dopływu wody
górnicze - kontrola i pomiary parametrów zagrożeń wykonane w wyrobiskach górniczych
- metanowe - kontrola stężeń metanu w wyrobiskach, metanometria
- pożarowe - kontrola gazów: tlenu, tlenku i dwutlenku węgla, analiza temperatury, termowizja, ocena czynników wpływających na wielkość zagrożenia
- radiacyjne - pomiar promieniowania alfa i gamma
- wybuchem pyłu węglowego - kontrola zapylenia wyrobisk (pyłomierze)
- klimatyczne - pomiar temperatury, wilgotności, prędkości powietrza
- tąpaniami, wyrzutami gazów i skał - obserwacje wizualne wyrobisk, metoda rozeznania górniczego, sondaż małośrednicowy
- zawałowe - pomiary penetrometryczne, pomiar konwergencji i przemieszczenia górotworu
- wyrzutami gazów i skał - pomiar ciśnienia gazu i desorpcji w otworach badawczych
- wodne - wiercenie otworów badawczych
laboratoryjne - wyznaczenie parametrów zagrożeń w warunkach laboratoryjnych
- metanowe - określenie metanonośności
- pyłowe - lotność pyłu, stopień rozdrobnienia
- pożarowe - określenie skłonności węgla i energii aktywacji, czas inkubacji pożaru
- radiacyjne - stężenie izotopów radu
- tąpaniami, zawałowe - określenie parametrów geomechanicznych skał, skłonność pokładu do tąpań
- wyrzutami gazów i skał - gazonośność, zwięzłość, szczelinowatość, kruszność
- wodne - szczelinowatość skał, odsączalność (współczynnik odsączalności), przepuszczalność (współczynnik filtracji)
geofizyczne - badanie procesów fizycznych zachodzących w górotworze metodami geofizycznymi
- pożarowe - metoda geoelektryczna, termowizja
- pyłowe - metoda grawimetryczna
- klimatyczne - termowizja
- radiacyjne - radiometria
- tąpaniami - metody: sejsmologiczna, sejsmoakustyczna, sejsmiczna, geoelektryczna
- wyrzutami gazów i skał - metody sejsmoakustyczna i sejsmiczna
- wodne - metoda geoelektryczna
klasyfikacja zagrożeń - gradacja stanu zagrożeń
Metody zwalczania zagrożeń naturalnych w górnictwie podziemnym.
zagrożenie metanowego, zwalczanie:
Wentylacyjne zwalczanie ZM, skuteczna wentylacja, stosowanie korzystnych systemów przewietrzania
Pomocnicze urządzenia wentylacyjne w miejscu o zmniejszonej intensywności przewietrzania i tworzenia się lokalnych nagromadzeń metanu.
Odmetanowanie złóż węgla otworami drenażowymi odwierconymi z wyrobisk podziemnych lub z powierzchni. Izolacja górotworu w celu zmniejszenia dopływu metanu do wyrobisk.
Przestrzeganie zasad eksploatacji, co do porządku, czy kierunku wybierania złoża, zgodny z technologią sposób urabiania maszynami oraz MW.
zagrożenie pożarowego, zwalczanie:
metody górnicze (czyste wybieranie, duży postęp, krótki okres likwidacji wyrobisk przyścianowych i ścian)
metody wentylacyjne (przewietrzanie wzdłuż calizn węglowych, minimalizacja ilości powietrza, ograniczenie przepływu powietrza w przypadku małego postępu lub postoju ściany, inertyzacja zrobów ścian zawałowych po przez ich azotowanie i podawanie CO2)
metody techniczne (nawilżanie rumowiska zawałowego, uszczelnianie oraz izolacja wyrobisk i zrobów ścian, stosowanie pyłów dymnicowych do uszczelniania zrobów zawałowych)
metody organizacyjne (organizacja i wyposażenie służby przeciwpożarowej, sprzęt przeciwpożarowy i ratowniczy oraz środki gaśnicze, plan akcji przeciwpożarowej, drogi ucieczkowe)
doszczelnianie zrobów i wyrobisk mieszaniną wodno - popiołową
stosowanie izopiany w doszczelnianiu zrobów
zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
Profilaktyka związana z wybuchem pyłu węglowego dzieli się na cztery linie obrony:
Zwalczenie pyłu w miejscu powstania- polega na ograniczeniu tworzenia się pyłu i eliminacji jego zalegania w wyrobiskach górniczych poprzez stosowanie różnego rodzaju odpylaczy, odpowiedniego sposobu urabiania (stosowanie techniki strzelniczej jest bardziej korzystne), zmywanie i zraszanie przodków, nawadnianie calizny węglowej itd.
Zwalczanie zapoczątkowania wybuchu - najczęstszym inicjatorem wybuchu pyłu węglowego jest wybuch metanu lub stosowanie MW to też ta linia polega na zwalczaniu zagrożenia metanowego oraz profilaktyki związanej z używaniem MW
Przeciwdziałanie rozwojowi wybuchu - polega na przerwaniu zaistniałego wybuchu. Stosuje się w tym celu we wszystkich kierunkach od miejsca przewidywalnego rozwoju wybuchu strefy zabezpieczające opylane pyłem kamiennym lub zraszane (zmywane) wodą, stosowane są również środki chemiczne (środki higroskopijne) służące do związania pyłu węglowego.
Ograniczenie zasięgu wybuchu - stasuje się tu zapory z pyłu kamiennego oraz zapory wodne, które hamują zapoczątkowany już wybuch.
zagrożenie tąpaniami:
Metody profilaktyki tąpaniowej
Pasywne:
-na etapie projektowania - właściwy dobór parametrów eksploatacji (dobór obudowy, postępu itp.,
-odprężanie pokładów poprzez eksploatację pokładów sąsiednich - mniej zagrożonych,
-organizacyjno-techniczne - ograniczanie lub eliminacja zatrudnienia w „strefach”, wzmacnianie obudowy itp.,
Aktywne:
-strzelanie odprężające - powoduje zmniejszenie naprężeń panujących e górotworze.
-nawadnianie calizny pokładu i skał otaczających,
-rozwiercanie otworami wielkośrednicowymi calizn złoża i skał otaczających,
-hydroszczelinowanie skał stropowych (wytwarzanie szczeliny - dezintegracja skał stropowych poprzez nawadnianie pod bardzo wysokim ciśnieniem otworów z wykonaną szczeliną zarodnikową),
-szczelinowanie za pomocą techniki strzelniczej skał stropowych (wytwarzanie szczeliny - dezintegracja skał stropowych poprzez odpalanie MW w otworach z wykonaną szczeliną zarodnikową).
zagrożenia wodnego, zwalczanie:
prawidłowe prowadzenie robót górniczych nie naruszające potencjału zbiorników wodnych,
odpowiednią konserwację warstw izolujących,
sztuczną izolację serii wodonośnych,
osuszanie serii wodonośnych i zbiorników wodnych.
rozpoznanie warunków hydrogeologicznych,
wierceniu otworów drenujących których zadaniem jest kontrolowane odciąganie wody z podziemnych zbiorników
pozostawienie odpowiednich filarów bezpieczeństwa lub budowę tam wodnych,
zagrożenie klimatyczne:
wentylacyjne metody zwalczania zagrożenia:
- zwiększenie prędkości przepływu powietrza
- zmniejszenie zawartości wilgoci w powietrzu
- zmniejszenie wydatku energetycznego pracowników
schładzanie powietrza - klimatyzacja:
- klimatyzacja lokalna
- klimatyzacja grupowa
- klimatyzacja centralna
zagrożenie wyrzutami gazów i skał, zwalcznie:
- metody długofalowe - odpowiednia rozcinka złoża, eksploatacja odprężająca
-metody aktywne - wiercenie odprężające, strzelanie odprężające, nawadnianie wysokociśnieniowe i niskonaporowe, odmetanowanie
- metody organizacyjne - odsunięcie ludzi od miejsc zagrożenia poprzez wprowadzenie stref szczególnego zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz do wdrożenia zdalnego sterowania kombajnami chodnikowymi
- metody bierne - wywołanie kontrolowanych wyrzutów (pod nieobecność ludzi w zagrożonym miejscu)
Zagrożenia naturalne w górnictwie odkrywkowym i otworowym
I Zagrożenia w górnictwie odkrywkowym:
1) Wentylacyjne- związane z atmosferą kopalnianą
-gazowe (metanowe, siarkowodorowe),
-pożarowe (pożarami endogenicznymi)
2) Geomechaniczne- związami z ruchami górotworu
-osuwiskowe i obrywaniem się skał,
-sejsmiczne
3) Wodne- związane z warunkami hydrogeologicznymi
Górnictwo odkrywkowe w Polsce:
-węgla brunatnego: występują wszystkie z wymienionych zagrożeń,
-surowców skalnych i chemicznych: osuwiskowe i obrywaniem się skał, wodne.
Zagrożenie wodne
W związku z warunkami hydrogeologicznymi występującymi w złożu oraz intensywnymi opadami atmosferycznymi zagrożenie wodne stanowi istotny problem w kopalniach odkrywkowych. Zagrożenie to występuje najczęściej w sytuacji kiedy eksploatacja prowadzona jest w sąsiedztwie powierzchniowych zbiorników wodnych, oraz na nowo udostępnianych, zawodnionych poziomach jak również gdy wyrobisko położone jest niskich partiach zlewni o dużej powierzchni.
Zagrożenia osuwiskowe i obrywaniem się skał
Zagrożenie osuwiskowe występuje głównie w kopalniach węgla brunatnego,
w mniejszym zaś stopniu dotyczy kopalń eksploatujących kruszywa naturalne i iły
ceramiczne. W kopalniach surowców skalnych powodują je zjawiska krasowe.
Obrywanie się skał ze ścian eksploatacyjnych należy do typowych zagrożeń
występujących w odkrywkowych kopalniach surowców skalnych. Zagrożenie to
związane jest z powstawaniem nawisów skalnych, spękań i szczelin wskutek
stosowania do urabiania złoża techniki strzelniczej, a także z budową geologiczną -
zaleganiem złoża, tektoniką, zjawiskami krasowymi oraz przyjętymi kierunkami
eksploatacji.
Zagrożenie wstrząsami sejsmicznymi
Związane jest z budową geologiczną złoża, systematycznym odwadnianiem górotworu oraz
wybieraniem i zwałowaniem dużych mas skalnych.
Zagrożenie to w Polsce występuje tylko w Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów”.
Zagrożenie pożarami endogenicznymi
W górnictwie odkrywkowym zagrożenie pożarami endogenicznymi występuje głównie w kopalniach węgla brunatnego, na stałych długo odsłoniętych skarpach i zboczach zawierających wkładki węgla, rzadziej na poziomach węglowych oraz w kopalniach torfu.
Zagrożenie gazowe
W kopalniach węgla brunatnego występuje zagrożenie metanowe przy wierceniu otworów badawczych i studni odwadniających oraz w czasie ich eksploatacji.
II Zagrożenia w górnictwie otworowym:
- Siarkowodorowe- związane z wypływem siarkowodoru,
- Pożarowe- związane z możliwością zapalenia się gazu lub ropy,
- Wybuchem-jak wyżej,
- Erupcyjne- związane z erupcją w otworach wiertniczych,
- Zapadliskami- podczas ługowania soli,
- wodne- związane z warunkami hydrogeologicznymi.
Górnictwo otworowe w Polsce:
Ropy naftowej,
Gazu ziemnego,
Siarki,
Soli,
Wód leczniczych i mineralnych
Zagrożenie erupcyjne
Zagrożenie to występuje szczególnie w czasie prowadzenia wierceń poszukiwawczych za ropą naftową i gazem ziemnym na lądzie i morzu, przy przewiercania poziomów o wysokich gradientach ciśnień złożowych. Powstaje ono podczas zachwiania równowagi ciśnień w wierconych otworze.
Dzięki wprowadzeniu nowoczesnych urządzeń wiertniczych, aparatury kontrolno-pomiarowej, wysokociśnieniowych głowic przeciwerupcyjnych i eksploatacyjnych zagrożenie to, w aspekcie technicznym, jest w coraz większym stopniu monitorowane.
Zagrożenie siarkowodorowe
Zagrożenie siarkowodorowe jest zagrożeniem naturalnym występującym przy wierceniach poszukiwawczych za ropą naftową i gazem ziemnym, szczególnie podczas przewiercania poziomów perspektywnych permu - dolomitu głównego i czerwonego spągowca w rejonach zachodniej i północno-zachodniej części kraju.
Występuje także przy otworowej eksploatacji ropy i gazu, zarówno w fazie właściwej
eksploatacji, jak też w fazie magazynowania i transportu kopaliny.
Stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń w przemyśle naftowym, a przede wszystkim
w wiertnictwie.
Związane jest z wysoce szkodliwym oddziaływaniem toksycznym na organizmy żywe oraz korozyjnym na elementy urządzeń wiertniczych.
Dla minimalizacji tego zagrożenia stosuje się na sterowniach eksploatacyjnych aparaturę do chemisorbcji siarkowodoru wydzielającego się z płynnej siarki.
Zagrożenie zapadliskami
Zagrożenie to występuje głównie podczas wydobywania soli otworami wiertniczymi
metodą ługowania, w szczególności przy eksploatacji złóż typu pokładowego.
Zagrożenie pożarowe
Występuje zwłaszcza w kopalniach ropy naftowej i gazu ziemnego w miejscach gromadzenia i magazynowania produktów łatwopalnych, podczas wykonywania pomiarów, prac spawalniczych oraz w czasie wyładowań atmosferycznych.
Zagrożenie wybuchem
Występuje w miejscach, gdzie w procesie technologicznym mogą nastąpić
nagromadzenia gazów o stężeniu wybuchowym. Zagrożenie występuje szczególnie podczas prac związanych
z wywoływaniem przypływu płynu złożowego oraz w czasie obróbki odwiertu.
7