pytania na egzamin z ortopedii, Fizjoterapia, ortopedia


PYTANIA NA EGZAMIN Z ORTOPEDII

Pyt. 1 Omów rozwój narządu ruchu w wieku płodowy.

W 6 tygodniu życia płodowego pojawia się szkielet chrzęstny, rozpoczyna się okres tworzenia szczelin stawowych.

W 8 tygodniu życia płodowego pojawiają się pierwsze jądra kostnienia, rozwijają się osteoblasty, które rozpoczynają proces tworzenia się niedojrzałej płodowej kości.

Kształtowanie się kręgosłupa rozpoczyna się od segmentarnie ułożonej wzdłuż struny grzbietowej tk. kostnej.

W 3 tygodniu otaczająca rdzeń kręgowy tk przybiera wygląd zbliżony do kształtów kręgów, pierwotny krąg jest całkowicie chrzęstny.

Pierwsze jądra kostnienia pojawiają się w trzonach dolnych kręgów piersiowych i rozwija się dogłowowo i doogonowo. Początkowo zarodek, jest zgięty tak, że część głowowa dotyka części ogonowej , a w 8 tyg przybiera pozycję wyprostowaną.

Pyt. 2 Wady wrodzone układu kostnego

Brak kończyny - amelia

Wykształcenie dłoni bez przedramienia lub ramienia -fokomelia

Zrośnięcie palców z zachowanym układem kostnym - syndaktylia

Brak paliczków -brachydaktylia

Dodatkowe palce -polidaktylia

Zaburzenia rozwoju chrząstek tarcz wzrostowych kości długich - achondroplazja

Brak ruchu ( brak działania sił nacisku i pociągania), zaburzenia krążenia obwodowego ułatwia przejście soli wapnia w postać zjonizowaną łatwą do odprowadzenia z prądem krwi(dochodzi do odwapnienia)

Pyt. 3 Jaką rolę pełni w układzie kostnym chrząstka szklista i błona maziowa.

Błona maziowa (membrana synovialis) - wewnętrzna warstwa torebki stawowej, zawiera kosmki maziowe wydziela maź stawową, która ułatwia ruch w stawie, dzięki temu, że jest gęsta i lepka. Błona maziowa wypełnia od wewnątrz jamę stawową. Maź również nawilża chrząstki stawowe, zmniejszając tarcie w stawie i zapobiegając szybkiemu deformowaniu się stawu.

Chrząstka stawowa (łac. cartilago articularis) - pokrywa powierzchnie stykających się ze sobą kości, zapobiega ścieraniu się kości jest odporna na tarcie i ułatwia poślizg. W chrząstce stawowej mogą występować ubytki. Chrząstka: zmniejsza siły tarcia powierzchni stawowych, amortyzowanie wstrząsów.

Pyt. 4 Omów czynniki wpływające na prawidłowy wzrost i budowę kości u dzieci.

Warunkiem prawidłowego rozwoju kości jest prawidłowe odżywienie układu kostnego, prawidłowe ukrwienie, prawidłowa funkcja układu mięśniowego i nerwowego.

Czynniki wpływające na prawidłowy rozwój kości: genetyczne, metaboliczne, mechaniczne(przeciążenia, ucisk, ruch, rozciąganie) i ukrwienie.

Pyt. 5 Gdzie odbywa się wzrost kości na długość i jakie czynniki mogą wpłynąć na zahamowanie wzrostu.

Wzrost kości na długość odbywa się w strefie chrząstek nasadowych, które mają określony potencjał wzrostowy i określoną szybkość wzrostu w danym okresie rozwojowym człowieka. 70% wzrostu kkd na dł odbywa się w chrząstkach nasadowych kości udowej i piszczelowej przy st kolanowym, 20% wzrostu kkd to części dystalne k piszczelowej, 10% przy st biodrowym. Najpierw rosną stopy, kończyna dolna, k górna, tułów.

Kierunek wzrostu kości układa się po wektorze działania sił m i statycznych, a chrząstka nasadowa układa się prostopadle do działania tych sił.

Na zahamowanie wzrostu wpływa ciągłe działanie sił nacisku -Prawo Volfa

Pyt. 6 Prawo Depelscha &Vlolfa

Ciągłe nieprzerywane działanie sił nacisku na kość powoduje zahamowanie wzrostu kości na długość i jej pogrubienie. Pod wpływem działania sił nacisku i pociągania zwiększa się czynność osteoblastyczna kości.

W prawidłowych działaniach sił nacisku( u dzieci do 4 r.ż).

Po str wklęsłości kości zwiększone działanie siły nacisku powoduje przyśpieszenie czynności osteoblastycznych i szybszy wzrost kości na długość. Po stronie wypukłości działają głównie siły pociągania, dochodzi do ścieczenia kości i zmniejszenia wzrostu kości na długość.

Kierunek wzrostu kości układa się po wektorze działania sił mięśniowych i statycznych a chrząstka nasadowa układa się prostopadle do działania tych sił.

Pyt.7 Wrodzona stopa końsko- szpotawa

Polega na patologicznym ustawieniu stopy z powodu przemieszczenia kości stępu, towarzyszą temu zmiany w mięśniach, więzadłach i torebkach stawowych.

Przyczyny:

Wyróżniamy 2 stawy:

Wyróżniamy 3 typy kliniczne stopy końsko-szpotawej

Przykurcz m. Piszczelowego tylnego, ściegna Achillesa, rotacja w stawie Schoparta- powodują końskie, szpotawe ustawienie stopy

Leczenie: Łuska gipsowa po korekcji.

Leczenie należy zacząc zaraz po urodzeniu, tak aby w momencie, gdzy dziecko zaczyna chodzić stopa była prawidłowo ustawiona. Leczenie polega na repozycji podwichnięcia k. łódkowatej i k. piętowej względem k. skokowej oraz poprawnym ustawieniu k. skokowej względem goleni.

Leczenie nieoperacyjne polega głownie na redresji, tj. biernym korygowaniu zniekształceń stopy i utrwalaniu korekcji opatrunkiem gipsowym. Gips zmieniamy co 2-3 dni, następnie co tydzień, lub najpierw co 2tyg. Leczenie redresyjno- gipsowe powinno się stosować do chwili całkowitego wyleczenia, bądź w przypadku braku skutków leczenia nieoperacyjnego, aż do czasu korekcji operacyjnej, wykonywanej miedzy 6-9 miesiącem życia.

Wskazania do leczenia operacyjnego: gdy nieskuteczne jest leczenie nieoperacyjne,6-9m-c.ż, odpowiednia dł stopy( 8-10cm), zawsze poprzedzona kilkoma gipsami redresyjnymi.

Operacja: wydłużenie ścięgna Achillesa, wydłużenie ścięgna m. piszczelowego tylnego lub podcięcie drutu od k. piętowej, k. skokowej- drut Krischnema

Terapia:

Na skutek żle przeprowadzonej korekcji wyróżniamy 2 typy złego ustawienia stopy;

Po operacji: gips udwy ok. 6tyg.( w tym przez pierwsze 10-14 dni w końskim ustawieniu stopy) potem usunięcie gwoźdźi stabilizujących i gips podudziowy przez 6-9tyg., nastepnie stosujemy buty ortopedyczne z odwróconym obcasem Thomasa, sztywne zapięcie, by stabilizowac piete, a potem wkładki do butów. Potem łuski na noc.

- metoda Vojty;

- NDT-Bobath;

- stymulacja sensomotoryczna(masowanie, szczotkowanie);

- dziecko może chodzić na bosaka, ale po nierównym terenie.

Zmiany anatomopatologiczne ( zmiany 6-7latka po nie leczonej stopie końsko-szpotawej):

Nie rehabilitujemy na siłę, tylko ile się da.

Pyt. 8 Wrodzony kręcz szyi

Wiele wad razem powoduje: brak wyrostków, dodatkowe żebra, rozszczep trzonu kręgu.

Kręcz szyi nabyty: wady wzroku, wady słuchu po urazie( złamanie kompensacyjne trzonów, oparzenie)

Terapia:

Jeśli kręcz jest prawostronny, to dziecko musi mieć z lewej str. ścianę, światło, zabawki i całe środowisko, aby dziecko samo próbowało przekręcać głowę. Dziecko nosi się plecami do siebie. W pozycji leżeniu na brzuchu tez po przeciwnej str. kłaść zabawki, by sam torował sobie prawidłową pozycję. Przy prawostronnym kręczu zabawki pokazujemy w prawo i do góry, w lewo i w dół.

Kręcz nawykowy terapia 3-4 tyg. Ustępuje

Kręcz wrodzony po 1-1.5 roku leczenie operacyjne

Wtórne objawy po str. kręczu i żuchwa przesuwa się w str. kręczu, twarz się skręca, oś się rozszerza, guz czołowy skręca się do przodu po str. kręczu, zły zgryz, k. potyliczna spłaszczona. W wieku 14 lat zmiany twarzy, sklinowacenie kręgów, prawa łopatka do góry, kręcz może pociągnąć za sobą skoliozę.

Zabieg operacyjny: podcięcie m. m-o-s przy rękojeści mostka. Po zdjęciu szwów- kołnierz Szanca, terapia metoda Vojty u starszych dzieci i PNF- wzorce głowy na obie str.

Przy złamaniu obojczyka i krwiaku po 6- 8 tyg. życia- laser na m. m-o-s w minimalnych dawkach.Aby nie powstawał kręcz nawykowy np. przy komputerze( monitor na wprost oczu).

Pyt. 9 Dysplazja stawu biodrowego

Wrodzona wada stawu biodrowego, polegająca na nieprawidłowym wykształceniu panewki, o nie do końca określonej etiologii, częściej występuje u noworodków plci żeńskiej. Każdy pacjent z dyslpazją st. biodrowego najpierw musiał mieć wrodzone zwichniecie stawu- głowa częściowa wychodzi poza panewkę, traci kontakt z powierzchnia panewki.

Objawy:

Ocena według kąta Graffa (USG) Klasyfikacja Graffa:

- Typ I- prawidłowe stawy biodrowe

- Typ II- stawy biodrowe fizjologicznie niedojrzałe( IIa, IIb), stawy biodrowe dysplastyczne bez decentracji głowy k. udowej w panewce( IIc)

- Typ III- stawy biodrowe z decentracja glowy k. udowej w panewce

- Typ IV- zwichnięte stawy biodrowe

IIA-IIB- bardzo duza dysplazja, 4-5 miesiac -RTG

Pyt. 10 Przyczyny powstawania dysplazji stawu biodrowego

Nie znamy przyczyn powstawania dysplazji, ale na pewno bardziej na nią narażone są:
- dziewczynki (dysplazja występuje u nich sześć razy częściej niż u chłopców). To wpływ hormonu giętkości, relaksyny, który rozluźnia przed porodem stawy miednicy kobiety ciężarnej. Chrząstki mającej się urodzić dziewczynki także nie są nań obojętne, jej stawy biodrowe robią się zbyt elastyczne i niestabilne;
- dzieci, które w czasie porodu były ułożone miednicowo. W czasie skurczów porodowych nóżki malucha są stale wyprostowane i silnie przyginane do tułowia, jak przy skłonie. Może to doprowadzić do rozciągnięcia i uszkodzenia elementów stawu biodrowego;
- dzieci, których rodzice lub rodzeństwo urodzili się z dysplazją.

Przyczyny powstanie dysplazji nie są znane, opisano natomiast kilka czynników ryzyka jej wystąpienia:

- czynnik genetyczny - prawdopodobieństwo wystąpienia wady jest znacznie większe, jeśli jedno (lub oboje) z rodziców i/lub rodzeństwo urodziło się również z dysplazją. 12%- wada u jednego z rodziców, 36%- wada u rodzeństwa, 2-3% prawdopodobieństwo dziedziczenia.

- czynnik hormonalny - stwierdzono, że hormony ciążowe matki (relaksyna i estrogeny), które rozluźniają w ciąży stawy miednicy kobiety, mogą powodować zwiotczenie torebki stawowej oraz rozciągnięcie stawu biodrowego płodu. Na wpływ tych hormonów bardziej podatne są dziewczynki - częstotliwość występowania dysplazji u dziewczynek jest 4-6 razy większa niż u chłopców.

- ułożenie dziecka w macicy - z powodu niedostatecznej ilości miejsca w łonie matki, czasami za małej ilości płynu owodniowego, dziecko nie ma możliwości swobodnego poruszania nóżkami. Brak ruchu oraz zgięcie i przywiedzenie nóżek w stawie biodrowym może powodować jego nieprawidłowe wykształcenie oraz predysponuje do wychodzenia głowy kości udowej z panewki stawowej.

- ułożenie miednicowe dziecka w trakcie porodu - w tej pozycji nogi dziecka są wyprostowane i mocno przyginane do tułowia (jak przy skłonie w przód) - może to spowodować rozciągnięcie i uszkodzenie elementów stawu biodrowego.

Pyt. 11 W późniejszym okresie objawy:

Pyt. 12 Zmiany anatomopatologczne:

Brak wyraźnych dolegliwości bólowych.

Pyt. 13 Co to jest kąt antetorsji szyjki k. udowej i kąt szyjkowo-trzonowy.

Kąt antetorsji szyjki kości udowej- przodoskręcenie szyjki kości udowej (18st.- 14-latek, 12st.- dorosły)

Torsja zerowa- brak kąta między głowa a szyjka kości udowej

Retrotorsja- rotacja przeciwna

Kąt szyjkowo- udowy (trzonowy) 120st.- kąt zawarty miedze osia dluga trzonu a osia szyjki k. udowej

Często z dysplazją stawu biodrowego występuje asymetria napięcia mięśniowego tułowia i głowy po tej samej stronie.

Leczenie i rehabilitacja;

Operacja w MPD

Pyt. 14 Jałowa martwica kości

(nekroza aseptyczna, martwica). Jest to zespół chorobowy w wyniku którego dochodzi do obumarcia tk kostnej i częściowo chrzęstnej, bez udziału drobnoustrojów chorobotwórczych. Występuje najczęściej w nasadach kości u dzieci i młodzieży, może objąć nasadę każdej kości. Wszystkie badania krwi prawidłowe, ewentualnie złe przy Perthesie. Wspólną cechą jałowych martwic jest podobny przebieg choroby i zmian anatomopatologicznych. Za główną przyczynę powstawania jałowych martwic uważa się: pośrednie lub bezpośrednie upośledzenie ukrwienia nasady kości, zaburzenia hormonalne i niedobór wit A, D, E.

3 GŁÓWNE MARTWICE TO:

Przebieg martwic jest jednakowy:

PREZBIEG choroby 2-4 lata.

Nekrotyzacja ( martwica kości ) kość żywa na skutek przekrwienia ulega stopniowej demineralizacji . martwa tk kostna zwiększa swoje uwapnienie. Z okolicy żywej tk kostnej rozpoczyna się proces inwazji ziarniny (4-6 msc od początku choroby) w raz z naczyniami krwionośnymi przerastają przestrzenie między obumarłymi beleczkami kostnymi powodując ich osteolizę, następnie następuje budowa nowej struktury beleczkowej. Cały proces trwa od 6-12 msc i nosi nazwę rewaskularyzacji. Następnie zachodzi proces rewitalizacji- ponownego zmineralizowania struktur beleczkowych i żywej tk. kostnej.

Martwa tk kostna jest mało odporna na działanie czynników mechanicznych głównie sił nacisku i siły mięśniowej, im mniejszy zakres zniekształceń kostnych tym lepsze warunki do odbudowy i prawidłowego rozwoju kości.

Objawy kliniczne:

-dolegliwości bólowe

-ograniczenie zakresów ruchów

-pogrubienie zarysów stawów

-obrzęk (zwłaszcza w dużych stawach)

-podniesiona miejscowa ciepłota ciała

-tkliwość bólowa przy ucisku na zmienioną chorobową kość.

Pyt. 15 Choroba Perthesa

Jałowa martwica głowy kości udowej, częściej występuje u chłopców w wieku miedzy 3-14 r.z, szczyt przypada na 5-6r.ż. U dzieci innych ras niż biała występuje sporadycznie. Zwykle zajęty jest jeden staw, częstość występowania obustronnego od 8- 24%. Etiologia jest niejasna, prawdopodobnie przyczyną są anomalia naczyń krwionośnych bliższej cz. k. udowej lub zaburzenia hormonalne.

Zaczyna się w stawie biodrowym- ból, czasami wysięk i obrzęk, podwyższona miejscowa ciepłota ciała. Ból często przenosi się do kolana ( przez n kulszowy i udowy).kość ulega przewapnieniu, drażni szyjkę k udowej i ulega przekrwieniu. Martwa głowa wgina się w szyjkę, następuje jej załamanie, zgięcie do 90st. Następuje demielinizacja i zanik kości. Po jakimś czasie szyjka ulega mineralizacji i ulega pogrubieniu. Skrócenie czynnościowe kończyny w wyniku skrócenia szyjki.

Przewapniona głowa w wyniku obciążenia może popękać. Ulega odkształceniu -przybiera kształt gruszkowaty.

Objawy u dzieci:

Objawy u dorosłych:

Obciążenie st. biodrowego w fazie chodu :mc * 2,9, obciążenie rozkłada się na 12-16 cm kwadratowych przy prawidłowej głowie. Gdy głowa ma patologiczną budowę obciążenie wzrasta o ponad 2razy (400kg), siła mięśni może doprowadzić do wzrostu obciążenia do 800 kg.

Dziecko nie może stawać na objętą chorobą kończynę, do momentu całkowitej odbudowy k udowej -ok. 3lata. Ewentualnie o kulach w sprzęcie ortopedycznym, kończyna zawieszona w zgięciu ( pas Schnajdera),

TERAPIA

- Vojta(pełzanie), - PNF wzorce dla kd, - fizykoterapia(po przebudowie na żywą tk), - pływanie, zabawy w wodzie, - PIR, - nie obciążamy kd(zaopatrzenie ortopedyczne, które odciąża kończynę),- nauka chodu w aparacie ortopedycznym, - ćw. bierne, ćw. czynne w odciążeniu, ćw. ipsi i kotralateralne.

Pyt. 16 Choroba Scheuermanna.

Najczęściej występuje w okresie pokwitania, w okresie wzmożonego wzrostu ukł. kostnego. Najczęściej zajmuje odc. Th kręgosłupa, potem przejście Th w L i rzadziej L. Stanem chorobowym objęte są trzony kręgów, pierścień włóknisty i jądro miażdżyste. W wyniku martwicy trzonów kręgów dochodzi do niewielkiego sklinowacenia kręgów, krążki międzykręgowe podlegają procesom degeneracyjnym w wyniku czego dochodzi do zwężenia szczelin międzykręgowych. Na skutek zmniejszenia odporności nasad i chrząstek pokrywających trzony kręgów dochodzi do wciskania jądra miażdżystego przez płytkę chrzęstną do struktury gąbczastej trzonu- guzki Schmorla. Mogą powstawać również osteofity brzeżne. Dochodzi do skifotyzowania kręgosłupa Th, protrakcji barków przy próbie wyprostu - hyperlordoza L. Jeśli nie będzie prób wyprostu- L również ulega kifotyzacji.

OBJAWY:

Ból Th i L spowodowany napięciem mięśni ( ból mięśniowy)

3-4 lata odbudowa kości.

REH: nauka prawidłowej postawy, PIR, PNF( wzorce łopatki, miednicy plus stabilizacja zwrotna)

Vojta (pełzanie i II faza obrotu przy współpracy pacjenta), Leżenie na plecach przy zgiętych kkd, Pływanie, Nie wolno ćwiczyć m brzucha, spanie w gorsecie, wzmocnić m grzbietu,

Pyt. 17 Choroba Blounta

U małych dzieci do 2 roku życia, jałowa martwica kłykci przyśrodkowych k. piszczelowej. Kłykieć zaczyna się zapadać, k. udowa przechyla i dochodzi do szpotawości kolana( w wyniku obciążenia kł. przyśrodkowego)

Leczenie but ortopedyczny z odwróconym obcasem Thomasa i ewentualnie klin(5mm).

Najczęściej obejmuje 2 kończyny.

Pyt. 18 Choroba Osgood-Schlattera

Jałowa martwica guzowatości piszczeli, występuje zazwyczaj u chłopców, najczęściej w okresie dojrzewania. Ból pojawia się przy obciążaniu kolana oraz czwarogłowego uda.

Objawy:

Zaczerwienienie skóry, tkliwość bólowa, ból przy wysiłku fizycznym, stan zapalny pod rzepką, ból przy wchodzeniu po schodach.

Odbudowa guzowatości trwa ok. 3-4 lata. Nie można uprawiać sportu: gra w koszykówkę, siatkówkę, jazda na rowerze. Można: spacerować, lekki trucht.

Uwaga: przy maksymalnym szarpnięciu można oderwać guzowatość

Terapia: brak, ćw. izometryczne m. czworogłowego.

Pyt. 19 Rehabilitacja w wadach postawy i skolioza funkcjonalnych.

Rehabilitacja w plecach okrągłych( najwazniejsze cw w plecach to elongacyjne)

Przeciwksazania:

Siad skrzyżny, głębokie skłony tułowia, stanie na rękach, gwiazdy. Wskazana jest pozycja izolowana- korygując jedna wadę nie róbmy drugiej.

Ćwiczenia w plecach wklęsłych:

Przeciwskazania: mostek, kołyska, przechodzenie z leżenia do siadu, siad z podporem pogłębia lordozę

Ćwiczenia na plecy wklęslo- okrągle:

Przeciwskazania:

Nadmierne zginania i przeprosty. Nie stosujemy butów na obcasie

Przeciwskazania do pleców płaskich; pływanie na plecach, zwisy, ćw. ze ślizgami, ćw. w siadzie, z tylu z podporem na rękach.

Ćwiczenia na wady klatki piersiowej:

- o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych

Rehabilitacja w skoliozach:

Ćw klappa. Metoda Bobath. Vojta,

Prawidłowa postawa:

Najpierw powstają zaburzenia w różnych płaszczyznach kręgosłupa.

SKOLIOZA- to zaburzenie osi w 3 płaszczyznach, w czołowej minimum 10st. Odchylenia, w poprzecznej- rotacja kręgów, w strzałkowej- zaburzenia krzywizn fizjologicznych.

Największe obciążenie kręgosłupa jest w pozycji siedzącej; największe obciążenie osi, rozluźnienie mięsni. Za utrzymanie kręgosłupa w osi odpowiedzialne są mm krótkie kręgosłupa. Obciążenie na odc. S1-L5 w wadze 90kg w zlej postawie obciążenie 200kg.

Przy rotacji kręgów wyr. kolczyste znajdują się po str. wklęsłości. Trzony po str. wypukłej.

Skoliozy funkcjonalne: skoliozy jednołukowe, skrzywienie jednoboczne do 10st. Ulega łatwiej terapii.

Pyt. 20 Skoliozy strukturalne- omów zmiany anatomopatologiczne( tu musicie sobie sami opracowac, jakie zmiany w obrebie kregolsupa, miednicy, itd.!)

Skolioza strukturalna- kostnopochodna, mięśniopochodna, neuropochodna, idiopatyczna( o nie określonej etiologii), Powoduje: zmiany krzywicze(po str łuku większe napięcie mięśniowe), zaburzenia chemiczne.

Wyrostki kolczyste rotują do wklęsłości, garb żebrowy po str. wypukłości, wał mięśniowy w odc. Lędźwiowym.

Pyt. 21

Skręcenie stawu- naderwanie torebki stawowej i więzadeł. Wysięk, obrzęk, może być krwawienie. Najczęściej na skutek wykonania ruchu w maksymalnym zakresie- najczęściej przekroczenie ruchów rotacyjnych. Należy zastosować stabilizację stawu i okłady z lodu, aby obkurczyć kosmówkę bł. maziowej i torebki stawowej przez co zmniejsza się obrzęk i wysięk. Unieruchomienie stawu maksymalnie trwa 7-10 dni.

Rehabilitacja: krio, magnetronik, laser, PIR, PNF

Pyt. 22

Zwichnięcie- najczęstszy uraz w stawach. Całkowite przemieszczenie względem siebie powierzchni stawowych z rozerwaniem torebki stawowej, zerwaniem więzadeł, uszkodzeniem chrząstki stawowej, często ze złamaniami sródstawowymi, obrzękiem, oraz wymagający natychmiastowego nastawienia elementów kostnych względem siebie, schładzanie stawu. Po 2-3h da się łatwo nastawić, potem duży obrzęk jest trudniej nastawić.

Pyt. 23 Złamanie- przebieg gojenia się złamania kości.(trzeba opowiedziec każdy z tych etapow)

Fazy zrastania się złamanej kości:

Pyt. 24 Rodzaje złamań:

-proste - dotyczą jednej kości, jest tylko szpara złamania,

-złożone - dotyczą więcej niż jednej kości, są z przemieszczeniem odłamów lub złamania wieloodłamowe.

-poprzeczne - szpara złamania jest prostopadle do osi długiej kości,

-podłużne - szpara złamania równolegle do osi długiej kości,

-skośne - szpara złamania przebiega ukośnie do osi długiej kości,

-spiralne - często towarzyszy skręceniu, szpara złamania przebiega spiralnie do osi długiej kości

-przeztrzonowe - w trzonie,

-przeznasadowe - w nasadzie,

-przynasadowe - podnasadowe.

-nie powikłane,

-powikłane:

-pierwotne - uszkodzenia wikłające złamania już w momencie urazu,

-wtórne

Złamania: otwarte, zamknięte, kompensacyjne, przeciążeniowe, zerwanie przyczepu, zerwanie typu zielonej gałązki, poprzeczne, podłużne, zmiażdżeniowe, wgłębieniowe, awulsyjne, postrzalowe...

Pyt. 25

Staw rzekomy, powikłanie gojenia złamania kości w postaci trwałego braku zrostu pomiędzy odłamami kostnymi. Najczęstsze przyczyny to zakażenie tkanki kostnej w miejscu złamania i niedostateczne unieruchomienie odłamów. Leczenie operacyjne

utrwalony brak zrostu kostnego charakteryzujący się patologiczną ruchomością między odłamami kostnymi. Nawet znaczna ruchomość i zniekształcenie obrysów kończyny nie sprawia dolegliwości bólowych, co różnicuje staw rzekomy od zrostu opóźnionego. Wyróżnia się S.R. wrodzone i nabyte, w wyniku powikłań zrostu kostnego po złamaniu. S.R. mogą być atroficzne - w obrazie rtg widoczna szeroka szczelina, zarośnięcie jamy szpikowej i zaokrąglone końce odłamów kostnych i hipertroficzne, gdzie w obrazie rtg widoczna jest w okolicy stawu duża ilość kostniny kształtem przypominająca nogę słonia. Przyczynami stawów rzekomych po urazach kości mogą być: procesy zapalne tkanki kostnej, brak dobrej stabilizacji odłamów (zarówno przy leczeniu zachowawczym złamań, jak i operacyjnym), interpozycja tkanki mięśniowej między odłamami, uniemożliwiająca styk między odłamami. Brak zrostu i wytworzenie się S.R. częściej towarzyszy
też chorobom metabolicznym, jak cukrzyca, zaburzeń hormonalnym np. nadczynność przytarczyc. Leczenie stawu rzekomego, jeśli nieskuteczne są coraz częściej wprowadzane próby stymulacji zrostu: mechanicznej, elektrycznej, polem magnetycznym, ultradźwiękowej, laseroterapii, terapii falą uderzeniową jest operacyjne: w stawach atroficznych wykonywana jest stabilna osteosynteza wsparta jednocześnie autogennym przeszczepem kości gąbczastej dla stymulacji osteogenezy w stawach hipertroficznych na ogół wystarczająca jest stabilna osteosynteza bez przeszczepu kości.

Uszkodzenie nerwów obwodowych jest najczęstszą przyczyną zaburzeń czucia. Obszar występowania tych zaburzeń jest ściśle ograniczony do zakresu unerwienia danego nerwu lub nerwów. Już nawet bardzo niewielkie, trudne do wykrycia za pomocą powszechnie stosowanych metod badania, uszkodzenie nerwu obwodowego może spowodować zaburzenia czucia w postaci bólu, przeczulicy lub parestezji.

Przykurcz ischemiczny Volkmana

Najczęściej występuje po złamaniu nadkłykciowym k. ramiennej i złamaniu nadkłykciowym k. udowej i zwichnięciu st. kolanowego. Najbardziej dotyczy to zwykle zginacza palców i długiego zginacza kciuka. Ręka ustawia się w typowej pozycji: pronacja przedramienia, zgięcie nadgarstka, wyprost w st. śródrećzno- paliczkowych, zgięcie w miedzypaliczkowych- ręka szponiasta.

Zmianom tym towarzyszy ból o dużym natężeniu, a wszystko t razem prowadzi do ciężkiego kalectwa. Gdy dotyczy kończyny dolnej głównym objawem jest silny ból i przykurcz w postaci końskiego ustawienia stopy.

W KG: uciśniecie lub uszkodzenie k. ramiennej

W KD: uszkodzenie tętnicy podkolanowej

Objawy:

Późne objawy:

Rehabilitacja:

Zespół Sudeka

Jest to bolesne obrzmienie tkanek okołostawowych, ograniczajace ruchy w stawie, czemu towarzyszą zmiany dystroficzne części miękkich oraz plamisty zanik struktury kostnej. Występuje zwykle po złamaniach kości. W jego przebiegu wyróżniamy 3 okresy:

Okres ostry:

Objawy:

Rehabilitacja:

Krio, leczenie ułozeniowe, ćw. synergistyczne, czynne do grancy bólu, zabiegi hydroterapeutyczne, Zabiegi cieplne sa przeciwwskazaniem- nie wolno parafiny, PIR, Mobilizacja stawów, PNF

Okres dystrofii: po 6tyg.- 4mies.

Objawy:

Rehabilitacja: masaż, kąpiele rozgrzewające i letnie masaże wirowe chorej kończyny, ćw. czynne nadal do granicy bólu.

Okres zaniku trwa od 6-12 miesiąca od zachorowania.

Rehabilitacja: likwidujemy głownie ograniczoną ruchomość, kontynuacja ćwiczeń czynnych z wzrastającym oporem wzbogacając je o zabiegi fizykoterapeutyczne( ciepło, prąd interferencyjny itp.)

pyt. 27 Leczenie czynnościowe złamań

Czynnościowe leczenie złamań stosuje się w złamaniach wieloodłamowych( najczęściej w wypadkach komunikacyjnych)

Przez izometryczne napinanie mm nie pozwalamy na rozsuniecie się odłamów...(tu dalsza czesc dopisana mialam recznie...)

Pyt. 29 Uszkodzenia łąkotek stawu kolanowego

Łąkotka- tk. łączna odżywiana przez płyn stawowy i maź, po str. zew. jest unaczyniona przez tętniczki: 25% unaczynia boczną łąkotke, 30% przyśrodkową.

Funkcje łakotek:

Stabilizująca staw kolanowy, amortyzacja przeciążeń, właściwe rozkładanie obciążenia na obie powierzchnie stawowe, poprawa zborności stawu, ułatwia przejście z fazy toczenia do fazy ślizgu, rozprowadza maź stawową, obniżenie współczynnika tarcia, ograniczenie krańcowego zgięcia i wyprostu w stawie( sprężyste), zmniejszenie pola kontaktowego kłykci kości udowej i piszczeli, odżywienie chrząstki.

Uszkodzenie łakotki związane jest z mikrourazami. Przyczyny uszkodzeń łakotek:

Typy uszkodzenia:

Mechanizm uszkodzenia: Podczas zgięcia kolana przy rotacji zew. lub wew. i nagłym odwiedzeniu podudzia dochodzi do przemieszczenia łakątki do stawu, a szybkie prostowanie kolana powoduje zakleszczenie jej miedzy kłykciami i jej rozerwanie.

Moment obrotu w stawie kolanowym przy dużym zgięciu i ustawieniu podudzia w pozycji szpotawej lub koślawej również może prowadzić do rozerwania łąkotki.

Objawy:

Krwawienie do stawu, ból, obrzęk, uczucie subiektywnej niestabilności stawu, zablokowanie stawu z towarzyszącym wysiękiem, niemożność pełnego wyprostu( róg przedni) lub zgięcia( róg tylny) przy rozejściu się blokada do 30-40st.

Leczenie:

Jeśli róg nie jest oderwany nie usuwa się łakotki, leczenie zachowawcze. 4 tyg unieruchomienie i schładzanie. Przy oderwaniu rogu usunięcie oderwanej części. Oderwanie ale bez przerwania ciągłości- przyszywanie. Leczenie operacyjne bierze się pod uwagę jedynie w przypadku tzw. uszkodzenia przytorebkowego łąkotki, stosuje się wtedy odpowiednio dlugotrwałe unieruchomienie kończyny.

Leczenie operacyjne:

  1. wycięcie łąkotki- meniscetomia (otwarta- artromia, zamknieta- artrskopia, stosowana najczęściej)

  2. szycie łąkotek

  3. zastąpienie łakotek

Po usunięciu jakiejś części rehabilitacja na 4 dzień po zabiegu:

Ćw. z oporem w odciążeniu, PIR, PNF dla kd, Nauka chodu z oporem i stopniowym obciążeniem, Schładzanie ok. 30' co 5h

Po 3 tyg.: bieg

Po 4-6 tydz.: powrót do sportu

Zabiegi: kinesio-taping, magnetronik, laser, krioterapia

Pyt. 32 Endoprotezoplastyka stawu biodrowego- rehabilitacja.

REHABILITACJA:

Postępowanie zapobiegawczo-ochronne przed operacja polega na :

1. Nauce właściwego posługiwania się kulami, odpowiednio do istniejących zmian w

narządzie ruchu oraz występujących zaburzeń chodu.

Umiejętność prawidłowego wykorzystania kul inwalidzkich w celu odciążenia stawu

biodrowego ma istotne znaczenie w jego mechanicznej ochronie nie tylko we wczesnym, ale

także w późniejszym okresie pooperacyjnym.

2. Wzmocnienie siły mięśniowej

3. Ćwiczenia izometryczne zwykłe

Postępowanie we wczesnym okresie pooperacyjnym:

1) odpowiednie ułożenie kd operowanej

Operowana kończyna powinna być ułożona w lekkim zgięciu w stawie biodrowym,

wynoszącym ok.20 stopni i odwiedzeniu do kata około 30 stopni. Należy również

zabezpieczyć kończynę przed przypadkowym skręceniem na zewnątrz, ustawiając ja w tzw.

położeniu pośrednim. Ułożenie operowanej kończyny w takiej pozycji, na odpowiedniej

szynie, nie tylko chroni staw przed zwichnięciem w pierwszych godzinach po operacji, gdy

działa jeszcze znieczulenie, lecz zapewnia również dogodne warunki gojenia tkanek.

W tej sytuacji niewłaściwa pozycja kończyny, przywiedzenie połączone z rotacja zewnętrzną

uda, spowodować może zwichniecie w operowanym stawie, a w przypadku znacznej

osteoporozy unikać : krzyżowania nóg podczas leżenia, spania

rotacji stopy do wewnątrz, na zewnątrz

2) Ćwiczenia

- ćwiczenia czynne odcinków nie objętych unieruchomieniem

- ćwiczenia izometryczne zwykłe : m. pośladkowy , m. czworogłowy

- ćwiczenia synergistyczne

- ćwiczenia synkinetyczne

Najogólniej można stwierdzić, że wszelkie ćwiczenia wykonywane zwłaszcza we wczesnym

okresie pooperacyjnym ukierunkowane :

- na zwiększenie zakresu ruchów w operowanym stawie,

- wzmocnienie siły mięśniowej

- nie mogą wyzwalać bólu

- nie powinny wywierać niekorzystnego wpływu na stabilność endoprotezy osadzonej w

wytworzonym łożu kostnym .

Po endoprotezie:

3 dzień- siad na łóżku

4 dzień- siad z opuszczonymi nogami

5,6 obciążenie - chodzenie z balkonikiem ,przy łóżku

14 - chodzenie o kulach

15-20 - delikatne ruchy z oporem i rotacją zew i wew. przy wyprostowanej nodze

Po 3 mc pełne obciążenie

Pyt. 33 Edoprotezoplastyka st. kolanowego- rehabilitacja.

REHABILITACJA:

Pyt. 34 Amputacja kończyny dolnej-rehabilitacja.

Kończynę można przyszyć TYLKO, gdy jest cięcie gilotynowe, idealnie gładkie i czyste

KKD. Na wys. podudzia 5-7% straty m.c Na wys. uda 15-20% straty m.c

Stopa- należy .... palucha

Kolano ustawia się w zgięciu.

Podudzie- ok. 20cm. Poniżej st. kolanowego, bo jest więcej masy mm i większe naczynia krwionośne.

Wyłuszczenie w st. kolanowym- obcięcie kłykcia bocznego i przyśrodkowego

Zostawia się skórę pow. rzepki i szew jest z tyłu.

Przy amputacji musi być:

Amputacja uda- lepiej niżej

Amputacje:

REHABILITACJA:

Przy amputacjach stopy- wzmocnienie prostowników

Przy amputacjach podudzia: poz. ułożeniowa- odruchowo ustawia się w zgięciu w st. kolanowym, ustawiamy nogę w wyproście i blokujemy workiem z piaskiem

Przy amputacjach na wys. uda- im wyżej-> zgięcie i odwiedzenie, ustawiamy w wyproście, blokujemy, żeby nie szła do zgięcia i odwiedzenia.

Wzmacnianie wszystkich mm kkg i ich obręczy.

Po 14dniach- proteza tymczasowa, powinna być noszona cały czas oprócz rehabilitacji, a na stałe po 3-4 miesiącach

W trakcie rehabilitacji początkowo:

Zmiany patologiczne:

Pyt. 35 Amputacje kończyny górnej- rehabilitacja

Najczęściej obcięcie palców

Amputacja:

REHABILITACJA:

Pyt. 36 Zespół cieśni nadgarstka

Schorzenie polegające na zapaleniu cieśni nadgarstka( troczka zginaczy) co powoduje uciśniecie nerwu pośrodkowego i dolegliwości bólowe, mrowienie, drętwienie, zaburzenia czucia w obrębie kciuka, II i III palca. Może dojść do zaniku mm kłębu, mm palca II i III

Najczęstsze objawy: drętwienie kciuka, II i III palca, ostry ból nadgarstka( szczególnie w nocy) osłabienie siły mięśniowej, niezdolności zaciśnięcia ręki w pięść( b. duży ból), mimowolne upuszczanie przedmiotu.

Przyczyny: stan zapalny i zwyrodnieniowy troczka zginaczy.

Czynniki sprzyjające: praca wymagająca długotrwałego, monotonnego przeciążenia stawu nadgarstkowego i ręki, ch. Reymonda u kobiet( zaciskanie naczyń obwodowych od palców w gore), RZS, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, menopauza

Leczenie:

14-21dni w szynie lub łusce w lekkim zgięciu grzbietowym dłoni, krio, kinesio-taping, leki NLPZ lub sterydowe, jeśli to nie pomaga zabieg operacyjny polegający na przecięciu troczka zginaczy i w. Poprzecznego nadgarstka.

Pyt. 37 Łokieć tenisisty

Zapalenie ścięgien prostowników nadgarstka w przyczepie kłykcia bocznego kości ramiennej( na skutek ciągłej pracy mm przedramienia). Obok kłykcia jest kaletka maziowa, która wchodzi w stan zapalny. Stan zapalny powierzchni zew. stawu łokciowego spowodowany przeciążeniem ścięgien mięsni prostowników nadgarstka przyczepionych do kłykcia bocznego k. ramiennej.

Objawy: ból łokcia, może wystąpić niewielki obrzęk, promieniowanie bólu do przedramienia.

Dolegliwości pojawiają się zazwyczaj w stanach przewlekłego przeciążenia mięsni prostowników nadgarstka, dochodzi wtedy do zmian zwyrodnieniowych i zapalnych przyczepów ścięgien mięsni prostowników nadgarstka. Schorzenie najczęściej dotyczy pacjentów miedzy 40-60r.z ( pianista, praca na komputerze, gra w tenisa, częste ruchy rotacyjne przedramienia połączone z prostowaniem nadgarstka).

Leczenie: unieruchomienie st. łokciowego i nadgarstkowego( nie w gipsie tylko w temblaku, chuscie, szynie) na ok. 2tyg., krio, kinesio-taping, laser, 6-8tyg. oszczędzanie pracy przedramienia. Przy braku poprawy wstrzyknięcia dostawowe. Łokieć tenisisty jest schorzeniem, w którym po kilku miesiącach lub roku objawy powracają. Przy łokciu tenisisty nie ma wzmacniania mięsni.

Pyt. 38 Trzaskająca łopatka

Objawy: wyczuwalny lub słyszalny trzask, przeskakiwanie łopatki w czasie ruchu w st. barkowym. Przeskakiwanie łączy się z odczuwaniem bólu, umiejscowionego w ok. górnego kąta łopatki i barku.

Objawy nasilają się przy wykonywaniu się dużego wysiłku fizycznego w ok. barku

Przyczyny: haczykowate zgięcie górnego kąta łopatki, obecność kostnej lub chrzęstnej narośli okolicy górnego kąta łopatki, nierówność żeber znajdujących się naprzeciwko górnego kąta łopatki.

Terapia: Krio, UD, Kinesio-Taping, PNF, PIR, jeśli nie ma poprawy leczenie operacyjne.

Pyt. 39 Trzaskające biodro

Objawy: słyszalny lub wyczuwalny trzask okolicy krętarza większego w czasie ruchów biodra, głownie przy zgięciu i rotacji wewnętrznej, przeskakiwanie, ból w okolicy krętarza promieniujący wzdłuż pasma do kolana.

Terapia: PNF- wzorce dla kkd, PIR, Krio, UD



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pytania na egzamin z Biomechaniki - Fizjoterapia Stacjonarna Dizenna
pytania i odpowiedzi na egzamin, Studia, Fizjoterapia, Studia - fizjoterapia, Dysfunkcje aparatu ruc
Fizjologia - przypuszczalne pytania na Egzamin - Fizjoterapia, Opracowane
Fizjologia - Egzamin - 2011 - Pytania, UJK.Fizjoterapia, - Notatki - Rok I -, Fizjologia, Fizjologia
biofizyka pytania na egzamin, Fizjoterapia, Biofizyka
Pytania na egzamin ze sportu osob niepelnosprawnych, fizjoterapia osw
Medycyna Katastrof pytania na egzamin (opracowane)
Długi pytania na egzamin, PWTRANSPORT, semIII, Elektrotechnika II
zoologia pytania na egzamin, Leśnictwo, zoologia
pytania na egzamin, zarządzanie przedsięwzięciami budowlanymi
1.Rodzaje i geneza gruntów budowlanych, Opracowane pytania na egzamin
testy 2000 m rodz, pytania na egzamin medycyne, LEP , PES
pytania na egzamin PWR, PWSZ, SEMESTR 3, PODSTAWY MARKETINGU
Pedagogika ogĂllna pytania na egzamin
Pytania na egzamin nowa podstawa programowa, sem I
pytania na egzamin z Biochemi jaki miala FIZJO
Interna bydła pytania na egzamin
pytania na egzamin (1) (1)

więcej podobnych podstron