1.Pojęcie i determinanty podaży.

Podaż - to ilość dobra jaka sprzedawcy są gotowi zaoferować, przy różnym poziomie ceny.

Prawo podaży - wyraża dodatnią relację miedzy ilościową podaży a ceną danego dobra, tzn. że zawsze ze wzrostem ceny danego dobra jego podaż na rynku wzrasta i odwrotnie - przy jego spadku podaż maleje.

Determinanty podaży:

1.zmiany produktywności wywołane zmianami technologii produkcji,

2.zmiany opłacalności produkcji innych dóbr,

3.zmiany dostępności różnych zasobów produkcyjnych,

4.ilość przedsiębiorstw w gałęzi, branży.

5.polityka podatkowa państwa i władz lokalnych, subsydia, ulgi inwestycyjne.

2.Pojęcie inflacji, rodzaje i jej mierniki.

Inflacja - defioniowana jest zazwyczaj jako stan gospodarki wynikający z nadwyżki globalnego popytu nad globalną podażą. Inflacja w gospodarce rynkowej oznacza sytuacje, w której przeciętne ceny nieustannie rosną.

Miarą infacji jest stopa inflacji, która stanowi procentowy roczny przyrost ogólnego poziomu cen. Najpowszechniej stosowaną miarą inflacji jest wskaźnik towarów konsumpcyjnych.

Rodzaje Inflacji:

-inflacja umiarkowana - oznacza, ze powolny wzrost cen, mniejszych niż 10% rocznie, w związku, z czym da się ona kontrolować i nie powoduje zbyt dużych zakłóceń w procesach gospodarczych,

-inflacja strukturalna - ogólnego poziomu cen, gdy producenci nie mogą sprawnie zmieniać struktury produkcji w odpowiedzi na zmiany struktury gospodarki,

-inflacja krocząca występuje wtedy, gdy jej poziom osiąga rozległe wartości dwucyfrowe (od 10 do 99%); inflacja ta często umyka kontroli i podlega dalszemu samo przyspieszeniu -inflacja pelzajaca - charakteryzuje się najniższa stopa wzrostu cen. Poniżej 1% maleje,

-inflacja galopująca - mieści się w przedziale wzrostu poziomu cen od 1 do 15% miesięcznie,

-hiperinflacja - charakteryzuje się tempem wzrostu cen przekraczających 50% miesięcznie,

-inflacja nabywców (ciągniona przez popyt) - występuje wtedy, gdy całkowita wielkość planowanych wydatków wzrasta szybciej niż całkowita wielkość produkcji.

-inflacja kosztowa (pchana przez koszty) - pojawia się wtedy, gdy złożone sa ograniczenia na podaz jednego lub kilku zasobow lub tez, gdy cena jednego lub kilku zasobów zostaje zwiększona.
3.Równowaga przesiębiorstw w niedoskonałej konkurencji.

W konkurencji niedoskonałej firmy mogą wchodzić i wychodzić z rynku gałęzi. Jeżeli na rynku w danej gałęzi w krótkim czasie osiągalny jest zysk ekonomiczny to stanowi on skuteczny bodziec do wchodzenia na ten rynek nowych firm ze swoimi substytutami i podejmowania walki konkurencyjnej z istniejącymi na tym rynku firmami. Wejście nowych firm na rynek gałęzi spowoduje spadek popytu na produkty firmy w tej gałęzi, a tym samym konieczność obniżenia ceny. Nowe firmy będą wchodzić na rynek tak długo, aż zostanie zlikwidowana nadwyżka zysku

4.Budżet państwa i jego struktura.

Budżet państwa - jest zestawieniem dochodów i wydatków na ustalony z góry okres, natomiast w rozumieniu ustawowym budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów:

-Organów władzy państwowej, kontroli i ochrony państwa,

-Sądów i trybunałów,

-Administracji rządowej.

Deficyt budżetowy -wydatki przekraczają wielkość wpływów budżetowych.

Nadwyżka budżetowa - wpływy podatkowe przewyższają wydatki

Budżet zrównoważony - wydatki budżetowe pokrywają się z dochodami.

Budżet jest zestawieniem dwustronnym jednak liczby występujące w nim po stronie dochodów i po stronie wydatków.

5.I i II Prawo Gossena .

I Prawo Gossena - prawo malejącej użyteczności krańcowej mówi nam, iż w miarę wzrostu konsumpcji danego dobra, jego użyteczność krańcowa spada.

II Prawo Gossena - prawo równowagi konsumenta mówi, iż konsument osiąga maksymalną satysfakcję w ramach dochodu, którym dysponuje i w ciągłości wydatkuje w momencie przecięcia się krzywej użyteczności krańcowych dwóch dóbr (dwóch koszyków dóbr).

6.Elastyczność cenowa popytu

Popyt elastyczny - jest przejawem stosunkowo dużej wrażliwości reakcji konsumentów na zmiany ceny. Jeśli cena idzie w górę lub w dół, konsumenci zareagują silnym zwiększeniem lub zmniejszeniem wielkości popytu. Popyt nieelastyczny jest przejawem stosunkowo niskiej wrażliwości reakcji konsumentów na zmianę ceny.

Cenowa elastyczność popytu - stanowi o intensywności reakcji konsumentów przejawiająca się skalą zmiany wielkości zakupów na zmianę ceny.

Q - popyt w okresie bazowym,

Q - przyrost i spadek popytu w okresie badanym,

P - cena w okresie bazowym,

P - przyrost lub spadek ceny w okresie badanym.

Popyt doskonale elastyczny - w punkcie A elastyczność przybiera wartość oo oznacza to, że dla danej ceny popyt może przybierać dowolne rozmiary.

Popyt doskonale sztywny - oznacza to , ze jakakolwiek zmiana cen nie wywołuje zmiany popytu, cenowa elastyczność popytu wynosi 0, oznacza to, że konsument nie reaguje na zmianę ceny.

Popyt jednostkowy - zmienia się odwrotnie proporcjonalnie do zmiany ceny. Procentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. (45^o)

Popyt elastyczny - przy wysokiej elastyczności popytu, procentowa zmiana popytu jest wyższa niż procentowa zmiana ceny.

Popyt nieelastyczny - przy elastyczności niskiej procentowa zmiana popytu jest niższa niż procentowa zmiana ceny.

Stopień elastyczności popytu:

E= oo - popyt doskonale elastyczny,

E> 1 - popyt elastyczny,

E= |1| - popyt o elastyczności jednostkowej,

E< 1 - popyt nieelastyczny,

E= 0 - popyt doskonale nieelastyczny

7.Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach doskonałej konkurencji.

Złota zasada : Firma która chce osiągnąć maksimum zysku w warunkach doskonałej konkurencji (oraz w każdym możliwy model) powinna przerwać produkcje zgodnie ze złotą zasadą. W punkcie przecięcia się przychodu marginalnego z kosztem marginalnym.

8.Teorie kosztów komparatywnych

Teoria kosztów komparatywnych - to teoria ekonomiczna wyjaśniająca mechanizm obustronnie korzystnej międzynarodowej wymiany handlowej. Zgodnie z ta teoria decydujące znaczenie dla korzyści czerpanych przez obydwu partnerów handlowych z wymiany ma względny stosunek kosztow produkcji dóbr, będących przedmiotem wymiany w krajach partnerów, a nie bezwzględny poziom nakładów, jakie w poszczególnych krajach należy ponieść na wytworzenie tych dóbr. Teoria ta opiera się na następujących założeniach:

-Jedynym czynnikiem produkcji jest praca,

-Doskonała konkurencja, pełne zatrudnienie,

-Niezmienność warunków produkcji wpływających na różnice w kosztach wytwarzania,

-Pełna różnorzędność krajów,

-Pełna swoboda decydowania o strukturach wymiany.

Teoria koszów komparatywnych na podstawie 2 państw: Anglii i Portugalii:

	Sukno	Wino
Anglia Portugalia	5 15	2 3

Nakład= 900= 300 (wino) + 600 (sukno)

Sukno : A = 600/5 = 120 120 + 40 = 160

P = 600/15 = 40

Wino : A = 300/2 = 150 150 + 100 = 250

P = 300/3 = 100

Anglia i Portugalia produkuja po jednym materiale. Nastepuje specjalizacja:

Sukno, zostaje produkowane przez Anglie:

900/5 = 180 (+20)

Wino, zostaje produkowane przez Portugalie:

900/3 = 300 (+50)

5.Podstawowe mierniki oceny gospodarki w skali makroekonomicznej.

Produkt krajowy brutto (PKB) - obejmuje wartość dóbr finalnych i usług wytworzonych w gospodarce danego kraju, niezależnie od obywatelstwa właściciela czynników produkcji.

Produkt narodowy brutto (PNB) - obejmuję całą wartość rynkową dóbr finalnych i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie przez czynnik produkcji będące własnościa obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług przez czynniki produkcji. PNB= PKB powiększonemu o dochody netto z tytułu własności zagranicą, które wydatkowane są w kraju.

Produkt narodowy netto (PNN)- jest obliczany przez odjęcie amortyzacji od PNB. Amortyzacja oznacza wartość zużycia kapitału trwałego odpowiadająca wartości niezbędnej do jego odtworzenia. Do amortyzacji dolicza się ponadto różnice zapasów tj. dóbr nagromadzonych na potrzeby przyszłej produkcji lub sprzedaży.

Dochód narodowy (DN)- stanowi sumę dochodów obywateli kraju w postaci płac, zysków, rent procentów i innych tego rodzaju dochodów z tytułu usług świadczonych przez czynniki produkcji. DN=PNN pomniejszonemu o podatki pośrednie (np. podatek VAT lub akcyzy) i powiększonemu o subsydia (dopłaty od państwa)

Dochód osobisty (DO)- obejmuję całkowitą sumę dochodów gospodarstw domowych przed opodatkowaniem. Oprócz dochodów z tytułu usług świadczonych przez czynniki produkcji wlicza się do niego dochody w postaci odsetek od kapitałów lokowanych w instytucjach państwowych i prywatnych oraz płatności transferowe (emerytury, renty, stypendia) równocześnie odlicza zysk korporacji pomniejszony o dywidendy oraz składki na ubezpieczenie społeczne.

Rozporządzalny lub dyspozycyjny osobisty (RDO lub DDO)- dochód osobisty pomniejszony o podatek bezpośredni. Stanowi sumę, które gospodarstwo domowe może wydać na konsumpcję lub przeznaczyć na oszczędności. Zrealizowane wpływy mogą odbiegać od wpływów przewidywanych, który zaplanowane po stronie wydatków wyznaczają górne granice których nie wolno przekraczać. Nie można dobrowolnie zmieniać przeznaczania planowanych wydatków.

8 .Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie jawne - zjawisko ekonomiczne polegające na tym, ze część osób w wieku produkcyjnym, zdolnym do pracy i gotowych do podjęcia pracy odpowiadającej typowym warunkom w gospodarce z różnych przyczyn nie pracuje i poszukuje pracy.

Bezrobocie ukryte - obejmuje ludzi niepełno zatrudnionych i zniechęconych do pracy, którzy przestali szukać pracy po dłuższym otrzymywaniu odmów i w związku z tym nie są uznane za bezrobotnych, ponieważ nie próbują aktywnie poszukiwać pracy.

Bezrobocie klasyczne (płacowe) - nie dopuszcza, ewentualności istnienia bezrobocia, bo u podstaw mechanizmu ustalania się pełnego zatrudnienia stoją pewne zasady postępowania pracodawców i pracowników.

bezrobocie naturalne - dopuszcza istnienie równowagi na rynku pracy. Wyrażają oni pogląd, że jeśli bezrobocie nie przekracza naturalnej stopy bezrobocia, to na rynku pracy realizuje się tendencja do równowagi oraz istnieje pełne zatrudnienie.

Bezrobocie keynesowskie - upatrują przyczyn bezrobocia w niedostatecznym popycie na dobra i usługi. W związku z tym, że popyt jest niewystarczający do zakupienia całej wytworzonej produkcji, to przedsiębiorcy zmuszeni są obniżać poziom produkcji i zwalniać pracowników do poziomu wyznaczonego przez efektywny popyt, jeśli nie chcą zbankrutować.

Bezrobocie dobrowolne - występuje w warunkach, gdy rynek pracy jest w równowadze, a część osób nie wyraża zgody na podjęcie pracy za płacę równoważącą rynek pracy. Do bezrobocia dobrowolnego zalicza się bezrobocie frykcyjne i strukturalne.

Bezrobocie przejściowe (frykcyjne) - występuje wtedy gdy ludzie przechodzą z jednego miejsca pracy na drugie, wymagające podobnych kwalifikacji.

Bezrobocie strukturalne - spowodowane jest potrzeba znacznych zmian kwalifikacji pracowników, wywołanych innowacjami technologicznymi lub zmianami względnej konkurencji danej gałęzi przemysłu

Bezrobocie przymusowe - występuje w warunkach, gdy osoby bezrobotne są skłonne podjąć prace za ukształtowaną na rynku płace, lecz nie mogą znaleźć zatrudnienia.

Bezrobocie koniunkturalne - jest związane z cyklicznymi zbyt regularnymi, przemianami okresami ożywienia i recesji

9.Funkcja pieniądza.

Pieniądz jako środek wymiany - występuje przy transakcjach kupna - sprzedaży wówczas, gdy sprzedawca za przekazany nabywcy towar otrzymuje zapłatę w pieniądzu. Niegdyś takie transakcje dominowały w procesie wymiany towarów - obecnie coraz rzadziej występują w obrocie gospodarczym gdyż zaczynają dominować transakcje bezgotówkowe. Transakcje gotówkowe występują w krajach o rozwiniętej gospodarce tylko przy sprzedaży detalicznej towarów oraz przy świadczeniu usług klientom indywidualnym, coraz częściej wypierane są przez transakcje kredytowe. Z tego względu pieniądz pełni funkcję środka wymiany w coraz mniejszym zakresie obrotu towarowego.

Pieniądz jako miernik wartości - wartość wszystkich towarów przeliczona jest na pieniądz. Pełniąc tę funkcję pieniądz staje się „wspólnym mianownikiem dla wyrażania wartości towarów pozwalającym przejść od systemu cen relatywnych do systemu cen absolutnych (np. l kg winogron = 6,0 zł, l kg bananów = 3,0 zł), co pozwala ustalić wartość realną towarów. Pieniądz w tej funkcji staje się jednostką obrachunkową. Z funkcji miernika wartości można wyprowadzić pochodną funkcji pieniądza jako "środka wyrażania cen". Ze względu na fakt, że za pomocą pieniądza można mierzyć ceny wszystkich dóbr, jest on również przydatny przy określaniu realnej wartości dóbr oraz systemu cen.

Pieniądz jako środek płatniczy - za jego pomocą można bowiem regulować zobowiązania. Niektóre z nich są regulowane równocześnie z nabyciem towaru lub usługi, a inne z opóźnieniem. Pieniądz służy także do zapłaty zobowiązań nie wynikających z nabycia towaru, ale z innych tytułów, np. z tytułu umowy o pracę, podatków i opłat publicznych, kredytów bankowych i pożyczek.

Pieniądz jako środek przechowywania wartości (czyli tezauryzacji) - pieniądz może być gromadzony w postaci oszczędności, pod warunkiem, że nie traci zbyt szybko na wartości w wyniku wzrostu cen

10.Krzywe obojętności jako sposób prezentacji gustów.

Krzywa obojętności przedstawia wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie samo zadowolenie. Oznacza to, że dana krzywa obojętności charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia. Krzywa obojętności posiada nachylenie ujemne, które zmniejsza się w miarę zwiększania konsumpcji dobra. Krzywych obojętności może być nieskończenie wiele a ich wzajemne położenie wskazuje na różnice w poziomie zadowolenia konsumenta

Krzywe obojętności konsumenta posiadają 4 podstawowe cechy:

-Krzywe obojętności mają nachylenie negatywne,

-Krzywe obojętności nie mogę przecinać się,

-Krzywe obojętności są wypukłe w stosunku do początku układu,

-Krzywych obojętności jest nieskończenie wiele,

-Nachylenie krzywych obojętności jest ujemne.

Krzywa obojętności ( na podstawie tabelki):

Mapa krzywych obojętności - mapa gustów konsumenta:

Mapa gustów (preferencji) konsumenta - wyraża jego indywidualne upodobania w obojętnej proporcji konsumowanych dóbr

Dodatnie nachylenie krzywej obojętności oznacza, ze konsument akceptuje mniejszą konsumpcje dobra X i Y i ciągle jest mu to obojętne.

10. Cena i wielokrotność równowagi rynkowej.

Cena - jest sygnałem rynku - kierowanym w stronę producentów i konsumentów skłaniających ich do podjęcia odpowiednich decyzji, mających doprowadzić do stanu równowagi rynkowej między uczestnikami gry rynkowej.

Cena równowagi - to cena, w kierunku której będzie zmierzał rynek konkurencyjny i na poziomie, której będzie pozostawał po jej osiągnięciu przy założeniu, że nic w otoczeniu nie ulegnie zmianie.

Ilość równowagi - to poziom produkcji, do której rynek będzie zmierzał i na poziomie, której pozostanie, gdy ją osiągnie, jeśli w otoczeniu nic się nie zmieni.

Punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży wyznacza cenę równowagi rynkowej i ilości równowagi rynkowej, przy której wielkość popytu jest równa wielkości podaży.

11.Cykl koniunkturalny współczesny i klasyczny.

Klasyczny cykl koniunkturalny, obejmował cztery fazy:

-faza kryzysu przejawia się w postaci załamania gospodarczego w wyniku zachowania proporcji gospodarczych i pojawienia się względnej nadwyżki produkcji, tj. przewagi globalnej i podaży nad globalnym popytem.

-faza depresji, następuje zrównanie globalnych wielkości podaży i popytu na skutek ograniczenia produkcji i dostosowywania podaży do niskiego efektywnego popytu. Pojawia się stabilizacja przy niskich wielkościach ekonomicznych, stwarzając przesłanki do wzrostu produkcji.

-faza ożywienia charakteryzuje się szybkim wzrostem wszystkich wielkości gospodarczych, a przede wszystkim inwestycji i zatrudnienia., popytu globalnego i produkcji, która wkrótce przekracza poziom sprzed kryzysu.

-faza rozkwitu charakteryzuje się wysokim poziomem produkcji, inwestycji i zatrudnienia. Stopniowe wyczerpywanie się tanich zasobów produkcji powoduje wzrost cen i płac, a w ślad za tym kosztów produkcji. Przy końcu tej fazy występują pierwsze przejawy nadprodukcji i rozpoczyna się nowy kryzys.

Współczesny cykl koniunkturalny, składa się z 2 faz:

-Ekspansji (boom) - odznacza się szybkim wzrostem wielkości ekonomicznych, popytu konsumenckiego, produkcji, inwestycji, zatrudnienia i plac, a także poziomu cen. Wzrasta opłacalność produkcji.

-Recesji - zaczyna się od spadku popytu konsumpcyjnego, który powoduje wzrost zapasów i spadek produkcji (dochodu). Następnie spadek popytu na prace i wzrost bezrobocia, a w ślad za tym tanieje kapitał, zmniejsza się zaopatrzenie na kredyt inwestycyjny.

Oraz 2 punktów zwrotnych:

Szczytu (pułapu),

Dna (depresji)

12.Prawo malejącej marginalnej (krańcowej) stopy substytucji

Krańcowa stopa substytucji - ilość jednego dobra zastępowanego jednostką dobra drugiego, gdy zmieniają się ich proporcje ilościowe, ale poziom satysfakcji całkowitej nie zmienia się. Konsument pozostaje na tej samej krzywej obojętności. Inaczej jest to stosunek spadku ilości dobra Y do wzrostu ilości dobra X przy utrzymaniu użyteczności całkowitej na tym samym poziomie.

Prawo malejącej końcowej stopy substytucji - mówi , iż w miarę ubytku jednego z dóbr jednostka dobra drugiego rekompensuje coraz mniejsze ilości dobra ubywającego.

12.Optymalizacja przy dwóch czynnikach produkcji.

Dwuczynnikowa funkcja produkcji Q = f (K, L) wyraża matematyczną zależność ilości produktu od wielkości nakładów dwóch czynników produkcji: kapitału i pracy. Jest ona długookresową funkcją produkcji, w której obydwa czynniki produkcji są zmienne. Można ją przedstawić umownie na trójwymiarowym wykresie, na którym mamy trzy osie, odpowiadające nakładom dwóch czynników produkcji K i L oraz ilości produktu Q, a także dwie płaszczyzny ilustrujące zależność ilości produktu QK do nakładu kapitału K oraz zależność ilości produktu QL do nakładu pracy L.

Izokwantami - nazywamy powiązania (zależności) między krzywymi QK i QL w postaci krzywych jednakowego produktu. Można je przedstawić na dwuwymiarowym wykresie z osiami współrzędnych K i L, pamiętając przy tym, że obydwie zmienne sa zmiennymi niezależnymi. Każda izokwanta lub krzywa jednakowego produktu składa się z punktów, wyrażając efektywne kombinacje nakładów czynników produkcji K i L, oznaczających różne technologie produkcji, dające taką samą ilość produktu Q.
Czynniki produkcji są wobec siebie nie tylko komplementarne, ale można je wzajemnie zastępować, nie zmieniając przy tym ilości produkcji. Pozwala to zwiększać nakład czynnika posiadanego w nadmiarze lub tańszego, a równocześnie zmniejszać nakład czynnika deficytowego i droższego, czyli tak zmieniać technologię, aby w efekcie osiągnąć optymalny wariant. Substytucja jest niemożliwa, gdy technologia produkcji wymaga stosowania stałych proporcji czynników produkcji.
13.Prawo Engla - w miarę wzrostu dochodu na 1 członka rodziny, rośnie popyt ale zmienia się również jego struktura. Spada spożycie dóbr niższego rzędu . Ta prawidłowość zmian w strukturze popytu konsumpcyjnego pod wpływem wzrostu dochodu.

I2-I3 -dobra podstawowe

I4-I5 - dobra niższego rzędu

I3-I4 - dobra naturalne

14.Bezrobocie-zjawisko ekonomiczne polegające na tym, ze część osób w wieku produkcyjnym, zdolnym do pracy i gotowych do podjęcia pracy odpowiadającej typowym warunkom w gospodarce z różnych przyczyn nie pracuje i poszukuje pracy.

15.Cykl koniunkturalny-cyklem koniunkturalnym nazywamy powtarzające się wahania istotnych składników życia gospodarczego. Rytmiczność jest największą cechą cyklu, ponieważ decyduje go za prawidłowość rozwoju. Niektórzy ekonomiści, uważali że cykl koniunkturalny jest nieodłączną cechą dynamicznie rozwijającej się gospodarki. Na przebieg cyklu koniunkturalnego w gospodarce ma wpływ polityka fiskalna pieniądza banku centralnego. Polityka fiskalna rządu, ograniczająca wahania koniunkturalne sprowadza się do tego że:

-w fazie ekspansji- celem jest niedopuszczenie do „przegrzania gospodarki”, rząd podejmuje działania zwiększające dochody budżetowe i ograniczające wydatki budżetowe, to przyczynia się do zmniejszenia popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego, a to z kolei do obniżenia poziomu zatrudnienia i produkcji oraz zahamowania wzrostu cen.

-w fazie recesji- celem jest pobudzenie aktywności gospodarczej, rząd realizuje stymulacyjną politykę fiskalną, polegającą na obniżeniu podatków i zwiększeniu wydatków budżetowych, w rezultacie czego następuje wzrost inwestycji i konsumpcji oraz zatrudnienia i produkcji .

16.Praca jako czynnik wzrostu gospodarczego- Wzrost Gospodarczy Kraju (PKB) zależy przede wszystkim od: -ilości wykonywanej pracy, uzależniona jest od liczby ludności danego kraju determinowanym przyrostem naturalnym, migracji a także od struktury wiekowej ludności.

-stopa przyrostu naturalnego- jest różnicą między stopa urodzeń a stopą umieralności w danym kraju w ciągu roku

-Struktura wiekowa- przedstawia liczebność poszczególnych roczników w danym roku z podziałek na mężczyzn i kobiety, z których składa się cała ldność kraju.Ludność w wieku produkcyjnym to mężczyźni w wieku 18-64 lat i kobiety 18-59 lat.

-wydajość pracy- wielkość fizyczna produktu lub jego wartość na jednostkę pracy. Stwarza możliweość uzyskania w tym samym czasie pracy zwiększonego produktu albo wytworzenie tej samej wielkości produktu nakładem krótszego czasu pracy.

17. Krzywa objętości a optimum konsumenta.

Krzywa objętości- przedstawia wszystkie kombinacje z dóbr, które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie same zadowolenie, oznacza to, że dana krzywa objętości charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia. Mapa gustów konsumenta wyraża jego indywidualne upodobania w obojętnej proporcji konsumowanych dóbr.

Optimum konsumenta- punkt stycznej linii ograniczenia budżetowego z możliwością do osiągnięcia. Krzywa obojętności wyznacza strukturę spożycia, przy której konsument maksymalizuje użyteczność całkowitą. Sytuacja taka oznacza równowagę konsumenta- optimum.

18.Kapitał jako czynnik wzrostu gospodarczego.

Kapitał- czynnik wzrostu gospodarczego(PKB) wytworzony w ramach systemu gospodarczego. Dobra kapitałowe obejmjące w wyrażeniu rzeczowym maszyny, urządzenia a także zapasy materiałów i wyrobów gotowych.Zasoby kapitałowe mogą być powiększone w wyniku inwestycji, a zwiększenie produktywności kapitału osiąga się przez postęp techniczny oraz zmiany technologi produkcji. Oznacza to, że że kapitał jest głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego, który może zostać powiększony w wyniku działaności wytwórczej.

19.Elastyczność cenowa podaży.

Wyraża stopień reakcji ilości podaży dobra na zmianę ceny tego dobra. Wskaźnik elastyczności cenowej podaży Es wylicza się jako stosunek względnej zmiany ilości podaży do względnej ceny rynkowej tego dobra.

Q- popyt w okresie bazowym

ΔQ- przyrost i spadek popytu w okresie badanym

P- cena w okresie bazowym

Elastyczność cenowa podaży - jest zwykle dodatnia, gdyż w miarę wzrostu ceny rośnie podaż, a w przypadku spadku ceny na rynku podaż danego dobra maleje. W zależności od wielkości wskaźnika elastyczności cenowej podaży wyróżnia się takie same stopnie elastyczności jak w przypadku elastyczności cenowej popytu.

PODAŻ SZTYWNA

PODAŻ DOSKONALE SZTYWNA

PODAŻ O ELASTYCZNOŚCI JEDNOSTKOWEJ

PODAŻ ELASTYCZNA

PODAŻ NIEELASTYCZNA

Podaż sztywna(elastyczność zerowa) - gdy podaż nie reaguje na zmianę ceny przedstawiamy ją za pomocą jednej ciągłej krzywej Engla dla danego dobra, a więc zakładamy , że wraz ze zmianą elastyczności dochodowej popytu na dane dobro X

I2-I3 -dobra podstawowe

I4-I5 - dobra niższego rzędu

I3-I4 - dobra naturalne

---