1. przedsięb.jednoosobowe, 2.sc, 3.jawna, 4. komandytowa, 5. sp z o.o., 6. SA, 7. pp /likwidacja+?/, 8. postępow.upadłościowe, 9. ugodowe+bpu, 10. banki, 11. prywatyzacja
SPÓLKA CYWILNA
Ogólne. Podstawa prawna: Kc
spółka osobowa - b.ważny jest dobór wspólników - jednomyślność decyzyjna; niesie za sobą wiele problemów - mało przepisów, trzeba szukać w innych, jednomyślność; ku ironii b.popularna, pozornie jest prosta
wspólnicy - min.2: osoby fiz./prawne, osoby niepełnoletnie /działające poprzez przedstawiciela/ - ułomne osoby prawne?
nazwa: imię, nazwisko, s.c., dodatkowe, np. Kowalski, Nowak - Kancelaria Prawnicza s.c. - nazwa przedsię. prowadzonego jako s.c. stanowi dobro osobiste wspólników
brak osobowości prawnej /nie ma zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych/
s.c. powstaje w drodze pisemnej /dla celów dowodowych/ umowy <możliwa jest forma ustna>(postanowienia umowy: A/ obowiązkowe: 1. cel gospodarczy /jednorazowy lub długofalowy; zły cel-umowa nieważna /, 2. oznaczenie wspólników, 3. siedziba, 4. czas trwania spółki: oznaczony, nieoznaczony, 5. wkłady - rodzaj, wysokość, B/ fakultatywne: 1. udział w zyskach i stratach, 2. kwestie dotyczące zarządzania spółką (prowadzenie spraw) i reprezentacja na zewn., 3. powody rozwiązania spółki)
umowa spółki musi mieć charakter aktu notarialnego, gdy wkładem jest nieruchomość
przedsięb. małe i średnie
nie podlega wpisowi do rejestrów sądowych, ale do ewidencji działalności gospodarczej
Stosunki majątkowe, odpowiedzialność za zobowiązania.
WKŁADY. Wniesienie wkładu jest jednym ze sposobów współdziałania wspólników, np. poprzez wniesienie: * własności rzeczy na spółkę, * rzeczy do używania /najem/, * wkładu pieniężnego, * pracy
wysokość wkładu powinna być określona w umowie, inaczej wszystkie są sobie równe
nie ma obowiązku wniesienia wkładu
podwyższenie wkładów - zmiana umowy, poprzez uchwałę
wkłady + dochody spółki + wierzytelności = majątek spółki /charakter prawny-współwłasność łączna - jak w małżeństwie?!? <<co chroni współwłasność łączną? *wypłata udziałów w gotówce, *terminy wypowiedzeń, *możliwość ściągania wierzytelności z majątku osobistego wspólników?, *niemożność ściągania wierzytelności wierzycieli osobistych z majątku spółki>>, niepodzielna całość - wspólnik może dochodzić swoich praw majątk. przy rozwiązaniu spóki lub własnym wystąpieniu ze spółki
osobisty wierzyciel nie może domagać się zwrotu długu z majątku spółki → procedura: jeżeli przez 6 miesięcy nie może zaspokoić swoich roszczeń z majątku osobistego - wypowiada udział wspólnika /ochrona interesu spółki/
ZYSKI I STRATY - wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku po rozwiąz. spólki/z końcem roku obrachunk. (spółka na czas dłuższy)
Zysk - wartość majątkowa, októrą powiększył się majątek spółki, dokładniej ta część majątku, która zostanie po odjęciu zobowiązań wobec osób 3cich, wspólników, z tytułu wkładów
każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i stratach <<chyba, że umowa mówi inaczej>>/nie można wyłączyć od udziału w zyskach, w stratach tak - but not the whole family/
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Zobowiązania spółki - wszelkie zobowiązania zaciągane przez jednego, kilku, wszystkich wspólników, jeżeli powstają w związku z działaln. spółki
wspólnicy odpowiadają za zobow. solidarnie, całym wspólnym majątkiem + majątkiem osobistym (nie może to być nigdy uchylone) ; odpowiedz. jest niezależna od udziału w zyskach i stratach
wierzyciel może dochodzić swoich wierzyt. z majątku każdego wspólnika `on wybiera gdzie będzie szukał swoich pieniędzy' - nawet u osoby, która nie uczestniczy w stratach /potem musi ona rozliczyć to z pozostałymi wspólnikami/
roszczenia regresowe - wzajemne rozliczenia między wspólnikami /ich zasady powinna regulować umowa/ - wspólnik, który pokrył w większym stopniu niż wskazuje umowa należność wierzyciel - przysługuje mu roszczenie regresowe od pozostałych wspólników
wspólnik przystęp. do spółki nie odpowiada za powstałe wcześniej zobow., ale występując odpowiada za powstałe w czasie uczestn. w spółce
Stosunki wewn. + reprezentacja
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI.
Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadz.spraw spółki w zakresie zwykłych czynności; w umowie może stać, że spr.spółki prowadzi jeden lub kilku wspólników (także os.3cie) - ale wspólnicy nie dostają wynagrodzenia, jedynie zwrot poniesionych kosztów
ponad sprawy zwykłe - potrzeban jest: uchwała wszystkich lub rozszerzenie kompetencji jednego poprzez zmianę umowy
wspólnik nie może przenieść swoich uprawnień do prowadz.spraw spółki na inną osobę
gdy wspólnik prowadz. sprawy zwykłe - sprzeciw jednego - potrzebna uchwała wszystkich /typowe dla spółek osobowych/
czynność nagła - może być wykonana przez każdego wsp., jeżeli jej zaniechanie narazi spółkę na znaczne straty
powierzając prowadz.spraw spólki os.3ciej współnicy mogą nadal podejmować uchwały
REPREZENTACJA SPÓŁKI wobec osób trzecich (na zewn.) wynika zazwyczaj z umowy lub dalej: uchwał ← przy braku: każdy wspólnik jest uprawniony do reprezentowania w takich granicach jak jest uprawn. do prowadz. spraw spółki
można powierzyć os.3ciej - pełnomocnictwo
Zmiana, rozwiązanie umowy spółki
ZMIANA UMOWY
przyjęcie nowego członka - zmiana umowy
wystąpienie wspólnika nie powoduje rozwiązania umowy, chyba że miała 2 członków
wystąpienie wspólnika występuje poprzez: wypowiedzenie swojego udziału 3 miesiące przed upływem roku obrachunkowego; z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć udział bez zachowania terminu wypowiedz. wypowiedz. udziału przez wierzyciela osobistego
wspólnikowi występującemu zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do używania, wypłaca się w $ wartość jego wkładu; świadczenie usług - nie jest zwracane
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI - z przyczyn przewidz. w umowie - jeżeli to zaszło, a s.c. trwa za zgodą wspóln. - przedłuż. na czas nieoznaczony
każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd /w drodze powództwa wytoczonego pozostałym wspólnikom/
gdy występuje 1 wspólnik w 2-osobowej s.c.
wyrok sądu
niemożność podjęcia wspólnej uchwały
niemoność osiągnięcia celu
SPÓLKA JAWNA
Ogólne. Podstawa prawna: Kc + kodeks handlowy
spółka osobowa; „spółką jawną jest taka spółka, która prowadzi we wspólnym imieniu przedsięb. zarobkowe w większym rozmiarze, a nie jest inną spółką handlową”
b.skromne wykorzystanie w obrocie gospod.
odmiana s.c., zbliżona do spółek kapitałowych
czym się różni od s.c.? cel: działalność zarobkowa w większym rozmiarze, s.jawna może nabywać prawa, zaciągać zobow., pozywać i być pozywana - ale nie ma osobowości prawnej /tylko ułomną osobow.prawną - co stoi na przeszkodzie, aby ją uznać za osob prawną? *osobista odpowiedz.za zobow., *zależność bytu spółki od składu osobowego, *warunek jednomyślności wszystkich uchwał/, rzeczy i prawa nabyte przez nią stanowią jej odrębny majątek, może być uznana za upadłą, nie pociągając upadłości wspólników
umowa pisemna //jak w s.c.//(powinna zawierać: określenie wspólników przedmiot działalności, cel zarobkowy siedziba i firma spółki wkłady wspólników udział w zyskach i stratach sposób prowadzenia spraw+reprezentacji czas trwania /jeżeli na czas oznaczony/
wpis do rejestru handlowego <<<powinien zawierać: firma, siedziba, przedmiot działalności, imiona, nazwiska wspólników + ich zdolność do działań prawnych dane osób uprawn. do reprezentowania spółki zmiany powyższych>>> → każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do RHB /w sądzie gospod./ ++ wszystko co jest w rejestrze handl. uważa się za powszechnie wiadmoe, a co nie jest - za powszechnie niewiadome++
spółka jawna działa pod firmą - nazwisko wspólnika, pierwsze litery imienia ...????
Ustrój spółki
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI - wynajem lokalu, przyjęcie pracowników, prowadzenie ksiąg, kupno materiałów
każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki - bez uprzedniej uchwały prowadzenie tylko spraw nie przekraczających zakresu zwykłych → wyjątek:czynność nagłą
każdy wspólnik ma prawo zasięgania informacji o stanie majątku i biegu interesów + przeglądanie xiąg, doc's (typowe dla spółki osobowej!)
WKŁADY - jak w s.c.
UDZIAŁ W ZYSKACH I STRATACH - the same besides the fact that wspólnik wnoszący pracę nie uczestniczy w stratach
prawa majątkowe wspólników:
rzeczowe - gł. prawa wspólników do majątku spółki /współwłasność łączna, wyodrębniony/
obligacyjne - prawo do udziału w zysku, do odsetek 4% rocznie od udziału, do zwrotu wydatków
Rozporządzanie sprawami spółkowymi - nie wolno rozporządzać prawami z tytułu przynalen. do spółki z wyjątkiem uprawnieńdo świadczeń pieniężn. lub innych rzeczach przypadaj. w czasie trwania spółki /prawo do udziału w zysku, do odsetek - obligacyjne/; te prawa obligacyjne mogą być przedmiotem cesji, zastawu i egzekucji
wspólnik nie może przekazywać praw spółkowych, osobistych, majątkowych swoim wspólnikom ze skutkiem dla spółki
Zakaz udziału w interesach konkurencyjnych - lojalność wobec spólki: zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi oraz uczestniczenia w spółce konkurencyjnej jako wspólnik jawny, członek zarządu lub w innych władzach spółki
REPREZENTACJA - jak w s.c.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA - jak w s.c. /pełna, nieograniczona, solidarna/
ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI
ROZWIĄZANIE: z mocy prawa z woli wspólników z mocy orzeczenia sądowego
a/ z mocy prawa może być spowodowane przez: * upadłość, chyba że postępow.upadł. skończy się ugodą z wierzycielami, zostanie uchylone lub umorzone * upadłość wspólnika, nawet jeśli postpow.upadł. zostanie uchylone, umorzone → rozwiązaniu spółki można zapobiec: wyczając upadego wspólnika, wypłacając udział, przez umowę lub uchwałę pozostałych wspólników * śmierć wspólnika, chyba że umowa przewiduje dalsze trwanie spółki, albo uchwaa o dalszym trwaniu; umowa może przewidywać trwanie ze spadkobiercami
b/ z woli wspólników lub osób 3cich - * z przyczyn w umowie * wypowiedzenie umowy przez wspólnika /tylko gdy umowa na czas nieokreślony/ * wypowiedzenie przez wierzyciela //warunek: wcześniejsza bezskuteczna egzekucja z majątku wspólnika prowadzona na 6 miesięcy przed wypowiedzeniem, uzyskanie przez wierzyciela prawomocnego tytułu egzek. oraz zajęcie roszcze przysługujących dłużnikowi na wypadek rozwiązania/ustąpienia ze spółki
c/ rozwiązanie s.jawnej orzeczeniem sądowym na żądanie każdego wspólnika z „ważnych powodw” - gdy ten powód występuje tylko u jednego wspólnika sąd może orzec o ustąpieniu go ze spółki
USTĄPIENIE WSPÓLNIKA - wspólnik rozlicza się z pozostałymi wsp. - ustalenie udziału ustępującego na podstawie bilansu na dzień: * przy wypowiedzeniu - ostatni dzień roku obrachunk, w którym upłynął termin wypowiedzenia * dzień śmierci * dzień upadłości * dzień wniesienia pozwu - ustąpienie z mocy wyroku sądowego
LIKWIDACJA SPÓŁKI
rozpoczęcie postępow.liwid. nie oznacza końca prawnego bytu s.jawnej; spółka istnieje dalej, zmiana formy bytu na spółkę jawną w likwidacji
cel spółki: zakończenie bieżących interesów i upłynnienie majątku; nowe interesy mogą być podjęte jedynie w celu ukończenia starych
przeprowadzenie likwidacji - zadanie likwidatorów ///mogą nimi zostać sami wspólnicy lub osoby 3cie powołane przez wspólników; jeżeli wspólnicy nie dokonają wyboru - do przeprowadz.likwidacji powołany jest każdy wspólnik, jego spadkobierca, syndyk, a likwidatora moe wyznaczyć także sąd///
likwidacja obejmuje: 1. finishing present businesses 2. ściaganie wierzytelności + spieniężanie innych aktywów 3. zaspokojenie wierzycieli 4. zwrot wkładów wniesionych przez wspólników do użytku 5. podział reszty majątku między wspólników
prawo prowadzenia spraw spółki - tylko likwidatorzy; ci sądowi mogą być odwołani tylko przez sąd
likwidatorzy zgłaszają do rejestru handl. otwarcie likwidacji, swoje nazwiska, sposób reprezentowania spółki, next ukończenie likwidacji
ELEMENTY OSOBOWE W SPÓŁCE JAWNEJ:
wspólnicy zobowiązują się dążyć do określonego, wspólnego celu gospod.
wspólników w zasadzie obowiązuje jednomyślność
każdy wspólnik jest uprawniony/zobowiązany do prowadzenia spraw spółki
j.w. do reprezentowania spółki
skład wspólników jest w zasadzie stały, każda zmiana - note w umowie
solidarna odpowiedz. wspólników za zobowiązania wraz z spółką
wspólnicy co do zasady mają prawo do równego udziału w zyskach i stratach
SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Ogólne. Podstawa prawna: Kc + kodeks handlowy
spółka osobowa, bez osobowości prawnej; odmiana spółki jawnej /spółka jawna + komandytariusz/
spółka mająca na celu prowadzenie w większym rozmiarze przedsięb. zarobkowego lub rolnego pod wspólną firmą jest sp.komandytową, jeżeli za zobowiązania spółki, przynajmniej 1 ze wspólników odpowiada bez ograniczeń /komplementariusz/, a odpowiedz. przynajmniej 1 jest ograniczona /komandytariusz → os.fiz/prawna, s.jawna/
powstanie spółki → umowa + wpis do RHB; treść umowy - musi być: *cel - prowadzenie przedsięb. większego rozmiaru, *czas trwania spółki *firma, siedziba s-ki *zakres działalności *wkłady *wysokość sumy komandytowej *sposób podziału zysków/strat; może być: *zasady prowadzenia spraw s-ki *ewentualne umocowanie komandytariusza do prowadzenia spraw s-ki *zasady reprezentacji s-ki *przyczyny rozwiązania
obligatoryjny wpis do RHB - z chwilą wpisu powstaje spółka; zawarcie spółki - pod rygorem nieważności wymaga aktu notarialnego \\wniosek o wpis składamy /może to zrobić każdy wspólnik/ do Sądu Rejonowego - siedziba wojewódzkich organów administracji państwowej\\
STOSUNKI SPÓŁKI
komplementariusze - odpowiedz. za zobow. bez ograniczeń, całym swoim majątkiem, uprawnieni s i zobowiązani do prowadzenia spraw spółki i ponoszą ciężar prowadzenia przedsięb. - podobnie jak wspólnicy jawni
komandytariusze - poza obowiązkiem wniesienia umówionego wkładu oraz odpowiedz. do wysokości sumy komandytowej nie mają ani prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa mówi coś innego; * w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności potrzebna jest jednak zgoda komandytariuszy * komandytariusz uczestniczy w zyskach i stratach wg. umowy (w razie wątpliwości - uczestniczą w stratach do wysokości wniesionego wkładu) * komandytariusz nie ma prawa reprezentowania - może jedynie działać jako pełnomocnik spółki /jeżeli dokona jakiejś czynności w imieniu spółki bez ujawnienia pełnomocnictwa - odpowiada za nią wobec wierzycieli w sposób nieograniczony
* wkład komandytariusza /pieniężny lub nie, ale nie może to być praca/ nie może być większy od sumy komandytowej; suma komandytowa stanowi o granicy, do której odpowiada komandytariusz wobec osób 3cich
* kto przystępuje do istniejącej spółki komandyt. w charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobow. spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru handl.
* przywileje podatkowe dla komandytariusza w porównaniu ze spółkami kapitałowymi /max. tax 45% - 52% kapitałowe - premia za większy ciężar odpowiedzialności/
* gdy zabraknie komandytariusza - można przekształcić spółkę w jawną
PRAWO KONTROLI
komplementariusz - jak wspólnik w spółce jawnej
komandytariusz - może jedynie się domagać rocznego odpisu bilansu + przeglądać xięgi + doc's //tego uprawnienia nie można ograniczyć//
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI, USTĄPIENIE WSPÓLNIKA - uregulowane jak w spółce jawnej, staje się skuteczne z momentem wykreślenia z RHB; postępow.likwid. nie jest obligatoryjne
śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki; spadkobiercy powinni wskazać osobę, która wykonywałaby prawa po zmarłym k.
ale w umowie może stać, że śmierć komandytariusza powoduje rozwiązanie spółki
przy podziale udziału zmarłego komandytariusza każdy ze spadkobierców staje się samodzielnym, pełnomocnym komandytariuszem - podział w formie aktu notarialnego
RÓŻNICE MIĘDZY S. KOMANDYTOWĄ A JAWNĄ:
w s.komandyt. 2 grupy wspólników
umowa w formie aktu notarialnego
powstaje z momentem wpisu do RHB
PODOBIEŃSTWA:
ułomna osobowość prawna
rzeczy i prawa wniesione tytułem wkładu, a także nabyte lub uzyskane w czasie trwania spółki stanowią majątek s-ki
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
Ogólne. Podstawa prawna: Kodeks handlowy
spółka kapitałowa, z osobowością prawną
cel gospodarczy /niekoniecznie zarobkowy/
min. 1 osoba, małe/średnie przedsięb.; wspólnikiem może być s-ka jawna, komandytowa; wspólnikiem nie może być s.c. /bo ona nie może nabywać praw, zaciągać zobowiązań/1-osobowa z o.o. nie może sama założyć nowej z o.o.
w formie z o.o. nie mogą być tworzone: banki, ubezpieczenia, giełdy pap.wart., fundusze powiernicze
struktura władzy pozwala na wyłączenie wspólnika z bieżącej działalności - możliwość zaangażowania kapitałowego w wiele przedsięwzięć
POWSTANIE - *zawarcie umowy - akt założycielski /akt notarialny pod rygorem nieważności/, *wniesienie całego kapitału zakładowego *ustanowienie władz spółki *wpis do rejestru handl.
akt założycielski: określenie firmy, siedziby spółki przedmiot działaln.gospod. czas trwania wysokość kapit.zakł. ilość/wysokość udziałów ilość/wysokość udziałów aporty + osoba wnosząca szczególne korzyści przyznawane wspólnikom szczeg.obowiązki wobec spółki
KZ - kwota pieniężna stanowiąca sumę udziałów wspólników i pierwotny majątek spółki; nie może być swobodnie zmieniony, ani uszczuplony w jakikolwiek sposób; zasady: oznaczenia, całkowitej wpłaty, stałości; inaczej: suma czystego majątku, który spółka w interesie wierzycieli zobowiązuje się utrzymywać w całości i nie rozdzielać między wspólników; min.4000 zł /formy: cash, aport (nie/ruchomość, wierzytelność, patent)/; funkcje KZ: zabezp.zobow. środki na działaln.gospod.
posiadanie udziałów jest warunkiem niezbędnym do uczestnictwa w spółce i posiadania praw spółkowych
wspólnikiem zostaje się przez wniesienie wkładu; wnosząc aport - wycena; udziały są zawsze imienne
z chwilą wpisu do RHB spółka nabywa osobowość prawną <<do wniosku o rejestrację należy załączyć: akt założycielski oświadczenie zarządu o wpłacie udziałów pien. dowód ustanowienia władz spółki + podanie ich składu imienna lista wspólników wzory podpisów członków zarządu; o zarejestrowaniu spółki należy poinformować Ministra Przemysłu i Handlu, lub inny właściwy resort
UDZIAŁY - nie są pap.wart.,ale tytułem własności; nie muszą być o równej wart.nomin. jeżeli są osoby mające po 1 udziale, gdy wszyscy mają więcej - muszą być równe; w pewnych warunkach można je dzielić //gdy są warte >50 zł, a z podziału powstaną nie mniejsze od 50 z//; min.wysokość 50 zł; możliwe jest uprzywilejowanie udziału
obrót udziałami swobodny /chociaż można to ograniczyć - umowa, np. zgoda zarządu/ - dobrowolne zbywanie, zastawianie, dziedziczenie
udziały mogą podlegać umorzeniu /amortyzacji/ - albo kosztem KZ lub z czystego zysku
spółka nie może na własny rachunek nabywać/przyjmować w zastaw własnych udziałów - ochrona wierzycieli; w razie łączenia się spółka przejmująca może nabyć max 1/3 swoich udziałów i oddać je przejmowanej
zarząd obowiązany jest do prowadzenia xięgi udziałów - wpisują imię, nazwisko wspólnika, adres, wysokość udziałów; wszelkie zmiany w składzie wspólników
wspólnicy mogą przeglądać listę wspólników, a po każdej zmianie zarząd musi złożyć do sądu nową listę
PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW
PRAWA: korporacyjne majątkowe indywidualne wspólne mniejszości
korporacyjne - prawo uczestnictwa/głosu na zgromadz.wspólników, zaskarżania uchwał, prawo kontroli
majątkowe: do udziału w zysku uczestnictwa w podziale zliwid.majątku do wynagrodz. za dostarczone spółce świadcz.niepieniężne
indywidualne - wykonywane indywid.
wspólne - wykonywane wspólnie w formie uchwał
mniejszości - dla wspólników posiadających conajmniej 10% KZ
OBOWIĄZKI
pokrycie udziałów gotówką lub aportami
dokonywanie dopłat /wkładów/, których podst. celem jest pomnażanie KZ
wyrównywanie ubytku w KZ spowodowanego bezprawną wypłatą na rzecz członków spółki
dokonywankie periodycznych świadczeń niepieniężnych, jeżeli wymaga tego akt założycielski
inne obowiązki, np. sprawowanie zarządu, nadzoru, udział w zgromadz.wspólników
ORGANY SPÓŁKI - powołane w akcie założycielskim lub późniejszej uchwale; oddzielenie funkcji właścicielskich od zarządzania
Zgromadzenie wspólników - najwyższy organ - zwoływany przez zarząd; nie ma wymogu notariusza na zw;
zadanie - podejmowanie uchwał w sprawach przewidzianych kodeksem handl. i aktem założ.; 2 sposoby podejmowania uchwał: a) głosowanie na odbytym zgromadzeniu /uchwała jest przyjmowana zwykłą, kwalifikowaną większością głosów/ b) głosowanie pisemne, bez odbycia zgromadzenia /gdy wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę pisemną lub w taki sam sposób wyrażą zgodę na pisemne głosowanie
zgromadzenie - zwyczajne i niezwyczajne;
zwyczajne - powinno odbywać się corocznie w ciągu 6 miesicy od upływu roku obrachunkowego → przedmiot zgromadzenia: 1. zatwierzdenie sprawozdania, bilansu i rach.wyników sporządzonych przez zarząd, 2. uchwała o podziale zysku/pokryciu srtat 3. postanowienia dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązywaniu spółki lub sprawowania zarządu/nadzoru 4.zbycie/wydzierżawienie przedsięb. oraz ustanowienie na nim prawa użytkowania
nadzwyczajne - zwoływane w wypadkach oznaczonych w kodek.handl., a także gdy organy/osoby uprawn. uznają to za wskazane
procedura zwołania zgromadz.wspólników: wysłanie listów poleconych na conajmniej 2 tygodnie przed terminem - oznaczenie dnia, godz., miejsca, porządku obrad
jeżeli na zgromadz. jest obecny cały KZ, nikt nie zgłosi sprzeciwu - można podjąć uchwałę w kadej sprawie (spoza porządku obrad)
przy braku odmiennych postanowieńaktu założycielskiego - zgromadzenie jest ważne bez względu na ilość reprezent.wspólników
uchwała powzięta wbrew przepisom lub postanowieniom aktu założycielskiego może być zaskarżona przez wytoczenie przeciw spólce do sądu → mają do tego prawo: zarząd, RN, komisja rewizyjna, członkowie tych władz, każdy wspólnik, który głosował przeciw uchwale, a po jej powzięciu żądał zaprotokołowania sprzeciwu, wspólnik bezzasadnie niedopuszczony do udziau w zgromadzeniu, wspólnicy, którzy nie byli na zgromadz. /tylko wtedy, gdy zgromadz. zwołano wadliwie lub prawidłowo, ale podjęto uchwały poza porządkiem obrad/
Zarząd - organ wykonawczy; jego prawa i obowiązki określa akt założycielski; jedno- lub wieloosobowy, powoływany /z grona wspólników lub z osób 3cich/ w drodze uchwały zgromadz.wspólników
kompetencje: prowadzenie spraw spółki w granicach określonych prawem, aktem założ., uchwałami, reprezentacja cywilno-prawna - czynności sądowe/pozasądowe; przy zarządzie wieloosobowym - postanowienia aktu założ., if not - reprezentacja łączna
NADZÓR - kontrolę nad działalnością spółki sprawuje każdy wspólnik, ale z aktu założ. może wynika obowiązek ustanowienia RN lub komisji rewizyjnej lub obu organów łącznie
indywidualne prawo kontroli - każdy wspólnik może przeglądać xięgi/doc's, żądać od zarządu wyjaśnień - prawo to może być wyłączone, jeżeli w akcie z. ustanawiając organa nadzoru wspólnicy tak postanowią
Rada nadzorcza - organ fakultatywny; obligatoryjny jedynie, gdy KZ > 25 tys.zł, wspólników > 50, a akt założycielski nie przewiduje powstania komisji rewizyjnej;
skład RN - min. 3 osoby wybrane uchwałą na 1 rok; mogą być odwołani w każdej chwili; członkami RN nie mogą być członkowie zarządu, likwidatorzy oraz pracownicy - gł.xięgowy, radca prawny, kierownik zakładu lub inne stanowisko podlegające bezpośredn. członk. zarządu
podstawowa funkcja - stały nadzór nad działaln. s-ki we wszystkich gałęziach działaln., w szczególności poprzez badanie bilansu, rach.zysku/strat (pod wzg.rachunk. i faktycznym), sprawozdania zarządu i jego propozycje ad. podziału zysku
aby uchwały RN były ważne → zaproszenie na posiedzenie wszystkich jej członków, azapadają bezwzględną większością głosów obecnych
inne funkcje - zwołanie zgromadzenia wsp. przy opieszałości zarządu, zaskarżanie uchwał, reprezentacja spółki w sporach i umowach z członkami zarządu
Komisja rewizyjna - obligatoryjna, gdy KZ > 25 tys.zł, liczba wspólników > 50, a akt założ. nie przewiduje RN
różnica między RN a KR → RN pełni swoje funkcje stale, a zadaniem KR jest badanie głównie sfery finans. działaln. s-ki /badanie bilansu, rachunku zysków/strat, sprawozdań, wniosków zarządu co do podziału zysków/strat/
biegli rewidenci - ustanawiani przez sąd rejestr.. na żądanie wspólnika lub kilku mających min. 10% KZ; rewidenci badają rachunkowość + działaln. s-ki → mogą żądać wyjaśnień od członków zarządu, przeglądać xięgi/doc's, badać kasę, zapasy towarów, żądać innej pomocy; sprawozdanie z kontroli składają przed sądem rejestr; koszty kontroli ponoszą wnioskodawcy, jeżeli jednak „przekręty” - mogą oni żądać od spółki zwrotu
ZMIANA AKTU ZAŁOŻYCIELSKIEGO - każda zmiana wymaga uchwały wspólników, która zapada wikszością kwalifikowaną 2/3 głosów oddanych; jeżeli ma ↑ lub ↓ osobiste uprawnienia wspólników - musi być zgoda wszystkich
notariusz szczególną zmianą jest ↑/↓KZ - must be announced to RHB
ROZWIĄZANIE/LIKWIDACJA
ROZWIĄZANIE następuje:
z przyczyn przewidz.w akcie założ.
wskutek uchwały wspólników /większość 2/3 głosów oddanych + protokół notarialny/
w razie upadłości
na skutek orzeczenia sądowego
w razie rozwiązania powinna być przeprowadzona likwidacja - nie można z niej zrezygnować
s-ka z o.o. w likwidacji nadal zachowuje osobowość prawną i podlega /z pewnymi zmianami/ dotychczasowym przepisom
likwidacja - przeprowadzana przez likwidatorów: 1. ustawowi /zarząd/, 2. powołani uchwałą wspólników 3. powołani przez sąd /przy sądowym rozwiązaniu s-ki/
cel: zabezp. interesów wspólników+wierzycieli; ochronie wierzycieli służy: 1. wezwanie wierzycieli do zgłaszania swoich pretensji w ciągu 3 mies. 2. przez 6 mies. od ostatniego wezwania nie można dzieli majtku
zakończenie likwidacji - z chwilą całkowitego spieniężenia i podziału majątku między wspólników; likwidator kończy bieżące interesy, ściąga wierzytelności, wypełnia zobowiązania spółki; new business if it's must to finish old
obowiązki likwidatora: 1. zgłoszenie do sądu rejestr. danych o dacie otwarcia likwid, dane likwidatora, sposób reprezent. spółki przez likwidatora, 2. wzór podpisu likwidatora, 3. zgłoszenie uchylenia likwidacji
na koniec - likwidatorzy ogłaszają sprawozdanie likwidacyjne - składa się je też sądowi rejestracyjnemu z wnioskiem o wykreślenie z RHB
WYŁĄCZENIE WSPÓLNIKA wymaga orzeczenia sądowego; powód: „ważna przyczyna”, na wniosek wszystkich pozostałych wsp., których udziały wynoszą >50%KZ; udziały wyłączonego wspólnika powinny być przejęte przez innych wsp./os3cie po cenie ustalonej przez sąd
ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK - forma przejęcia lub zjednoczenia.
Przejęcie - spółka przejmująca przejm,uje w całości majątek 2giej w zamian za udziały, które przyznaje wspólnikom s-ki przejętej; przejęcie dochodzi do skutku w wyniku uchwał obu spłek - spółka przejmowana jest rozwiązana, a spółka przejmująca zmienia akt założycielski /gł. KZ/; przejęta traci osobwość prawną przy skreśleniu z RHB
Zjednoczenie - członkowie 2 lub więcej spółek zawiązują nową s-kę, na którą przechodzi majątek łączących się s-ek, w zamian za udziały nowej s-ki; skutek: wygaśnięcie osob.prawnej reszty spółek z momentem wpisania do RHB nowej s-ki
ELEMENTY OSOBOWE W SPÓŁCE Z O.O.:
ściślejszy związek między wspólnikami
indywid. prawo kontroli przez wspólników
zachowanie przez wspólników kontroli w zakresie zmian stanu osobowego uczestn.spółki /wstępujący/
OBNIŻENIE KZ → zawsze zmiana umowy, notariusz, uchwała, publiczne powiadomienie wierzycieli, 3 sposoby: ↓ wart.nominalnej udziałów umorzenie części udziałóω ↓ KZ o sumę strat
OSOBA PRAWNA z chwilą wpisu do RHB czyli: ma własny, wyodrębniony majątek za zobowiązania odpowiada tylko nim ma zdolność prawną \nabywanie praw i obowiązków\ i do czynności prawnych \nabywanie praw przez własne działanie i zaciąganie obowiązków\\
SPÓŁKA AKCYJNA
Ogólne. Podstawa prawna: Kodeks handlowy
spółka kapitałowa, z osobowością prawną
cel: każdy prawnie dozwolony
POWSTANIE - *określenie celu *zawarcie statutu spółki/akt notarialny pod rygorem nieważności/, *uzyskanie koncesji [gdy wymagane] *wniesienie całego kapitału zakładowego *ustanowienie władz spółki *wpis do rejestru handl. w ciągu 3 mies. od sporządzenia statutu /w tym momencie S.A> nabywa osobowość pr./[osoby działające przed zarejestrowaniem odpowiadają jako wspólnicy s.c.
STATUT SPÓŁKI - akt notarialny; różnica między statutem a umową → statut musi odpowiadać nie tylko woli wspólników, ale także wymogom prawa; sporządzają go założyciele <<osoby fiz./prawne - min.3 [wyjątek-SP, gmina]
Założycielami są osoby podpisujące statut, który must contain: firma i siedziba spółki przedmiot dziaalności czas trwania SA wysokość/sposób zebrania KA nomin.wart. akcji/ich ilość ze wskazaniem czy są imienne czy na okaziciela liczba akcji poszczególnych rodzajów/zwizane z nimi szczególne uprawnienia dane założycieli organizacja władz
koncesji udzielają uprawnione organy administr.państw.
spółki, które muszą uzyskać pozwolenie na powstanie - mające charakter państwowy lub użyteczności publ.
Powołanie organów → zgromadzenie organiz. założ. powołuje zarząd, RN lub KR /or both together/
spólka - działalność w większym rozmiarze [KA 100 tys], maszynka do koncentracji kapitału - emisje akcji - duże rozproszenie, wyższa płynność akcji niż udziałóω ZOO
OBJĘCIE KAPITAŁU AKCYJNEGO
nie jest wymagana pełna wpłata KA - wystarczy pokryć w gotówce 1/4 sumy min. kapitału, ale akcje wydawane za wkłady rzeczowe muszą być pokryte w 100%
min.KA 100 tys.zł /pokrytu gotówką lub wkładami niepieniężnymi, przez założycieli lub w drodze subskrypcji <zapisywanie się na akcje w wyniku publ.ogłoszeń wzywających do dokonywania zapisów> ← różnica do z o.o. - 1. S.A. założyciele mogą oferować członkowstwo w drodze publicznej subskrypcji - dzięki temu więcej drobnych akcjonariuszy, 2. pokrycie akcji w 1/4
min. wartość nominalna akcji 1 zł
STRUKTURA KAPITAŁU AKCYJNEGO → KA : suma czystego majątku, który spółka jest obowiązana utrzymać w całości i nie rozdzielać między wspólników
AKCJA - ułamek całego KA, pap.wartościowy, ogół praw i obowiązków akcjonariusza wobec spółki; akcja jest niepodzielna; imienna /zawiera w texcie nazwisko, mogą być wydane przed pelną wpłatą KA/ bądź na okaziciela [brak formalności przy zbyciu poza wręczeniem]
akcje gotówkowe [imienne i na okaziciela; pokryte min. w 1/4] aportowe
wg. kryterium obowiązków/uprawnień dzielimy na: zwyczajne uprzywilejowane [uprawnienia określone w statucie, np. co do prawa głosu **muszą być imienne, max.5 głosów**, dywidendy, podziału majątku użytkowe /upośledzone/
ZBYCIE AKCJI - na okaziciela przez wręczenie, imiennych - wymaga pisemnego oświadczenia na akcji; za akcjonariusza wobec spółki uważa się tych, którzy są wpisani do xięgi akcyjnej
UMORZENIE/UNIEWAŻNIENIE AKCJI
umorzenie - gdy przewiduje to statut, np. z czystego zysku; skutek: wygaśnięcie praw akcyjnych
S.A. nie może na własny rachunek nabywać, ani przyjmować w zastaw własnych akcji [wyjątek: w celu umorzenia]
unieważnienie - pozbawia jedynie mocy prawnej dokument akcyjny, w miejsce którego wydaje się nowy, który utrzymuje dotychczasowe prawa akcyjne; unieważnienie na wniosek osoby zainteresowanej, np. przy zniszczeniu, utracie akcji imiennej
PRAWA I OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY
OBOWIĄZKI - podst. jest wpłata kapitału; akcjonariusz nie może potrącać wierzytelności jakie ma w stosunku do spółki z wpłatami na poczet akcji; akcjonariusz może być zobow. np. do obowiązku świadczeń niepieniężnych
PRAWA prawo uczestnictwa w SA prawo czynnego uczestn. w walnym zgromadz. [1 akcja=1 głos; akcje uprzywilejowane mogą więcej] /wyłączenie z tego jest niedopuszczalne/ prawo wybieralności do zarządu, RN, KR, prawo do udziału w rocznym zysku [uchwała o podziale zysku] prawo poboru akcji new issue [można pozbawić - uchwała 4/5 głosów] prawo do udziału w kwocie likwid.
ORGANY SPÓŁKI AKCYJNEJ
Walne zgromadzenie - naczelny organ, stanowi o najważniejszych sprawach spółki; zwyczajne i nadzwyczajne
zwyczajne - w ciągu 6 miesięcy od upływu roku obrachunkowego [zwoływane zazwyczaj przez zarzd na 10 dni przed terminem; ogłoszenie: dzień, godz., miejsce, porządek obrad]; nadzwyczajne - w wypadkach przewidzianych kh, statutem oraz gdy osoby, organy uprawnione do zwołania uznają to za wskazane - w każdym czasie
prawo uczestnictwa w walnym mają właściciele a.imiennych i świadectw tymczasowych [wpisani przynajmniej tydzień przed odbyciem WZA do xięgi akcjonariuszy] + właściciele a.na okaziciela [jeeli złożyli je na tydzień przed WZA w spółce lub u notariusza, bądź w instyt.kredytowej
WZA wybiera przewodniczącego , który podpisuje listę obecności; uchwały WZA powinny być protokołowane przez notariusza [wymóg nieważności]
prawo głosu - przywiązane do akcji(zazwyczaj 1a=1głos)
akcjonariusze mogą uczestniczyć w WZA osobiście lub przez pełnomocników [pełnomocnictwo na piśmie]
głosowanie jawne poza: wyborem, usunięciem członków z organów spółki, likwidatorów, pociągnięciem do odpowiedz., oraz w sprawach osobistych {warunek: musi o to wnieść przynajmniej jeden z obecnych na WZA]
Zarząd spółki - prowadzenie spraw spółki + reprezentowanie na zewnątrz + inne czynności niezbędne do funkcjonowania spółki; 1- lub wielo-osobowy wybrany w sposób opisany przez statut sporód akcjonariuszy lub osób 3cich
okres kadencji pierwszych członków zarządu - max.2 lata, następnych max. 3 lata, mogą być w każdej chwili odwołani
członek zarządu nie może bez zezwolenia zajmować się interesami konkurencyjnymi, ani uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik jawny lub członek władz - zezwolenia udziela organ powołany do ustanowienia zarządu
NADZÓR
S.A. musi mieć RN bądź komisję rewizyjną, a jeżeli statut tak stanowi obie [różnica do z o.o.]
RN/KR muszą mieć min. 5 członków wybranych przez WZA [w statucie można zmienić tryb wyboru]
gdy KA>500 tys.zł must be RN
członkowie 1szej RN/KR - na max.1 rok, next - max.3 years
zakres działania → jak w sp.z o.o.
RACHUNKOWOŚĆ SPÓŁKI - do której prowadzenia zobowiązana jest S.A. normowana jest przez Ustawę o rachunk. + extra art. KH
zarząd jest obowiązany przedstawić organom kontroli bilans za ostatni rok, rachunek zyskóω/strat i pisemne sprawozdanie z działaln.
obowiązek tworzenia kapit.zapasowego, w wysokości conajmniej 1/3 KA, na który składa się odpis z czystego zysku [w wysokości 8% zysku], nadwyżki osiągnięte z emisji akcji [agio] oraz dopłąty uiszczone przez akcjonariuszy w razie przyznania im akcji uprzywilejowanych
kapitał zapasowy - na pokrycie strat bilansowych <<<jeżeli bilans wykaże stratę > od kapitału zapasowego i innych kap.rezerwowych oraz 1/3 części KA → zarząd musi szybko zwołać NWZA, aby podjąć uchwałę co do dalszego losu S.A.>>>
ZMIANA STATUTU - wymaga uchwały WZA powziętej 3/4 oddanych głosów - przy zmianie ↑ lub ↓ prawa akcjonariuszy wymaga to ich zgody; szczególny rodzaj zmiany statutu - obniżenie/podwyższenie KA →
podwyższenie KA - w drodze uchwały WZA powziętej 3/4 oddanych głosów → zdobycie cash'u poprzez emisję akcji lub przerzucenie kap.zapasowego na akcyjny - akcje gratisowe
obniżenie KA - rygorystycznie regulowane przepisami [ochrona praw wierzycieli]; 2 możliwości: ↓ wartości nomin. akcji bądź umorzenie części akcji; wymóg publ. ogłoszenia z wezwaniem wierzycieli do wniesienia protestu [ci którzy wniosą powinni zostać przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni]
ROZWIĄZANIE/LIKWIDACJA SPÓŁKI
ROZWIĄZANIE powodują: przyczyny przewidziane w statucie uchwała WZA ogłoszenie upadłości spółki inne prawnie przewidziane przyczyny [zwłaszcza: fuzja, cofnięcie koncesji, rozwiązanie przez sąd z powodu nieusunięcia istotnych braków przy założeniu spółki]
w przypadku upadłości - rozwiązanie dopiero po ukończeniu postępow.upadłościowego, chyba, że zakończy się układem albo zostanie uchylone/umorzone
likwidatorzy prowadzą spółkę, aż do ukończenia postępow.likwid., pod dotychczasową nazwą z dodatkiem „w likwidacji” - liwidacja na podobnych zasadach jak w sp. z o.o., ale różnice: w SA mniejszość [min.10%KA] może wystąpić z wnioskiem do sądu o uzupełnienie liczby likwidatorw o 1 lub 2 termin wezwania wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności 6 mies., a termin najwcześniejszego rozdziału majątku 1 rok [licząc od otwarcia liwidacji]
rozdział majątku - po zaspokojeniu zobowiązań [lub ich zabezpieczeniu] następuje tak: 1st akcje uprzywilejowane co do podziału [w granicach sum wpłaconych], potem akcje zwykłe, a na końcu pozostałe
postępow.likwid. powinno zakończyć się upłynnieniem majątku spółki tj. spieniężeniem wszystkich aktywów, spłatą wierzytelności oraz podziałem majątku między akcjonariuszy; na koniec likwidatorzy sporządzają sprawozdanie z postępow.likwid. i składają je sądowi rejestr. z wnioskiem o wykreślenie spółki z RHB
ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK AKCYJNYCH
podobnie jak w sp. ZOO - ustawa przewiduje łączenie 1. bądź przez przeniesienie całego majątku /przejętej/ na inną /przejmującą/ w zamian za akcje przejmującej [dla akcjonariuszy przejmowanej] bądź 2. przez zawiązanie nowej SA, na którą przechodzi majątek wszystkich łączcych się spółek w zamian za akcje nowej spółki
sposoby podejmowania decyzji:
bezwzględna większość 50% + 1, większość kwalifikowana 66, 75, 80 proc.