PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE

1. Pojęcie administracji gospodarczej i główne obszary jej działania.

Administracja publiczna jest to:

w znaczeniu podmiotowym:

• struktury organów powołanych i wyodrębnionych do realizacji zadań publicznych

• ludzie zatrudnieni w tych organach

w znaczeniu przedmiotowym:

• przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach

Administracja gospodarcza jest pojęciem węższym w stosunku do adminisrtracji publicznej.

Administracja gospodarcza to ta część administracji, która dotyczy przedsiębiorców i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Administracja gospodarcza regulowana jest prawem administracyjnym gospodarczym.

Organy administracji gospodarczej:

• naczelni ministrowie

• terenowe organy administracji ogólnej

• wojewodowie

• jednostki samorządu terytorialnego

• jednostki administracji nie zespolonej (np. urzędów miar)

Funkcje administracji gospodarczej:

• policja gospodarcza

• ochrona życia i zdrowia ludzkiego oraz środowiska naturalnego

• zapewnienie spokoju, porządku i bezpieczeństwa publicznego

• reglamentacja ochrona rynku wewnętrznego

• przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji

• stabilizacja rynku

• zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego

• piecza administracyjna

• zapewnienie ludności odpowiednich świadczeń materialnych i niematerialnych

• zarząd mieniem publicznym

• opieka nad majątkiem powszechnego użytku (np. drogi publiczne)

• opieka nad mieniem podmiotów użyteczności publicznej (np. szkoły, szpitale)

• zarząd publicznym majątkiem produkcyjnym (np. przedsiębiorstwa państwowe)

• prowadzenie działalności gospodarczej

• utrzymywanie przedsiębiorstw o niskiej rentowności, ale niezbędnych ze względu na interesy zbiorowe interwencjonizm państwowy

• roboty publiczne

• prowadzenie działalności gospodarczej w celu zwiększenia dochodów budżetowych

Najważniejszymi instrumentami osiągania celów administracji gospodarczej są:

• wydawanie aktów administracyjnych

• pomoc finansowa (dotacje, subwencje, ulgi, itp.)

• pomoc niematerialna (np. w zakresie doradztwa i szkoleń, promocja eksportu)

• interwencja na rynku (np. zakupy interwencyjne w razie załamania cen na rynku)

Główne obszary administracyjnego prawa gospodarczego:

• reglamentacja - ochrona interesów zbiorowych przed konkurencją zewnętrzną oraz przed wewnętrznymi praktykami nieuczciwej konkurencji

• policja - nadzór nad różnymi obszarami działalności gospodarczej sprawowany ze względu na bezpieczeństwo, ochronę środowiska naturalnego oraz porządek i spokój publiczny

• piecza administracyjna - organizowanie dostępu do świadczeń ze strony państwa np. za pośrednictwem przedsiębiorstw użyteczności publicznej, gromadzenie środków i zarząd własnością publiczną

2. Pojęcie prawa gospodarczego.

Prawo administracyjne gospodarcze to zespół norm regulujących pozycję organów administracji publicznej (organów wykonywania funkcji administracji publicznej) oraz ich sytuację ustaloną w celu określenia statutu podmiotów działalności gospodarczej w formach władczych lub przy stosowaniu innych publicznoprawnych form działania tej administracji (porozumienie administracyjne, związek komunalny). Administracyjne prawo gospodarcze jest prawem gospodarczym publicznym. Prawo administracyjne gospodarcze jest gałęziom nieskodyfikowaną.

Normy administracyjnego prawa gospodarczego można podzielić na:

ustrojowe - regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do czuwania nad podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej

materialne - reguluje ustrój organów administracji gospodarczej, wyznacza ich kompetencje i uprawnienia lub obowiązki w sferze normatywnie określonej ingerencji w gospodarkę.

procesowe (formalne) - regulują tok czynności podejmowanych przez organy administracji i przedsiębiorców w celu realizacji norm prawa materialnego.

Główne obszary administracyjnego prawa gospodarczego:

reglamentacja - ochrona interesów zbiorowych przed konkurencją zewnętrzną oraz przed wewnętrznymi praktykami nieuczciwej konkurencji

policja - nadzór nad różnymi obszarami działalności gospodarczej sprawowany ze względu na bezpieczeństwo i ochronę życia, ładu publicznego, ochronę środowiska naturalnego oraz porządek i spokój publiczny

piecza administracyjna - organizowanie dostępu do świadczeń ze strony państwa np. za pośrednictwem przedsiębiorstw użyteczności publicznej, gromadzenie środków i zarząd własnością publiczną

3. Publiczne prawo gospodarcze a prywatne prawo gospodarcze.

4. Publiczne prawo gospodarcze jako część prawa publicznego.

Publiczne prawo gospodarcze stanowią normy prawne o określonym przedmiocie regulacji. Przedmiot ten mieści się w przestrzeni między organami państwa i podmiotami działalności gospodarczej. Przestrzeń tę wypełniają relacje o charakterze publicznym między tymi podmiotami. Przedmiot regulacji norm prawa publicznego gospodarczego koncentruje się na statusie organów administracji publicznej. Organy te wykonują bowiem uprawnienia państwa w sferze gospodarki publicznej.

Prawo publiczne gospodarcze wyrażają normy określające warunki wykonywania władzy publicznej w sprawach gospodarczych. (dotyczy ustroju administracji publicznej - organy oraz podmioty wykonujące funkcje administracji publicznej) oraz ogarnia czynności i skutki prawne działania tych organów w sprawach gospodarczych (stosunku gospodarcze).

Celem regulacji zaliczanej do administracyjnego publicznego prawa gospodarczego jest ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych.

Bierna (pasywna) rola rozwiązań prawa administracyjnego publicznego sprowadza się do przyjmowania w treści aktów stanowienia rozwiązań, które zapewniałyby praktyczną realizację zasady wolności gospodarczej w aktach stosowania tego prawa.

5. Pojęcie i podział prawa publicznego gospodarczego.

PPG - zespół norm prawnych regulujących te stosunki społeczne, które powstają w rezultacie oddziaływania lub wpływania Państwa na gospodarkę.

Cechy charakterystyczne:

- administracyjnoprawna metoda regulacji,

- podmioty dzielimy na czynne i bierne,

- specyficzne procedury.

Obszary PPG:

- policja gospodarcza,

- reglamentacja gospodarcza,

- pomoc publiczna dla przedsiębiorców,

- zarząd mieniem publicznym,

- regulacja sektorowa.

6. Funkcje państwa wobec gospodarki.

Funkcje państwa wobec gospodarki

Państwo w gospodarce pełni szereg różnych funkcji.

Pierwszą z tych funkcji jest funkcja stabilizacyjna. Mamy tu na myśli przeciwdziałanie zjawiskom bezrobocia i inflacji.

Drugą funkcją jest funkcja alokacyjna. Wykorzystywana jest ona zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej i ma na celu ochronę gospodarki przed zjawiskami monopolistycznymi.

Kolejną funkcją jest funkcja adaptacyjna, której zadaniem jest dostarczenie środków odpowiednich do uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych.

Ostatnią funkcją jest funkcja redystrybucyjna, którą wykorzystujemy do korygowania podziału z zapewnieniem minimum egzystencji obywatelom.

7. Zasady swoiste prawa publicznego gospodarczego.

8. Władztwo publiczne w administracji gospodarczej.

9. Nacjonalizacja w Polsce w latach 1944 - 1958.

10. Konstytucja RP jako źródło publicznego prawa gospodarczego.

11. Ustawy i rozporządzenia jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

12. Umowy międzynarodowe jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

13. Akty prawa miejscowego jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

14. Uchwały Rady Ministrów i zarządzenia ministrów jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

15. Rola norm sytuujących i wskazujących w prawie publicznym gospodarczym.

16. Prawo Unii Europejskiej w obszarze prawa publicznego gospodarczego

17. Prawo pierwotne jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

18. Prawo wtórne jako źródło prawa publicznego gospodarczego.

19. Dorobek prawny Unii Europejskiej (acquis communautaire) a prawo publiczne gospodarcze.

20. Stosowanie prawa publicznego gospodarczego w Unii Europejskiej.

21. Organy administracji gospodarczej.

22. Minister Gospodarki jako organ administracji gospodarczej.

23. Minister Skarbu Państwa jako organ administracji gospodarczej.

24. Jednostki organizacyjne wykonujące funkcje państwa wobec gospodarki.

25. Zadania i kompetencje organów samorządu terytorialnego w sferze działalności gospodarczej.

26. Podmioty prawa publicznego gospodarczego.

27. Osoba fizyczna jako podmiot prawa publicznego gospodarczego.

28. Osobowe spółki handlowe jako podmioty prawa publicznego gospodarczego.

29. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna jako podmioty prawa publicznego gospodarczego.

30. Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa jako podmiot prawa publicznego gospodarczego.

31. Przedstawicielstwa i oddziały przedsiębiorców zagranicznych.

32. Osoby zagraniczne i przedsiębiorcy zagraniczni jako podmioty działalności gospodarczej.

33. Spółdzielnia jako podmiot prawa publicznego gospodarczego.

34. Przedsiębiorstwo państwowe jako podmiot prawa publicznego gospodarczego.

35. Działalność gospodarcza fundacji.

36. Działalność gospodarcza organizacji społecznych.

37. Samorząd gospodarczy, zawodowy i izby gospodarcze.

38. Pojęcie gospodarki komunalnej.

Gospodarka komunalna polega na wykonywaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Pojęcie gospodarki komunalnej należałoby rozpatrywać w trzech zasadniczych aspektach:

- podmiotowym - obejmuje działalność gmin, powiatów, województw, związków jednostek samorządu terytorialnego, tworzonych przez te podmioty jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych i prawnych, a także jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, którym zostało powierzone w drodze umowy wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej;

- przedmiotowym - obejmuje działalność w zakresie zadań własnych, a więc działalność mającą na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej;

- związanym z charakterem wchodzącej w grę działalności - może mieć zarówno charakter działalności gospodarczej, jak też charakter działalności niegospodarczej, administracyjnej.

Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Zadania te polegają bądź to na organizowaniu przez jednostki samorządu terytorialnego usług o charakterze użyteczności publicznej, bądź też na bezpośrednim świadczeniu (dostarczaniu) tychże usług.

Powszechna dostępność jest następstwem tego, iż dana usługa jest dobrem publicznym i w związku z tym ma charakter niewykluczalny, albo też wynika z faktu, że prawo gwarantuje wszystkim zainteresowanym podmiotom prawnie skuteczne roszczenie o zapewnienie dostępu do danej usługi.

Potrzeby o charakterze użyteczności publicznej należą do takich potrzeb społecznych, które w danych warunkach cywilizacyjno-kulturowych i społeczno-gospodarczych są potrzebami elementarnymi, co w rezultacie oznacza, że każdemu członkowi danej zbiorowości społecznej (wspólnoty samorządowej) powinno się stworzyć stosowne warunki umożliwiające zaspokajanie tych potrzeb. Mają charakter podstawowy i występują powszechnie, wymagając niezawodnego i bezwzględnego zaspokajania w skali społecznej. Ich zaspokojenie jest nieodzownym warunkiem normalnego bytowania ludności oraz prowadzenia działalności gospodarczej.

Usługi te mogą być podzielone na te występujące w dziedzinie infrastruktury technicznej (np. dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, dostarczanie energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła, usługi transportu zbiorowego, oczyszczanie i odwadnianie miast, utrzymanie cmentarzy komunalnych, utrzymanie zieleni miejskiej, organizacja oświetlenia ulicznego i sygnalizacji świetlnej) oraz te występujące w sferze infrastruktury społecznej (np. pomoc społeczna, opieka zdrowotna, edukacja i oświata publiczna, prowadzenie bibliotek).

Gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

W sferze użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne lub spółdzielnie, a także może przystępować do takich spółek lub spółdzielni.

Jednostki samorządu terytorialnego w drodze umowy mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej.

39. Gmina jako podmiot działalności gospodarczej.

Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym;

2) występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, a w szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia bezrobocia.

Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich również wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową.

Ograniczenia dotyczące tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania przez gminę do nich, o których mowa wyżej, nie mają zastosowania do posiadania przez gminę akcji lub udziałów spółek zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym klubów sportowych działających w formie spółki kapitałowej.

Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.

Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych oraz na wykonywaniu działalności w zakresie telekomunikacji służących rozwojowi województwa.

40. Organizacyjno-prawne formy wykonywania zadań gminy w sferze użyteczności publicznej i poza tą sferą.

41. Umowne powierzanie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej.

42. Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej a zakład administracyjny.

43. Charakterystyka norm materialnoprawnych, kształtujących sytuację administracyjno-prawną przedsiębiorcy.

44. Nakazy i zakazy o charakterze generalnym jako źródło obowiązków przedsiębiorców.

45. Obowiązek a warunek w administracyjnym prawie gospodarczym.

46. Decyzja administracyjna jako źródło praw i obowiązków przedsiębiorców.

47. Podstawy prawne decyzji administracyjnych w prawie publicznym gospodarczym.

48. Treść decyzji administracyjnych w prawie publicznym gospodarczym.

49. Prawa podmiotowe w prawie publicznym gospodarczym.

50. Administracyjno-prawne formy ochrony interesów przedsiębiorców.

51. Nadzór administracyjny nad działalnością gospodarczą.

52. Organy nadzoru administracyjnego nad działalnością gospodarczą.

53. Stosunek prawny kontroli.

Kontrola:

Badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym, ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności oraz przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu.

54. Kryteria kontroli gospodarczej w prawie publicznym gospodarczym.

Kryteria kontroli:

-legalność, celowość, rzetelność, gospodarność, uwzględnianie interesu społecznego, uwzględnianie interesu indywidualnego, zgodność z polityką rządu oraz inne kryteria szczegółowe.

Zasady ogólne kontroli zawarte w USDG:

Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w USDG, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych.

W zakresie nieuregulowanym USDG stosuje się przepisy ustaw szczególnych.

Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy.

Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie.

55. Decyzje nadzorcze.

56. Wolność gospodarcza jako prawo podstawowe w unijnym porządku prawnym.

57. Swobody rynku wewnętrznego i reguły konkurencji.

58. Pojęcie działalności gospodarczej.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

1.Działalność wytwórcza - procesy przyczyniające się do przetwarzania zasobów naturalnych i związane z powstaniem, produkowaniem, tworzeniem lub kształtowaniem czegoś. Wynikiem jest produkt lub dzieło.

2.Działalność budowlana - polega na projektowaniu, budowie, utrzymaniu i rozbiórce obiektów budowlanych. Roboty budowlane natomiast obejmują budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego (ustawa prawo budowlane).

3.Działalność handlowa - polega na zakupie lub sprzedaży towaru bądź usługi. Handel może mieć zasięg krajowy lub zagraniczny bądź międzynarodowy. Może wówczas polegać na zakupie (imporcie) lub sprzedaży (eksporcie). Handel może być wykonywany w sposób hurtowy lub detaliczny. Handel może dotyczyć także pośrednictwa w tych czynnościach (np. komis, agencja).

4.Działalność usługowa - Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) - poprzez usługi należy rozumieć: 1) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, tzn. usługi dla celów produkcji nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych (usługi na rzecz produkcji) oraz 2) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej (usługi konsumpcyjne).

Ustawa o świadczeniu usług na terytorium RP - usługa to świadczenie wykonywane przez usługodawcę na własny rachunek, zwykle za wynagrodzeniem, w szczególności usługi budowlane, handlowe oraz usługi świadczone w ramach wykonywanego zawodu.

5.Poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż - ustawa prawo geologiczne i górnicze:

- złoże kopaliny - naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą;

- poszukiwanie - wykonywanie prac geologicznych w celu odkrycia i wstępnego udokumentowania zasobów złóż kopalin lub wód podziemnych;

- rozpoznawanie - wykonywanie prac geologicznych na obszarze wstępnie udokumentowanego złoża kopaliny lub wód podziemnych;

- wydobywanie - pozyskanie kopaliny w drodze odłączenia od złoża, przy czym musi być to działanie celowe (tzn. musi istnieć wyraźny zamiar wydobycia kopaliny).

6.Działalność zawodowa - działalność osób fizycznych wykonujących zawód, zwłaszcza tzw. wolne zawody. Cechy:

- szczególne umiejętności i wysokie kwalifikacje zawodowe,

- intelektualny charakter wykonywania czynności,

- niezależność (bez zewnętrznej ingerencji),

- samodzielność ekonomiczna (prowadzenie działalności we własnym imieniu i na własny rachunek),

- szczególne zasady odpowiedzialności (przede wszystkim o charakterze majątkowym (osobistym), ale także dyscyplinarnym lub zawodowym)

Cechy działalności gospodarczej:

1.Zarobkowy charakter - subiektywne działanie w celu osiągnięcia zysku.

Działalność non profit - działalność społeczna czy charytatywna.

Działalność not for profit - działalność pożytku publicznego (np. fundacje, stowarzyszenie). Podmioty te obok działalności podstawowej mogą akcesoryjnie prowadzić działalność gospodarczą, a ewentualny zysk przeznaczany jest na realizację celów statutowych.

2.Zorganizowany charakter:

- w znaczeniu formalnym - oznacza dokonanie szeregu czynności wymaganych najczęściej przez przepisy prawa, które legalizują podejmowaną działalność gospodarczą (np. rejestracja działalności, założenie rachunku bankowego, wystąpienie i uzyskanie wymaganego zezwolenia bądź koncesji),

- w znaczeniu materialnym - gdy jest prowadzona przy wykorzystaniu przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym, które zostało unormowane w ustawie Kodeks cywilny.

3.Ciągłość działalności:

- aspekt czasowy - w zamierzeniu ma być prowadzona przez z góry nieoznaczony okres

- aspekt planowy - działalność objęta planem gospodarczym zakładającym podejmowanie logicznie powiązanych ze sobą czynności,

- stała podstawa utrzymania się.

Art. 3 USDG

Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego.

59. Pojęcie przedsiębiorstwa.

60. Pojęcie przedsiębiorcy i rodzaje przedsiębiorców.

Art. 4 USDG

1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Art. 14 USDG

1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

61. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy.

Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:

1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych;

2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych;

3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych;

4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych.

62. Rejestracja przedsiębiorców (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym).

Zadaniem CEIDG jest (art. 23):

1) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;

2) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie;

3) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego;

4) umożliwienie ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG oraz wprowadzającego je organu.

Zasada jawności - dane i informacje udostępniane przez CEIDG są jawne. Każdy ma prawo dostępu do danych i informacji udostępnianych przez CEIDG. Dane i informacje zawarte w CEIDG (z wyjątkiem numeru PESEL, daty urodzenia oraz adresu zamieszkania, o ile nie jest on taki sam jak miejsce wykonywania działalności gospodarczej) są udostępniane na stronie internetowej (art. 38).

Zasada prawdziwości - domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Jeżeli do CEIDG wpisano dane niezgodnie z wnioskiem lub bez tego wniosku, osoba wpisana do CEIDG nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej, działającej w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli po powzięciu informacji o tym wpisie zaniedbała wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu (art. 33).

Sposoby składania wniosku:

1) elektronicznie za pośrednictwem strony internetowej. Wymagany jest podpis kwalifikowany lub profil zaufany na ePUAP. W przypadku braku takich opcji, przesłany drogą elektroniczną wniosek należy podpisać osobiście w dowolnie wybranym urzędzie gminy;

2) osobiście w dowolnie wybranym urzędzie gminy;

3) drogą pocztową. Wymagany jest wtedy podpis notarialnie poświadczony.

Składając wniosek o wpis do CEIDG, przedsiębiorca składa jednocześnie:

1) wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON;

2) zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne do naczelnika urzędu skarbowego NIP;

3) oświadczenie o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

4) zgłoszenie albo zmianę zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

5) oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.

KRS

KRS składa się z:

1) rejestru przedsiębiorców;

2) rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej;

3) rejestru dłużników niewypłacalnych.

KRS prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część.

Informacje z KRS można uzyskać za pośrednictwem Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.

CI KRS jest komórką organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości składającą się z centrali oraz oddziałów działających przy sądach rejestrowych. Głównym zadaniem CI jest prowadzenie zbioru informacji wpisanych do rejestru i udzielanie informacji z KRS.

CI bezpłatnie udostępnia, w ogólnodostępnych sieciach teleinformatycznych, aktualne informacje o podmiotach wpisanych do KRS oraz listę dokumentów zawartych w elektronicznym katalogu dokumentów spółek. Pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do KRS mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez CI.

Odpłatnie, na wniosek zainteresowanej osoby, CI może wydawać pisemne odpisy, wyciągi i zaświadczenia z KRS, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd.

Zasada jawności - KRS jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w KRS za pośrednictwem Centralnej Informacji (art. 8).

Wpisy do KRS podlegają również ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 13).

Od dnia ogłoszenia w MSiG nikt nie może zasłaniać się nieznajomością ogłoszonych wpisów. Jednak w odniesieniu do czynności dokonanych przed upływem szesnastego dnia od dnia ogłoszenia podmiot wpisany do KRS nie może powoływać się na wpis wobec osoby trzeciej, jeżeli ta udowodni, że nie mogła wiedzieć o treści wpisu (art. 15).

Zasada prawdziwości - domniemywa się, że dane wpisane do KRS są prawdziwe. Jeżeli dane wpisano do KRS są niezgodnie ze zgłoszeniem podmiotu lub bez tego zgłoszenia, podmiot ten nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu (art. 17).

Terminy rozpoznania wniosków o wpis:

1) Wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 7 dni od daty jego wpływu do sądu.

2) Wniosek o wpis spółki z o.o. złożony drogą elektroniczną sąd rejestrowy rozpoznaje w terminie jednego dnia od daty jego wpływu.

3) Jeżeli rozpoznanie wniosku wymaga wysłuchania uczestników postępowania albo przeprowadzenia rozprawy, wniosek należy rozpoznać nie później niż w terminie miesiąca.

63. Przedmiotowe ograniczenia wolności gospodarczej.

64. Podmiotowe ograniczenia wolności gospodarczej.

65. Prawne warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej.

66. Kompetencje kontrolne i nadzorcze organów gminy wobec przedsiębiorców.

Uprawnienia wójta (burmistrza, prezydenta):

W razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami ustawy, a także w razie stwierdzenia: zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności, wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy administracji publicznej.

W przypadku braku możliwości zawiadomienia, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni.

Decyzji nakazującej wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej w razie stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli.

Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy:

1) kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej;

2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;

3) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z późn. zm.);

4) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.);

5) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego;

6) przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

7) określonych w art. 282c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, chyba że przepisy szczególne przewidują możliwość podjęcia kontroli po okazaniu legitymacji. W takim przypadku upoważnienie doręcza się przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej w terminie określonym w tych przepisach, lecz nie później niż trzeciego dnia od wszczęcia kontroli.

Podjęcie czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie przepisów szczególnych, może dotyczyć jedynie przypadków, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego.

Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez osoby niebędące pracownikami organu kontroli, jeżeli przepisy odrębnych ustaw tak stanowią.

Zmiana osób upoważnionych do wykonania kontroli, zakresu przedmiotowego kontroli oraz miejsca wykonywania czynności kontrolnych wymaga każdorazowo wydania odrębnego upoważnienia. Zmiany te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończenia kontroli.

Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.

Nie stosuje się, w przypadkach gdy:

1) ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;

2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;

3) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;

4) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego.

Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności.

W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej albo niewykonania przez kontrolowanego obowiązku, o którym mowa w ust. 3, czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę.

Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego.

Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, za zgodą kontrolowanego, mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.

Czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie niezakłócający funkcjonowania kontrolowanego przedsiębiorcy. W przypadku gdy przedsiębiorca wskaże na piśmie, że przeprowadzane czynności zakłócają w sposób istotny działalność gospodarczą przedsiębiorcy, konieczność podjęcia takich czynności powinna być uzasadniona w protokole kontroli.

Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli może mieć formę zbioru dokumentów. Książka kontroli służy przedsiębiorcy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli jego działalności.

Książka kontroli może być prowadzona także w formie elektronicznej.

Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli przedsiębiorcy.

Nie dotyczy to sytuacji, gdy:

1) ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;

2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;

3) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;

4) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego;

5) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu;

6) przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w zakresie ochrony interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej;

7) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym;

8) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków poniesionych w związku z budową pierwszego własnego mieszkania.

67. Pojęcie reglamentacji gospodarczej i jej główne obszary.

68. Instrumenty prawne reglamentacji gospodarczej.

69. 
    Koncesjonowanie działalności gospodarczej.

70. Koncesja jako prawna forma działania administracji gospodarczej.

71. Prawne warunki udzielenia koncesji. Razem opisano niżej

72. Postępowanie w sprawach o uzyskanie koncesji.

73. Trwałość decyzji koncesyjnej.

Koncesje:

Stosowane są w dziedzinach strategicznych, szczególnie ważnych ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub w inny sposób reglamentowana. Wydawana jest częściowo w ramach uznania administracyjnego.

Działalność koncesjonowana:

1) poszukiwanie, rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz kopalin stałych objętych własnością górniczą, wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz podziemne składowanie odpadów - minister właściwy ds. środowiska; marszałek województwa, starosta;

2) wytwarzanie i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym - minister właściwy ds. wewnętrznych;

3) wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią - Prezes Urzędu regulacji Energetyki;

4) ochrona osób i mienia - minister właściwy ds. wewnętrznych;

5) rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, z wyłączeniem programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, które nie są rozprowadzane naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych - Prezes Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;

6) przewozy lotnicze - Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego;

7) prowadzenie kasyna gry - minister właściwy ds. finansów publicznych.

Cechy szczególne:

- możliwość określenia szczególnych warunków wykonywania działalności objętej koncesją;

- udzielana na okres od 5 do 50 lat;

- możliwość udzielenia określonej liczby koncesji;

- możliwość zawieszenia wydawania koncesji;

- możliwość odmowy udzielenia koncesji lub jej ograniczenia, gdy:

- przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie lub warunków szczególnych

- ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli;

- jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;

-w przypadkach określonych w odrębnych przepisach;

- poddanie szczególnej kontroli przedsiębiorców prowadzących działalność koncesjonowaną;

- możliwość wydania promesy.

Odebranie koncesji:

Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją;

- przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.

Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:

- rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa;

- w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją.

Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

74. Prawne warunki udzielenia koncesji.

75. Postępowanie w sprawach o uzyskanie koncesji.

76. Trwałość decyzji koncesyjnej.

77. Nadzór organu koncesyjnego.

78. Zezwolenie jako prawna forma działania administracji gospodarczej.

Zezwolenie - akt dopuszczający przedsiębiorcę do wykonywania określonej działalności, po uprzednim stwierdzeniu, że spełnia on określone prawem warunki wykonywania tej działalności.

Przykłady:

-działalność bankowa - Komisja Nadzory Finansowego;

-działalność ubezpieczeniowa - Komisja Nadzory Finansowego;

-sprzedaż napojów alkoholowych - minister właściwy ds. gospodarki, marszałek województwa, wójt (burmistrz, prezydent miasta);

-prowadzenie apteki - Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny;

-samochodowe przewozy kabotażowe - Główny Inspektor Transportu Drogowego.

79. Koncesja a zezwolenie.

Różnice pomiędzy zezwoleniem a koncesją:

-zezwolenia nie dotyczą dziedzin działalności objętej koncesjonowaniem;

-zezwolenia udziela się po uprzednim sprawdzeniu czy przedsiębiorca spełnia warunki określone w przepisach prawa;

- warunki te odnoszą się m.in. do ochrony życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego, tajemnicy państwowej czy zobowiązań międzynarodowych;

- zezwolenie, co do zasady, udziela się w trybie KPA;

- zezwolenia są decyzjami administracyjnymi podlegającymi ochronie oraz wzruszeniu według zasad KPA;

- zezwolenia mają charakter decyzji związanej;

- zezwolenia wydawane są bezterminowo;

- ogólne warunki oraz tryb uzyskania zezwoleń nie są uregulowane w USDG.

80. Akty kwalifikujące (kwalifikacyjne) jako forma działania administracji gospodarczej.

81. Działalność gospodarcza regulowana.

Działalność regulowana - działalność gospodarczą, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa.

Cechy szczególne:

-przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej;

-uproszczona procedura wpisu - oświadczenie przedsiębiorcy o spełnianiu szczególnych warunków i brak kontroli uprzedniej;

-organ ma 7 dni na dokonanie wpisu;

-w przypadku bezczynności organu przedsiębiorca może podjąć działalność po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Odmowa wpisu, gdy:

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem;

- przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej w związku ze złożeniem fałszywego oświadczenia w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.

Zakaz wykonywania działalności i wykreślenie z rejestru, gdy:

- przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 65, niezgodne ze stanem faktycznym;

- przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie;

- stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.

Przykłady:

- działalność podmiotów leczniczych (szpitale, indywidualne praktyki lekarskie i pielęgniarskie) - wojewoda, okręgowa rada lekarska, okręgowa rada pielęgniarek i położnych;

- działalność ośrodków szkolenia kierowców - starosta;

- działalność przedsiębiorców telekomunikacyjnych - Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej;

- działalność detektywistyczna - minister właściwy ds. wewnętrznych;

- działalność kantorowa - Prezes Narodowego Banku Polskiego.

82. Praktyki ograniczające konkurencję (porozumienia ograniczające konkurencję, nadużywanie pozycji dominującej).

Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:

1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;

2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;

3) podziale rynków zbytu lub zakupu;

4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;

6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;

7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.

Porozumienia ograniczające konkurencję są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

Zakazu nie stosuje się do porozumień zawieranych między:

1) konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5 %;

2) przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.

Przepisów tych nie stosuje się do przypadków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i 7.

Zakazu nie stosuje się również do porozumień, które jednocześnie:

1) przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego;

2) zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści;

3) nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów;

4) nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.

Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.

Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:

1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;

2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;

3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;

5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji;

6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;

7) podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.

Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

83. Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.

84. Antykonkurencyjna koncentracja gospodarcza.

Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi UOKiK, jeżeli:

1) łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1.000.000.000 euro lub

2) łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 euro.

Obowiązek zgłoszenia dotyczy zamiaru:

1) połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców;

2) przejęcia - przez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów lub w jakikolwiek inny sposób - bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad jednym lub więcej przedsiębiorcami przez jednego lub więcej przedsiębiorców;

3) utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy;

4) nabycia przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeżeli obrót realizowany przez to mienie w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej równowartość 10.000.000 euro.

Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji:

1) jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10.000.000 euro;

2) polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem, że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia lub objęcia, oraz że:

a) instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lub

b) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów;

3) polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzedaży;

4) następującej w toku postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego;

5) przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

Prezes UOKiK wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej.

Prezes UOKiK zakazuje dokonania koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej.

Prezes UOKiK wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej, w przypadku gdy odstąpienie od zakazu koncentracji jest uzasadnione, a w szczególności:

1) przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego;

2) może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową.

Prezes UOKiK może na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji nałożyć obowiązek lub przyjąć ich zobowiązanie oraz określić termin spełnienia tych warunków, w szczególności do:

1) zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców,

2) wyzbycia się kontroli nad określonym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami, w szczególności przez zbycie określonego pakietu akcji lub udziałów, lub odwołania z funkcji członka organu zarządzającego lub nadzorczego jednego lub kilku przedsiębiorców,

3) udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi.

Po spełnieniu przez przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji wskazanych warunków Prezes UOKiK wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, gdy konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej.

85. Prawne środki zwalczania praktyk ograniczających konkurencję i praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu.

Nie wydaje się decyzji jeżeli zachowanie rynkowe przedsiębiorcy przestało naruszać zakazy.

W takim przypadku Prezes UOKiK wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania.

Jeżeli w toku postępowania antymonopolowego zostanie uprawdopodobnione, że został naruszony zakaz, a przedsiębiorca, któremu jest zarzucane naruszenie tego zakazu, zobowiąże się do podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zapobieżenia tym naruszeniom, Prezes UOKiK może zobowiązać przedsiębiorcę do wykonania tych zobowiązań.

Prezes UOKiK może określić termin wykonania zobowiązań.

Prezes UOKiK nakłada na przedsiębiorcę obowiązek składania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu realizacji zobowiązań.

86. Prawne środki zapobiegania antykonkurencyjnej koncentracji.

87. Organy ochrony konkurencji i ich kompetencje.

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów:

- reguluje zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, a także antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

- określa także organy właściwe w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów (Prezes UOKiK, samorząd terytorialny i organizacje konsumenckie).

Do zadań Prezesa UOKiK należy m.in.:

1) sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy;

2) wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji przedsiębiorców oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a także innych decyzji przewidzianych w ustawie;

3) prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców;

4) współpraca z krajowymi i międzynarodowymi organami i organizacjami, do których zakresu działania należy ochrona konkurencji i konsumentów;

5) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów;

6) inicjowanie badań towarów, wykonywanych przez organizacje konsumenckie;

7) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o ochronie konkurencji i konsumentów;

8) występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów.

Zadania JST:

1) prowadzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności przez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych;

2) funkcjonowanie powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów:

- zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów;

- składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów;

- występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów;

- współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi;

- wytaczanie powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępowanie, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.

Organizacje konsumenckie mają w szczególności prawo do:

1) wyrażania opinii o projektach aktów prawnych i innych dokumentów dotyczących praw i interesów konsumentów;

2) opracowywania i upowszechniania konsumenckich programów edukacyjnych;

3) wykonywania testów produktów i usług oraz publikowania ich wyników;

4) wydawania czasopism, opracowań badawczych, broszur i ulotek;

5) prowadzenia nieodpłatnego poradnictwa konsumenckiego oraz udzielania nieodpłatnej pomocy konsumentom w dochodzeniu ich roszczeń, chyba że statut organizacji stanowi, że działalność ta jest wykonywana odpłatnie;

6) udziału w pracach normalizacyjnych;

7) realizowania zadań państwowych w dziedzinie ochrony konsumentów, zlecanych przez organy administracji rządowej i samorządowej.

88. Warunki prawne nabywania nieruchomości przez podmioty zagraniczne.

89. Reglamentacja cen.

90. Pojęcie policji administracyjnej w gospodarce i jej rodzaje.

91. Ciężary policyjne.

92. Prewencyjno-zachowawczy charakter działalności organów policyjnych.

93. Policja urządzeń technicznych (dozór techniczny).

94. Policja handlowa.

95. Policja sanitarna.

96. Pojecie mienia publicznego jego rodzaje i przeznaczenie.

97. Podmioty zarządu mieniem publicznym i ich organy.

98. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych.

99. Spółki Skarbu Państwa, ich ustrój i sytuacja prawna.

100. Zasady prywatyzacji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa.

101. Prywatyzacja bezpośrednia i pośrednia.

102. Pojęcie oraz zakres (podmiotowy i przedmiotowy) zamówień publicznych.

100. Zasady i tryby udzielania zamówień publicznych.

101. Środki ochrony prawnej w systemie zamówień publicznych.

102. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców i zasady jej udzielania.

103. Regulacja sektorowa (w sektorze energetycznym, telekomunikacyjnym, pocztowym oraz transportu kolejowego).

Literatura podstawowa:

A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, L. Kieres (red.), Wrocław (wydanie najnowsze).

Literatura uzupełniająca:

1. C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2010.

2. R. Sowiński, Administracyjna reglamentacja działalności gospodarczej, Wrocław 2006.

3. K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011.

4. M. Szydło, Swoboda działalności gospodarczej, Warszawa 2005.

5. M. Wierzbowski, M. Wyrzykowski (red.), Prawo gospodar­cze. Zagadnienia administracyjno-prawne, War­szawa 2007.

PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

[Dz. U.97.78.483 z późn. zm.] Dz.U.01.28.319, Dz.U.06.200.1471, Dz.U.09.114.946

2. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

[Dz.U.10.220.1447 z poźn. zm.]

3. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

[Dz.U.04.173.1808 z poźn. zm.]

4.Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

[Dz. U. 10.47.278 z późn. zm.]

5. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

[Dz.U.07.168.1186 z poźn. zm.]

6. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów.

[Dz.U.03.24.199, z poźn. zm.]

7. Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej.

[Dz.U.07.65.437 z poźn. zm.]

8. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.

[Dz.U.96.106.493 z poźn. zm.]

9. Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

[Dz.U.02.112.981 z poźn. zm.]

10. Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

[Dz.U.81.24.123 z poźn. zm.]

11. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.

[Dz.U.02.171.1397 z poźn. zm.].

12. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

[Dz.U.09.157.1240 i 1241 z poźn. zm.]

13. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

[Dz.U.01.142.1591 z poźn. zm.]

14. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.

[Dz.U.01.142.1592 z poźn. zm.]

15. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

[Dz.U.01.142.1590 z poźn. zm.]

16. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.

[Dz.U.11.45.246 z poźn. zm.]

17. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych. [Dz.U.10.113.759 z poźn. zm.]

18. Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

[Dz.U.04.167.1758 z poźn. zm.]

19. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. [Dz.U.07.50.331 z poźn. zm.]

20. Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. [Dz.U.06.122.851 z poźn. zm.]

21. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. [Dz.U.00.122.1321 z poźn. zm.]

22. Ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach. [Dz.U.01.97.1050 z poźn. zm.]

23. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej [Dz.U.09.151.1019 z późn. zm.]

24. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach. [Dz.U.91.46.203 z poźn. zm.]

25. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach. [Dz.U.01.79.855 z poźn. zm.]

26. Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. [Dz.U.03.188.1848 z poźn. zm.]

27. Ustawa z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych. [Dz.U.89.35.195 z poźn. zm.]

28. Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle. [Dz.U.02.112.979 z poźn. zm.]

29. Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 17 marca 1927 r. o wydzielaniu z administracji państwowej przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i górniczych oraz o ich komercjalizacji. [Dz.U.27.25.195]

30. Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym. [Dz.U.27.53.468]

31. Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej. [Dz.U.69.13. 95]

32. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.[Dz.U.08.69.415 z poźn. zm.]

33. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. [Dz.U.07.59.404 z poźn. zm.]

34. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne [Dz.U.06.89.625 z późn. zm.]

35. Art. 34-37, art. 45-66, art. 101-109 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej [Dz.U.UE.C.07.306.1]

3

Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze prywatne

Prawo gospodarcze publiczne

Metoda regulacji

Stosunki pionowe

Wertykalne;

Element władztwa

Stosunki horyzontalne, poziome

Równorzędność podmiotów

Organ

Władztwo

Przedsiębiorca

Przedsiębiorca

Przedsiębiorca

---