Instytucje UE

PARLAMENT EUROPEJSKI 1951 r. - Wspólne Zgromadzenie 1958 r. - Europejskie Zgromadzenia Parlamentarne 1962 r. - EZP przyjmuje nazwę - Parlament Europejski 1987 r. - PE wprowadzony do traktatów założycielskich

RADA EUROPEJSKA 1961 r. - konferencja na szczycie 1974 r. - propozycja 3 z w roku spotkania 1986 r. - powstały podstawy prawne RE Jednolity Akt Europejski

RADA UNII EUROPEJSKIEJ do 1957 r. - trzy rady: 1) EWWiS- Specjalna Rada Ministrów; 2) EWG 3) EWEA 1965 r. - Rada 1993 r. - przyjęcie obecnej nazwy

KOMISJA EUROPEJSKA Wysoka Władza 1958 r. - dwie komisje: 1 - Komisja EWG 2 - Komisja Euratomu 1967 r. - jedna Komisja Nowa nazwa wprowadzona przez TL

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIW. UE 1958 r. - TS 2001 r. - TS + SPI 2009 r. - TSUE

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY 01.06.1998 r. - powstanie

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY 1975 r. - Powołany przez traktat brukselski 1979 r. - rozpoczął działalność

reprezentuje interesy obywateli Unii, przez których jest bezpośrednio wybierany

Rada Europejska daje Unii impulsy niezbędne do rozwoju oraz określa ogólne kierunki działań i priorytety polityczne. Nie pełni ona funkcji ustawodawczej.

Rada UE, zgodnie z nazwą traktatową określana jako Rada, jest głównym organem prawodawczym UE. Rada jest organem międzyrządowym - członkowie Rady reprezentują interesy swoich państw człon­kowskich i działają zgodnie z instrukcjami swoich rządów

instytucją odpowiedzialną za bieżącą politykę Unii, nadzorujący prace wszystkich jej agencji i zarządzającą jej funduszami posiada wyłączną inicjatywę legislacyjną w zakresie prawa unijnego uprawniona do wydawania rozporządzeń wykonawczych

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej to: Trybunał Sprawiedliwości Sąd Sądy wyspecjalizowane Zadaniem Trybunału jest zapewnienie jednolitej interpretacji i stosowania prawa europejskiego we wszystkich krajach Unii - tak by prawo było jednakowe dla wszystkich. Trybunał zapewnia na przykład, aby sądy krajowe nie wydawały rozbieżnych wyroków w podobnych sprawach.

zarządzanie euro - wspólną walutą UE - oraz chronienie stabilności cen monitoruje tendencje cen i ocenia ich ryzyko kontroluje podaż pieniądza ma osobowość prawną ma wyłączne prawo wydawania zgody na emisję banknotów na obszarze euro

sprawdzaniu, czy fundusze UE, pochodzące od podatników, są właściwie pozyskiwane i wydawane zgodnie z prawem, w sposób gospodarny i na zamierzone cele. Jego misja sprowadza się do zapewnienia podatnikowi optymalnej jakości za uczciwą cenę. Trybunał jest uprawniony do kontroli każdej osoby lub organizacji, dysponującej środkami unijnymi.

SIEDZIBA

SIEDZIBA

SIEDZIBA

SIEDZIBA

SIEDZIBA

SIEDZIBA

SIEDZIBA

Strasburg - obrady PE Bruksela - dodatk. posiedzenia Luksemburg - siedziba Sekretarza Generalnego

Bruksela - budynek „Justus Lipsius”

Bruksela - Luksemburg - w m-cu IV, VI, X

Bruksela - Luksemburg - biura - reprezentacje we wszystkich krajach UE - przedstawicielstwa w licznych stolicach na całym świecie.

Luksemburg -TS Sąd Sądy wyspecjalizowane

Frankfurt nad Menem

Luksemburg

OBRADY

OBRADY

OBRADY

OBRADY

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

odbywa sesję roczną. Zbiera się on z mocy prawa w drugi wtorek marca. może zebrać się na miesięcznej sesji nadzwyczajnej na żądanie większości wchodzących w jego skład członków lub na żądanie Rady bądź Komisji.

zbiera się 2 x w ciągu półrocza obwody zwołuje przewodniczący RE obrady max. 2 dni posiedzenia niejawne

Obrady mogą być tajne lub jawne; jawne są posiedzenia, podczas których Rada obraduje i głosuje nad projektem aktu prawodawczego. posiedzenia zwołuje przewodniczący: * z własnej inicjatywy * na wniosek jednego z członków rady albo KE Członkowie Rady reprezentują interesy poszczególnych państw. Przedstawiciele państw muszą uczestniczyć osobiście (wyjątkowo dopuszczalny jest pełnomocnik). Posiedzenia Rady są przygotowywane przez Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)

Powoływana na 5 lat (6 m-c od wyboru PE) organ kolegialny ponosi odpowiedzialności polityczną przed PE działa na podst. własnego regulaminu wewn. posiedzenia przynajmniej 1 x w tygodniu (środy) posiedzenia tajne

Pierwszy i najważniejszy organ sądowy w UE. Zapewnia poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów. Ma on kilka charakterów: - sąd konstytucyjny: * orzeka o nieważności aktów prawa wtórnego * dokonuje wykładni prawa UE * udziela odpowiedzi na pyt. prawne kierowane przez sądy krajowe - sąd MN: * rozstrzyga spory miedzy podmiotami prawa MN - sąd administracyjny: * rozstrzyga skargi osób prawnych i fizycznych o zaniechanie lub nieprzestrzeg. aktów prawa UE - sąd cywilny: * skargi odszkodowawcze dot. działania UE i jej funkcjonariuszy

Organy EBC: Zarząd - prezes + wiceprezes + 4 członków; mianowany przez RE większością kwalifikowaną; kadencja - 8 lat - nie ma reelekcji; Zadania Zarządu: - odpowiada za bieżące sprawy, - wdraża politykę pieniężną Rada Prezesów - najwyższy organ decyzyjny. Składa się z : - członków zarządu + prezesi banków centralnych państw należących do strefy euro Zadania Rady Prezesów: - wytyczanie polityki pieniężnej strefy euro (ustalanie stóp procentowych) Rada Prezesów zbiera się 2x m-c; Rada Ogólna - wspomaga EBC Skład: prezes + wiceprezes + 27 prezesów banków centralnych = prawo głosu pozostali członkowie zarządu = bez prawa głosu Zadania Rady Ogólnej: - pomoc w przygotowaniu dalszego rozszerzania strefy euro

Jeden obywatel z każdego państwa Unii mianowani przez Radę na sześcioletnią, odnawialną kadencję posiadają status funkcjonariusza MN przewodniczący - 3 lata TO - ciało kolegialne Podejmowanie decyzji: większością głosów kworum - 2/3 członków QW ramach TO działają 4 grupy kontroli: ds. polityki rolnej ds. polityk strukturalnych i wewn. ds. działań zewn. ds. środków własnych, operacji bankowych, wydatków admin., instytucji i organów wspólnotowych KOMPETENCJE: TO kontroluje rachunki - dochodów i wydatków UE i jej organów; kontrolerzy TO dokonują inspekcji w instytucjach UE, pań-czł., w krajach korzystających z pomocy UE od nadużyć jest OLAF - Europ. Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych TO sporządza specjalne sprawozdania i opinie dot. konkretnych spraw i zamawianych przez instyt. TO wspomaga PE i Radę w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w dziedzinie budżetu TO przekłada PE i Radzie roczne sprawozdania z kontroli finans. za poprzedni rok

STRUKTURA

STRUKTURA

STRUKTURA

STRUKTURA

STRUKTURA TS

ORGANY KIEROWNICZE przewodniczący PE wiceprzewodniczący PE Prezydium Konferencja Przewodniczących Konferencja Przewodniczących Komisji ORGANY FUNKCJONALNE Komisje stałe Komisje tymczasowe (specjalne) Komisje śledcze Delegacje ORGANY POLITYCZNE frakcje (grupy) polityczne

szefowie państw lub rządów państw członkowskich przewodniczący RE przewodniczący KE Monsieur PESC

Rada to ministrowie wszystkich państw członkowskich . (ZMIENNY SKŁAD OSOBOWY) W posiedzeniach Rady uczestniczy przedstawiciel KE. Skład Rady nie jest stały - zależny od rodzaju spraw. Wykaz sprawa przyjmowany jest większością kwalifikowaną głosów przez RE. TUE wymienia: Radę ds. Ogólnych: * zapewnia spójności prac; * przygotowanie posiedzeń RE; * współpracuje z przewodn. RE i KE * może zwiększyć ilość rad techn. Radę ds. Zagranicznych: * dzieła pod przewodnictwem Monsieur PESC * opracow. działania zewn. * zapewnia spójności działań UE Rady techniczne m. in.: * ds. Gospod. - Finans. * ds JHA * ds. Konkurencji * ds. Rolnictwa i Rybołówstwa Prezydencja to organ Rady UE - równa rotacja przedst. państw Decyzja dot. prezydencji przyjmuje się większością kwalifikowaną głosów RE Organ pomocniczy- COREPER COREPER II - ambasadorowie COREPER I - z-cy ambasadorów Administracja Sekretarz generalny

KE to komisarze; na czele KE stoi przewodniczący Dyrekcja Generalna: personel pracuje w departamentach; ma ściśle określ. zadania; na czele DG stoi dyrektor generalny Dyrekcje Główne dzielą się na: Dyrekcje KE dysponuje służbami wewn.: służba prawna, tłumaczy, kontroli finansowej Każdy Komisarz ma pod sobą co najmniej 1 Dyr. Gen. lub służbę Sekretarz Generalny: Na jego czele stoi sekretarz generalny Gabinety polityczne członków Komisji: Szef gabinetu politycznego jest gł. asystentem komisarza.

27 krajów x 1 sędzia na kraj = 27 sędziów mianowani na 6 lat co 3 lata odnowa połowy składu - w celu napływu świeżej krwi Sędziowie TS wybierają spośród siebie prezesa na okres trzech lat. jego mandat jest odnawialny. Prezes: * zajmowanie się admin.TS, * przewodniczy przesłuchaniom i obradom w największych składach przydzielanie spraw poszczególnym izbom Zadania sędziów: Niezależne i niezawisłe orzekanie w sprawie 8 rzeczników generalnych mianowani na 6 lat RG wybierają spośród siebie Pierwszego rzecznika generalnego wspierani są przez Sekretariat na czele z sekretarzem - 6 lat Zadania rzeczników: Występują w interesie publicznym, formułują opinię i przesyłają ją do TS sprawozdawcy pomocniczy udział we wstępnych postępowaniach wyjaśniaj. dot. spraw, które będą rozpatrywane przez TS współpraca z sędziami sprawozdawcami mianowani przez Radę większością głosów TS obraduje w sposób ciągły, składy orzekające: 3, 5, Wielka Izba (13), pełny skład

EUROSYSTEM Składa się z EBC i krajowych banków centralnych tych państw, które przyjęły euro. Będzie działał, dopóki wszystkie państwa nie wejdą do strefy euro. Eurosystem jest całkowicie niezależny w działaniu. Eurosystem nie może udzielać pożyczek organom wspólnotowym ani krajowym podmiotom sektora publicznego, co dodatkowo wspiera niezależność, chroniąc go przed wpływami władz publicznych. Eurosystem nakłada na instytucje kredytowe obowiązek utrzymywania minimalnych rezerw na rachunkach w krajowych bankach centralnych.

PRZEWODNICZĄCY Jerzy Buzek

PRZEWODNICZĄCY Herman Van Rompuy

PRZEWODNICZĄCY

PRZEWODNICZĄCY José Manuel Barroso

wybrany w głosowaniu tajnym kandydatura zgłoszona przez frakcję lub 40 posłów kadencja 2,5 roku z możliwością kolejnego wyboru

Wybierany przez RE większością kwalifikowaną ; kadencja 2,5 roku; mandat 1-krotnie odnawiany

PREZYDENCJA - Węgry Od 01.07.10211 - Polska 6 miesięcy - rotacja - 1 stycznia i 1 lipca każdego roku

kandydat wybierany przez PE większością głosów kadencja 2,5 roku z możliwością kolejnego wyboru

Jurysdykcja TS ma charakter: sporny: * niewykonanie zobowiązań traktatowych przez Pań-czł. * na nieważność aktu prawa UE * na zaniechanie działania prawotwór. Instyt. UE * odszkodowawczej * sporów pracowniczych * orzekanie na podst. klauzul arbitrażowych niesporny: * wydawanie orzeczeń wstępnych * wydawanie opinii w spr. zgodności negocjowanych umów MN z prawem UE KOMPETENCJE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: kontroluje legalność aktów prawnych Unii Europejskiej czuwa nad poszanowaniem przez państwa członkowskie obowiązków wynikających z traktatów dokonuje obowiązującej wykładni prawa Unii Europejskiej na wniosek sądów krajowych Roboczym językiem Trybunału jest język francuski.

EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH 1 stycznia 1999 r. utworzony na mocy traktatu z Maastricht oraz Statutu ESBC i EBC.

składa się z; - Europejskiego Banku Centralnego (EBC)   - narodowych banków centralnych (NBC) wszystkich państw członkowskich UE . Siedziba - Niemcy, Frankfurt nad Menem, sprawuje wobec NBC funkcję centrali

POSŁOWIE

POSŁOWIE

KOMISARZE

wybory powszechne, bezpośrednie kadencja - 5 lat odnowa mandatu mandat wolny przywileje i immunitety Zgodnie z TL ma ich być 750 + przewodn. Obecnie jest 753 + przewodn. (Niemcy mają o 3 za dużo) Podział miejsc miedzy państw. członk - zasada proporcjonalności degresywnej - min. liczba posłów na kraj = 6 Max. liczba posłów na kraj = 96 Polska obecnie ma = 51 eurodeputowanych

niezależni w pełnieniu obowiązków; kadencja 5 lat; przywileje i immunitety W okresie od TL do 31.10.2014 r. Po jednym obywatelu z każdego państwa członk. (w tym: przewod. i WPU ds PZ) W okresie od 01.11.2014 r. Taka liczba członków (w tym: przewod. i WPU ds PZ) która odpowiada 2/3 liczby państw członk. wybory na postawie systemu bezwzględnej rotacji;

PARLAMENT EUROPEJSKI

RADA EUROPEJSKA

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

KOMISJA EUROPEJSKA

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIW. UE

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

TRYBUNAŁ OBRACHUNK.

GŁOSOWANIA

GŁOSOWANIA

PODEJMOWANIE DECYZJI

GŁOSOWANIA

SĄD Były sąd I instancji

większością głosów żądać od Komisji przedłożenia propozycji w kwestiach, niezbędnych w celu wykonania Traktatów; na żądanie 1/4 członków, ustanowić tymczasową komisję śledczą;

RE podejmuje decyzje w drodze konsensusu; w głosowaniu kworum wynosi 2/3 członków RE; możliwość glosowania pisemnego; z każdego posiedzenia sporządzany jest protokół gdy RE wypowiada się w drodze głosowania, przewodn. RE i KE nie biorą udziału w głosowaniu

1) WIĘKSZOŚĆ ZWYKŁA: większością głosów swoich członków; 1 państwo = 1 głos; stosowane w kwestiach mniejszej wagi. 2) WIĘKSZOŚĆ KWALIFIKOWANA: Czyli 255 głosów oraz większości państw członkowskich; każde państwo ma określ. liczbę głosów (zależna od stanu ludności) ze wskazaniem na państwa małe Polska = 27 głosów, wszystkich głosów Rada ma - 345 Żądanie sprawdzenie, czy głosy ZA to min. 62% ludności - niższy % - decyzja nie podjęta Te głosowanie stosuje się dla: - przyjęcie aktów prawa wtórnego Głosowanie nad aktem proponowanym przez KE: - większość głosów ZA - min. 255 głosów ZA Głosowanie nad innym aktem: - większość 28/3 głosów - powyżej 230 Od 01.11. 2014 r. - nowy system głosowania większością kwalifikowaną: Głosowanie nad aktem proponowanym przez KE: Głosowanie - 55% członków Rady, nie mniej niż 15 z nich, reprezentujących 65% ludności Unii. Blokowanie - min. 4 członków Rady reprezentujących ponad 35% ludności państw członkowskich Głosowanie nad innym aktem: - wiekszość kwalifik. stanowi co najmniej 72% członków Rady, reprezentujących 65% ludności Unii. W okresie tym członek Rady może żądać, aby była ona przyjęta większością kwalif. wg systemu nicejskiego Od 1.IV.2017 r.: system podwójnej większości - mechanizm bezpieczeństwa - (podobny do kompromisu z Joaniny) - w razie braku głosów do zablokowania określ. uchwały tj.: - co najmniej 55% ludności - co najmniej 55% liczby państw członk. Możliwość odwlekania podjęcia decyzji - warunek - odpowiednia wielkość grupy 3) JEDNOMYŚLNOŚĆ: zgoda wszystkich państw członków; brak sprzeciwu wstrzymanie od głosu nie jest przeszkoda do przyjęcia decyzji nieobecność jednego z członków - niemożliwe podjęcie decyzji Tryb wymagany do: - przyjęcia nowego członka, - stowarzyszenia państw z UE, - rewizji traktatów

kworum stanowi ponad połowa członków 4 tryby podejmowania decyzji: podejmowanie decyzji na posiedzeniach - większością głosów; procedura delegowana (delegacji) - dyr. gener. i szefowie służb procedura umocowania (uprawnienia) - 1 lub więcej członków / komisarzy; procedura pisemna - przedst. pisemnej propozycji komisarzom

27 sędziów może być wspierany przez RG sędziowie mianowani za wspólnym porozumieniem rządów - na 6 lat - co 3 lata częściowa zmiana składu (po konsultacji z Komitetem) obrady w trybie ciągłym składy: 3, 5, Wielka Izba (13), pełny skład Jurysdykcja sądu ma charakter: 1) art. 263,265,268,270,272 TFUE z wyłączeniem spraw należących do sądów wyspecjaliz. odwołanie do TS - 2 m-ce od dnia zawiadom. o orzeczeniu - w odniesieniu do kwestii prawnych Podstawa odwołania:  brak właściwości sądu  naruszenie procedury w postępowaniu przed nim  niekorzystny wpływ na interesy wnoszącego odwołanie  naruszenie prawa UE przez sąd 2) odwołania od orzeczeń Sądów wyspecjal. 3) wydawanie orzeczeń wstępnych (gdy mają wpływ na jedność i/lub spójność prawa UE - przekazuje do TS) kontrola orzeczeń sądu do pkt.3:  na wniosek Pierwszego RG  wniosek do TS o podanie kontroli w ciągu 1 m-ca od wydania orzeczenia  w ciągu 1 m-ca TS podejmuje decyzję  w TS może skierować sprawę do ponownego rozpatrzenia lub samodzielnie wydać decyzje ostateczną

SĄDY WYSPECJALIZOWANE

Organ sadowy powołany przy Sądzie Powołuje je PE i Rada w drodze rozporządzenia: na wniosek KE po konsultacji z TS na wniosek TS po konsultacji z KE sądy te składają się z sędziów mianowanych przez Radę. Rozpatrują w I instancji skargi określ. W decyzji Rady. Przysługują od nich odwołania do Sądów w kwestiach prawnych; w kwestiach faktycznych jeśli tak stanowi decyzja Rady.

KOMPETENCJE

KOMPETENCJE

KOMPETENCJE

KOMPETENCJE

SĄD ds SŁUŻBY PUBLICZNEJ

PRAWODAWCZE w uchwalaniu prawa współpracuje z innymi instyt. prawo pośredniej inicjatywy Prezydium Konferencja Przewodniczących Konferencja Przewodniczących Komisji KONTROLNE Komisje stałe Komisje tymczasowe (specjalne) Komisje śledcze Delegacje KREACYJNE frakcje (grupy) polityczne W ZAKRESIE STOS. ZEWN. frakcje (grupy) poli

Nadaje ogólne kierunki dla polityki gospodarczej; bada zatrudnienie w UE; przyjmuje roczne sprawozdania EBC z działalności i polityki pieniężnej za rok ubiegły i bieżący; stwierdzenie naruszenia przez państwo członkowskie pewnych wartości; przyjmuje decyzje określające skład PE; udział w powołaniu i mianowaniu KE; mianowanie Monsieur PESC określa strategie, cele i interesy UE; określa ogólne wytyczne dla WPZiB; decyduje o przyjęciu wspólnej polityki obronnej; opracowuje kryteria kwalifikacyjne brane pod uwagę przez RUE przy podejmowaniu decyzji dot. rozszerzenia Unii; zwołuje konwent lub konferencję przedstawicieli państw członkowskich - rewizja traktatów; udział w procedurze wystąpienia państw członkowskich z UE

Kompetencje Prezydencji: reprezentowanie Rady wobec innych instyt. unijnych, państw trzecich organizowanie prac Rady zwoływanie i przewodniczenie spotkaniom Rady kierowanie organami pomocniczymi Rady Kompetencje RADY: Prawodawcze: prawo do wydawania rozporządzeń i dyrektyw podejmowanie decyzji wydawanie zaleceń i opinii podejmowanie właściwych działań żądanie od KE przeprowadzenia analiz prawo pośredniej inicjatywy legislacyjnej udzielanie upoważnienia do ustanowienia wzmocnionej współpracy prawo zmiany postanowień traktatów założycielskich Kreacyjne (nominacyjne): przyjmowanie listy kandydatów na członków: KES, KR, TO ustalanie wysokości uposażeń funkcjonariuszy UE udział w procedurze mianowania członków KE i TS UE Kontrolne: prawo wnoszenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawo wnoszenia skargi na bezczynność innych instytucji UE prawo zawieszenia państwa członkowskiego w jego prawach - naruszenie zasad Realizacji polityki zagran.: zapewnienie koordynacji ogólnych polityk gospodarczych udział w procesie uchwalania budżetu zawieranie umów z państwami trzecimi i organ. MN zapewnienie jedności, spójności, efektywności działań zewn. określanie na podstawie wytycznych RE Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

KONTROLNE stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia zasad przez państw. członk. - wniosek do Rady naruszenie zobowiązań traktatowych - wszczęcie postęp. przed TSUE skarga do TSUE o stwierdzenie nieważności aktu; skarga do TSUE na bezczynność RE, PE, Rady lub EBC PRAWODAWCZE wyłączne prawo inicjatywy prawodawczej; konsultuje swoje propozycje z EKES, KR; „przymuszenie” KE przez PE do wszczęcia procedury prawodawczej -prawo do wydawania wszystkich aktów prawnych WYKONAWCZE wykonywanie budżetu - przygotowanie projektu, wykonanie; zarządzanie funduszami UE W ZAKRESIE STOS. ZEWN. reprezentuje UE na zewn. (z wyjątkiem WPZiB) odpowiada za bieżąca obsługę stos. zewn. UE prowadzenie rokowań i negocjacji

7 sędziów mianowani na 6 lat (reelekcja) przez Radę po konsultacji z Komitetem obywatelstwo jednego z pań-czł Komitet: 7 osobistości - byli członkowie TS i sądu + prawnicy o uznanej kompetencji = wybrani przez radę na zalecenie prezesa TS Jurysdykcja sądu: spory między UE a jej pracownikami, w tym spory między organami i jedn. Organiz. A ich personelem co do których wyznaczono właściwość TSUE Odwołania: ograniczone do kwestii prawnych: * brak właściwości Sds.SP * naruszenie procedury w postępowaniu - niekorzystny wpływ na interesy odwołującego * naruszenie prawa wspólnotowego przez Sds.SP 2 m-ce na wniesienie odwołania od zawiadom. O orzeczeniu Procedura orzekania: Postępowanie składa się z dwóch części: pisemna ustna

Organy pomocnicze UE

Komitet Ekonomiczno-Społeczny	Komitet Regionów

Pozostałe Instytucje UE

Europejski Bank Inwestycyjny	komitety, organy, urzędy, grupy robocze

Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (pot. Monsieur PESC[1

---