Profil glebowy

1. Wody podziemne - wszystkie znajdujące się pod powierzchnią Ziemi. Ciekły występujący w profilu gleb. Gazowy - para wodna wypełniająca przestwory.

2. Woda infiltracyjna - pochodzą z opadu atmosferycznego przenikając aż do zwierciadła wody aż do warstw nieprzepuszczalnych.

3. Woda higroskopijna - pochodzi z pary wodnej zawartej w powietrzu gruntowym i przylegająca do drobin gruntowych bardzo silnie. Przyleganie to wynika z dipolowych właściwości wody. Warstwa tej wody ze względu na siłę przylegania nie jest zapasem dla roślin w okresie suszy glebowej (siły wanderwalca)

4. Woda błonkowata - zalega na warstwie wody higroskopijnej, pochodzi z opadu atmosferycznego wsiąkającego w głąb profilu glebowego od ziaren gruntowych. Słabiej przylega i jest zapasem dla roślin w okresie posusznym.

Woda higroskopijna, błonkowata i kapilarna są fizycznie związane.

5. Woda zawieszona - pochodzi z opadu infiltracyjnego w glebie, zalega na warstwie półprzepuszczalnej lub nieprzepuszczalnej.

6. Woda porowata - przesiąka w głąb profilu glebowego i zalega w porach gruntowych (kapilarnych) zawieszonych w profilu glebowym.

7. Woda kapilarna - pochodzi z wody wolnej, gruntowej zalęgającej na warstwie półprzepuszczalnej znajduje się w drobnych kanalikach tuż nad zwierciadłem wody wolnej.

I. strefa arecji

II. strefa wzrostu kapilarnego

III. strefa saturacji (nawodnienia)

8. Wody krasowe - w skałach wapiennych, wyżłabiane.

9. Wody szczelinowe - wypełniają szczeliny skalne

10. Woda wgłębna - znajdująca się pomiędzy dwiema warstwami półprzepuszczalnymi a jej ilość jest odnawialna po przez dopływ wody infiltrującej w głąb profilu glebowego w miejscu zwanym wychodniami.

11. Woda głębinowa - zamknięta w utworze nieprzepuszczalnym.

12. Zasób wód powierzchniowych dzielimy na : wody powierzchniowe i podziemne

13. Zasoby wód powierzchniowych:

Zasób naturalny - taka ilość wody w korycie reki w której ilość jest zmienna w czasie, a zmienność ta zależy od czynników naturalnych zachodzących w środowisku. Zasób naturalny wacha się od przypływu wody wielkiej do przypływu niżówkowego.

Zasób brutto - taka ilość wody w cieku która wacha się od przepływu wysokiego do niskiego a jej zmienność kształtuje ingerencja człowieka.

Zasób dyspozycyjny - ilość wody w cieku którą można pobrać ze źródeł poboru aby zaspokoić potrzeby gospodarcze.

Zasób nienaruszalny - zwany wodą biologiczną, jest to ilość wody w korycie która musi w nim pozostać aby zachować życie biologiczne. Zasób nienaruszalny określa się wg kryteriów:

kryterium wędkarsko rybackie, warunkujące zachowanie ichtiofauny w korycie rzeki.

hydrobiologiczne, zachowywujący życie biologiczne w rzece

ochrony przyrody - warunkujące istnienie parków i rezerwatów przyrody

turystyczno przyrodnicze - warunkuje piękno krajobrazu w celu wypoczynku

zasób gwarantowany - ilość wody w rzece, która może być wykorzystana w każdym czasie do zaspokojenia potrzeby gospodarczej. Zasób ten określa stopień gwarancji która zapewnia poszczególnym dziedziną gospodarki odpowiednie ilości wody o odpowiedniej jakości dostarczonych w odpowiednim czasie

zasób miarodajny - zapewnia pokrycie określonemu użytkownikowi wody odpowiednich jej ilości

14. podział korzystających z wody

konsument	użytkownik
wykorzystuje zasoby wodne dla własnych potrzeb, używa wodę, zmienia jakość, oddaje do środowiska w postaci ścieków w ilości innej niż pobrał.	wykorzystuje zasoby wodne nie zmieniając jej jakości.

15. Zasoby wód podziemnych:

Zasób statyczny - cała objętość wolnej wody znajdującej się w przestworach gruntowych danego poziomu wodonośnego.

Zasób dynamiczny - taka ilość wody która jest stale odnawialna dopływem wód z obszaru zasilanego czyli przepływa przez warstwę wodonośną w sposób ciągły.

Zasób dyspozycyjny -zwany eksploatacyjnym, jest to taka ilość wody, którą możemy pobrać, ale w takiej ilości aby nie naruszyć równowagi hydronimicznej warstwy nośnej.

16. posób zwiększania zasobów wód dyspozycyjnych:

• magazynowanie nadmiaru wody, budowa zbiorników

• zadrzewianie, zakrzewianie, zadarnianie terenu w celu zwiększenia retencyjności wodnej

• odpowiednia uprawa rolna - orka

• przeżuty wody z obszarów posiadających nadmiar do tych z niedoborem

17. Deficyt wody:

relatywny - brak wody, który zaistniał od skoncentrowania się dużych potrzeb w jednym miejscu. Koncentracja ta i maksymalne wykorzystanie wody w tym miejscu powoduje zmianę jakości, ilość w obiegu naturalnym może być wystarczająca lecz zależy od jakości

okresowy - zależy od okresowego zwiększenia potrzeb lub od okresowego niedoboru wodnego.

stały - stały brak wody prowadzący do pustynnienia

18. zapotrzebowanie wody dla ludności :

• zapotrzebowanie wody na cele bytowo - gospodarcze na mieszkańca w gospodarstwie domowym

• dla pracowników w miejscu pracy

• na cele bytowo-gospodarcze w budynkach użyteczności publicznej

• zakłady przemysłowe ustalające ilość wody z odpowiednimi organami usług przemysłowych

19. zapotrzebowanie na cele ogólno komunalne:

• podlewanie zieleni miejskiej

• fontanny

• p. poż.

20. Zapotrzebowanie dla celów własnych systemu wodociągowego:

• płukanie sieci

• straty wody z nieszczelności

21. Potrzeby wodne przemysłu zależy od :

• rodzaju

• procesu technologicznego

• sposobów gospodarowania wodą

• jakości wytwarzanego produktu

22. SCHEMATY ZAPOTZREBOWANIA NA WODĘ ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH


Otwarty,

schemat niepożądany, wodochłonny.

Woda zrzucana do odbiornika po za miejscem poboru.


zamknięty,

woda po oczyszczeniu wraca do obiegu.

W pewien sposób oczyszcza wodę


szeregowy

woda ujęta, przepompowana, czysta trafia do oczyszczania.

Oszczędzający


Rolnictwo

23. Melioracje rolne - zespół zabiegów, celem których jest przekształcenie warunków naturalnych środowiska glebowego aby polepszyć stosunki powietrzno wodne w glebie.

24. PODZIAŁ MELIORACJI Wg. Polskiej normy:

• podstawowe

• szczegółowe

Podstawowe obejmują regulacje rzek i potoków o szerokości dna w ich dolnym biegu powyżej 1,5m. budowę rurociągów o średnicy powyżej 1m. budowę retencyjnych zbiorników wody dla potrzeb rolnictwa. Wykonywanie obwałowań i regulacji wyżej wymienionych cieków wodnych. Instalacja stałych stacji pomp. Wzmożenie budowli regulacyjnych, komunikacyjnych i piętrzących na wyżej wymienionych ciekach oraz zagospodarowywanie nieużytków.

Szczegółowe obejmują budowę sieci otwartych rowów, kawałów o szerokości dna w ich dolnym biegu poniżej 1,5m. budowę rurociągów o średnicy poniżej 1m. wykonywanie rowów odprowadzających wodę ze drenowanych pól. Regulację, wykonywanie obwałowań, budowę urządzeń piętrzących, regulacyjnych na wyżej wymienionych ciekach. Budowa stawów rybnych. Zakładanie drenowania rurkowego, kreciego. Oraz zagospodarowanie łąk i pastwisk.

25. Ze względu na rodzaj wykonywanych prac:

* melioracje techniczne - które obejmują wszystkie prace inżynierskie na ciekach, potokach, rowach doprowadzających lub wyprowadzających wodę na zmelioryzowany teren.

Jest to budowa zbiorników rolniczych, stawów wodnych, budowa i zakładanie urządzeń regulacyjnych i piętrzących.

* fototechniczne - zadrzewiane, zadarniane, zakrzewiane w celu zwiększenia retencyjności gleby oraz przeciwdziałanie erozji wodnej.

* melioracje agrotechniczne - polegające na odpowiedniej uprawie ornej wzdłuż warstwic, stosowanie głębokiej orki, wprowadzanie innych gatunków gleb do gleby macierzystej.

26. Nawadnianie i odwadnianie

Odwadniać możemy z systemami:

* drenowanie

* odwadnianie rowami otwartymi, skrzynkowe, kamienne, betonowe

Dreny faszynowe, ceramiczne i z tworzywa sztucznego.

System drenarski składa się z sączków, zbieraczy i odbiornika. Dren ma objętość jaką chce w zależności od punktu, głębokości.

27. W zależności od terenu stosujemy drenowanie :

* systematyczne - stosowane na nizinach a jego charakterystyką jest równoległy układ względem siebie drenów osączających

* systematyczne - stosowane na terenach wyżynnych w miejscach nadmiernego uwilgotnienia terenu z zachowaniem pewnej systematyki w odległości ułożenia drenów osączających względem siebie

* częściowe - stosowane w terenach górskich, podgórskich. Dren lub zespół drenów ułożonych w obniżeniu terenowym odprowadzające z niego nadmiar wody




28. ODWADNIANIE ROWAMI OTWARTYMI

Stosuje się tylko na terenie użytków zielonych




29. PODZIAŁ WÓD:

1. powierzchniowe

2. podziemne

System rzeczny - to rzeka główna z szeregiem niższych i wyższych rzędów odpływów.

Kanały - służą do przerzutu wody.

I. Wody płynące:

- rzeki ( szerokie koryto prowadzi dużą ilość wody)

- potoki ( rzeka wartka, górska, niewielka)

- strumienie ( nizinne)

II. wody stojące:

- naturalne zbiorniki wodne (oceany, morza, jeziora, naturalne stawy)

- sztuczne zbiorniki wodne

30. Jeziora ze względu na zasilanie:

Samodzielne - takie które nie mają związku z systemem rzecznym

Przepływowe - takie które posiadają dopływ i odpływ w formie cieku wodnego

Bezodpływowe-takie które jest zasilane powierzchniowo poprzez spływ powierzchniowy opadu atmosferycznego

Bezodpływowe- posiada dopływ, nie ma odpływu.

31. Ze względu na sposób powstawania;

- Przymorskie- powstały na skutek odciśnięcia misy jeziornej od morza na skutek naniesienia cząstek

mineralnych przez to morze,

- eolityczne - powstały na skutek wywiania misy jeziora przez wiatr,

- przyrzeczne - powstałe na skutek meandrowania rzeki,

- Krasowe- powstają na skutek wyrzeźbienia w miękkim wapiennym podłożu misy jeziornej,

- cyrkowe - powstałe na skutek zatopienia długiego ładunku lodowego na skutek przejścia lodowca

(morskie oko),

rynnowe, wytopiskowe, tektoniczne, wulkaniczne, harmoniczne, dysharmoniczne, saprofityczne, alkalotroficzne, acidotroficzne.

32. Sztuczne zbiorniki wodne:

• retencyjne

• powodziowe

• rolnicze

• energetyczne

• przeciwpożarowe

• wodociągowe

• kanalizacje

• rekreacyjne

• stawy rybne

• zbiorniki nizinne

• zbiorniki górskie

33. wody stojące: (bagna, mokradła, trzęsawiska)

bagna - obszary w deszczowej porze roku zostają nasączone wodą, występują w dolinach rzecznych, pokryte są torfowiskami niskimi

- w dolinach rzecznych pokryte są torfowiskami niskimi

- na granicach cieków wodnych pokryte są torfowiskami wysokimi

Mokradła - jest to zbiornik wody płytkiej w płytko zalegającym spongu przez większość roku, znajduje się warstwa mineralna nasączona wodą

Trzęsawiska - średnio głęboki zbiornik, pomiędzy bagnem a mokradłem

34. symptomy i przyczyny niedoboru wody w glebie:

- mała ilość opadów atmosferycznych w glebie

- nieprawidłowy rozkład opadów atmosferycznych w stosunku do okresu wegetacyjnego

- mała retencyjność gleby ( zdolność zatrzymywania gleby w profilu)

- słaba podsiąkliwość gleby

35. RODZAJE NAWODNIEŃ

Ze względu na cel i sposób działania:

- nawodnienia zwilżające - dostarczają wodę na powierzchniową warstwę gleby w celu

uzupełnienia niezbędnych niedoborów wodnych.

- nawożące- dostarczają składników pokarmowych do gleby

- oczyszczające - wypłukanie związków szkodliwych

- ocieplające - w celu ocieplenia gleby i wydłużenia okresu wegetatywnego

- ochronne - w celu ochrony przed przymrozkami

36. Ze względu na sposób wprowadzania wody do profilu glebowego:

- napowierzchniowe - w których strumień wody doprowadzany jest na poziomie terenu a ruch

wody w glebie odbywa się z góry ku dołowi.

Dzielą się na:

* nawodnienia zalewowe naturalne i sztuczne

* Nawodnienia nasiąkowe - stokowe i bruzdowe

* nawodnienia deszczowniane - ruchome, stałe i półstałe

- podpowierzchniowe - wodę wprowadza się w głąb profilu glebowego. A ruch wody od dołu ku

górze dzięki podsiąkowi kapilarnemu.

Dzielą się na:

* podsiąkowe - do których wykorzystuje się system drenowy

* nasiąkowy - wykorzystuje się rowy melioracyjne

37. Ze względu na sposób rozprowadzania:

- grawitacyjne - woda zasila profil glebowy dzięki naturalnego jej ruchowi.

- mechaniczne- ruch wody odbywa się dzięki specjalnym urządzeniom

---