Relacje miedzy zagospodarowaniem przestrzennym a systemem transportowym.
- kumulowanie się problemów zatorów w warunkach rozbudowy sieci drogowej
Modele usytuowania zagospodarowania przestrzennego w aspekcie rozwoju systemów środków transportu.
Podstawowe pojęcia dotyczące dróg i ulic
1) drodze - rozumie się przez to drogę publiczną,
2) terenie zabudowy - rozumie się przez to teren leżący w otoczeniu drogi, na którym dominują obszary o miejskich zasadach zagospodarowania, wymagające urządzeń infrastruktury technicznej, lub obszary przeznaczone pod takie zagospodarowanie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
3) liniach rozgraniczających drogę - rozumie się przez to granice terenów przeznaczonych na pas drogowy lub pasy drogowe ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w wypadku autostrady - w decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady; w liniach rozgraniczających drogi na terenie zabudowy (ulicy) mogą znajdować się również urządzenia infrastruktury technicznej nie związane z funkcją komunikacyjną drogi,
4) klasie drogi - rozumie się przez to przyporządkowanie drodze odpowiednich parametrów technicznych, wynikających z jej cech funkcjonalnych,
5) prędkości projektowej - rozumie się przez to parametr techniczno-ekonomiczny, któremu są przyporządkowane graniczne wartości elementów drogi, proporcje między nimi oraz zakres wyposażenia drogi; prędkość projektowa nie jest związana z prędkością dopuszczalną, o której mowa w przepisach o ruchu drogowym,
6) prędkości miarodajnej - rozumie się przez to parametr odwzorowujący prędkość samochodów osobowych w ruchu swobodnym na drodze, służący do ustalania wartości elementów drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być dostosowane do tej prędkości,
7) pasie awaryjnego postoju, zwanym dalej "pasem awaryjnym" - rozumie się przez to część pobocza służącą do zatrzymywania się i postoju pojazdów unieruchomionych z przyczyn technicznych,
8) pasie dzielącym:
a) środkowym pasie dzielącym - rozumie się przez to część drogi stanowiącą rozdzielenie jezdni przeznaczonych dla przeciwnych kierunków ruchu,
b) bocznym pasie dzielącym - rozumie się przez to część drogi stanowiącą rozdzielenie jezdni o różnych funkcjach,
9) skrzyżowaniu - rozumie się przez to przecięcie lub połączenie dróg na jednym poziomie, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy,
10) węźle - rozumie się przez to krzyżowanie się lub połączenie dróg na różnych poziomach, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy,
11) przejeździe drogowym - rozumie się przez to krzyżowanie się dróg na różnych poziomach, nie umożliwiające wyboru kierunku jazdy,
12) zjeździe - rozumie się przez to część drogi na połączeniu z drogą nie będącą drogą publiczną lub na połączeniu drogi z dojazdem do nieruchomości przy drodze; zjazd nie jest skrzyżowaniem,
13) wyjeździe z drogi lub wjeździe na drogę - rozumie się przez to część drogi stanowiącą połączenie jezdni tej drogi z łącznicą na węźle albo z obiektem lub urządzeniem obsługi uczestników ruchu,
14) natężeniu miarodajnym ruchu - rozumie się przez to natężenie ruchu występujące w roku prognozy, wyrażone liczbą pojazdów na godzinę (P/h),
krętości odcinka drogi - rozumie się przez to stosunek sumy bezwzględnych wartości kątów zwrotu kierunków trasy drogi wyrażonych w stopniach do jego długości wyrażonej w kilometrach.
drogi o przekroju 2+1 - zasady kształtowania planu sytuacyjnego i przekroju normalnego
Klasyfikacja funkcjonalno - techniczna dróg i ulic
- autostrada (A)
- ekspresowa (S)
- główna ruchu przyspieszonego (GP)
- główna (G)
- zbiorcza (Z)
- lokalna(L)
- dojazdowa (D)
Różnice między klasyfikacjami dróg i ulic w obszarach zabudowy i poza terenami zabudowy
Ze względu na:
- szerokość linii rozgraniczających
- wartość prędkości projektowej
- szerokość pasa ruchu
- promień łuku kołowego
- szerokość pasa awaryjnego i gruntowego pobocza
Klasyfikacja administracyjna dróg i ulic
- krajowa
- wojewódzka
- powiatowa
- gminna
Zasady dostępności dróg i ulic
Odległości różnych dróg różnych klas i kategori w terenie zabudowy i poza nim
Różnice między terenem zabudowy a terenem zabudowanym
terenie zabudowy - rozumie się przez to teren leżący w otoczeniu drogi, na którym dominują obszary o miejskich zasadach zagospodarowania, wymagające urządzeń infrastruktury technicznej, lub obszary przeznaczone pod takie zagospodarowanie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
teren zabudowany - teren na którym obowiązuje ograniczenie prędkości pojazdów
Funkcje dróg i ulic publicznych
Ze względu na ruch
- tranzyt
- obsługa otoczenia
Ze względu na urbanistyke
- atrakcyjność wizualna
- struktura architektoniczna
- orientacja
Ze względu na aktywność społeczną
- mieszkanie praca przemieszczenia
- wypoczynek i rekreacja
Ze względu na ekologie
- jakość powietrza
- mikroklimat
- fauna / flora
Ze względu na ekonomię
- koszty
- możliwości ekonomiczne
- wartość gruntu
Przekroje i szerokości w liniach rozgraniczających dróg i ulic użytku publicznego zależności od przekroju drogi lub ulicy
Dla ulic
Klasa ulicy |
Najmniejsza szerokość w liniach rozgraniczających ulicy o przekroju |
||
|
jednojezdniowym (m) |
dwujezdniowym (m) |
|
|
1 × 2 |
2 × 2 |
2 × 3 |
1 |
2 |
3 |
4 |
S |
- |
40 |
50 |
GP |
30 |
40 |
50 |
G |
25 |
35 |
45 |
Z |
20 |
30 |
- |
L |
12 |
- |
- |
D |
10 |
- |
- |
Dla drogi poza terenem zabudowy
Klasa drogi |
Najmniejsza szerokość w liniach rozgraniczających drogi o przekroju |
||
|
jednojezdniowym (m) |
dwujezdniowym (m) |
|
|
1 × 2 |
2 × 2 |
2 × 3 |
1 |
2 |
3 |
4 |
A |
- |
60 |
70 |
S |
30 |
40 |
50 |
GP |
25 |
35 |
45 |
G |
25 |
35 |
- |
Z |
20 |
30 |
- |
L |
15 |
- |
- |
D |
15 |
- |
- |
Szerokości pasów ruchu na drogach publicznych w zależności od klasy drogi lub ulicy
Prędkość projektowa i prędkość miarodajna - do wymiarowania jakich elementów jest wykorzystywana
Prędkość miarodajna(Vp)
Krętość drogi (Vm)
Największej prędkości dopuszczalnej samochodów(Vm)
Szerokość pasa ruchu w określonych przypadkach(Vp)
Pochylenie krawędzi jezdni(Vp)
Długość odcinka prostego(Vp)
Promień łuku kołowego w planie przy pochyleniu poprzecznym jezdni (Vp)
Promień łuku kołowego w planie przy pochyleniu poprzecznym jezdni(Vm)
Przyrost przyspieszenia dośrodkowego(Vp)
Długość prostej przejściowej(Vp)
Długość łuku kołowego(Vp)
Pochylenie niwelety jezdni(Vp)
Promień krzywej wypukłej / wklęsłej (Vp)
Długość odcinka zmiany pasa ruchu(Vm)
Czynniki wpływające na minimalną wartość promienia drogi lub ulicy w planie
Od prędkości projektowej i miarodajnej
Od pochylenia jezdni
Od klasy drogi/ulicy
Od tego czy jezdnia jest ograniczona krawężnikami czy też nie
Od kąta zwrotu trasy
Siła dośrodkowa na łuku poziomym z klotoidą i bez klotoidy
W jakim celu wykorzystywana jest krzywa przejściowa i jaki jej typ jest najczęściej wykorzystywany w projektowaniu i budowie dróg
Krzywa przejściowa łączy dwa odcinki drogi które mają stałe i o różnej wartości krzywizny w planie. Powinna być wykonana tak by przyrost przyspieszenia dośrodkowego był odpowiedni, i kąt zwrotu trasy na długości krzywej przejściowej mieścił się w przedziale 3-30deg.
Najczęściej wykorzystywana jest klotoida.
Klotoida - podstawowe zależności
Klotoida - inaczej spirala Cornu, jest to lrzywa najczęściej stosowana i zalecana w projektowaniu tras drogowych. W każdym jej punkcie iloczyn długości i promienia krzywizny jest stały i równa się A2. Zatem równanie klotoidy można zapisać następująco:
L*R = a2
Zależności:
- Suma kątów zwrotu obu klotoid łuku nie może być większa od kąta zwrotu trasy
- warunek minimalnego czasu przejazdu
- warunek łagodnego zwiększenia przyspieszenia dośrodkowego
k- dopuszczalny przyrost przyspieszenia dośrodkowego (dla Vp=70 km/h ) -
k=0,6 m/s3.
- warunek estetyczny (minimalnego kąta zwrotu)
Kryteria projektowania dróg i ulic
Zasada koordynacji planu i profilu podłużnego dróg publicznych
Uspokojenie ruchu - definicja
wg A. Rudnickiego jest to uporządkowanie i dostosowanie komunikacyjnego sposobu obsługi obszaru do jego podstawowych funkcji i charakteru użytkowego, kulturowego i ekologicznego”.
Uspokojenie ruchu jest próbą osiągnięcia równowagi miedzy ruchem pojazdów i każdym innym użytkownikiem ulicy: pieszymi, rowerzystami, ludźmi prowadzącymi business i mieszkańcami.
Uspokojenie ruchu jest próbą osiągnięcia spokoju, bezpieczeństwa i poprawy warunków
środowiskowych na ulicy.
Inną definicją uspokojenia ruchu jest
„środowiskowa zgodność (pogodzenie) zarządzania ruchliwością”
Cele i metody uspokojenia ruchu
CEL: Stworzenie i utrzymanie zabudowy miejskiej harmonijnie zagospodarowanej i faworyzującej mieszkalnictwo i realizację aktywności ekonomicznej oraz
a)ograniczenie liczby i ciężkości wypadków oraz prędkości
b)Umożliwienie łatwego osiągnięcia celu podróży
c)ograniczenie hałasu i zanieczyszczenia środowiska
METODY:
- kształtowanie zabudowy zwartej
- rozwój transportu publicznego i rowerowego
- polityka parkingowa
- ograniczenia przepustowości
- organizacja ruchu
- przebudowa dróg i ulic w aspekcie uspokojenia ruchu
- podnoszenie poziomu technicznego pojazdów motorowych
- metody finansowe
- informacja, uwrażliwienie, kształcenie
Formy funkcjonalno - techniczne uspokojenia ruchu
Środki techniczne uspokojenia ruchu drogowego
_bramy wjazdowe (na obszar osiedla lub strefy uspokojonej o innych
funkcjach)
_ wyspy segregacyjne
_ wyspy dla pieszych
_ progi zwalniające (listwowe, płytowe, wyspowe i podrzutowe)
_ wyniesienia powierzchni jezdni
_ zawężenia jezdni
_ wygięcia jezdni w planie i w profilu podłużnym
_ poprzeczne pasy zwalniające
_ ronda
_ skrzyżowania wyniesione