26. Oczekiwania racjonalne - definicja

Oczekiwania racjonalne to takie, których sposoby formułowania zmieniają się wraz ze zmianami funkcjonowania systemu gospodarczego. Podmioty gospodarujące uczą się na swoich błędach i ich nie powtarzają. Błąd w prognozie jest tylko wynikiem niepełnego wykorzystania posiadanych informacji. Podmiot kształtuje racjonalne oczekiwania wówczas, gdy jego przewidywania nie opierają się na uprzedzeniach i kiedy korzysta z całej dostępnej informacji tak, jak gdyby znał model określający zachowanie się danej zmiennej.

Oczekiwania racjonalne oznaczają zasadę, że podmioty gospodarcze w modelu ekonomicznym posługują się prawidłowymi oczekiwaniami opartymi na posiadanych informacjach.

27. Oczekiwania adaptacyjne - definicja

Oczekiwania adaptacyjne oznaczają sytuację, w której podmiot gospodarujący formułują oczekiwania uwzględnia jedynie wartości zmiennej przyjmowane w przeszłości. Oczekiwana wartość zmiennej jest średnią ważoną zmiennej z okresów poprzednich, z malejącymi wykładniczo wagami dla kolejnych (coraz bardziej odległych) okresów.

W ten sposób model oczekiwań adaptacyjnych uwzględnia opóźnienia w wykorzystywaniu informacji z przeszłości.

Oczekiwania adaptacyjne są również wówczas, gdy podmiot przyjmuje, że przyszłość będzie w dużym stopniu podobna do przeszłości, lecz zmienia (przystosowuje) swoje oczekiwania, jeżeli popełnił w przeszłości błędy dotyczące przewidywania przyszłości (po prostu koryguje wcześniejsze błędy).

Oczekiwania adaptacyjne na przykładzie inflacji przedstawił P. Cagan, a uzupełnił M. S. Khan.

28. Neoklasyczny sposób przywracania równowagi na rynku pracy

Problem pełnego wykorzystania czynników produkcji i podziału wytworzonego bogactwa stanowił przedmiot zainteresować J. B. Clarka. Analizując zasady podziału wytworzonego produktu między pracę, kapitał i ziemię, Clark przyjmuje założenie, że, posiadając określoną ilość zasobu jednego czynnika produkcji, zwiększamy zaangażowania drugiego czynnika. Ponieważ działa w tych warunkach prawo malejących przychodów, stąd przyrost produkcji, wskutek wzrostu zatrudnienia przy danym wyposażeniu w kapitał (lub odwrotnie - wskutek wzrostu technicznego wyposażenia przy danym poziomie zatrudnienia) będą coraz mniejsze. Jeżeli przedsiębiorcy mają zatrudnić wszystkich chętnych do pracy oraz wykorzystać cały kapitał postawiony do ich dyspozycji, to wynagrodzenie obu czynników (płace i oprocentowanie kapitału) musi być równe krańcowej produktywności danego czynnika produkcji. Zgodnie z analizą cząstkowej równowagi, jeśli cena siły roboczej wzrośnie, przedsiębiorstwo będzie tak długo zmniejszać zatrudnienie, aż wartość krańcowego produktu pracy zrówna się z podwyższoną ceną siły roboczej.

Jeżeli cena siły roboczej jest wyższa od poziomu równowagi, wówczas wielkość podaży siły roboczej będzie wyższa od wielkości popytu na nią - pojawi się nadwyżka siły roboczej, czyli bezrobocie. Nadwyżkę podaży siły roboczej, tak jak każdego innego towaru, wyjaśnia analiza podażowo-popytowa. W warunkach określonych tą analizą i przy giętkich płacach, system rynkowy automatycznie koryguje bezrobocie równocześnie ze spadkiem płac.

Jeżeli w danej gospodarce występuje niepełne wykorzystanie siły roboczej to można zniwelować ten stan poprzez obniżenie płac. Powinno to zachęcić przedsiębiorców do zwiększenia popytu na pracę (bo wystąpi nadwyżka produktywności pracy nad jej wynagrodzeniem). Stąd należy utrzymywać giętkość płac. Niepożądane jest tolerowanie przeszkód w utrzymaniu giętkości płac, jak np. umów zawieranych przez związki zawodowe lub ustawodawstwa o płacy minimalnej. J. R. Hicks doszedł do wniosku, że płace sztucznie wyznaczone powyżej poziomu płac równowagi konkurencyjnej, czy to pod naciskiem związków zawodowych czy też w drodze ustawodawstwa, doprowadzają do bezrobocia i że to bezrobocie musi trwać, dopóki sztuczne płace nie zostaną rozluźnione, lub dopóki płace konkurencyjne nie podniosą się do tego sztucznego poziomu.

Podsumowując zdaniem neoklasyków przywrócenie stanu pełnego zatrudnienia jest możliwe po obniżeniu płac. Traktują oni obniżenie płac jako środek mogący eliminować depresje i bezrobocie.

Wskazania neoklasyków próbowano zastosować w latach wielkiego kryzysu gospodarczego, który od 1929 r. ogarnął gospodarkę światową, niestety bez widocznych rezultatów. Teoria neoklasyków nie uwzględniała bowiem wszystkich niezbędnych aspektów procesu gospodarowania, w szczególności efektów podażowych przy spadającym popycie będącym skutkiem obniżania wynagrodzeń. Racjonalne działanie z punktu widzenia pojedynczego podmiotu gospodarczego powoduje negatywne skutki makroekonomiczne.

29. Efekt wypychania wg Saya

Analizując gospodarczą rolę rządu Say sprzeciwia się deficytowym przedsiębiorstwom rządowym, bez względu na pewne społeczne korzyści, które one krótkookresowo przynoszą.

Krytykuje on marnotrawienie wartości przez chronione deficytowe przedsiębiorstwa dostrzegając efekt wypychania.

Say zauważa, że państwo jest przedsiębiorcą, który ma zbyt wiele pieniędzy do swojej dyspozycji. Wpływy podatkowe przeznacza na pokrycie strat wynikających ze sprzedaży poniżej kosztów produktów ze swoich przedsiębiorstw (deficytowych). W ten sposób państwa generuje szoki cenowe, wprowadzając na rynki w krótkim okresie ilość dóbr zakłócającą stosunek ustalony w sposób naturalny miedzy cenami. Efekt wypychania działa następująco: szoki cenowe wywołane nieodpowiednią polityką inwestycyjną rządu oddziałują na oczekiwania cenowe przedsiębiorców oraz kalkulowane na ich podstawie spodziewane zyski. Państwo zaś, generując nieprzewidziane, nagłe wstrząsy, wprowadza niepotrzebnie dodatkowy element niepewności. Skutki efektu wypychania wg Saya są różne w zależności od skali. W skali mikroekonomicznej wzrośnie zysk gałęzi dotkniętej inwestycjami rządu. W skali makro wystąpią jednak problemy w pozostałych gałęziach, bowiem wywołany przez rząd wzrost cen pewnych artykułów wywoła problemy ze sprzedażą pozostałych.

30. Inflacja a produkcja realna wg Lucasa.

Lukas w swoich rozważaniach połączył hipotezę stopy naturalnej z założeniem o racjonalności podmiotów (negując uleganie iluzji pieniężnej).

Jednym z celów jego badań było wykazanie braku zależności między średnią produkcją realną a stopą inflacji. Model miał więc potwierdzić istnienie naturalnej stopy produkcji realnej.

Produkcja nominalna uzależniona jest od zmian popytu zagregowanego, tak więc rozróżnienie na wzrost produkcji realnej i wzrost cen produkcji zależy głównie od zachowania producentów, zaś sztywności decydujące o uwzględnieniu o krótkookresowych decyzjach produkcyjnych wywołane są niedostatkiem informacji o cenach, uwzględnianych przy podejmowaniu tych decyzji.

Autor prezentuje skomplikowany algebraicznie wywód, który jednak sprowadza do zaprezentowania dwóch równań:

gdzie

które przedstawiają wartości równowagi, rozumianej jako odchylenia od trendu, dla inflacji (
) i produkcji realnej (
).

Lucas podkreśla, że zmiany ceny zagregowanej nie są zaskoczeniem dla producentów, stąd produkcja oscyluje wokół swego poziomu naturalnego.

Lucas z modelu wyciąga jasne wnioski - przewidywane zmiany zagregowanej ceny nie zwiększają zagregowanej produkcji realnej, im wyższa zaś wariancja ceny zagregowanej z tym mniejszą siłą działają nieprzewidywalne zmiany ceny na produkcję realną.

Tym samym autor przeprowadził udaną krytykę koncepcji wykorzystujących krzywą Philipsa. Dowiódł on, że krzywa ta znika w krajach stosujących aktywną politykę ekonomiczną, tj. nie układa się w kształt pozwalający odczytać zmiany w relacjach zachodzących między poziomami cen i płac a zatrudnieniem. W latach siedemdziesiątych takie zjawisko wystąpiło w Stanach Zjednoczonych, gdzie wahania płac realnych zostały wyeliminowane, a pozostały tylko ruch cen i taka sama stopa bezrobocia.

Pyt. 41 Różnice metodologiczne między Keynsem, a szkołą neoklasyczną.

1. Keynes badał wielkości globalne, takie jak inwestycje, oszczędności, dochód narodowy. Prowadził analizę głównie makroekonomiczną. Natomiast neoklasycy skupiali się generalnie na analizie mikroekonomicznej. Rozwiązywali problemy z zakresu funkcjonowania przedsiębiorstw i poszczególnych form funkcjonowania rynków.

2. Keynes prowadził analizę w kategoriach pieniężnych. Odrzucił założenie o neutralności pieniądza, którą przyjmowali neoklasycy, odrzucił również klasyczną dychotomie - mówiącą o tym, że sfera realna życia gospodarczego funkcjonuje w oderwaniu od sfery pieniężnej. Keynes prowadził analizę łącząc ze sobą sfery realną i pieniężną. Pieniądz bezpośrednio związany jest z rynkiem dóbr za pośrednictwem stopy procentowej.

3. Keynes w przeciwieństwie do neoklasyków zwracał uwagę na zmiany ilości, a nie na zmiany cen. U Keynsa pojawia się cenotwórstwo . Firma ustala cenę i wielkość produkcji, występuje przy tym założenie jakby przedsiębiorstwo było konkurencją monopolistyczną. Keynes zanegował prawo Say'a udowodnił, że cena nie zawsze równa się kosztom krańcowym.

4. Keynes stworzył model statyczny i krótkookresowy, natomiast klasycy dynamiczny i długookresowy. Keynsa interesują procesy zachodzące w gospodarce tu i teraz - w danym momencie.

5. Keynes przyjął analizę przyczynowo - skutkową, odrzucił natomiast analizę funkcjonalną stosowaną przez neoklasyków.

6. Keynes stosował metodę równowag cząstkowych, przedstawiając kolejno równania dotyczące podstawowych zmiennych ekonomicznych, pokazuje kolejność wpływu zmiennych niezależnych na kształtowanie się zmiennych zależnych, przy założeniu stałości określonych wielkości. Analiza stopniowa związków i łączenie ich daje ostatecznie obraz równowagi ogólnej. Przejście od pojedynczych równowag do ogólnej.

7. Keynes rozpatruje problemy głównie od strony popytowej widząc przyczyny wszelkich trudności gospodarczych w zbyt niskim zagregowanym popycie, natomiast neoklasycy rozpatrują problemy od strony podażowej.

8. Keynes przechodzi z redukcjonizmu spotykanego u klasyków do holizmu (niespójność poziomu mikro i makro)

Pyt. 42 Pieniądz, a wielkości realne w modelu Keynesa.

Keynes prowadził analizę łącząc ze sobą sfery realną i pieniężną. Pieniądz bezpośrednio związany jest z rynkiem dóbr i występującymi na nim wielkościami realnymi. Powiązanie to występuje za pośrednictwem stopy procentowej. Keynes prowadził analizę w kategoriach pieniężnych. Odrzucił założenie o neutralności pieniądza, którą przyjmowali neoklasycy, odrzucił również klasyczną dychotomie - mówiącą o tym, że sfera realna życia gospodarczego funkcjonuje w oderwaniu od sfery pieniężnej.

Pyt. 43 Różnice w teorii handlu zagranicznego w teoriach Smitha i Ricarda.

Teoria Smitha	Teoria Ricarda
1) Dany kraj powinien odprowadzać za granicę tylko nadwyżkę dóbr „nadwyżkę wytworów ziemi i pracy, na którą nie ma popytu, i w zamian za to przynosi coś innego, na co popyt istnieje „	1) O tym czym dany kraj powinien handlować decyduje rachunek ekonomiczny, różnica między kosztami alternatywnymi dwóch krajów, analiza kosztów, nakładów pracy. Dany wyrób powinien wytwarzać i sprzedawać ten kraj który ma niższe koszty.
2) pojawiają się u Smitha momenty w których dopuszcza on ingerencję państwa.	2) tutaj takie momenty nie występują, istnieje pełna liberalizacja w handlu, gdyż wszelkie bariery prowadzą do spadku dobrobytu gospodarek uczestniczących w tym handlu.
3) analizował możliwość osiągnięcia korzyści z handlu tylko i wyłącznie w sytuacji gdy dany kraj posiada bezwzględną przewagę nad drugim w produkcji konkretnego dobra. Nie brał pod uwagę sytuacji , gdy jeden kraj nie posiada absolutnej przewagi nad drugim w produkcji żadnego dobra	3) nie analizuje tylko i wyłącznie tej sytuacji, ale także sytuacje w których porównuje się koszty alternatywne, nakłady, efekty, korzyści itd.
4) Twierdził że większe korzyści będzie osiągał kraj eksportujący	4) sądził, że korzyści rozkładają się równomiernie na eksportera i importera, a będą osiągane one do momentu w którym koszty alternatywne pomiędzy nimi będą różniły się.

Pyt. 44 Dolna granica płac - definicja i znaczenie w systemie Keynesa.

Dolna granica płac istnieje ponieważ występują sztywne płace nominalne. Oznacza to, że charakteryzują się one brakiem dostosowań do zmian popytu i zmian podaży na rynkach: i dóbr konsumpcyjnych i rynku pracy. Dolna granica płac istnieje ze względu na związki zawodowe oraz regulacje ustawowe, oznacza ona nic innego jak płacę minimalną. Gdy związki chcą podwyższyć płacę minimalną istnieje groźba wzrostu bezrobocia i odwrotnie. Keynes udowodnił, że to płace realne decydują o poziomie zatrudnienia, a nie płace nominalne. Lecz w rzeczywistości gospodarczej dzieje się tak, że pracobiorcy posługują się płacami nominalnymi, a pracodawcy realnymi. Określane jest to mianem „iluzji pieniężnej”, przez co podaż pracy uzależniona jest faktycznie od płac nominalnych, a nie realnych.

Obniżenie płac może powodować zmniejszenie bezrobocia, jednak robotnicy nie są skłonni godzić się na obcięcie płac w imię zwiększenia ogólnego zatrudnienia. Keynes był również przeciwny obniżaniu płac nominalnych, pokazywał nawet sytuację w której taka obniżka nic by nie dała. Wspomniana powyżej obniżka płac nominalnych nic nie daje. Elastyczność płac wg. Keynesa nie miałaby wpływu na zmniejszenie bezrobocia, z tego względu Keynes propaguje obniżanie płac realnych a nie nominalnych drogą umiarkowanej inflacji. Wraz ze wzrostem zatrudnienia płace realne muszą wręcz spadać. Keynes na główną przyczynę bezrobocia wskazywał nie wysokość płacy lecz niedostateczny popyt.

Pyt. 45 Różnice i podobieństwa pomiędzy głównymi szkołami w latach 1870 - 1936

Podobieństwa:

1. Analiza mikroekonomiczna tj. pojedynczego konsumenta, czy też jednostki gospodarczej.

2. Subiektywizm poznania (wartość zależy od subiektywnych odczuć jednostek).

3. Stosowanie pojęcia użyteczności, którą można zmierzyć.

4. Używanie w analizach ekonomicznych metod matematycznych (stosowanie rachunku różniczkowego) i statystycznych - analizowanie wielkości marginalnych.

5. Dominujący we wszystkich szkołach prymat popytu, w analizach ujęcia popytowego, a wraz z tym i indywidualny prymat konsumpcji.

6. Stosowanie analizy funkcjonalnej.

7. Wspólne założenia: - wolna konkurencja , - racjonalne gospodarowanie zasobami,

- uwzględnianie wpływu czynnika czasu na kształtowanie się poszczególnych kategorii ekonomicznych.

Różnice:

Szkoła psychologiczna - najdalej posunięta w kierunku subiektywistyczno - marginalistycznym. Skupia się generalnie na psychologicznych podstawach wyboru konsumenta. W związku z tym rozpatruje problemy głównie od strony popytu.

Przedstawiciele :

Gossen - I prawo dotyczy malejącej użyteczności krańcowej, a II prawo Gossena dotyczy maksymalizacji użyteczności, dzielenia dóbr pomiędzy różne potrzeby, aby Uk były równe we wszystkich zastosowaniach.

Menger - autor tzw. trójkąta Mengera (na jego podstawie można przewidywać w jakich proporcjach konsument rozdzieli swoje zasoby. Twórca teorii wartości, t. kapitału, teorii imputacji

Wieser - prawo użyteczności krańcowej (koszt jako utracona użyteczność alternatywnego zastosowania, twórca teorii kosztów alternatywnych.

Bohm-Bawerek - teoria procentu, uwzględnienie czynnika czasu.

Neoklasyczna - stosuje metodę równowag cząstkowych, rozpatruje problemy głównie od strony podażowej, wyłoniło się z niej najwięcej współczesnych nurtów współczesnej ekonomii.

Przedstawiciele:

Jevons - uważał ekonomię za naukę matematyczną, zmienia nieco teorię użyteczności nazywając ją teorią zadowolenia i przykrości, utylitaryzm (max. użyteczności min. przykrości), twórca: prawa wyrównywania się krańcowych użyteczności w koszyku dóbr, prawa obojętności (pomimo różnych ocen dobra przez konsumentów wszystkie jednostki jednorodnego dobra wymieniają się w tym samym stosunku), posługuje się wartością wymienną, odrzuca wartość użytkową, tworzy teorię wartości opartą na nakładach pracy, teorię płacy-pracy, renty (tak jak klasycy- różniczkowa), kapitału (agregat potrzebny do utrzymywania pracowników wszystkich rodzajów).

Marshall - teoria popytu, podaży, równowagi, pojęcie elastyczności, optimum produkcji, ceny bieżącej (zależy od subiektywnie odczuwanej użyteczności krańcowego konsumenta, przy danych kosztach krańcowego producenta), renta konsumenta (konsumenci o najniższych dochodach wykazują większą nadwyżkę użyteczności nad ceną rynkową, dlatego dopuszczalna jest redystrybucja doch.), teoria wynagrodzenia czynników produkcji (wym. odpowiada ich krańcowej produktywności), teoria pieniądza (dochodowa - jego siła nabywcza decyduje o popycie na pieniądz, a o jego wartości wartość wymienna, czyli ogólny poziom cen, a także S i V, teoria wartości (wymienna),

Clark - teoria podziału produktu narodowego pomiędzy trzy czynniki wytwórcze, pełne zatrudnienie osiąga się gdy wynagrodzenie cz. pracy i kapitału zrówna się z ich krańcową produktywnością.

Marshall i Clarck dokonują syntezy szkoły klasycznej i kierunku sub.-marg., oprócz rachunku mikro w przeciwieństwie do innych szkół stosują także rachunek mezoekonomiczny, uwzględniają nie tylko stronę popytową, ale i podażową.

Matematyczna - stosuje metodę równowagi ogólnej, a problemy rozpatruje od strony popytu i podaży.

Przedstawiciele:

Cournot - tworzy prawo popytu, teorię wartości (wymiennej), analizuje monopol (bez kosztów, z kosztami- funkcje utargu, kosztu całkowitego, krańcowego), duopol,

Walras - statyka, kontrola państwa, ale bez likwidacji, bogactwo zależy od użyteczności i rzadkości, twórca ekonomii czystej zajmującej się stosunkami wymiennymi między rzeczami, zaczyna od równowagi na poszczególnych rynkach i dochodzi do równowagi ogólnej - statycznej

Pareto - twierdzi że użyteczności nie da się zmierzyć, posługuje się pojęciem użyteczności ordynalnej (porządkowej-ustala się pewien zbiór dóbr od najmniej użytecznych do najbardziej), tworzy dla konsumenta krzywe obojętności (ścieżka wyboru), a dla producenta analogiczne krzywe transformacji (ścieżka max. Korzyści), uzyskuje przez to dwie równowagi cząstkowe które po połączeniu dają równowagę ogólną.

46. OBIEKTYWNA A SUBIEKTYWNA TEORIA WARTOŚCI

Przedstawicielami obiektywnej teorii wartości są SMITH i RICARDO.

SMITH wyróżnił gospodarkę prymitywną i rozwiniętą.

• W gospodarce prymitywnej teoria wartości obejmuje

• teorię kosztu pracy - cena dobra jest wyznaczana przez ilość pracy niezbędną do wytworzenia tego dobra

• teorię dysponowania pracą - cena dobra zależy od ilości pracy, jaką pozwala rozporządzać dane dobro

• Gospodarka rozwinięta obejmuje teorię kosztu produkcji

• cena długookresowa dobra jest prostą sumą wynagrodzeń wypłaconych czynnikom produkcji. Na cenę naturalną składają się płaca ( za pracę), zysk jako wynagrodzenie za kapitał i renta jako wynagrodzenie ziemi.

Wg RICARDA natomiast wartość dobra zależy od ilości pracy niezbędnej do jej wytworzenia, a nie od wypłaconego czynnikom produkcji wynagrodzenia - kosztu produkcji. Wynagrodzenia wypłacone w długim okresie nie będą mieć wpływu na cenę dóbr, ponieważ zależą one w pełni od poniesionych na nie nakładów pracy. Wartość użytkowa jest konieczna dla zaistnienia wartości wymiennej.

Z kolei subiektywna teoria wartości mówi, że wartość zależy od indywidualnych, subiektywnych ocen konsumenta, a także od odczuwanej przez niego użyteczności (subiektywnych odczuć) oraz od rzadkości występowania dóbr. Taki pogląd podzielają szkoły: psychologiczna, matematyczna i neoklasyczna.

Pełniejszego znaczenia nabiera założenie o suwerenności konsumenta, dominacja w analizach ujęcia popytowego, założenia o mierzalności użyteczności, co prowadzi do powstania subiektywnej teorii wartości.

47. PUŁAPKA PŁYNNOŚCI.

To taki poziom stopy %, przy którym wzrost podaży pieniądza nie będzie wywoływać dalszego obniżania się stopy %.

Ms1 Ms2 Ms3

Stopa %

r1

r2

r min

podaż i popyt na pieniadz

Wzrost podaży pieniądza z Ms1 do Ms2 spowoduje spadek stopy % z r1 do r2 . Wzrost podaży będzie jednak zmniejszał stopę % tylko do momentu osiągnięcia określonego poziomu minimum stopy % r min. Od tego momentu każdy dalszy wzrost podaży nie spowoduje spadku stopy %.

Wg KEYNESA następuje faza głębokiej depresji w której preferencje płynności osiągają stan max. Wynika to z tego, że zmniejszający się dochód obniża popyt transakcyjny i przezornościowy, a drastyczny spadek stopy % zachęca do utrzymania gotówki w celach spekulacyjnych. Inwestorzy są zbieżni, bo przewidują wzrost stopy %. Kurs obligacji skarbowych jest bardzo wysoki więc pieniądz gotówkowy jest wchłaniany i utrzymywany przez społeczeństwo. W przypadku pułapki płynności Bank Centralny nie jest w stanie wpłynąć, ani na poziom stopy %, ani na wielkości realne.

48. Różnice między POSTKEYNESIZMEM, a NOWĄ EKONOMIĄ

KEYNS.

POSTKEYNESIZM NOWA EKONOMIA KEYNESOWSKA

1) Możliwość prowadzenia aktywnej polityki pieniężnej, oddziaływania na wielkości realne za pomocą podaży pieniądza i stopy procentowej, popyt na pieniądz uzależniony jest od dochodu i stopy procentowej. (Hicks - IS-LM) HICKS, HANSEN - Wg wniosków z modelu IS - LM teoria KEYNESA nie jest ogólną lecz szczególnym przypadkiem teorii klasycznej. - Uzasadnia on zastosowanie interwencyjnej polityki, szczególnie fiskalnej w celu wyjścia z depresji i osiągnięcia pełnego zatrudnienia. - Powstała synteza neoklasyczna sprowadzająca rozważania do sytuacji pułapki płynności. Model zakłada sztywność płac umożliwiającą pełne zatrudnienie. - Dochód i stopa procentowa wyznacza równocześnie równowagę na rynku pieniężnym i na rynku towarów 3) Występuje połączenie w modelu IS - LM teorii Keynesa i teorii neoklasyków 4) Występuje przyjęte za Keynesem założenie że podmioty zachowują się zawsze racjonalnie 5) Postkeynesizm mówi, że podmioty posługują się dostateczną informacją na rynku 6) Skupianie się głównie na sferze makro - akceleracja, IS-LM, model Phillipsa i Lipseya (uzależniają stopę wzrostu ceny pracy, płacy nominalnej od popytu na pracę i stopę zmian popytu na pracę: Relacja ta jest wysoce nieliniowa W + a = b U gdzie W - stopa zmian płac nominalnych U - procent niezatrudnionej siły roboczej - Wzrostowi bezrobocia towarzyszy spadek stopy płac nominalnych)

1) Podważanie aktywnej roli polityki pieniężnej. Gdy wszystkie firmy maksymalizują pieniądz jest neutralny w gospodarce. Pieniądz nie będzie neutralny jedynie wtedy, gdy część firm będzie postępować prawie racjonalnie „near rationality”. Wówczas wahania podaży pieniądza będą wywierać wpływ na zmianę poziomu zatrudnienia i produkcji. (Akerlof i Yellen) CLOWER, LEIJONHUFVUD - Zarzucił syntezie neoklaycznej koncepcje sztywności płac, pułapki płynności i elastyczności inwestycji względem stopy procentowej. Były to przypadki szczególne, których nie można ująć na sedno wywodów KEYNESA. - Większy nacisk na znaczenie polityki pieniężnej i polityki stopy % niż na politykę fiskalną. - Do zwalczania nierównowagi należy użyć aktywnej i ekspansywnej polityki pieniężnej w celu dostosowania sfery inwestycyjnej, które pozwolą osiągnąć pełne zatrudnienie - Procesy dostosowane dotyczą w szczególności rozmiarów popytu, zatrudnienia i produkcji, a transakcje zawierane są po cenach nierównowagi. Występuje tutaj modyfikacja w większym zakresie zarówno modeli neoklasycznych, jak i Keynesa - Leijonhuvfud na przykład twierdzi, że cały model IS - LM został źle skonstruowany. Nowa ekonomia keynsowska neguje i zmienia niektóre założenia ekonomii postkeynsowskiej Możliwość zachowania nie zawsze racjonalnego. Np. Akerloff i Yellen twierdzą że w gospodarce występują podmioty „niemaksymalizujące” - zachowujące się prawie racjonalnie. A także zachowania suboptymalnego - Mankiw Zdaniem Clowera (redukcjonizm rekonstruowany) Keynes zwrócił uwagę, że na rynku brak jest dostatecznej informacji, a zatem Keynes odszedł od doskonałego modelu. Analiza zarówno mikro (np. Mankiw - funkcjonowanie monopolu, redukcjonizm rekonstruowany - analiza rynku za pomocą wyboru pojedynczego handlowca), jak i makro (np. Fisher - wielookresowe kontrakty zatrudnieniowe i płacowe -Udowadnia, że polityka monetarna stabilizuje wielkości realne przy założeniu racjonalnych oczekiwań i sztywności nominalnych (cenowych lub płacowych). Aby uzyskać stałe płace zaprezentował kontakty płacowe negocjowane na kilka okresów.

49. NEUTRALNOŚĆ PIENIĄDZA - def.

Oznacza, że pieniądz i polityka pieniężna nie są w stanie aktywnie wpłynąć na wielkości realne. Zmiany podaży pieniądza lub stopy procentowej mają neutralny wpływ na gospodarkę. Badaniami nad neutralnością pieniądza zajmował się ROBERT LUCAS.

Połączył on hipotezę stopy naturalnej i założenie o racjonalności podmiotów. Wielkości realne w gospodarce, w której publiczność formuje oczekiwania w sposób adaptacyjny zgodnie z koncepcją FRIEDMANA i PHELPSA po chwilowym zaskoczeniu związanym np. ze zwiększeniem wydatków rządowych - powrócą do stanu wyjściowego.

LUCAS neguje nawet krótkookresowe uleganie iluzji pieniężnej.

W MODELU SARGENTA i WALLACEA głównym warunkiem neutralności pieniądza obok racjonalności oczekiwań, jest ogólna dostępność informacji.

Gdyby Bank Centralny posiadał przewagę informacyjną nad publicznością - pieniądz mógłby pełnić w gospodarce rolę aktywną.

Wg BARRO przy informacyjnej przewadze Banku Centralnego nad publicznością, tradycyjne prowadzenie polityki może być zastąpione udostępnieniem informacji.

50. FRIEDMAN, a LUCAS - podobieństwa i różnice

Podobieństwa:

1. obydwoje zajmują się pieniądzem i polityką pieniężną.

2. Modyfikują dotychczasowe osiągnięcia w dziedzinie ekonomii.

3. Zajmują się teorią ilościową pieniądza.

4. Friedman zakłada aktywną rolę polityki pieniężnej, Lucas też zakłada możliwość aktywnej polityki pieniężnej, gdy na rynku występuje niedoskonała informacja.

5. Przyjmują istnienie hipotezy stopy naturalnej, istnienie „efektu niedpodzianki”.

Różnice:

FRIEDMAN

1. Traktuje teorię ilościową, jako teorię popytu na pieniądz. Pieniądz - jeden z wielu aktywów znajdujących się w portfelu, w którym podmioty przechowują bogactwo. Bogactwo to każdy aktyw przynoszący dochód (pieniądze, akcje, obligacje, dobra fizyczne, kapitał ludzki itp.). Pieniądz jest jednym z aktywów w którym przechowujemy bogactwo i jest rozpatrywany w takich samych kategoriach jak dobra czy usługi konsumpcyjne. Stabilny pieniądz jest bardzo ważny aby nie malała wartość bogactwa.

2) Zakłada, że wielkości realne, produkcja i zatrudnienie, gdy podmioty formułują oczekiwania w sposób adaptacyjny, powrócą prędzej czy później do stanu wyjściowego.

3) Tworzy równanie popytu na pieniądz:

M_f = f ( P,
, r, u, y )

Wyjściowy model zakłada 3 stopy % - r(akcji, obligacji, redyskontowa). Podkreśla znaczenie oczekiwań inflacyjnych.

Wprowadzony jest element optymalizacji w sensie maksymalizacji funkcji użyteczności w kategoriach realnych, wówczas funkcja popytu na pieniądz jest homogeniczna stopnia pierwszego (wzrost cen powoduje taki sam wzrost popytu na pieniądz).

Wg Friedmana płace realne determinują podaż pracy.

4) Oczekiwania formułowane są w sposób adaptacyjny.

LUCAS:

1) Teoria ilościowa wg. niego to nie tylko głównie teoria popytu na pieniądz.

2) Neguje nawet krótkookresowe uleganie iluzji pieniądza. Gdy wszystkie ceny oczyszczają rynek, a zachowania i oczekiwania podmiotów są optymalne, to podmioty nie mogą być mamione wielkościami nominalnymi. Zakłada więc w przeciwieństwie do Friedmana, że podmioty oczekują racjonalnie, a nie adaptacyjnie.

3) Przedstawia równanie produkcji:

Ma tutaj miejsce efekt niespodzianki. Im wyższe są zmiany popytu tym trudniej zaskoczyć ludzi.

Poprzez spadek popytu czujność przedsiębiorców zostaje uśpiona przez co wzrost produkcji jest większy.

Tylko realne czynniki są w stanie zmienić sytuację na rynku pracy.

4) Od modelu Friedmana różni się podejście Lucasa w dokonywanym przez producentów sposobie wnioskowania o zmianach cen uwzględnianych przy podejmowaniu tych decyzji. Decyzje i oczekiwania podejmowane są w sposób racjonalny, optymalnie w świetle stochastycznego charakteru gospodarki.

Początkowo produkcja rośnie szybciej niż proporcjonalnie w stosunku do przyrostu zatrudnienia. Następnie po przekroczeniu punktu optymalnego, kiedy produkcja rośnie proporcjonalnie do zatrudnienia , przyrosty produkcji są niej niż proporcjonalne do przyrostu zatrudniania aż do punktu zrównania krańcowej pr5oduktywności czynnika produkcji z jego ceną. Dalsze zwiększanie zatrudnienia przyniesie stratę.

1

---