Kamil Kominek

kl. III TD

Słowiński Park Narodowy

Park Narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Parki narodowe tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub na przykład grzybów. Na terenie parku wyróżnia się 3 strefy o zróżnicowanym reżimie ochronnym: strefę ochrony ścisłej, strefę ochrony częściowej i strefę ochrony krajobrazu. W parkach prawnie ograniczona jest możliwość prowadzenia działalności gospodarczej i osiedlania się, ale jednak obszar ten przynajmniej w pewnym zakresie jest udostępniony do zwiedzania. Wokół parku obowiązkowo wyznacza się otulinę parku narodowego. W Polsce wyróżniamy 23 parki narodowe.

Jednym z nich jest Słowiński Park Narodowy utworzony w 1967 roku o łącznej powierzchni 327,44 km² zawierającej 113,06 km² lądu, 111,71 km² powierzchni morskiej, 102,66 km² wód śródlądowych i 60 km² lasów. Położony jest w województwie pomorskim, a dokładniej w środkowej części polskiego wybrzeża. Obejmuje on Mierzeję Łebską, Nizinę Gardeńsko-Łebską, morenę czołową z najwyższą kulminacją 115 m n.p.m. na wzgórzu Rowokół oraz szereg jezior: Łebsko, Gardno , Jezioro Smołdzińskie, Dołgie Wielkie i Dołgie Małe, Osobliwością jezior przymorskich są okresowe wlewy wody morskiej podczas silnych sztormów. Dopływ słonej wody umożliwia zasiedlanie tych terenów dość licznym słonoroślom. Przez teren parku przepływa 7 rzek, z których największe to Łeba wpadająca do jeziora Łebsko i Łupawa uchodząca do jeziora Gardno. , oddzielonymi Mierzeją Gardnieńsko-Łebską. Przenoszony piach tworzy nieustabilizowane wydmy o wysokości 30-45 m, zasypując żywe nadmorskie lasy, bagna. Jednocześnie odsłaniają się szczątki niegdyś zasypanych drzew, tzw. „cmentarzyska”. Nasilenie procesów eolicznych nie jest jednakowe na całym obszarze. Mierzeję Gardnieńską oraz zachodnią i wschodnią część Mierzei Łebskiej zajmują wydmy paraboliczne o niewielkiej prędkości przemieszczania się - do 3 m na rok. Większość tych wydm została zalesiona. Na najwyższej zalesionej wydmie w Czołpinie znajduje się latarnia morska. Najwyższą wydmą ustabilizowaną jest Łącka Góra - 42 m n.p.m.. Na obszarze Parku utworzono 12 rezerwatów ścisłych i 3 częściowe.

W 1977 roku został włączony przez UNESCO do sieci Światowych Rezerwatów Biosfery, a w 1995 r. wpisany na listę terenów chronionych konwencją ramsarską o obszarach wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu przyrodniczym.

Flora parku liczy 920 gatunków roślin naczyniowych, 165 gatunków mszaków, 500 gatunków glonów, 430 gatunków grzybów. Położenie parku w środkowej części wybrzeża wpływa na specyfikę i odrębność szaty roślinnej. Spotkamy tu gatunki charakterystyczne dla klimatu atlantyckiego, są to m.in.: turzyca piaskowa, brzeżyca jednokwiatowa, rosiczka pośredniacza. Natomiast do gatunków o północno-wschodnim zasięgu występowania należą m.in.: malina moroszka, bażyna czarna, zimoziół północny. Jedynymi reprezentantami gatunków ciepłolubnych w parku o południowym typie zasięgu są: goździk piaskowy i strzęplica sina. Mierzeja Łebska, która oddziela od morza tereny mokradłowe i jeziora, ma 1-1,5 km szerokości i jest przykładem strefowego układu roślinności, od trawiastej roślinności wydm przednich z: wydmuchrzycą piaskową i piaskownicą zwyczajną, przez wydmy szare z kocankami piaskowymi, szczotlichą siwą, mikołajkiem nadmorskim, jasieńcem piaskowym i porostami, po nadmorski bór bażynowy z dominacją sosny zwyczajnej w drzewostanie.
W parku występują też  rozlegle obszary mokradeł, torfowisk i łąk. Płytkie wody jezior to siedlisko oczeretu, grzybieni białych, grążela żółtego o dużych pływających liściach.

Wśród drzew dominuje sosna zwyczajna, która dzięki niewielkim wymaganiom troficznym zajmuje najbardziej ubogie siedliska. Roślinność jezior z pasami szuwarów wokół nich, roślinność wydm, łąk i lasów decydują o unikatowości i niepowtarzalności flory parkowej. Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego występuje 77 gatunków objętych ochroną ścisłą, a 15 ochroną częściową. W grupie tej dominują rośliny siedlisk wilgotnych i podmokłych. Są to mchy, torfowce, wszystkie gatunki rosiczek, widłaki. Do coraz rzadszych gatunków należą storczyki. Na nadmorskich wydmach nielicznie występują kocanki piaskowe i mikołajek nadmorski. Do roślin, na terenie parku, zagrożonych wyginięciem w skali kraju, ze względu na ich nieliczne stanowiska występowania oraz specyficzne warunki życia, należą m.in.: przygiełka brunatna, lnica wonna, turzyca błotna.

Fauna na obszarze parku w ostatnich dwóch stuleciach liczy łącznie 261 gatunków ptaków, wśród których odnotowano 184 gatunki, które przystępowały  bądź przez cały czas przystępują do lęgów. Pozostałe 77 gatunków pojawia się w trakcie wędrówek, spędza tu zimę lub nieregularnie przylatuje. Spośród wszystkich 184 gatunków ptaków stwierdzonych i uznanych za lęgowe, na obszarze parku 5 objętych jest ochroną częściową. Należą do nich 3 gatunki ptaków krukowatych, pospolitych na terenie całego kraju, tzn.: kruk, wrona i sroka. Lęgi pozostałych 2 gatunków: mewy srebrzystej i kormorana czarnego kojarzone są w Parku z Wyspą Kamienną na jeziorze Gardno, na której w przeszłości odnotowano pierwsze lęgi tej mewy w kraju oraz odkryto wyjątkową, usytuowaną na ziemi kolonię lęgową kormorana. Spośród drapieżników dziennych na uwagę zasługuje obecność kilku par: bielika, kani rudej, błotniaków - stawowego i zbożowego. Z sów i drapieżników aktywnych nocą, występują m. in.: puchacz noszący miano największej europejskiej sowy, włochatka, uszatka błotna. Z uwagi na obfitość w parku środowisk wodnych i błotnych licznie reprezentowana jest grupa ptaków wodno - błotnych, do której należą bardzo cenne i coraz rzadziej spotykane gatunki: kszyk, sieweczka obrożna, rycyk, brodziec krwawodzioby, rybitwa białoczelna oraz kaczki: świstun, różeniec i wiele innych. W parku występuje ok. 60%, spośród stwierdzonych w Polsce, gatunków ssaków. Wśród najbardziej cennych wymienić można: rzęsorka mniejszego, mroczka posrebrzanego, morświna, fokę szarą. Poza tym optymalne warunki bytowania w parku znajdują także populacje następujących zwierząt, cennych na skalę europejską: bobra, wydry i 10 gatunków nietoperzy. W parku występuje około 10 gatunków płazów i 5 gatunków gadów. Stwierdzono obecność 2 gatunków ropuch: ropuchy szarej i ropuchy paskówki. Spośród żab najczęściej spotykane są żaby brunatne, takie jak: żaba trawna i żaba moczarowa. Gady w parku reprezentowane są przez 3 gatunki z rodziny jaszczurkowatych: jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna i padalec zwyczajny oraz 2 gatunki węży: niejadowity zaskroniec zwyczajny oraz jadowita żmija zygzakowata - wszystkie są prawnie chronione. W wodach morskich i słodkich, pozostających w granicach parku, stwierdzono ok. 60 gatunków ryb oraz 3 gatunki minogów, czyli prymitywnych zwierząt wodnych zaliczanych do bezżuchwowców. W jeziorach można spotkać ryby morskie, natomiast w przybrzeżnej strefie Bałtyku ryby słodkowodne. W ekosystemach wodnych parku spotkamy gatunki dwuśrodowiskowe, czyli takie, które część życia spędzają w morzu, a część w wodach śródlądowych. Należą do nich ryby wędrowne: łosoś, troć i węgorz oraz przedstawiciel kręgoustych - minóg morski.

Turystom polecane są liczne szlaki piesze, rowerowe i kajakowe. Można również odbyć wycieczkę statkiem po jeziorze Łebsko. Bazą noclegową tego parku są ośrodki kolonijno-wczasowe "Fiord" i "Beata" w Smołdzińskim Lesie, a także liczne kwatery prywatne.

---