Poznań, dnia 11.03.2015r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompani szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z OPBMR

z 31,32 grupą 3 kompanii szkolnej OSP w dniu 16.03.2015r.

1. TEMAT 6: Środki dymne.

2. CELE ZAJĘĆ:

• Zapoznać:

• Z warunkami bezpieczeństwa podczas stosowania środków dymnych;

• Z wpływem dymu na środki rażenia, rozpoznania i naprowadzania na cel przeciwnika;

• Z wpływem warunków meteorologicznych oraz terenu na rozprzestrzenianie się dymu.

• Uczyć:

• Przeznaczenia, danych taktycznych oraz budowy ręcznego granatu dymnego;

• Przygotowywać ręczny granat dymny do postawienia zasłony dymnej;

• Maskowanie dymem działania żołnierza w natarciu.

3. FORMA: zajęcia praktyczne.

4. CZAS: 45 min.

5. MIEJSCE: OSZOPBMR.

6. ZAGADNIENIA:

1. Wpływ dymów na środki rażenia, rozpoznania i naprowadzania na cel.

2. Wpływ warunków meteorologicznych i terenowych na rozprzestrzenianie się dymu.

3. Warunki bezpieczeństwa podczas stosowania granatów dymnych.

4. Przeznaczenie, dane taktyczne oraz budowa ręcznego granatu dymnego.

5. Przygotowanie ręcznego grantu dymnego do użycia.

6. Maskowanie dymem działania żołnierza w natarciu.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:

• 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan - konspekt;

• zapoznać się z tematem, celami i uwarunkowaniami organizacyjnymi zajęć;

• przed zajęciami udzielić wytycznych dowódcom drużyn do zajęć;

• dopilnować zachowania porządku i dyscypliny szkoleniowej w czasie zajęć;

• zajęcia realizować zgodnie ze schematem organizacji zajęć;

• w zajęciach eksponować inicjatywę i samodzielną pracę słuchaczy;

• dokonać podsumowania i oceny zajęć.

8. LITERATURA:

• Stosowanie środków dymnych w działaniach bojowych. Podręcznik. Chem 283/79;

• Instrukcja o szkoleniu z obrony przed bronią masowego rażenia w Siłach Zbrojnych RP. Chem 397/2006;

• „Poradnik metodyczny do szkolenia żołnierzy i pododdziałów z obrony przed bronią masowego rażenia” DWLąd. Wewn. 182/2011;

• „Maskowanie” - wybrane elementy. - sygn. CSWLąd wewn. 17/2006;

• „Program szkolenia podstawowego Sił Zbrojnych RP” - Szkol. 866/2013;

• „Instrukcja o działalności szkoleniowo - metodycznej” - Szkol. 816/2009.

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

Wyposażenie indywidualne szkolonych:

• Etatowa broń, hełmy na stan

• Łopatka piechoty na stan

• ISOPS (MP4, OP1) na stan

• Ubiór słuchaczy polowy

• Opatrunek osobisty 2 sz.

10. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ GŁÓWNA - czas 35 min. PN - 1 ZAGADNIENIE 1,2,3,4: CZAS: 20 min. MIEJSCE : OSZOPBMR. PROWADZĄCY: prowadzę osobiście. PN - 2 ZAGADNIENIE 5,6: CZAS: 15 min. MIEJSCE : OSZOPBMR. PROWADZĄCY: prowadzę osobiście.

Czyszczenie( konserwacja) uzbrojenia i sprzętu po zajęciach - 30 minut. (poza godzinami programowymi)

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA :

• w czasie trwania zajęć wykonywać tylko te czynności które zostały zlecone przez osoby funkcyjne zajęć lub wynikają z treści otrzymanego zadania;

• zwracać uwagę na zachowanie ostrożności w czasie przemieszczania się w terenie (zagłębienia, elementy zasieków itp.);

• wszystkie czynności wykonywać szybko, sprawnie, lecz z zachowaniem środków ostrożności przewidując następstwa swego działania lub zaniechania działania;

• nie podnosić i dotykać przedmiotów niewiadomego pochodzenia mogących spowodować zagrożenie życia , fakt ich znalezienia meldować natychmiast kierownikowi zajęć ( instruktorowi );

• nie oddalać się samowolnie z rejonu zajęć;

• każdorazowo meldować o wszelkich urazach, kontuzjach oraz uszkodzeniach broni i sprzętu;

• nie pozostawiać bez opieki broni i oporządzenia;

12. INNE (DODATKOWE):

Nie dotyczy.

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

• Tło taktyczne według faktycznej sytuacji i realnego zagrożenia w dniu szkolenia.

14. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 min.)

Rozpoczęcie zajęć:

• przyjęcie meldunku;

• sprawdzenie obecności;

• pytania kontrolne;

• podanie tematu, celu zajęć oraz zagadnień;

• sprawdzenie rozładowania 100% broni szkolonych;

CZĘŚĆ GŁÓWNA (35 min.)

Lp.	ZAGADNIENIA I CZAS	CZYNNOŚCI
				KIEROWNIKA	ĆWICZĄCYCH
						SZKOLONYCH
1.	Zagadnienie 1,2,3,4, Czas 20 min.	- realizuje zagadnienie zgodnie z przygotowanym planem konspektem, - działam zgodnie z podstawowym modelem nauczania.	Słuchają i obserwują kierownika zajęć w czasie omawiania zagadnienia.
2.	Zagadnienie 5,6 Czas 15 min.	- realizuje zagadnienie zgodnie z przygotowanym planem konspektem, - działam zgodnie z podstawowym modelem nauczania.	Obserwują kierownika zajęć w czasie praktycznego pokazu. Przystępują do praktycznego ćwiczenia.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 min.)

Zakończenie zajęć:

• zadaję pytania kontrolne;

• omawiam przebieg zajęć i osiągnięcie ich celu;

• postawienie zadań na naukę własną.

ZAŁĄCZNIKI:

1. Wpływ dymów na środki rażenia, rozpoznania i naprowadzania na cel.

2. Wpływ warunków meteorologicznych i terenowych na rozprzestrzenianie się dymu.

3. Warunki bezpieczeństwa podczas stosowania granatów dymnych.

4. Przeznaczenie, dane taktyczne oraz budowa ręcznego granatu dymnego.

5. Przygotowanie ręcznego grantu dymnego do użycia.

6. Maskowanie dymem działania żołnierza w natarciu.

Załącznik 1

ZAŁĄCZNIK 1

Wpływ dymów na środki rażenia, rozpoznania i naprowadzania na cel

Dymy mogą znacznie obniżyć stopień skuteczności oddziaływania środków rażenia oraz zakłócić działanie środków rozpoznania i naprowadzania na cel.

Skuteczność ognia broni piechoty zmniejsza się 10 - 15 razy przy oślepieniu obsług środków ogniowych i 4 - 5 razy przy prowadzeniu ognia do celów zamaskowanych dymem. Szczególnie zaś zmniejsza się skuteczność ognia prowadzonego do celów znajdujących się w ruchu.

Przy oślepianiu punktów obserwacyjnych artyleria traci możliwość prowadzenia skutecznego ognia. Oślepione obsługi przeciwpancernych pocisków kierowanych również nie mogą prowadzić celnego ognia. Skuteczność uderzeń lotniczych na cele zamaskowane dymem jest kilkanaście razy mniejsza.

ZAŁĄCZNIK 2

Wpływ warunków meteorologicznych i terenowych na rozprzestrzenianie się dymu

Sposoby wykonania zasłon dymnych i ich skuteczność a także niezbędna ilość sił i środków, zależą od warunków atmosferycznych. Jeżeli są niekorzystne, to zużycie środków dymnych zwiększa się w takim stopniu, że zastosowanie ich staje się niecelowe. Wnikliwa ocena warunków atmosferycznych pozwoli ustalić rodzaj środków dymnych, sposób wykonania zadania oraz zachowanie się zasłony dymnej w terenie.

Czynnikami, które mają zasadniczy wpływ na zasłonę dymną, są: kierunek i prędkość wiatru, pionowe ruchy powietrza, a także jego wilgotność i opady atmosferyczne.

Uwzględniając wpływ kierunku wiatru na stosowanie środków dymnych, wiatry dzieli się na:

- wiatr do lub od nieprzyjaciela 60° - 90° albo od linii frontu:

- wiatr skośny - pod kątem 30° - 60° do lub od linii frontu;

- wiatr boczny - równoległy do linii frontu lub z odchyleniami do 30°

Wiatr od nieprzyjaciela umożliwia wykonanie zasłony dymnej, zarówno na przednim skraju, jak i w ugrupowaniu nieprzyjaciela, wiatr przeciwny natomiast wyklucza wykonanie czołowych zasłon dymnych na przednim skraju, lecz nie ogranicza ich wykonania środkami artylerii i lotnictwa w ugrupowaniu nieprzyjaciela.

Temperatura powietrza - wywiera bardzo niewielki wpływ na wszelkiego rodzaju zasłony dymne.

Zachmurzenie - nie wpływa bezpośrednio na stosowanie środków dymnych. Jednak stopień i rodzaj zachmurzenia warunkują pionową stateczność przyziemnej warstwy powietrza, co należy uwzględnić podczas oceny warunków atmosferycznych.

Wilgotność względna powietrza - wywiera znaczny wpływ na zasłony dymne. Duża wilgotność zwiększa właściwości maskujące zasłony dymnej i pozwala zmniejszyć zużycie środków.

Słaby deszcz (mżawka) zwiększa zdolności maskujące zasłon dymnych. Silny deszcz powoduje rozpraszanie dymu, gdyż krople zwiększają turbulencję powietrza i powodują szybsze jego przemieszczanie. Poza tym krople deszczu wypłukują cząstki dymu z powietrza.

Kompleksowy wpływ czynników atmosferycznych określa warunki zadymiania. Są one korzystne, gdy wiatr ma stały kierunek i prędkość 2 - 4 m/s oraz w czasie inwersji lub izotermii. Średnie warunki będą przy prędkości wiatru 5 - 7 m/s, w czasie izotermii lub słabej konwekcji. Warunki niekorzystne to prędkość wiatru ponad 8 m/s lub mniejsza niż 1,5 m/s, wiatr porywisty o niestałym kierunku albo cisza w czasie konwekcji i silnego deszczu.

ZAŁĄCZNIK 3

Warunki bezpieczeństwa podczas stosowania granatów dymnych

W czasie stawiania za­słon dymnych i działań w dymie powinno się przestrzegać zasad bezpieczeństwa.

Granaty i świece dymne podczas dymienia wytwarzają gazy o wysokiej temperaturze, a kadłub świec się rozżarza. Zdarzają się wypadki zapalenia się granatu lub świecy dymnej i rozerwania kadłuba.

Dlatego zabrania się:

• pochylać nad dymiącymi granatami i świecami dymnymi lub kierować wylot
  dymu w kierunku ludzi;

• zapalać świece dymne DM, kiedy szew na kadłubie świecy jest skierowany
  w kierunku zapalającego;

• znajdować się bliżej niż 5 m od świecy podczas jej dymienia;

nachylać się nad świecami w czasie ich gaszenia;

• uderzać twardymi przedmiotami w granaty i świece dymne oraz rzucać je na
  twarde podłoże.

Podczas stosowania środków dymnych należy również przestrzegać warunków bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

W związku z tym nie można rzucać świec i granatów dymnych na podłoże łatwo palne (suchą trawę, chrust, suchy mech itp.), w pobliżu zbiorników z materiałami łatwo palnymi (paliwa, rozpuszczalniki, oleje), zabudowań i pojazdów. Stanowiska zadymia­nia powinny być oczyszczone z darniny aż do gruntu. Przy pozorowaniu pożarów wo­zów bojowych nie wolno rzucać granatów na przedział silnikowy.

ZAŁĄCZNIK 4

Przeznaczenie, dane taktyczne oraz budowa ręcznego granatu dymnego

Dane taktyczno - techniczne	Ręczny granat dymny RGD - 2 (dym biały lub czarny)	Świeca dymna DM - 11	Świeca dymna BDSz	Świeca dymna MDSz
Kadłub	Cylinder z tektury	Cylinder z blachy	Zewnętrzny cylinder z blachy karbowanej; wewnętrzny z blachy perforowanej
Wymiary kadłuba - średnica (mm) - długość (wysokość)	52 204	155 (164) 105 (102)	400 480	400 480
Masa (kg)	0,5	2,1 - 2,2 2,2 - 2,3	40	43 - 45
Substancje dymotwórcze	Antracen, chlorek amonowy, chloran potasowy (RGD - 2 dym czarny: bez chlorku amonowego; DM - 11M: dodatkowo mocznik)
Masa mieszanki dymotwórczej	0,33 - 0,37	1,8 - 1,97 1,9 - 2,0	30,5 - 33,5	31,5 - 34,5
Czas rozpalania (s)	do 10	do 30	do 25	do 40
Czas intensywnego dymienia (min)	0,8 - 1,3	5 - 7	5 - 7	8 - 11
Długość zasłony dymnej (m)	do 30	do 100	300	500
Szerokość zasłony dymnej (m)	5 - 8	10 - 15	50 - 60	100
Czas dopalania (min)	-	-	do 2	do 3
Zapłonnik	Tarciowy, umieszczony w otworze mieszanki dymotwórczej	Tarciowy przechowywany w hermetycznym pudełku	Uniwersalny (elektryczny, uderzeniowy)

ZAŁĄCZNIK 5

Przygotowanie ręcznego grantu dymnego do użycia

Granaty wyjmuje się z opakowania papierowego bezpośrednio przed użyciem i umieszcza w dogodnym miejscu, umożliwiającym szybkie ich wykorzystanie. Podczas działań w szyku pieszym można przenosić je za pasem. Na stanowisku zadymiania bezpośrednio przed użyciem układa się je na podłokietniku. Granaty dymne przeznaczone do pozorowania pożarów wozów bojowych (czołgów, transporterów i samochodów opancerzonych oraz bojowych wozów piechoty) przechowuje się wewnątrz wozów, w miejscu najbardziej dogodnym do szybkiego ich wykorzystania.

W celu użycia ręcznego granatu dymnego należy: trzymając granat w prawej wyciągniętej ręce, lewą ręką zerwać dno i potarkę, usunąć papierowy kapturek z główki zapłonnika i energicznie potrzeć główkę potarką. Po zapaleniu się zapłonnika potrzymać jeszcze granat w ręce przez 1-2 sekundy, a następnie rzucić go w wybranym kierunku.

W warunkach bojowych świece dymne można przewozić w skrzyniach drewnianych, przenosić w tornistrach, workach lub w rękach. Przed użyciem należy je dokładnie obejrzeć. Nie wolno używać świec z uszkodzeniami mechanicznymi. Aby zapalić świecę, należy wyjąć ją z worka foliowego, ustawić świecę poziomo otworami dymnymi w górę w miejscu dymienia, umieścić zapłonnik w otworze centralnym i potrzeć jego główkę potarką.

ZAŁĄCZNIK 6

Maskowanie dymem działania żołnierza w natarciu.

Zasłoną dymną nazywa się sztucznie wytworzony obłok dymu lub mgły, mający właściwości maskujące i przemieszczający się z prądami powietrznymi.

W zasłonie dymnej można wyróżnić: rubież zadymiania, długość, szerokość, głębokość i czoło.

Rubież zadymiania jest to linia w terenie, na której są rozmieszczone stanowiska zadymiania. Rubież może być podzielona na odcinki. Przy pierścieniowym sposobie zadymiania powierzchnię z wyznaczonymi rubieżami zadymiania dzieli się na sektory. Poszczególne rubieże w sektorach są odcinkami zadymiania.

Długością rubieży nazywa się odległość między skrajnymi stanowiskami. Powinna ona być 2-3 razy większa niż odcinek maskowanych działań.

Czołem zasłony dymnej jest przednia granica zasłony dymnej, a głębokością zasłony - odległość od rubieży zadymiania do czoła zasłony.

Ręczne granaty dymne i nasadkowe granaty dymne mogą być użyte przez pojedynczych żołnierzy i pododdziały (drużynę, pluton) do maskowania własnych działań i oślepiania środków ogniowych przeciwnika.

Można je rzucać ręcznie na odległość 30 - 40m lub wystrzeliwać za pomocą nasadek z karabinka-granatnika na odległość do 150m.

W celu wykonania maskującej zasłony dymnej za pomocą ręcznych granatów dymnych na rubieży długości 100 metrów przy wietrze bocznym i korzystnych warunkach atmosferycznych należy zużyć na jedną serię (w czasie ok. 1 min) 4 - 5 granatów, a przy średnich warunkach 7 - 9 granatów. Do ich wyrzucenia potrzeba 3 - 4 żołnierzy. Aby wytworzyć taką samą zasłonę dymną przy wietrze do lub od przeciwnika należy zużyć na jedną serię 17 - 20 granatów przy korzystnych warunkach atmosferycznych i 25 - 33 przy warunkach średnich. Do ich rzucenia trzeba wyznaczyć 5 - 7 żołnierzy. Przy wietrze skośnym należy zużyć 10 - 13 granatów przy korzystnych warunkach atmosferycznych i 17 - 20 przy warunkach średnich. Do ich rzucenia wydziela się 4 żołnierzy.

Dla wykonania oślepiającej zasłony dymnej wystrzeliwuje się granaty dymne w kierunku przeciwnika tak, aby uniemożliwić mu prowadzenie celnego ognia z zajmowanego obiektu (np. schronu bojowego).

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA - czas 5 min.

PROWADZĄCY: prowadzę osobiście.

3. CZĘŚĆ KOŃCOWA - czas 5 min.

PROWADZĄCY: prowadzę osobiście.

OPRACOWAŁ

dowódca 2 plutonu

mł.chor. Jarosław SAWICKI

---