CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH ŻEŃSKICH, Pielęgniarstwo


CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH ŻEŃSKICH;

STANY ZAPALNE I ZAKAŻENIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH U KOBIETY;

CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH ŻEŃSKICH

Nowotwory narządów płciowych stanowią 13-38% przypadków nowotworów u kobiet (w Polsce około 25%).

Masowe badania profilaktyczne stwarzają szansę wykrycia stanów przedrakowych i nowotworów we wczesnym stadium rozwoju.

Największe znaczenie ma profilaktyka cytoonkologiczna w odniesieniu do raka szyjki macicy i mammografia w diagnostyce raka sutka.

Wykonywanie regularnie badań kontrolnych — przesiewowych zmniejsza wskaźniki zachorowalności i umieralności na dany nowotwór.

RAK SROMU

Rak sromu stanowi 2,5-5% nowotworów narządów płciowych u kobiet. Najczęściej występuje w wieku 60-70 lat.

Czynnikami predysponującymi do zachorowania na raka sromu są:

Pierwszym objawem raka sromu jest świąd, później pojawia się bolesne zgrubienie, guzek lub brodawka o nierównej powierzchni, która może krwawić przy dotyku.

Bolesność zależy od dużego unerwienia tej okolicy.

Diagnostyka polega na badaniu histopatologicznym wycinków z miejsc chorobowo zmienionych.

Rak sromu nacieka miejscowo i daje przerzuty drogą naczyń chłonnych do węzłów chłonnych pachwinowych, udowych, biodrowych, podspojeniowych.

U 20% chorych stwierdza się przerzuty skrzyżowane po stronie przeciwnej do lokalizacji zmiany nowotworowej.

Rak sromu rzadko daje przerzuty odległe drogą krwi.

W 18% współistnieje z rakiem szyjki macicy, rakiem pochwy.

Leczenie to operacja chirurgiczna i chemioradioterapia.

RAK SZYJKI MACICY

W Polsce rak szyjki macicy znajduje się na drugim miejscu pod względem zachorowań na nowotwory złośliwe narządów płciowych kobiecych. Stanowi 11% zachorowań na nowotwory u kobiet.

Wystąpieniu nowotworu szyjki macicy sprzyjają:

Do stanów przedrakowych szyjki macicy, czyli zmian, na podłożu których rozwija się częściej rak, zaliczamy dysplazję i rogowacenie przerostowe (leukoplakię).

Zmiany te należy zdiagnozować badaniem cytologicznymi histopatologicznym. Sposób leczenia zależy od rozpoznania, wieku pacjentki, planów rozrodczych.

W 94-96% rak szyjki macicy jest rakiem płaskonabłonkowym.

Rozwija się głównie w okolicy ujścia zewnętrznego szyjki macicy, na granicy nabłonka płaskiego i gruczołowego.

Początkowo rak szyjki macicy rozwija się bezobjawowo.

W okresie późniejszym obserwuje się:

Rozpoznanie raka szyjki macicy ustala się na podstawie badania histopatologicznego wycinka pobranego z szyjki macicy.

Należy jednocześnie wykonać badanie Rtg klatki piersiowej, badanie USG nerek, urografię, cystoskopię, rektoskopię.

Rak szyjki macicy szerzy się przez ciągłość w postaci:

Przerzuty w raku szyjki macicy dokonują się przez ciągłość, drogą naczyń chłonnych do węzłów przyszyjkowych, moczowodowych, zasłonowych, podbrzusznych, krzyżowych, przyaortalnych, pachwinowych, drogą krwi do wątroby, płuc, kości, jelit.

Leczenie zależy od stopnia zaawansowania procesu chorobowego i obejmuje leczenie operacyjne, radioterapię, ewentualnie leczenie paliatywne: radio- i chemioterapię.

Wykrycie stanów przedrakowych i raka przedinwazyjnego wiąże się ze 100% wyleczalnością.

RAK TRZONU MACICY

Rak trzonu macicy znajduje się na piątym miejscu pod względem zachorowalności na nowotwory u kobiet.

Stanowi 11,8% zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet w Polsce.

Obserwuje się wzrost umieralności z powodu tego nowotworu.

Ryzyko zachorowania wzrasta po czterdziestym roku życia i osiąga maksimum między 60-64 rokiem życia.

Czynniki predysponujące do wystąpienia raka trzonu macicy to:

Do stanów przedrakowych raka trzonu macicy należą patologiczne rozrosty endometrium.

Najwcześniejszym objawem raka endometrium są nieregularne krwawienia z dróg rodnych.

Później występują bóle w podbrzuszu i okolicy krzyżowo-lędźwiowej.

RAK JAJNIKA

Nowotwory jajnika stanowią 5,5% nowotworów u kobiet w Polsce.

Zajmują czwarte miejsce pod względem zachorowalności na nowotwory narządów płciowych u kobiet.

Rak jajnika ma najgorsze rokowanie ze względu na agresywny przebieg i późne wykrywanie.

Nowotwory jajnika dzieli się na następujące grupy (wg WHO):

Czynniki predysponujące do zachorowania na raka jajnika to:

Objawy raka jajnika początkowo są dyskretne, co powoduje, że 75% chorych trafia do leczenia w zaawansowanym stadium choroby.

W późniejszym okresie występują bóle i objawy związane z uciskiem guza na narządy sąsiednie: powiększenie obwodu brzucha, wodonercze, bolesne parcie na mocz, zaparcia, krwawienie z przewodu pokarmowego, utrata łaknienia, chudnięcie, zaostrzają się rysy twarzy (facies ovarica), pojawia się wodobrzusze, duszność spowodowana uciskiem płynu w jamie otrzewnej na przeponę. Objawy raka jajnika początkowo są dyskretne, co powoduje, że 75% chorych trafia do leczenia w zaawansowanym stadium choroby.

W późniejszym okresie występują bóle i objawy związane z uciskiem guza na narządy sąsiednie: powiększenie obwodu brzucha, wodonercze, bolesne parcie na mocz, zaparcia, krwawienie z przewodu pokarmowego, utrata łaknienia, chudnięcie, zaostrzają się rysy twarzy (facies ovarica), pojawia się wodobrzusze, duszność spowodowana uciskiem płynu w jamie otrzewnej na przeponę.

Pomocne w diagnostyce jest::

Leczenie raka jajnika jest leczeniem skojarzonym.

MIĘŚNIAKI MACICY

Mięśniaki macicy są nowotworami niezłośliwymi wywodzącymi się z błony mięśniowej macicy. Są najczęstszym nowotworem narządów płciowych kobiet między 35-45 rokiem życia. Choruje 10-20% populacji kobiet.

W patogenezie mięśniaków główną rolę przypisuje się estrogenom. W 2% przypadków może dojść do przemiany złośliwej mięśniaków.

Mięśniaki macicy dzielą się na:

Objawami mięśniaków są:

Mogą one stanowić przeszkodę porodową.

Rozpoznanie ustala się na podstawie badania ginekologicznego i badania ultrasonograficznego.

Leczenie mięśniaków jest operacyjne

Zakres operacji zależy od:

RAK SUTKA

Rak sutka jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet.

Choruje 1 na 16 kobiet w Polsce.

Rak sutka jest najczęstszą przyczyną zgonów kobiet w wieku 35-45 lat.

Najczęściej dotyczy jednak kobiet po 55 roku życia.

W etiologii raka piersi mają znaczenie:

Podstawą wyleczenia jest wczesne wykrycie zmiany patologicznej w sutku.

Najważniejsza jest samokontrola piersi — badanie palpacyjne w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, badanie ultrasonograficzne, mammografia, termografia.

W przypadku wykrycia podejrzanej zmiany wykonywana jest biopsja cienkoigłowa — BAC.

Niepokojącymi objawami są:

W procesie zaawansowanym pojawia się:

Terapia raka sutka polega na operacji chirurgicznej, chemio- i radioterapii.

Podstawowe zadanie pielęgniarek i położnych to promocja zdrowia i zapobieganie chorobom, szczególnie, gdy wynikają one ze złego stylu życia i lekceważenia profilaktycznych badań przesiewowych.

W zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu zmian w narządzie rodnym i sutku najważniejsza jest aktywna postawa kobiet, świadomość i respektowanie zachowań zdrowotnych.

Metody mogące zmniejszyć zachorowalność i śmiertelność z powodu nowotworów złośliwych narządów płciowych kobiet to:

STANY ZAPALNE I ZAKAŻENIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH U KOBIETY

Zakażenie jest procesem wtargnięcia drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu.

Obronną odpowiedzią na zakażenie jest zapalenie.

Zapalenia stanowią najczęściej występującą grupę chorób żeńskich narządów płciowych.

Cechy opisujące proces zapalny to:

U kobiety zakażeniom narządów płciowych sprzyjają:

Do zakażenia może dojść:

(np. z ropnego zapalenia migdałków, zatok, zapalenia wyrostka robaczkowego).

Istnieją cztery mechanizmy obronne przed zakażeniem układu płciowego.

1. Obrona mechaniczna:

2. Obrona biochemiczna:

3. Obrona biologiczna:

- przeciwciała w treści pochwowej,

- lizozym w śluzie szyjkowym, makrofagi.

4. Obrona bakteryjna:

ZAPALENIE SROMU

Zapalenie sromu jest to proces dotyczący skóry przedsionka pochwy i warg sromowych.

Przyczyny zapalenia sromu to:

Objawami zapalenia są:

Leczenie zapalenia sromu:

ZAPALENIE I ROPIEŃ GRUCZOŁU PRZEDSIONKOWEGO WIĘKSZEGO

Zapalenie gruczołu przedsionkowego powoduje zamknięcie ujścia gruczołu do przedsionka pochwy 1 cm ponad spoidłem tylnym warg sromowych. Prowadzi to do powstania torbieli i następnie ropnia.

Objawami są: ból, obrzęk wargi sromowej, zaczerwienienie, czasem gorączka.

Leczenie polega na nacięciu i opróżnieniu ropnia i marsupializacji (obszycie brzegów rany).

ZAPALENIE POCHWY I SZYJKI MACICY

Zakażenia bakteryjne i grzybicze pochwy stanowią jeden z ważniejszych problemów w ginekologii, ze względu na dużą częstość występowania i nawrotowość. Jest to jeden z głównych powodów zgłaszania się kobiet do ginekologa.

Zapalenie jest wynikiem zaburzenia równowagi między bakteriami fizjologicznie znajdującymi się w pochwie zdrowej kobiety.

Zakażeniu pochwy sprzyjają: urazy mechaniczne w czasie stosunków płciowych, stosowanie tamponów (długotrwałe), urazy chemiczne — płukanie pochwy środkami odkażającymi, reakcje uczuleniowe, antybiotykoterapia, okres ciąży, menopauzy.

Objawami infekcji są: upławy, świąd, pieczenie w pochwie, ból w czasie stosunku.

Leczenie polega na stosowaniu globulek dopochwowych, leków doustnych (przeciwgrzybiczych, antybiotyków), maści.

ZAPALENIE BŁONY ŚLUZOWEJ MACICY

Do zapalenia błony śluzowej macicy dochodzi w czasie procesów fizjologicznych (poród, poronienie, miesiączka) lub wskutek zabiegów łyżeczkowania jamy macicy, histerosalpingografii (rozwarty kanał szyjki macicy).

Objawami zapalenia są: krwawienia międzymiesiączkowe, ból w podbrzuszu, stany podgorączkowe.

Leczenie polega na antybiotykoterapii, stosowaniu środków przeciwbólowych, leżeniu, stosowaniu leków hormonalnych.

ZAPALENIE PRZYDATKÓW

Zapalenie przydatków jest to zapalenie jajowodów i jajników. Do zakażenia w 90% dochodzi drogą:

Objawami ostrego zapalenia przydatków są:

-ból w podbrzuszu,

-wysoka gorączka,

-tkliwość,

-pogrubienie,

-skrócenie przydatków w badaniu,

-okresowe bóle w podbrzuszu,

-stany podgorączkowe.

Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków, środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, leżeniu.

W zapaleniu przewlekłym stosuje się terapię balneologiczną, zabiegi chirurgiczne.

Powikłaniem niewłaściwego leczenia zapalenia przydatków może być niepłodność, wodniak jajowodu, ropień jajowodu, ciąża ektopowa (zrosty, torbiele).

NAJCZĘSTSZE ZAKAŻENIA PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ

RZĘSISTKOWICA

Rzęsistkowica jest zakażeniem wywołanym przez pierwotniaka Trichomonas vaginalis, który jest częstym czynnikiem etiologicznym zapalenia pochwy.

Zakażenie obejmuje narządy płciowe i układ moczowy — głównie pochwę, cewkę moczową, gruczoły przycewkowe.

Zakażeniu ulegają kobiety w okresie pełnej czynności jajników, noworodki w czasie porodu.

Objawami rzęsistkowicy są:

W 50% przypadków infekcja może być bezobjawowa.

Najczęściej do zakażenia dochodzi w czasie stosunku płciowego, korzystania z basenów kąpielowych, toalet, wspólnej pościeli, ręczników.

Rozpoznanie opiera się na ocenie mikrobiologicznej preparatu przyżyciowego i hodowli na pożywce.

Wskazane jest jednoczesne leczenie partnerów seksualnych.

GRZYBICA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

Grzybica należy do najczęstszych schorzeń narządów płciowych kobiety.

Dotyczy głównie sromu, pochwy, szyjki macicy i pachwin. Sprzyjającymi czynnikami do rozwoju tego schorzenia są: antybiotykoterapia, stany obniżonej odporności, ciąża, cukrzyca, niedobór witaminy B, alkoholizm, narkotyki, anemia, antykoncepcja hormonalna.

Objawami grzybicy są białe serowate upławy w pochwie, zaczerwienienie, obrzęk, świąd, pieczenie sromu i pochwy.

Rozpoznanie opiera się na wynikach rozmazów mikrobiologicznych i posiewu bakteriologicznego.

Stosowane jest leczenie miejscowe: globulki, maści i ogólne doustne lekami przeciwgrzybiczymi (nystatyna, klotrimazol, ketokonazol, flukonazol). Leczenia wymagają partnerzy seksualni.

CHLAMYDIOZA

Chlamydia trachomatis jest przyczyną wstępującej infekcji dróg moczowo-płciowych, w czasie której dochodzi do zapalenia cewki moczowej, błony śluzowej szyjki macicy,

Objawami mogą być ropne upławy w pochwie, krwawienie kontaktowe z kanału szyjki macicy, częste oddawanie moczu, objawy dysuryczne.

Rozpoznanie opiera się na wynikach testów immunoenzymatycznych i specjalnych celowych hodowlach.

Powikłaniem chlamydiozy może być niepłodność (uszkodzenie jajowodów, zrosty, poronienia, porody przedwczesne.

Możliwa jest transmisja zakażenia na noworodka podczas porodu.

Leczenia wymagają partnerzy seksualni.

KŁYKCINY KOŃCZYSTE

Kłykciny kończyste wywołane są przez wirus brodawczaka ludzkiego — Human Papilloma Virus (HPV).

Występują zmiany o charakterze brodawek.

Dotyczą głównie sromu i pochwy.

Infekcja HPV często współistnieje z dysplazją szyjki macicy.

U 80-90% kobiet z rakiem szyjki macicy stwierdza się zakażenie HPV.

Stosowane jest leczenie miejscowe, ogólne i miejscowe lekami przeciwwirusowymi, krioterapia, elektrokoagulacja.

RZEŻĄCZKA

Rzeżączka jest chorobą wywołaną przez dwoinki rzeżączki — gonokoki Neisseria gonorrhoeae.

Dwoinka rzeżączki rozwija się w komórkach nabłonka gruczołowego.

Następstwem są przewlekłe stany zapalne przydatków, niepłodność.

KIŁA

Kiłę wywołuje krętek blady (Treponema pallidum).

Do zakażenia dochodzi drogą płciową, w obecności zmiany pierwotnej u osoby chorej i uszkodzeń nabłonka, błon śluzowych u osoby zakażanej.

Rozpoznanie stawia się na podstawie:

Objawami klinicznymi są:

Jedynym w pełni skutecznym lekiem jest penicylina.

Konieczne i obowiązkowe jest leczenie partnerów seksualnych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nowotwory narządów płciowych żeńskich wer 2002 ppt
Klasyfikacja nowotworów narządów płciowych żeńskich
Choroby narządu płciowego żeńskiego
Epidemiologia nowotworów narządów płciowych, Materiały z Wydziału Lekarskiego
Profilaktyka chorob nowotworowych narzadow rodnych
tabela Narządy płciowe żeńskie
Anatomia narzadów płciowych rzeńskich, pielęgniarstwo
Infekcyjne zapalenia narządów płciowych żenskich samokształcenie ginekologia
nowotwory narzadow plciowych 2
Patomorfologia narzadow plciowych zenskich, Pliki, patomorfo

więcej podobnych podstron