Opracowała i przeprowadziła I. Zwidryn

Szkoła Podstawowa nr 5 w Kwidzynie

Scenariusz zajęć zintegrowanych i warsztatów metodycznych: „Wykorzystanie elementów kinezjologii edukacyjnej w pracy z uczniami mającymi trudności w nauce”

Jestem nauczycielką nauczania zintegrowanego w Szkole Podstawowej Nr 5 w Kwidzynie. Swoją pracę zawodową rozpoczęłam 9 lat temu jeszcze jako studentka ostatniego roku nauczania początkowego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zostałam przyjęta do pracy jako wychowawczyni i nauczycielka drugiej klasy. Musiałam także prowadzić zajęcia korekcyjno- kompensacyjne i nie wiedziałam jak mam je prowadzić i jak pomóc dzieciom, które uczęszczały na te zajęcia. Moja uczelnia dobrze przygotowała mnie pod względem teoretycznym, przez dwa semestry studiowałam pedagogikę korekcyjno - wyrównawczą, uczęszczałam na wykłady prowadzone przez dr Jadwigę Jastrząb - założycielkę pierwszej w Polsce Szkoły Terapeutycznej z siedzibą w Toruniu, zwiedzałam tę szkołę i przyglądałam się prowadzonym tam zajęciom. Ale o teorii do praktyki daleka droga. Zaczęłam studiować literaturę na ten temat, sama zgromadziłam biblioteczkę z poradnikami dotyczącymi pracy z dziećmi mającymi trudności w nauce, zaczęłam interesować się problemem dysleksji. Aby móc prowadzić zajęcia korekcyjno- kompensacyjne ukończyłam w roku 1996 Kurs Terapii Pedagogicznej w zakresie prowadzenia zespołów korekcyjno- kompensacyjnych. Ten kurs bardzo mi pomógł, wiedziałam jak czytać opinie i orzeczenia PPP i jak dokonywać diagnozy dziecka z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Dzięki wiadomościom zdobytym z literatury jak i własnej pracy i obserwacji dzieci zaczęłam przygotowywać specjalne pomoce dydaktyczne: gry planszowe, rozsypanki, puzzle, domina literowe, wyrazowe i obrazkowe itp. Przejęłam także opiekę nad gabinetem reedukacji, do którego to przeniosłam swoją biblioteczkę i swoje pomoce. Z tych rzeczy korzystały moje starsze koleżanki z pracy, które tak jak i ja miały problem z prowadzeniem tego typu zajęć, często prosiły mnie o wskazówki. W roku 1999 ukończyłam dwusemestralne Studia Podyplomowe w zakresie Terapii Pedagogicznej. I dopiero wiedza jak i praktyka zdobyta podczas tych studiów przygotowała mnie w pełni do pracy z dziećmi mającymi trudności w nauce. Zaczęłam prowadzić zajęcia otwarte dla innych nauczycielek i po ich ocenie utwierdziłam się, że to, co robię, robię dobrze. Dzieliłam się też ze swoimi koleżankami z pracy, ćwiczeniami przygotowywanymi na komputerze, sporządzałam opisy tych ćwiczeń. W swojej obecnej pracy reedukacyjnej wykorzystuje dodatkowo elementy kinezjologii edukacyjnej, dzięki której można usprawniać zaburzone funkcje różnego rodzaju. Kinezjologia edukacyjna pozwala mi na prowadzenie zajęć w sposób atrakcyjny i na dostosowanie ćwiczeń do możliwości każdego dziecka. Chciałabym podzielić się propozycją takich zajęć, które przeprowadziłam w dniu 18 marca br. dla nauczycieli powiatu kwidzyńskiego.

Scenariusz zajęć reedukacyjnych dla zespołu uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu z klasy II

Zespół tworzy 6 uczniów z różnymi deficytami. ( Karol - nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia percepcji wzrokowej, zaburzenia emocjonalne, Adrian - zaburzenia koncentracji uwagi i percepcji słuchowej , nadpobudliwość psychoruchowa, Kasia- zaburzenia percepcji słuchowej i wzrokowej, wada wymowy, Marzena - zaburzenia percepcji słuchowej, wada wymowy, Monika - zaburzenia percepcji wzrokowej, zahamowanie psychoruchowe, Wacek -niski poziom rozwoju poznawczego, zaburzenia percepcji słuchowej)

Temat: Rola litery „i” w oznaczaniu zmiękczeń spółgłosek. Zastosowanie zmiękczeń w nauce czytania i pisania.

Cele:

• tworzenie sylab i wyrazów z uwzględnieniem głosek miękkich jako ćwiczenie percepcji wzrokowo - słuchowej,

• usprawnianie funkcji percepcyjno -motorycznych dzieci z zaburzeniami,

• czerpanie radości ze wspólnej zabawy.

Środki dydaktyczne: ruchomy alfabet, kartki, szablon koła, kolorowe kwadraty, kredki pastele, płyta CD, kleje , taśma klejąca, pasek z samogłoskami, suwaki sylabowe, tekst bajeczki o literce „i”, obrazki , wyrazy z lukami.

Przebieg zajęć:

1. Dzieci biorą do rąk kartki białego papieru i gniotą je w rytm słyszanej muzyki. Następnie z wykorzystaniem papierowych kul wykonują następujące ćwiczenia ruchowe :

• papierową kulą wokół własnych kolan kreślą ósemki, przekazując kule z ręki do ręki,

• trzymają kule w rękach i naprzemiennie dotykają własnych kolan, ręka prawa lewego kolana, ręka lewa prawego, wykonują to bardzo powoli,

• jedna kula leży na dłoni prawej ręki, druga kulka leży na lewym bucie, dzieci bardzo powoli wyciągają prawą rękę i lewą nogę w bok, tak aby kule nie spadły, później następuje zmiana stron,

2. Dzieci rozprostowują jedną z pogniecionych kartek i przyklejają ją taśmą do stolika, następnie w rytm muzyki zamalowują całą kartkę kolorową pastelą. Kartki odklejają i odkładają na bok.

3. Dzieci otrzymują kartoniki z literami ruchomego alfabetu i wyszukują wśród nich literę pokazywaną przez reedukatora. Nazywają ją i określają, czy jest to samogłoska, czy spółgłoska.

4. Reedukator daje dzieciom karteczki i szablon koła i prosi o obrysowanie go na jednej kartce czerwoną kredką, a na drugiej niebieską kredką. Powstają w ten sposób 2 pętle. Następnie reedukator prosi o wklejenie kartoników ze spółgłoskami do pętli czerwonej , a z samogłoskami do pętli czerwonej. Po przyklejeniu dzieci sprawdzają według paska przygotowanego przez reedukatora poprawność przyklejonych samogłosek.

5. Dzieci wykonują laleczkę z kwadratów techniką origami płaskie według podanego wzoru. Sukienkę wykonują z pogniecionej i pomalowanej wcześniej kartki. Naklejają na swoją laleczkę literę wskazaną przez reedukatora.

6. Nauczyciel opowiada bajeczkę o literce „ i „ jednocześnie manipulując wykonanymi przez dzieci laleczkami.

7. Po zrozumieniu bajeczki dzieci bawią się dalej w samogłoski i spółgłoski dobierając odpowiednio lalki. Stwierdzają, że „ i” zmienia brzmienie innym głoskom. Układają literki w sylaby i w wyrazy w różnych kombinacjach. Za każdym razem czytają, co ułożyły w zabawie.

8. Dzieci otrzymują suwaki i między paski spółgłosek i samogłosek wsuwają pasek z literą „i”. Odczytują utworzone sylaby.

9. Na przyklejonych wcześniej kartkach dzieci przyklejają dwie wybrane literki - 1 spółgłoskę i 1 samogłoskę ( litery mogą wykonać z kolorowych małych kwadracików). Reedukator pokazuje, gdzie mają umieścić litery. Następnie dzieci rysują kolorową pastelą „ leniwą ósemkę” , otaczając przyklejone literki. Rysując wypowiadają głośno powstałą sylabę. Samogłoską „i” jest przecięcie się linii. Do powstałej sylaby dobierają z pamięci drugą i tworzą wyraz np. bia - ły, pię- ta, sia -no . Powstałe wyrazy dzielą na głoski i zapisują do zeszytu.

10. Reedukator podsumowuje wstępnie zasadę ortograficzną: „ Spółgłoskę zmiękczamy przez „ i”, gdy po niej występuje samogłoska”.

11. Dzieci otrzymują obrazki podpisane wyrazami z lukami, wklejają je do zeszytu i uzupełniają brakującą spółgłoską miękką. Odczytują uzupełnione wyrazy.

12. Reedukator dziękuje dzieciom za pracę i w nagrodę daje im obrazki do pokolorowania w domu.

Bajeczka o literce „i”

Pewnego razu powstała awantura w alfabecie. Pokłóciły się literki oto, która jest ładna, która zgrabna, która smukła, która gruba, która cienka, która niska, a która wysoka.

Literka a i z zorganizowały konkurs . Wygrały w nim literki f, w, k.

Literkę f nazwano smukłą, k ładną, w zgrabną. Ostatnie miejsce zajęła literka i. Nazwano ją malutką. Rozgniewała się literka i.

Od tej pory wciskała swój głos w sprawy liter w całym alfabecie. Głośna wołała „jestem malutka” , a swoim donośnym długim głosem: iiiiiiiii tłumiła głosy liter. Gdy stanęła koło literki s, rozległ się głos „ si”. Gdy stanęła za literką z rozległ się głos „ zi”. Biegała od literki do literki. Spodobała się literkom ta zabawa, bo literka i pomagała tworzyć nowe wyrazy do bajek i baśni.

Zwołano naradę, na której literkę i nazwano jednogłośnie pracowitą. Z tej wielkiej radości literki zorganizowały zabawę.

Laleczka wykonana przez Marzenkę z wykorzystaniem techniki origami płaskie z kwadratu.

Po zajęciach otwartych przeprowadziłam godzinne warsztaty, podczas których przedstawiłam kilka propozycji na różnego rodzaju ćwiczenia, usprawniające percepcję słuchową, wzrokową, sprawność manualną, pamięć, koncentrację uwagi itp.

Scenariusz warsztatów „ Wykorzystanie elementów kinezjologii edukacyjnej w pracy z uczniem mającym trudności w nauce”

Cele : poznanie nowych metod pracy z dziećmi,

wykorzystanie elementów edukacji przez ruch w terapii pedagogicznej

zapoznanie z pojęciem-„kinezjologia edukacyjna”

Materiały pomocnicze: kartoniki z sylabami, literami i wyrazami, płyta CD z nagraną melodią, paski papieru, kartki A-4, mazaki, wzory mandali , kredki pastele, klamerki

Przebieg warsztatów:

1. Prowadząca wita uczestniczki i prosi o przyjęcie postawy relaksacyjnej. Następnie prosi o wybranie litery ruchomego alfabetu i o przedstawienie się z jednoczesnym ruchem ręki piszącej w powietrzu podaną literę.

2. Prowadząca wyjaśnia pojęcie kinezjologii edukacyjnej. Przypomina najważniejsze zasady terapii pedagogicznej.

3. Uczestniczki chodzą po sali i starają się schwytać klamerką kartoniki z sylabami rozmieszczone w różnych miejscach. Następnie stają w kole i odczytują swoją sylabę, dodają do niej drugą tak, aby powstał wyraz. Mogą dobrać się w pary tworząc wyraz lub podając w kole sylabę wymyślać wyrazy rozpoczynające się nią.

4. Uczestniczki biorą do ręki pasek papieru i drą go na tyle części , ile jest np. wyrazów w zdaniu, sylab i głosek w wyrazach. Układanie z kawałków rytmów podanych przez prowadzącą. ( Kawałki można wykorzystać do tworzenia pracy plastycznej , jako śnieg , trawa, woda itp.)

5. Uczestniczki rozkładają na stolikach karteczki z wyrazami i w rytm melodii biegają lub chodzą wokół stolika. Na przerwę w muzyce zakrywają wyrazy prawą i lewą ręką . Następnie podnoszą dłoń i odczytują wyraz oraz dokonują analizy i syntezy słuchowej wyrazu.

6. Uczestniczki na kartkach zapisują dowolną literę . W rytm muzyki chodzą wokół stolika. W przerwie zatrzymują się przed daną kartką i dopisują do literki następną. Chodzą tak długo, aż powstanie wyraz.

7. Uczestniczki kreślą na kartkach leniwą ósemkę pastelami. Następnie wodzą po śladzie palcem jednej ręki, drugiej, nogą prawą, lewą.

8. Prowadząca wymawia słowa, a uczestniczki kolorują tyle pól na mandali ile jest w tym słowie głosek lub sylab.

9. Prowadząca dziękuje wszystkim i rozdaje scenariusz warsztatów.

Izabela Zwidryn

---