Kontekst czasowy, terytorialny i systemowy prawa własności intelektualnej:
Prawo autorskie ma trzy aspekty:
a) kontekst czasowy - dotyczy przedmiotowego ujęcia prawa autorskiego. Polega na tym, że prawo autorskie ewoluuje w czasie.
b) kontekst terytorialny - prawo autorskie dotyczy podmiotów, które mają swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce. Dotyczy dwóch płaszczyzn: państwa i jego obywateli. Powinien być dopasowany do porządku UE.
c) kontekst systemowy - jest niejako pochodną dwóch poprzednich kontekstów, ale odnosi się do wewnętrznego porządku prawnego.
Źródła prawa własności intelektualnej:
Podstawowymi przepisami regulującymi prawo własności intelektualnej w Polsce są w szczególności:
1. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1117 ze zm.),
2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity opublikowany w Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.),
3. Powszechna konwencja o prawie autorskim podpisana w Genewie 6 września 1952 r., zrewidowana w Paryżu 24 lipca 1971 r.
4. Konwencja Rzymska o Ochronie Wykonawców, Producentów Fonogramów oraz Organizacji Nadawczych z 26 października 1961 r.
5. Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (zwana też po prostu konwencją berneńską). Jest to umowa międzynarodowa zawarta w Bernie 9 września 1886. Była to pierwsza umowa w sprawie respektowania praw autorskich pomiędzy suwerennymi krajami.
Pojęcie i ustalenie utworu:
Zgodnie z art. 1 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych „utwór” definiowany jest jako rezultat działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w dowolnej postaci. Prawo autorskie uznaje za utwór każdy efekt działalności człowieka niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utwór musi jednak posiadać elementy twórcze, świadczące o indywidualnym i oryginalnym podejściu jego autora. Ochrona z tytułu praw autorskich nie wymaga, by utwór miał postać ukończoną.
Z punktu widzenia definicji utworu, ważne jest jego ustalenie, czyli uzewnętrznienie pod postacią rozpoznawalną przez osoby inne, niż autor. Utwór istniejący jedynie w świadomości jego twórcy, nie podlega ochronie z tytułu praw autorskich. Ustalenie utworu nie musi jednak przybierać formy trwałej, nie jest więc równoznaczne z jego utrwaleniem.
Kategorie dzieł chronionych:
W artykule 1. punkcie 2. Ustawy o prawie autorskim wylicza się przykładowe kategorie dzieł, które są chronione. Mogą być to w szczególności utwory:
1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, oraz programy komputerowe);
2. plastyczne (np. rysunki, loga, obrazy);
3. fotograficzne (zdjęcia);
4. lutnicze;
5. wzornictwa przemysłowego;
6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne (np. budynki);
7. muzyczne i słowno-muzyczne (piosenki, melodie);
8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne (np. sztuki teatralne);
9. audiowizualne (w tym filmowe).
Wyliczenie to ma charakter otwarty, co oznacza, że nawet jeśli jakieś dzieło nie daje się zakwalifikować do którejś z tych kategorii, to i tak może podlegać ochronie prawa autorskiego, o ile spełnia warunki, o których mowa w art. 1. punkcie 1. Ustawy o prawie autorskim.
Zbiory dzieł:
Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu stanowią przedmiot prawa autorskiego pod warunkiem, że przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma charakter twórczy, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów (a więc co do zamieszczenia poszczególnych utworów powinny być zawarte odrębne umowy zezwalające na zamieszczenie z ich twórcami). Twórcy zachowują prawo do swych utworów, nie mają go jednak w stosunku do powstałego zbioru.
Dzieło zbiorowe:
Przykładami dzieła zbiorowego przytoczonymi przez ustawę są encyklopedia lub publikacja periodyczna (np. gazeta czy czasopismo).
Prawa autorskie do takiego utworu przysługują producentowi lub wydawcy. Twórcy zachowują jedynie prawo do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie. Może więc np. autor felietonów do określonego czasopisma opublikować swoje felietony w książce zawierającej wszystkie jego utwory w danej dziedzinie, bez zgody wydawcy czasopisma, jako że jemu - jako twórcy przysługują do nich prawa autorskie.
Ustawodawca, określając jednak w ten sposób podmiot prawa autorskiego do dzieła zbiorowego jako całości (wydawca lub producent), uznał jego szczególną rolę w powstaniu utworu zbiorowego, jako pomysłodawcy schematu takiego utworu, jego koncepcji oraz później nadanego kształtu.
Opracowanie cudzego utworu:
Opracowanie cudzego utworu nazywa się „utworem zależnym”. Są to w szczególności:
- tłumaczenie, przeróbka, adaptacja;
- przeniesienie na inną technikę artystyczną, układ muzyczny,
przeniesienie na film;
- streszczenie, inscenizacja, aranżacja muzyczna, antologia, edycja
krytyczna.
Elementy przejęte z cudzego utworu (utworu pierwotnego) muszą być same w sobie oryginalne. Jeżeli utwór tylko bazuje na informacjach o faktach zawartych w innym utworze - wówczas nie jest to utwór zależny, tylko dzieło oryginalne.
Jednakże opracowanie cudzego utworu, aby mogło być uznane za utwór musi mieć oryginalny charakter. Oznacza to, że osoba przerabiająca musi wprowadzić pewne nowe, oryginalne elementy do dzieła przerabianego.
Utworem zależnym nie jest:
- dzieło powstałe z inspiracji cudzego utworu;
- opracowanie redakcyjne tekstu.
Każdy może dokonać opracowania cudzego utworu i nie potrzebuje do tego zgody jego twórcy. Dopiero przeniesienie praw autorskich do utworu zależnego lub korzystanie z nich (a więc zwielokrotnienie, publikacja, itp.) wymaga zezwolenia autora utworu pierwotnego (lub innej osoby, której przysługują prawa zależne).
W przypadku baz danych spełniających cechy utworu zezwolenie twórcy jest konieczne także na sporządzenie opracowania.
Utwór inspirowany:
Utwory inspirowane są dziełami, które powstają w wyniku pobudki dostarczonej przez inny utwór, co można stwierdzić zapoznając się z utworem inspirowanym. Związek pomiędzy utworem inspirowanym a utworem pierwotnym musi być dostrzegalny, jednak nie jest on tak silny jak w przypadku opracowania cudzego utworu. Szczególną cechą utworu inspirowanego jest to, że nowy utwór inspirowany jedynie w niewielkim stopniu wykorzystuje pewne elementy utworu pierwotnego oraz powstaje przede wszystkim w wyniku istotnego wkładu twórczego autora utworu inspirowanego. Zgodnie z założeniami prawa autorskiego utwór inspirowany może być tworzony bez zgody autora dzieła, z którego inspiracje czerpie artysta tworzący utwór inspirowany, a nawet wbrew jego woli.
Ograniczenie przedmiotowego zakresu ochrony:
[WYDAJE MI SIĘ, ŻE O TO CHODZI, ALE MOGĘ SIĘ MYLIĆ, A JEŚLI SIĘ MYLĘ, TO PROSZĘ O SPROSTOWANIE]
Nie korzystają z ochrony prawem autorskim:
• idee i pomysły, chyba że są wyrażone oryginalną formą,
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
• akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
• proste informacje prasowe,
• pomysły i tematy badawcze oraz teorie i fakty naukowe,
• znane powszechnie od dawna formy plastyczne, przestrzenne lub muzyczne,
• elementy utworów pozbawione charakteru twórczego, np.: typowe tabele, rysunki, zestawienia pozbawione oryginalnej koncepcji np. alfabetyczne.
• utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku,
• utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji,
• znaki firmowe użyte w celach informacyjnych.
Formalne przesłanki ochrony:
Ochronie prawem autorskim podlega utwór, który spełnia jednocześnie trzy przesłanki:
• stanowi przejaw działalności twórczej,
• wyróżnia się indywidualnym charakterem,
• jest ustalony w jakiejkolwiek postaci
niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Dla powstania ochrony prawno-autorskiej nie jest wymagane dopełnienie żadnych formalnych wymogów. Ochrona powstaje z chwilą ustalenia utworu i każdy, kto stworzył utwór może domagać się, by był uznawany za jego autora, chyba że w postępowaniu sądowym udowodni mu się, iż nie jest autorem utworu, albo że stworzone przez niego dzieło nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Z ochrony prawem autorskim korzysta zarówno utwór dokończony jak i nie dokończony, całe utwory jak również ich szkice, projekty, plany, wersje wstępne - o ile tylko spełniają same w sobie przesłanki utworu, o których była mowa wyżej.
Twórca, jako podmiot prawa autorskiego:
Twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu; jest to domniemanie ustawowe, które można obalić tylko w drodze procesu sądowego, pod warunkiem udowodnienia, że osoba, której nazwisko jest umieszczone na utworze, faktycznie twórcą nie jest.
Dzieła wspólne:
Dzieło wspólne to:
- zarówno współautorskie dzieło nierozłączne tzn. takie, w którym dwie lub więcej osób stworzyły całość, w której nie da się wyodrębnić ich udziałów (np. publikacja relacjonująca wyniki wspólnie prowadzonych badań i wspólnie napisana),
- jak i współautorskie dzieło rozłączne tzn. takie, w którym każdy z autorów pisze odrębną część (np. podręcznik, w którym każdy autor pisze odrębny rozdział)
Prawa autorów dzieł wspólnych:
Prawa autorskie służą wspólnie wszystkim współtwórcom z tym, że korzystając z tych praw nie mogą godzić w interesy pozostałych współtwórców.
W zakresie praw osobistych, ze względu na ich nieodłączny od osoby twórcy charakter, każdemu współtwórcy przysługuje pełnia praw z art. 16 (patrz "prawa osobiste twórcy"), tak jakby był jedynym twórcą. Nie może jednak realizować swoich praw z naruszeniem praw osobistych pozostałych współtwórców. Nie może zatem jeden twórca, bez zgody innych, decydować o publikacji utworu albo o wprowadzeniu do niego takich zmian, które naruszą jego dotychczasowy kształt lub treść.
W zakresie praw majątkowych:
• każdy ze współtwórców posiada udział w całym prawie,
• do współwłasności praw stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych,
• wielkość udziałów w prawie określa umowa zawarta między współtwórcami,
• jeżeli umowy brak, ustawa stwarza domniemanie udziałów równych.
Umowa między współtwórcami, poza określeniem wielkości udziałów w prawach majątkowych, powinna określać także sposób zarządzania prawem, zasady pobierania korzyści z wykonywania wspólnego prawa, a nawet zasady dysponowania tym prawem.
Bez zgody współtwórców można dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa do całości utworu, z tym że uzyskane świadczenie dzieli się pomiędzy wszystkich współtwórców.
Prawa majątkowe każdego współtwórcy:
• mogą być przeniesione na osobę trzecią tylko za zgodą wszystkich pozostałych twórców,
• mogą być przedmiotem dziedziczenia, z tym że w razie braku spadkobierców nie przechodzą one na Skarb Państwa jako spadkobiercę ustawowego, a na pozostałych współtwórców lub ich spadkobierców.
Prawa autorskie do dzieł wspólnych wygasają po upływie 70 lat od śmierci najdłużej żyjącego współtwórcy.
Dzieła połączone:
Dzieło połączone to, co najmniej dwa odrębne utwory nadające się do samodzielnej eksploatacji, są one chronione i zostały stworzone niezależnie od siebie przez różne osoby. Utwory te zostały połączone przez twórców lub przez osobę trzecią, ale za zgodą wszystkich uprawnionych do połączonych utworów. Połączenia dokonano w celu wspólnego rozpowszechniania. Nie zaś w celu stworzenia nowego dzieła.
Osoby uprawnione z mocy ustawy do praw autorskich - pracodawca, producent lub wydawca oraz instytucja naukowa.
Pracodawca:
Pracodawca nabywa prawa majątkowe dopiero z chwilą przyjęcia utworu; znaczy to, że od chwili ustalenia utworu do jego dostarczenia pracodawcy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy; jeżeli twórca nie dostarczy utworu pracowniczego pracodawcy może on wystąpić przeciwko pracownikowi z roszczeniami z tytułu naruszenia obowiązków ze stosunku pracy.
Przyjęcie utworu może być:
a. wyraźne: pracodawca składa twórcy stosowne oświadczenie woli;
b. dorozumiane: pracodawca nie oświadczy pracownikowi, że jego utworu nie przyjmuje;
c. w braku jakiegokolwiek oświadczenia pracodawcy uważa się, że utwór przyjęty został bez zastrzeżeń.
Pracodawca, w ciągu dwóch lat od przejęcia utworu, ma obowiązek jego rozpowszechnienia; jeżeli go nie dopełni, twórca może wyznaczyć pracodawcy termin do rozpowszechnienia, a po jego bezskutecznym upływie przejmuje z powrotem autorskie prawa majątkowe razem z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono;
Pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie jedynie w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron;
oznacza to w praktyce, że pracodawca nie może eksploatować utworu poza sferą swego działania, np. utwór stworzony przez nauczyciela dla celów dydaktycznych nie powinien być wykorzystywany bez jego zgody dla innych celów, a opinia radcy prawnego, wydana dla konkretnej sprawy, nie powinna być bez jego zgody wykorzystywana w innej sprawie, a zwłaszcza komercyjnie.
Producent lub wydawca:
Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Autorskie prawa majątkowe przysługują producentowi lub wydawcy do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej., ale do poszczególnych części mających znaczenie samodzielne autorskie prawa majątkowe przysługują ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
Instytucja naukowa:
Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo w opublikowaniu utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany.
Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze, o którym mowa w ust. 1, oraz udostępniać ten materiał osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.
Treść podmiotowych praw autorskich:
[NIE WIEM, CZY TO JEST DOBRZE]
Pod pojęciem podmiotu praw autorskich rozumie się osobę, w której wyłącznej dyspozycji dany utwór się znajduje, tzn., która może rozporządzać bezwzględnymi prawami do niego. Osoby, bowiem, które uzyskują legitymacje na podstawie umowy do korzystania w określonym zakresie z utworu (licencjobiorcy), nie mogą być traktowane jako podmioty praw autorskich do niego, gdyż ich względne uprawnienia stanowią jedynie emanacje praw wyłącznych, przysługujących właśnie tymże podmiotom.
Podział podmiotów praw autorskich dzieli się na dwie grupy: twórców (współtwórców) oraz pozostałe podmioty.
Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów. Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
Do powstania utworu nie może, więc dojść bez udziału twórcy. Spotyka się koncepcje próbujące przypisać umiejętności stwarzania utworów odpowiednio zaprogramowanym komputerom, ale stanowią one oczywiste nadużycie interpretacyjne. Nie podlega, bowiem dyskusji pogląd, iż tylko człowiek zdolny jest do kreowania w świadomy sposób indywidualnych aktów twórczych. Jeżeli więc stwierdzony został fakt ustalenia utworu, za pewnik należy przyjąć również istnienie jego twórcy.
Przypadki zasygnalizowanego powyżej „zejścia się” (konfuzji) poszczególnych, przewidzianych w ustawie kategorii podmiotów wyłącznie uprawnionych (o statusie twórcy i jednocześnie wyposażonej w autorsko-prawne przywileje osoby, np. producenta czy wydawcy)w praktyce zdarzają się na tyle sporadycznie, iż nie będziemy poświęcać im dalej większej uwagi.
Podmiotami wyłącznych majątkowych praw autorskich mogą być jednak w zasadzie wszystkie osoby fizyczne i prawne, zdolne do zawierania umów i zaciągania zobowiązania. Należy mianowicie mieć świadomość, iż podmiotem praw autorskich można stać się w sposób pochodny, na drodze umownej. Pozwala to na uznanie za taki podmiot pozwala na uznanie za taki podmiot nawet Skarbu Państwa, który wchodzi w wyłączne posiadanie praw majątkowych do niektórych utworów, np. w związku z nie objętym przez innego spadkobiercę spadkiem w skład, którego wchodzą także tego rodzaju prawa.
Autorskie prawa osobiste:
Autorskie prawa osobiste:
• przysługują w zasadzie twórcy utworu,
• powstają z chwilą ustalenia utworu,
• nie można ich się zrzec,
• nie podlegają dziedziczeniu,
• nie są ograniczone w czasie,
• nie wygasają po śmierci twórcy,
• ich pakiet określa art. 16:
o prawo do autorstwa utworu,
o prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo
udostępniania go anonimowo,
o prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego
wykorzystania,
o prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
o prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Katalog osobistych praw autorskich z art.16 jest uzupełniony jeszcze innymi prawami szczegółowymi, jak na przykład:
• prawo do sprzeciwienia się zniszczeniu utworu plastycznego (art. 32 ust.2),
• prawo dostępu do utworu znajdującego się u nabywcy ( art. 52 ust.3),
• prawo do wycofania utworu z obiegu przez twórcę (art.56),
• prawo twórcy do odstąpienia lub wypowiedzenia zawartych z nim umów (art. 5,
• prawo twórcy do przeprowadzenia nadzoru autorskiego (korekty) przed rozpowszechnieniem utworu (art. 60).
Autorskie prawa majątkowe - pojęcie i prawna ochrona interesów majątkowych twórcy:
Autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem obrotu prawnego (umowy o przeniesienie praw, o korzystanie z praw, (np. umowa licencyjna), a także są dziedziczone. Zgodnie z art.17 należą do nich:
• prawo do korzystania z utworu,
• prawo rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji,
• prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Czas trwania autorskich praw majątkowych
• trwają w zasadzie przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci,
• jeżeli twórca nie jest znany - 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu;
jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca:
• 70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu,
• gdy utwór nie został rozpowszechniony - 70 lat od daty ustalenia utworu.
Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich prawa majątkowych liczy się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.
Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w pełnych latach następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego bieg terminu zaczyna się liczyć.
Ustawowy czas trwania autorskich praw majątkowych nie może być ani skrócony ani wydłużony jakąkolwiek czynnością prawną, ani aktem administracyjnym.
Uprawnienia cząstkowe do praw autorskich - pola eksploatacji.
a) prawo do korzystania z utworu
b) prawo do rozpowszechniania utworu
prawo do reprodukcji trwałej utworu
- prawo do wprowadzenia utworu do obrotu
- prawo do użyczenia i najmu egzemplarzy utworu
prawo do reprodukcji jednorazowej
- do wykonania i wystawienia utworu
- do wyświetlania i odtwarzania
- do nadania i reemitowania
- do udostępniania on-line
- do rozporządzania utworem
- do wynagrodzenia za korzystanie
- zezwalanie na wykonanie autorskich praw zależnych
WAŻNE I PODCHWYTLIWE:
umowa nie precyzująca pól eksploatacji jest nieważna
umowa mówiąca o „wszystkich, także przyszłych” polach eksploatacji jest nieważna - jeśli powstaną nowe pola, autor ma prawo nimi rozporządzać. (ta sama zasada co przy „wszystkich przyszłych utworach”)
Można mieć umowy odnośnie różnych pól eksploatacji z różnymi podmiotami (np. Jedna firma wydaje, inna zajmuje się sprzedażą)
Pola eksploatacji wymienione w ustawie są tylko PRZYKŁADEM. Lista nie jest zamknięta i w zależności od sytuacji można każdy dział rozdzielić jeszcze bardziej.
Wykonanie różnymi technikami i na różnych nośnikach (także formatowo, np. książka formatu A4 i kieszonkowa) mogą być wykonane przez różnych wykonawców, a więc są innymi polami eksploatacji.
Za wykorzystanie utworu na danym polu eksploatacji twórcy należy się wynagrodzenie;
Autorskie prawa majątkowe mogą być przeniesione na inny podmiot w drodze dziedziczenia lub umowy
POLA EKSPLOATACJI
Treść prawa autorskiego wyznaczona jest również przez pojęcie „pole eksploatacji”.
Artykuł 17 pr. aut wskazuje, że twórca jest uprawniony do rozporządzania i korzy-
stania z utworu na wszystkich polach eksploatacji. Pole eksploatacji to nic innego,
jak sposób korzystania z danego utworu. Polem eksploatacji jest np. wyświetlanie,
nadanie, powielanie utworu określoną techniką, np. drukarską, wykonaniem.
Pojęcie pole eksploatacji pojawia się w art. 50 pr. aut., który porządkuje sposoby
korzystania z utworów i dzieli je na trzy kategorie:
1) utrwalanie i zwielokrotnianie utworu,
2) obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utrwalono utwór,
3) rozpowszechnianie utworu w inny sposób niż wprowadzanie do obrotu.
Przy czym katalog ten jest otwarty - mogą istnieć pola nie zawarte w ustawie oraz nieistniejące w momencie tworzenia utworu.
a) prawo do korzystania. Autorowi przysługuje monopol autorski, tzn. Prawo do wykorzystania utworu na wszystkich polach. Autor może poprzez umowę zrzec się możliwości korzystania z utworu na pewnych polach i przenieść uprawnienia do korzystania z nich na inny podmiot, np. wydawnictwo.
b) prawo do rozpowszechniania utworu. Rozpowszechnienie jest to udostępnienie publiczne utworu za zezwoleniem twórcy. Wiąże się z opublikowaniem utworu.
c) prawo do reprodukcji trwałej utworu. Reprodukcja trwała zawiera w sobie utrwalenie i zwielokrotnienie utworu. Utrwalenie oznacza sporządzenie pierwszego nośnika materialnego zawierającego utwór. Zwielokrotnienie natomiast oznacza wykonanie kolejnych egzemplarzy na podstawie istniejącego już nośnika i ma na celu umożliwienie potencjalnym odbiorcom zapoznanie się z utworem za pomocą zwielokrotnionych egzemplarzy. Dokonuje się tego różnymi technikami, w zależności od rodzaju utworu i nośnika (w tym komputer). Różne metody i nośniki są rozumiane jako różne pola eksploatacji.
- prawo do wprowadzenia utworu do obrotu. Wprowadzenie do obrotu to przekazanie wyrobu przez producenta sprzedawcy lub konsumentowi pierwszy raz (tj. Od momentu np. Wydania i przekazania sklepom jest on uznany za wprowadzony do obrotu)
- prawo do użyczenia i najmu egzemplarzy. Użyczenie - bezpłatne używanie rzeczy przez czas (nie)określony. Najem - najęcie związane jest z cyklicznymi płatnościami za najem przedmiotu
d) prawo do reprodukcji jednorazowej. Reprodukcja jednorazowa jest to przejściowe udostępnienie utworu, bez udostępnienia nośnika.
do wykonania i wystawienia; twórca otrzymuje wynagrodzenie umowne albo jednorazowe albo od wpływów. Twórca może odstąpić od umowy o wykonanie utworu muzycznego/wystawienie utworu scenicznego, jeśli utwór jest wystawiany nieodpowiednio lub ze zmianami, którym twórca może się słusznie sprzeciwić. Publiczne wykonanie jest polem, na którym mogą być eksploatowane utwory literackie, muzyczne, słowno-muzyczne, dramatyczne. Publiczne wykonanie jest tzw. wykonaniem „na żywo”, bez pośrednictwa egzemplarza utworu i często polega na wykorzystaniu pracy artysty wykonawcy
Do wyświetlenia i odtworzenia; Odtworzeniem utworu jest jego udostępnienie bądź przy pomocy nośników dźwięku, obrazu lub dźwięku i obrazu, na których utwór został zapisany, bądź przy pomocy urządzeń służących do odbioru programu radiowego lub telewizyjnego, w którym utwór jest nadawany; Wyświetlenie jest to odtworzenie stworzonego nagrania jakiegoś widowiska, np. Meczu, koncertu.
Do nadania i reemitowania (z praw pokrewnych) - Nadanie oznacza wyemitowanie utworu przez stacje radiowe lub telewizyjne. Reemisja oznacza równoczesne i integralne nadanie utworu nadawanego przez inną organizację radiową lub telewizyjną. Jest to zatem działalność prowadzona m.in. przez telewizje kablowe.
Do udostępniania on-line - (coś tu jest nie tak, bo wrzucenie do sieci wiąże się z nośnikiem - dyskiem twardym komputera) - ZNALAZŁEM TYLKO INFORMACJE O DIGITALIZACJI UTWORÓW NA DŁUŻEJ.
do rozporządzania utworem - najprościej - do właściciela autorskich praw majątkowych należy, komu przekaże prawa do konkretnych pól
do wynagrodzenia za korzystanie - jeśli ktoś wykorzystuje prawo w celu np. Wystawienia, wyświetlenia, nadania - płaci twórcy.
Zezwalanie na wykorzystanie autorskich praw zależnych - czyli zezwolenie na wykonanie np. tłumaczeń i opracowań - w skrócie utworów zależnych. Jeśli nowopowstały utwór powstał z podniety utworem, a nie z utworu pierwotnego - nie jest utworem zależnym.
19. Zakres autorskich praw majątkowych - czas trwania autorskich praw majątkowych.
Art.36
Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu:
1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,
2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość,
3) w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia,
4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
Art. 37.
Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich praw majątkowych rozpoczyna się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.
art. 38 skreślony
Art. 39.
Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów określonych w art. 36 i art. 37.
9.06.2000r. wydłużono czas ochrony praw majątkowych z 50 do 70 lat
Zgodnie z treścią art. 36 prawa autorskiego czas ochrony generalnie liczy się od daty śmierci twórcy utworu.
Inne cezury , od których liczony jest czas ochrony utworu:
gdy autor nie jest znany - czas ochrony liczy się od daty pierwszego rozpowszechnienia, czyli od daty udostępnienia utworu publiczności za zezwoleniem twórcy ( w sytuacji, gdy nazwisko twórcy nie jest znane, przy obliczaniu terminu ochrony należy przyjmować domniemanie faktyczne, że do publikacji doszło za zgodą autora)
gdy prawa utworu przysługują z mocy ustawy innej osobie niż autor, czas ochrony liczy się od daty rozpowszechniania utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalnia;
gdy mamy do czynienia z utworem audiowizualnym 70letni czas ochrony liczy się od śmierci osoby najpóźniej zmarłej spośród osób uznanych za współtwórców utworu audiowizualnego, tj. głównego reżysera, autora scenariusza, operatora obrazu, autora dialogów, kompozytora muzyki utworu audiowizualnego.
20. Wyczerpanie prawa do wprowadzenia utworu do obrotu;
Wyczerpanie prawa to termin języka prawniczego, który w sposób obrazowy opisuje konsekwencje zgodnego z prawem wprowadzenia do obrotu, przez uprawnionego z tytułu prawa własności intelektualnej (w tym prawa autorskiego) egzemplarza utworu chronionego prawem autorskim.
Zgodne z prawem wprowadzenie do obrotu - wprowadzenie dokonane za zgodą autora lub innego podmiotu, do którego w danym momencie należą prawa autorskie;
Skutkiem wprowadzenia do obrotu jest włączenie możliwości uprawnionego do sprzeciwiania się dalszej odsprzedaży tego utworu. Podmiot uprawniony traci kontrolę nad odsprzedażą egzemplarzy utworów, jeżeli wcześniej wyraził zgodę na wprowadzenie do obrotu egzemplarzy tego utworu.
Omawiana zasada została wprowadzona w celu zapewnienia poszanowania prawa własności nabytych egzemplarzy utworów oraz pewności obrotu tymi egzemplarzami. Wyczerpanie prawa następuje po spełnieniu następujących przesłanek:
Musi nastąpić wprowadzenie do obrotu egzemplarza utworu
Przeniesienie własności egzemplarza utworu
Rozstrzygnięcie przez uprawnionego (twórcę lub inny podmiot skupiający w swym ręku odpowiednie prawo) o miejscu wprowadzenia do obrotu
Reguła wyczerpania prawa nie obejmuje najmu i użyczenia. Oznacza to, że w tym zakresie kontrola sposobu korzystania, została pozostawiona twórcy.
Dozwolony użytek publiczny utworu:
- dozwolony użytek w celach informacyjnych
- dozwolony użytek w celach naukowych i oświatowych
- prawo cytatu.
Art. 24-33 ustawa prawa autorskie i prawa pokrewne
Dozwolony użytek (ang. fair use) polega na ograniczeniu monopolu właściciela praw autorskich polegające na zezwoleniu na korzystanie bez konieczności uzyskiwania jego zgody już rozpowszechnionego utworu pod ściśle określonymi warunkami i w ściśle określonych sytuacjach.
1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione :
sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,
aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie,
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b),
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
2. Za korzystanie z utworów, których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Dozwolony użytek w celach informacyjnych - Prawo przedruku art.25
Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych wiadomości w prasie radiu i telewizji, jest umotywowane tym, że celem jest informowanie społeczeństwa o określonych faktach.
Musi być wskazane źródło.
2. Dozwolony użytek w celach naukowych i oświatowych - Art. 27
Instytucje naukowe i oświatowe mogą korzystać z utworów oraz utrwalać ich fragmenty w celach naukowych lub do prowadzenia własnych badań
Biblioteki, archiwa lub szkoły mogą udostępniać nieodpłatnie egzemplarze utworów. Udostępniają swoje zbiory dla celów badawczych lub poznawczych. Mogą zlecać sporządzenie egzemplarzy w celu uzupełnienia zbioru.
3. Prawo cytatu art.29
Dozwolone jest przytaczanie w utworach stanowiących samoistną całość urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości we własnym utworze.
Musi to być uzasadnione:
- Potrzebą wyjaśnienia
- Krytyczną analizą
- Potrzebą nauczania (w podręcznikach)
- Prawa gatunku twórczości (kabaret, karykatura polityczna)
Przy wykorzystywaniu prawa cytatu musimy oznaczyć go imieniem i nazwiskiem i wskazujemy źródło, z którego korzystaliśmy.
W podręcznikach wypisach i antologiach dozwolone jest w celach dydaktycznych i naukowych umieszczać drobne utwory lub fragmenty większych utworów, przy czym tutaj należy się wynagrodzenie.
24. DOZWOLONY UŻYTEK UTWORÓW PLASTYCZNYCH
Dozwolony użytek publiczny daje możliwość korzystania z dzieła bez zgody uprawnionego ze względu na interes publiczny oraz potrzeby kulturalno- oświatowe społeczeństwa.
Art. 31 Zezwala na nieodpłatne publiczne wykonywanie utworów podczas różnych ceremonii (religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych), jeżeli NIE jest to związane z osiąganiem pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i nie jest w celu promocyjnym, reklamowym lub wyborczym. Artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia.
Publiczne wystawienie oryginału
Art. 32.1 właściciel egzemplarza utworu plastycznego może go wystawić publicznie, ale NIE osiągając korzyści majątkowych Zniszczenie oryginału utworu
Zniszczenie oryginału utworu
Art. 32. 2 Gdy właściciel oryginalnego egz. utworu plastycznego( znajdującego się w miejscu publicznym) podejmie decyzje o zniszczeniu utworu musi przedstawić twórcy OFERTĘ SPRZEDAŻY, jeżeli porozumienie jest możliwe. Górną granicę ceny określa wartość materiałów.
Jeżeli sprzedaż jest niemożliwa, to właściciel musi sporządzić kopię utworu bądź jego dokumentację (zależy od charakteru utworu)
Jeżeli właściciel zakupionego dzieła chce zniszczyć oryginał musi zapłacić za zniszczenie ( Oferta sprzedaży). Jeżeli twórca nie żyje właściciel płaci na rzecz FUNDUSZU PROMOCJI TWÓRCZOŚCI.
Rozpowszechnienie utworu plastycznego (obejmuje odtwarzanie utworu dowolną techniką i jego publiczne udostępnienie)
Art. 33 Możliwe jest rozpowszechnianie utworów
Wystawionych na stałe w ogólnie dostępnych miejscach takich jak: drogi, ulice, place, ogrody, ale NIE do tego samego użytku (tzn. w celach wystawienniczych)
Wystawionych w publicznie dostępnych zbiorach ( nie w wolnej przestrzeni, jak w pkt. 1) jak muzea, galerie, sale wystawione, ale tylko w ramach wydawnictw i w katalogach, promujących dane utwory. A także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże granicach uzasadnionych celem informacji;
Jeżeli nawiązanie porozumienia z twórcą napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, można bez jego zgody rozpowszechniać utwory plastyczne i fotograficzne w encyklopediach i atlasach. Autorowi dzieła przysługuje jednak prawo do wynagrodzenia.
Art. 33.1 ogranicza prawa wyłączne twórcy, pozwalając na korzystanie z utworów dla dobra osób niepełnosprawnych, jeżeli korzystanie odnosi się bezpośrednio do upośledzenia, nie ma charakteru zarobkowego i jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z tego upośledzenia.
Dozwolony użytek w celach państwowych
Art. 33.2 Wolno korzystać z utworów dla celów bezpieczeństwa publicznego lub na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub prawodawczych oraz sprawozdań z tych postępowań.
Dozwolony użytek w celach gospodarczych
Art. 33.3 wolno w celu reklamy (promocji) wystawy publicznej lub publicznej sprzedaży korzystać z utworów wcześniej rozpowszechnionych, których dotyczy omawiane wydarzenie, w zakresie uzasadnionym tą promocją, z wyłączeniem innego handlowego wykorzystania.
Art. 33.4 Wolno korzystać z utworów w związku z prezentacją i naprawą sprzętu
Art. 33.5 wolno korzystać z utworu w postaci obiektu budowlanego, jego rysunku, planu albo innego ustalenia w celu odbudowy lub remontu
Wykoywanie autorskich praw majątkowych.
Umowa o korzystanie z utworu (umowa licencyjna)
Art. 41. 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:
autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy,
2) nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.
2. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej "licencją", obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
3. Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
4. Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
LICENCJA
Upoważnienie (pozwolenie) dane przez autora lub osobę której przysługują autorskie prawa majątkowe (licencjodawca) użytkownikowi utworu (licencjobiorca) na wykorzystywanie utworu w sposób i na warunkach ustalonych między nimi w odnośnej umowie (umowa licencyjna). Umowa licencyjna obejmuje zezwolenie na wykorzystywanie utworu wyłącznie na polach eksploatacji wymienionych w umowie. Zawarcie umowy licencyjnej nie powoduje przeniesienia autorskich praw majątkowych, przysługują one nadal licencjodawcy, który może udzielać dalej innym osobom licencji. Licencja może być wyłączna i wówczas licencjodawca zobowiązuje się, że nie będzie udzielał licencji innym osobom poza licencjobiorca ani sam korzystał z utworu. Licencja może byc udzielona na czas oznaczony lub nieoznaczony.
W przypadku rozporządzenia autorskimi prawami majątkowymi do utworu w drodze umowy, jej strony zobowiązane są enumeratywnie wskazać pola eksploatacji-muszą byc wyraźnie wymienione, w zakresie których dochodzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych z twórcy na nabywcę.
Licencja jest umową zezwalajacą na korzystanie z utworu w określony w umowie sposob bez przenoszenia na osobę korzystajacą z prawa autorskiego-tworca nie wyzbywa się swoich praw.
Umowa musi być zawarta w formie pisemnej
zawarcie umowy przenoszacej prawa autorskie bez zachowania formy pisemnej powoduje jej nieważność
autorowi nalezy się wynagrodzenie za każde pole eksploatacji jeżeli umowa nie wskazuje że jest nieodpłatna
strony NIE moga zawrzeć kontraktu w którym autor podjąłby zobowiązania w zakresie wszystkich swoich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju, mogacych powstaćw przyszłości.
Dopuszczalne są umowy, dotyczące całego dotychczasowego dorobku określonego autora-dopuszczalna jest jest umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych utworów mających powstać w przyszłości, jeżeli tylko nie obejmie ona całego przyszłego dorobku twórczego autora.
Umowa licencyjna i umowa przenosząca prawa powinny wyrażnie wskazać pola ekpoatacji
Odpłatne lub nieodpłatne przeniesienie praw do korzystania z utworu, rozporządzania nim i pobierania wynagrodzenia z tego tytułu. Autor, który przeniesienie majątkowe prawa autorskie, nie może już z nich korzystać, czyli nie może zarabiać na danym utworze na tych polach eksploatacji, do których przeniósł swoje prawa. Przeniesienie autorskich praw majątkowych obejmuje wykorzystywanie utworu wyłącznie na polach eksploatacji wymienionych w umowie.
Umowa o stworzenie utworu
Art. 12.
1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Art. 54.
1. Twórca jest obowiązany dostarczyć utwór w terminie określonym w umowie, a jeżeli termin nie został oznaczony - niezwłocznie po ukończeniu utworu.
2. Jeżeli twórca nie dostarczył utworu w przewidzianym terminie, zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni dodatkowy termin z zagrożeniem odstąpienia od umowy, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić.
Art. 55.
1. Jeżeli zamówiony utwór ma usterki, zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni termin do ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić lub żądać odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia, chyba że usterki są wynikiem okoliczności, za które twórca nie ponosi odpowiedzialności. Twórca zachowuje w każdym razie prawo do otrzymanej części wynagrodzenia, nie wyższej niż 25% wynagrodzenia umownego.
2. Jeżeli utwór ma wady prawne, zamawiający może od umowy odstąpić i żądać naprawienia poniesionej szkody.
3. Roszczenia, o których mowa w ust. 1, wygasają z chwilą przyjęcia utworu.
4. Jeżeli zamawiający nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nie przyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.
Art. 56.
1. Twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć ze względu na swoje istotne interesy twórcze.
2. Jeżeli w ciągu dwóch lat od odstąpienia lub wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, twórca zamierza przystąpić do korzystania z utworu, ma obowiązek zaoferować to korzystanie nabywcy lub licencjobiorcy, wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin.
3. Jeżeli odstąpienie od umowy lub jej wypowiedzenie następuje po przyjęciu utworu, skuteczność odstąpienia lub wypowiedzenia może być przez drugą stronę umowy uzależniona od zabezpieczenia kosztów poniesionych przez nią w związku z zawartą umową. Nie można jednak żądać zwrotu kosztów, gdy zaniechanie rozpowszechniania jest następstwem okoliczności, za które twórca nie ponosi odpowiedzialności.
4. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do utworów architektonicznych i architektonicznourbanistycznych, audiowizualnych oraz utworów zamówionych w zakresie ich eksploatacji w utworze audiowizualnym.
Art. 12 tej samej ustawy mówi jednak, że jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Pracodawca i pracownik mogą zatem w inny sposób ukształtować autorskoprawne aspekty korzystania przez pracodawcę z utworów pracownika - twórcy. Brak uregulowań w umowie o pracę w zakresie autorskich praw majątkowych do utworu pracowniczego stwarza jednakże domniemanie, że z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabył do niego autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
pracodawca nabywa jedynie autorskie prawa majątkowe do utworu, który pracownik stworzył w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Innymi słowy, chodzi o przypadki, gdy stworzenie danego utworu należało do obowiązków (zadań) pracownika.
obowiązki pracownika powinny być wyraźnie wskazane w umowie o pracę, mogą też wynikać również z ustnych poleceń pracodawcy, wewnątrzzakładowych instrukcji, regulaminów, etc.
Zarówno w przypadku rozporządzenia autorskimi prawami majątkowymi do utworu w drodze umowy cywilnoprawnej jak również w przypadku przejścia na pracodawcę autorskich praw majątkowych w związku z łączącym pracodawcę z pracownikiem (twórcą) stosunkiem pracy twórcy przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie, chyba że z umowy wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych nastąpiło nieodpłatnie.
Zestaw pytań z ochrony własności intelektualnej
1. Przedmiotem prawa autorskiego jest:
działalność o indywidualnym charakterze
każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze
każda działalność twórcza
2. Warunkiem zaistnienia praw autorskich jest:
określona wartość utworu
właściwe przeznaczenie i sposób wyrażenia utworu
ustalenie utworu w jakiejkolwiek postaci
3. Nie są przedmiotem prawa autorskiego utwory:
odkrycia i idee
plastyczne
fotograficzne
4. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia:
ale musi mieć postać ukończoną
chociażby miał postać nieukończoną
ale należy go zarejestrować
5. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja:
jest przedmiotem prawa autorskiego
nie jest przedmiotem prawa autorskiego
jest przedmiotem prawa autorskiego w zależności od opracowania
6. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia:
zgody organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
ministerstwa właściwego ds. kultury i sztuki
twórcy utworu pierwotnego
7. Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli opracowanie nie zostało rozpowszechnione w ciągu:
trzech lat od jego udzielenia
pięciu lat od jego udzielenia
pięciu lat od powstania utworu
8. Jeżeli twórca utworu pierwotnego cofnął zgodę po upływie czasu wymaganego do rozpowszechnienia opracowania, to:
wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi
wypłacone twórcy wynagrodzenie podlega zwrotowi
wypłacone twórcy wynagrodzenie może podlegać zwrotowi
9. Utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem:
uważa się za opracowanie
nie uważa się za opracowanie
można uważać za opracowanie, w zależności od tego utworu
10. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić:
twórcę i tytuł utworu pierwotnego
tylko twórcę utworu pierwotnego
tylko tytuł utworu pierwotnego
11. Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego:
w każdym przypadku
o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie mają twórczy charakter
jeżeli zawierają inne utwory
12. Przedmiot prawa autorskiego stanowią:
akty normatywne lub ich urzędowe projekty
urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole
artykuły prasowe
13. Do utworów, które zostały opublikowane równocześnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą:
stosuje się przepisy ustawy o prawach autorskich
nie stosuje się przepisów ustawy o prawach autorskich
można stosować przepisy ustawy o prawach autorskich, w zależności od kraju, w którym równocześnie opublikowano utwór
14. Utworem opublikowanym jest utwór, który:
bez zgody twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie
za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie
za zezwoleniem twórcy został tylko zwielokrotniony
15. Opublikowaniem równoczesnym utworu jest opublikowanie utworu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą w okresie:
siedmiu dni od jego pierwszej publikacji
dwudziestu dni od jego pierwszej publikacji
trzydziestu dni od jego pierwszej publikacji
16. Utworem rozpowszechnionym jest utwór, który:
za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie
za zezwoleniem twórcy został w odpowiedni sposób udostępniony publicznie
bez zezwolenia twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie
17. Najmem egzemplarzy utworu jest:
ich przekazanie do nieograniczonego czasowo korzystania w celu tylko bezpośredniego uzyskania korzyści majątkowej
ich przekazanie do ograniczonego czasowo korzystania w celu bezpośredniego lub pośredniego uzyskania korzyści majątkowej
ich przekazanie do ograniczonego czasowo korzystania w celu tylko pośredniego uzyskania korzyści majątkowej
18. Użyczeniem egzemplarzy utworu jest:
ich przekazanie do nieograniczonego czasowo korzystania, mające na celu tylko bezpośrednie uzyskanie korzyści majątkowej
ich przekazanie do ograniczonego czasowo korzystania, mające na celu tylko pośrednie uzyskanie korzyści majątkowej
ich przekazanie do ograniczonego czasowo korzystania, niemające na celu bezpośredniego lub pośredniego uzyskania korzyści majątkowej
19. Prawo autorskie:
co do zasady przysługuje twórcy
zawsze przysługuje twórcy
nie przysługuje twórcy
20. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go:
producent i wydawca
producent lub wydawca
producent, wydawca i właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
21. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie:
wspólnie
łącznie
kumulatywnie
22. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez:
właściwą organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
sąd
ministra właściwego ds. kultury i sztuki
23. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu:
nie potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców
może być potrzebna zgoda wszystkich współtwórców, w zależności od utworu
potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców
24. Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują:
producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom
producentowi i wydawcy
tylko twórcom poszczególnych części mających samodzielne znaczenie
25. Prawo do tytułu utworu zbiorowego co do zasady przysługuje:
producentowi i wydawcy
producentowi lub wydawcy
twórcom poszczególnych części takiego utworu
26. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy:
nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe
nie nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe
nabywa z chwilą ustalenia utworu autorskie prawa majątkowe
27. Twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy
jeżeli pracodawca:
w okresie roku od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia
w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia
w okresie trzech lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia
28. Uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń, jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy o jego nieprzyjęci lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w terminie:
jednego miesiąca od dostarczenia utworu
trzech miesięcy od dostarczenia utworu
sześciu miesięcy od dostarczenia utworu
29. Pierwszeństwo instytucji naukowej do opublikowania utworu pracownika naukowego wygasa, jeżeli nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu albo jeżeli w okresie:
dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany
trzech lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany
pięciu lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany
30. Pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta przysługuje:
studentowi
uczelni wyższej, w której napisano pracę dyplomową
promotorowi studenta
31. Student, który przygotował pracę dyplomową może ją opublikować, jeżeli uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w ciągu:
1 miesiąca od jej obrony
3 miesięcy od jej obrony
6 miesięcy od jej obrony
32. Autorskie prawa osobiste:
nigdy nie wygasają
wygasają z chwilą śmierci autora
wygasają z upływem 70 lat po śmierci autora
33. Autorskie prawa osobiste:
podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu
nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu
podlegają zrzeczeniu się, ale nie zbyciu
34. Prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania to:
autorskie prawo osobiste
autorskie prawo majątkowe
prawo pokrewne osobiste
35. Autorskie prawa majątkowe:
podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy
nie podlegają egzekucji, nawet jeśli nie służą twórcy
nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy
36. Twórcy i jego spadkobiercom, w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego, przysługuje prawo do wynagrodzenia, którego wartość zależna jest od wartości sprzedaży i mieści się w przedziale:
od 0,25 % do 5 % ceny sprzedaży
od 1 % do 5 % ceny sprzedaży
od 3 % do 5 % ceny sprzedaży
37. Kopie uznane za oryginalne egzemplarze utworu, jeżeli zostały wykonane osobiście, w ograniczonej ilości, przez twórcę lub pod jego nadzorem, ponumerowane, podpisane lub w inny sposób przez niego oznaczone:
nie są oryginalnymi egzemplarzami utworu
są oryginalnymi egzemplarzami utworu
są nieoryginalnymi egzemplarzami utworu
38. Za dokonaną zawodowo odsprzedaż rękopisów utworów literackich i muzycznych twórcom i ich spadkobiercom przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości:
2 % ceny
3 % ceny
5 % ceny
39. Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów, kserokopiarek, skanerów, czystych nośników służących do utrwalania są obowiązani do uiszczania organizacjom zbiorowego zarządzania opłat w wysokości nieprzekraczającej:
3 % kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników
5 % kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników
6 % kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników
40. Posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, są obowiązani do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości:
do 3 % wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców
do 5 % wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców
do 10 % wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców
41. Bez zezwolenia twórcy:
nie wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego
wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego
wolno odpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego
42. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez:
tylko przez jedną osobę
tylko przez krąg osób pozostających w związku pokrewieństwa lub powinowactwa
krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego
43. Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej utwory nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną albo naziemną, jeżeli następuje to w ramach równoczesnego, integralnego i nieodpłatnego rozpowszechniania programów radiowych lub telewizyjnych i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców znajdujących się:
tylko w jednym budynku
w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących do 50 gospodarstw domowych
w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących do 100 gospodarstw domowych
44. Jeżeli urządzenia służące do odbioru programu radiowego lub telewizyjnego umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym służą do odbierania nadawanych utworów, to ich posiadacze:
mogą je nieodpłatnie odbierać, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych
nie mogą ich nieodpłatnie odbierać
mogą je nieodpłatnie odbierać, jeżeli łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych
45. Już rozpowszechnione sprawozdania o aktualnych wydarzeniach:
wolno odpłatnie rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji
wolno nieodpłatnie rozpowszechniać w celach informacyjnych tylko w prasie
wolno nieodpłatnie rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji
46. W sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach:
wolno przytaczać utwory udostępniane podczas tych wydarzeń
nie wolno przytaczać utworów udostępnianych podczas tych wydarzeń
wolno przytaczać utwory udostępniane podczas tych wydarzeń za zgodą autorów tych sprawozdań
47. Instytucje naukowe i oświatowe w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań:
nie mogą korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu
mogą korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu
mogą korzystać z rozpowszechnionych utworów tylko w oryginale oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu
48. W zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości:
wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość tylko urywki rozpowszechnionych utworów
nie wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości
wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości
49. W celach dydaktycznych i naukowych:
nie wolno zamieszczać w podręcznikach i wypisach rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów
wolno zamieszczać w podręcznikach i wypisach rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów
wolno zamieszczać w podręcznikach i wypisach rozpowszechnione tylko fragmenty większych utworów
50. Podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia:
wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory
nie wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnionych utworów
wolno nieodpłatnie wykonywać nie rozpowszechnione utwory
51. Z już rozpowszechnionych utworów dla dobra osób niepełnosprawnych, jeżeli to korzystanie odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia, nie ma zarobkowego charakteru i jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia:
nie wolno korzystać
wolno odpłatnie korzystać
wolno nieodpłatnie korzystać
52. Z utworów w związku z prezentacją lub naprawą sprzętu:
wolno nieodpłatnie korzystać
nie wolno korzystać
wolno odpłatnie korzystać
53. Z utworu w postaci obiektu budowlanego, jego rysunku, planu lub innego ustalenia, w celu odbudowy lub remontu obiektu budowlanego:
nie wolno korzystać
wolno korzystać
można korzystać za zgodą autora utworu
54. Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku:
pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła
bez konieczności spełnienia jakichkolwiek warunków
pod warunkiem wymienienia tylko źródła
55. Autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat:
pięćdziesięciu od śmierci twórcy
siedemdziesięciu od śmierci twórcy
osiemdziesięciu od śmierci twórcy
56. Autorskie prawa majątkowe w odniesieniu do utworów współautorskich gasną z upływem lat:
pięćdziesięciu od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych
siedemdziesięciu od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych
osiemdziesięciu od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych
57. Autorskie prawa majątkowe w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany gasną z upływem lat:
pięćdziesięciu od daty pierwszego rozpowszechnienia
siedemdziesięciu od daty pierwszego rozpowszechnienia
osiemdziesięciu od daty pierwszego rozpowszechnienia
58. Autorskie prawa majątkowe w odniesieniu do utworu audiowizualnego gasną z upływem lat:
czterdziestu od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego
pięćdziesięciu od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego
siedemdziesięciu od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego
59. Czas trwania autorskich praw majątkowych:
liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów
liczy się daty kiedy nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów
nie liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów
60. Producenci lub wydawcy egzemplarzy utworów literackich, muzycznych, plastycznych, fotograficznych i kartograficznych, nie korzystających z ochrony autorskich praw majątkowych, są obowiązani do przekazywania na rzecz Funduszu Promocji Twórczości wpłaty wynoszącej:
od 2 % do 6 % wpływów brutto ze sprzedaży egzemplarzy tych utworów
od 3 % do 7 % wpływów brutto ze sprzedaży egzemplarzy tych utworów
od 5 % do 8 % wpływów brutto ze sprzedaży egzemplarzy tych utworów
61. Autorskie prawa majątkowe:
mogą przejść na inne osoby tylko na podstawie umowy
mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy
mogą przejść na inne osoby tylko na podstawie dziedziczenia
62. Nabywca autorskich praw majątkowych:
może przenieść je na inne osoby
nie może przenosić ich na inne osoby
może przenieść je na inne osoby, ale przez okres jednego roku
63. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu nazywana jest:
koncesją
licencją
homologacją
64. Jeżeli autorskie prawa majątkowe jednego ze współtwórców miałyby przypaść Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu, część ta przechodzi na:
pozostałych przy życiu współtwórców lub ich następców prawnych, stosownie do wielkości ich udziałów
rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
ministerstwa ds. kultury i sztuki
65. Jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie:
twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia
twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia
twórcy może przysługiwać prawo do wynagrodzenia
66. W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca:
nie ma prawa żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd
żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd
67. Mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych twórca:
zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego
nie ma prawa zezwalać na wykonywanie zależnego prawa autorskiego
może zwrócić się do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi z prośbą o rozstrzygnięcie
68. Jednostronne obniżenie ceny sprzedaży egzemplarzy przed upływem roku od przystąpienia do rozpowszechniania utworu:
wpływa na wysokość wynagrodzenia
nie wpływa na wysokość wynagrodzenia
wpływa na wysokość wynagrodzenia, jeśli wynagrodzenie to przekracza 10.000 złotych
69. Wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i remitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu:
stanowią odrębne pola eksploatacji
nie stanowią odrębnych pół eksploatacji
stanowią odrębne pola wykorzystania
70. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu:
powoduje przejście autorskich praw majątkowych do utworu
powoduje przejście autorskich praw osobistych do utworu
nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu
71. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych:
nie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności
wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności
może mieć formę ustną
72. Twórca jest obowiązany dostarczyć utwór w terminie określonym w umowie, a jeżeli termin nie został oznaczony:
niezwłocznie po ukończeniu utworu
po upływie 1 miesiąca od ukończenia utworu
po upływie 3 miesięcy od ukończenia utworu
73. Jeżeli twórca nie dostarczył utworu w przewidzianym terminie, zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni dodatkowy termin z zagrożeniem odstąpienia od umowy, a po jego bezskutecznym upływie:
nie może od umowy odstąpić
może od umowy odstąpić
może wyznaczyć kwotę odszkodowania
74. Jeżeli zamówiony utwór ma usterki, zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni termin do ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić lub:
żądać odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia
żądać przeproszenia
żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
75. Jeżeli twórca nie usunął w terminie usterek, a zamawiające odstąpił od umowy, to ma on prawo do części zapłaconego wynagrodzenia, jednak nie wyższego niż:
25 % umówionej ceny
30 % umówionej ceny
50 % umówionej ceny
76. Jeżeli utwór ma wady prawne, zamawiający może od umowy odstąpić i:
żądać zadośćuczynienia
żądać naprawienia poniesionej szkody
żądać przeprosin
77. Jeżeli zamawiający nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nie przyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, to uważa się, że utwór:
nie został przyjęty bez zastrzeżeń
został przyjęty z zastrzeżeniami
został przyjęty bez zastrzeżeń
78. Jeżeli nabywca autorskich praw majątkowych lub licencjobiorca, który zobowiązał się do rozpowszechniania utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania w umówionym terminie, a w jego braku - w ciągu dwóch lat od przyjęcia utworu, twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć i domagać się naprawienia szkody po bezskutecznym upływie dodatkowego terminu, nie krótszego niż:
sześć miesięcy
1 rok
2 lata
79. Jeżeli wskutek okoliczności, za które nabywca lub licencjobiorca ponosi odpowiedzialność, utwór nie został udostępniony publiczności, twórca może się domagać, zamiast naprawienia poniesionej szkody:
podwójnego wynagrodzenia w stosunku do określonego w umowie o rozpowszechnienie utworu
potrójnego wynagrodzenia w stosunku do określonego w umowie o rozpowszechnienie utworu
pięciokrotnego wynagrodzenia w stosunku do określonego w umowie o rozpowszechnienie utworu
80. Jeżeli publiczne udostępnienie utworu następuje w nieodpowiedniej formie albo ze zmianami, którym twórca mógłby słusznie się sprzeciwić, może on po bezskutecznym wezwaniu do zaniechania naruszenia:
tylko odstąpić od umowy
odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć
tylko wypowiedzieć umowę
81. Korzystający z utworu:
jest obowiązany umożliwić twórcy przed rozpowszechnieniem utworu przeprowadzenie nadzoru autorskiego
nie jest obowiązany umożliwić twórcy przed rozpowszechnieniem utworu przeprowadzenie nadzoru autorskiego
jest obowiązany umożliwić twórcy po rozpowszechnieniu utworu przeprowadzenie nadzoru autorskiego
82. Jeżeli twórca nie przeprowadzi nadzoru autorskiego w odpowiednim terminie, uważa się, że:
nie wyraził zgody na rozpowszechnianie utworu
wyraził zgodę na rozpowszechnianie utworu
wyraził zgodę na przeniesienie praw autorskich osobistych
83. Jeżeli umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępnienia publiczności, twórcy należą się egzemplarze autorskie w liczbie:
100
200
określonej w umowie
84. Jeśli w umowie nie postanowiono inaczej, to umowa zobowiązująca do przeniesienia autorskich praw majątkowych przenosi na nabywcę, z chwilą przyjęcia utworu, prawo do wyłącznego korzystania z utworu:
na określonym w umowie polu eksploatacji
w pełnym zakresie
w małym zakresie
85. W braku wyraźnego postanowienia w umowie o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca:
przeniósł prawa majątkowe na nabywcę
udzielił licencji
przeniósł prawa osobiste na nabywcę
86. Umowa licencyjna co do zasady uprawnia do korzystania z utworu w okresie:
pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę
pięciu lat na terytorium państw Unii Europejskiej
dziesięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę
87. Licencja wyłączna polega na:
nie ograniczaniu udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji
wyłączeniu prawa korzystania z utworu
zastrzeżeniu wyłączności korzystania z utworu w określony sposób
88. Licencja niewyłączna polega na:
zastrzeżeniu wyłączności korzystania z utworu w określony sposób
nie ograniczaniu udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji
nie wyłączeniu prawa korzystania z utworu
89. Umowa licencyjna wyłączna:
wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności
nie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności
może mieć formę ustną
90. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, a licencji udzielono na czas nieoznaczony, twórca może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku:
na trzy miesiące naprzód, na koniec roku kalendarzowego
na pół roku naprzód, na koniec roku kalendarzowego
na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego
91. Licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną:
na czas oznaczony
na czas nieoznaczony
na czas określony
92. Reżyser, operator obrazu, twórca adaptacji utworu literackiego, twórca stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórca scenariusza są:
twórcami utworu audiowizualnego
twórcami solidarnymi
współtwórcami utworu audiowizualnego
93. Producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu:
wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości
niewyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości
częściowe prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości
94. Główny reżyser, operator obrazu, twórcy scenariusza, twórcy innych utworów literackich lub muzycznych, które stworzone zostały do utworu audiowizualnego lub w nim wykorzystane, oraz artyści wykonawcy:
nie są uprawnieni do wynagrodzenia proporcjonalnego do wpływów z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach
są uprawnieni do wynagrodzenia proporcjonalnego do wpływów z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach
są uprawnieni do wynagrodzenia stałego z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach
95. Programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory:
muzyczne
literackie
plastyczne
96. Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują:
pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej
pracownikom, o ile umowa nie stanowi inaczej
organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
97. Jeżeli twórca nie wyraził innej woli, po jego śmierci z powództwem o ochronę autorskich praw osobistych zmarłego:
nie może wystąpić małżonek, a również zstępni, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa
może wystąpić małżonek, a w jego braku kolejno: zstępni, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa
może wystąpić małżonek, ale nie jego zstępni, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa
98. Twórca może żądać od osoby, która naruszyła jego autorskie prawa majątkowe, zaniechania naruszenia, wydania uzyskanych korzyści albo:
zapłacenia w podwójnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia
zapłacenia w potrójnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, pięciokrotnej wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia
zapłacenia w pięciokrotnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, siedmiokrotnej wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia
99. Sąd orzeka przepadek bezprawnie wytworzonych egzemplarzy utworów na rzecz:
Skarbu Państwa lub poszkodowanego
Skarbu Państwa
poszkodowanego
100. Sąd może orzec przepadek przedmiotów służących do bezprawnego wytworzenia egzemplarzy utworów lub przedmiotów, przy których użyciu dokonano naruszenia na rzecz Skarbu Państwa lub przyznanie ich:
poszkodowanemu, na poczet należnego odszkodowania
organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
Funduszowi Promocji Twórczości
101. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie:
jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie
nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie
nie jest wymagane, jeżeli osoba ta nie otrzymała umówionej zapłaty za pozowanie
102. Rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza:
nie wymaga zezwolenia
wymaga zezwolenia
wymaga zezwolenia na piśmie
103. Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji, w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia:
organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
urzędu pocztowego
małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa
104. Działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania są:
artystycznymi wykonaniami, które są prawami pokrewnymi
wykonaniami, które nie są prawami pokrewnymi
prawami sztuki
105. Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z artystycznego wykonania lub za rozporządzanie prawami do takiego wykonania określone w umowie albo przyznane w przepisach prawa wygasa z upływem:
pięćdziesięciu lat następujących po roku, w którym artystyczne wykonanie ustalono
sześćdziesięciu lat następujących po roku, w którym artystyczne wykonanie ustalono
siedemdziesięciu lat następujących po roku, w którym artystyczne wykonanie ustalono
106. Jeżeli po ustaleniu artystycznego wykonania nastąpiła publikacja utrwalenia tego wykonania lub jego publiczne odtworzenie, okres ochrony liczy się:
mimo wszystko od chwili ustalenia
od chwili śmierci artysty wykonawcy
od tych zdarzeń, a gdy miały miejsce obydwa - od tego z nich, które miało miejsce wcześniej
107. Kierownik zespołu:
jest umocowany do reprezentowania praw do zespołowego artystycznego wykonania
nie jest umocowany do reprezentowania praw do zespołowego artystycznego wykonania
jest częściowo umocowany do reprezentowania praw do zespołowego artystycznego wykonania
108. Fonogramem jest:
pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny
pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych
utwór audiowizualny
109. Wideogramem jest:
pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych
utwór audialny
pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny
110. Prawo do rozporządzania i korzystania z fonogramu lub wideogramu gaśnie z upływem:
pięćdziesięciu lat następujących po roku, w którym fonogram lub wideogram został sporządzony
sześćdziesięciu lat następujących po roku, w którym fonogram lub wideogram został sporządzony
siedemdziesięciu lat następujących po roku, w którym fonogram lub wideogram został sporządzony
111. Prawo do rozporządzania i korzystania z nadań programów gaśnie z upływem:
pięćdziesięciu lat następujących po roku pierwszego nadania programu
sześćdziesięciu lat następujących po roku pierwszego nadania programu
siedemdziesięciu lat następujących po roku pierwszego nadania programu
112. Wydawcy, który jako pierwszy w sposób zgodny z prawem opublikował lub w inny sposób rozpowszechnił utwór, którego czas ochrony już wygasł, a jego egzemplarze nie były jeszcze publicznie udostępniane, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania tym utworem i korzystania z niego na wszystkich polach eksploatacji przez okres:
dwudziestu pięciu lat od daty pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia
trzydziestu lat od daty pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia
pięćdziesięciu lat od daty pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia
113. Temu, kto po upływie czasu ochrony prawa autorskiego do utworu przygotował jego wydanie krytyczne lub naukowe, nie będące utworem, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania takim wydaniem i korzystania z niego przez okres:
trzydziestu lat od daty publikacji
czterdziestu lat od daty publikacji
pięćdziesięciu lat od daty publikacji
114. Zezwolenia na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi udziela organizacjom dającym rękojmię należytego zarządzania powierzonymi prawami udziela:
Prezes Rady Ministrów
Prezes Funduszu Promocji Twórczości
minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
115. Nadzór nad organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi sprawuje:
Prezes Rady Ministrów
minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
Prezes Funduszu Promocji Twórczości
116. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi:
nie może, bez ważnych powodów, odmówić podjęcia zarządzania prawem autorskim lub prawem pokrewnym
może, bez ważnych powodów, odmówić podjęcia zarządzania prawem autorskim lub prawem pokrewnym
może, bez ważnych powodów, odmówić podjęcia zarządzania tylko prawem autorskim
117. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi:
może, bez ważnych powodów, odmówić zgody na korzystanie z utworów lub artystycznych wykonań w granicach wykonywanego przez siebie zarządu
nie może, bez ważnych powodów, odmówić zgody na korzystanie z utworów lub artystycznych wykonań w granicach wykonywanego przez siebie zarządu
może, bez ważnych powodów, odmówić zgody na korzystanie tylko z utworów
118. Jeżeli na danym polu eksploatacji działa więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania, organizacją właściwą w rozumieniu ustawy jest organizacja, do której należy twórca lub artysta wykonawca, a gdy twórca lub artysta wykonawca nie należy do żadnej organizacji albo nie ujawnił swojego autorstwa - organizacja wskazana przez:
Komisję Prawa Autorskiego
ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
Prezesa Rady Ministrów
119. Od orzeczeń Komisji w sprawie wskazania organizacji zbiorowego zarządzania służy odwołanie do:
Naczelnego Sądu Administracyjnego
Ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
Prezesa Rady Ministrów
120. Środki Funduszu Promocji Twórczości przeznacza się na:
stypendia dla twórców, pokrycie w całości lub w części kosztów wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej oraz wydań dla niewidomych i pomoc socjalną dla twórców
tylko stypendia dla twórców
tylko pomoc socjalną dla twórców
121. Funduszem Promocji Twórczości dysponuje:
organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
Rada Ministrów
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego
122. Ściganie przestępstw określonych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych następuje:
z oskarżenia publicznego bez konieczności złożenia wniosku pokrzywdzonego
na wniosek pokrzywdzonego
z oskarżenia prywatnego
123. Patentu udziela się na:
wynalazki
wynalazki, wzory przemysłowe, wzory użytkowe i znaki towarowe
wynalazki i układy scalone
124. Patenty udzielane są na wynalazki, które:
są nowe, posiadają poziom wynalazczy, ale nie muszą nadawać się do przemysłowego stosowania
są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania
posiadają poziom wynalazczy, ale nie muszą nadawać się do przemysłowego stosowania
125. Patenty udzielane są:
w wybranych dziedzinach techniki
w dziedzinie techniki objętej wykazem Ministra Gospodarki
bez względu na dziedzinę techniki
126. Rejestr patentowy prowadzi:
Urząd Patentowy RP
Ministerstwo Gospodarki
Sąd Gospodarczy
127. Odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne:
uważa się za wynalazki
nie uważa się za wynalazki
uważa się za wynalazki w ograniczonym zakresie
128. Patentów nie udziela się na:
sposoby leczenia ludzi i zwierząt
wynalazki w dziedzinie sportu
wynalazki w dziedzinie twórczości artystycznej
129. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe zawarte w:
certyfikacie patentowym
opisie patentowym
karcie opisowej patentu
130. Czas trwania patentu wynosi:
10 lat od dnia zgłoszenia
20 lat od dnia zgłoszenia
30 lat od dnia zgłoszenia
131. Udzielone patenty podlegają wpisowi:
do rejestru patentowego
na listę patentów
do zasobów patentowych
132. Patent jest:
niedziedziczny
nieograniczony w czasie
zbywalny
133. Aby wynalazek był chroniony w krajach europejskich należy dokonać zgłoszenia do:
Urzędu Patentowego Unii Europejskiej
Europejskiego Urzędu Patentowego
Europejskiego Urzędu Patentów i Praw Przemysłowych
134. Aby wynalazek był chroniony poza krajami europejskimi należy dokonać zgłoszenia międzynarodowego za pośrednictwem:
Urzędu Patentowego Unii Europejskiej
Europejskiego Urzędu Patentów i Praw Przemysłowych
Europejskiego Urzędu Patentowego
135. Na wzór użytkowy organ rejestrowy udziela:
prawa ochronnego
patentu
licencji
136. Aby wzór użytkowy mógł być wpisany do właściwego rejestru:
nie musi mieć nowego rozwiązania
musi mieć nowe i użyteczne rozwiązanie
nie musi mieć użytecznego rozwiązania
137. Czas trwania prawa ochronnego na wzór użytkowy wynosi:
10 lat od dnia zgłoszenia
15 lat od dnia zgłoszenia
20 lat od dnia zgłoszenia
138. Zakres przedmiotowy prawa ochronnego określają zastrzeżenia ochronne zawarte w opisie:
ochronnym wzoru użytkowego
patentowym wzoru użytkowego
rejestrowym wzoru patentowego
139. Aby wzór przemysłowy mógł być wpisany do właściwego rejestru:
nie musi być nowy
musi być nowy i mieć indywidualny charakter postaci
nie musi mieć indywidualnego charakteru postaci
140. Na wzór przemysłowy udziela się:
prawa z rejestracji
prawa ochronnego
patentu
141. Czas trwania prawa z rejestracji wzoru przemysłowego udziela się na:
15 lat od dnia zgłoszenia
25 lat od dnia zgłoszenia
30 lat od dnia zgłoszenia
142. Aby wzory użytkowe lub przemysłowe były chroniony w krajach europejskimi należy dokonać zgłoszenia w:
Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM)
Europejskim Urzędzie Patentowym
Komisji Europejskiej
143. Znakiem towarowym mogą być:
godło i barwy narodowe
oznaczenia przedstawione w sposób graficzny
herby miejscowości i województw
144. Na znak towarowy udziela się:
patentu
licencji
prawa ochronnego
145. Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi:
10 lat od dnia zgłoszenia
15 lat od dnia zgłoszenia
20 lat od dnia zgłoszenia
146. Na oznaczenie geograficzne udziela się:
prawa ochronnego
prawa z rejestracji
patentu
147. Prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne udziela:
Minister Gospodarki
Rada Ministrów
Urząd Patentowy RP
148. Aby oznaczenie geograficzne było chronione w Unii Europejskiej należy dokonać zgłoszenia do:
Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM)
Komisji Europejskiej
Europejskiego Urzędu Patentowego
149. Ochrona oznaczenia geograficznego trwa:
10 lat od dnia zgłoszenia
15 lat od dnia zgłoszenia
bezterminowo od dnia zgłoszenia
150. Na topografię układów scalonych udziela się:
prawa z rejestracji
prawa ochronnego
patentu
151. Prawa z rejestracji na topografię układów scalonych udziela:
Minister Gospodarki
Urząd Patentowy RP
Rada Ministrów
152. Nie udziela się prawa z rejestracji topografii, jeżeli była ona wykorzystywana w celach handlowych w okresie dłuższym niż:
1 rok
2 lata
3 lata
153. Nie może być udzielone prawo z rejestracji jeżeli od jej utrwalenia w dowolnej formie minęło:
5 lat
10 lat
15 lat
154. Ochrona topografii ustaje po upływie:
10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia
15 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia
20 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia
155. Własność przemysłowa objęta jest:
ochroną cywilnoprawną i karnoprawną
tylko ochroną cywilnoprawną
tylko ochroną karnoprawną
156. Ściganie większości przestępstw określonych w prawie własności przemysłowej następuje:
z oskarżenia prywatnego
na wniosek pokrzywdzonego
z oskarżenie publicznego bez konieczności wniosku pokrzywdzonego
157. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami naruszające interes:
przedsiębiorcy lub klienta
tylko przedsiębiorcy
tylko klienta
158. Wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów i usług, sprawia wrażenia neutralnej wypowiedzi:
nie jest czynem nieuczciwej konkurencji
jest tylko po części czynem nieuczciwej konkurencji
jest czynem nieuczciwej konkurencji
159. Pojęcie sprzedaży lawinowej dotyczy:
składania obietnicy uzyskania korzyści materialnych nabywcom w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji
stosowania cen niższych od kosztów wytworzenia
sprzedaż produktów w cenie równej kosztom wytworzenia
160. Ściganie przestępstw określonych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji odbywa się:
z oskarżenia prywatnego
na wniosek pokrzywdzonego
z oskarżenie publicznego bez konieczności wniosku pokrzywdzonego