1. Co to jest prawo gospodarcze? Jakie są jego działy?

Prawo gospodarcze to zespół norm regulujących funkcjonowanie przedsiębiorców oraz podejmowanie i wykonywanie przez nich działalności gospodarczej, wyróżnia się:

- publiczne pr. gospodarcze - reguluje stosunki organów państwowych z przedsiębiorcami,

- prywatne pr. gospodarcze (pr. handlowe) - obejmuje regulacje, które dotyczą statusu prawnego przedsiębiorców oraz działalność gospodarczą z ich udziałem.

Prawo gospodarcze zawiera normy regulujące rozpoczęcie, prowadzenie i zakończenie działalności

gospodarczej. Przepisy prawa gospodarczego:

- definiują pojęcie działalności gospodarczej

- wskazują podmioty uprawnione do jej prowadzenia, definiują pojecie przedsiębiorcy

- określają zasady i warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz jej kontroli

- ustalają prawa i obowiązki przedsiębiorców

- określają formy organizacyjno-prawne wykonywania działalności gospodarczej i wskazują zasady ich zmiany przez

przedsiębiorców

- wskazują sposoby i skutki zakończenia działalności gospodarczej

- określają ustrój i kompetencje publicznej administracji gospodarczej

2. Jakie są podstawowe źródła krajowego prawa gospodarczego?

Podstawowym źródłem krajowego prawa gospodarczego jest Konstytucja. Zadaniem Konstytucji jest wskazanie jakie organy władzy publicznej mają kompetencje w dziedzinie regulacji gospodarki i jakie są podstawowe prawa ludności i obywatela także w dziedzinie prowadzenia działalności gospodarczej. Konstytucja to akt normatywny o najwyższej mocy wiążącej czyli wszystkie akty prawa krajowego muszą być zgodne z Konstytucją.

- Konstytucja wprowadza zasadę wolności gospodarczej zgodnie z którą każdemu na równych prawach wolno podejmować i wykonywać działalność gospodarczą

- Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, oraz ustawy:

-- kodeks spółek handlowych,

-- kodeks cywilny,

-- o krajowym rejestrze sądowym,

-- prawo upadłościowe i naprawcze,

-- o przedsiębiorstwach państwowych i inne.

- Ratyfikowane umowy międzynarodowe,

- Rozporządzenia

3.Omów ogólnie zasady prawa gospodarczego.

Zasady są to pewne postępowania, które mają charakter norm prawnych oraz przyznają pewne uprawnienia i nakładają obowiązki, adresatem zasad są przedsiębiorcy, konsumenci ale także organy władzy publicznej.

Katalog zasad:

zasada wolności gospodarczej

zasada równości przedsiębiorców

zasada uczciwej konkurencji

zasada ochrony słusznych praw konsumentów

zasada poszanowania dobrych obyczajów

zasada udzielania przez państwo przedsiębiorcom pomocy publicznej

zasada wspierania przez organy administracji publicznej rozwoju przedsiębiorczości

zasada udzielania przedsiębiorcom na piśmie interpretacji przepisów o obciążających ich daninach publicznych (podatki)

zasada załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki

zasada współdziałania organów administracji publicznej z organizacjami pracodawców, pracowników, przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi

Zasady te regulują zależności i relacje między państwem a przedsiębiorcami.

4.Na czym polega zasada wolności gospodarczej i jakie są jej podstawowe ograniczenia?

Zasada wolności gospodarczej mieści w sobie następujące uprawnienia: - swobodę podejmowania decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej, - swobodę sposobu prowadzenia działalności gospodarczej, - swobodę wyboru formy organizacyjno-prawnej. Jakiekolwiek ograniczenia stanowią wyjątek i mogą być wprowadzane jedynie z uwagi na ważny interes publiczny i tylko w drodze ustawy. Ograniczenia najczęściej polegają na wprowadzeniu obowiązku uzyskania koncesji, zezwoleń, licencji, itp. (art. 20 K, art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

5.Pojęcia działalności gospodarczej - definicja podstawowa i wzmianka o innych.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

6.Pojęcie przedsiębiorcy - definicja podstawowa i wzmianka o innych.

Wg ustawy o swobodzie dział. gospodarczej przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Wg ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorcą są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej, które prowadząc, choćby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.

7.Klasyfikacja przedsiębiorców.

1. ze względu na to, kto może być przedsiębiorcą:

- osoby fizyczne, osoby prawne, osobowe spółki handlowe,

2. ze względu na to, czy przedsiębiorcą jest 1 czy więcej osób:

- przedsiębiorca jednoosobowy (cały kapitał należy do jednej osoby),

- przedsiębiorca zbiorowy (korporacyjny) - co najmniej 2 osoby,

3. ze względu na formę organizacyjną:

- spółki jawne; komandytowe; partnerskie; komandytowo-akcyjne,

- akcyjne; spółki z o.o.; spółdzielnie; przedsiębiorstwa państwowe,

- banki nie będące spółkami; osoby fizyczne prowadzące działalność

gospodarczą na własną rękę

4. ze względu na własność kapitału należącą do osób:

- krajowych; zagranicznych

5. ze względu na formę kapitału:

- prywatni; publiczni

6. ze względu na cel działania:

- cel główny; cel uboczny (fundacje, stowarzyszenia)

7. z uwagi na rozmiar działalności gospodarczej:

- mali; średni; mikro przedsiębiorcy; przedsiębiorcy większych rozmiarów.

8.Ogólne warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Ogólne warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wynikają z przepisów prawnych. Obowiązki przedsiębiorcy rozpoczynającego działalność gospodarczą:

- wybór formy organizacyjnej, oraz podpisanie umowy, statutu,

- uzyskanie nr Regon w Urzędzie Statystycznym,

- zarejestrowanie w KRS lub Gminnej Ewidencji Działalności Gospodarczej,

- założenie rachunku bankowego,

- złożenie wniosku do Urzędu Skarbowego o uzyskanie NIP,

- uzyskanie koncesji, zezwolenia czy zgody na prowadzenie reglamentowanej działalności gospodarczej,

zgłoszenie do ZUS rozpoczęcia działalności gospodarczej,

zawarcie umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w przypadkach prawem przewidzianych (np.: szpitale, radcy prawni, adwokaci itp.)

Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego a także ochrony środowiska.

Powinności jakie powinien spełnić przedsiębiorca podczas prowadzenia działalności gospodarczej:

- stworzenie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

- zgłoszenie zatrudnionych pracowników do ZUS,

- płacenie podatków i składek na ubezpieczenie społeczne,

- zgłoszenie właściwemu organowi zmiany umowy, statutu, członków zarządu Rady Nadzorczej, adresu i innych danych,

- zwoływanie co najmniej raz w roku zgromadzeń wspólników i walnych zgromadzeń (w zależności od rodzaju spółki),

- umożliwienie właściwym organom prowadzenia kontroli finansowej, sanitarnej i innych stosownie do obowiązujących przepisów,

- dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku bankowego gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca,

- przestrzeganie zasady uczciwej konkurencji.

9.Podstawowe zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez podmioty zagraniczne.

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć oddziały oraz przedstawicielstwa z siedzibą w Polsce. Podstawowe zasady podejmowania i wykonywania działalności

w formie oddziałów to:

- dział. gosp. może być wykonywana wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego (czyli tylko w zakresie swojego przedsiębiorstwa, nie może poszerzać przedmiotu swojej działalności)

- przedsiębiorca zagraniczny obowiązany jest ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego (dot. kwestii prowadzenia spraw)

- musi uzyskać wpis oddziału do rejestru przedsiębiorców

- przedsiębiorca zagraniczny ma obowiązek podać imię, nazwisko i adres osoby upoważnionej (musi ona przebywać na terenie Polski)

- dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby upoważnionej

- jeżeli dany przedsiębiorca działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu musi złożyć ich odpisy do akt rejestrowych, przetłumaczony na język polski

- przedsiębiorca obowiązany jest używać oryginalnej nazwy przetłumaczonej na język polski z oznaczeniem np. sp. z o.o. lub S.A. oraz dodaniem „oddział w Polsce”

- prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości

- minister właściwy do spraw gospodarki wydaje decyzje o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego

- do likwidacji oddziału stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Podstawowe zasady podejmowania i wykonywania działalności w formie przedstawicielstw to:

- zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego

- utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki

- wpisu dokonuje się na podstawie złożonego wniosku i zgodnie z jego treścią

- wniosek ( w języku polskim ) zawiera: nazwę, siedzibę i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego, przedmiot działalności, imię nazwisko i adres osoby upoważnionej do reprezentowania, adres przedstawicielstwa

- do wniosku należy dołączyć odpis aktu założycielskiego, umowy lub statutu

- o dokonaniu wpisu do rejestru wydaje się z urzędu zaświadczenie

- rejestr przedstawicielstw jest jawny

- przedsiębiorca zagraniczny obowiązany jest używać oryginalnej nazwy przetłumaczonej na język polski z oznaczeniem np. sp. z o.o. lub S.A. oraz dodaniem „przedstawicielstwo w Polsce”

- prowadzić dla przedstawicielstwa oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości

- do likwidacji przedstawicielstwa stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych o likwidacji spółki z o.o., po zakończeniu likwidacji minister właściwy do spraw gospodarki w drodze decyzji wykreśla przedstawicielstwo z rejestru.

10.Omów pokrótce Krajowy Rejestr Sądowy.

KRS prowadzony przez Sąd w oparciu o ustawę. Pełni funkcję informacyjną i legalizacyjną (dopiero wpis do KRS pozwala na dokonywanie określonych czynności prawnych). KRS składa się z trzech osobnych rejestrów:

rejestr przedsiębiorców, wpisywani są: spółki prawa handlowego, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe i inne,

rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, wpisaniu podlegają: fundacje, izby gospodarcze, izby rzemieślnicze, stowarzyszenia, związki zawodowe, związki zawodowe pracodawców, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, kolumny transportu sanitarnego,

rejestr dłużników niewypłacalnych: - osoby fizyczne jeżeli zgłoszono ich upadłość, - osoby w stosunku do których umorzono postępowanie egzekucyjne zarówno sądowe jak i administracyjne, - osoby, które zostały przez sąd prowadzący postępowanie upadłościowe pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Wpisy dokonane w rejestrze dłużników niewypłacalnych podlegają wykreśleniu z urzędu po upływie 10 lat od dokonania wpisu.

Rejestr prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część. Rejestr jest jawny, każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji. Każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych zawartych w Rejestrze. Wpis do Rejestru jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu. Składając wniosek, wnioskodawca uiszcza opłatę sądową, a jeżeli wpis podlega ogłoszeniu - również opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Do Rejestru dołączyć należy statut i wzory podpisów upoważnionych do reprezentowania danego podmiotu.

11.Omów gminną ewidencję działalności gospodarczej.

Do gminnej ewidencji działalności gospodarczej wpisaniu podlegają osoby fizyczne, które prowadzą działalność na własny rachunek, a także wspólnicy spółek cywilnych. Pozostali przedsiębiorcy wpisywani są do KRS. Ewidencję prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Ewidencję prowadzi się w systemie informatycznym. Ewidencja jest jawna. Dla przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji prowadzi się akta ewidencyjne. Wpis do ewidencji jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu. Wniosek składa się na odpowiednim formularzu, odpłatnie. Wniosek wymaga aktualizacji. Organ ewidencyjny wydaje decyzje o wpisie. Wpisem do ewidencji jest również wykreślenie albo zmiana wpisu.

12.Omów ogólnie reglamentację działalności gospodarczej - przesłanki, formy, ogólne zasady postępowania.

Reglamentacja jest wyjątkiem od zasady wolności gospodarczej czyli jest ograniczeniem swobody gospodarczej. Na ten wyjątek składają się ograniczenia w postaci koncesji, zezwolenia, zgody, licencji. W niektórych dziedzinach dla podjęcia działalności gospodarczej wymagane jest uzyskanie np. koncesji. Koncesja jest to zezwolenie na prowadzenie określonej działalności gospodarczej przez danego przedsiębiorcę.

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

- rozpoznawania, wydobywania i magazynowania kopalin,

- wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,

- wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

- ochrony osób i mienie,

- rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,

- przewozów lotniczych.

Koncesje ustala się na czas oznakowany (od 5 do 50 lat). Postępowanie w kwestiach dot. koncesji jest postępowaniem administracyjnym. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, cofnięcie lub ograniczenie koncesji następuje w drodze decyzji administracyjnej. Decyzje te podejmuje i wydaje minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie: zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją, przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej, obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli lub innego ważnego interesu publicznego. Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności objętej koncesją,

- przedsiębiorca nie podjął działalności w wyznaczonym terminie,

- rażąco narusza warunki określone w koncesji,

- gdy istnieje zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli

Promesa koncesyjna - przyrzeczenie udzielenia koncesji. Wydawana jest na wniosek przedsiębiorcy, w okresie ważności promesy (nie może on być krótszy niż 6 miesięcy) nie można odmówić udzielenia koncesji chyba, że wnioskodawca nie spełnia wszystkich warunków określonych w promesie lub zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę lub ograniczenie koncesji. Za udzielenie koncesji lub jej zmianę pobiera się opłatę skarbową. Jeżeli dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca musi uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej.

Zezwolenia wydają różne organy administracji publicznej. Zezwolenie wydaje się na czas nieoznaczony. Mamy tu również do czynienia z postępowaniem administracyjnym, z decyzją administracyjną, z promesą zezwolenia i kontrolą działalności gospodarczej.

13.Klasyfikacja spółek prawa handlowego.

Wyróżniamy spółki prawa cywilnego oraz prawa handlowego. Spółki prawa handlowego uregulowane są w Kodeksie Spółek Handlowych.

Spółki handlowe dzieli się na:

- Kapitałowe; sp. z o.o., spółka akcyjna

- Osobowe; jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna

Do spółek osobowych zalicza się też spółkę cywilną.

14.Omów pokrótce (powstanie, organizacja, charakter prawny, wkłady i udziały, prowadzenie spraw): spółkę jawną, spółkę komandytową, spółkę partnerską, spółkę komandytowo-akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną.

Spółka jawna:

Jest uregulowana w KSH. Jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą Wspólnicy: osoby fizyczne, prawne, osobowe spółki prawa handlowego.

Umowa spółki powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Zmiana umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników chyba, że umowa stanowi inaczej.

Firma (przedsiębiorstwo) powinna zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników albo jednego wspólnika albo niektórych wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”.

Spółka jest rejestrowana w KRS.

Ustrój wewnętrzny spółki - wspólnicy mają w tym zakresie swobodę. Ograniczenie polega na tym, że umowa nie może powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wszystkich wspólników. W umowie nie można ograniczyć prawa wspólnika do uzyskiwania informacji o stanie majątku spółki, przeglądaniu ksiąg i dokumentów spółki.

Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw a także dokonywania innych świadczeń na rzecz spółki. W razie wątpliwości domniemywa się, że wkłady wspólników są równe.

Udział w zyskach i stratach - o kwestii tej decyduje umowa. Jeśli tego zagadnienia nie reguluje wspólnicy po równo uczestniczą w zyskach i stratach.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę, chyba że na mocy orzeczenia sądu może być pozbawiony tego prawa.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania sp.j. bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką przy czym odpowiedzialność wspólnika jest tzw. odpowiedzialnością subsydiarną.

Spółka partnerska:

Uregulowana jest w KSH.

Spółka partnerska to spółka osobowa utworzona przez wspólników zwanych partnerami w celu wykonywania jednego lub wielu zawodów w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów np. adwokat, lekarz, pielęgniarka, notariusz, księgowy. W jednej spółce mogą działać partnerzy wykonujący różne wolne zawody np. spółka lekarzy i pielęgniarek. Spółka partnerska nie może być prowadzona jednoosobowo ani gdy tylko jeden partner ma prawo do wykonywania wolnego zawodu.

Umowa powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego.

Firma powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera i dodatkowe oznaczenie „i partner” albo „i partnerzy” albo „spółka partnerska” skrót „sp. p.”

Spółka jest rejestrowana w KRS.

Ustrój wewnętrzny spółki - wspólnicy mają w tym zakresie swobodę. Ograniczenie polega na tym, że umowa nie może powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wszystkich wspólników. W umowie nie można ograniczyć prawa wspólnika do uzyskiwania informacji o stanie majątku spółki, przeglądaniu ksiąg i dokumentów spółki.

Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw a także dokonywania innych świadczeń na rzecz spółki. W razie wątpliwości domniemywa się, że wkłady wspólników są równe.

Udział w zyskach i stratach - o kwestii tej decyduje umowa. Jeśli tego zagadnienia nie reguluje wspólnicy po równo uczestniczą w zyskach i stratach.

Prowadzenie spraw spółki - może mieć jedną z dwóch form.

- polega na tym, że sprawy spółki prowadzą sami partnerzy tak jak w spółce jawnej. Każdy z partnerów ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki przy czym można powierzyć prowadzenie spraw spółki osobie trzeciej ale nie można wyłączyć wszystkich wspólników.

- w umowie można powołać zarząd, w jego skład mogą wchodzić osoby spoza grona wspólników, stosuje się tutaj odpowiednie zasady dotyczące zarządów sp. z o.o.

Stosunki zewnętrzne spółki - istnieją dwie możliwości:

- każdy wspólnik może reprezentować spółkę samodzielnie chyba, że umowa stanowi inaczej. Wspólnik może być pozbawiony prawa reprezentowania ale nie oznacza to, że jest pozbawiony prawa wykonywania wolnego zawodu w spółce.

- w umowie można powierzyć reprezentowanie spółki zarządowi, jeśli jest on powołany to partnerzy nie mogą jej reprezentować.

Odpowiedzialność za zobowiązania - w spółce partnerskiej mamy do czynienia z odpowiedzialnością indywidualną partnerów. Partner odpowiada majątkiem osobistym za błędy swoje i nadzorowany przez niego personel. W zakresie działalności spółki nie związanym z wykonywaniem wolnego zawodu przez partnera, partnerzy odpowiadają jak wspólnicy spółki jawnej (odpowiedzialność osobista, nieograniczona, subsydiarna) np. za rachunki za energię, za kredyt, dzierżawę. Ta generalna zasada odpowiedzialności może być zmieniona umową spółki. Umowa może przewidywać, że jeden, kilku lub wszyscy partnerzy godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnicy spółki jawnej, za wszystkie zobowiązania spółki w tym też związane z wykonywaniem wolnego zawodu.

Spółka komandytowa

Jest uregulowana w KSH.

Jest to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w które wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz). Wspólników musi być co najmniej dwóch (jeden komplementariusz i jeden komandytariusz). Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne i osobowe spółki handlowe.

Umowa powinna mieć formę aktu notarialnego.

Firma powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatek spółka komandytowa (skrót - sp. k.). Jeśli komplementariusz jest osoba prawną, firma spółka komandytowa powinna zawierać pełne brzmienie firmy, tej osoby prawnej oraz oznaczenie sp. k. Jeżeli w firmie umieszczono nazwisko komandytariusza odpowiada on jak komplementariusz.

Spółka jest rejestrowana w KRS.

Ustrój wewnętrzny spółki - wkłady:

Suma komandytowa to cyfrowo określona kwota pieniężna, która określa górną granicę odpowiedzialności komandytariusza jego majątkiem osobistym za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli. Suma komandytowa odnosi się tylko do komandytariusza. Jeżeli jest kilku komandytariuszy sumy komandytowe mogą być różne dla każdego z nich. Jeżeli np. w umowie wskazano, że suma komandytowa dla wspólnika X wynosi 10 tyś. Oznacza to, że tylko do takiej kwoty możliwe jest prowadzenie egzekucji z jego majątku osobistego. Wkład wspólników nie jest tożsamy z sumą komandytową. Przedmiot wkładu do spółki komandytowej różni się w zależności od rodzaju wspólnika:

- w odniesieniu do komplementariusza przedmiot wkładu jest taki jak w spółce jawnej (wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw a także dokonywania innych świadczeń na rzecz spółki.

- w odniesieniu do komandytariusza - wkładem nie może być świadczenie pracy lub usług, do wartości sumy komandytowej wkład musi mieć postać pieniądza albo aportu. Wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa chyba, że umowa stanowi że wkład ma być równy lub wyższy od sumy komandytowej. Nie można zwolnić komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu.

Udział w zyskach i stratach - komplementariusze uczestniczą po równo w zysku i stracie chyba, że umowa stanowi inaczej. Komandytariusz uczestniczy w zysku proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki a w stracie do wysokości umówionego wkładu.

Prowadzenie spraw spółki - każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki chyba że umowa stanowi inaczej. Komandytariusz nie ma obowiązku prowadzenia spraw spółki, może to czynić tylko wtedy gdy umowa tak stanowi. W sprawach przekraczających zwykły zarząd wymagana jest zgoda wszystkich wspólników (komplementariuszy i komandytariuszy przy czym konieczność uzyskania zgody komandytariusza można w umowie wyłączyć.

Reprezentowanie spółki:

spółkę reprezentują komplementariusze, niektórzy z nich mogą być od reprezentacji wyłączeni

komandytariusze nie reprezentują spółki, mogą ją reprezentować jedynie wtedy gdy działają jako pełnomocnicy i prokurenci.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki:

komplementariusz odpowiada tak jak wspólnik spółki jawnej (każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką przy czym odpowiedzialność wspólnika jest tzw. odpowiedzialnością subsydiarną)

komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym tylko do wysokości sumy komandytowej ale w granicach wniesionego wkładu.

Jeżeli wkład pokrywa sumę komandytową (komandytariusz wniósł wkład równy lub wyższy od sumy komandytowej) to nie ponosi odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki. Jeżeli wkład komandytariusza był niższy od sumy komandytowej - komandytariusz odpowiada z majątku osobistego uzupełniając do wysokości różnicy pomiędzy sumą komandytową a wniesionym wkładem.

Spółka komandytowo - akcyjna

Jest uregulowana w KSH.

Jest to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli, za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, osobowe spółki handlowe.

Statut - (zamiast umowy) powinien mieć formę aktu notarialnego. Firma powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatek „spółka komandytowo-akcyjna” (skrót S.K.A.). Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna firma powinna zawierać pełne brzmienie firmy tej osoby prawnej i oznaczenie S.K.A. Jeżeli w firmie będzie zamieszczone nazwisko akcjonariusza będzie on odpowiadał jak komplementariusz. Jest rejestrowana w KRS.

Wkłady:

w odniesieniu do komplementariusza jak w spółce jawnej (wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw a także dokonywania innych świadczeń na rzecz spółki.

w odniesieniu do akcjonariuszy przedmiotem wkładu nie może być świadczenie pracy.

Majątek spółki - charakterystyczne dla spółki jest występowanie kapitału zakładowego - jest to cyfrowo określona kwota pieniężna stanowiąca sumę wniesionych do spółki wkładów. W spółce kapitałowo-akcyjnej kapitał zakładowy tworzą wkłady akcjonariuszy. Za wnoszone wkłady akcjonariusze otrzymują akcje. Minimalna wysokość kapitału zakładowego to 50 tys. Kapitał ten dzieli się na akcje, wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz. Komplementariusz może być jednocześnie akcjonariuszem.

Udział w zyskach i stratach spółki - komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku proporcjonalnie do ich wkładu. Za stratę komplementariusz odpowiada jak wspólnik sp. j. (o kwestii tej decyduje statut. Jeśli tego zagadnienia nie reguluje komplementariusze po równo uczestniczą w zyskach i stratach. Można komplementariusza wyłączyć w udziałach w stratach) do akcjonariusza stosuje się przepisy o S.A.

Prowadzenie spraw spółki - każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Statut może wyłączyć niektórych komplementariuszy od prowadzenia spraw, może też przekazać niektóre sprawy walnemu zgromadzeniu albo radzie nadzorczej (w spółce komandytowo-akcyjnej istnieje walne zgromadzenie, może być ustanowiona Rada Nadzorcza, kompetencje tych organów są zbliżone do kompetencji organów w spółce komandytowej). Akcjonariusze nie prowadzą spraw spółki.

Stosunki zewnętrzne spółki - spółkę reprezentują komplementariusze, niektórzy mogą być od tego wyłączeni, akcjonariusze nie reprezentują spółki, mogą to czynić jeśli otrzymają pełnomocnictwo lub udzielono im prokury.

Odpowiedzialność z a zobowiązania spółki :

komplementariusz odpowiada tak jak wspólnik spółki jawnej (każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką przy czym odpowiedzialność wspólnika jest tzw. odpowiedzialnością subsydiarną )

akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności majątkiem osobistym za zobowiązania spółki. Ponosi on tylko ryzyko wkładem wniesionym do spółki, przy czym wkład ten stał się własnością spółki a nie wspólnika.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Jest uregulowana w KSH, to spółka kapitałowa

Może być utworzona przez jedną albo więcej osób. Spółka ta nie musi być nastawiona na zysk, może być tworzona w celach kulturalnych, naukowych.

Spółka posiada osobowość prawną. Umowa powinna mieć formę aktu notarialnego. Firma może być obrana dowolnie z oznaczeniem „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” .

Spółka jest rejestrowana w KRS.

Ustrój wewnętrzny spółki - wkłady mogą mieć postać pieniężną albo aportu, wkładem nie może być praca, wspólnicy mają obowiązek wniesienia wkładu. Umowa musi określać wspólnika wnoszącego wkład, przedmiot wkładu, liczbę i wartość nominalną udziałów objętych za wkład.

Majątek spółki - to wszelkie mienie wniesione jako wkład (majątek pierwotny) lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Kapitał zakładowy - to cyfrowo określona kwota pieniężna stanowiąca sumę wniesionych do spółki wkładów. Kapitał zakładowy musi być określony w umowie spółki, musi być w całości pokryty przed zarejestrowaniem spółki. Kapitał zabezpiecza interesy wierzycieli, jest niezmienny i nienaruszalny. Wysokość kapitału zakładowego w sp. z o.o. wynosi 50 tys.

Udziały - kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Minimalna wartość nominalna udziału wynosi 50 zł. Umowa określa czy wspólnik może mieć jeden czy więcej udziałów. Jeżeli może mieć tylko jeden udział to udziały są nierównej wartości nominalnej. Jeżeli umowa stanowi, że wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas udziały muszą mieć równą wartość nominalną. Liczba posiadanych udziałów wyraża wkład wspólnika i decyduje o jego znaczeniu w spółce.

Udziały są zbywalne, wspólnik może je sprzedać, podarować, zastawiać, udziały są dziedziczone. Zbycie udziału powinno mieć formę pisemną z podpisem notarialnie poświadczonym. Można ograniczyć prawo zbywania udziałów np. uzależniając zbycie udziału od zgody spółki. Zarząd spółki ma obowiązek prowadzić księgę udziałów i w razie zbycia udziału dokonuje zmiany wpisu w tej księdze, sporządza nową listę wspólników i zgłasza ją do KRS.

Udział w zysku spółki - określa się mianem dywidendy. Zysk w spółce występuje gdy aktywa przewyższają pasywa. Czysty zysk występuje wtedy gdy odejmiemy podatki. Z chwilą podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie wspólników o podziale zysku, wspólnik uzyskuje roszczenie o wypłatę dywidendy. Zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów, chyba że umowa stanowi inaczej.

Organy spółki:

zarząd - to organ wykonawczy spółki, prowadzi sprawy spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz, składa się z jednego lub kilku członków, członkami mogą być wspólnicy albo osoby spoza grona wspólników. Członkowie zarządu są powoływani i odwoływani uchwałą zgromadzenia wspólników.

Rada Nadzorcza i Komisja Rewizyjna - w spółce mogą być ustanowione obydwa te organy lub tylko jeden z nich. Powołanie Rady nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej jest obowiązkowe w spółkach o kapitale zakładowym przekraczającym 500 tyś. złotych oraz gdy wspólników jest więcej niż 25. Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich działaniach jej działalności. Nie może ona wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Składa się minimum z trzech członków powoływanych przez wspólników. Komisja Rewizyjna ma skromniejsze uprawnienia niż Rada Nadzorcza, nadzoruje sferę finansową.

Zgromadzenie wspólników - to organ stanowiący w spółce, nie reprezentuje spółki. Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd lub wspólnicy posiadający co najmniej 1/10 kapitału zakładowego. Na zgromadzeniu głosuje się udziałem - jeden udział to jeden głos.

Za zobowiązania spółki odpowiada spółka swoim własnym majątkiem. Wspólnicy nie odpowiadają swoim majątkiem osobistym, ponoszą ryzyko poniesionym wkładem.

Spółka akcyjna

Spółka utworzona przez jeden lub kilka podmiotów gdzie akcje będące papierem wartościowym są udziałem w kapitale zakładowym.

Jest to spółka kapitałowa uregulowana w KSH.

Posiada osobowość prawną.

Statut spółki powinien mieć formę aktu notarialnego.

Firma może być obrana dowolnie z oznaczeniem „Spółka Akcyjna” (skrót S.A.).

Jest rejestrowana w KRS.

Majątek spółki - jest jej własnym majątkiem, odrębnym od majątku akcjonariuszy.

Wkłady - przedmiotem wkładu nie może być praca czyli świadczenie usług na rzecz spółki. Minimalna wartość kapitału zakładowego to 500 tyś. złotych, dzieli się on na akcje równej wartości nominalnej. Akcjonariusze wpłacają na pokrycie akcji ustaloną cenę emisyjną. Kapitał może być pokryty przez wniesienie wkładów przez założycieli albo poprzez subskrypcję tzn. zapisywanie się na akcje w wyniku publicznych ogłoszeń wzywających do zapisów.

W zamian za wnoszone wkłady wspólnicy otrzymują akcje. Są to papiery wartościowe. Dzielą się na imienne i na okaziciela. Akcje są zbywalne, nie można wyłączyć prawa zbywania akcji. Można ograniczyć prawo zbycia akcji imiennych np. uzależniając je od zgody spółki.

Udział w zyskach - akcjonariusz ma prawo do zysków gdy zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o podziale zysków. Zysk rozdziela się w stosunku do akcji.

Organy spółki - to:

Zarząd - reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy

Rada Nadzorcza - to obligatoryjny organ tej spółki, sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich działaniach jej działalności. Nie może ona wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Składa się minimum z trzech członków powoływanych przez wspólników

Walne Zgromadzenie - to najwyższy organ spółki, zasady funkcjonowania zbliżone do sp. z o.o.

15.Scharakteryzuj pokrótce sposoby ustania bytu prawnego spółek prawa handlowego.

Rozwiązanie spółki - przesłanki:

przyczyny przewidziane w umowie spółki np. konkretny termin, osiągnięcie celu gospodarczego,

jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

ogłoszenie upadłości spółki,

śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika jeśli spółkę zawarto na czas nieokreślony,

rozwiązanie spółki przez sąd z ważnych powodów na żądanie wspólnika,

sytuacja gdy w spółce pozostał tylko jeden wspólnik.

Likwidacja - prowadzi się ją pod firmą spółki z dodatkowym oznaczeniem „w likwidacji”. Otwarcie likwidacji zgłasza się do KRS. Rozwiązanie spółki może też nastąpić bez przeprowadzenia likwidacji jeśli wspólnicy tak postanowią. Po zakończeniu likwidacji następuje rozwiązanie spółki, wykreślenie jej z KRS.

Czynności likwidacyjne obejmują:

zakończenie bieżących interesów spółki,

ściągnięcie wierzytelności,

spłatę zobowiązań,

jeżeli po zaspokojeniu zobowiązań pozostaje majątek zwraca się wspólnikom ich wkłady,

jeżeli nadal pozostaje majątek dzieli się go między wspólników w takim stosunku w jakim uczestniczyli w zyskach,

jeżeli działalność zakończyła się stratą to niedobór dzieli się między wspólników w takim stosunku w jakim uczestniczyli w stratach.

16.Omów podstawowe zasady łączenia się spółek.

Połączenie może być dokonane w dwojaki sposób:

łączenie przez przejęcie - przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na inną spółkę przejmującą za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej,

łączenie przez zawiązanie nowej spółki - przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki.

Spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru. Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Plan połączenia powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego łączących się spółek wraz z wnioskiem.

17.Omów podstawowe zasady podziału spółek.

Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości. Spółka osobowa nie podlega podziałowi. Nie może być dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Podział może być dokonany:

przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),

przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),

przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),

przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia jej z rejestru (dzień podziału).

Sporządza się plan podziału spółki, który należy poddać badaniu biegłego w zakresie poprawności i rzetelności. Ogłoszenie o podziale spółki jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej.

18.Omów podstawowe zasady przekształcenia spółek.

Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z o. o., S. A. może być przekształcona w inną spółkę handlową. Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników. Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru spółkę przekształcaną (dzień przekształcenia).

Do przekształcenia spółki wymaga się:

sporządzenia planu przekształcenia spółki

powzięcia uchwały o przekształceniu spółki

powołania członków organów spółki przekształconej

zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej

dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej.

Przekształceniu może ulec:

- osobowa w kapitałową

- kapitałowa w osobową

- kapitałowa w inną kapitałową

- osobowa w inną osobową

- cywilna w handlową

Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa spółki przekształconej.

19.Omów pokrótce zasady tworzenia, organizacji i funkcjonowania spółdzielni.

Jest to dobrowolne zrzeszenie, nieograniczonej liczby osób.

Spółdzielnię może otworzyć co najmniej 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne.

Spółdzielnia jest rejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców w KRS.

Posiada osobowość prawną.

Celem jest prowadzenie wspólnej działalności gospodarczej w interesie zrzeszonych członków.

Majątek spółdzielni jest odrębny od majątku osobistego członków. Właścicielami majątku są członkowie spółdzielni. Statut może zobowiązywać do wniesienia wkładu np. gruntu, zwierząt.

Za zobowiązania spółdzielni odpowiada spółdzielnia swoim majątkiem, członkowie do wysokości swoich udziałów.

Prowadzenie działalności gospodarczej przez spółdzielnię jest obowiązkowe, jeśli w ciągu roku od zarejestrowania nie prowadzi działalności może ulec wykreśleniu z KRS.

Spółdzielnia może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Może zbywać swój majątek ale nie może wyzbyć się całego przedsiębiorstwa, które stanowiłoby cały jej majątek niezbędny do prowadzenia działalności.

W spółdzielni funkcjonują trzy organy:

Walne Zgromadzenie (może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli)

Rada Nadzorcza (minimum trzech członków - wyłącznie członkowie spółdzielni)

• Zarząd

Spółdzielnia charakteryzuje się dobrowolnością zrzeszania, samorządnością, prowadzeniem działalności gospodarczej w celu zaspokojenia potrzeb członków spółdzielni oraz nieograniczoną liczbą członków i zmiennym funduszem kapitałowym wiążącym się ze wstępowaniem i występowaniem ze spółdzielni.

Członkiem może zostać osoba, która złożyła pisemną deklarację i podpisała ją. Przyjęcie przez spółdzielnię powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu. W Polsce w 2006 roku działało około 18 tyś. spółdzielni. Najpowszechniejsze spółdzielnie to mieszkaniowe.

20.Omów zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego.

Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego prowadzona jest w celu zaspokojenia potrzeb społeczeństwa zamieszkałego na terenie gminy, powiatu czy województwa samorządowego. Gospodarka komunalna realizowana jest zarówno w drodze działań faktycznych ( np. obsługa i organizacja przedsięwzięć oraz imprez mających na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty itp.) jak i prawnych (np. tworzenie i przystępowanie gmin, powiatów i województw do spółek, fundacji lub stowarzyszeń, wyłanianie wykonawców na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych, podpisywanie z nimi umów, udzielanie dotacji itp.). Do gospodarki komunalnej należy też zaliczyć zadania samorządu terytorialnego polegające na promowaniu przedsiębiorczości, organizowaniu działalności informacyjnej i oświatowej z tego zakresu oraz współdziałanie z samorządem gospodarczym.

Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności (usługi przewozowe, środki komunikacji miejskiej, odprowadzanie ścieków, dostarczanie wody, wywóz śmieci, utrzymanie czystości w miastach).

Gospodarka komunalna może być prowadzona przez j.s.t. w szczególności w formach:

- zakładu budżetowego,

- spółek prawa handlowego,

- gospodarstw pomocniczych,

- w formach zlecania innym jednostkom.

J.s.t. mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nie posiadających osobowości prawnej w drodze umowy na zasadach ogólnych. Jeżeli do prowadzenia określonego rodzaju działalności wymagane są na podstawie innych ustaw zezwolenia to j.s.t. mogą powierzać wykonywanie takich zadań podmiotom posiadającym odpowiednie zezwolenia. Zasadniczo o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej oraz o wysokości cen i opłatach lub o sposobie ich ustalania za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej decydują organy stanowiące j.s.t.

J.s.t. mogą tworzyć sp. z o.o. lub S.A. a także mogą przystępować do takich spółek. Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich jeżeli łącznie spełniane są następujące warunki:

1. istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym,

2. występujące w gminie bezrobocie wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej a zastosowanie innych działań nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, w szczególności do ożywienia rynku lokalnego, obniżenia bezrobocia.

W spółkach z udziałem j.s.t. działa Rada Nadzorcza. Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki prawa handlowego na zasadach i formach określonych w ustawie o samorządzie wojewódzkim.

21.W jakich formach organizacyjno-prawnych może być prowadzona działalność gospodarcza?

Są różne formy działalności gospodarczej:

1.państwo może prowadzić działalność gospodarczą w formie:

- jednoosobowych spółek kapitałowych (sp. z o. o. i akcyjne), - wieloosobowych spółek kapitałowych z udziałem Skarbu Państwa, - przedsiębiorstw państwowych, - banków państwowych nie będących spółkami akcyjnymi, - funduszy celowych, - narodowych instytucji kultury

2.jednostki samorządu terytorialnego i ich związki mogą prowadzić działalność w formie:

- komunalnych instytucji kultury, - komunalnych spółek prawa handlowego (1-osobowe, związki wieloosobowe), - jednostek budżetowych nie mających odrębnej formy organizacyjnej

3.pozostałe osoby prawne w formie:

- spółek kapitałowych, - spółdzielni, - przedsiębiorstw, - towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, - oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, - oddziałów głównych zagranicznych zakładów ubezpieczeń

4.osoby fizyczne w formie:

- wspólników w spółce, - członków spółdzielni, - własnego rachunku

22.Omów pokrótce samorząd gospodarczy - cel istnienia, formy organizacyjne, przykłady.

Samorząd gospodarczy reprezentuje środowiska przedsiębiorców i poprzez działania na rzecz przedsiębiorczości wspiera rozwój gospodarczy kraju. Samorząd gospodarczy nie posiada uprawnień władczych w stosunku do przedsiębiorców w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej udziela im pomocy w zakresie rynku tworzenia odpowiednich zapisów prawnych, ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej. Samorząd gospodarczy nie może podejmować działań ograniczających zakres wykonywanej przez przedsiębiorców działalności gospodarczej lub godzących w zasadę uczciwej konkurencji. Struktura wewnętrzna samorządu gospodarczego oparta jest na demokracji, jest samodzielny i odpowiada za swoje działania. Samorząd gospodarczy działa poprzez organizacje przedsiębiorców. Organizacja samorządu gospodarczego nie może odmówić członkostwa przedsiębiorcy, który spełnia warunki określone w statucie tej organizacji. Rodzaje samorządu gospodarczego: izby gospodarcze, izby rolnicze, izba lekarska, samorząd adwokacki, samorząd notarialny.

23.Co jest przedmiotem przepisów o ochronie własności przemysłowej?

Przedmiotem przepisów o ochronie własności przemysłowej są regulacje dot. wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych. Do podstawowych funkcji prawa własności przemysłowej należy stymulowanie rozwoju gospodarczego oraz ochrona interesów i praw twórców. Kwestie dotyczące własności przemysłowej zostały uregulowane w ustawie Prawo własności przemysłowej.

Ochronę własności przemysłowej regulują w szczególności:

1) Konwencja paryska „o ochronie własności przemysłowej”:

2) Ustawa „Prawo własności przemysłowej”

3) Ustawa „Prawo autorskie”

24.Co to jest patent, wzór użytkowy i wzór przemysłowy? Na czym polega ich ochrona?

Patent - jest to dokument przyznający własność wynalazku i prawo wyłącznego z niego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium państwa, w którym udzielono patentu.

- W celu uzyskania patentu wynalazki powinny być zgłoszone do Urzędu Patentowego.

- Udzielenia patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego.

- Patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego

- Przez uzyskanie patentu uzyskuje się prawo do wyłącznego korzystania z wynalazków w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym terenie RP.

- Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty zgłoszenia w Urzędzie Patentowym

- Uprawniony może zakazać osobie trzeciej korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy. Może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z tego wynalazku.

- Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.

Wzorem użytkowym - jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dot. kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo do wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP przez 10 lat od daty zgłoszenia wzoru w Urzędzie Patentowym. Udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe podlegają wpisaniu do rejestru wzorów użytkowych.

Wzorem przemysłowym - jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworów lub jego części nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworów oraz przez jego ornamentację (zdobienie).

- Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji przez co uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania ze wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze PR

- Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania i wprowadzania do obrotu, importu, exportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty lub zastosowany.

- Udzielone prawa rejestracji wzorów przemysłowych podlegają wpisowi do rejestru wzorów przemysłowych

- Udzielenia prawa rejestracji wzorów przemysłowych Urząd Patentowy stwierdza przez wydanie świadectwa rejestracji.

25.Na czym polega ochrona konkurencji i jakie podstawowe akty prawne ją regulują?

Ochrona konkurencji - źródła prawa:

1. ust. o ochronie konkurencji i konsumentów,

2. ust. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,

3. ust. prawo własności przemysłowej.

Przepisy te dot. ochrony interesu publicznego i prywatnego przedsiębiorców. Ust. o ochronie konkurencji i konsumentów określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów.

Zakazy praktyk ograniczających konkurencję polegającą na:

1.zakazie porozumień ograniczających konkurencję - zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:

ustalaniu cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów,

ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu, postępu technicznego lub inwestycji

podziale rynku zbytu lub zakupu

2.zakazie nadużywania pozycji dominującej przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:

narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności,

ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów,

uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.

Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

Ochrona konkurencji na podstawie ust. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - ustawa określa czyny nieuczciwej konkurencji oraz uprawnienia przedsiębiorców, którego prawa inny przedsiębiorca naruszył korzystając np. z jego znaków towarowych podszywając się pod niego, produkując lub sprzedając towary oznaczone znakiem towarowym innego przedsiębiorcy.

Poszkodowany przedsiębiorca może w postępowaniu sądowym domagać się:

zaniechania praktyk naruszających uczciwą konkurencję,

zapłaty odszkodowania,

zniszczenia towarów wyprodukowanych ze znakiem towarowym poszkodowanego,

przeproszenia w środkach masowego przekazu przedsiębiorcy poszkodowanego.

26.Na czym polega rola Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dziedzinie ograniczenia konkurencji?

Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, do jego zakresu działania należy między innymi:

sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy,

wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji przedsiębiorców oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a także innych decyzji przewidzianych w ustawie,

prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców,

przygotowywanie projektów rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej.

Prezes UOKiK wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w ustawie lub Traktacie WE. W decyzji Prezes może określić termin wykonania zobowiązań nakłada w niej obowiązek składania przez przedsiębiorcę informacji o stopniu realizacji zobowiązań.

Zamiar koncentracji przedsiębiorców podlega zgłoszeniu Prezesowi UOKiK jeżeli:

łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 mld euro

łączny obrót na terytorium RP przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 mln. euro.

Koncentracja może polegać na:

połączeniu dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców,

przejęcia bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad innym przedsiębiorcą,

utworzeniu przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy,

nabycie przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy.

Prezes UOKIK w drodze decyzji wydaje zgodę na dokonanie koncentracji jeśli konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona. Prezes w drodze decyzji zakazuje dokonania koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku.

27.Podaj podstawowe akty prawne regulujące ochronę konsumentów. Kto zajmuje się ochroną interesów konsumentów?

Źródła prawa dot. ochrony konsumentów:

ust. o ochronie konkurencji i konsumentów,

ust. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,

ust. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny,

ust. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie KC,

ust. o kredycie konsumenckim,

ust. o usługach turystycznych,

ust. o Inspekcji Handlowej,

art. 61-63 oraz 63³-63⁴ KPC regulujące udział organizacji społecznych i powiatowego (miejskiego) rzecznika praw konsumentów w procesach sądowych.

Ochroną interesów konsumentów zajmują się:

Prezes UOKiK,

powiatowy (miejscowy) rzecznik praw konsumentów,

Inspekcja handlowa

a także organizacje konsumenckie i inne instytucje, do których ustawowych lub statutowych zadań należy ochrona interesów konsumentów.

28.Na czym polegają praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów?

Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności:

Stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone,

Naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji,

Nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę i inne czyny nieuczciwej konkurencji godzące w zbiorowe interesy konsumentów.

Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów. Ochrona zbiorowych interesów konsumentów nie wyłącza ochrony wynikającej z innych ustaw.

Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazuje zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu, w którym jest mowa wyżej.

29.Na czym polega rola Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dziedzinie ochrony konsumentów?

Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, do jego zakresu działania należy między innymi:

Sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy,

Wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji przedsiębiorców oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a także innych decyzji przewidzianych w ustawie,

Prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców,

Przygotowywanie projektów rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej.

Zadania w dziedzinie ochrony interesów konsumentów w zakresie określonym ustawą oraz odrębnymi przepisami wykonują również: samorząd terytorialny a także organizacje konsumenckie i inne instytucje do których ustawowych lub statutowych zadań należy ochrona interesów konsumentów.

30.Na czym polega zadanie samorządu terytorialnego w dziedzinie ochrony konsumentów?

Zadania w dziedzinie ochrony interesów konsumentów w zakresie określonym ustawą oraz odrębnymi przepisami wykonują również: samorząd terytorialny a także organizacje konsumenckie i inne instytucje do których ustawowych lub statutowych zadań należy ochrona interesów konsumentów.

Zadaniem samorządu terytorialnego w zakresie ochrony praw konsumentów jest prowadzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności przez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych. Zadania samorządu terytorialnego w tym zakresie wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów, którego powołuje i odwołuje rada powiatu lub rada miasta.

Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy:

Zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,

Składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów.

31.Omów ogólne zasady postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję i praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów rozstrzyganych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Postępowanie przed Prezesem UOKiK jest prowadzone jako postępowanie wyjaśniające, postępowanie antymonopolowe lub postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes może powołać biegłego lub biegłych w celu ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie przy rozstrzyganiu sprawy, może zwrócić się do sądu o przesłuchanie świadków, może też przeprowadzić u przedsiębiorców kontrolę w związku z przedmiotem wydanej przez siebie decyzji. Od decyzji Prezesa Urzędu przysługuje odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia jej doręczenia. W przypadku wniesienia odwołania od decyzji Prezes Urzędu przekazuje je niezwłocznie wraz z aktami sprawy do sądu ochrony konkurencji i konsumentów. Każdy może zgłosić Prezesowi Urzędu na piśmie zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk ograniczających konkurencję. Prezes Urzędu wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie stosowania takich praktyk i zawiadamia o tym strony.

32.Na czym polegają nieuczciwe praktyki rynkowe i jakie są mechanizmy ich ochrony?

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji określa czyny nieuczciwej konkurencji oraz uprawnienia przedsiębiorców, którego prawa inny przedsiębiorca naruszył, korzystając np. z jego znaków towarowych, sprzedając towary oznaczone znakiem towarowym innego przedsiębiorcy, podszywając się pod niego. Poszkodowany przedsiębiorca może w postępowaniu sądowym domagać się:

- Zaniechania praktyk naruszających uczciwą konkurencję,

- Zapłaty odszkodowania,

- Zniszczenia towarów wyprodukowanych ze znakiem towarowym poszkodowanego,

- Przeproszenia w środkach masowego przekazu przedsiębiorcę poszkodowanego.

Przez praktyki rynkowe rozumie się działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. Zakazane jest stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych.

Praktyka jest nieuczciwa jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dot. produktu, w trakcie jej zawarcia lub po jej zawarciu. Praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji, której inaczej by nie podjął. Praktykę rynkową uznaje się za agresywną jeżeli przez niedopuszczalny nacisk w znaczny sposób ogranicza swobodę wyboru przeciętnego konsumenta. W razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został naruszony lub zagrożony może żądać:

- Zaniechania tej praktyki,

- Usunięcia skutków tej praktyki,

- Złożenia oświadczenia odpowiedniej treści lub w odpowiedniej formie,

- Naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych w szczególności żądania unieważnienia umowy oraz zwrotu kosztów związanych z nabyciem produktu,

- Zasądzenie sumy pieniężnej na określony cel społeczny.

Roszczenia z tyt. nieuczciwej praktyki rynkowej ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat.

33.Miejsce Inspekcji Handlowej w organizacji władzy publicznej i jej funkcja.

Inspekcja Handlowa - jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony interesów i praw konsumentów oraz ochrony interesów gospodarczych państwa. Ustawa o inspekcji handlowej reguluje zadania i organizację inspekcji, prawa i obowiązki przedsiębiorców, zasady postępowania organów inspekcji oraz prawa i obowiązki pracowników inspekcji. Do zadań inspekcji należy min.:

- Kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji, handlu i usług,

- Kontrola produktów w zakresie spełniania ogólnych wymagań dot. ich bezpieczeństwa,

- Podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów,

- Prowadzenie poradnictwa konsumenckiego.

Zadania inspekcji wykonują: Główny Inspektor Handlu, wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej. Inspekcja podlega Prezesowi UOKiK. Przy Wojewódzkich Inspektorach tworzone są stałe sądy konsumenckie, które rozpatrują spory o prawa majątkowe wynikłe z umów sprzedaży produktów i usług zawartych pomiędzy konsumentami i przedsiębiorcami. Sąd działa na podstawie regulaminu, jest to sąd polubowny w rozumieniu przepisów KPC.

34.Pomoc publiczna - podstawy prawne, formy i zakres pomocy, postępowanie o jej udzielenie i postępowanie kontrolne.

Pomoc publiczna jest to pomoc udzielona przedsiębiorcy ze środków publicznych w postaci dotacji lub zwolnień na rzecz beneficjentów. W doktrynie podkreśla się, że pomoc publiczna to świadczenie, na rzecz przedsiębiorstwa, pochodzące od państwa lub ze źródeł państwowych (zwiększające wydatki lub zmniejszające przychody państwa). Pomoc publiczna spełnia ponadto inne warunki: jest selektywna bo dot. tylko określonych regionów i sektorów, ponadto wywiera wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Pomoc ta zmienia koszty produkcji przedsiębiorstwa, co w rezultacie umacnia pozycje beneficjenta w stosunku do konkurencji. Beneficjentem pomocy jest każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który otrzymał pomoc publiczną.

Rodzaje pomocy:

- Bezpośrednia - są to dotacje pieniężne lub rzeczowe, kredyty, poręczenie kredytów, inwestycje kapitałowe ze środków publicznych, zamówienia publiczne na uprzywilejowanych warunkach,

- Pośrednia - to zrzeczenie się przez państwo egzekwowania od beneficjentów środków pieniężnych na zatrudnienie i ulgę podatkową, umorzenie zaległości podatkowych.

35.Na czym polega partnerstwo publiczno-prywatne i co jest jego przedmiotem?

Partnerstwo publiczno-prywatne, w rozumieniu ustawy, to oparta na umowie współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego, służąca realizacji zadania publicznego. Umowa powinna mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Przedmiotem umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym jest realizacja przez partnera prywatnego przedsięwzięcia za wynagrodzeniem (prawo partnera prywatnego do pobierania pożytków lub uzyskiwania innych korzyści z przedsięwzięcia lub zapłatę sumy pieniężnej przez podmiot publiczny) na rzecz podmiotu publicznego (świadczenie usług publicznych przez 3 lata, działaniu na rzecz rozwoju gospodarki i społeczeństwa np. na rzecz zagospodarowania miasta lub innego obszaru). Do partnerów prywatnych zalicza się min.: przedsiębiorców (czyli os. fizyczna, os. prawna, jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną), kościół lub inny związek wyznaniowy oraz podmiot zagraniczny. Podmiotami publicznymi są min.: organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, fundusze celowe, państwowe szkoły wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Podmiot zainteresowany realizacją określonego przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego może zgłosić wniosek do podmiotu publicznego z propozycją realizacji tego przedsięwzięcia.

Informacje o planowanej realizacji określonego przedsięwzięcia na zasadach właściwych dla partnerstwa publiczno-prywatnego ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych i Biuletynie Informacji Publicznej.

36.Jaki jest tryb postępowania w dziedzinie realizacji partnerstwa publiczno-prywatnego?

Do wyboru partnera prywatnego i umów o partnerstwie publiczno-prywatnym w zakresie nieuregulowanym w ustawie o partnerstwie publiczno-prawnym stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 2004 r. - Prawo zamówień publicznych. Po wyborze przez podmiot publiczny najkorzystniejszej oferty strony zawierają umowę o partnerstwie publiczno-prawnym. Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym może przewidywać, że w celu jej wykonania podmiot publiczny i partner prywatny zawiążą spółkę kapitałową. Umowa musi mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym jest nieważna, jeżeli przed podpisaniem partner publiczny nie dokonał analizy opłacalności i zagrożeń związanych z przedsięwzięciem bądź nie ogłosił informacji o planowanej realizacji określonego przedsięwzięcia w Biuletynie Zamówień Publicznych i Biuletynie Informacji Publicznej.

37.Jakie są podstawowe kompetencje terenowych organów władzy publicznej w dziedzinie zagospodarowania przestrzennego i procesu budowlanego?

Kompetencje terenowych organów władzy publicznej uregulowane są głównie w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ustawa ta określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy. Podstawą tych działań jest ład przestrzenny i zrównoważony rozwój danego terenu.

W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia min.:

1. wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;

2. walory architektoniczne i krajobrazowe;

3. wymagania ochrony środowiska,

4. wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków

5. prawo własności;

6. potrzeby interesu publicznego.

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy do zadań własnych gminy. Prowadzenie analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu należy do zadań samorządu powiatu. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie, w tym uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa, należy do zadań samorządu województwa. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej państwa, wyrażonej w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, należy do zadań Rady Ministrów.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta po podjęciu sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych, nie jest to akt prawa miejscowego.

Po podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno min.:

1. ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej

miejscowości, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium

2. zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania projektu studium.

3. rozpatruje zgłoszone wnioski dotyczące projektu studium.

sporządza projekt studium.

4. uzgadnia projekt studium w zakresie jego zgodności z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego.

5. występuje do właściwych organów o opinie dotyczące rozwiązań przyjętych w projekcie studium.

6. ogłasza wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu.

7. przedstawia do uchwalenia projekt studium wraz z listą nieuwzględnionych uwag.

38.Co to jest pozwolenie na budowę, kto i po co je wydaje?

Pozwolenie na budowę - jest to decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości.

Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydane po uprzednim:

1. przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.

2. uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów;

3. wyrażeniu zgody przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.

Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:

1. złożył wniosek.

2. złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania

nieruchomością na cele budowlane.

Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ sprawdza:

1. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

2. zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;

3. kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń

4. wykonanie - w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, także sprawdzenie projektu - przez osobę posiadającą

wymagane uprawnienia budowlane.

Właściwy organ prowadzi rejestr decyzji o pozwoleniu na budowę oraz przechowuje zatwierdzone projekty budowlane, a także inne dokumenty objęte pozwoleniem na budowę, co najmniej przez okres istnienia obiektu budowlanego.

39. Jakie są organy architektoniczno - budowlane oraz organy nadzoru budowlanego, oraz jakie są ich podstawowe kompetencje?

Ustawa Prawo budowlane wyodrębniła 2 organy w administracji publicznej działającej w sferze budowlanej:

-organy administracji architektoniczno-budowlanej (starosta, wojewoda i Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego),

-organy nadzoru budowlanego (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewoda przy współpracy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego).

Ze względu na hierarchię „ważności” administracji publicznej w budownictwie można wyodrębnić 3 szczeble:

-powiatowy (starosta, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego),

-wojewódzki (wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego),

-centralny (Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego).

Osoby reprezentujące organy nadzoru budowlanego mają prawo wstępu do obiektu budowlanego, jak również na teren budowy. Podczas wykonywania takich czynności niezbędna jest obecność inwestora, kierownika budowy lub robót, kierownika zakładu pracy lub wyznaczonego pracownika, bądź osoby przez nich upoważnionej.

Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach czynności kontrolne mogą być dokonywane w obecności osoby pełnoletniej przywołanej do uczestnictwa w danej czynności.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego- Jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach budowlanych /na podstawie ustawy Prawo budowlane i o wyrobach budowlanych/.

W szczególności do jego zadań należy:-pełnienie funkcji organu wyższego stopnia w stosunku do wojewodów i wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego, kontrolowanie organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego,prowadzenie rejestrów: osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych, ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej, prowadzenie Krajowego Wykazu Zakwestionowanych wyrobów budowlanych, oraz prowadzenie postępowań w sprawie wprowadzenia do obrotu.

Nadzór nad organami nadzoru budowlanego sprawują:

nad powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego:

-rada powiatu, która jest właściwa do rozpatrywania skarg na powiatowego inspektora nadzoru budowlanego - jako osoby będącej kierownikiem powiatowej inspekcji, jeżeli natomiast skarga dotyczy powiatowego inspektora, jako organu administracji publicznej, działającego w określonym postępowaniu administracyjnym, jak również obsługującego go powiatowego inspektoratu - właściwy jest wojewoda, przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.

-wojewoda, przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad właściwym poziomem merytorycznym prac powiatowego inspektora nadzoru budowlanego,

-starosta, będący zwierzchnikiem administracji zespolonej w powiecie oraz pełniący w stosunku do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.

nad wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego:

- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad właściwym poziomem merytorycznym prac wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego oraz nadzoruje jego działalność,

-wojewoda, będący zwierzchnikiem administracji zespolonej w województwie oraz pełniący w stosunku do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.

Nadzór nad działalnością organów administracji architektoniczno-budowlanej sprawują:

1-nad starostą

- wojewoda, przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, który sprawuje kontrolę nad jego działalnością wynikającą ze stosowania ustawy - Prawo budowlane,

- wojewoda, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad właściwym poziomem merytorycznym prac,

2-nad wojewodą

-Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego sprawuje kontrolę nad jego działalnością wynikającą ze stosowania ustawy Prawo budowlane oraz właściwym poziomem merytorycznym prac w tym zakresie.

40. Omów przyczyny zakończenia działalności gospodarczej oraz podstawowe zasady postępowania w przypadku zakończenia takiej działalności.
Likwidacja działalności

W znaczeniu prawnym likwidacja polega na tym, że dotychczasowy przedsiębiorca (osoba fizyczna, prawna lub spółka prawa handlowego nie posiadająca osobowości prawnej) przestaje być samodzielnym uczestnikiem obrotu gospodarczego prowadzonego między przedsiębiorcami. W przypadku osób prawnych likwidacja, czyli zakończenie działalności, prowadzi też do utraty osobowości prawnej.

Sposoby i skutki zakończenia działalności gospodarczej są różne w zależności od tego, w jakiej formie była ona dotychczas prowadzona:

1) w przypadku działalności prowadzonej indywidualnie, o zakończeniu decyduje sam przedsiębiorca, składając wniosek o wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej,

2) w przypadku spółki cywilnej, której działalność zazwyczaj zostaje zakończona w wyniku porozumienia wspólników lub postanowień, zawartych w umowie spółki, wniosek o wykreślenie z ewidencji poszczególnych wspólników powinien złożył każdy wspólnik z osobna, w swoim imieniu,

3) w przypadku spółek posiadających osobowość prawną likwidacja ich działalności jest wynikiem rozwiązania stosunku spółki; likwidacji dokonuje sią w odrębnym postępowaniu likwidacyjnym, które prowadzi do spieniężenia całego majątku spółki i zakończenia działalności przy zachowaniu wymogów prawnych określonych przepisami ustaw o rachunkowości, Krajowym Rejestrze Sądowym i ustawy Kodeks Spółek Handlowych.

Zakończenie działalności gospodarczej pociąga za sobą konieczność dokonania szeregu czynności. To, jakie one będą, zależy w głównej mierze od formy prawnej prowadzonej działalności, zasad według jakich ta działalność była opodatkowana, jak również od tego, czy zatrudniani byli pracownicy.

Przedsiębiorca chcąc zlikwidować firmę musi przebyć drogę po urzędach analogiczną do tej, jaką pokonał zakładając firmę (zob. porównanie - tabela na końcu tekstu.

Przedsiębiorca powinien więc udać się do:

- urzędu gminy (miasta) lub sądu rejonowego,

- urzędu statystycznego,

- urzędu skarbowego,

- Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Oczywiście - dużą część formalności można załatwić korespondencyjnie - nie we wszystkich miejscach osobiste stawiennictwo będzie konieczne.

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną oraz wspólnicy spółek cywilnych, którzy są zarejestrowani w ewidencji działalności gospodarczej, muszą zawiadomić organ ewidencyjny o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej w terminie 14 dni od dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Na podstawie wniosku, w drodze decyzji administracyjnej, wykreśla się przedsiębiorcę z ewidencji. Organ ewidencyjny jest obowiązany przekazać w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, informację o tym fakcie urzędowi statystycznemu oraz urzędowi skarbowemu właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania przedsiębiorcy.

Spółka będąca osobą prawną zgłasza rozpoczęcie likwidacji do rejestru przedsiębiorców, ale jej wykreślenie następuje dopiero po zgłoszeniu zakończenia postępowania likwidacyjnego. W takim przypadku spółka prawa handlowego, po zakończeniu likwidacji, w terminie 7 dni składa wniosek w sądzie rejestrowym o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.

---