Tylko człowiek jako istota ludzka pozostawia na ziemi ślad widoczny . Pozostawia też złe ślady , które pozostawiają ślady, które powodują dewastację środowiska naturalnego. Im wyższy jest poziom cywilizacji, tym brutalniej realizujemy swoje potrzeby, nie patrząc na środowisko. Im bardziej długotrwałe zmiany w środowisku, czyli degradacje, tym trudniej naprawić te zniszczenia. Wielu mieszkańców zaopatrywanych jest w technikę nie zważając na środowisko. W ciężkim dążeniu do zdobycia świata marzy się ludziom nawet ogród na Syberii i odwracanie rzek .Każda ingerencja człowieka w środowisko przyrodnicze powoduje w nim trwałe i nieodwracalne zmiany Zasoby wody naturalnej są bardzo brudne . Wskutek masowego spalania węgla i spalania paliw wzrosło zanieczyszczenia środowiska. To wszystko powoduje szereg chorób cywilizacji . Obsługa tych mechanizmów ( robotów ) powoduje , że są znużeni - maja różne zmiany psychiczne .Każde działanie dodatnie pociąga za sobą działanie ujemne . Środowisko - powstaje życie i rozwój. Czynniki środowiska - woda, światło, symbioza, warunki klimatyczne ; istnieją bez względu na człowieka .Człowiek nie może się zaadaptowywać do zmian postępujących w środowisku . Dynamiczny rozwój przemysłu powoduje zagrożenie dla środowiska ze względu na emisję pyłów i innych zanieczyszczeń. Inżynieria sanitarna - nauka o metodach i środkach zapewnienia jak najzdrowszych warunków bytowania ludzi drogą badań otoczenia człowieka i rozwoju budownictwa sanitarnego Dziedziny inż. środowiska - wodociągi; oczyszczanie miast i osiedli .Inżynieria środowiska - obejmuje przemiany inż. sanitarnej , jest nauką o metodach, technikach i środkach przekształcania jednego lub większej liczby elementów środowiska w celu zapewnienia optymalnych warunków dla zdrowia, dobrego samopoczucia człowieka oraz racjonalnego wykorzystania zasobów przyrody.

Etyka w ochronie środowiska . Etyka - nauka o moralności . Jest ogółem norm w danym środowisku .Etos - zespół wartości będących podstawą głównych form , warunków zachowania się .Środowiskiem też są stosunki międzyludzkie . U postaw kryzysu ekologicznego leży kryzys etyczny. Problemy demograficzne

na kuli ziemskiej . Intensywny przyrost naturalny ludzi spowodowany jest obniżeniem śmiertelności ludzi, a w szczególności niemowląt . Felming odkrył antybiotyk penicylinę na początku naszego wieku .

Str 4-6

Szereg demografów od żywienia uważa że 5 mld ludzi to max którzy mogą się wyżywić i żyć w dobrobycie.

Podstawowe pojęcia:

1. Środowisko naturalne jest to środowisko zewnętrzne. To system w którym człowiek żyje i który go otacza; podstawowe składniki środowiska naturalnego: woda, powietrze, gleba, świat istot żyjących

2. Ekologia pochodzi od dwóch słów greckich. Jest to nauka o domu w którym zamieszkują organizmy żywe. Ekologia zajmuje się badaniem zależności między organizmami i całością czynników wpływających na organizmy bądź znajdujących się pod działaniem tych organizmów. Czynniki ekologiczne są to czynniki: fizyczne (temp. światło, wilgoć), chemiczne, środowisko wodne, etoficzne biotyczne. Ukształtowanie gruntów, lądu - etoficzne, organizmy, ich metabolizm i produkty - biotyczne

3. Biocenoza - środowisko podobne pod względem czynników ekologicznych zasiedlane przez podobne grupy żywych ustrojów.

4. Ekosystem - jest to biocenoza + czynniki ekologiczne. Wszystkie żywe i martwe czynniki środowiska oraz powiązania między nimi. Ekosystemy mogą się znajdować w stanie i ekosystem: zrównoważony - zdrowy ekosystem, pełna samoregulacja. Gdy doprowadzamy ścieki do jeziora następuje zachwianie ekosystemu. Jeśli będzie działanie zanieczyszczeń długotrwałe to zaczną się zaburzenia, potem nastąpi zagłada ekosystemu.

Zasadnicze czynniki utrzymujące równowagę w ekosystemie wód śródlądowych: - czynniki abiotyczne i biotyczne (wszystkie organizmy żywe, producenci, reducenci, konsumenci). Producenci - rośliny, organizmy samożywne. Przetwarzają proste związki nieorganiczne na złożoną materię organiczną. Konsumenci - rośliny są zjadane przez inne zwierzęta, zwierzęce żywiące się materią organiczną w stanie gotowym. Reducenci - bakterie, grzyby mają zdolność rozkładania martwych związków organicznych na związki nieorganiczne.

Fotosynteza zachodzi w zielonych częściach roślin i glonach (zawierających chlorofil). Pod wpływem światła słonecznego zielone części roślin, glony → asymilacja CO₂ → synteza związków organicznych + dysymilacja O₂.

mCO₂ + nH₂O→CmH_2nO_n+↑mO₂ część tlenu ulega reakcji

3O₂+hv→2O₃ ozon

oddychanie roślin C_mH_2mO_n+mO₂→mCO₂+nH₂O+energia

recylkulacja w przyrodzie C (komórki żywe roślin i zwierząt + O₂ [oddychanie] → CO₂ [do atmosfery] → asymilacja, fotosynteza → nowe komórki roślinne + O₂ [do atmosfery] → odżywianie → nowe komórki ludzi i zwierząt → obumieranie → martwa materia organizmów → rozkład przez mikroorganizmy → proste związki nieorganiczne (pokarm dla roślin).

Super fabryka - biosfera. Materia organiczna w biosferze ok. 2000 mld. ton z tego około 10 % uczestniczy w obiegach.

Obrót materiałów:

• 200 mld. ton organicznej (rok 10 %)

• 100 mld. ton tlenu

• wiele mld. ton metali lekkich i ciężkich.

Zużycie materiałów. Dzięki recylkulacji zapas materiałów na stałym poziomie ok. 2000 mld ton.

Str 12 -19

Pierwiastki występujące w przyrodzie i ich znaczenie sanitarne.

Makroelementy - pierwiastki potrzebne człowiekowi w zasadniczych ilościach.

Mikroelementy - potrzebne elementy organizmowi w małych ilościach.

Q nadmiarze mogą to być już toksyny.

Żelazo, mangan, fluor, chrom, molibden, wanad, krzem.

Żelazo - jest rozpowszechnione w skorupie ziemskiej w postaci rudy żelaza. Żelazo występuje w wodzie w postaci soli.

0,5 miligrama w 1m³ wody - tyle może być w organizmie dorosłego człowieka może być 0,4-0,6g. Długotrwałe używanie wody o dużej zawartości żelaza powoduje zmiany kostne.

Fluor - bardzo aktywny, występuje w postaci związków. Mają duże zastosowanie w przemyśle. Używa się fluorowodoru do trawienia szkła. Niebezpieczny dla człowieka po zetknięciu ze skórą powoduje rany trudno gojące się. Fluor stosowane jest do produkcji freonów. Związki fluoru są toksyczne, działają na tkankę nerwową i kostną. Niedobory fluoru powodują próchnicę zębów.

Chrom - metal twardy, odporny na korozję. Chromian sodu, dwuchromian sodu

Związki sześciowartościowego chromu są toksyczne. Niedobór chromu powoduje cukrzycę.

Mangan - występuje w postaci skał. Nadmanganian potasowy - stosowany jako środek utleniający. Mangan w wodzie występuje z żelazem. Mangan w wodzie pochodzi z gleb. Mangan wchłoniony przez przewód pokarmowy powoduje dobrą gospodarkę enzymów. Nadmiar manganu w zbyt wielkich ilościach działa źle na system nerwowy.

Cynk - jest metalem ciężkim, w przyrodzie występuje w postaci minerałów.

Wchodzi w skład cynkprodeidów (białka) w organizmie człowieka.

Miedź - występuje w przyrodzie w postaci rodzimej jak i w postaci minerałów. Miedź jest mało aktywna. W wielu ściekach jest wiele miedzi. Jest składnikiem hemoglobiny 0,3g miedzi w organizmie. Nadmiar miedzi jest trujący.

Molibden - należy do metali uszlachetniających stal. W wodach występuje w stężeniach śladowych. Występuje w wątrobie w żółci.

Wanad - w przyrodzie jest go niewiele. W wodach występuje śladowo. Małe dawki zapobiegają chorobom serca. Wanad metaliczny nie jest szkodliwy dla zdrowia.

Selen - jest niemetalem. W przyrodzie występuje w postaci związków chemicznych. Utrzymuje prawidłową pracę serca i układu krążenia. Zapobiega zachorowaniom na raka. Selen może kumulować się w organizmie.

Arsen - niemetal, w przyrodzie występuje w postaci rodzimej i w związkach. Źródłem arsenu są wody kopalniane. Spalanie węgla. Związki arsenu są silnie trujące. W śladowych ilościach arsen jest potrzebny w organizmie. Dawka śmiertelna arszeniku wynosi 0,2-0,3g. trójtlenek arsenu - arszenik

Makroelementy:

Sód - należy do najbardziej aktywnej grupy pierwiastków, występuje w przyrodzie tylko w związkach. Chlorek sodu - składnik soli kuchennej - sole sodowe dobrze rozpuszczają się w wodzie. Znaczenie chlorku sodu - występuje w płynie międzycząsteczkowym. Reguluje ciśnienie asmatyczne. Od 10-15g chlorku sodu potrzebuje organizm. Nadmiar jest wydzielany z organizmu.

Potas - jest metalem lekkim aktywniejszym od sodu. Reaguje z wilgocią w powietrzu tworzy izotop radioaktywny. W przyrodzie występuje w związkach bardzo dobrze rozpuszczających się w wodzie. Utrzymuje prawidłową pobudliwość nerwów.

Magnez - jest to metal lekki o srebrnym połysku, jest aktywny i występuje w postaci związków W przyrodzie występuje w postaci kryształów, dolomit. Jest aktywatorem wielu enzymów i procesu fermentacji. Zawartość magnezu w organizmie 30g. Niedobór magnezu powoduje zakłócenia fizjologiczne.

Wapń - lekki aktywny metal, w przyrodzie występuje w postaci związków chemicznych kreda, marmur. Znaczenie sanitarne: bardzo ważny składnik organizmu ludzkiego (głównie w kościach i w osoczu krwi). Musi występować stała podaż do organizmu. Niedobór wapnia powoduje tężyczkę (niedoczynność przytarczycy). Potrzeba około 1g dziennie wapnia.

Węgiel - niemetal, występuje w przyrodzie jako wolny: grafit, diament, związki organiczne - naturalne i sztuczne.

Tlenek węgla - niecałkowite spalenie węgla powoduje jego produkcję.

Krzem - jest niemetalem, wszędzie są znane związki krzemu, dwutlenek krzemu produkt wietrzenia skał występuje w piasku morskim. Kwarc (kryształ górski) jest bezbarwny, może udawać brylant. Kwarc z domieszkami to są ametysty.

Zastosowanie techniczne:

Szkło sodowe,

Węglik krzemu - jako materiał ścierny

krzem z wodorem - silimy

stopy żelazo-krzem - odporne są na korozję. Krzem występuje w wodzie mineralnej w małej ilości. Zawartość krzemu w wodzie stanowi problem zasilania kotłów.

Znaczenie - jest mikroelementem budulcowym, wpływa na paznokcie, włosy.

Azot - 78% jest azoty w powietrzu. Występuje w postaci wolnej w postaci cząsteczki dwuatomowej (N₂). Azot może występować w wodzie jako związek organiczny lub nieorganiczny. Amoniak lżejszy od powietrza. Beztlenowy rozkład części materii organicznej tak też powstaje. Występuje w wydzielinach zwierzęcych i ludzkich.

Azotyny - powstają w warunkach naturalnych poprzez rozkład białka. W maleńkich stężeniach nie stanowi problemu. Gdy stężenie jest większe o 0,12 ml/l methernoglobinoza powoduje uduszenie człowieka. Eutrofizacja zakłócenie równowagi ekologicznej zbiorników wód. Następuje zarastanie zbiorników wodnych.

Azotyny, azotyny - tworzą w przewodzie pokarmowym nitro aminy, które są rakotwórcze. Związki organiczne z azotem to są białka. Tylko rośliny mają zdolność produkcji białek.

białko -rozkład- białko proste -aminokwasy z tego powstaje białko potrzebne dla danego organizmu. Gdy proces rozkładu zachodzi w warunkach beztlenowych (gnicie) powstaje azot, amoniak.

Związku fosforu to ważny składnik organizmu ludzkiego 60% masy kości to fosforan wapniowy. Występuje w białkach zwanych fosforoproteinami.

Tlen - jest najpowszechniej występujący. W powietrzu występuje jako cząsteczka O₂ jest go około 20% w powietrzu. Ozon O3 powstaje w wyniku wyładowań atmosferycznych. Ozon tworzy się przy kserografach i przy spawaniu. Ozon otrzymuje się w warunkach sztucznych. Nadmiar ozonu jest szkodliwy. Cząsteczki ozonu są nietrwałe. Warunkiem życia biologicznego w wodzie jest obecność tlenu. Śnięcie ryb i zanik życia biologicznego gdy nie ma tlenu w wodzie. Tlen stymuluje szybkość korozji.

Siarka - jest niemetalem, występuje w przyrodzie w postaci rodzimej. Jest także w wielu minerałach. Siarczan magnezu daje wodzie charakterystyczny gorzki smak. Przy dużych stężeniach siarkowodoru może nastąpić otępienie powonienia człowieka. Dwutlenek i trójtlenek siarki powodują kwaśne deszcze. Siarka jest składnikiem białka roślin i zwierząt.

Chlor - barwa żółtozielona, cięższy od powietrza i jest toksyczny. Ma silne właściwości bakteriobójcze. Chlor wolny występuje w przyrodzie w gazach wulkanicznych. Znaczenie sanitarne. Chlor tworzy kwas zwany kwasem solnym i jest składnikiem kwasy żołądkowego. Chlor występuje we wszystkich wodach naturalnych. Znaczenie dla organizmu ludzkiego chlorek musi być podawany w 9g dziennie. Jest wydalany przez organizm. Chlorek sodu spożyty w dużych ilościach jest toksyczny.

Metale śmierci - Ołów - Pb i rtęć - Hg, kadm - Cd., Arsen As. Nie są potrzebne organizmowi. Mają zdolność do akumulowania się w organizmie.

Ołów - uszkadza mózg. Ołowica - choroba zawodowa

Rtęć - stosowany był do złocenia powierzchni budynku.

Toksyczne są pary rtęci w powietrzu, jedyny metal występujący jako ciecz w warunkach normalnych

Kadm - silnie toksyczny, kumuluje się w organizmach żywych.

Str 20-26

Woda H₂O

cząsteczka wody ma budowę:

• kątową (kąt jest stały 1,82 rad)
  
  

• 
  dipolową

+ -

cząsteczki wody tworzą osocjaty

może być 100 cząsteczek w jednym zespole

Wodór i tlen tworzą izotopy

Zawartość procentowa:

99,9% - zwykły wodór

0,02% - woda utworzona z deuteru i trytu

Woda ciężka D₂O jest stosowana jako moderator w reaktorach atomowych.

Woda powinna mieć temperaturę topnienia -100°C, a ma 0°C, temperaturę wrzenia -80°C, a ma 100°C.

Woda ma największe ciepło właściwe, powoduje to, że jest ona akumulatorem energii. Wysokie ciepło topnienia i wysokie ciepło krzepnięcia. Duże ciepło topnienia powoduje topnienie lodu. Gęstość wody jest najwyższa w temp. 3,98°C i wynosi 1,000. Woda krzepnie od powierzchni i jest to dobry izolator.

Śryż -kryształki lodu skupione w gąbczastą, nieprzezroczystą masę, tworzące się w wodzie rzek, po ochłodzeniu się jej nieco poniżej 0°C.

Woda ma wysokie napięcie powierzchniowe. Cząsteczki wody z powierzchni są wciągane do dna zbiornika i dzięki temu owady mogą kroczyć po powierzchni wody.

Woda jest dobrym rozpuszczalnikiem związków nieorganicznych, złym dla związków organicznych; woda występuje także w organizmach żywych. Liście, korzenie, łodygi drzew zawierają więcej niż 50% wody. Owoce zawierają 90-95%. W organizmach zwierzęcych jej ilość jest zróżnicowana. Embrion ludzki zawiera 93% wody, noworodek 70%, dorosły człowiek 58-66%.

Średnia waga dorosłego człowieka 70kg w tym:

• 42,2kg - H2O

• 11,09kg - białka

• 8,99kg - tłuszczu

• 0,22kg - cukrowców

• 3,5kg - popiołu

Najwięcej wody jest w:

• ślinie 99,5%

• sok żołądkowy 97%

• mleko matki 89%

• krew 79%

• mięśnie 76%

• skóra 70%

• szkielet 22%

• zęby 10%

Duży obieg wody

Woda krąży w obiegu zamkniętym, morza i oceany decydują o klimacie, są akumulatorem energii cieplnej, są źródłem nawilżania powietrza. Zapas wody w atmosferze wynosi 13.000 km³. Na morza i oceany spada w ciągu doby 1.040 km³. W lodowcach jest zapas wody 27,8 km³. Z powierzchni mórz i oceanów wyparowuje 1150 km³, z wiatrem na lądy wynoszone jest 110 km³, zapas wody w !!!!!!!!!! wynosi 1,3 mld km³. Na lądy opada 330 km³, a wyparowuje 220 km³. Zapas wody w jeziorach i rzekach wynosi 225.000 km³. Zapas wody gruntowej wynosi 8 mln km³. Połowa z tego jest nie do wydobycia, gdyż zalega na głębokości ponad 1 km w głąb gleby.

Z ogólnej ilości wód 0,3% to wody słodkie. Stale narasta deficyt wody i rolą człowieka jest zatrzymanie jak największej ilości wody słodkiej na lądzie. Metody:

• regulowanie rzek,

• osuszanie bagien,

• przeciwdziałanie retencji wody słodkiej na lądzie.

Największe zagrożenia dla wody słodkiej na lądzie:

• zwiększenie spływu wody z lądu,

• oczyszczanie powierzchni gleby,

• karczowanie lasów.

Wzrost zawartości dwutlenku węgla w powietrzu powoduje efekt cieplarniany. Ważnym regulatorem klimatu jest las. Zamiana obszarów zielonych na pastwiska powoduje zmianę koloru gleby i powoduje powstawanie promienia odbitego powodującego powstawanie chmur.

Postacie wody:

• ciecz,

• lód,

• para (gaz).

70% powierzchni Ziemi to woda. Woda decyduje o klimacie, jest zbiorem największego źródła tlenu na Ziemi (plankton steruje odnową powietrza). Woda chemicznie czysta w przyrodzie nie istnieje. Jej skład zależy od tego z czym się kontaktuje.

Zasolenie wód morskich [kg/m³]:

• Ocean Atlantycki - 36

• Morze Północne - 32

• Morze Śródziemne - 38

• Ocean Indyjski - 34

• Morze Martwe - 280

• Ocean Spokojny - 35

• Morze Kaspijskie - 12

• Morze Bałtyckie - 4-11

• Morze Czarne - 17

Wody słodkie <1, przeważnie <0,5

Wody morskie (przykład zawartości soli):

77,75% - NaCl

10,87% - MgCl

4,73% - MgSO₄

3,6% - CaSO₄

2,46% - K₂SO₄

0,59% - inne

Morza i oceany są ostatnią stacją dla spływów linowych (rzek) i dla spływów powierzchniowych.

Zagrożenia mórz:

• ropopochodne spływające z rzekami

• porty

• ścieki komunalne

• wprowadzane w nadmiernej ilości związki azotu i fosforu

• substancje toksyczne

• zatopiona broń i amunicja

Wody opadowe:

• deszcz, śnieg, grad, rosa,

• składniki czystej atmosfery N₂, CO₂, O₂, pH ≈6

• zasolenie <10g/m3

Wpływ wód gruntowych na wody: kwaśne deszcze (H₂SO₄, H₂SO₃), kwas azotu (HNO₃, HNO₂ pH - 4 i mniej), pyły metali ciężkich i ich związków (Pb i Hg).

W procesie spalania powstają wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

• ścieki miejskie i przemysłowe

• pyły z pól, łąk i lasów

• substancje radioaktywne emitowane do atmosfery

konsekwencje:

Strony 27-33

• kwaśne wody opadowe niszcz* rzeki i jeziora

• niszcz* gleby

Z pierwszej fazy deszczu płyn* ścieki a nie wody opadowe.

Wody „słodkie”:

Wody powierzchniowe słodkie:

• stoj*ce - jeziora, stawy, sztuczne zbiorniki

• płyn*ce:

- cieki - każdy ciek zaczyna się źr*dłem

- potok - niewielki, płytki ciek w rejonie g*rskim

- rzeka - w stałym łożysku płynie stae lub okresowo. O składzie rzek decyduje to co do nich spływa.

Co zawieraj* wody słodkie.

• zawieraj* rozpuszczone sole mineralne

• zawieraj* rozpuszczone gazy (O₂, CO₂, H₂S, CH₄, NH₃)

• zawieraj* substancje organiczne pochodzenia natiralnego i antropogenicznego

• zawieraj* substancje nieorganiczne pochodzenia antropogenicznego

Sole mineralne zawarte w wodach.

Kationy	Aniony	Sole
Ca^+2 Mg^+2 Na^+	SO4^-2 HCO3^-(CO3^-2) SiO2^-	CaCl2 CaSO4 Mg(HCO3)2 NaCl NaHCO3 Na2SO4

Przeciętna zawartość soli w wodzie rzecznej.

Na ⁺¹ - 6% HCO₃(CO₃ ^-2) - 35%

Ca ⁺² - 20% SiO₂ - 12%

Cl ^- - 6% pozostałe - 9%

SO₄ ^-2 - 12%

Twardość wody og*lna - spowodowana jest przez sole wapnia i magnezu Ca ⁺² , Mg ⁺²

Twardość przemijaj*ca - spowodowana przez węglanowe Ca(HCO₃)₂ , Mg(HCO₃)₂

Twardość nieprzemijaj*ca - spowodowana przez niewęglanowe CaCl₂, CaSO₄, MgCl₂, MgSO₄

Twardość w :

0*5 - bardzo miękka

5*10 - miękka

10*18 - średnia twardość

18*20 - znaczna twardość

20*30 - twarda

ponad 30 - bardzo twarda

Co decyduje o składzie w*d.(co je zasila)

Wody powierzchniowe - z jednej strony zasilane s* przez opady, drugim istotnym źr*dłem zasilania s* wody podziemne. Spływy punktowe wpływaj*ce do w*d powierzchniowych to ścieki sanitarne i przemysłowe. Spływy powierzchniowe to to co spływa z p*l, ł*k i las*w (składniki nawoz*w sztucznych, smary, spaliny) i spływy z wysypisk komunalnych.

Samooczyszczanie - obrona zbiornika wodnego przeciw spływaj*cym zanieczyszczeniom.

Etapy procesu samooczyszczania.

• rozcieńczanie

• sedymentacja zawiesin (osady denne)

• napowietrzanie -O₂

• adsorbcja

• mineralizacja

Klasy czystości w*d.

I - wody nadaj*ce się do zaopatrzenia ludności w wodę. (nadaje się do uzdatniania)

II - nadaje się do hodowli zwierz*t

III - Nadaje się do zaopatrzenia zakład*w przemysłowych, kt*re nie potrzebuj* wody o dużej czystości

Wody gruntowe - zwykle poniżej 3m pod powierzchni* terenu. Jest to najmniej jedna warstwa niprzepuszczalna (czyli: iły, margle i skały). S* zasobami odnawialnymi.

Wody zask*rne - nie nadaj* się do picia, s* na głębokości 1,5*2m, powoduj* powstanie mokradeł i bagien (pr*chnica i torf działaj* jak g*bka chłon* wodę)

Wody głębinowe - głębokość zalegania poniżej 20*30m., znajduj* się pod kilkoma warstwami nieprzepuszczalnymi, s* to wody nieodnawialne.

Rodzaje źr*deł w*d podziemnych.

• dolinowe

• warstwowe

• szczelinowe

• uskokowe

• przelewowe

Wody czerpane - w Polsce to wody 4 rzędowe , my z tych w*d korzystamy

Woda do picia powinna:

• mieć korzystny dla zdrowia skład

• nie zawierać substancji truj*cych

• być bezpieczna pod względem bateriologicznym

• być klarowna o niskiej barwie

Metody i urz*dzenia stosowane na stacji uzdatniania wody.

1. Kraty lub sita - chroni* pompy przed uszkodzeniem

2. Osadniki - cz*stka koloidalna składa się z j*dra, tu absorbuj* się ładunki dodatnie a na zewn*trz s* ładunki ujemne

3. filtry

4. urz*dzenia do dezynfekcji - taka woda może już płyn*ć do sieci. Do dezynfekcji stosuje się chlor i jego zwi*zki. Dobrze dezynfekuje wodę ale ze zwi*zkami oranicznymi tworzy zwi*zki ChZO. Tr*j-chloro-metan - TChM - s* to zwi*zki kancerogenne.

Postępowanie - wodę oczyszczamy, dezynfekujemy, a na końcu filtrujemy przez złoże węgla aktywnego (stos. się proces koagulacji)

Wt*rne zanieczyszczenie - objawy.

• pogorszenie barwy

• wzrost mętności

• zmiana składu chemicznego

• wt*rne zanieczyszczenie mikrobiologiczne

Ścieki - zużyte wody powstaj*ce w gospodarstwie domowym i przemyśle.

WYKŁAD 10

ścieki - zużyte wody powstające w gospodarstwie domowym i przemyśle

gospodarczo bytowe (z gospodarstw domowych, z zakładów użyteczności publicznej - zakłady, szkoły szpitale)

przemysłowe(wody pochłodnicze, z odwiertów, kopalń)

deszczowe

drenażowe

miejskie

odbiornik

Skład ścieków będzie zależał od tego jaki jest rodzaj kanalizacji

• bezdeszczowe (ścieki gospod-bytowe)

• deszczowe

Kanaliza

Wpływ ścieków na odbiornik

• odtlenienie wody

• powstawanie nieprzyjemnego zapachu i smaku

• „zanieczyszczenia” fizyczne (barwa, przeźroczyste)

• hamująco i toksycznie

• pobudzająco (N, P, K) - nadmierny rozwój roślinności

• zmiana składu chemicznego wód

• osady

synergizm - wzajemne wzmacniające działanie substancji chemicznych --> [Author:P0]

Oczyszczanie ścieków.

Ścieki zanim zostaną wprowadzone do odbiornika, muszą być oczyszczone w taki sposób aby mogły być wprowadzane do odbiornika.

Reakcje oczyszczania

I - oczyszczanie mechaniczne (druty, sita, piaskowniki, osadniki)

II - oczyszczanie biologiczne (częściowo do 85%, redukuje BZT5)

III - doczyszczanie ścieków

oczyszczonych biologicznie (usunięcie biogenów)

• odnowa wody ( wymiana jonowa, ultrafiltracja)

CHZT - chemiczne zapotrzebowanie tlenu

BZT5 - określa się ile jest substancji organicznych w ścieku (podatne na rozkład biochemiczny), wskaźnik mówiący o ilości składników toksycznych w ściekach podatnych na oczyszczanie biologiczne.

Przy odnowie wody, stosuje się cały szereg drogich metod.

Oczyszczanie mechaniczne ścieków:

• sna kratach osadzają się duże zanieczyszczenia .

• sita - różnica między kratami polega na prześwitach oczek

• osadniki - zachodzi proces opadania zanieczyszczeń cięższych od wody

Proces flotacji ciśnieniowej - jeżeli wodę nasycimy sprężonym powietrzem a następnie wprowadzimy tę wodę do zbiornika otwartego, to wszystkie zanieczyszczenia, nawet te które nie opadną w osadnikach, opuszczą wodę.

Oczyszczanie biologiczne.

• tlenowe enzymy kawa

komórki bakteryjne + pokarm + O2 komórka + CO2 + H2O + NH3

komórki (organizmy) enzymy -

kom. Nitryfikacyjne + NH3 + O2 NO3 + H2O + nowe komórki intryfikacyjne

Parametry oczyszczania biologicznego

• odpowiednia ilość tlenu

• związki pokarmowe (H, P.)

• pH, temperatura, związki toksyczne

• równowaga między ilością substancji pokarmowych z ilością mikroorganizmów

O₂

H₂O

substancje organiczne BZT₅ CO₂

BZT₅

bakterie

Biologiczne oczyszczanie ścieków

• w warunkach naturalnych

• stawy biologiczne

• stawy rybne

• filtry gruntowe

• dreżon zaskórny

• oczyszczanie korzeniowe

• oczyszczalnie Lema

• oczyszczanie ścieków biologiczne

• rowy cyrkulacyjne

• komory osadu czynnego

• złoża biologiczne

Układ funkcjonalny biologicznej oczyszczalni ścieków.

I. kraty sita piaskownik osadnik wstępny

II.

komora osadu czynnego

złoże biologiczne

Komory osadu czynnego są to komory napowietrzania.

Rzęsa wodna - lemna

Ścieki przemysłowe

Rola wody w przemyśle:

• w podstawowym procesie technologicznym

• wspomagająca w procesie technologicznym

• nośnik ciepła

• absorbent

ce

---