Klasyfikacja obrabiarek 1.Podstawowy sposób obróbki 2.przeznaczenie obrabiarki 3.cechy konstrukcyjne obrabiarki 4.rodzaj i sposób pracy narzędzi 5.kształty obrabianych przedmiotów 6.sposób mocowania przedmiotów i narzędzi 7.stopień automatyzacji 8.rodzaj sterowania 9.wielkość przestrzeni roboczej 10.masa obrabiarki 11.moc silników napędowych Działy obrabiarek 1.tokarki 2.wiertarki i gwinciarki 3.wiertarkofrezarki, frezarkowiertarki 4.frezarki 5.przecinarki, nakiełczarki 6.strugarki, dłutownice, przeciągarki 7.szlifierki 8.linie, zespoły i jednostki obróbcze 9.pozostałe Tokarki kłowe uniwersalne uniwersalne precyzyjne narzędziowe operacyjne, produkcyjne operacyjne produkcyjne zwykłe ze ster. num. odcinkowym ze ster. num. ciągłym Tokarki uchwytowe uniwersalne z łożem wzdłużnym produkcyjne z łożem wzdłużnym produkcyjne z lożem poprzecznym tarczowe produkcyjne z lożem poprzecznym tarczowe ciężkie półautomatyczne ze ster. num. odcinkowym ze ster. num. ciągłym Zastosowanie tokarek toczenie powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych wzdłużne i poprzeczne wiercenie i rozwiercanie gwintowanie toczenie gwintów toczenie stożków kopiowanie szlifowanie przy pomocy szlifierki suportowej Automaty tokarskie i półautomaty wzdłużne poprzeczne rewolwerowe wielowrzecionowe półautomaty rewolwerowe półautomaty wielowrzecionowe Tokarki karuzelowe jednostojakowe (ze stałą belką, z przesuwną belką, z odsuwnym stołem) dwustojakowe (ze stałą belką, z przesuwną belką, z odsuwnymi stojakami) Tokarki kopiarki (kłowe, uchwytowe, do zarysów okrągłych) Wiertarko-frezarki wiertarko-frezarki łożowe wiertarko-frezarki płytowe frezarko-wiertarki wytaczarki wytaczarki precyzyjne wiertarki współrzędnościowe Frezarki frezarki wspornikowe (uniwersalne ze skrętnym stołem, pionowe zwykłe, pionowe ze skrętnym wrzeciennikiem, precyzyjne narzędziowe, ze ster. num. odcinkowym i ciągłym frezarki łożowe poprzeczne i bramowe produkcyjne ze stołem krzyżowym i wzdłużne karuzelowe i bębnowe kopiarki do gwintów i uzębień Przecinarki przecinarki tarczowe przecinarki ramowe i taśmowe przecinarki ścierne nakiełczarki i przecinarko nakiełczarki wycinarki pilnikarki Strugarki poprzeczne strugarko-frezarki wzdłużne dłutownice przeciągarki, przepycharki dłutownice i wiórkownice do uzębień Szlifierki do wałków uniwersalne produkcyjne wcinające prosto i skośnie bezkłowe ze ster. num. odcinkowym ze ster. num. ciągłym do otworów uniwersalne karuzelowe produkcyjne do głębokich otworów planetarne bezuchwytowe ze ster. num odcinkowym ze ster. num. ciągłym do płaszczyzn z poziomą osią z pionową osią karuzelowe wielowrzecionowe pracujące obwodem wielowrzecionowe pracujące czołem ostrzarki uniwersalne narzędziowe do noży tokarskich do wierteł do frezów ślimakowych do głowic frezowych do pił do narzynek do przeciągaczy polerki, dogładzarki tarczowe taśmowe wygładzarki do wałków dogładzarki do otworów szlifierki do obróbki kształtowej szlifierki do uzwojeń i uzębień

Przyczyny przestojów narzędziowa (niesprawność narzędzi, wymiana, regulacja, ustawienie) wyposażenia technologicznego (niesprawność mechanizmów, rozregulowanie, zanieczyszczenia) organizacyjna (brak półfabrykatów, brak energii elektrycznej, niepunktualność) przezbrajanie do obróbki nowych części występowanie braków Zalety i wady obrabiarek zespołowych + skrócenie czasu maszynowego + zastąpienie kilku obrabiarek ogólnego przeznaczenia + zmniejszenie liczby obsługi + wyeliminowanie transportu międzystanowiskowego + zmniejszenie zapotrzebowania na powierzchnię użytkową + zmniejszenie liczby braków z winy obsługi + powiększenie zdolności produkcyjnej + zwiększenie rytmiczności produkcji + podwyższenie kultury i poziomu technicznego trudności wprowadzenia zmian technologicznych trudność przejścia na produkcję innego przedmiotu długie przestoje spowodowane przezbrojeniem wyższe wymagania dla półfabrykatów duże koszty przy uruchamianiu produkcji wysokie kwalifikacje obsługi

Łożyska toczne + przystosowane do pracy przy zmiennych prędkościach + możliwość nastawiania luzów poprzecznych małe opory ruchu, łatwość smarowania duża nośność w stosunku do szerokości wysoka jakość normalizacja wymiarów ograniczenie iloczynu dm*n mała zdolność tłumienia drgań mała odporność na obciążenia uderzeniowe hałaśliwość pracy Łożyska ślizgowe dobra tłumienie niewrażliwość na obciążenia udarowe straty energetyczne na drodze tarcia płynnego cichobieżność konieczność występowania pewnej granicznej prędkości obrotowej kształt zwężający się w kierunku ruchu dostarczanie ciągłego oleju do przestrzeni przesuwanie osi przy zmianie obciążenia ruch wirujący osi przy dużych prędkościach duża dokładność wykonania czopa i panewki konieczność zachowania stałej lepkości oleju, czystości Łożyska hydrostatyczne nośność i sztywność niezależna od prędkości obrotowej brak zużycia ściernego mniejsza dokładność wykonania czopa i panewki mniejsze znaczenie błędów kształtu czopa i panewki duża sztywność duża zdolność tłumienia drgań dobre warunki wymiany ciepła z otoczeniem duży koszt Łożyska magnetyczne brak kontaktu między czopem i panewką duża trwałość (nie zależy od prędkości obrotowej) szeroki zakres temperatur małe bicie osi wrzeciona spokojna praca duża zdolność tłumienia drgań, duża sztywność Wymagania dotyczące ówczesnych tokarek: elastyczne szybkie przezbrojenie i nastawienie programu sterowania na małą produkcję w małych seriach, wymuszają to tendencje rynków zbytu dążące do skrócenia moralnego czasu życia wytworu, rozszerzenie możliwości wykonania różnych zabiegów obróbkowych nie tylko tokarskich, skrócenie czasu wykonania przedmiotu, eliminacja potrzeby korzystania z innych obrabiarek, eliminacja czasu i kosztów związanych z transportem, mocowaniem i odmocowaniem przedmiotu na kolejnych obrabiarkach, eliminacja stosowania kosztownego oprzyrządowania. Rozszerzony zakres zabiegów wymaga: rozbudowanych zespołów roboczych jak wielonarzędziowych głowic z narzędziami obrotowymi, równoległymi i prostopadłymi do osi przedmiotu, wrzeciona przechwytującego, rozbudowanego układu sterowania na wiele osi Tokarka musi: mieć odpowiednie własności statyczne, dynamiczne, termiczne, musi posiadać niezawodny system sterowania, musi być dobrany odpowiedniej dokładności układ pomiarowy zespołów roboczych Niezawodność przez: diagnostykę, zabezpieczenie programu sterowania, sprawdzenia symulacyjne, stosowanie sprawdzonych rozwiązań konstrukcyjnych, stosowanie nowych mniej zawodnych materiałów Ekologia i BHP: najmniejsze zużycie energii na opory tarcia, najmniejsze zużycie olejów, smarów i płynów obróbkowych (zamknięcie i filtracja aerozoli w strefie obróbki), odpowiedni poziom hałasu

---